N\ 118 1907
Zaterdag 5 October.
949le jaargang.
89 FEUILLETON.
De kleindochter.
Oe uitgave dezer Courant geichiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoad,
uitgezonderd op feeitdagen.
Prjjs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, jfranco, f laCS>
Afzouderljjke nommeri 5 cent.
Inzending van advarfcntiën «óop 2 urtn op den dag dee"
uitgave*
De prjj» dor gewone advertentiën is van ï-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
BewjjBnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Setbrs. Uitgave van de Naaml. ]Vennootschap „Gtoesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
GOESCHE
COURANT.
verband stond met pogingen van Rusland,
om een leeniag in Frankrjjk geplaatst
te krjjgen. De Russisch Minister heeft
dit in een internew zeer beslist tegen
gesproken, terwijl hij verklaarde, dat zjju
oponthoud te Parijs noch een politieke,
noch een financieele zending beduidde.
In zjjn onderhoud met Clémenceau had
bjj slechts verklaard, dat de Franscho
bladen den binnenlanuschen toestand van
Rusland geheel ten onrechte als ver
ontrustend voorstellen. De ontbinding
van de Doema was noodzakelijk geweest,
daar haar samenstelling niet aan de
openbare meening van het Russische
volk beantwoordde.
Op oen vraag aangaande de toekom
stige ontwikkeling van Rusland weigerde
de Minister te antwoorden.
Binnenland.
Een eigenaardig geval. Te Zaandam
doet zich het eigenaardige geval voor,
dat verschillende hoofdcommandeurs van
gemeentelijke en van vrijwillige brand
spuiten, in geval van brand in drie
nader aangeduide perceelen, hun perso
neel gelasten geen water te geven dan
op uitdrukkelijk bevel van den hoofd
commandeur der wijk, terwijl deze laatste
aan zjjn eigen manschappen verbiedt bp
brand in een dier perceelen ze liggen
toevallig alle in dezelfde wjjk water
te geven.
Reden daarvan is de aanwezigheid in
bedoelde perceelen van groote partgen
calcium carbiet.
Bjj brand in een aangrenzend perceel
wordt met het oog hierop de grootste
omzichtigheid aanbevolen.
Materialistisch. Te Rotterdam had
iemand bjj de Rechtbank echtscheiding
gevraagd.
Tjjdens het proces hangende was,
waren ze juist 121/j jaar getrouwd. Die
vheuglijke" dag g\ig niet onopgemerkt
voorbij, er word druk gefeest tot zelfs
laat in den nacht. Een paar dagen daarna
werd het vonnis tot echtscheiding uit
gesproken.
Het Duitsche keizerspaar. De Duitsche
keizer en keizerin zullen een kortstondig
bezoek brengen aan ons land.
Het bezoek zal plaats hebben te 's Gra-
venhage, waarvoor de koninklijke familie
van het Loo naar de residentie zal komen.
Het bezoek wordt verwacht tegen 20
November, na het achtdaags verbljjf van
den keizer en de keizerin in Engeland.
De keizer en de keizerin zouden te Vlissin-
gen 's ochtends aan land komen, alwaar
een deel der vloot van onze marine ter
begroeting aanwezig zal zjjn, vervolgens
naar den Haag gaan en vandaar 's avondB
naar Berlijn terugkeeren, zoodat de kei
zerlijke gasten met gevolg slechts één
dag hier te lande doorbrengen. Het
bezoek is eene beleefdheid tegenover ons
hof, waartoe de eerste gelegenheid, dat
het keizerljjk paar het Nederlandsch
grondgebied passeert, wordt aangegrepen.
Een visschenavontuur. 't Is toch al
een eigenaardige positie, die van visch
in een aquarium
Op 'n goeden dag is hjj, in de vrjje
zee Mare libeium zei Hugo Grotius
met een verraderlijke strooming meege-
dreven naar een engte, door rasterwerk
van een net omsloten. Er was water
genoeg, en er achter was ook nog water,
maar telkens als je in de vrjjte wou,
stuitte je snoet tegen de zwarte ruitjes
van het maar altoos naderend net, en
ten leste was je ar heeiemaal in verstrikt
en werd er mee uit het water gehaald.
