IS". 77 1907.
üinsèm 2 Juli
94s"' jaargang.
Mr. J. de Wilt Hamer J.Gz.,
J. F. van der Leeuw,
J. W. E. von Schmidt
auf Altenstadt,
W. Temperman,
J. P. van Vlissingen.
i FEUILLETON.
De kleindochter.
GOESCHE
Oe nitgav* dezer Oourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
•i'rjji per kwartaal, in Soes ƒ0,75, buiten Goes, jfranco, S-a.SL
Afzonderlijke nommeu 5 cent.
anzeading van advententiën v6or 2 up «mi ep den da@
uitgawci
Telefoonnummer 22Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant".
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrokking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
werkzaam te zjjn. Zjj hebben hunne ver
diensten en de kiezers mogen hun daar
voor beloonen op de eenige wijze, waarop
zij dit kunnen, nsmeljjk door hen weer
opnieuw het vertrouwen te schenken,
dat zij reeds vroeger in, hen stelden, en
dat de heeren niet alken niet hebben
beschaamd, maar dat ze zich ton zeerste
waard hebben betoond.
En de nieuwe candidaten zijn ont
wikkelde, betrouwbare mannen, die do
vrijzinnige beginselen zjjn toegedaan en
die, indien zjj gekozen worden, den Raarl
in menig opzicht van advies kannen
dienen.
Juist omdat onze candidaten hunne
verdiensten hebben en aanbevelenswaar
dige mannen zjjn, zou het kunnen ge
beuren, dat de kiezers denken »och, die
komen er toch wel" en minder trouw
ter stembus komen. Hiertegen nu moeten
wjj uitdrukkelijk waarschuwen.
Want er is aan clericale zijde een truc
bedacht, die in de Zeeuw is vermeld.
Deze heeft nameljjk den kiezers aan
geraden alleen den clericalen candidaat j
den heer v. d. Ven te gaan stemmen. ZcJ
hoopt door dit middel dien candidaat
die blijkens de verkiezing van 1901, toen
hjj slechts 254 .stemmen kon verwerven,
niet de gewenschte man is er in eens
in te brengeD.
Men zij hierop bedacht en kome trouw
ter stembus, want een der andere can
didaten, zelfs van do aftredende leden,
zou van deze manoeuvre der clericalen het
slachtoffer kunnen worden.
Ook de vrjjzmmge Roomschen en zjj,
die den heer v. d. Leeuw verkiezen boven
den heer d. Ven dienen hierop be
dacht te zjjn. Een steun aan den heer
v. d. Ven gegeven, zal den heer v. d. Leeuw
nadeel berokkenen. Want op bedekte wijze
is reeds in de Zeeuw te kennen gegeven,
dat deze niet do gewilde candidaat der
Roomschen zou zijn. Neen, misschien niet
b|j een gedeelte van dezen, maar de ande
ren hebben zich des te meer in te span
nen, dat juist deze er komt. En dat kun
nen zjj doen, vindien zij hun stem aan
den heer v. d. Ven onthouden.
Men ziet, dat er reden is om den kie
zers op het hart te drukken, Donderdag
a. s. vooral niet thuis te big ven en zich
onveisehillig te toonen in hoogst gewich
tige zaken, maar allen op te komen en
hun stem uit te brengen niet op enkele
personen, maar op alle vjjf volgende can
didaten
Buitenland.
In de verre toekomst.
In onze koninklijke residentie zjjn ze
bijeen, de afgevaardigden van verschil
lende landen om te spreken, niet nog in
de eerste plaats over den vrede, maar
over de middelen om de oorlogen zooveel
mogeljjk te voorkomen. Als alles goed
gaat, dan zal het resultaat der tweede
vredesconferentie zijn een hof van arbi
trage, dat als een rechtbank doorloopend
zitting zal hebben om alle internationale
kwesties te onderzoeken, die men wel zoo
goed zal zijn het voor te willen legg6n.
