81 1907
Zaterdag 27 Juli,
94slc jaargang,
ia FEÜILLÏFOM
De kleindochter.
(■0E8GHE
0e uitgave u«i,or Uoarant geschiedt Maandag-, Woensdag- en VrjjdagavoMÖ,
uitgezonderd op foestdagen.
?rjj# p^r kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco,
Afzonderlijke aommen 5 cent.
Inzending «aa adventenftiën *6ob° 2 uren acs öan dag dar
uitgave.
EOIHWT.
De prgs der gewcne advertoniiön is van i-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bij directe opgaaf van driomaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjje
slechts iwoemaal berekend.
Geboorte-, uuweljjks- on doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 110 regels a 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goeache Courant". - Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Buitenland.
Een opzienbarend ontslag.
De hoogstgeplaatste generaal van bet
Fransche leger, generaal Hagron, lid vaD
don hoog 'D krijgsraad, sedert een jaar
commandant v«n de gezamenljjke leger-
troepen van bet Oosten en dus inderdaad
vice-president van den hoogen krijgsraad
en naar de gangbare uitdrukking ge
neralissimus", aangewezen bevelhebber
der gezamenlijke Fransche legermacht in
geval van oorlog, heeft zijn ontslag in
gediend, heeft die ontslagaanvrage on
danks de bemoeiingen van den minister
van oorlog en van den president van dü
republiek volgehouden en is vervangen
door generaal de Lacroix.
Dit ontslag heeft de generaal genomen,
volgens de bladen en persagentschappen,
hoofdzakelijk omdat hjj, vanwege de maat
regelen die de regeering ondanks zjjn
raad, waarschuwing en verzet heeft ge
meend te kunnen nemen, als eventueel
bevelhebber der Oostelijke legermachten
gevoeld, dat hjj met de onvoldoende troe
penmachten voortaan niet de verantwoor
delijkheid kan dragen, die op hem zou
kunnen komen te rusten.
Men begrjjpt, zegt de »Temps", dat
een generaliBBimus, doordrongen van
zjjn verantwoordelijkheid niet den last
wil dragen van het plicht verzaken van
bange en onberaden ministers en parle
mentsleden.
De Petit Parisien zegt echter, dat de
regeering het aftreden van generaal
Hagron, met groote kalmte opneemt en
mede in het feit, dat nog een paar ge
neraals hen gevolgd zjjD, enkel een ge
meenschappelijke betooging van de
generaals van de oude school ziet.
De benoeming van de generaals de Lacroix,
Tremeau en Debon in den oppersten
raad van oorlog zal algemeen, meent
zij, een geruststellenden indruk maken.
Een Sjllabtjs.
Do Roomsche bladen bevatten het
decreet der Heilige »RoomBche en Alge-
meene Inquisitie", waarbjj een 65-tal stel
lingen veroordeeld en verworpen worden.
Dit decreet is door den Pans goedgekeurd
en beveBtigd, met bevel dat alle 65 stellin
gen en elk harer afzonderlek, door een
iegenljjk zullen verworpen en veroordeeld
worden.
Wjj noemen van de veroordeelde stel
lingen o. a. de volgende
Van een al te grooten eenvoud of
onwetendheid geven diegenen bljjk, welke
gelooven, dat God waarljjk de maker is
der H. Sehrift.
In meerdere verhalen hebben de Evan
gelisten niet zoozeer wat waar was ver
haald, als wel datgene wat, ofschoon valsch,
door hen meer nuttig geoordeeld werd
70or bun lezers.
Er kan bestaan en er bestaat inderdaad
een tegenstelling tusschen de feiten, die
in de H. Schriftuur worden verhaald
en de daarop steunende leerstellingen
der kerkzoodat de kritiens als valsch
kan verwerpen feiten, welke de kerk
gelooft als ontwijfelbaar zeker.
De geloofsdaad berust ten slotte op
Door M. Böhme,
De jaren kwamen en verliepen. Beata
M&nneb&ch kreeg veel aan zoekers, maar
zij kon geeD kiezen, aan den een ontbrak
dit, den ander dat, geen, die naar haar
zin was, en daarmee verliep de tjjd.
Hoe onder zjj werd, hoe kritischer
zjj hare huweljjkB-candidaten beschouwde.
