y. 70 1907
Zaterdag 15 Juni,
94s" jaargang.
öe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoaü,
uitgezonderd op feestdagen.
>rgs po1- kwartaal, in Goes Oc75, buiten Goes, franco, f 8*-4$»
Afzonderljjke aommen 5 cent.
Inaendïng wam ssdveptentiën wéor 2 «mo ap dew dar
uitgave.
COIRWT.
De prjji der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ot.
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweomaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- on doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regel» 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Bij dit no behoort een bijvoegsel.
Zij die zich met 1 Juli a.s. op
dit blad abonueeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende
nummers gratis.
Na den slag.
De nederlaag der vrijzinnigen bij de
stembus voor de Provinciale Staten is
reeds in een vorig artikel door ons ge
constateerd. We hebben nu na te gaan
welke zaken de aanleiding tot die neder
laag zijn geweest.
En dan is daar in de eerste plaa's
weer het gebruiken van den godsdienst,
die gebezigd is als middel voor politieke
bedoelingen de antithese. Weer is aan
gestuurd op vermenging van staatkunde
en godsdienst en zijn verschillen in le
vensopvatting, die altjjd bestaan hebben
en wel altjjd zullen bljjven bestaan, ver
heven tot elementen van staatkundig le
ven. De leugenachtige leuze, door Dr.
Kuyper in ons staatsleven ingevoerd, dat
daardoor vergiftigd is, is ook thans weer
gebruikt en de eenvoudigen, de onont-
wibkelden hebben daaruit de conclusie
getrokken, dat zij zonde zouden bedrijven,
indien zjj de vrijzinnige Candida ten gin
gen stemmen.
Opnieuw is het volk op willekeurige
wjjze verdeeld in >Christenen" en niet-
Christen, een verdeeling, die niet alleen
niet is te verdedigen, maar die verder
felijk is ook, zoowel voor het maatschap
pelijk als voor het politiek leven.
Daarenboven is het duideljjk dat deze
verdeeling met een bedoeling gemaakt is,
aangezien geen enkele godsdienst in ons
land, dus ook de christelijke niet, be
dreigd wordt.
Dat bedreigen van den godsdienst is
ook den Roomschen in ons land in vele
kerken voorgehouden. Men heeft de ge-
loovigen op Frankrjjk gewezen en ronduit
gezegd, dat ook in ons land zoo iets te
wachten stond, als de vrijzinnigen heer
en meester werden in het Staatsbestuur.
Dat alles maakt natuurljjk veel indruk
in die deelen van ons vaderland, waar
nog veel onontwikkelden wonen, maar
voor het geheele land kan men dit be
zwaarlik aannemen. Want toen twee jaar
geleden bjj de stembus de vraag gesteld
werd, of men de leuze »voor of tegen
Christus" juist achtte en of men gediend
waB van eene de geesten in dogma's kluis
terende clericale heerschappij, is daarop
met een krachtig »neen" geantwoord.
Er moeten dus ook andere maehten
in het spel zjjn geweest. En het is onze
49 FEÏHLLETOH
De geheimzinnige Verdwijning.
(Naar bet Eogelsch van Gay Thorne).
Nu ging hij Daar een veel grootere
machine, die door een netwerk van rood-
en geelzijden koorden verbonden was met
de mahoniehouten doos, die hij zooeven
had laten zien.
Dit nieuwe werktuig leek op niets
zooveel als op een van die groote wjjn-
koelvaten, die men iD groote restaurants
of hotels ziet gebruiken. Het was een
groote, vierkante kist op vier pooton
het deksel van die kist kwam iets, dat
aan een zeer groote camera deed denken,
maar dat gemaakt was van dof staal. Do
buis, waarin de lens van een gewone
camera zit, was hier zes of zeven voet
lang en ging verloren binnen in de
machine, die er naast stond.
En nu merkten de gespitste ooren van
de toeschouwers voor 't eerst iets van
aandoening en opgewondenheid in de stom
van Sir William Gouldesbrough op.