Het zal een kleine, heel bescheiden stap
zjjn in de goede richting. Dwingend
zuilen de vonnnissen niet zijn, want dit
hof zal niet, zooals b.v. de gewone recht
banken, bjj geschillen tusschen particu
lieren, beschikken over de macht de von
nissen te doen uR|jggron. Eer dat we
Hfcrer komen, alsf^^^r ooit komen,
M&og heel wat waHj^HÉjÊstroomen.
evenmin is er spSMjj^B} een ver
plichting om intornationfly gcsehillen
aan dit hof te onderwerpen. Nog altijd
zullen de mogendheden het hof voorbij
kunnen gaan en de beslissing laten aan
de wapenen. En dat men met een be
slechting van geschillen met wapenge-
geweld nog steeds rekent, bljjkt wel
hieruit, d&t er niet veel animo bestaat
zelfs maar tot een gedeeltelijke ontwa
pening over te gaan.
Reeds zjjn vele jaren verloopen, sedert
de laatste groote Europeosche oorlog zjjn
ellende bracht over twee groote staten, en
de jaren hebben die ellende al weer bjjna
doen vergeten, maar toch is er steeds nog
na dien oorlog gebleven het gevaarlijke
wantrouwen der mogendheden onderling.
Elke regeering verklaart van zichzelf, dat
ze is vredelievend, maar men moet toch
voorbereid big ven voor een nieuwen krjjg.
Het wantrouwen bljjft het beletsel. Nog
onlangs kwam duidelijk aan het licht hoe
de staten elkander met achterdocht gade
slaan.
Tusschen Frankrjjk, Engeland en Spanje
was een overeenkomst gesloten, waarbij
deze staten verklaarden geen verandering
te wenschen in den toestand aan de Mid-
dellandsche zee. Met andere woorden die
staten verbonden zich over een bepaald
punt geen twist te zullen zoeken en indien
een andere mogendheid dit deed, elkander
te zullen steunen.
Deze overeenkomst was dus weder een
stapje op den weg naar den wereldvrede.
Meer kan er tenminste, voor zoover we
nu weten, moeilijk achter deze overeen
komsten gezocht worden.
Maar in Duitschland maakte men z;ch
al dadeljjk ongerust. Was dat geen zet,
die tegen dat land gemunt was
Al spoedig zag men in Duitschland
De Gemeenteraadsverkiezing.
Voor de tweede maal in betrekkelijk
korten tjjd zullen we weer een gang naar
de stembus hebben te maken. Ditmaal
voor het kiezen van vjjf gemeenteraads
leden
Het karakter dezer verkiezingen is in
den laatsten tijd sterk veranderd. Tot
voor enkele jaren was het gewoonte, bjj
verkiezingen voor den Gemeenteraad
weinig of geen rekening te houden mot
de politiek. Het kwam voor, dat iemand
candidaat gesteld werd, alleen op de aan
beveling dat hjj zoo'n practisoh man
was.
Met dat verkeerde systeem is gebroken.
Ook ten aanzien der gemeente-politiek
moeten de candidaten voortaan een pro
gram onderschrijven, dat neergelegd is
in het reglement van een of andere po
litieke kiesvereeniging.
Dit is zeer juist gezien. Immers de
groote politieke strjjd houdt niet stil
voor de poorten van de eene of andere
stad; binnen de grenzen der gemeente
ligt niet een windstil watervlak, dat
slechts door de steentjes van plaatseljjke
belangetjes in beweging wo^dt gebracht.
In een tgd als de onze, tótrin groote
maatschappelijke vragen baar'oplossing
dringen, openbaart zich oojd-op het zoo
belangrjjk gebied van het geineenteleven
beweging in verschillende richMögwordt
ook de gemeente een middelpunt, van
waar nit zich het willen en kunnen des
volks in alle richtingen baan breekt. Dan
werkt economische, godsdienstige, wjjs-
geerige of welke opvatting ook, die ten
grondslag ligt aan de staatspartijen, ook
daar door.
