Overlijden van de heer v. d. Bilt.
De voorzitter (bnrgemeeBter) sprak zjjn
leedwezen uit, dat de heer v. d. Bilt
ontbrak in de vergadering en sprak eenige
woorden van waardeering over hetgeen
de heer v. d. Bilt had gedaan gedurende
zjjn veeljarige werkzaamheid alB secre
taris.
Medegedeeld werd dat de boeken en
kas van den gemeente-ontvanger waren
nagezien en in orde bevonden.
Door B. en W. is benoemd tot tjjdeljjk
Becretaris jhr J. E. Lewe van Njj ostein.
De rjjksbjjdrage is dit jaar, als vorige
jaren, vastgesteld op f2494,916.
De geloofsbrieven der nieuw benoemde
Raadsleden werden in gesloten zitting
onderzocht. Tot toelating werd besloten.
Op voordiacht van bet burgerljjk arm
bestuur, werd benoemd tot tjjdeljjk se
cretaris-penningmeester dhr. Lewe van
Njjenstein.
Ingediend werd de gemeenterekening
die onderzocht zal worden door een com
missie.
Ook de rekening van het Burgerljjk
Armbestuur werd naar een commissie ver
wezen.
Door het vertrek van den heer D.
Moojen moest een nieuw lid van de com
missie tot wering van schoolverzuim be
noemd worden.
Benoemd werd met algemeeno stem
men dhr. C. Kloosterman.
Daarna werden eenige kleine wijzigin
gen gebracht in de begrooting van 1907.
Vastgesteld moest worden de borgtocht
van den gemeente-ontvanger.
Door den voorzitter werd voorgesteld
de borgtocht vast te stellen op f1600
nominaal 2 i/a °/o inschrijving Grootboek.
Op voorstel van den heer M. Eversdjjk
werd echter besloten de borgtocht vast
te stellen op f2000 nominaal 2i/s °/o
inschrijving Grootboek.
In besloten vergadering werden behan
deld eenige reclames tegen den hoofde-
Ijjken omslag.
Machtiging werd verleend een kastanje
boom nabjj da school, te verlcoopen, doch
daarmede te wachten tot den winter, daar
dan de prjjs misschien hooger is.
Bij de rondvraag vroeg dhr. M. Evers-
djjk waarom het biljet, dat aangeplakt
werd voor de Raadsvergadering de punten
van behandeling niet vermeldt. Vroeger
werden die punten van behandeling ook
op dat biljet bekend gemaakt.
De voorzitter zeide, zich niet te her
inneren, dat vroeger de punten van be
handeling wel op dat biljet werden ver
meld. flij had echter geen bezwaar om
voortaan die pnnten ook op dat biljet te
vermelden.
Niets meer aan de orde zjjnde werd
de vergadering gesloten.
De schrjjver van de Haagsche Cor
respondentie in de Zutph. Gt. zegt, dat,
zoo hij goed is ingelicht, het voorstel
tot kiesrechthervorming de Kamer zeer
spoedig zal bereikeD.
Atjeh. Bljjkens een bij het Ministe
rie van Koloniën uit Noderlandsch-Indië
ontvangen telegram is op 1 Augustus j.l.
in het gouvernement Atjeh en Onderhoo-
righeden een greep infanterie, die belaBt
was met de contiöle op de wegwerkers,
door kampongvolk in vereeniging met een
nabij verscholen bende met blaüke wapens
aangevallen. Onzorzjjds is gesneuveld één
en werden gewond zwaar vier en licht
drie inlandsche militairen, allen bonoden
den rang van officier, terwjjl ook een
Europeesch militair beneden dien r*Bg
licht gewond werd. Twee geweren model
'95 gingen verloren. De vjjand liet vjjf
dooden liggen.
Uit de Pers.
De verkiezing vin
priester Van den Brink te Breda.
Over deze opmerkelijke verkiezing
schreef Ipso in de Controleur o. m.
Een zoon van een Bredasche familie,
Iets over Goes en zijne
Hoofdkerk.
III.
Dit laatste komt ons echter twijfelachtig
voorimmers kerken werden meermalen
aan twee of meer Heiligen tegeljjk toe-
gevrjjd, iedere Heilige verkreeg dan door
gaans zjjn eigen hoofdkapel, doch nimmer
hoorden wjj gewagen van een gedeelte
eener kerk, dat aan een Heilige werd
opgedragen.