Hij had tot nu toe heel kalm en vol
vertrouwen gesproken, maar nn sprak hjj
een halven toon hooger, evenals een groot
acteur, die het oogenblik nadert, waarop
de climax in zgn spreken haar hoogtepunt
bereikt heeft, zoo begon ook Sir William
van toon te veranderen en zoo ook ging er
een huivering van ontroering door zijn
toehoorders.
.Hier", zei hjj, »is het mg gelukt mgne
overtuiging, dat een dier machten is hot
conservatisme.
De conservatieven zjjn wjj mogen
wel zeggeü, helaas niet georganiseerd.
En nn is dit ministerie met plannen voor
den dag gekomen, als de belasting-ont
werpen en de legerquaestie. De bezittende
klasse begreep, dat dit ministerie de
sociale hervormingen voornamelijk wilde
doen komen ten laste der oeconomisch-
sterkeron.
De conservatieven en velen van de
bezittender» waren van die hervormingen
niet gediend. En aangezien zjj hun eigen
strjjd bjj de stembus niet konden strjjden,
zijn zjj bjj deze verkiezingen overgeloopen
naar de clericalen (of zjj zjjn thuis ge
bleven, zooals in den Haag alleen 10000,
geljjk het Vad. meldde) en is deze schijn
baar overwegende kerkelijke meerderheid
voor den dag gekomen.
»Schjjnbasr" zoggen we, en dit is ook
het woord, dat troosten en bemoedigen
kan.
In alle leven, ook in het politieke, zjjn
donkere dagen, perioden van zwaren mist
en dikke nevelen, maar dat is geen reden
om te wanhopen en bjj de pakken neer
te zitten. Evenals in de natuur, zal ook
hier het licht weer doorbreken en aan ons
is het, er toe mee te werken dat dit worde
bespoedigd. Den moed daartoe kunnen wjj
putten uit de geschiedenis van ons ge
slacht, waaruit wjj kunnen opmerken,
hoe, alles te zamen genomen, de mensch-
heid is vooruitgegaan.
Het beste middel om de toekomst in
vrede met ons zeiven tegemoet te gaan,
is, te doen wat wij kunnen om de vrjj-
zinnige beginselen te bevorderen, naar
den aard van onzen werkkring en de
mate van onze kracht.
Dan is het verlies slechts tjjdeljjk.
Buitenland,
Het gele gevaar.
Reeds vóór, doch vooral ook gedurende
en kort na den Russisch-Japanschen oor
log maakte men zich in Europa onge
rust, over dien eilandenstaat, die zich
in een korte spanne tjjds zoodanig had
ontwikkeld, dat hjj in staat bleek Rusland
een der machtigste mogendheden van
Europa, gevoelige slagen toe te brengen.
Men vreesde natuurlijk niet voor de
veiligheid van Europeesch grondgebied,
doch zag in de Japansche macht een ge
vaar voor de bezittingen en belangen der
Europeesche mogendheden in het Oosten.
Na het succes, behaald in den oor
log tegen Rusland, redeneerde men, zon
Japan zich zoo sterk gevoelen, dat het
ook tegen andere staten met geweld zou
optreden zoodra het zich hersteld had van
de ontzaglijke worsteling met Rusland.
De gebeurtenissen der laatste maanden
electrische stroomen over te brengen in
licht. Dat is niets bijzonders, zal u mis
schien denkende electrische stroom geeft
licht in nw eigen hnizen maar n moet
bedenken, dat in uw witgloeiende ballon
nen het licht altjjd dezelfde kwaliteit heeft.
Licht van d;e soort zal door het prisma
van een spectroscoop altjjd hetzelfde ver
tellen als het geanalyseerd op het scherm
komt. Mjjn werk is geweeBt om een onein
dige verscheidenheid van licht te produ-
ceeren, zoodat iedere gedachtentrilling
haar eigen kwaliteit van licht zal voort
brengen en dat, besloot hjj,heb ik gedaan".