Blijft er buiten de grenzen door den
rjjks wetgever getrokken, ,niet j ontzag-
ljjk veel voor de gemeentebesturen te
doen over ten aanzien van de deugdeljjke
inrichting van het lager- en het her-
halingsonderwjjs en vooral ten opzichte
van de voorwaarden, waaronder de kin
deren leven, die dit onderwijs genieten
Kunnen niet ten aanzien vaü het vak
onderwijs de gemeentebesturen mede
werken om de hand te reiken aan vak-
vereenigingen van patroons en aan werk
lieden, die practische scholen voor hun
bedrjjf in het leven roepen
Kan niet van gemeentewege met kracht
worden bevorderd de gelegenheid tot het
verkrjjgen van goede lectuur door open
bare bibliotheken en leeszalen
Hangt het niet va* den Gemeenteraad
af, of de sociale wetten, do Woningwet,
Gezondheidswet, enz. in vrijzinnigen geest
worden uitgevoerd
Door M. Böhme.
De zon zonk, de schaduwen verlengden
zich. Rondom de monumentale fontein,
midden op de markt hing de zonneglans
als een gouden vloed, die stofwolkjes
opwarrelde. Maar tegen de kerk, die
zwaar en plomp stond voor de helblauwe
September-avondlucht, leunden al de
zware, zwarte schaduwen van den avond.
De zon zonk dieper en dieper, d(^ scha
duwen groeiden en vulden de straten,
terwijl van 't avondlicht een roode glans
gleed langs de geveltoppen en de daken.
De jonge Meier trok juist de jalou-
zieën van het rechter winkelraam omhoog.
Het beetje matte zonneschijn, dat nog
hier en daar door de Bchaduwen binnen
hupte, kon do kleuren der uitgestalde
najaars-nouveauté's in bonte stoffen voor
dameskleeding, blouses en andere artikelen
niet schaden.
Gerard Meier trad een paar stappen
achteruit, om te zien wat indruk de
étalage maakte, die hg in den voormiddag
had in orde gebracht. Het scheen hem
te bevredigen. Een glimlach gleed over
zijn gladgeschoren gelaat, toen hij naar
de huisdeur ging en daar, even tegen den
muur geleund, bleef staan.
>Erwig Maximiliaan Meier. Eigenares
Josephine Meier", stond in gouden let
ters op het zwart-glazen naambord boven
de twee uitstal-ramen rechts van den
Als dit alles zoo is, dan heeft ook
ieder vrjjzinnige het tot zijn plicht to
rekenen, de vrjjzinnige candidaten, die
gesteld zijn, te gaan stemmen en stemmen
van anderen voor de vrijzinnige candi
daten te gaan werven.
Onze tegenstanders op politiek gebied,
de clericalen, zien dit trouwens ook reeds
in en hebben den politieken strijd ook
op het terrein der gemeenteraadsver
kiezing overgebracht. Wel hebben zjj het
in een dezer dagen aan alle kiezers ge
zonden strooibiljetwillen laten voorkomen,
alsof het gevoel van recht en billijkheid
hun had gedrongen dit keer een Roomschen
candidaat te stellen, maar geloove dat,
wie het wil.
Het recht- en billijkheidsgevoel van
orthodoxen ten opzichte van minderheden 1
Zie eens in de Ned. Herv. Kerk op
plaatsen waar zjj de meerderheid hebben
weten te bemachtigenStaan zij daar
bijvoorbeeld één predikantsplaats af aan
modernen, als dezen er om vragen
En was het niet Dr. Kuyper, die in
een telegram zjjn hoop en wensch uit
sprak, dat in Zeeland ook het laatste
bolwerk voor de clericalen mocht worden
veroverd
Neen, als de calvinisten spreken van
rechts- en billijkheidsgevoel, dan bedoelen
ze eigen voordeel. En als ze zich nu bij
deze verkiezing verbinden met de Room
schen, dan is dat hunne zaak, maar zij
moeten met trachten ons diets te maken,
dal dit niet zon geschieden om het
clericale element in onzen Gemeenteraad
te versterken.