Dat was om te stikken
Toen is er een verdooving gekomen
je werd gesmeten en geschept, in een
donkere ruimte met slecht water de
bun gedaan, en er dan weer uitge
haald met levensgevaar weggebracht,
wie weet waarheen
'n Morgen ontwaakte je. Je rekte je
verslapte vinnon uit, plooide ze open in
nu weer versch water, probeerde je
staart, of hij nog sturen wou, en jal
daar zeilde je, zoo lekker als 'n vischje,
weer in een kristalheldere zee. Het
zonnetje schoen er in je liefste wieren
en grassen rezen uit den grond op
kjjk daar krabbelde 'n krap over den
steenigen bodem, en in het zand lagen
de botjes lekker te kroelen en te snap
pen naar water.
Patsja snuit stootte tegen iets aan,
zoodat je achteruit duizelde. Wat was
het De klare zon doortintelde de zee
je kon toch zien 1 Nee, 't moest ver
beelding geweest zijn. Daarvoor, en over
al, was water, ruimte om te zwemmen
in overvloed, gewis 'n vacantieverblijf
voor reconvalescente vissohen.
Pats 1 alweer.
't Leek wel een wonder. En als je even
bednnst, toekeek, zag je aan den anderen
kant van het onzichtbaar iets, waartegen
je gestooten had, een vreemd wezen. Het
had oogen, 'n uitstekenden kop met te
ruggetrokken bek, als 'n haai en gespleten
vinnen, die langs het geheimzinnig licht
vink bewogen.
Dan kwamen er nog meer *oo, heele
ritsen zag je hun snoeten naast elkaar
en ze kiepten de bekken open en dicht
en schenen geluid te geven.
Een oude paling kronkelde bedaardjes
voorbjj en zei
»Dat z{jn menschen, nieuweling!"
Al dit vreemde was nu gewoon gewor
den. Wanneer de menschen kwamen en
hun neuzen tegen de ruit plakten, dan
bekeek je 's even met minachtend gezicht
zooals 'n visch minachtend kijken kan
hun tronies, zwapte je staart óm en
ging wat buurten bjj de kreeft in 't hoekje,
die een filosoof was. De menschen liet je
hun gang gaan. Ze schenen wel goedig.
Een kwam er alle dagen 'n naar keer aas
in 't water gooien en zorgde voor verscho
lucht. Aan de geringe ruimte wende je
ook 't was er gezellig met de lievo botjes
en ander vrooljjk bakvisschegoedje.
Tot op 'n dag, daar had je dit wonder-
ljjke strooming weer. Ze sleurde je mee...
je huid schuurde langs scherpe randen...
je viel met een geweldigen smak op stee-
nen... nog eens en nog eens-
Deze sensatie ongeveer moeten de schel-
viBSchen en kabeljauwen hebben ontvan
gen, toen onlangs in het aquarium van
>Artis" te Amsterdam een glaswand is
komen te bezwjjken door den hevigen
waterdruk, en de bevolking van een
groot zeebassin werd uitgestort op de
steenen vloeren. De palingen en plat-
visschen vond men tot op de trappen
van het gebouw, aan het einde van de
lange hal en ze lagen ei niet op droog,
want het water vloeide in een cataract
over de treden.
Een deel der aquariumbevolking werd
te logeeren gezet in andere bassins, tot
hun eigen bakje weer in orde zal zjjn
een ander deel ia verdwenen, na ver
moedelijk nog eenmaal in boter en mos
terdsaus gezwommen te hebben.
Men stelt zioh voor den bezweken glas
wand na de drukke maanden door een
nieuwen te vervangen en de constructie
zoodanig te wjjzigen, dat gevaar voor
doorbraak minder is te duchten.
Hbld.
De moord te Leiden. Omtrent den
moordenaar van het dienstmeisje A. Stam
mers, die nog altjjd in het Academisch
Ziekenhuis bljjft opgenomen, meldt het
Leidsch Dbld.j dat hjj bestendig vooruit
gaat. Het rechteroog heeft hg verloren,
doch het volle gebruik van beenen zal
hjj vermoedeljjk wel terugkrijgen.