Sir Harold Oliver, die zeer ingespannen
had zitten luisteren, zóó stil en aandachtig
dat alle leven uit hem geweken scheen, liet
een zucht hooren, toen Sir William zweeg.
Toen ging Gouldesbrough voort. Hjj
legde zijn hand op het din?, dat er als een
camera nitzag.
»In deze kamer", zei hjj, wordt al hot
licht verzameld. Als één geheel gaat het
hier door".
Al sprekende liep hjj voort langs de
buis, die hem naar hot wonderen bracht,
»En nn ben ik gokomen", begon bjj
weer, »tot wat Mr. Guest en ik misschien
als onzea grootsten triomf mogen be
schouwen. Hierin is onze eigenljjke ge-
dachte-spoctro8COop, dat, zooals n zal
opmerken, veel grooter is dan al het
andere, dat ik u heb laten zien. Het licht,
dat door deze buis geleid wordt, gaat
door wat ik nu enkel als een prisma zal
aanduiden, en wordt dan verdeeld in de
deelen, waaruit het is samengesteld. U
zal zien, dat uit deze jjzeren doos hjj
hebben echter geleerd, dat Japan voor
nemens is een vredelievende politiek te
voeren, al wenscht het zich niet meer
te laten behandelen als een mogendheid
van minder beteekenis.
Het Japansche volk gevoelt zich de
gelijke van de Westersche volkeren en
eischt dezelfde rechten, zooals bleek uit
de verontwaardiging li Japan over do
achteruitzetting van de Japanners in
California.
Niemand zal hierin Jjet Japansche volk
ongeljjk geven.
Dat Japan echter den vrede wil, bleek
uit zijn gematigd optreden in deze kwestie
en meer nog uit de overeenkomsten, die
het sloot met Frankrijk en Rusland en
die het weldra sluiten zal met Italië
Die overeenkomsten hebben ten doel
vast te stellen, dat geen der Europeesche
mogendheden de hand verder zal slaan
aan Chineesch of ander grondgebied iD
Oost-Aziö.
Japan aanvaardt de toestanden, zooais
die nu zjjn in Azië, doch wenscht niet,
dat er nog meer Aziatisch grondgebied
in handen komt van Europeesche mogend
heden.
De gesloten overeenkomsten toonen dus
aan, dat Japan geen stryd begeert en
waarborgen in de naaste toekomst den
vrede in Oost-Azië, als tenminste de
lastige Californiërs geen kink in den
kabel brengen.
Land- en Tuinbouw en Veeteelt.
Maatschappij toi bevordering
van landbouw en veeteelt in
Zeeland-
Woensdagavond zjjn de landbonwfeesten
te Tholen begonnen. Het hoofdbestuur
van de Zeeuwsche Land bouwmaatschappij
werd aan 't Veer door zoowat de geheele
bevolking van Tholen recht feestelijk ont
vangen, meldt de N. R. Ct., en in op
tocht met muziek voorop ging het naar
't stadhuis, waar in de raadzaal de le
den ©n afgevaardigden werden ontvan
gen door het dagelijksch bestuur. De
burgemeester, de heer M. G. van Stapele.
herinnerde in zjjD toespraak aan deD
watersnood in 1906, waardoor het land-
bouwfeest tot heden moest verdaagd wor
den. Met voldoening werd herdacht de
steun van het Nederlandsche volk, voor
gegaan door de leden van het Koninklijk
Huis. Het speet den burgemeester, dat
de voorzitter der Maatsohappy, mr. P. C. J.
Hennequin, niet aanwezig kon zjjn omdat
bjj nog niet geheel hersteld is. Onder
applaus werden de beste wenschen voor
het algeheele herstel van den voorzitter
uitgesproken. Nadat ook de beste wen
schen voor den bloei van Zeeland waren
geuit, werd de eerewyu aangeboden.
De vergadering werd geleid door den
hoer C. A. H. Wagtho, vice-voorzitter.
De hoefdbestnursvergadering was goed
bezocht. De landbcuwleeraar, do zuivel-
consulent en de nieuwe directeur van
het proefstation te Goes waren aanwezig.