En daarom kon de vrjj zinnige Kies
vereeniging Vooruitgang" niet anderp
doen, dan zjj gedaan heeft, toen zjj het
verzoek om den open gevallen zetel van
den heer Duvekot onbevochten te laten,
van de hand wees.
Voor evenredige vertegenwoordiging
gevoelen wjj zeer veel, maar dan moet
die eerst wetteljjk zjjn ingevoerdtot
zoolang is het geschacher tusschen poli
tieke tegenstanders over raadszetels een
voudig verzaken van eigen beginselen.
Wat nu de vrjjzinnige candidaten be
treft, och, we behoeven ons niet veel
moeite te geven, om hun voortreffelijk
heid hier uit te meten. Wat zij aan de
drie aftredende lodenj hebben, kan ieder
weten. In de lange jaren, die zjj reeds
zitting hebben in den Raad, hebben zjj
getoond, dat ze moeite noch onairge-
nasmbeden want ook deze baart het
lidmaatschap ruimschoots hebben ont-
zieD, om in het belang der gemeente
ingang.
Gerard heette nog altijd de jonge Meier,
hoewel hij bjjna zes en veertig jaar was.
De moeder gaf de leiding der zaak
nog altjjd niet uit handen. Tot voor twee
jaren waren Gerard en Erwig niets meer
geweest dan winkelbedienden, die juist
zóó onder moeder Josephine stonden als
de vreemden. Het had voor twee jaar,
moeite genoeg gekost, de moeder te be
wegen haar zoons althans de leiding der
zaak eenigszins toe te vertrouwen. Had
niet Gerard's vrouw, de dochter van een
wijnbouwer uit het Moezeldal, die een
aardig sommetje geld meebracht, en in
de zaak stak, weten door te zeiten, dat
moeder Josephine haar zoons althans
eenigszins zelfstandig maakte, dan was
waarschijnlijk alles bij 'tonde gebleven.
Schuchter waren de broeders Meier
anders niet, maar tegenover hun moeder
stonden ze machteloos. Mevrouw Meier
had haar jongens goed opgevoed weer
spannigheid kenden ze niet.
Terwijl Gerard in de deuropening stond,
en naar de kinderen keek, die om de
fontein speelden, hoorde hg de klankvolle,
maar harde stem van de eigenares der
zaak in den winkel.
Schoon acht en zestig jaar oud, zag zo
er niet vervallen uit. Haar gelaat en de
strenge 1 jjnen van haar gestalte getuigden
nog van kracht, krullend grijs haar omgaf
haar vol, aantrekkelijk gezicht, haar oogen
waren helder en levendig als van een
veertigjarige, en blonken onder schoon
gewelfde wenkbrauwen een paar strakke
ljjnen om den mond verrieden een onbuig-
zamen wil.
Zg stond acht6r de toonbank en mat
goed af voor een klante, terwijl zjj vertelde
van de groote gebeurtenis, die werd ver
wachtde aankomst van haar eenige
kleindochter. En daar de klante haar over
een en ander ondervroeg, begon zjj met de
breedsprakigheid van den ouderdom over
haar-zelf en de haren te praten, en haar
Rvens- on familiegeschiedenis te verhaleD
Het was voor haar geen kleinigheid
geweest indertijd, dot haar man, na een
huweljjk van tien jaar, st:<:rf, er baar met
vijf kleine kinderen achterliet. Milan was
pas negen jaar, Agnes pas een jaar, en op
zaak en huis drukte een zware last
hypotheken en schulden.