De kogel zit nog in het hoofd en hoewel
hg daar blgkbaar geen infectie teweeg
brengt, zal men toeh nog een poging
doen hem te verwjjderen.
In ieder geval zal Stammers nog wel
een tjjdlang in het Ziekenhuis verbljjven.
Valsche munters gearresteerd. De
justitie heeft Woensdagnamiddag, op ver
moeden, dat er valsche munt werd ver
vaardigd, een inval gedaan in het kuis
van perceel 129 aan de O. Z. Achterburg
wal te Amsterdam. Gearresteerd werden
de twee gebroeders Cornelissen en in
beslag genomen tal van ingrediënten tot
het vervaardigen van valsche munt, zooals
een bak met hard zand, dat tot vorm
diende, en waarin de afdruk van een
gulden nog zichtbaar was. Voorts de rond©
tafel, die nog met zand bestrooid was,
een gietlepeltje, waaraan nog specie vast
zat en losBe specie, vermoedeljjk nikkel,
tin en koperstof. Ook werden drie ver
schillende petten en een ringbaard in
beslag genomen, die bjj de uitgifte der
valsche munt tot vermomming diende.
Jacht op een dief. In Nederland, wit
weet hoe dichtbjj, vertoeft op 't oogenblik
zekere Hernalsteen, die de >Caisse Géné
rale de Reports et DépötB" te Brussel voor
75,000 francs heeft opgelicht.
De dief doorroist op zjjn vlucht het ge-
heele land per motorfiets en stuurt uit alle
plaatsen prentbriefkaarten aan zjjn vrouw.
De politie maakt jacht op hem, doch heeft
hem nog niet kunnen snappen.
Zondagavond is op het postkantoor te
Tervueren een brief onderschept, door
Hernalsteen aan zjjn vrouw gericht. De
envelop droeg den naam van de firma
W. S. Delboy, Passage 22, Den Haag. De
brief bevatte slechts eenige photografische
opnamen, door den dief-motorrjjder op zjjn
tochtje door ons land gemaakt
Vergiftiging. Het huisgezin van den
gemeenteveldwachter B. te Stampersgat
bjj Rozendaal had Zondag jl. hoofdkaas
gegeten, die bjj oen Blager in het dorp
was gehaald. Na het gebruik werd het
geheele gezin ongesteld en deden zich
verschijnselen van vergiftiging voor.
Een 11-jarig meisje is sedert ontrieden,
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Kamerverkiezing Franeker.
Bjj de Woensdag in het district Fra
neker gehouden stemming voor d© Tweede
Kamer zjjn uitgebracht 6268 geldige
stemmen.
De heer J. v. d. Molen (antir.) kreeg
2535, de heer W. H. flelsdingen Csoc.-
dem.) 2289 en dr. A. van Raalte (vrjjz.-
dem.) 1444 stemmen.
Herstemming dus tusschen de heeren
J. v. d. Molen en W. H. Helsdingen.
Bjj de algemeen© verkiezingen van
1905 werden bjj de eerBte stemming
uitgebracht 6880 geldige stemmen.
De hoer J. Ankerman (Friesoh christ.-
hist.) kreeg toen 2880 stemmen, de heer
P. L. Tak (soc.-dom.) 2170 ©n de heer
P. Lieftinck (Unie-Iib.) 1830 Btemmen.
Er werden dus thans ruim 600 stem
men mind«r uitgebracht dan bjj de eerste
stemming in 1905. Toch ging de sociaal
democratische candidaat met rnim 100
stemmen vooruit, terwjjl de vrijzinnige
candidaat bjjna 400 stemmen minder en
de candidaat der kerkeljjk partgen bjjna
350 stemmen minder kreeg dan in 1905.
Deze stemming van Woensdag beves
tigt en versterkt onze verwachting, uit
gedrukt in het vorig hoofdartikel, dat
de Franeker zetel in elk geval links zal
big ven. Do anti-revolutionairen kunnen
bjj de herstemming geen noemenswaardig
aantal stemmen meer winnen, terwjjl het
te voorzien is dat de kiezers van dr. Van
Raait© dan hun stem zullen uitbrengen
op den sociaal-democraat.
Liever een candidaat van de uiterste
linkerzjjde dan een van rechts.
