h\ 9-1 1907
Zaterdag 10 Augustus,
94s1" jaargang.
18 FEUILLETON
De kleindochter.
(iOESCH
Do nitgavw dezer üourant geicliiedt Maandag-, Woensdag- on Vrjjdagavoid,
uitgezonderd op feestdagen.
?ftif p3r kwartaal, in Goes ƒ0,75, buiten Goes, franco, Be9B-
Afzonderljjke nommeia 5 cent.
OnzendinQ advtrtentiën vdor 2 uren «ap den der
uitgavti
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naam). Vennootschap „Goesche Courant".
De prjj» der gewone advertentiön is van a -5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 tt.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pri t
slecht» tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en do daarop betrekking h"bb»md*»
dankbetuigingen worden van 110 regel» 1,berekend
BewpsnummerB 5 cent.
Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Bij dit no. bahoort een bijvoegsel.
Luchtscheepvaart
Toen Benjamin Franklin tegenwoordig
was bij de oplating van den eersten
luchtballon in Parjjs en hem naar zjjne
meening werd gevraagd, gaf hg ontwg-
kend ten antwoord s>Wat nut heeft een
pasgeboren kind
Welnu, dat pasgeboren kind van voor
ruim 100 jaar is gegroeid en grootge
bracht en de luchtscheepvaart heeft zich
ontwikkeld uit die eerste onbeholpen en
onbetrouwbare Montgolföre tot het be
stuurbare luchtschip van heden La Patrie
en andere.
Waren de eerste luchtreizigers, die
men aan een tocht in de wolken waagde,
een lam en een haan, die gewoonweg
werden opgeofferd, bjj wjjzo van »aar-
digheid", thans bemant men het lucht
schip en stuurt het waarheen men wil
men berekent zijn snelheid en vaart er
mede door de wolken langs ljjnen, van
te voren op de kaart aangegeven, om
terng te keeren tot het punt van uitgang,
de haven, waar men weer nieuw gas en
nieuwe benzine inneemt.
Reeds kan de nieuwe Fransche ballon
La Patrie 264 dagen van het jaar de
w:wdkracht trotseerenzjjn snelheid be
draagt 45 K.M. per nur, welke hg 10
uur kan handhaven, en hg heeft reeds
verscheidene tientallen reizen gedaan,
zonder eenig ongeluk.
Men weet, dat de vredesconferentie
zich reeds in de zaak heeft verdiept. Zg
heeft overwogen of het niet wenscheljjk
zou zgn, om het werpen van ontplofbare
stoffen uit ballons te verbieden. Of dit
bevestigend zal worden beantwoord, is
nog de vraag. Er zgn mogendheden vóór
en tegen.
Die twee stroomingen zgn ook reeds
in de Nederlandsche bladen tot uiting
gekomen.
De Nederlander oordeelde dat^men de
zaak maar stil op haar beloop moeBt laten,
want dat kleine mogendheden dan ©ven
goed er voordeel van zouden hebben als
groote. Immers het aanschaffen van een
luchteskader kost lang zoo veel niet al»
van een zeeëskader en do uitwerking kan
veel verschrikkelijker zgn. De luitenant-
ter-zee A. E. Rambaldo, aan Nederlander,
rekent in de N. R. Cri. uit, dat men voor
wal ons schip de Tromp gekost heeft, 35
luchtoorlogschepen zou kunnen bouwen.
Zgn vergelijking luidt als volgtDe
Patrie kan een vjjandeljjk slagschip be-
itrgden met 25 bommen, ieder van niot
minder dan 10Kgwelke op het dek van
het slagschip vallende, een geheel ver
nietigende werking zouden uitoefenen.
Het slagichip staat met al zjjne hulp
middelen vrij wel machteloos tegenover
het luchtschip, dat bovendien gedurende
den nacht en bg bewolkt weder geheel
onopgemerkt verschjjnen kan en elk ge
wild moment een goed heenkomen kan
zoeken.
Het slagschip is bemand met 900 man
voor la Patrie zgn 3 personen voldoende1
Het luchtschip is totaal onafhankolgk
Door M. Böhme.