Alle afdeelingen waren vertegenwoordigd.
Zeer lang werd gediscussieerd over het
nieuwe huishoudelijk reglement.
In zake do paardenfokkerij werd mede-
Btreek er met do haDd overheen, alsof
hjj de doos streelde de lens precies
zoo projecteert als de lens van een bioscoop.
Deze lens wordt gericht op dit groote,
witte scherm, dat precies tegenover n
staaten dit is mijn laatste demonstratie
van het mechanisme, dat ik u zoo straks
zal laten zien, om u te bewjjzen, dat ik
heb getriomfeerd over het tot nu toe
verborgen rjjk der gedachten. Door doze
lens zal ik over oen paar miv uten voor
uw aller oog de gedachten van den mun
of de vrouw, die ik den helm zal opzet
ten, op het scherm brengen".
Hjj zweeg. Het eerste deel van de
demonstratie was voorbjj
Lord Malvin stond op van zjjn zetel.
Zjjn stem beefde van ontroering.
^Mijnheer", zei bjj, ik ken mis
schien niemand beter dan ik de won
derbaarlijke serie triomfen, die u tot
deze gewichtige ontdekking gebracht
hebben. Ik weet, hoe absoluut waar
alles is wat u ons verteld hiefd en ik
weet dat wij Btrafes getuige zullen zyn
van uw triomf.
Hij keerde zich om naar de andere
toebehoorders.
Straks zal voor 't eerst in de wereld
geschiedenis de menscheiijke ziel ons
blootgesteld worden," zei hjj.
Toen wendde hjj zich weer tot Sir
William en zjjn stem die van ontroe
ring beefde, werd dieper en bijna
streng.
»Sir William Gouldesbrough, ik b®-
groet u als den grootsten geleerde van
de wereld, grooter dan Newton, grooter
gedeeld, dat voortaan precies zal worden
medegedeeld hoe laat ie<jer paard bij do
premiekeuringen moet /worden voorge
bracht. Dan zal het niet meer voorkomen,
dat sommige eigenaars uren en uren
moeten wachten. Door Ged. Staten werd
gevraagd namens den minister van land
bouw of door het hoofdbestuur wjjzigiBg
verlangd wordt in de commissie, belast
met het beheer van de voor de veeteelt
beschikbare gelden. Het hoofdbestuur
heeft hierop geantwoord, geen wjjziging
noodig te achten zooals de zaken loopen
gaat het goed. Ook de Boerenbond in
Oosteljjk-Vlaanderen vond het goed, doch
de Boerenbond in Westeljjk-Vlaanderen
wenschto verandering. Gedeputeerde Sta
ten zjjn nu ingegaan op de wenschen van
den Boerenbond in W.-Vlaanderen, en
heeft de commissie hierboven genoemd
uitgebreid met 2 leden van de bovenge
noemde Boerenbonden. Men vond de han-
delwjjze zeer vreemd. Waar de Zeeuwsche
Landbouwmaatschappij 2800 leden telt, de
Roomscbe Boerenbond 1200 leden en do
Christeljjke Boerenbond slechts 305 leden,
daar verbaasde men zich, dat juist aaa de
wenschen van zoo'n kleinen Christeljjken
Boerenbond wordt voldaan, terwjjl do
inzichten van de groote Landbouwmaat-
ichappjj en van den grooten Roomschon
Bond worden voorbijgezien.
De heer Vorsterman van Oyen sprak
hierover zyn groote verbazing uit, en gat
de vergadering de verzekering, dat hjj in
de openbare zitting van de Provinciale
Staten deze zaak zal ter sprake brengen. In
ieder geval hadden Ged. Staten de Zeeuw
sche landbouwmaatsch&ppjj niet mogen
passeeren. De vergadering was over deze
handelwjjze zeer ontstemd.
De afd. Oostburg stelde voor cursussen
te openen in boekhoudon voor de land
bouwers.
Bjj de begrooting zal dit voorstel in
October nader worden behandeld.
