N\ 80 1907
Dinsdag 9 Juli.
94s,,! jaargang.
4 FEUILLITOH
De kleindochter.
G0ESCI1
COURAIV
De uitgave dezer Oonrant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, .franco, jf
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertenties ióor S uren op den dag der
uitgave.
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant".
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrokking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regelt f 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Directeur-Hoofdredacteur R. GL Rijkens.
Buitenland.
Een gevaar in de toekomst.
In Den Haag gaat de vredesconferentie
haar rustigen gang. Dagelijks hebben er
vergaderingen plaats, maar veel nieuws
van de conferentie iserniel. De heeren
praten veel en genieten tevens van alle
geneugten, die onze residentie met haar
schoone badplaats hun aanbieden. De
gedelegeerden zullen het wel betreuren,
dat het weer niet medewerkt om het
verbljjf in Den Haag nog aangenamer te
maken, want zij hebben wei wat afwis
seling noodig bij het congrès, dat zoo
weinig belangrjjks brengt.
Den Haag vaart wel bjj dit congrès
het brengt heel wat geld in de stad doch
is voor do deelnemende mogendheden een
kostbare geschiedenis de rekeningen, die
zij voor hun afgevaardigden te betalen
krjjgen, zjjn niet laag, want alle deelne
mers leven in de vorstelijke residentie op
een grooten voet.
Een Engelsch blad, dat klaagde over het
geld, dat dit congrès aan de deelnemende
mogendheden kost, deelde als grap mede,
dat een Zuid-Amerikaansche staat zou
hebben besloten van verdere deelneming
aan het congrès af te zien, daar het te
kostbaar waB. Men zou voor hetzelfde geld
een pantserschip willen laten bouwen, en
dan nog geld overhouden.
De heeren in Den Haag kunnen zoo hard
ze willen praten over den vrede, de wereld
gaat haar loop of er geen vredesconferentie
bestond.
Het is toevallig, dat juist nu de hard
nekkigste geruchten de rondte doen over
oorlogstoerustingen in de Yereenigde
Staten van Amerika en Japan.
Over de kwestie, die tuBSchen deze beide
staten gerezen is, hebben we reeds meer
geschreven en nog altjjd is deze kwestie
niet geheel uit den weg geruimd.
Dit zal ook niet gemakkeijjk gaan, want
zoowel de Amerikanen als de Japanners
beschouwen elkander met te veel wan
trouwen om tot een overeenkomst te
kunnen geraken.
De beide volteü gevoelen, dat zij in
hunne ontwikkeling na langer of korter
tjjd met elkander in botsing moeten
komen.
Beide zjjn jonge, krachtige staten, die
belang hebben bjj een grooten invloed
in den Stillen Oceaan en door sommige
staatslieden wordt een oorlog tnsschen
de beide rjjken op den duur voor onver-
mjjdeljjk gehouden.
Beide staten beschikken over een mach
tige vloot, die zjj nog steeds meer uit
breiden.
Zoo hebben de Vereenigde Staten be
sloten tot den aanbouw van eenige oor
logsbodems van 20000 ton inhoud, reuzen-
schepen dus, terwijl Japan ook met
koortsachtigen haast bezig is zjjn zee
macht te versterken.
De Japansche vloot heeft in den laat-
sten oorlog bewezen strijdvaardig to
zjjn en die vloot is grooter dan de zee
macht, die Amerika in den Stillen Oceaan
heeft. Wel heeft Amerika nog een groot
aantal oorlogsbodems in den Atlantischen
Oceaan, doch daaraan zou het in een
oorlog met Japan niet veel hebben, daar
de strjjd zou worden uitgevochten in den
Stillen Oceaan en in geval van oorlog
Door M. Böhme,
•Goedenavond", zei de oude juffrouw
Meier tot haar schoondochter, terwjjl ze
op het balkon trad»je kon wel eens
in de keuken gaan, naar 't gebraad kg ken,
en de boonen-salade aanmaken, Lisa.
Dat kan men toch niet aan het meiBje
overlaten. Goedenavond, mevrouw Stoh-
man. Wel, wel, u hebt hei gemakkeijjk 1"
•U kunt het toch ook zoo hebben",
antwoordde de buurvrouw lachend.