Buitenland.
spoo*wegpersoneel.
Sedert enkele dagen heeft Oostenrjjk
te ljjden van een strjjd, die is uitgebroken
tusschen eenige groote spoorwegmaat
schappijen en haar personeel.
Twee jaar geleden ontstond er een
krachtige beweging onder het OoBten-
rjjksche spoorwegpersoneel ter verkrjjging
van lotsverbetering. Werkeljjk werden
toen de eischen van het personeel vaD
een aantal ljjnen ingewilligd, maar enkele
maatschappijen stelden haar personeel
tevreden met beloften, beloften die nog
niet zjjn ingewilligd. Dientengevolge
heerschte er onder personeel dier maat-
sohappjjen reeds geruimon tjjd ernstige
ontevredenheid. Herhaaldeljjk werd op
inwilliging van de gestelde eischen aan
gedrongen zonder dat het baatte. Ten
slotte stelden de arbeiders als uiterste
termjjn den lsten October.
Als antwoord op bet ultimatum, deel
den de maatschappjjeD mede, dat door
de directies op 2 en 3 October zou worden
beraadslaagd over de gestelde eischen.
Intusschen weigerden de directies afge
vaardigden van het personeel in gehoor
te ontvangen.
Hierover ontstond onder het personeel
groote verontwaardiging en het besloot
dwang uit te oefenen op de directies.
Van een staking kan echter geen sprake
zjjn, daar het Oostenrjjksehe spoorweg
personeel het stakingsrecht mist. Men
Door M. Böhme,
»Zeg u hem, dat ik zeer verheugd
zou zjjn, als ik hem spoedig eens bjj mg
mocht begroeten", ging Beata voort. »Hjj
had mg vast beloofd, vaker te komen,
maar heeft zjjn woord niet gehouden".
>Hg hoeft het altjjd zoo druk. Als
hjj niet in de zaak bezig is, werkt hg
op zjjn kamer. Voor zoover ik weet,
schrjjft hjj tegenwoordig aan een groot
werk, een beschrjjving van den Rjjn van
Keulen tot Mannheim".
>Ach Natuurbeschrjj vingen
»Ik geloof natuurbeschrijvingen in
kunstvorm. Een groot Stuttgarter uitge
ver heeft het plan geopperd, en beroemde
kunstenaars levereD de teekeningen."
Beata volgde gespannen de woorden
van het meisje. Haar fantasie dwaalde
vaak naar Erwig'a stille, bloem-geurige
kamer, die zjj nit Erika's gebabbel kende.
Een taoht verlangen doorvoer haar ziel.
Als nu ee» goede fee haar de vervulling
van een wensch had toegestaan, zou ze
gewenscht hebben 1 Heengedragen te wor
den uit deze hei-lichte, klater-schoone
kamers vol alledaagsche menschen, naar
de ruBtige kalme kamer van den een
zamen man met de teedere oogen en de
goedige stem» die haar eens na aan t
hart gelegen had, en tot wien een onver-
heeft nu zjjn toevlucht genomen tot het
reeds vroeger beproefde middel van lijde-
ljjk verzet. Dit verzet bestaat nergens
andeis uit, dan dat het personeel der
spoorwegen alle ook de meest verouderde
voorschriften, stipt navolgt, waardoor
de geheele treinendienst in de war wordt,
gestuurd. Door zeer langzaam, doch
punctueel opvolgen der verschillende
instructies,worden alle treinen vertraagd,
met het gevolg, dat alle aansluitingen
gemist worden.
De toestand wordt op deze wjjze on
houdbaar en toch is die strijdwijze voor
het personeel ongevaarlijk, want de be
ambten zorgen wel, dat men van booger-
hand geen vat op hen heeft.
Het personeel der spoor weg werkplaat
sen, dat wel het stakingsrecht heeft, heeft
den arbeid nedergelegd.
In Hongarge broeit ook wat onder het
spoorwegpersoneel. In dit land toch is op
het oogenblik een beweging gaande ter
verkrjjging van het algemeen kiesrecht.
Om de eischen meer kracht bij te zetten
wordt door de arbeiders, o. w. het spoor
wegpersoneel, gedreigd met een algemeene
staking, die naar men wil, 10 dezer uit
zal breken.