Baron Collot d'Escnry bracht de bewe
ging voor de invoering van den M. E. tjjd
ter sprake. De vergadering was V3n mea
ning dat de Amsfcerdamscke tijd voor d
landbouwers hot. moest gewenscht is. In
dien zin zal een adres aan de regeering
worden gezonden. In zake het wetsont
werp op de ziekteverzekering ea het
adres hierover door de vereeniging van
Nederl. werkgevers aan de Tweede Kamer
gezonden, werd besloten, dat het dag.
beBtnnr hierover eerst rapport zal uit
brengen.
Dr. de Ruyter de Wildt, directeur van
het landbouwproefstation te Goes, bracht
de enquête in voederstoffen en meststoffen
ter sprake, door zyn voorganger, dr. His-
sink, aangevangen. Spreker zal op den
ingeslagen weg voortgaan. Het knoeien
geschiedt nog steeds in erge mate. Dr.
de Wildt is er een voorstander van om
de namen der knoeierB bekend te maken.
Het ingewonnen rechtskundig advies heeft
spreker overtuigd, dat tegen h9t publi-
ceeren van de namen der knoeiers geen
bezwaren zullen bestaan.
Baron Collot d'Escury ging mot dr.
de Wildt mede het publick moet gewaar
schuwd worden.
De hoer Kakebeeke wjjst op de Friesche
maatschappij die in haar weekblad ook
dan Darwin, grooter dan wjj allen. En ik
hoop van harte, dat u een waardig ge
bruik heeft gemaakt van het groote
talent, dat u is geschonken en als dat
zoo is, dat n voort zult gaan dat te doen
want bedenk dat het een groote gunst
is, dat God u die gaven heeft geschon
ken.
Hjj hield op en er volgde een fluis
teren en schuifelen onder de toehoorders
toen deze oude geleerde met iets waar
schuwends, ja zelfs iets dreigends in
zjjn stem deze woorden uitte.
Dit alles was zoo ongewoon, zoo on
verwacht. Wat beteekende dit alles Wat.
voor geheimzinnigs schooi hier achter
Iedereen voelde de tegenwoordigheid,
de onzichtbare tegenwoordigheid van
diepe waters en verborgen zaken.
Marjorie PooJe zat daar doodstil met
gebogen hoofd. Iedereen scheen in span
ning te verkeeren.
Sir William Gouldesbrough Btond daar
ook met gebogen hoofd, terwjjl hij met
hoffelijken eerbied luisterde naar de
woorden van iemand, wiens naam zoo
vele jaren in de wetenschappelijke wereld
beroemd was geweest.
Zjj, die het oog op hem gevestigd
hielden, merkten later op, dat hjj voor
een oogenblik in steen veranderd scheen
te zyn toen die wooiden, die aan een
bedekte beschuldiging deden denkeü, in
de kamer klonken.
Toeü was Sir William plotseling zich
zelf weer meester. Zyn oogen schitterden
weer en er lag een blik van triomf op
zyn gelaat.
dergeljjke opgaven mededeelt.
De heer Zwagermans, znivelconsulent,
vertelde van zijn ervaring in Zuid-Holland
en prees het pnbJiceeren der resultaten
van het onderzoek, met de namen der
leveranciers, zeer aan.
Hierna werd de vergadering gesloten.
Gisteren werd de algenaeene vergade
ring gehouden, onder voorzitterschap van
den heer C. A. H. Wagtho, vice-voor-
zitter der Zeeuwsche Landbouwmaat-
schappjj. In zyn openingswoord richtte
de voorzitter zich allereerst tot den Com
missaris der Koningin, en dankte Z.Exc.
voor de groote belangstelling. Ook aan
jhr. De Casembroot, lid van Ged. Staten
en de autoriteiten werd bet welkom toe
geroepen. Speciaal werd aan jhr. De Ca
sembroot dank gebracht voor alles, wat
hjj reeds voor den landbouw heeft gedaan.
Met de beste wenschen voor het slagen
van de feestdagen, verklaarde de voor
zitter de vergadering geopend.