»Ik O neen. Ik sterf eenmaal midden
in mjjn werk. Ik kan in den winkel niet
gemist worden."
Men zou toch denken van wel. Twee
zoons en een schoondochter."
•Jawel, de mannen deugen in onze
zaak nu eenmaal niet voor verkoopers",
en na een poosje, toen de schoondochter
weg was >Lisa is een flinke, kleine per
soon, maar ook niet de ware vrouw voor
den winkel. Onze klanten willen nu een
maal familiaar met de kooplui verkeeren.
En dat begrgpt zoo'n jong vrouwtje, dat
niet van jongsaf in de zaak is geweest,
eenvoudig niet. Als er een vrouw komt,
die een vierde-meter katoen koopt om
een nachtjak te verstellen, dan moet ik
even vriendelijk tegen haar zjjn als tegen
een vereeniging van beide vloten door
den eDormen afstand op vele bezwaren
zou stuiten.
Het schijnt nu echter vast te staan, dat
een kruisersvloot van Amerika uit den
Atlantischen Oceaan naar den Stillen
Oceaan zal overvaren en dat wel zoo
spoedig mogelgk.
De minister van Marine der Vereenigde
Staten verklaart, dat de kruisers in den
herfst vertrekken en dan om Kaap Hoorn
zullen stoomen. Reeds dezen winter zou
den achttien of twintig kruisers in de
haven van San Francisco liggen.
Hg verklaarde Donderdag te Oakland
in California in een intervieuw
•Ik heb dezen kruistocht georgani
seerd... om het eskader een goede oefe
ning te geven. Ik weet echter nog niet
hoelang de schepen in den Stillen Oceaan
zullen blijven.
De moeste Amerikaansehe bladen zien
er natuurlgk in vlootvertoon, om Japan
in te prenten, niet te doen wat het wil
in de Stille Zuidzee, omdat Amerika daar
ook belangen heeft-.
De. Japansche pers gelooft er nog niet
veel van. Zjj beschouwt de uitzending van
een zoo groot eskader, waarvoor geen
toereikende verzamelplaat! voorhanden
is, zoo eventueel een oorlog mocht uit
breken als geljjk staande met het prjjs-
geven van de schepen aan vernietiging
door vijandelijke torpedobooten.
GOES, 8 Juli 1907.
Kortgene. Ter vergadering der af-
deeling •Noord-Beveland" van het N.
O. G., in de gemeentekamer alhier j.l.
Zaterdag gehouden, waren door ziekte
van twee trouwe leden en andere om
standigheden slechts 6 leden opgekomen.
Toch waren er van alle gemeenten en
gehuchten van dit eiland, behalve van
Kats. De voorzitter deelde namens den
heer W. F. J. Wagtho, arrondissements-
schoolopziener, mede, dat door de Re
geering eenige oud-onder wjjzers, vroeger
in Oost-Indië werkzaam, aangezocht zgn
lezingen over de onderwgs- en onder-
wijzerstoestanden in Insulinde in onder-
wij zersvergaderingen te houden ten einde
betere en helderder begrippen van die
toestanden onder het onderwijzend per
soneel in ons vaderland te brengen en
tevens de vraag aan de vergadering
stelde, wanneer zoo'n spreker voor het
Noord-Bevelandsch onderwijzend perso
neel het best alhier zou kunnen optredeD.
De vergadering meende, dat door de
aanstaande vacantiën die optreding het
best in 't laaist van Augustus of in
September zou kunnen zjjn, met welk
advies de heer Wagtho in kennis gesteld
zal worden.
Door ziekte van den spreker kon de aan
gekondigde lezing niet plaats hebben.
Aan den afgevaardigde dezer afdeeling
naar de aanstaande algemeene vergadering
te Apeldoorn, den heer A. Heule van Kam
perland, werd eeD vrjj mandaat verstrekt.
Na nog eenige bespreking over de leer
plichtwet en de invulling der moleilen
C en D, werd de vergadering, onder dank
zegging aan de opgekomenen, door den
voorzitter gesloten.