Bjj de beschrjjving van het plan komen
wjj hierop terug en zullen dan trachten dit
nader aan te toonen.
De bouwtrant der kerk is die van het
begin der 15e eeuw, het schip daarentegen,
alhoewel van 16191621 dagteekenend,
vertoont de bouwvormen van het einde
der 15e of begin der 16e eeuw.
Met hoe weinig nauwgezetheid sommige
schrjjvers menigmaal te werk gaan, toont
ons o.a. de schrijver van den »Tegenwoor-
digen Staat van Zeeland", die meldt, dat
met deu aanbouw der kerk in het laatst
der 15e eeuw een aanvang werd gemaakt,
terwjjl zjj kort na 1505 voltooid was. Eene
daarbjj geplaatste noot luidt nog wel >Oud
Notulenboek met 1449 beginnende".
Wjj stellen ons de stichting en den bouw
der kerk volgender wjj ze voor
Op het eind der 14e eeuw werd beslo
ten eene groote kerk te bouwendaar
de steden, vooral destjjds, op elkander
najjverfg waren en onderling om den voor
rang streden, moest deze kerk van dien
aard zjjn, dat zjj al hare zusterkerken in
pracht en grootte zou overvleugelen. De
plaats werd aaDgeduid, reeds was men
tot overeenstemming gekomen aan wie
d» kerk zou worden toegewijd. Zooali
bon katholiek, heeft met veel vrucht voor
geesteljjke gestudeerd, heeft den doctors
titel gehaald en als geesteljjke zjjn be
stemming gekregen. Maar zie, de jonge
geestelgke, gevoelig voor hetljjden zijner
medemenscben, komt als geestelgke te
staan in Zeeuwsch-Vlaanderen, waar de
domeinen liggen vaii de koningin. Daar
ljjdt de bevolking armoe en gebrek, staat
op een buitengewoon laag peil, werkt
voor 30 en 40 cent per dag, ontbeert
alles op het »koninkljjk goed".
Hg komt in aanraking met een nieuwe,
machtige beweging, die leert, dat die
armoede,die ontbering niel noodig zouden
zjjn, bjj een meer rechtvaardige ver
deeling van den rjjkdomeen machtige
beweging, die door groote menschen,
diepe denkers wordt aangehangen, door
maasa's wordt omhelsd. Hg voelt een
geweldigen aandrang die beweging te
leeren kennen, en haar leerende, wordt
hg voor haar ingenomen. Hjj behoefde
niet, voor niemand der menschen. Er
ligt op dien weg niets aanlokkeljjks. In
tegendeel bovenal voor een priester,
ontzettend veel onaangenaams. Een wereld
vol tegenstand, vol verguizing, vol be-
staansonzekerheid, vol scènes met de
familie. Hg hangt de nieuwe leer aan,
hg krggt haar lief. En ten slotte wordt
die aandrang zóó ontzettend sterk, dat
hij er openlgk voor uitkomt.
Consternatie. Breuk met de kerkeigke
autoriteiten, breuk met vroegere leer
meesters en vrienden, armoede, ontzet
uit zjju ambt, ongenade van den bis
schop
Hjj bljjft staan l Hg schrgft een bro
chure, vol gemoedsuitingen over armoede
en rijkdom, ouderwetsch naar veler mee
ning, nieta nieuws, maareerljjk.
Zóó keert hg naar zjjn vroegere woon
plaats Breda terug. Geïsoleerd, door zjjn
vroegere collega's gehaat en gemeden,
door de pers beleedigd. Op zjjn gedrag
valt niets te zeggen. Hg is een gemoede
lijk manneke, zonder pretenties, op een
aureool volstrekt niet gesteld. Hg breügt
?rjö tjjd door met spreken en met een
voudig administratie-werk op een primi-
nitief kantoortje eener coöperatie in een
aller onoogelgkst gebouwtje in 'n ach
terbuurt. Hg heeft veel vijanden en weinig
vertrouwde vrienden Maar de machtige
tegenstanders bederven het voor zich zelf.
Wanneer ze er bij gbbleven waren,
hun spijt te betuigen over zjjn »afdwaling"
van de kerk en te betoogen, dat eeD
katholiek geestelgke krachtens het be
ginsel zjjner kerk, moest big ven in hot
gareel van het officieele, ook in maat
schappelijke dingen ze zouden de
meening van de overgroote meerderheid
der bevolking hebben geuit.
