N#. 117 1907. 94slf jaargang. Donderdag 3 October. G0ES« De uitgave dezer Courant geichiedt Maandag-, Woenidag- en Vrjj dagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjji per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, jfranco, Afzonderljjke nommers 5 oent. Inzending van ndvertentiën v6or 2 uren op den dag dar uitgave* COtillAVT. De prjji der gewone advortontiën is van 1 -5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prg'i slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjkg- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Bewjjsnnmmers 5 cent. Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. ,Venn°otschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans. Franeker en Schiedam. Als dit nummer der Goesche Courant wordt rondgedragen zal in Franeker een belangrjjke beslissing genomen zjjn. Zooals men weet, is de Tweede Kamer afgevaardigde voor dat distriet, de heer P. L. Tak, onlangs overleden, on voor deie vacature heeft heden de stemming plaats. Candidaten zjjn de beeren Mr. P. G. Helsdingen (soc.-dem.) to Arnhem, J. ▼an der Molen (anti-rev.) te Leeuwarden en dr. A. van Raalte (vrjjz.-dem.) te Dordrecht. Wie wel eens meer kennis genomen heeft van candidaatstellingen in andere districten, zal weinig verwonderd zjjn in Franeker ook een socialist op de ljjst te vinden, want hij weet dat de inder daad zeer actieve, de onvermoeid werk zame sociaal-democraten overal en altijd, al is er geen kans hoegenaamd, een der bunnen oandideeren. Dooh nn in Franeker is hun poging om daar een socialist gekozen te krjjgen alleszins gerechtvaardigd, omdat de over leden afgevaardigde ook tot hun partij behoorde. Doch dit wettigt niet den eisen der soei'i, dat do vrjjzinnigen nu ook zoo beleefd badden bebooren te zjjn om geen oandidaat te stellen tegenover den beer Helsdingen. Die eiseh is zoo dwaas, dat 't moeiljjk valt bem als ernstig ge daan te beschouwen. Als de roodo mannen werkeljjk zooiets verlangen moeten zij voorgaan, docb, zooals boven gezegd, de onbegrensde jjver der S. D. A.P.ers doet juist 'fc tegenovergestelde en overtl pogen zjj een mannetje tusschen te schuiven, al is 't dan ook alleen maar voor de propaganda. De onredelijke eisch der socialisten komt evenwel niet voort uit, wat zg zouden noemen een billijkheidsbeginsel, maar uit bun verholen vrees, dat zjj dezen zetel zullen verliezen, waarop werkeljjk wel eenige kans ïb. Franeker toch is voor de volgelingen van Marx geenszins een >vast district". Op den heer Tak werden veel stem men uitgebracht van niet-socialisten, om dat Tak niet behoorde tot die lawaaierige socialisten die met groote stemmen alles bescheiden wat niet door de partjj wordt voorgestaan, omdat Tak een ernstig en bezadigd man van groote geestesgaven en een nobel karakter, omdat elke vrij zinnige zonder lang aarzelen zgn stem aan hem kon geven als er keuze was tusschen Tak en een clericaal. En zonder iets af te doen aan de bekwaamheden en eigenschappen van den heer Helsdingen is 't toch gemakkeljjk te vatten dat waar de vrjjzinnigen in Franeker nu de keuze hebben gehad tusschen den heer Hels dingen en dr. Van Raalte het zeer waar- Bchjjnljjk is dat zjj den vrjjzinnig-demo- eraat prefereeren boven den socialist. Moge in elk geval deze zetel links bljjven en daarop hebben we goede hoop. In Schiedam, waar de anti-revolutionaire heer Van Limburg Stirum zgn mandaat heeft neergelegd, is 't een wonderljjke poespas. Eerst waB sprake geweest om den grooten