Boraele. Verleden week zgn alhier
de vergrooting der haven en de daarmede
in verband staande werken voorloopig
opgenomen en goedgekeurd. De aannemer
heeft een en ander nog drie maanden
te onderhouden. De Westelgke zijde van
de haven is thans even sterk in vermo
gen als de Oosteljjke. De scheepszate is
even breed, n.l. 12 M., en het plateau
voor laden, lossen en opstapelen van
goederen, ODgeveer even breed en lang,
te weten 34.5 M. breed en ongoveer 50
M. lang, waartoe twee afritten breed 2.5
M. toegang geven.
De werken zullen in een groote be
hoefte voorzien.
Gemeenteraadsverkiezing.
Wolfertsdijk. Bjj de Vrjjdag gehou
den verkiezing voor den gemeenteraad
werden uitgebracht 305 stemmen. Van
onwaarde 3. Volstrekte meerderheid 152.
Da heer P. Koeman verkreeg 233, dhr.
C. Zuidweg 171, dbr. A. Pot 136. Ge
kozen dhrn. P. Koeman en C. Zuidweg.
Iec*seke. Bij de Zaterdag plaats ge
had hebbende stemming voor 4 leden van
den Gemeenteraad zgn 454 biljetten in
geleverd waarvan 447 geldig.
De uitslag is als volgtgekozen d9
heer M. van Harmeien (aftr. vrijz.) met
325 st. Herstemming tusschen deh.h. J.
L. Bom (vr.) 150 st., E. de Jonge (vr.)
135 st., J. M. v. Oeveren (vr.) 171 st.,
J. de Schipper (aftr. a. r.) 190 St., J.
Sinke Jz. (aftr. a. r.) 198 st. en M. v.
Stee (vr.) 191 st. Voorts verkregen de
h.h. P. Dijkwel 37, C. D, Klos 108, J.
v. Willigen 24 en I. Willemsen 124 st.
Schone. Bij de hier gehouden ge
meenteraadsverkiezing kwamen van de
128 kiezers er 124 ter stembus. Twee
biljetten waren van onwaarde, zoodat er
122 geldige stemmen werden uitgebracht.
Hiervan verkreeg dhr. Boonman er 42,
dhr. Laven 40, dhr. Rottier (aftr.) 67,
dhr. Rijn (aftr.) 86, dhr. Sterk 40 en
dhr. Verhaagen (aftr.) 63. Herkozen zjjü
dus de 3 aftredenden.
Onderwijs.
De vereeniging van onderwijzers en
onderwijzeressen, belast met de opleiding
van onderwjjzers en onderwijzeressen in
Zeeland hield j.l. Zaterdag hare jaar-
lijksche algemeene vergadering in de
Prins van Oranje" alhier. Aanwezig
waren een dertigtal leden, benevens de
schoolopziener in het district Goes, Mr.
O. de Witt Hamer. De voorzitter dhr.
B. van Rnyven, directeur der R. N. L.
te Axel, opende haar met een welkom
aan de opgekomen, inzonderheid aan den
districts-sehoolopziener en met de mede-
deeling, dat het bestuur een goede keuze
heeft kunnen doen tot het bekomen van
sprekers over gewichtige onderwerpen
voor de school n. 1. over Openlucht
spelen en over 2 eekenen en onderwijs.
Nadat de notulen waren gelezen en
goedgekeurd werden benoemd tot leden
in de Commissie tot hot nazien der
rekening over 1906 dhrn. Luyendijk van
Tholen en Bouwman van Westdorpe.
De verkiezing van een bestuurslid
wegens periodieke aftreding van dhr.
Van Ruyven had tot resultaat, dat de
aftredende met algemeene stemmen op
één na werd herbenoemd en de benoeming
aannam.
Hierna hield dhr. J. J. Meyerink van
Zierikzee een voordracht over Openlucht
spelen. Hg ving de bespreking van zgn
onderwerp aan met de vraag »Bestaat,
op de Lagere school behoefte om rekening
te houden met de lichamelgke ontwikke
ling der leerlingen Om het antwoord
daarop te kunnen geven besprak hij do
eischen, die de natuur stelt aan de voor
naamste functiën van het menscheljjk
lichaamspjjsveitering, bloedsomloop,
ademhaling en zenuwleven.