Daar kwam Jo binnen zgn gezichts
kring. Een losse opmerking van de oude
mevrouw Mtier tegen mevrouw Stohman
was voeldoonde om het huwelijksplan te
doen ontstaan. Dat was werkeljjk een
prachtig idee. De verbinding der zaken
woog daartegen ruimschoots op. Voor
Tony's oogen opende zich een prachtig
gezieht op de toekomst. D» scheidsmuur
tusschen Meier-IJ en Meier-J zou vallen,
in de plaat» der beide winkels moest Óen
groote inrichting ontstaan-. Firma Meier
en Stohman, voorheen Erwig Max Meier
en Erwig Meier.
Dat de kleine Jo een lieve, aardige
verschijning was, vond hg een aangename
bijomstandigheid. Dat echter dit kleine
piepjonge meisje een eigen meening heb
ben zou en dat deze meening wellicht al
zgn toekomst-droomen zou verstoren,
kwam niet bg hem op. Aan tafel nam
Tony naast Jo plaats, in toon, blik en
wezen een en al vertrouwelijkheid. Voor-
loopig merkte Jo de intieme vriendelgke
houding van haar tafelbuurman niet op.
Zg was zoo van haar vreugde vervuld,
dat alles daarin verdween.
Men sprak over alles en nog wat. Over
de gebeurtenissen van den dag, babbelde
wat, kwam op de zaken, roerde nog een»
de operatie van mevrouw Josefine aan,
en besprak, uit 'n oogpunt van zaken,
de nieuwe herfstmode.
van land of zee, ondiepten, riffen onz.
het kan zgn koers steedB recht op het
doel bepalen en is, kortom, vrij van de
talrijke moeilijkheden, waarmede de na
vigatie op zee gepaard gaathet lucht
schip loopt geen kans in tgd van oorlog
op onderzeesche mjjnen te loopen, of te
worden aangevallen door een onderzee
boot of in het nachtelijk uur te worden
vernield door een torpedoboot flottielje.
Ook bg is er dus zeer voor, dat de
conferentie geen belemmerende bepalin
gen gaat aannemen, want dan kaD een
kleine staat zich niet voldoende verde
digen.
Anderen daarentegen oordeelen, dat de
conferentie wel degeljjk beperkende be
palingen moet maken,
Buitenland.
De vuurmonden aan het wooed.
Na den moord op een aantal Europeanen
te Casablanca gepleegd, waren de meeste
Europeanen, die ongedeerd waren ge
bleven, zoo spoedig mogelijk de stad
ontvlucht, doch verscheidenen waren
achtergebleven en voor hen werd de
toestand in die Marokkaansche kustplaats
met den dag gevaarlijker.
De Marokkaansche bevelhebber der
stad was van goeden wil om de Europe
anen te beschermen, maar zgn soldaten
waren niet te vertrouwen, zoodat hg zoo.
goed als machteloos stond. De bevolking
der omliggende dorpen dreigde de stad
binnen te dringen en alle Europeanen
te vermoorden.
Eiken dag werd de toestand dreigender
en met Bpanning verwachtten de Europe
anen het Fransche eskader, dat uitkomst
zou brengen.
Zondagmorgen lag voor de kust de
Fransche kruiser Galileedie alleen niet
heel veel uit zou kunnen richten tegon
de oproerige Marokkanen in en om de
stad.
Eindelijk werd de toestand echter van
dien aard, dat ingrijpen noodzakelgk was.
De Marokkaansche autoriteiten gaven den
Franschen waarnemend consul te Casa
blanca te kennen, dat pjj niet bij machte
waren de Europeanen te beschermen en
er bleef dus niets anders over, dan met
de kleine Fransehe macht te doen wat
mogelijk was.
Met goedvinden van de Marokkaansche
autoriteiten zouden 75 Fransche marine
soldaten aan wal gezet worden om het
Fransche consulaat, waar vele Europeanen
oen toevlucht hadden gezocht, te bezetten.
Deze zwakke macht landde Maandag
morgen in de vroegte zonder bemerkt te
worden en kwam tot bg de poort, zooals
dit met de Marokkaansche overheid was
afgesproken. Een oogenblik voordat deze
bereikt werd, sloot men haar eensklaps,
terwgl op hetzelfde moment uit de om
liggende huizen en van den muur af op
de Franschen geschoten werd. Hieraan
namen ook de geregelde Sultanstroepen
deel.