leider, dr. Kuyper, als op volger van v. Limburg te stellen, maai de mannen-broeders waren op dit punt niet zoo eensgezind als men van gecoali- tioneerden wel zou verwacht hebben. De christeljjk-historiiehen waren van den oud-minister niet gediend en toen offerde 38 FEUILLSÏÏOlf, De kleindochter. Door M. Böhme. Hoe jong en weinig ervaren Jo was, doorzag ze toch deze vrouw, wier opper vlakkige, wufte zin en luimigheid een groote innerlijke leegheid en harteloosheid moesten bedekken. Het altjjd lachende, vrooljjke, behaagzieke, vriendeljjke wezen der weduwe, dat elk ernstig gesprek en elk dieper onderhoud onmogeljjk maakte, stootte haar af. En zjj gevoelde, dat d;e tegenzin wederkeerig was, hoewel de we duwe het tegenover haar niet aan bemin nelijkheden en tegemoetkomingen liet ontbreken. Tot haar bevreemding was haar vader geheel tegen haar terugkeeren naar de Meiers. »Mevrouvf Gotze heeft je verzocht voor langen tjjd bjj haar te bljjven-, het zou zeer onvriendeljjk zgn, als je nu ineens weer wilde terugkeeren in het huis, waar je op Kerstavond bent uitgeworpen. Wat zou mevrouw Gotze daarvan denken". »Zjj zal big zgn, als ze mg kwjjt is", zei Jo, vdaaraan twjjfel ik niet. Wjj pas sen niet bjj elkaar. Het is in ieder geval beter en verstandiger, dat ik vrjj willig deze zich op en trok zich terug. De chriBtoljjk-historischen kwamen daar na met den redacteur van De Nederlander den heer De Geer, en stelden hem can- didaat. Maar ook nu vlamde de onte vredenheid onder de christenen op. De anti-revolutionaire kiesvereeniging ^Nederland en Oranje" besloot des heer De Geer niet te steunen en stelde den gouverneur van Suriname, den hoor Ideeburg. Nu hadden chr.-hist. èn anti-rev. elk een candidaat en de katholieken moesten zich, zjj 't ook a contra coeur vergenoegen met de Geer. Het katholieke Huisgetin hief onder het motief van »evenredige vertegenwoordi ging" een klaagzang aan over de oneenig- heid onder de broederen en schreef »Deze verdeeldheid ter rechterzjjde kan noodlottige gevolgen hebben. Zjj zet in ieder geval kwaad bloed, in en buiten het district. En zjj zou, wanneer vandaag of mor gen elders een verkiezing moest plaats hebben, of wanneer door Kameront binding algemeen© verkiezingen ons overvielen, haar nawerking kunnen doen gevoelen. Verder hebben de gebeurtenissen te Schiedam scherper nog dan andere ge legenheden deden in het licht gesteld, dat de samenwerking aan de stembus door het meerderheidsstelsel noodig ge maakt, steeds een precairen kant heeft. Het gaat goed zoo lang het duurt, kan men er van zeggen. Het meerderheidsstelsel dwingt tot capitulaties, tot concessies tegen wil en dank, op gevaar af van anders een Kamerzetel aan de tegenpartjj in banden te spelen. Moeten nu niet allen, zoo rechts als link6, wenschen, dat we hoe eer hoe beter uit dit moeras raken Zekerljjk, zouden we op deze vraag willen antwoorden, en bjj de a. s. Grond- weiskerziening kan aan het verlangen van het Huisgezin worden tegemoet ge komen. De linkerzjjde zal de medewerking der katholieken hierin gaarne zien. Terugkeerende naar Schiedam moeten we voortgaan met de uiteenzetting van den verwarden toestand, die daar heerscht. Aan de Geer en Idenburg hadden de kiezers van rechts nog niet genoeg en de vrijchristeljjk-bistorischen stelden bo vendien den heer Staalman candidaat. Terecht schreef Het Vaderland dan ook »Zoo wreekt de samenstelling der Coa litie zich aan de Coalitie. Dit wonderljjke verbond van de hetero- geenste bestanddeelen, van