Tegen deze eischen wordt nog al gezon
digd door het stilzitten en het langdurig
verbljjf der kindoren in de school, waarin
de lucht niet altjjd frisch mag worden
genoemd. Ook daardoor, maar vooral
door hersenvermoeidheid is te verklareD,
dat de leerlingen op het laatst van den
schooltjjd minder helder zgn dan in het
begin en dat het aantal en de soort der
ongesteldheden bjj schoolgaande kinderen
toenemen in en met de schooljaren.
Herhaalde geneeskundige onderzoe
kingen in het buitenland hebben dit met
sprekende cijfers bewezen. EeD tegenwicht
tegen deze kwaad werkende invloeden is
beweging, frissche lucht en stelselmatige
ontwikkeling van het lichaam. Spreker
noemde daarom als een krachtig middel
tot bevordering der gezondheid en licha
melgke ontwikkeling van het kind spelen
in de open lucht, al was het maar tjjdens
eiken schooltgd eea kwartier. Een ideale
toestand zou men bereiken, als bovendien
aan eiken leerling eenige lessen per week
konden gegeven worden in de volledige
gymnastiek, dus niet een enkel oogenblik
in de vrije en orde-oefeningen, maar ook
onderwgs aan toestellen. Dat geeft den
leerling ontspanning, lenigheid, spier
kracht, handigheid, karaktervorming,wils
kracht, moed en zelfvertrouwen, alle
hoedanigheden, die in het dageljjksch
leven zoo zeer te pas komen.
Verder behandelde spr. de vraag
•Moet het spel geschieden onder leiding
Ja, want van geregeld spelen door de
kinderen onder elkander is geen sprake
en als leider is de onderwjjzer de aan
gewezen man. Hg moet dus vertrouwd
zijn met de regels en de leiding van
gymnastische spelen en met de voorzorgs
maatregelen, die daarbjj zgn' in acht te
nemen, zoowel tgdens als naj het spel.
Spr. beval daarom ten zeerste aan dat
bg de opleiding der kweekelingen aan
de Kweek- en Normaalscholen voor de
vrjje en orde-oefeningen in die richting
worde gewerkt.
Bg de bespreking der gehouden lezing
toonde men zich algemeen overtuigd van
het nut van openluchtspelen, maar met
het oog op de vele bezwaren, daaraan
verbonden, meende men, dat de invoering
daarvan op de lagere school nog wel
jaren lang tot de vrome menschen zal
blgven behooren. Het gemis van een
geschikt speelterrein bg de school, de
t,e verre afstand waarop miBBcbien een
doelmatige speelplaatB zou te vinden zgn
en te weinig tgd vcor de opleiding der
onderwgzers zijn de bezwaren, die werden
aangevoerd en die dhr. M. ook niet licht
achtte, maar hg meende toch dat zoolang
men geen idealen toestand heeft, men
met het bereikbare moet beginnen.
Na de pauze bracht de commissie ver
slag uit van haar onderzoek der rekening,
van Berlgn is je zeker wel erg moeilijk
gevallen".
•Van Berlgn nu juist niet".
Josephine zuchtte.
•Niet van Berlgn, maar het afscheid van
mgn tehuis viel zwaar".
Toch was de woning, vier trappen hoog,
nu juist niet aanlokkelijk.
Maar het was haar tehuis. En daar
van had ze nu voor altgd afscheid moeteD
nemen. Gedurende de geheele lange reis
had de laatste, slapelooze nacht in haar
nagewerkt. Wekenlang al zaten aan alle
meubels do blauwe zegels van den deur
waarder binnen weinige dagen zou alles
verkocht worden, al de haar lief-geworden
dingeD, die ze, zoolang ze zich kon her
inneren, altgd had gezien, waaraan ontel
bare herinneringen aan kleine voorvallen
uit haar jeugd verbonden waren. Zelfs het
bed, wasrin haar moeder gestorven was,
zou in vreemde handen komen.