De toestand van het zwakke detache
ment was hachelgk. Teruggaan was echter
het aan een zekeren dood overleveren
Om tien uur kwam Gerard Meier.
Erwig liet zich verontschuldigen. Dadelijk
daarna bracht mama Stohman het groote
glas voor den bowl binnen, dien Tony
kunstvaardig mengde. Een half dozgn
geschilde perziken, een paar lepels suiker,
besprenkeld met eenige droppels arak.
Dan drie fles6chen lichten moezelwjjn,
drie flossehea zwaren Pfalzwjjn, een halve
roode Bourgogne en eindeljjk een flesch
Champagne.
»Let nu goed op, juffrouw Jo. Dat
moet men kennen. Het ingieten doet 't
'm niet. Men moet de lichte, fijne hand
hebben. En 't goede begrip van de zaak.
Maar bovenal de fijne wjjnsmaak. Dat
moeten we u alles eerst langzamerhand
bgbrengen."
•Waarvoor Ik wil toch geen café
beginnen," zei Jo.
De oude heer Stohman lachte luid op.
•Zie je Daar heb je 't. Dat is een
geslepen BerlijnBcbe. Die weetje te woord
te staan."
Jo begreep eigenlijk niet waarin de
geslepenheid van haar antwoord had
bestaan. Tot haar verwondering zag ze
op alle gezichten eon lachje van »we
begrgpen 't al". Slechts juffrouw Herta
behield haar onverschilligen ernst. Zg
schilde kalm een peer. Onder de half
gesloten oogleden keek ze slaperig, het
scheen Jo toe, bjjna oen beetje spottend
naar Tony en zgn tafelbuurvrouw. Men
had reeds vooraf een paar glazen wjjn
gedronken. Toen de eend opgediend werd,
bereikte de Btemming oen feesteljjke
hoogte. Vader Stohman hield een humo
ristische voordracht. De stations-chef ver
telde uit zgn ervaring in de werkzaam-
van alle Europeanen in de stad. De be
velvoerende officier weifelde dan ook geen
oogenblik en besloot de poort te bestor
men. Na een korte, maar hevige scher
mutseling wisten do Franschen de stad
binnen te dringen. Onder voortdurend
vuur uit de huizen trok het zwakke de
tachement in looppas naar het con3nlaat,
dat direct bezet en in Btaat van verde
diging gebracht werd.
Men begrgpt met hoeveel vreugde de
Europeanen hun beschermers begroeit'-n.
Toen echter de Franschen eenmaal
binnen de stad waren, verzamelden zich
even buiten de stad eenige duizendeD
Arabieren, die oprukten om het Fransche
marine-detachement aan te vallen.
Zoodra dit aan boord van de Galileé
bemerkt werd, begreep de bevelhebber
van dien oorlogsbodem, dat het met het
detachement gedaan zou zijn, als die
overmacht het consulaat aanviel. Er bleef
bem maar één ding over zgn vuurmon
den mee te doen spreken.
Een hevig kanonvuur werd dadeljjk
geopend op de oprukkende Arabieren,
een deel der stad en op eenige omlig
gende dorpen.
Toch bleef de toestand der Franschen
nog hachelijk.
Te 11 uur kwam de kruiser Du Chayla
op de reede aan. De bestemming van
dien kruiser was Masagan, waar eveneöDS
ten bedenkelijke gisting heerseht. De
positie der Europeanen is daar veel ge
vaarlijker, daar zg meest in afgezonderde
huizen op eenigen afstand van de stad
wonon. De Du Chayla nam oogenblikkeljjk
deel aan de beschieting, terwgl nu voor
namelijk de Arabische w|jk hut ontgel
den moest. Ook door dozen krniser werden
troepen aan land gezet. Op verschillende
plaatsen stond de stad in brand. De mos
keeën werden door het geschutvuur
deerljjk gehavend.
De landingstroepen van de Du Chayla
stuitte bg hun opmarseh naar de stad
op een groote overmacht van Arabieren
doeh de kruisers veegden met hun pro
jectielen in korten tgd het terrein Bchoon.