In Hongarije heerscht dientengevolge
groote ongerustheid. Sommigen meen en
dat het werkeljjk tot een algemeene sta
king zal komen, maar vele anderen mee-
nen, dat het dreigement met die alge
meene staking slechts bangmakerjj is van
de zjjde van enkele arbeidersleiders.
De koning van Saksen.
Naar aanleiding van de geruchten, dat
de koning van Saksen opnieuw in het
huwelijk zal treden, schrjjft graaf Hoens-
broech aan het Berl. Tagebl.. dat naar
Roomsch kanonniek recht de koning nog
altjjd gehuwd is met Louise van Toscane,
gravin Montignoso en thans mevr. Toselli.
Dit huweljjk is een matrimonium ratum et
consumatum. hetwelk zelfs de Paus niet
kan ontbinden. Wel is herhaaldelgk ten
behoeve van vorstelgke personen b. v van
Napoleon I, langs een zijweg een tweede
huwelijk mogelijk gemaakt, maar dan
geschiedde dit doordat de Roomsche Kerk
het eerste huwelijk voor nietig verklaarde.
Graaf Hoensbroech betwjjfelt zeer of de
Saksische vorst genoegen zou willen
nemen mer deze oplossing, die zjjn» kin
deren zou maken tot bastaarden. Een
andere weg is niet mogeljjk en dus kan
koning Friedrich August niet opnieuw
trouwen.
Pater TyitBEL.
Pater Tyrrel heeft den Heiligen Stoel
uitgedaagd, de geheele met hem sinds
1904 gevoerde correspondentie te publi-
ceeren, en nietzooals tot dusver is
geschied, uitsluitend enkele met zorg
uitgekozen gedeelteD der gedachten wisse
ling.
Een Russisch minister aan het woord.
De Russische Minister van Financiën
vertoeft te Parijs, waar hjj Dinsdag een
onderhoud met den Franschen Minister-
President Clémenceau had. Algemeen was
men van meening, dat dit bezoek in
klaarbare, geheimzinnige macht haar met
onweerstaanbare kracht in den laatsten
tjjd weer aantrok.
Met groote, droomerige oogen zag ze
voor zich heen. Aan de piano zetten zich
twee jongedames. Erika begeleidde het
spel met voetgetrap. Maar na een poosje
begon het haar te vervelen, en babbelde
ze opeens luid tegen Jo. Tevergeefs
poogden deze en Beata de kleine onrust
tot stilte te brengenErika was niet
gewoon, eens anders zin te volgen, of
voor een ander haar luimen in te binden.
Bovendien was ze vermoeid. Het kleine
witte gezichtje kreeg een slaperige, ver
drietige uitdrukking, haar gebabbel werd
langzamerhand ongeduldig en er klonk
oen toon van zenuwachtige prikkelbaarheid
in, die niet alleen mevrouw Reichenberg,
maar ook Jo als de voorbode van een
kwade luim kende.
»Kom, Erika, wjj gaan naar ginds
wjj kunnen daar beter praten", zei Jo,
en nam het bereidwillig opspringende
kind bjj de hand om het in een volgend
vertrek te brengen.
Achter dikke portières was nog een
klein afgescheiden vertrek, waarin juist
een sofa met een tafel en twee stoelen
plaats vonden. Jo legde de kleine op de
sofa, schoof haar een kussen onder het
hoofd en breidde een deken over haar.
Dan begon zjj haar een paar sprookjes
te vertellen, in het vinden waarvan oom
Erwig onuitputtelijk was. Nauwelgks een
kwartier later was Erika, zooals Jo tot
haar grootste geruststelling bemerkte,
ingeslapen.
Zij had haar stoel dicht bjj de scfa
geschoven en bleef rustig zitten.
Zij had hoofdpjjn en het donker deed
haar goed. Het gebabbel met het ki«d
en hot bjjna werktuigelijk vertellen van
de sprookjes deden haar bijna pjjn, daar
haar gedachten intusschen geheel andere
wegen gingen. En toch kon zjj zich er
niet aan onttrekken men ven vmhfte van
haar, dat zjj, als uit dankbaarheid voor
mevrouw Gotzes gastvrijheid, de kleine
plaag van het overige gezelschap ver
wijderd zou houden.