Maar ze vernederden hem, ze beleedigden
hem. Ze schilderden hem als den slechtst
denkbaren persoon, die uit lage motieven
deed wat hjj deed ze belasterden hem,
ze trapten bem met hun hielen niet
uit edele verontwaardiging, maar uit lage
ngdigbeid. Hat volk ziet en boort dat
alles. Maar juist omdat de priester, die
met zooveel zelfopoffering zjjn overtuiging
volgde, in een glazen huis woont, men
niets slechts van hem zag, men hem sober
zag leven, in volle eerljjkheid, bem zag
ontberen en vertrapt worden door de
grooten en machtigen, daarom stuit dit
der massa geweldig tegen de borst, ge
voelt zo woede jegens de hooghartige
officieelen, sympathie en solidariteit met
den priester. Niet om zjjn bekwaamheden,
niet alléén ook om zijne beginselen, niet
om zjjn talenten, (vooral op gemeenteljjk
gebied was daarvan immers nog nooit
iets gebleken maar uit sympathie met
den weggetrapte, uit langverkropt ver
langen om ook die »grooten" eens mores
te leeren 1
De priester wordt candidaat gesteld voor
den Raad. Eerst lachte men er om, in
de pastorieën en op de groote kantoren
en in de sociëteiten. Men spuwde naar
hem in manifesten en kranten.
Maar de uitwerking was omgekeerd
als een vloed kwam de sympathie op-
echter meermalen bij belangrijke bouw
werken plaats vindt, is het voor den bouw
benoodigde kapitaal niet geheel aanwezig
geweest, of bestoüden er andere oorzaken,
die den bouwmeester dwongeD, het werk
bjj gedeelten te voltooien.
Regel is, dat met het koor het eerst
wordt aangevangen, omdat in dat gedeelte
dan reeds de diensten kunnen verricht
worden, onderwjjl met den verderen bouw
wordt voortgegaan.
Nog heden ten dage komt het vaak
voor, dat op deze wjjze kerken tot stand
komendenken wjj Blechts aan de H. Wille-
brordnskerk aan den Amstel en aan de
Yondelskerk, beiden te Amsterdam, welke
ook in gedeelten, met bet koor aanvan
gende, gebouwd zjjn herinneren wjj ons
slechts het koo$ der nieuwe R. K. Kathe
draal te Haarlem, hetwelk nog steeds op
zjjne verdere aangrenzende deelen wacht.
Zooals wjj boven zeiden, werd dus het
koor der Goesche Kerk het eerst aange
vangen, hetgeen bljjkt uit ons résumé der
verschillende schrjjvers.
Bovendien is dit in werkelijkheid zeer
duideljjk waar te nemen bjj een aandach
tige beschouwing van den koor- en den
tranBeptmuur ter plaatse, waar deze
bjjeenkomen.
Immers, waren koor en transept tegeljjk
gebouwd, dan zouden de steenvoegen
waterpas ineenloopennu echter het
tegenovergestelde hier het geval is, is dit
voor den vakman een duideljjk bewjjs, dat
beide deelen op afzonderljjke tijdstippen
gebouwd zjjn.
Na de voltooiing van het koor werd de
westzjjde tg delg k door eenen muur afge
sloten, juist ter plaatse, waar de tegen
woordige muur de wandelkerk en preek-
kerk van elkander scheidthierover later
doemen, sterker naarmate de tegenstand
heftiger werd. Men had het volk in 't
harnas gejaagd.
Men lachte nog uiterljjk, maar werd
innerljjk angstig. Als bjj eens gekozen
werd 1 Maar neen, dat was te gek.
Voor alle zekerheid zou men oen »hooge"
laten komen. Baron van Wjjnbergen
kwam, die hem wel even »nekken" zou
Mear 't was te laat 1 De volkssympathie
was ontwaakt en brak zich baan als een
brui8chende zee. Het gierde, het joelde,
het stormde 1 Men hoorden den baron het
woord »sujet" uitspreken nog erger
brak de storm los, en dien avond gingen
er zes i zevenduizend mannen en vrouwen
door de Btraten van Breda, sympathisee-
rende met geestdriftig vuur vóór den
sociaal-democraat.