Op haar zes-en-twintigste jaar ver
loofde zjj zich met majoor Reichenberg,
wiens groot vermogen en onberispelijk
karakter haar de beste waarborgen voor
zjjn onzelfzuchtigheid schenen. Als do
huwelijken, waarover niets te zeggen
valt, de beste zjjn, was dat van Beata
met den majoor wel een ideaal-huweljjk.
Zjj leefden in eendracht naast elkaar en
gewendeD zich zoo aan elkaar, dat Beata
werkeljjk treurde, toen haar echtgenoot
na vier jaren stierf. Hertrouwen wilde
zjj niet; als zjj goed nadacht, vond zjj
het leven alleen toch aangenamer als met
tweeëneen deel van je zelfstandigheid
ging er altjjd door verloren Maar geheel
tevreden voelde zij zich ook niet. Soms
was zjj vreemd onrustig. In zulke tjjden
kon zjj uren lang in den tuin loopen
om de perken, of in huis van de eene
kamer in de andere. Iets ontbrak haar,
dat haar Het genot bedierf, het innerljjk
evenwicht, het besef, haar plaats in het
een samenvoegsei paa waarschijnlijkheden
De dogma's behoeven alleen aangenomen,
te worden in liun practiscbe beteekenif,
d. i.niet als geloofsregel, maar als
leidraad om te handelen.
De Godheid van Jezus Christus wordt
uit de Evangeliën niet bewezendoch
zij is een dogma, hetwelk het Christelijk
geweten heeft afgeleid uit de kennis van
den Messias.
Toen Jezus zjjn zending vervulde, sprak
Hjj niet met het doel om zich uit te
geven voor den Messias, en ook zjjn
wonderon beoogden niet dit te bewijzen.
Men kan toegeven dat de Christus,
welken wij kennen uit de geschiedenis,
veel lager staat dan de Christus, die het
voorwerp vormt des geloofs.
In alle evangelische teksten staat do
naam Zoon Gods geljjk met den naam
Messias, maar bij beteokent allerminst,
dat Christus de ware en natuurlijke Zoon
van God ig.
De leerstellingen, welke de kerk als
geopenbaard voorhoudt, zjjn geen waar
heden uit den Hemel afkomstig, doch
zekere verklaring van godsdienstige fei
ten, welke verklaring de menscheljjke
geest zich zeiven heeft verschaft na
moeilijken arbeid.
De vooruitgang der wetenschappen
eiBcht een wijziging in de opvatting der
christelijke leer ten aanzieD van God, do
Schepping, de Openbaring, de Persoon
lijkheid van het Woord en de Verlossing.
Het hedendaagBche Catholicisme kan
niet met de ware wetenschap overeen
stemmen, tenzjj het zich hervormo in een
niet-dogmatisch Cristendom, dat is in een
breed en liberaal Protestantisme.
Over dezen syllabus van paus Pius X,
besluit de Köln. Ztg. een artikel aldus
•In het algemeen gesproken, heeft het
Vatikaan of Pius X met dezen syllabus
de katholieke godgeleerdheid afgesneden
van alle niet streng Roomschdogmatische,
maar historisch critische beoordeeling en
voorstelling van do geschiedenis der chris
telijke kerk. Een eigenljjke bjjbelwetea-
schnp en geschiedschrijving heeft men
nu niet meer noodig, de dogmatiek is
voldoende, die met geljjke bindende kracht
zoowel de grondwaarheden en centraio
dogmata van het katholicisme als de mo-
dern-Roomsche schoolopvattingen over de
ontwikkeling, beter gezegd niet-ontwik-
keling, van verschillende kerkeljjke instel
lingen omvat. De nieuwo syllabus ver
oordeelt in beginsel do stelling waarvan
hjj de waarheid zelf met zijn geheelen
inhoud bekrachtigt (no. 57): »Do kerk
toont zich do vjjandin van den vooruit
gang der godgeleerde en natuurweten
schappen."
De kring dergenen die door dezen
syllabus worden getroffen, is zeer groot.
