N\ 85 1907
Zaterdag 20 Juli,
948,<! jaargang.
FEUILLETON?
De kleindochter.
GOES»
Oe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdsgavoaé,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgi per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, jfranco, f V~
Afzondorljjke nommers 5 cent.
Inzending van adveideniiën véop ue*«n ©p dag
uitgavei
COURANT.
De prjjs der gewoDe advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naam]. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Bij dit no. b9hoort een bijvoegsel.
Buitenland.
wat nü
Als een rechtbank in een geschil tus-
schen twee personen uitspraak heeft ge
daan, dan is er een macht, die het ge
wezen vonnis desnoods met geweld kan
uitvoeren, indien de in het ongel jjk ge
stelde niet goedschiks zich neerlegt bij
de uitspraak. Trouwens bestond die macht
niet, dan had zoo'n vonnis niet heel veel
waarde indien men te doen had met een
tegenstribbelend veroordeelde.
Het Hof Tan Arbitrage, aangewezen
om geschillen uit te maken die de mo
gendheden wel zoo goed zjjn aan het
Hof te willen voorleggen, beschikt niet
over machtsmiddelen waarmede het zjjn
vonnissen desnoods kan doen uitvoeren.
Dit bezwaar is zoo groot niet als het
betreft fatsoenlijke staten, die bjj het
inroepen van de Bcheidsrechterljjke be
slissing van het flaagsche Hof van Arbi
trage begrjjpen, dat het inroepen van
die beslissing ook met zicht brengt een
zich onderwerpen aan het te vellen
vonnis.
De Zaid-Amerikaansche staat Vene
zuela denkt er echter anders over.
Venezuela is een land, dat ai heel
wat last veroorzaakt heeft aan de Euro-
peesche mogendheden, wier onderdanen
schuldvorderingen hadden op die re
publiek.
Venezuela is een republiek, maar een
republiek waar de president gladweg ma
ling heeft ann den wil van htt volk en
aan de billjjke eischen van andere mogend
heden.
Wat betreft de eigenmachtige wjjze
van handelen van president Castra tegen
over zjj'n volk, dat is een kwestie die de
Venezolanen maar met hun president
moeten uitmaken. Anders wordt echter
de zaak als Castro toont geen eerbied te
hebben voor de rechten van buitenlanders.
Venezuela zat en zit nog dik in de
schuld en heeft een hekel aan betalen.
In 1906 werd echter door het internatio
naal scheidsgerecht in den Haag uitge
maakt, dat Venezuela werkeljjk groote
bedragen schuldig was en werd het ver
oordeeld de vorderingen te voldoen.
President Castro en zjjn regeeriDg
stoorden zich aan die uitspraak niet en
weigerden toch nog te betalen.
Maar hierdoor kwamen de belangen van
eenige groote mogendheden in de ver
drukking en die mogendheden zonden
eenvoudig een flink aantal schepen en
toen besloot Castro over de brug te komen.
De groote mogendheden hebben nu zoo
wat hun duiten binnen.
Venezuela is echter ook veroordeeld 5
millioen gulden te betalen aan België
en wat het deed uit vrees voor de
groote mogendheden, doet het niet voor
België. Heel kalm heeft Venezuela
verklaard zich niet te zullen onderwerpen
Door M. Böhme,
Louise Mannebach, de dochter van den
stichter der firma Mannebach, woonde
sinds tien jaren voortdurend in Miesbach.
De andere Mannebachs bielden zich alleen
in de zomermaanden in hun villa's aan
den Rjjn op. In dit jaar waren ook zjj
van plan, iets langer dan gewoonljjk te
big ven. Na een natkouden, onprettigen
zomer kwam de herfst met wonderljjk
mooie, zacht-warme en zonnige dagen.
Frederik Mannebach bleef in hoofdzaak
langer terwille van zjjn dochtertje, daar
de Rjjn-luchfc haar goed deed, en Beata
Reichenberg, zjjn zuster, gevoelde zich
zoo op haar gemak in haar prettig inge
richte villa, dat zjj ook niet aan ver
huizen dacht.