En zie, den volgenden dag werd hg
gekozen 1
Welk een enorme verandering, in enkele
jaren tjjds.
Ach, dio katholieken 1 Wat helpt het
hun, of ze boven den Moerdijk, in samen
werking met de anti's, gro it succes hebben
bij do verkiezingen, wanneer in hun eigen
provincie, Noord-Brabant, met onweer-
staanbaren drang de arbeidersklasse zich
aan hun voogdij ontworstelt en hoe 1
.Waarheen 1 In Eindhoven heeft de revo
lutionaire" partjj naar verhouding even
veel in flood onder de arbeiders als in de
Hollüudscho stedenin Tilburg krjjgen
da katholieke vakvereenigingen zeer
moderne" allures, en... nu Breda 1
Neen, het is waar, de katholieke bladen
hebben geljjk het zjjn op verre na niet
allemaal socialisten, die daar nu Van den
Brink toejuichen. Het zjjn ontevredenen,
die hebben gezien en nog zien, hoe de
officieele katholieken met haat en wrok
bezield zjjn, dat ze nog niet hoog genoeg
staan, om den tegenstander te waardeeren.
Hoor hoe het Centrum, nog wel een
verlicht" katholiek orgaan, raaskalt:
»De in het socialisme verongelukte pries
ter J van den Brink is te Breda tot lid
van den gemeenteraad gekozen.
Men koos hem als socialist, als oproerig
priester, als man van h t verzet tegen
de overheid, aan wie hjj weleer zoo
plechtig gehoorzaamheid beloofde.
De verkiezing van dezen jammorljjk
verdoolde in de residentie van zjjn bis
schop, is een diep bedroevend feit".
Dat is geen hooge taalDat is ojjd
en wrok on verwatenheidZóó doorgaande,
zal het erger worden 1 Het moet kunnen,
dat een priester, staande in geloofszaken
op den bodem zjjnor kerk, over maat-
sehappelijke zaken, over de verdeeling en
da regeling der maatschappeljjke produc
tie Anders denkt dan die kerk. Het moet
kunnen, dat hjj oprecht meent, dat het
collectivisme heeling kan broDgen aan
sociale wonden. Daartegen to schelden,
schoppen, trappen, beleedigen, geeft niets.
Argumenten, geen dogma's.
Er heeft in de laatste jaren een ge
weldige omkoering plaats gevonden in
de hoofden van duizenden, als de
officieele katholieken dat met willen er
kennen en zich daarnaar niet willen ge
dragen, door een waardiger en humaner
ca meer principieeler strgd, dan staan
nog méér verliezen hun te wachten.
Gemengde Berichten.
Een Leger des Beils-muziekkorps.
Dat was gistermorgen twaalf uur een
drukte en beweging aan het station. Een
Engelsch muziekkorps van het Leger deB
Heils zou met den trein van half twaalf
hier aankomen om hier een concert te
geven en vaa het station af zou het korps
met volle muziek door de stad trekken.
Honderden bewogen zich op den
Stationsweg, in afwachting van de komst
der vreemdelingen.
De trein was veel te laat en het was
reeds over twaalven toen het publiek de
oerste tonen der muziek vernam.
Omstuwd door een steed aangroeiende
meenigte trok de stoet naar het huis van
nog eenige bijzonderheden.
In het koor kon toen dus reeds dienst
gedaan worden, terwjjl de toegang door
eene tjjdeljjke opening geschiedde.
In het begin der 15e eeuw was het koor
derhalve voltooid en kon met den bouw
der transepten een begin gemaakt worden.
Dit verklaart ods het feit, dat in 1407
reed» eenige voorrechten konden verleend
worden aan de Lieve Vrouwe Kapel in
de Goesche Kerk, niettegenstaande deze
laatste nog niet geheel voltooid was. Als
derde en laatste gedeelte kwam het schip
en de toren aan de beurt.
Wjj spreken hier natuurljjk van het
oorspronkeljjke schip, dat door het vuur is
vernield, daar wjj boven reeds zeiden, dat
dit van 16191621 dagteekent; boven
dien wordt dit dnideljjk, omdat wjj spreken
van een schip met eenen toren, wijl deze
aan het tegenwoordige schip ontbreekt.
Hoe dit schip met dien toren er hebben
uitgezien is ook ons onbekend, daar geen
enkele teekening van vóór den brand,
noch eenige gegevens in de archieven ons
licht hieromtrent knnnen verschaffen. 1).