Het detachement van de Du Cayla
ongeveer 175 man sterk, moest zich met
de wapens in de vuist een doortocht
banen naar het consulaat.
De Arabier»n buiten de stad gaven,
niettegenstaande de zware verliezen den
moed echter niet op en trachtten her
haaldelijk de stad binnen te dringen,
doch de Fransche troepenmacht, nu 250
man sterk, wiBt telkens hun aanvatten
af te slaan.
Terwgl de Franschen manmoedig
stand hielden vlogen de projectielen hun
ner eigen schepen over hun hoofd om
uiteen te barsten in de dichte massa dei-
Arabieren en ia do Arabierenwijk van
de stad. Vreeseljjk was de uitwerking
van het Fransche geschutvuur. Menscben
en paarden werden aan stukken gescheurd.
De verliezen der Marokkanen loopen in
de honderden. De verliezen der Franschen
zgn nog niet geheel bekend, maar zgn
betrekkelgk zeer licht.
'8 Nachts, nadat de herhaalde aanvallen
der Arabieren waren afgeslagen, ver
heid op het station eenige moppen, die
uitbundig gelach veroorzaakten. Jo had
gaarne in de algemeene vroolijkheid ge
deeld, maar zij ergerde zich weer te
veel aan Tony en zijn opdringerige vrien
delijkheid. Hij pelde nooten voor haar.
Met een fruitmesje vilde hg de bruine
huid van de witte kern, en als hg deze
op Jo's bord legde, greep hg telkens
naar haar hand. Eens gelukte het hem,
ze te vatten, en toen hield bij haar met
zgn gladde, vette vingers vast en drukte
haar zoo, dat Jo zich slechis <*>-♦ mo-i*c
bevrjjdonl kon.
•Wat valt u toch in, mjjnheer Stohman",
zei ze onwillekeurig zoo luid, dat het
vrooljjke onderhoud aan tafel oogenblik
kelgk verstomde.
Daar echter Jo noch Tony er iets aan
toe voegden, was het levendige gesprek
weldra weer in vollon gang.
•Lieve, zoete juffrouw Jo. Ik smeek
u, word toch niet dadelgk zoo boos,"
fluisterde Tony Jo toe. »Ik meen het
toch niet slecht met u. Wij zgn hier
niet in Berlgn, waar natuurlgk een fat
soenlijk meisje moet oppassen en iederen
man, die haar een beetje het hof maakt,
wantrouwen moet. Ik meen het eerlijk.
Het is mg volle ernst ik ben beslist
▼an plan"
Hoe? Wat? Wat dan?" zei Jo.
De dikke Tony leek haar plotseling
zoo komisch dat haar toorn verdween
en ze in een luid lachen uitbarstte.
•Lach toch niet, juffrouw Jo", ging
Tony fluisterend voort. »Een huwelgks-
voorBtel van een achtbaren, gezeten man
met een mooie zaak is niet iets be
lachelijks".
lichtten de zoeklichten der oorlogsbodoms
de stad en de omliggende terreinen, om
een verrassing te voorkomen.
Woensdag arriveerde voor Casablanca
het afgezonden Fransche eskader met één
flinke krjjgBmacht aan boord. Deze werd
ontscheept. Gisteren waren 2000 man
aan land gezet. Aanvankelyk boden de
Marokkanen nog heftigen tegenstand. In
de straten der stad werden bloedige ge
vechten geleverd. De FranBchen behielden
echter de overhand.
Te Casablanca is het gevaar voor de
Europeanen nu geweken, doch in andere
deelen van Marokko is door deze ge
beurtenissen de haat tegen de Europeanen
en in het bjjzondei tegen de Franschen,
nog toegenomen.
Den kruiser Du Chayla is dadelijk na
aankomst van het Fransche eskader voor
Casablanca naar Masagan vertrokken en
beeft die stad onder vuur genomen.
Te Tandzjer vreest men ook een Euro
peanen-moord.
De Fransche gezant heeft echter aan
do Marokkaau8che autoriteiten medege
deeld, dat eenzelfde lot als Casablanca
ook Tandzjer zou treffen, als de Europe
anen er worden aangevallen.
De anti-clericale beweging in Italië.