De villa van tante Louise, zooals zjj
in de familie heette, was de dageljjksche
verzamelplaats der familieleden. De oude
dame, een kleine siarlgke verschgning,
met sneeuwwit haar, stelde levendig be
lang int alles, wat in haar omgeving voor
viel. Wie haar niet kende, zou moeiljjk
kunnen gelooven, dat de oude vrouw, die
zich zoo zeker in tuin en huis bewoog,
blind was. Zij herkende ieder, met wien
zjj eens gesproken had, zeker aan zjjn
item, de leden van haar familie en baar
huishouding herkende zjj ook zonder dat
zg spraken. De fijne bewerktuiging harer
vier gezonde zintuigen deed het gemis
van een vjjfde bjjna vergeten. Zg leefde
altijd in een nacht, en miste het gezicht
bjjua niet.
Veel goedhartigheid en vriendelijkheid,
aan de uitspraak van het Haagscha Hof
De Belgische regeering is hierov«-
natuurlijk1 boos en heeft gezegd het
hierbij niet te zullen laten.
Met Dadruk verzekerde de Belgische
minister van Buitenlandsche Zaken in de
Kamer, dat de regeering geen poging
ongedaan zou laten om de belangen der
Belgische schuldoiBchers in Venezuela te
verdedigen en dat zjj, ingeval van voor
durende weigering tot betaling, tot andere
maatregelen zou overgaaD.
Welke deze maatregelen waren, gaf de
minister niet aan. Of hij inderdaad het
aanwenden van machtsmiddelen heeft be
doeld, zal wel betwjjfeld mogen worden.
België heeft geen vloot, die het naar
de Venezolaausche wateren kan zenden.
Waarschijnijjk zal België zich tot eeni
ge andere tweederangsmogendheden wen
den om gezamenljjk Venezuela tot beta
ling te dwingen. Misschien dat hierbjj
ook de hulp van Nederland gevraagd zal
worden.
Onze marine en Venezuela zjjn geen
onbekenden voor elkander.
Indertgd hebben wij met deze Zuid-
Amerikaansche republiek een geschil ge
had, waarbij Venezuela, evenals nu tegen
over België, zich zeer onhandelbaar toon
de. Toen echter eenige Nederlandsche
oorlogsbodems de eischen van Nederland
kwamen ondersteunen koos Venezuela
spoedig eieren voor zjjn geld.
Uit de Pers.
De ontslag-aanvrage van den minister
van marine.
Land en Volk schrijft
Het bericht van het heengaan van den
minister van marine wordt door ons met
voldoening vernomen. Uit welk oogpunt
men ook bet belang en de taak onzer
marine moge beschouwen, dat de heer
Cohen Stuart de man is, wien de leiding
van dit departement met vertrouwen kan
worden overgelaten, gelooft niemand meer.
Op die plaats is een krachtig, energiek
karakter noodig, een man, die weet wat
hij wil en die zjjn wil aan het departe
ment vermag op te leggen. Zonder dat
is de leiding in handen van een paar
departementskoninkjes, wien de gemak
kelijke sleurgang boven alles gaat.
Het zou ons niet verwonderen, indien
een nieuw plan van stelselloozen aan
bouw, door den heer Cohen Stuart weer
eens ontworpen, door den Kabinetsraad
ware verworpen.
Indien hjj daarin aanleiding heeft ge
vonden om heen te gaan, kan hem daar
voor hulde worden gebracht.
Moge het Kabinet door de aanwinst
van een bekwaam opvolger zich kunnen
versterken
Dr. Bronsveld over de Staten
verkiezingen.
Als een der oorzaken van de over
winning der clericalen bjj de Provinciale
maar ook veel eigenzinnigheid lag in
haar fijne trekken. Zij was de oudste in
de familie, en werd als zoodanig in alles
geraadpleegd. Haar uitspraak gold "voor
beslissend zelfs Frederik, de eigenljjke
chef der familie, onderwierp zich daaraan.
Zg hield van al haar verwanten, begreep
allen. Haar fijn, schrander vernuft ging
de verborgenste zielsbewegingen der haren
na, zg doorgrondde allen geheel.
Veel verwanten waren er niet meer:
Frederik en Beata en Frederiks dochter,
de kleine Erika.