Wjj weten echter, dat het schip vjjf
beuken heeft gehad met aan de noord
en znidzjjde eene rij kapellen.
De juiste breedte kan worden afgeleid,
1) In de verzameling >Zelandia Illu-
atrata" van het Zeeuwsch Genootschap dor
Wetenschappen te Middelburg zijn eenige
plattegronden der Stad Goes van vóór
1618. Mogeljjk is op een dezer plannen de
kerk zoodanig aangegeven, dat daarop het
aantal travées van het verbrande gedeelte
en de stand van den toren is na te gaan. In
dit geval zon met behulp der bestaande
opmetingen de totale lengte der kerk, vóór
den brand, zijn te bepalen.
den burgemeester.
Daar werd het »Wien Neêrlands bloed"
geblazen en de burgemeester verscheen
op de stoep. Hg sprak het muziekkorps
in het Nederlacdsch toe, wat door een
officier van het Heilsleger in het Engelsch
verlaald werd. Met een luid hoera werd
deze toespraak beantwoord.
Daarna trok hot corps weer verder.
Deze muzikale optocht was op deu druk
ken marktdag een heele gebeurtenis.
Het was de gewone vertooningge
armde troepjes omringden de kapel en
trokken vrooljjk mee.
's Middags gaf het muziekkorps in de
»Prins van .Oranje" een concert, dat
zeer druk bezocht was. Tot in don tuin
toe stoDdeü de toehoorders.
Het Chalk Farm Muziekkorps is goheel
samengesteld uit dilettanten en zonder
overdrjjviDg kan gezegd worden, dat het
orkest totaal niet verraadt, dat het niet
is samengesteld uit beroeps-musici. De
samenklank is zeer goed, terwjjl de
verschillende partjjen uitstekend bezet
zijn, zooals bleek uit verschillende solo's,
quintetten, odz. Vooral de trompet-solo
door den jeugdigen muzikant W. Pun-
chard, broeder van den kapelmeester,
voldeed zeer. Er zijn beroepsmusici, die
van hem zouden kunnen leeren.
Het programma was heel aardig samen
gesteld. Verscheideno nummers waren
composities van officieren en soldaten
van het leger des heils.
De instrumentatie was van het Mu
ziek-departement van het leger des heils
ie Londen en die instrumentatie verdient
ook alle waardeering.
Bjjzonder de aandacht trok het nummer
»Songs of Holland", dat een fantaisie
was over verschillende Nederlandsche
liederen.
De muzikanten zijn gekleed in een
kleurig, net uniform en de instrumenten
zjjn verzilverd.
Naar gewoonte van het Leger des
Heils werd de Bamenkomst met gebed ge
opend en met dankzegging gesloten.
Door een Engelsch officier van het
Leger werd een toespraak gehoudeD, die
door een Nederlandsch collega voor het
publiek werd vertaald.
In de zaal werden prentbriefkaarten
te koop aangeboden van het korps, die
druk gekocht werden.
Te ongeveer half vier was het concert
geëindigd.
Vrijdagavond a. s., 's avonds 8 uur,
geeft de harmonie »E«phonia" in den
tuin der sociëteit »V. O. V." haar tweede
abonnements-concert voor heeren leden
der sociëteit en intoekenaren met huis-
gen ooten.
Zooals uit een bjj voeging onder de
advertentie van den historischen optocht
bljjkt, zullen Donderdag 8 dezer de cos-
tuums voor dien optocht van 10 tot 5
uur op de bovenzaal van het café Boade
ling tentoongesteld worden.
Bacchua en een groeteboer. In de
Poel reed hedenmiddag een groenteboer
uit een der omliggende dorpen met zjjn
hondekar. De man was min of meer
onder den invloed van geeBtrjjke vochten
en op oen gegeven oogenblik gaf hg
den wagen een verkeerde wending, waar
door wagen en hond in een sloot ver
zeilden. Met wazigen blik keek de groete
boer zjjn spulletjes droefgeestig na, waar
naar bjj eeDige hartroerende kreten om
hulp uitstootte. DoorBpoedig toegescho
ten hulp werd de hond losgesneden van
den wagen en zoo gered. Even daarna
slaagde men erin ook den wagen uit
den sloot te halen.