Calvinisten en Roomschen, van Papisten en Anti-Papis ten, van Conservatieven on Democraten, een schjjneenheid vindend onder den naam >Chnstelgke partgen", dit zonderling ste aller politieke verbonden toont nu dui- deljjk aan, waar het heen gaathet is gebonden de speelbal te zgn zelfs van de minst-beduidende, maar meest-eischende barer samenstellende deelen, omdat haai eenheid berust op kunstmatige samen voeging van wat niet bjj een behoort en zich ook niet één gevoelt. Het is de NemesiB der politieke ver troebeling en beginselloosheid die zich hier hooren doet. De Coalitie wordt te Schiedam het slachtoffer van haar eigen hooggeroemde samenstelling." Tegenover deze drie candidaten van rechts staan er twee van linkB, de heer Versteeg gestold door liberalen en vrij- ga, dan dat uw chef mij een zachten wenk geeft." Burgard werd ongeduldig. »Kom, kom, je hebt nukken en fantaseert Jo. Je zenuwen zgn aangedaan. Overigens geen wonder. Van den zomer maken we een reisje naar den Harz. Waarom zou je niet bjj mevrouw Gotze passen »lk ben haar te vervelend." »Nu ja, vanwege den rouw. Dat komt terecht. In een paar dagen ben je weer mjjn oude, lieve, vrooljjke Jo." »Maar niet zoo Niet zoo als me vrouw Gotze. Laat mjj toch, vader. Ik voel mg hier niet thuis. De Meiers zgn toch mjjn oomk. Mevrouw Gotze is mjj geheel vreemd. Als we weer een eigen huis kunnen hebben, hoor ik natuurljjk bjj u, maar tot zoolang Burgard stoof op. Het meisje was wer keljjk onverdragelgk in haar taai vol houden, als ze eenmaal iets wilde. Het gebeurde hem niet gemakkeljjk, dat hjj toornig werd, maar als het gebeurde, «teeg het hem ook snel naar 't hoofd. Jo zweeg, toen haar vader woedend uitvoer. Zjj had te gehoorzamen Hij verbood haar, naar de Meiers terug te keeren, en daarmee uit Frederik Mannebach had mevrouw Gotze den dag voor Oudejaar een bezoek gebracht Op Nieuwjaarsdag was de heele familie Mannebach, ook de kleine Erika, zinnig-democraten e» de heer dr. Van Leeuwen door de socialisten. Over dit vjjffcal zal 9 October worden gestemd. B y i t e n I n ti. Langzaam maar zekir. Het is een langdurig proces, de ont wikkeling en de vrjj-making van een groot, dom volk, maar als er eenmaal beweging is gekomen in de logge massa, als eenmaal het eerste lichtstraaltje van hot vrjjheidsideaal heeft geschenen in het duister van domheid en als eenmaal is ontwaakt het verlangen naar een betere toekomst, dan zal langzaam maar zeker zoo'n volk zich losmaken van de ketenen, waaraan het geboeid ligt en geen macht ter wereld zal in staat zijn dit proces tot staan te brengen. Een rogeering, die haar taak begrjjpt, zal echter niet trachten dez8 ontwikkeling tegen te gaan, maar zich integendeel plaatsen aan het hoofd, om het proees te leiden in banen van geleideljjkheid. D^Czaar van Rusland en zgn minis ters schijnen zich echter niet bewust te zgn van hun plicht en in den natuur lijken drang van hun eigen volk naar meer vrjjheid en meer invloed op deD gang van zaken kunnen zjj niet anders zien dan een misdadige revolutionaire beweging. Eenigen invloed kon het volk wel krjjgen en het kreeg een Doema, een instelling, die heel in de verte wel ©enigs zins gelijkt op onze West-Europeesche volksvertegenwoordiging. De Doema 1 Men kent de geschiedenis. Twee doema's zgn nu reeds naar huis gezonden en de verkiezingen voor een derde Doem» zgn aan den gang. Welk een verschil in de wjj ze waarop het volk de eerste dooma begroette en waarop het nu de samenkomst van de derde Doema