Ook heden waren de volwassen leden
der familie in tante Louises woonkamer
bjjeengekomen, om over de kleine Erika
te spreken. Het kind had den vorigen
dag weer een aanval van kramp gekregen,
alleen uit woede over een besluit van
haar gouvernante. Deze, had daarop Fre
derik Mannebaoh meegedeeld dat zij den
eersten der volgende maand vertrok. De
vijfde gouvertante in zestien maanden.
Erika's zwak gestel had vanaf haar
geboorte de familie veel zorgen en last
veroorzaakt. Maar terwjjl men er voort
durend oppaste dat niets haarlichameljjke
ontwikkeling storen of haar gezondheid
schaden kon, had men vergeten, dat in
het zwakke lichaam een geest huisde,
die wellicht ook vorming en leiding
noodig had.
Uit vrees, haar op te winden, had men
het nooit gewaagd, weerstand te bieden
aan haar reeds vroeg zich openbarende
eigenzinnigheid. Een kleine tegenspraak,
een verbod, de weigering, een van haar
wenschen te vervullen, veroorzaakte bjj
het kind aanvallen van woede, die niet
zelden zooals nu weer in krampen
overgingen.
Iets moest gebeuren, om hierin ver
andering te brengen. Frederik Mannebaoh
stembus noemt Dr. Bronsveld in zijn
Stemmen voor Waarheid en Vredenaast
het ontbreken ditmaal van een pakkende
leus voor de vrgzinningen, en de frees
voor de sociaal-democraten de houding
van de Friesch Christel?'-k-Historischen
»De slimme leiders «:er »ChriBteljjk-
historische" partij weten zoo merkt
hg op zeer wel, dat zij vele leden
dor Ned. Herv. Kerk niet kunnen over
halen om een doleerende, een volbloed
anti-revolutionnair te stemmen. Zij stellen
dus, in overleg natuurljjk met de Room-
schen, tot candidaat heeren, »die van
Kuyper niets moesten hebben," en vrien
den heeten der Ned. Herv. Kerk. Maar
wat is het onderscheid tusschen deze
mannen en de anti-revolutionnairen Het
bestaat alleen hierin, dat zg achter hun
naam C. H. laten plaatsen en niet A. R.
Overigens doen zg alles wat Roomschen
en doleerenden doen. Zij coaliseeren met
beiden, en zullen in de Provinciale Staten
trouw er aan mee doen om Roomschen
te stemmen voor leden van de Eerste
Kamer en in 't college van Gedeputeer
den, en om overal waar dit mogelijk is,
wat liberaal heet te verdringen en te
verdrjjven. Ik kom er voor uit, dat ik
geen hooge achting koester voor het
karakter van de meerderheid dier heeren,
die met het merk C. K. stilzwijgend zich
stempelen en aan de kiezersmarkt laten
brengen. Ik vreeze zeer, dat hun eerzucht
hun parten speelt, on te laat zullen
zg het wellicht inzien, dat zg door de
>Christenen" van het gehalte »De Visser-
Verkouteren" zich hebben laten misleiden.
»Wjj zjjn geen Kuyperianen", zoo ge
tuigen zg, met groote fierheid. Maar
wat deed dr. De Visser Met den heer
Jac Oversteeg, den vermaarden amanuen
sis der Vrije Universiteit, onderteekende
hjj 't verzoek aan besturen en hoofden
van Christelijke scholen, om de leerlingen
hun naam op een kafertje te doen plaat
sen, dan zullen deze handteekeningen
keurig in albums gebonden dr. Kuyper
worden aangeboden op zjjn 70en ver
jaardag. Kinderachtige menschenvergo
ding. En daaraan doet een man mee als
dr. De Visser, die in 1897 het land is
doorgereisd, betuigend, dat het zonde is
een verbond te sluiten met dr. Kuyper
en met Rome. En diezelfde man is nu
een leidsman der »CL •isteljjke" partgen,
en wordt door velen gevolgd, die meenen.
dat zg daardoor een dienst bewijzen aan
den hoogen God en aan Jezus Christus,
den Koning der Kerk. Ach, wat zjjn toch
menschen I"
GOES, 19 Juli 1907.