»Ziet u, mevrouw, tot dan toe had ik
me alleen met mijn huishouden en met
de kinderen bemoeid, alleen met den
Kersttijd hielp ik wel eens een enkele
maal in den winkel, en nu kwam alles
op mij aan de zaak, zorgen voor brood,
zorgen voor opvoeding van de kinderen.
Schreien en jammeren hielp er niet aan,
aanpakken was de boodschap. Gemak
kelijk was het niet. 'k Heb heel wat
leergeld moeten geven. Maar het ging
toen ik me eerst maar hard-zgn had
aangewend, hard tegen mezelf, hard
tegen de kinderen. U kunt me gelooven
met weekheid en zoete woordjes was
ik niet ver g&komenf vooral met de
kinderen niet. Als je er vjjf hebt, moet
je ze 'n beetje aan den band houden.
Ze zjjn allen verschillend, ieder heeft
zoo z'n eigen zinnetje, 't Was een mooie
boel geworden, als ik niet de baas ge
bleven was. Óf het me niet dikwjjls
moeiljjk viel Ja. Als ik hard tegen
de kinderen was, voelde ik 't zelf nog
erger. Maar 't moest. En ik behoef ge
lukkig nergens spjjt ven te hebben.
Overigens, veel gaat toch heel anders dan
men denkt en wonscht. Bjjvoorbeeld do
oudste, Maximiliaan, die van rechtswege,
eenmaal de zaak zon hebben gekregen. Met
geen geweld of goedheid was die van zjjn
voorbestemd-zijn tot zakenman to over
tuigen. En bij dien heb ik ook niet veel
moeite gedaan. Die dacht, van jongens
afaan, aan niets dan staal, jjzer en machi
nes. Het slotenmakersbloed van grootva-
d tr en overgrootvader sprak in hem
Toen ik dat merkte, liet ik hem zijn
gang gaan. Hjj heeft een prachtige loop
baan als ingenieur gehad, en is nu al
tien jaar in Essen als directeur van ocu
groote machinefabriek werkzaam. De
tweede, Gerard, had ook niet veel zin in
do zaak. Wou liever zeeman worden. Die
slenterde altijd langs den Rijn, en was
eons, zonder mijn verlof, met een schipper
n tar Mannheim gevaren en vier dagen
weggebleven. Maar ik heb hem geleerd,
er van door te gaan, met de el, zoo dat
h^m hooren en zien, en zeker de lust tot
verdere avonturen, verging. Toon heb ik
hem vier jaar bjj een kennis, te Oberin-
gslsheim, in de leer gedaan. Zoo is alles
in orde gekomen. En Erwig? Denkt u
dat die vrjj willig in den winkel gegaan
is Lang niet. Studeeren wou hij. Al mijn
jongens hebben 't gymnasium bezocht.
Ik zog altjjd ontwikkeling maakt niet
dommer, en wat men woet, heeft men
zeker. Erwig was een zeer begaafde jon
gen, nooit bleot hg in 'n klas zitten
en al tgd prachtige rapporten. Hg wou,
echter in, dat de overeenkomst zeer on
schuldig was. Intusschen teekent dat
directe wantrouwen den toestand.
Verbljjdend is het echter, dat er lang
zamerhand in Duitschland een mildere
stemming komt tegen Frankrjjk en Enge
land. Keizer Wilhelm heeft den laatsten
tgd een neiging getoond tot een vriend
schappelijke verhouding met Frankrijk
en Engeland, ja, zelfs is er sprake van,
dat Keizer Wilhelm den koning van
Engeland een bezoek zal brengen.
Sommige Fransche en Duitsche bladen
juichen die poging om een vriendschap
pelijke verhouding te krjba ten zeerste
toe en enkele bouwmior al xlo schoonste
verwachtingen op.
Te hoog behoeft echter zijn ver
wachtingen nog niet te spannen. Eerst,
nadat de verschillende groote mogend
heden goruimen tgd getracht hebben
elkander beter te verstaan, zal het onder
ling wantrouwen wiiken en dan eer6t
zal er sprake kunnen zjjn van ernstige
maatregelen om den oorlog voor goed
gebannen te houden buiten Europa.