tegemoet ziet. Toen de eerste Doema werd bjjeenge- roepen waren er sommigen, die geen groote verwachtingen bouwden op de nieuwe instelling, maar in velen toch ontwaakte de hoop, dat het bjjeenkomen dier Doema oen keerpunt zou vormeD in RuBlands geschiedenis. En zooals het vaak gaat in het leven de twjjfolmoedigen, de zwartkjjkers bleken geljjk te hebben. De eerste Doema verdween van het tooneel, zondor veel tot stand te hebben gebracht en ook de tweede Doema was slechts een kort leven beschoren. Nu zal binnen afzienbaren tijd de derde Doema bijeenkomen,CQaar er is geen vreugd in den lande over de nieuw te vormen Doema. Het volk heeft het vertrouwen verloren, het hoopt niet meor op verbete ring in den toestand door middel van de Dooma. De verkiezingen zijn reeds aan den gang, maar in vele deelen van het groote rijk heerscht koude onverschilligheid ten op zichte dier verkiezingen. In een aantal gemeenten van Ljjfland kwam niet een kiezer op. Dit verschjjnsel vindt niet in de eerste plaats zjjn oorzaak in laksheid, maar wel in wanhopige moedeloosheid. Wat baat ons een Doema, redeneert mtn, die weinig invloed hoeft en ontbonden wordt als ze ingrjjpende hervormings maatregelen ter sprake brengt. Men zegt, dat dit het streven was der Russische regeering de Doema zoo in door de weduwe tot een diner uitge- noodigd. >U wilt u wel een weinig aan de kleine plaag wjjden, lieve Jo", zei mevrouw Gotze met haar gewone vrien- deljjk glimlachje. »Ik honc) tm -r.nk:n- deren een geluk, dat ik ze zelf niet heb". »Misschien had u er dan wel van gehou den, mevrouw", meende Jo. Lachend sehudde de schoone vrouw het hoofd. >0, neen. Ik houd boven alles van mjjn rust en gemak". »Eu mjj zelf voltooide Jo in gedachte. Louise Mannebach had de uitnoodi- ging, afgeslagen. Zjj ging haast nooit uit. Behalve Frederik Manebach en mevrouw Reichenberg, waren nog een dozjjn Mies- bacher notabelen en ook Jerome Burgard genoodigd. De kamers van het huis waren gelijk vloers alle door vleugeldeuren verbonden en vormden een geheel zoodat men uit de vestibule rechts kon binnengaan en na een wandeling door zeven kamer links weer in de vestibule komen. Frederik Mannebach voerde de gast vrouw aan tafel. Jo zat naast Erika. Het kind hield niet van mevrouw Gotze, slechts het vooruitzich, Jo te zullen aan treffen, had haar kunnen bewegen tot meegaan. Zjj legde ook geheel beslag op Jo. Deze luisterde een beetje verstrooid populair mogeljjk te maken. Wel is de Russische regeering hierin voor een goed deel geslaagd, maar toch, er blijven nog vele mannen, die geen krimp geven en niettegenstaande alle teleurstelling toch gebruik wenschen te maken van hun eonig wettig middel om verbetering te brengen in den toestand. Dat schjjnt de Russische regeering niet in te zien, dat als het volk zgn rechten niet verkrijgen kan langs wettigen weg, het tenslotte, gedwongen door de nood zakelijkheid, zgn toevlucht zal nemen tot geweld. Nu reeds zgn er velen, velen, die men tot de meer-ontwikkelden kac rekenen, die, verbitterd door de houding der regeering, hun toevlucht nemen tot daden, die onze goedkeuring niet weg kunnen dragen.Nood breek wetten, denken zjj en tallooze revolutionnairen toonen zich telkenB weder bereid, desnoods met geweld en gevaar voor eigen leven, die vrjjhedeu van de regeering af te dwingen, die laatstgenoemde het volk niet vrjj willig geven wil. Men moge ov«r de daden van geweld der revolutionnairen denken wat men wil, maar toch behoort men eerbied te hebben