Den vader trof het minder. Het nood
lot had hem voor een poosje gebogen,
maer gebroken niet. Ondanks de voort
durende ontgoochelingen en teleurstellin
gen, had hg zgn oorspronkeljjken, hoop-
vollen levensmoed niet verloren. Hg hoopte
nog altgd op een plotseling geluk, een
plotselinge wending ten goede.
Zjjn veerkrachtige natuur richtte zich
altgd weer op, zoo vaak de druk der
omstandigheden haar neerboog. Bg het
afscheid op het station was hg geheel
vergenol&d geweest, althans had hg de
die in orde was bevonden en onder dank
betuiging aan den penningmeester, dhr.
Van der Have van Zierikzee, werd goed
gekeurd in ontvang op f84,23, in uit
gaaf op f 96,60 en dus met eea nadeelig
saldo van f 12,37.
Hierna werd door dhr. J. W. Zeven-
huyzen, hoofd eener school te Haarlem,
gesproken over Eet Teekenonder wijs. Al
lereerst behandelde hij in grove trekken
de geschiedenis van de methodes voor het
onderwgs in het teekenen van af eeuwen
geleden, zoowel in buiten- als binnenland.
Daaruit bleek, dat langen tgd de alge
meen gebruikte methode is geweeBt te
teekenen naar platen, maar dat die niet
proefhoudend is gebleken. Daarom is
hierin door sommigen verandering ge
bracht en is sedert een 25 jaar door hem
aan teekenen naar de natuur de voorkeur
gegeven. De voorstanders hiervan meenen
dat die methode betere resultaten geeft,
van meer practisch nut is, de aestotische
vorming verhoogt en de leerlingen meer
aantrekt.
Het reform-teekenen heeft zgn oor
sprong gevonden in het buitenland, en
is ook reeds over onze grenzen gekomen
de daaruit ontstane evolutie is thans in
volle werking. Spreker toonde zich een
groot voorstander van de nieuwe richting
en, te oordeelen naar de handige, vlngge
en juiste wjjze, waarop hg het gespro
kene door teekeningen op het zwarte
bord verduidelijkte, zal zij het van de
oude winnen.
Nadut dhr. Z. zgn voordracht, die door
do aanwezigen met de meeste aandacht
en belangstelling was gevolgd, had ge
ëindigd, werd tot hem oen stroom van
vragen, inlichtingen en terechtwijzingen
gericht, waarop hij tot aller voldoening
e6n bevredigend antwoord gaf.
Een groot aantal teekeningen, zoowel
van beginnenden als van meer gevorder
den, waren ter bezichtiging in de zaal
aanwezig, en pleitten voor de hooge waarde
der nieuwe richting.
De voorzitter dankte dhrn. Meyerink
en Zevenhuyzen voor hunne interessante
voordrachten en sloot de vergadering in
het vertrouwen, dat het door hen be
handelde zal strekken ten bate van onB
onderwijs.
Kerknieuws.
Ned. Eerv. Kerk.
Wilhelminadorp. Zondagnamiddag
nam Ds. C. Rejjnierse voor een talrgke
schare afscbeid van zgne gemeente naar
aanleiding van 2 Corinthe 6:1. Op
verzoek van Ds. André van Kattendijke
werd den scheidenden leeraar ps. 1214
staande toegezongen.
Gemengde Berichten.
Gisteren viel het 4-jarig zoontje
van O. in de haven alhier. Door J. B.,
die te water sprong, werd het kind ge
red.
Vrijdagavond zgn door de politie
alhier aangehouden de twee minderjarige
meisjes M. V. en L. R. en den volgenden
morgen door de moeder van V. alhier
afgehaald.
in hem rijzende ontroering en de smart
om 't scheiden verborgen onder bigde
hoop op een spoedig weerzien.
•Lang houden de Miesbachers je niet,
mgn schatje. Let op, hoe gauw ik mgn
Jo weer afhaal".
En Jo had gedaan, alsof zjj dit ook
geloofde, en door haar tranen gelachen.