Het zjjn een paar dure borrels die de
groeteboer gedronken heeft want er ging
aardig wat van den inhoud van den wagen
verloren. De eenigen die goed voeren bij
het ongeval, waren een paar jongens,
die eenige appels uit den sloot wisten
op te diepen.
Familie en kennissen. Omstreeks vjjf
uren Zaterdagnamiddag kreeg vrouw
v. d. S., wonende in de Baggnenbofs'raat
daar aan de westzjjde der transepten de
sporen der zjjbeukmuren nog zichtbaar
zijn. De lengte van het oorspronkelgke
schip is niet te bepalen, doch dit moet
belangrjjk grooter geweest zijn dan het
tegenwoordige, en minstens even fraai,
wat ook Smallegange in zjjne Kroniek
moge beweren.
Hjj schrgft n.l.ook versien met een
groote Kerkedewelke in den jare 1618
*ajgebrand, en in den jare 1621 geheel
yweder om tot groote kosten der inwomderen
>(al8 hebbende gekost een of twee en twin-
y hg dutsent ponden Vlaemij uit der gemeenter
y bur se veel grooter en heerlijker opge-
ybouwet is".
Bjj E. B. Swalue vinden wjj de laatste
woorden van Smallegange, n.l. dat zjj
veel grooter en beerljjker herbouwd is^
terugook Picoardt is de meeniDg toe
gedaan, dat het primitieve westeljjk ge
deelte niet zoo groot was ais het huidige.
Doch bjj nadere beschouwing consta-
teeren wjj, dat Smallegange van over
drijving niet valt vrjj te pleiten, daar hjj
het doet voorkomen, alsof de gansche
kerk verbrandde het ligt voor de hand,
dat beide sohrjjverB, afgaande op deze
laatste zinsnede van bovenstaand citaat,
in de veronderstelling verkeeren, dat het
primitieve schip kleinere afmetingen moet
gehad hebben dan het tegenwoordige,
hetgeen totaal onaannemelgk is.
Laten wjj thans aanvaügen met een meer
minuiieuse beschrjjving der kerk.
Zjj ügt georienteerd, heeft in grondplan
den kruisvorm, en bestaat uit een 60 M.
lang middelschip en een in het midden
daarop staand noorder- en zuidortransept
van 48 M. lengte. De breedte van het mid-
delschip is 8,50 M., die van het transept
8,20 M. Het ten westen van het transept
te Rotterdam, twist met A. G. v. M.,
'n doofstom meisje, dat in de Lange
Torenstraat woont. Zjj viel de doof
stomme aan en verwondde haar met een
mes in het gelaat en op het hoofd.
Even daarna zegt de N. R. Ct.
kreeg dezelfde vrouw v. d. S. het in de
Bagjjnenhofstraat te kwaad met de dochter
van R. uit de Wjjde Broedersteeg, welke
laatste spoedig door vader, moeder en
haar broeder J. H. R. ter zjjde werd
gestaan in het algemeen gekjjf, dat heel
de Wjjde Broedersteeg en Bagjjnenhof
straat op stelten zette.
Vrouw v. d. S. kreeg harerzgds steun
van haar zom M. v. d. 8., die, toen bjj
zag, dat de geheele familie R. zjjn moeder
te lijf wilde, oen groot mes te voorschijn
haalde en hiermede al zwaaiende en
stekende J. H. R. in de linkerzijde zóó
ernstig verwondde, dat zijn opneming in
het Ziekenhuis noodzakelgk was. De
politie arresteerde den dader en sloot
hem voorloopig op het bureau in de
LaDge Torenstraat op. Ook zjjn moeder
volgde haar zoon weldra derwaarts in
verband met de verwondingen, die zjj
het doofstomme meisje toebracht.
Beleefde smart. In een nieuws- en
advertentieblad in de provincie Noord-
Holland komt de volgende advertentie
voor
i>Eere wie eere toekomt. Hartelgk dank
aan mej.van Avenhorn voor de zeer
nette behandeling mg doen ondergaan,
n.l. om mg een huwelgk met haar in
het vooruitzicht te stellen en in stilte
met een ander om te gaan. Veel liefde
govool ik voor haar, maar thans zeg ik
haar, om deze redenen, vaarwel. Ouden-
djjk, Juli 1907." (Volgt handteekening.)