Van clericale zjjde verwjjt men het
tegenwoordige Italiaansche ministerie, dat
het de anti-clericale beweg'mg niet vol
doende heeft tegengegaan en zelf anti-
clericaal gezind is.
De Romeinsche correspondent van een
der voornaamste Duitsche bladen zegt
echter, dat de clericalen met deze be
wering ongeljjk hebben.
Nadat bedoelde correspondent het een
verstandig besluit had genoemd, dat de
Paus onder de tegenwoordige omstandig
heden afzag van een feestelgke herdenking
van zgn gouden priesterjubileum, hekelt
hg op scherpe wijze de >Staatskunst"
van kardinaal Merry del Val, die in de
vier jaren dat hg zgn secretaris-ambt
vervult, meer domheden heeft begaan
dan noodig zijn om tien diplomaten de
haren te berge te doen rjjzen.
Het besluit van den Paus om geen
feestelijkheden te doen plaats hebbeo,
was stellig zeer goed gemotiveerd door
den wensch, om geen aanleiding te geven
tot verstoring der orde.
•Maar wat", vraagt de correspondent,
kon kardinaal Merry del Val, aanleiding
geven om de regeering aan te vallen,
omdat zg de geloovigen onvoldoende
bescherming zou hebben verleend
Het verwjjt aan het adres der regee
ring is voor alles onjuist.
Het Kabinet-Giolitti heeft in overeen
stemming met heel zgn binnenlandsche
politiek de clericalen met de politie
gesteund bjj verkiezingen en demonstraties
en de anti-clericalen zgn daar zoo woe
dend over, dat zg den minister-president
nooit anders dan Kardinaal-Giolitti
noemen.
Wanneer het Vaticaaa dus thans do
regeering aanvalt, dan kaD dit slechts
de bedoeling hebben met een breuk te
dreigen, wat onverstandig is.
Hg boog zoo ver, dat zgn adem langs
Jo's oor streek. Zjj week verschrikt te
rug en rukte haar stoel een eind opzjj.
Tony glimlachte. Hg meende te be
grgpen en schoof nader. De anderen
spraken zoo luid en opgewekt, dat schijn
baar niemand op hen lette.
•Het is volstrekt geen grap", fluis-
t' rde Tony verder. »Ik heb alles goed
overlegd. Waarom ook niet U onder
schat u zelf, juffrouw Jo. Ik trouw niet
om geld. Uw deugd, uw sehoonheid, uw
bevalligheid hebben mg bekoord. Als u
het goed viDdt, sein ik morgen dadelgk
aan grootmoeder Meier en vraag om uw
hand. Maar ik ben van grootmoeders
toestemming zoo zeker, dat ik reeds van
avond gaarne
Tony sloeg zijn arm om Jo's middel.
Deze zat als versteend, sprong nu echter
met een kreet van schrik op.
•Ik geloof, dat u dronken bent,
mjjnheer Stohman", zei ze luid.
Zij sidderde van opwinding en schrik
over Tony's brutaal-plompe liefdesbe
tuiging.
Weer ontstond een pjjnljjke stilte.
Tony schoof zgn stoel terug bjj de
tafel en knipte met de oogen, om zgn
verlegenheid te verborgen.
•Waaruit maakt u op, dat mijn zoon
dronken is, juffrouw Burgard vroeg
de oude mevrouw Stohman gepiqueerd.
Zjj kon zoo iets toch niet oDgemerkt
laten voorbij gaan
•Ach, juffrouw Jo schertst immers
maar," zei Tony gemocdeljjk, sKom weer
hier, juffrouw Jo, wij willen weer vrien
den zijn. Daarom geen vjjaudschap, niet
waar Ik had in 't geheel niet gedacht,
En wanneer er lieden zijn, die hun best
doen om hot Kabinet-Giolitti voorgoed
naar links te dringen, dan kunnen dezen
zich slechts de handen wrjjven over de
machtige hulp welke hun thans uit het
Vaticaau gewordt.
En wat de anti-clericalen betreft, hun
bladen bewjjzen welk een grooten indruk
de publicatie gemaakt heeft. Zjj schrjjven
bovon de aankondiging er van »de Pau§,
is baDg." Wanneer Merry del Val dit
had willen bewjjzen, is het hem voortref
felijk gelukt."