voor hun liefde voor hun idealen die hun geen dood of verschrikking doet ontzien. Dit bleek nog dezer dagen te Sebas- topol, waar eenige als officieren verkleede revolutionairen een kazerne binnendron gen en o.a. den regimentscommandant neerschoten. De moordenaars wisten daDk zij hun uniform te ontkomen. De politie, die jjverig onderzoek doet, heeft de daders van den aanslag nog niet ontdekt, maar deed toch een aantal merkwaardige vondsten. Zoo vond zjj in verschillende kelderwoningen moordtui gen verborgen. De woning van een zekeren Bogdanof bleek een waar arsenaalmen vond er 20 geladen bommen, twee maxims, en een groote hoeveelheid rookloos kruit, revolverpatronen en schietkatoen, terwjjl uit eenige zeer compromitteerende brieven de schuld van den bewoner duid«ljjk bleek. Eenige verdachten zgn met hem in hechtenis genomen. Deze sporen van een revolutionaire samenzwering hebben, zooals begrijpelijk is, tot allerlei overdreven geruchten aan leiding gegeven. Hiertoe moet waar- schjjnljjk ook een te Londen ontvangen telegram gerekend worden, waario van een algemeenen opstand van het garnizoen der vesting sprake is, en gezegd wordt, dat ook de matrozen der vloot zich aan de zjjde der opstandelingen zouden scha ren. Er zouden gevechten hebben plaats gehad, waarbij zes officieren gedood en velen gewond werden, waarna de over levenden zich bjj de muiters zouden heb ben aangesloten. Ook zou de vestingar tillerie geweigerd hebben op de muiters te schieten en zou het eskader onder hun leiding naar Odessa vertrokken zgn. Hoewel de vroegere gebeurtenissen met, de Zwarte Zee-vloot hebben aangetoond dat dergeljjke voorvallen niet tot de on- mogelgkhedon behooren, mag toch voor- loopig nog wel eenige bevestiging van deze geruchten worden geëisebt. De groothertog van Baden, f De 81-jarige groothertog Friedrich van Baden is na een betrekkelijk korte on gesteldheid overleden. Maandag wordt zgn stoffelijk overschot naar de laatste rustplaats gebracht. O. a. zullen keizer Wilhelm en Prins Hendrik de begrafenis bijwonen. naar het kinderljjk gebabbel der kleine. Even verstrooid volgde zjj het onderhoud met haar tafelbuur ter linkerzjjde, een jongen referendaris. Mevrouw Gotze verstond do kunst, het haar gasten aangenaam te maken, dat moesten allen erkennen, ook zij, die niet zooveel met de schoone weduwe ophadden. Jo alleen stond buiten de algemeene gezelligheid. Toen het rozige, lachende gezicht der weduwe eenmaal naar Fre derik Mannebach boog, om hem een vertrouwelijke opmerking in te fluisteren schoot Jo plotseling een rood9 gloed over het gelaat. In den salon naast de eetkamer werd koffie gediend. Onge dwongen vormde men groepjes van twee en drie aan kleine tafeltjes. De heer en staken oen sigaar op. Burgard sprak met een paar eigenaars van wjjnbergen over zaken, de notaris schertste met een paar jonge meisjes de opperhout vester onderhield zich met mevrouw Gotze's huisartB over politiek en de ge trouwde vrouwen hadden het over alles en nog wat. Jo sleepte allerlei albums t-n pracht werken bjj elkaar om Erika de platen te laten zien. De Miesbachor notabelen deden alsof ze het meisje, dat als dochter van een bodiende der firma niet voor vol telde, niet zagenook mevrouw Gotze scheen het van-zelf sprekend te achten, Kunst en Wetenschap. Gids voor de Baronie van Breda. Uitg. Herman de Ruiter Breda. Een gids, die wat zjjn landstreek be treft, alles weet en alles zegt. Bezwaarljjk zal 't zgn eenig belangrijk onderwerp uit de Baronie