De secretaris, de heer Vorsterman van
Oyen, deed eenigo mededeelingen over
den toestand der maatschappij. De oogst
te velde staat er best voor. Het landbouw
onderwijs neemt zeer toeer zyn verle
den jaar 27 landbonw-wintercursussen
gehouden en 16 cursussen voor volwas-
sonen. Minder gunstig is het oordeel over
den cursus in paardenkennis. De ambu
lante cursus in hoefbeslag voldoet; in
het laatst van 1907 zal te Middelburg
examen worden afgenomen. De paarden
fokkery neemt in deze provincie zeer toe.
In December is een einde gemaakt aan
het verplichtend stationneeren van heng
sten ook het keuren van veulen 8 is af
geschaft. De prjjzen van het vee zyn
zeer goed. De afdeeling Zeeland van het
Nederl. Rundvee-stamboek werkt uitste
kend. De nieuwe zuivelconsulent, de heer
Zwagerman, werkt tot groot genoegen
der landbouwers. Met de ingevoerde En-
gelsche varkens is men niet gelukkig
geweest, vooal in Noord-Be*eland niet.
De proeven met de Lincoln-rammen wor
den voortgezet. En wat de ramp van 1906
betreftwjj kunnen neggen dat wjj de
schade haast te boven zyn.
Uit de rekening bleek, dat de ont
vangsten bedroegen f22,818.96 Vi> de uit
gaven f20,725.89, zoodat er een voor-
deelig saldo is van f 2093,07 Vs-
Ook de heer H. J. Lovink, directeur-
generaal van Landbouw, woonde de ver
gadering bjj.
Door den heer G. A. Vorsterman van
Oyen, secretaris der maatschappij, werd
een lezing gehouden over »de paarden
fokkery in Zeeland" en door den heer
C. Zwagerman, zuivelconsulent voor Zee
land, over »de veehouderjj in verband
met melk- en zuivelproductie in Zeeland."
Uit öe Pers.
De Staten-virkiezingen,
Wjj hebben zegt de Middel. Ct. niet
meegedaan aan de optimistische voor
spellingen in dit opzicht. De coalitie
wist hethet ging om leven of dood.
En daarom spande zjj alle krachten in.
Nog nooit is door de clerialen zoozeer
misbruik gemaakt van Gods naam by
»Ik dank n, Lord Malvin," zei hjj op
scherpen, arroganten toon. »Ik dank u
voor uw goede wenschen, uw vertrouwen
en uw hoop voor mij, en na, heeren en
dames, moesten wjj, dunkt me, overgaan
tot de eigenljjke demonstratie. Ik verzoek
een uwer van zyn zitplaats op te staan, en
my te veroorloven den helm op 't hoofd te
zetten. Dan zal ik het laboratorium don
ker maken en de ware gedachten van
de dame of den heer, die zich daartoe
leeDen wil, zullen op het scherm gepro
jecteerd worden."
Nu volgde een doodelijke stilte, maar
de meesten ait het gezelschap keken
elkaar vol twjjfel en vrees aan.
Waarschjjnljjk schrokken zjj er voor
terug voor 't eerst van hun leven hun
innigste gedachten voor anderen te zien
blootgelegd. Wie onzer is in staat zyn
eigen hart volkomen te doorgronden en
precies te zeggen wat hjj of zjj is
Vleien wjj ons niet iederen dag, ja, ieder
uur, dat wjj toch zoo slecht nog niet
zyn dat wat wjj verleden weik deden
en wat wjj heel waarschjjnljjk de vol
gende week weer zullen doen, alleen het
gevolg is van een temperament, dat wjj
om deze of gene bjjzondere reden niet
controleeren, en dat wjj veel geniale
deugden bezitten, waardoor wij toch tot
de besten gerekend kunnen worden
Er volgde een stilte, die in ieder ge
zelschap op zoo'n voorstel gevolgd zon
zyn.
Allen waren beschaamd en bevreesd.
Niemand durfde zich aan dat oordeel
onderwerpen. Wordt vervolgd