Uit de Pers.
Beroep op de Eerste Kamer.
Onlangs een overzicht schrgvende over
het wetsontwerp iDzake het onderzoek
naar het Vaderschap, hebben we melding
gemaakt van de bezwaren van het Kamer
lid nar. de Savornin Lohman tegen dit
ontwerp.
Deze heeft thans in het tjjdschrift
Onze Eeuw een artikel geschreven, waarin
bjj een beroep doet op de Eerste Kamer
om dit wetsontwerp te verwerpen.
Zeer tot schade van het instituut van
het huweljjk is, volgens den heer LohmaD,
in de Tweede Kamer het verschil tusschen
het gewone natuurlijke kind en het over
spelige kind uit het oog verloren, en is
dus een punt van zeer overwegend belang
niet geregeld. Op dit punt is wel gelet
bjj deze wetgeving in andore landen.
De regeliDg zelve acht de heer Lohman
zeer bezwarend, wijl het hier geldt een
regeliDg van een geheel Dii uw onderwerp.
•Wie na wil gaan wat de juristen,
ook de kundigsten onder hen zoowel in
Frankrjjk als in Duitsehland en ïd ons
land over dat •recht van het kind" en
de verplichtingen van den vader hebben
gesproken en gesohreven zal telkens
stuiten op weersprekende beweringen,
niettegenstaande de meeBten hunner het
zelfde beoogen. Omtrent de verplichting
van den man, die een vrouw, waarmede
bg hesft verkeerd, met haar kind laat
zitten, bestond ook tusschen de Kamer
leden bigkbaar een comanis opinio, maar
niet omtrent de vraag, hoe een actie tot
naleving van die verplichting met de
overige in ons land geldende rechts
beginselen in overeenstemming kan wor
den gebracht."
De lremte, waarop de schrjjver wjjst
is mede ontstaan door de omwerking van
het ontwerp, hetwelk verscheiden minis
ters onder handen namen. De Tweede
Kamer heeft do fout niet ontdekt, en nu
hoopt de heer Lohman, dat de Eerste
Kamer als hof van appèl zal optreden,
daar hot hier gelukkig geen politieke
kwestio geldt.
Kunst en Wetenschap.
Het Aug.-nummer van bet Maand
blad uitgegeven door de Vereeniging
tegen de Kwakzalverjj heeft den volgenden
inhoud
Hoofdartikel: Het ledental onzer Ver
eeniging.
BerichtenAfdeeling Amsterdam gra-
dat Berlgn6che dames zoo schuchter en
preutsch waren."
Jo schoof baar stoel tusschrn den zwaar-
ijjvigen stationschef en juffrouw Heita.
Bgna scheen het, alsof leedvermaak
glansde in de zwarte oogen der winkel
juffrouw
•Nu, dan zullen we er maar eens op
klinkoD," vond Tony en vulde de glazen.
•Kan 't niet, dan maar niet. Op dat, wat
we liefhebben 1"
De glazen klonken tegen elkaar. Jo
vermeed het Tony Stohman in 't gelaat
te zien, dat breed en warm glom, bol om
de zwemmerige, glimmende oogjes. Een
heftige, eigenljjk ongemotiveerde afkeer
kwam in haar.
Na het kleine voorval bleef de stemming
oenigBzins gedrukt. Jo ademde als bevrijd,
toen tante Lisa tegen halfiwaalf opstond.
Zij deed haar nicht heftige verwjjten
wegens haar in elk geval onbedachtzamen
uitval.
•Hoe kan iemand nu zoo ietB doen
om heel de stemming te bederven je
moest toch begrgpen, dat het een taktloos
gezegde van je was. Wat had Tony dan
gezegd
•Hij had de onbeschaamdheid, mjj in
't volle gezelschap een huwelijksaanzoek
te doen."
Lisa sloeg de handen ineen.
Dat noem je een onbeschaamdheid
Jo, meisje, wat beeldt je je daa eigen -
ljjk in Je bent tcoh geen prinses, bezit
geen nr llioenen, zoodat je uit honderden
te kiezen hebt. Dat is geen onbeschaamd
heid. Dat is een eer voor je."
(Wordt vervolgd).