Zjj gevoelde zich wonderljjk. Iets ver
wards en donkers was in haar, een doolhof
van tegenstrijdige gevoelens, waaruit zjj
nu geen uitweg vinden kon.
Hiernaast speelde en zong, lachte en
praatte men door. In de kamer, waaraan
het kleine vertrekje behoorde, waren geen
menschen. Een ouderwetsche wandklok
mikte met kalme slingerbeweging haar
tikken op geljjkmatige afstanden in den
tjjd
Jo schrikte op. Het ruischen van een
zjjden japon werd hoorbaar, daarnaast
veerkrachtige schreden. Door de kier iu
de portières zag zij Frederik Mannebach
en mevrouw Henriette Gotze in de kamer
komen.
Mevrouw Gotze begon in een der op
den acht-hoekigen tafel liggende foto
grafie-albums te bladeren.
»Hier is het portret," zeide ze, »het
Ijjkt niet erg goed, maar misschien her
kent u hem daarop."
Mannebach nam het album en bezag
eenige oogenblikken het portret.
>Neen, het Ijjkt zeker niet goed", zei hg.
Zjj namen plaats in twee der diep-roode
stoelen bjj de tafel. Mannebach hield het
album nog in de handen, de weduwe boog
over hem, bladerde verder en toonde hem
een portret, waarna zjj in Munchen bjj
een bekend schilder een portret in olie
verf liet maken.
»Maar waarom dan juist zoo f" vroeg
Frederik Mannebach hoofdschuddend. »Ik
heb hem heel anders in mjjn© herinnering,
met een baard."
>Zoo als op dit portret was hjj, toen
ik hem leerde kennen. Den baard liet hjj
eerst later groeien."
>Maar ik dacht, dat men een gestor
vene liefst eoo voor oogen had, als men
hem het laatst zag."
»In 't algemeen misschien. Maar mg :s
zijn aandenken zoo idealer."
Mevrouw Gotze zuchtte.
>Als ik zjjn beeld van toen zei, ont
waken alle idealen weer in mg, die mg
voor mjjn huweljjk vervulden. Later
later ziet men veel helaas anders, men
wordt ontgoocheld, de werkeljjkheid rukt
ons meedoogeloos nit onze droomen."
Zjj zweeg.
Men begon een wals te spelen.
>Wie heeft niet zjjn teleurstellingen ge
had, mevrouw. Gestorvenen hebben altijd
een glorie-schjjn om 't hoofd. Wij denken
slechts aan de gelukkige uren, die wjj mot
hen doorleefden, die zjj ons bereidden".
De weduwe knikte. Zjj had den el boog
op de leuning van haar stoel gezetde
wjjde mouw hing terug en liet den blanken
schoon gevormden arm vrjj.
Frederik Mannebach legde het album
weer op de tafel.
»Weet u waar Erika is?" vroeg hg.
»Ik hoop, dat ze niet al te lastig voor
juffrouw Burgard zal zjjn".
>0, neen. Jo houdt veel van kinderen.
Zjj zal haar hebben meegenomen naar haar
kamer. Ik verheug mg voor u, dat de lieve
kleine er weer zoo goed uitziet. Ik was er
bang voor".
»En ik wiBt niets van het gevaar, waarin
mijn «enig kind zich dagenlang bevond.
Nog durf ik er niet aan denken, wat had
kunnen gebeuren, terwjjl ik daar ver van
huis reisde".
»Erika ontwikkelt zich allerliefst".
>Ja, zjj heeft in den laatsten tijd haar
slechte manieren wel afgeleerd, eonigszins
tenminste", lacht» Mannebach.
En na een kort stilzwjjgen voegde hg er
ernstig aan toe
>Mgn arm, klein meisje ontbreekt
helaas het kostbaarste goed van een kind
de moeder".
»Ik wilde, dat zjj vaker naar mg
kwam".
De weduwe zuchtte diep.
»Ik denk dikwijls dat mjjn leven zoo
geheel anders zou zjjn, als ik een kind
bezat. Zoo weet men eigenljjk niet, waar
voor men leeft".
(Wordt vervolgd).