Be waarde van een vogelnest. Wat
de waarde van een vogelnest vertegen
woordigt leert de volgende berekening,
in de »Tier- und Menschenfreund", en
die wjj in Avicultura vonden beredeneerd.
Veronderstelt, dat er in een nest vjjf
jongen zjjn. Ieder van deze kleine vogeltjes
zal dageljjks voor zjjn voeding gemiddeld
50 rupsen noodig hebben, dat is dus in
één dag voor de bewoners van een enkel
nest niet minder dan 250 rupsen. Deze
wjjze van voeding duurt gemiddeld zoo'n
30 dagen, zoodat er gedurende dien tjjd
minstens 7500 rupBen worden weggevan
gen. Nu is het bekend, dat iedere rups
dageljjks voor zijn voedin minstens zjjn
eigen gewicht aan bladen en bloesems
gebruikt. Aangenomen, dat iedere rups
dageljjks één bloesem eet en er voor de
verpopping 30 dagen verloopen,dan wordt
dat voor die 7500 rupsen in deze dertig
dagen niet minder dan 225,000 bloesems,
die evenveel vruchten zouden kunnen
leveren.
Stellig zal deze berekening ieder, die
een weinig nadenkt, duideljjk de waarde
van een vogelnest leeren inzien. Er zjjn
altjjd menschen, die alleen door zeer
practische overwegingen tot vogelbe
scherming kunnen komen en wjj geven
het bovenstaande vooral aan hen ter
overweging. Om hot een wapen te meer
voor dierenvrienden te doen zjjn om
zulke menschen van het practische nut
van vogelbescherming te overtuigen, voe
gen wjj er nog een kleine berekening
aan toe.
Stellen wjj de waarde van elke vrucht
op twee cent, (om niet van overdrjjving
beschuldigd te worden, nemen wjj opzette
lijk geen hoogen prjjshet dubbele zou
bjj goede vruchten stellig niet te veel
zjjn, ongerekend den prjjB der vruchten
van vele vormboomen) dan wordt dat
een sommetje van 4500 gulden. Welke
praktious wordt daardoor niet bewogen
Moge ook dit weer een weinig bgdragen
tot betere waardeering van het nut der:
vogels en mogen de practici er door
worden aangespoord het hangen van nest-
kastjes te bevorderen en het uithalen
van vogelnesten tegen te gaan.
Spoorwegongeval. Vermoedelijk door
verkeerden wisselstand heeft er Maandag
nacht in het Centraalstation te Amsterdam
gelegen middelschip is inwendig 25 M.
lang, bestaat uit 5 travées en heeft aan
weerszijden twee zjjbeuken die aan het
middelschip grenzen zjjn 4,50 M., de
buitenste 2,80 M. breed.
Dit gedeelte (dateerend van 16191621)
is dus vjjf bonkig; de volle binnenwerkBche
breedte bedraagt 25,75. Zooals wg' reeds
hebben betoogd, was dit deel der kerk eer
tijds uitgevoerd op eene grootere breedte,
nl. 36,50 M. Het heett toen 5 beuken
geteld met aan de noord- en zuidzgde eene
rjj kapellen.
Elke kapel was 8,80 M. breed bjj 4,60 M.
lang.
Het 48 M. lange noorder- en zuider
transept soheidt het koor van het schip.
Het koor heeft eene gelgke indeeling
wat hoofd- en zjjbeuken aangaat als het
schip het heeft 5 travées, doch de vjjfde
bjj de koorafsluiting is breeder dan de
overige en meet 6,25 M.f tegen 4,25 M.
der andere travées.
De buitenste zjjbeuk kan niet als zoo
danig besohouwd worden, daar deze om
de travées door een muur wordt afge
sloten, waardoor gelegenheid tot het plaat
sen van een altaar werd verkregen.
Was op elke afsoheiding der travées
een muur in den zjjbeuk aangebracht,
dan had men kapellen verkregen, zooals
men die aantreft in de hoofdkerken te
Zutphen, Harderwjjk, Hulst e. a.nu deze
echter om de twee travées voorkomt,
hebben deze ruimten of kapellen, al naar
men ze noemen wil, dezelfde breedte doch
de dubbele lengte. Zjj zjjn nu 2,60 M.
breed bjj eene lengte van 8,10—8,60 M.,
en worden door twee kruisgewelven en
een haar scheidenden graatboog gedekt.
(Wordt vervolgd).