Wie onder de katholieke godgeleerden
eenigzins in voeling wilde big ven met
den arbeid en de uitkomsten van niet
Vatikaansche bijbelwetenschap en kerk
geschiedenis, zal zichzelf in deze of gene
zinsnede veroordeeld vinden. Het is een
grondige schoonmaak in de godgeleerd
heid waarvoor Pius X hier zorg draagt
en wie zich aan het afkeurende vonnis
onderwerpt, mag kalm zjjn naam uit de
gelederen der vertegenwoordigers der
loven te vervullen, en daarmee het ver
mogen, met zichzelf te vreden te zjjr-,
dat niet gemist kan worden in een wer
keljjk aangenaam leven* Die bakvisch-
liefde was allang vergeten. In de eerste
jaren had ze het zooveel mogelijk ver
meden, Erwig Meier in Miesbach te ont
moeten. Dan overwon ze ook dit gevoel.
Als hunne wegen zich kruiBten beant
woordde zjj zijn beleefden groet en ging
als aan een vreemde hem voorbjj. Vreemd,
hoe deze rozen de herinnering te voor
schijn tooverden. Als nit een gouden nevel
rees nu alles klaar en scherpbeljjnd op.
Het was eigenljjk belachelijk, die bak-
visch-liefde met haar sentimenteel© poezie.
Maar Beata lachte toch nietze was in
denkende stemming gekomen. En plotse
ling rilde zjj. Was het de wind, die over
den Rjjn woti, die haar deed huiveren
Of was het de gedachte aan die verre,
warme dagen van verliefd-zijn en het
kille eenzame leven van nu Zjj wist
het niet.
In de opwinding voor de aankomst
van haar kleindochter, had mevrouw
Meier op dien avond geheel vergeten,
naar den naam te vragen ?an den defti-
gen klant, die een costuum bestelde. Eerst
eenige dagen later kwam zjj daarop terug,
en hoorde toen, dat het Frederik Manne-
bacb was, die haar huis de eer van zjjn
klandizie gaf.
Zjj schudde afkeurend het hoofd.
•Als oom Jerry dat hoorde, zou hij
't je erg kwalijk nemen. De verdienste,
die van dien kant komst, brengt geen
zegen, Erwig. Vau Frederik Mannebach's
wetenschap laten schrappen. Het stelsel,
om elke uiting van geesteljjVe zelfstan
digheid en christeljjk verstand in het
katholicisme mot geweld te onderdrukken,
over hetwelk de hervormd-katholieke
richting steeds geklaa d hoeft, is hierop
de spits gedreven. Wanneer datgene wat
men hier van de katholieke godgeleerden
in deze veroordeelingon verlangd als het
onvervalschte katholicisme en ais alleeD
te rechtvaardigen moot gelden, dan be
grijpt men volkomen, hoe deze hervormd-
katholieke richting tot de stelling komt
die als laatste veroordeeld wordt (no. 65).
Het hedendaagsche katholicisme kan niet
met de ware wetenschap overeenstem
men.""
GOES, 26 Juli 1907.
Nu de laatste verkiezingen en her
stemmingen voor de Gemeenteraden zjjn
afgeloopen heeft Het Volk becijferd, dat
in verschillende colleges de sociaal-de
mocraten in het geheel 68 zetels hebben
bezet. Het Volk is tevreden met dit succes,
daar het de sociaal-democraten vertrouwd
zal maken met het beheor en het samen
stel der regeermachine en het ambt van
Gemeenteraadslid, met jjver vervuld, de
werkkracht der partjj belaDgrjjk verhoogt.
Een Gemeenteraad in ons land is op
het kantje -van sociaal-democratisch, die
van Leeuwarderadeel, waar van de 15
leden 7 sociaal-democraat zjjn. Nog éen
•n ze hebben de meerderheid.
Oranje Nassau's Oord.
Vox Medicorum bevat de volgende open
brief aan dr. A. Schuld, geneesheer-
directeur van bet Sanatorium Oranje
Nassau's Oord
Namens vele collega's hebben wjj de
eer u beleefd *le verzoeken ods wel te
willen modedeolen, of de eischen, die het
hoofdbestuur der Nederiaudsche Maat
schappij tot bevordering der Geneeskunst
gesteld heelt aan de aanvaardiDg van de
betrekking van geneesheer-directeur van
het Sanatorium Oranje Nassau's Oord,
(welke eischen u bekend wareD, door de
information, die door u ongetwijfeld bij
genoemd hoofdbestuur zullen zjjn inge
wonnen) door den raad van commis
sarissen dezer stichting zjjn aangenomen.