te noemen, waarover deze gids geen inlichtingen verschaft. Historie, plaatsbeschrjjving, fietstochten, kaarten, opgave van adressen gdz. enz.; een en ander kwistig geïllustreerd met mooie foto's en reproducties naar oude teeke- ningen. Aan dit boek 't is een werk van 383 bladzjjden is dan ook alles ten koste gelegd om het geheel volledig te maken. Dat doel hei ft de uitgever bereikt en wie de schoone Baronie wil bezoeken zal goed doen met zich een exemplaar aan te schaffen. Binnenland. Droevig ongeluk. De heer De W., kleermaker te Eindhoven, bevond zich Zondag met zgn echtgenoote in de stoom tram Eindhoven—Helmond. Te Mierlo stapte hjj even uit de tram en wilde zich naar het voorgedeelte be geven, toen de tram zich eensklaps in beweging stelde. Hjj struikelde en onge lukkigerwijze kwam zgn hoofd met de tramwielen in aanraking. Levensgevaar lijk gewond werd hg te Mierlo achter gelaten. Een slaapwandelaar. Een 20-jarig jongmensch, zekere J. D., wonende aan de Heerestraat te Leiden, buiten de voor malige Koepoort, die aan slaapwandelen onderhevig is, had zich gisterenmiddag op den zoldar zijner woning op den grond te rusten gelegd. In den slaap scfajjnt hjj te zgn opge staan, althans hjj bleek uit het zolder raam gevallen en op de straat te zgn terecht gekomen. De patiënt bekwam o. a. een vrij belangrijke hoofdwonde, die echter waarBchjjnljjk geen levensgevaar medebrengt. BrutaalZondagmorgen is te Loenen o. d. Veluwe een brutale diefstal ge pleegd. Tjjdens den dienst in de R.-K. kerk maakte een Duitscher zich meester van 4 buiten de kerk staande rjjwielen. Twee dezer bracht bjj naar het station en liet ze naar Cleef transporteeren daarna ging hij de andere rjjwielen, die bjj in een bosch onder plaggen verborgen had, halen. Inmiddels was de diefstal echter ontdekt en werd de schuldige gegrepen en vastgehouden totdat politie aanwezig was. De man is geboeid naar Apeldoorn vervoerdonderweg deed hg 't voor komen alsof hg waanzinnig was. Moordaanslag. Te gehucht Wolfs- berg, gem. Echt, had Zondagavond een poging tot moord plaats. De 23-jarige landbouwer Jan Peetere werd vlak voor zjjne woning door zekeren L. Jutten met een revolverkogel in den buik geschoten. De getroffene verkeert in ernstig levens gevaar. De dader is gearresteerd. Zwaluwen en Musschen. Men Fchrijft aan het Hbld. Menigeen zal zich uit zijn schooljaren nog herinneren hot verhaaltje van de musch die een zwaluwnest had betrokken en tot straf ingemetseld werd. dat Jo slechts voor de kleine Mannebach bestond. Terwjjl Jo met Erika bezig was, ving zij eenige zinnen van een door drie dames halfluid gehouden gesprek op. >Een knappe dame en zoo lief." »Betooverend is ze. Ze heeft zoo iets gemoedeljjk8, aardigs, heel niet gemaakt, Het verwondert me alleen, dat ze nog weduwe is. Ze is toch nog te jong, om alleen te bljjven." Wacht maar, we zullen 't Dog wel beleven." ^Misschien eer, dan men denkt." De dames gichelden en staken de hoofden dichter bijeen. Op dit oogenblik kwam Benta Reichen berg bjj Jo en Erika. »Hoe gaat het uw oom Erwig vroeg ze, nadat ze zich naast Jo had neerge zet. »Ik had hem gaarne in deze dagen eens persoonljjk gesproken om hem mjjn deelname in den familie-rouw te be tuigen". »Oom Erwig heeft den laatsten tjjd veel te doen," antwoordde Jo. Het gesprek der dames verstomde. Men luisterde nieuwsgierig. Hot was toch eigenaardig, dat mevrouw Reichen berg naar Erwig Meier vroeg. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1907 | | pagina 1