En als men eindelijk, misschien eerst
in een verre toekomst, met vol vertrouwen
in elkander, bespreekt de mogelgkhoid
van een eeuwigen vrede, tenminste in
Europa, dan zal misschien blijkeD, dat
het niet zoo moeiljjk is dit schoone doel
te bereiken. Waar eon wil, is een weg.
GOES, 1 Juli 1907.
Voor het eind-(xmen der Kon.
Militaire Academie zijn geslaagd de ca
detten P. C. Geus en J. fl. Janssen,
beiden van Goes en voor de infanterie hier
te lande.
Door Gedeputeerde Staten van Zee
land is vervalleD verklaard do concessie
tot het aanleggen van een tramweg van
Borsselen door Zuid-Beveland naar Wol-
phaartsdjjk. dd. 1 Juni 1901 verleend
aan den heer H. Nieveen te Lemmer.
De intrekking is het gevolg van het
niet voldoen door den concessionaris aan
de voorwaarden, bjj het verleenen der
concessie gesteld.
lioedekenskerke. Vrijdagmiddag
vergaderde de Raad dezer gemeente.
Tegenwoordig waren alle leden.
Mededeeling werd gedaan, dat boeken
en kas van den gemeente-ontvanger zjjn
opgenomen en in orde bevonden en dat
van Ged. St. het bericht van ontvangst
van de door den raad in zjjne voorgaande
vergadering vastgestelde verordening op
de honden is ingekomen en dat deze be
reids is afgekondigd.
Met gesloten deuren word behandeld
een reclame tegen den hoofdeijjken om
slag.
Nadat de vergadering weder openbaar
geworden was, werd op voorstel van B.
en W. met algemeene stemmen besloten
van de 11e naar de 6e kl. terug te bren
gen C. de Ruiter. Dhr. de Ruiter Oüt-
hield zioh van stemming. Vervolgens
werd overgegaan tot benoeming van e me
onderwjjzeres. Met algemeene stemmen
werd benoemd mej. C. M. Goeman te
's Heer Abtskerke. Vervolgens weiden de
zei ik, studearen, natuurwetenschappen.
Zoo'n domoor, waar de mooie zaak hier
zoo'n goed bestaan oplevert.
Eindexamen heb ik hem laten doen
maar toen heb ik hem eens mder vier
oogoB genomen, om een hartig woordje
met hem te spreken. Maar toen is me
iets vreemds gebeurd: in plaals vanuit
te varen en zich te verzetten zooals
Gerard, valt me de jongen om den hals
en schreit en smeekt, en ik had moeite,
em niet toe te geven en voet bjj stuk
te houden."
»Wat hebt u dan tenslotte met hem
gedaan vroeg de klante nieuwsgierig,
toen mevrouw Meier even zweeg.
>Ik deed hem bij den kleermaker Bilse
te Mainz in de leer. Dat was een kranig
vakman, maar een strenge baas, bij wien
gewerkt moest worden. Het was een gek
geval, met Erwig. Slaag heeft hij nooit
gekregen, ook niet noodig gehad hij
was altjjd een zachtaardige, bedaarde
jongen, nn nog. Toch merkte ik, dat hjj
mij de baas was. Ik weet niet of u me
begrijpt, mevrouw, als de jongen me
met zjjn groote, blauwe oogen aanzag,
werd het mij telkens zoo wonderljjk en
week te moede. Dat kon niet. Daarom
heb ik voor driejaar hem aan kleermaker
Bilse overgegeven, om zjjn opvoeding te
voltooien en een bruikbaren zakenman
van hem te maken. Nn leidt hjj, zooals
u wel weet, onze afdeeling voor heeren-
confectie en is zeer tevreden."
Wordt vervolgd