Miesbach was haar niet vreemd. Van
haar vroegere bezoeken, met haar moe
der, herinnerde ze zich Hog goed het
schilderachtig stadje aan den Rjjn, even
goed, alB de grootmoeder, de strenge,
oude vrouw, wier haDd zoo vlug was,
als 't gold een misgrijp of een onaardig
heid te straffen, en de beide ooms, den
altgd glimlachenden Gerard en den goe
den oom Erwig, van wien zjj als kind
zoo veel gehouden bad.
Ja, zoo'n paar zomerweken aan den
Rjjn dat was heel prettig. Maar het
vooruitzicht, jarenlang, wellicht voor
altijd, in het afgelegen plaatsje te moeten
bljjven, lokte haar niet zoo aan.
Misschien raadde Erwig de gedachten
van haar, die zwjjgond naast hem voort-
ging.
•Je zult hier gauw ingeleefd zjjn, Fina",
zei hjj goedig, >en dan zal je nooit weer
naar Berlgn terug verlangen".
(Wordt vervolgd).
wie ook, die een zijden kleed koopt, want
't kan best gebeuren dat ze over 'n paar
weken 'n uitzet voor haar dochter koopt.
Ik heb gepoogd het Lisa aan te leeren.
Maar zjj deugt er niet voor. Koele be
leefdheid zijn onze menschen niet gewoon.
U weet ook wel, dat daardoor de klan
dizie verloopt. Als de menschen van
buiten komen, ic hun eerste vraag>Is
de oude vrouw niet thuis Ik kon mgn
volkje. De koffie op marktdagen wou Lisa
al afschaffen. Zoo dom. Alsof men niet
met 'n spiering een kabeljauw moest
vangen."
Mevrouw Stohman knikte.
»U heeft geljjk, mevrouwdaarom
wilde ik ook zoo graag, dat Antoon, voor
alles, een vrouw kreeg, die voor de zaak
geschikt is. Op geld hoeft hg niet te
zien. Maar het is lang niet gemakkelljjk,
iets passends voor hem te vinden. Den
leeftjjd om te trouwen heeft hg. Mjjn man
en ik zouden ons graag uit de zaak terug
trekken, maar we kunnen Antoon toch
niet alleen laten. Hjj wordt binnenkort
dertig."
»Jb, ja,"
Mevrouw Meier zweeg de opmerking
van mevrouw Stohman had een gedachte
in haar doen opschemeren, die zjj, met
de haar eigen energie, dageljjk vaster
vorm gaf.
•Wanneer komt uw kleindochter dan
vroeg de buurvrouw.
•Met den sneltrein van acht uur drie."
•Arm kind, zoo jong nog. on al geen
moeder meer," zei de dikke vrouw ge
voelig, •welk een geluk voor het arme
meisje, dat ze nog haar grootmoeder
heeft. Het wordt al donker, mevrouw
Meier. De dagen korten al geducht."
•Ja, ja."
Mevrouw Stohman rolde hr.ar broiwrk
op en stond op.
Nu, goedenavond dan. mevrouw
Meier. Ik hoop, dat u me binnenkort ook
uw kleindochter eens zult voorstellen."
•Wel zeker. Natuurljjk."
Erwig Meier stond aan het station en
toen de trein aan was gekomen, herkende
hjj te midden van de vele reizigers spoe
dig zjjn nichtje.
•GoedeD avond, Fina. Meid, wat ben jjj
gegroeid Ken je je oom Erwig Meier nog,
Frientje? Welkom in Miesbach, kind,
hartelijk welkom l"
Erwig drukte de hem zonder spreken
toegestoken hand van het jonge meisje. Ze
was nog iets grooter dan hg. Al de lieftal
ligheid der jeugd lag in haar zacht gezicht.
Nu droeg het ook wel de sporen van
vermoeidheid en afmatting, en het scheen,
alB viel het haar moeilijk, op de harteljjke
begroeting dadelijk een passend antwoord
te vinden.
•Ja, zeker herken ik u, oom Erwig", zei
ze zacht. »Hoe maakt het grootmoeder
Dank je, uitstekend. Zij is heel big met
je komst. En jjj, arm kleintje? Het afscheid