Op 18 Juli werd door de werklie
denvereniging >Eigen Hulp" de gewone
ledenvergadering gehouden. Uit het ver
slag bleek, dat was uitbetaald aan zieken
geld f300,25, verdeeld over 16 leden,
en f30 voor 1 sterfgeval.
De ontvangsten bedroegen f 541,69, de
uitgaven f389,67. Er werd dus f 152,02
meer ontvangen dan uitgegeven. Op 31
vertelde, dat hij er over gedacht had of
het niet goed zou zijn, Erika in een
voornaam gezin, zoo mogelijk bjj een
arts, waar kinderen van haar leeftgd
waren, te plaatsen. Tante Louise en Beata
waren daar geheel tegen. Hemzelf was
de gedachte, zgn eenig kind niet bjj hem
te houden, ook niet prettig, maar
»Weet gjj iets beters Een verandering
moet er plaats hebben, hoe dan ook.
Erika is een teer, maar niet een ziek
kind en zg is tien jaar oud. In haar
eigen belang moeten we ervoor zorgen,
dat een krachtige persoonlijkheid haar
opvoeding begint. Door ons wordt zij
verwendt, geen van ons heeft do kracht,
tegen haar op te treden. En de gouver
nantes geven het na do eerste pogingen
in den regel op."
»Je moest weer trouwen, Frits," zei
tante Louise kalm, »dal is het wat aan
het kind ontbreekt, een moeder."
»Ja, het is waar, ik heb daaraan ook al
gedacht", zei Beata, »je moest Eri oen
nieuwe moeder geven".
»Da1 zeg je zoo. Maar je bedenkt niet,
dat het voor een stiefmoeder een ondank
bare, zeer onaangename taak is, een ver
wend kind op te voeden. Daar behoort
meer dan gewone zelfverloochening en
offervaardigheid toe. Bovendien ben ik
voorloopig niet tot hertrouwen geneigd".
De dames zwegen. Tante LouiBe hoorde
Frederiks laatste bemerking niet eens, in
gedachten was ze reeds bezig, onder de
haar bekende jonge dames en weduwen
een keuB voor hem te doen.
»Ik wil geen stiefmoeder", riep een
schelle kinderstem door de pas ontstane
stilte.
De portières golfden en sloegen dicht
achter het magere meisje, dat met dreigend
gebalde vuistjes en ontdane trekken op
Maart bedroeg het batig saldo van vorige
jaren reeds f3592,26, zoodat het totaal
bezit op 30 Juni was f3744,28.
Het aantal leden was op 30 Juni j 1. 334.
Geslaagd voor het staats-examen
aan de universiteit te Utrecht voor de
faculteit der geneeskunde, dhr. J. Lepoe-
ter, leeraar aan de H. B. S. te Hilversum,
geboortig van Kapelle, vroeger onderwij
zer te Goes.
Kruiningen. Tegen den overlast van
ratten wordt hier sinds eenigen tjjd aan
gewend «en serum, kosteloos verstrekt
door de Rgksseruminrichting te Rotter
dam. Volgens de gebruiksaanwijzing er
kjj gegeven is het middel niet direct
schadeljjk voor den mensch, hoewel wordt
aangedrongen op de meest mogeljjke
omzichtigheid bjj het gebruik. Volgens
een artikel in het tijdschrift voor sociale
hygiene van de hand van dr. W. P. Ruisch,
hoofdinspecteur van volksgezondheid, kan
het middel zoowel schadeljjk zgn voor
mensch als huisdier, waarvan voor
beelden zgn geweest in het buitenland,
zoodat er met nadruk op gewezen wordt
met de grootst mogelijke omzichtigheid
bij het gebruik te werk te gaan.
De gezondheidscommissie voor de ver-
eeniging van gemeenten, welke haar zetel
te Kruiningen heeft, heeft daarin aan
leiding gevonden om aan de burgemees
ters der gemeenten in hun kring, gedrukte
waarschuwingen te doen toekomen met
verzoek die te doen aanplakken ter waar
schuwing van het publiek.