Het gerucht doet do ronde, dat bedoelde
eischen niet zijn ingewilligd.
De redactie van Vox Medicorum kan
niet aannemen, dat dit gerucht zelfs den
geringsten grond van waarheid bevat, en
waagt het den handschoen voor u op te
nemen, indachtig aan uw gedrukten brief,
den 17n December 1902 aan alle medici
in den lande toegezonden. Die brief, door
ons den 31n December 1902, no. 26 van
ons blad, zoo warm verdedigd, die brief,
waarin gjj o. ra. uitroept»de band tus
schen de leden en de Maatschappij is te
los. Dit kan en moet anders worden",
geeft 0D8 het recht te verwachten, dat
wjj goed doon geen oogenblik aan uw
solidair gevoel, aan uw collegialiteit te
twjjfeieo.
Uw open antwoord zal niet alleen hen,
die binnen, maar ook die buitpn onze
Maatscbappjj stean, zeker bevredigen.
Hoogachtend en collegialiter, de Re
dactie.
afstammelingen moest geen enkele over
onzen drempel komen".
Erwig haalde de schouders op. Hg wist
bg ervaring, dat alle moeite, de oude
vrouw een andere opvatting in te praten,
vergeefsch was. Deze oude menschen,
moeder Josephine en haar broeder Jerry,
waren te zeer van haat doordrongen, om
dien nog uit hen te krjjgen. Voor hem
daarentegen was Frederik Mannebach een
vreemde, en in zijn eigenschap i - kcorT
een klant als een ander. Hun gesprek bjj
Frederik Mannebach's bezoek in den
winkel was dan ook uitsluitend zakelijk.
Wat zouden ze elkander ook te zeggen
gehad hebben. De bloedverwantschap be
hoorde tot het verledene.
Maar op een dag kwam Frederik Mtnne-
bach, om Erwig voor zjjn vriendelijkheid
tegenover de kleine Erika te bedanken.
Het kind was opvallend veranderd, sinds
het oom Erwig •ontdekt'' had, veel vrien
delijker, handelbaarder, minder koppig en
nukkig. Ze zag er rok beter uitbeslist
waren de bezoeken, die zjj bjjna dagelijks
aan Meiers tuin bracht van vooideeligon
invloed op haar gezondheid.
•Ik weet niet, hoe ik u mijn dank zal
toonen, mijnheer Meier", zei Frederik
Mannebach. >Als u wist, wat last mij dit
kind al veroorzaakt heeft. Geen enkele
gouvernante kon het bij haar uithouden".
Misschien lag dit niet zoozeer aan de
kleine Erika als wel hieraan, dat de
gouvernantes het karakter van het kind
niet begrepen, en haar dus verkeerd aan
pakken. U behoeft mg niet te bedanken
Ik houd vau kinderen en ga er graag
Door Gedeputeerde Staten van Zee
land is tot lid werkman in de plaatso-
ljjke commissie, bedoeld bij art. 86 der
Ongevallenwet, welke haar zetel heeft te
Ierseke, benoemd dbr. J. Marteijn, tim
mermansknecht te Ierseke.
Kfoetinge. Voor de vacante betrek
king van Secretaris en Ontvanger dezer
gemeente, hebben zich 26 sollicitanten
opgegeven.
Land- en Tuinbouw en Veeteelt.
Hengsten-keuringen*
De minister van landbouw heeft be
paald, dat de gewone rjjksnajaarskeurin
gen van tot dekking bestemde hengsten
in 1907 gehouden zullen worden
voor Zeeland op 2 September te Mid
delburg op 3 September te Oostburg
op 4 September te Hulstop 5 Septem
ber v.m. te Kattendijke op 5 September
n.m. te Cortgeneop 6 September v.m.
te Zierikzeeop 6 September n.m. te
St. Maartensdijk. Stct
Kerknieuws.
Ned. Herv. Kerk.