Kvabbendijke. Bg de Donderdag
gehouden herstemming bekwamen van de
265 uitgebrachte Btemmtn dhr. J. v.
Gorsel er 153, J. Butjjn (aftr.) 137, A.
de Kok (aftr.) 118 en L. Zuidweg 91
stemmen, zoodat gekozen zjjn de heeren
v. Gorsel en Butjjn.
Wemeldinge. Bjj de herstemming
op 17 dezer zjjn herkozen de heeren
Anth. de Brookerd en A. Rujjsaard, res
pectievelijk met 147 en 144 van de 292
uitgebrachte allen geldige stemmen. De
heeren J. Liodenbergh en T. van Staalen
verkregen 139 en 143 stemmen.
Flores. De correspondent van de N.
R. Ct. te Batavia seint
Kapitein Christoffel is van Tapanoeli
teruggeroepen, om als leider op te treden
van een kleine expeditie naar Flores. De
kern van deze expeditie zal gevormd
worden door een compagnie marechaus
sees zjj heeft ten doel dat eiland te
pacificeeren en aldaar het civiel en mili
tair bestuur te organiseeren.
De redactie der N. R. Ct. teekent
hierbjj aan
Uit het regeeringstelegram van 16
dezer waB reeds bokond, dat kapitein
Christoffel met marechaussees naar Flores
zou worden gezonden. Uit bovenstaand
bericht blijkt nu dat er nog meer troe
pen heen gaan immers een compagnie
marechaussees zal de kern vermen. Wij
den drempel stond.
»En in een pension wil ik ook niet. Ik
ga liever weg".
Een angst voer door allen. Zjj kenden
do gefehiodonis der twee broeders Manne
bach. Natuurljjk geloofde niemand aan
Gerard's rechten op het patent. Hij had
zgn broeder geholpen, maar zich, in een
plotselinge verstandsverbijstering, voor
den uitvinder gehouden. Alle akten en
andere op het geval betrekking hebbende
papieren bevestigden het. Zoo iets was
wel meer voorgekomen. Maar het ge
beurde was er niet minder tragisch om.
In de eerste jaren had men gepoogd, dit
alles te vergeten. Maar het einde van Fre
derik Mannebach trok de blikken altjjdin
het verledene. Het waB vreemd, dat het
noodlot de familie altjjd op de gevoeligste
wjjze trof, altjjd als volgeDS een plan
zulk ongeluk deed komen, dat niet door
geld te vergoeden was. Dit stemde toch
tot nadenken.
De blinde bad te veel tjjd tot nadenken.
»Eri", riep ze.
»Kom eens hier, Erika", zei Frederik
Mannebach. »Je bent een heel ondeugend
kind. Foei, wat is dat voor gezegde in deD
mond van een klein meisje. Schaam je
je niet
»Ach, wat", riep Erika, onverschillig,
draaide zich om, en holde weg.
In een paar sprongen ging ze de trap af
en door de vestibule den grooten tuin in.
Over bedden en perken snelde ze, om in
dichte boschjes weg te duiken. Achter een
breeden jasmjjnstruik hurkte ze neer en
wachtte, tot men haar zou komen zoeken.
Hier zouden ze haar niet vinden en duB in
angst geraken over haar. Dat zouden ze
ervoor krijgen, dat ze haar meteen ponsion
en een stiefmoeder gedreigd hadden.
Erika preste de dunne lippen vast op
vermoeden, dat de marechaussees voor
de eigenljjke oorlogshandelingen bestemd
zjjn en dat er aan deze expeditie nog
gewone infanterie wordt toegevoegd voor
het bezetten van basis en tusschen posten
alsmede voor het dekken van transporten.
Daardoor zou men bereiken, dat do ma
rechaussees steeds ongeveer voltallig voor
uitrukken beschikbaar zgn. Uit de vroe
gere expedities is gebleken, dat in het
zware terrein van Flores de transporten
zeer kwetsbare lichamen vormen. Voor
een behoorlijke dekking zal dan ook
moeten zorg gedragen worden.