Ierseke. Benoemd tot organist bg do
Ned. Herv. Kerk met ingang van 1 Sept.
de heer A. J. Eckhardt alhier en tot
plaatsvervangster mej. A. M. C. Eckhardt.
Rechtzakea,
Voor het Gerechtshof te 's Graven-
ha^e werd bevestiging geëischt van het
vonnis der rechtbank te Middelburg, A.
de H., arbeider te Wissenkerke, veroor-
deelend tot 3 maanden gevangenisstraf
wegens het toebrengen van een slag of
stoot aan zekeren de S. in de herberg
van A. B. te Camperland, gemeente Wis-
seDkerke. Mr. H. van Goudoever, advo
caat te 's-Gravenbege, pleitte verlichting
van straf.
Gemengde Berichten
Wegens het geringe totaal der bij
dragen voor de versiering der Wijngaard
straat, had het comité der buurtvereeni-
ging half en half besloten niet tot ver
siering over te gaan. Voor die straat van
eone vrjj aanzieDljjke lengte, en nog wel
een dor hoofdstraten van de stad, meende
men goed uit den hoek te moeten komen
of niet te versieren.
Op een dezer dagen gehouden bijeen
komst vond men het evenwel jammer,
als de Wij ngaardsi raat alleen eene uit
zondering zou maken en daarom werd
aan het comité opgedragen met de zeer
beperkte middelen althans eenige versie
ring aan te brengen. Misschien zal daar
aan door onkele >n3gekomen giften"
eenige uitbreiding kunnen gegeven wor
den.
Kloetinge. Het dochtertje van don
heer H. werd, terwgl het met andere
kiDderen gevallen kersen opraapte, plot
seling door een nitschietenden bond, die
gemuilband was, zoodanig gebeteD, dat
mee om. Zulk een kinderziel is voor een
volwassene, die er in te bladeren weet,
een boek vol wijsheid."
•Erika is vaak heel ondeugend."
•Net als andere kinderen. Men moest
de kinderen geen golegenheid geven, eerst
ondeugend te worden."
Nou, mijn waarde, -- Frederik Man
nebach lachte die opvoedingstheorie
zal de kleine deugnieten bevallen."
Waarom niet Men moet de kinderen
leoren zelf op te voeden, to planten en
to zaaien, te verplegen en te oogster.
Men moet hun liefde en zorgzaamheid
loeren, geduld en toegevendheid, en in
vreugde leven."
Frederik Mannebach knikte.
•U kuDt wel geljjk hebben. Erika ver
telde mij veel van uw wonderljjke tozod
en vreemde bloemeD. Ik houd ook zeer
veel van bloemen. Als ik u niet lastig
val, wilde ik u verzoeken, mjj uw tuin
eens te laten zien."
•Graag, zeer graag".
Zjj gingen door het huis en ontmoet
ten aan de tuindeur mevrouw Josephine.
Frederik Mannebach groette de oude
vrouw beleefd zjj perste de lippen samen,
knikte stjjf en zag de beide mannen hoofd
schuddend na. Dan ging ze, met moeite,
naar den winkel, en zonk met een onder
drukten uitroep van pjju in een stoel neer.
Sinds vele jaren had ze een kwaal, wier
verwaarloozing zich in den laatsten tjjd
begon te wreken. Smartelijke aanvallen
kreeg ze voortdurend. Nu bjj zonder hevig.
Zweetdruppels parelden op haar voor
hoofd, tetwjjl zjj den kreet, die op haar
het vleesch uit den aim werd gescheurd.
De verwonding was van dien aard, dat
bet meisje onder geneeskundige behan
deling moest gesteld worden.
Krabbendijke. Woensdag had bg
het karwij-dorschen het zesjarig zoontje
van den landbouwer W. het ongeluk met
den rosmolen in aanraking te komen en
een paar keer mee geslingerd te worden.
Spoedig werd de jongen uit zjjn netelige
positie verlost. De inmiddels ontboden
geneesheer constateerde *ene lichte her
senschudding.
De directeur van post- en telegraaf
kantoor te Willemstad M. v. d. T. is
door de politie, terwijl hij met verlofin den
Haag was, gevangen genomen en naar
Breda vervoerd, waar hg thans in arrest
gehouden wordt. Hjj wordt verdacht
van verduistering van f 1600 en ver-
valsching van zjjn boeken. In Augustus
a. s. zal het juist 25 jaar ge'eden zjjn,
dat die ambtenaar daar bg de postergen
in dienst trad.