Uit het feit, dat men zoo vlug klaar
is met het zenden van een expeditie,
zouden wjj afleiden, dat inderdaad zulk
een onderneming reeds op het program
stond en dat de noodige voorbereidingen
reeds getroffen zgn, gelijk de Indische
bladen hebben medegedeeld.
Zooals men weet werd Christoffel naar
Tapanoeli gezonden om den priestervorst
Si Singa Mangaradja te achterhalen. Aan
deze opdracht heeft hg in korten tjjd
voldaan.
Kunst en Wetenschap.
Nieuwe weervoorspellingen
voor het jaar 1907.
Eon meteoroloog van naam, prof. M.
Möller, in Brunswjjk, heeft in bet einde
van het vorige jaar weervoorspellingen
openbaar gemaakt voor Let geheele jaar
1907, geldende voor geheel Duitschland.
Hjj steunde deze voorspellingen op den
gelijktijdigen invloed van de zon en van
de maaü, wier aantrekkingen in samen
werking met de verwarming van den
dampkring daarin de groote circulatie-
stroomen teweegbrengt. Volgens zijn
meening is de afwisselende aantrekkende
werking van de maan en van de zon
van veel meer belang voor de algomeene
luchtcirculatie, dan tot nog toe werd
aangenomen, en zgn de groote weers
veranderingen op aarde niet alleen nit
de ongel jjkmatigo verwarming van den
dampkring te verklaren.
Na eerst een bestrijder te zgn geweest
van Rudolf Falb, die den maansinvloed
op het weer steeds verdedigd heeft, is
hjj later door een grondig theoretisch
onderzoek vao den invloed van de zon en
de maan op den dampkring tot de over
tuiging gekomen, dat die invloed geens
zins verwaarloosd mag worden, ja, veeleer
tot grondslag van geheel nieuwe beschou
wingen over de oorzaken van dealgemeene
circulatie in den dampkring moet worden
aangenomen. Prof. Möller is zoo ver ge
gaan dien invloed te berekenen en aan
de werkelijk voorgekomen weerstoestanden
in vroegere jaren te toetsen, en geeft
als resultaat van die studiën een weer
voorspelling voor 1907. Wjj geven die
voor de tweede helft van Juli en voor
Augustus hior weer, opdat belangstel
lende lezers deze kunnen toetsen aan de
uitkomsten.
elkaar. Zjj was niet een mooi, maar toch
ook geen leeljjk kind. Voortdurend wis
selde de uitdrukking van haar onregel
matige trekken, en dit gaf iets eigenaar
digs, vreemds bekorendsaan haar gezicht.
Schoon waren haar groote donkerbruine
oogen, die pasten bjj het donkere haar, dat,
rond het hoofd door een rose lint bijeen
gehouden, in lange, zjjdeacbtige golven
over haar rug neerhing. Zg geleek eonigs-
zins op haar tante Beata, voor wier doch
tertje zg ook vaak gehouden werd.
Erika wachtte, en luisterde, of ze nog
geen voetstappen hoorde naderen einde-
ljjk begon 't haar te vervelen, voorzichtig
boog zjj de takken nit elkaar en zag rond.
Toen zij niemand zag dan den ouden tuin
man, die met den rug naar haar stond,
sprong ze op en liep hard den muur, die
den tuin omgaf langs en naar een poortje
daarin. In het voorbggaan rukte zjj een
paar groote appelen van een leid-boom,
dan sloop ze voorzichtig het poortje uit
en trok de deur achter zich dicht.
Een eind liep ze over een weide, dan
kwam ze op den breeden slingerweg, die,
tegen den berg op, naar de »Blokhut",
oen om het mooie vergezicht druk bezocht
punt, voerde. Dien weg kende Erika, maar
in een aanval van lust. tot avonturen
volgde zg niet dezen weg, maar sloeg
een 6mal paadje in, dat tusschen tuinen
kronkelde. Daarheen was ze nog nooit
geweest. Do gouvernante had nooit met
haar daar heen willen gaan. Het wegje
was zoo smal dat slechts één persoon
tusschen de hooge, met prikkeldraad om
vlochten hekken door kon. Het werd door
de eigenaars der tuinen gebruikt, en aan
het eind door een stevige Bchntting af-
Wordt vervolgd).