Een schoenmaker, wonende Nieuwe
Leliestiaat 172 te Amsterdam, heeft
gisternacht zjjn kinderen verlaten. Het
laatste wat hij tot zjjn oudste dochtertje
zeide was: »Hier is een dubbeltje en
wat koekjes", »je vader kan niet lan
ger voor jelui zorgen". Het huisgezin
beBtaat uit vier kinderen, waarvan de
jongste twee-en-een-half jiiar en de oudste
twaalf-en-een-half jaar s. De moeder
ligt al vier weken in het O. L. Vrouwen-
gaBtbuis. De buren hebben de kinderen
tjjdeljjk in huis genomen.
Men meldt uit Ginuiken van DiD6dag:
In den vroegen morgen der twee
laatste dagen waren de akkers wit. Het
had gevroren en dat in Juli 1
Een kerk aan de paal. Te Gouda
is dezer dagen het kerkgebouw met
woningen van de Christelijk Gerefor
meerde gemeente aldaar, door een notaris
openbaar verkocht in verband met hypo
thecaire schulden. De kerk iB gekocht
door den heer J. Vergeer, die naast de
kerk een stoomhoutzagorjj heeft, voor
de som van f 11,220.
Desertie op groote schaal.
Dinsdagavond zjjn te Zutfen 56 huzaren
van het 5e eskadron 4e regiment gedeser
teerd. De Zutf. Ct. meldt hieromtrent het
volgend1
•Ooder de manschappen van het 5e
escadron huzaren, teZutpben in garnizoen,
hoerscht sedert eenigen tjjd ontevredenheid
over den dienst. Dit heeft er aanleiding toe
gegeven, dat gisteravond 51 man en 5 kor
poraals de kazerne hebben verlaten met
het plan om er niet terug te kmen. De
afspraak was om op do Lange brng zich te
vereenigon en vandaar marcheerden ze
dan ook naar Arnhem.
•Hedenochtend werden ze op do Rheder-
heide bij Rozendaal aangetroffen door den
len luit. der inf. Caderius van Veen, die
daar met eenige militaire wielrgders reed.
De manschappen weigerden echter can zjjn
bevel te voldoen en naar A nhem te gaan.
Toen werd om de maréebaussée gotele-
phoneord en 4 man te psard brachten toen
den troep naar de Willemskazerne te
Arnhem.
lippen trad, onderdrukte.
Intusschen gingen Frederik Mannebach
en Erwig door den langwerpigen tuin.
Bg de rozen zat Jo in den wilde-wingerd-
kotpel en schreef aan haar vader. Toen
zij de beide heeren zag, stond ze op en
bloosde, ze was zoo in haar schrjjven
verdiept geweest, dat zjj heel niot hun
aankomen gemerkt had.
•Mjjü nicht, juffrouw Burgard,mjjn-
heer Mannebach" zei Erwig met een
vluchtige handbeweging.
Jo kleurde nog dieper. De bruine
oogen van den krachtigen, slanken man
rustten met duidoljjk welgevallen op de
liefeljjke verschijning van het meisje.
•Als ik me niet vergis mag ik in u
de veelgeprezen juffrouw Jo begroeten,
van wie mijn kléine rakker altjjd zoo
vol is, zei Frederik Mannebach lachend,
ook u moet ik bedanken, juffrouw Bur
gard. Het schijnt mg, dat nog nooit
iemand rnjjn naaste verwanten en ik
zelf ook niet zoo het goede en vrien
delijke in Erika's karakter to voorschjjn
heeft weten te roepen als u en uw oom."
•O, Erika is immers ook zoo'n
aardig, lief kind," Btamelde Jo, eenigs-
zins schuchter,
Zij meende het werkeljjk zoo. De wjjze
vragen en opmerkingen van het kind ver
maakten haar, en als Erika op hear
schoot in het prieel zat en oom Erwig
tegenover hon, en ze zich over alles wat
maar in hen opkwam lieten inlichten,
was het heel gezellig.
(Wordt vervólgd