D II 9 D a B IS m D D IN". 68 1907. Dinsdag 11 Juni. 94s" jaargang. GOESCHE De aitgave dezer Oonrast geiohiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjj dagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjji per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, l,S5« Afzonderljjke nomzneii 5 oent. Inzending wan advententiën vóór 2 uren op don dag dop uitgave. COIIRAN De prjji der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ot. B|j directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj» slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjks- on doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Bewijsnummers 5 oent. Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. KIEZERS! De stembus is open van 8 tot 5 uur Dinsdag. Gaat, als uw werk u niet verhindert, niet te laat stemmen. Neemt uw stemkaart mee. Als ge u vergist hebt, moogt ge ééi- maal een ander biljet vragen. Indien ge onzen raad wilt volgen en de vrjjzinnige candid&ten stemmen, moet ge het ronde puntje in het 2e, 6e, 8e en 10e blokje zwart maken. Dan ziet uw stembiljet er bjj het in de bus steken aldas uit (Knipt dit uit eu neemt het mee als go gaat stemmen). STEMBILJET. Stemming ter verkiezing van vIup leden van de Provinciale Staten van Zeeland in het Kiesdistrict Goes, op 11 Juni 1907. Candidatei fc N a oog 3 p 2 -< *3 NAMEN. VOOB- LETTEBS. Dekker A. S. J. Kakebeeke W. Mulder D. Noordijke M. Osse waarde J. Putte Fransen van de I. D. Sannes G. W. Tazelaar P. Weel van der C. Welleman J. Wondergem J. Wijck Pïeterse v. J. 47 FEUILLETON De geheimzinnige Verdwijning. (Naar het Engelseh van Guj Thorne). Om die reden werd de emit Tan Lord Malvin, ofschoon terecht opgemerkt, totaal verkeerd begrepen. Verschillende andere geleerden uit Frankrijk, Duitschland en Amerika waren present. Donald Megbie, de hoofdredac teur van .Easiminstar Gazette", en een beroemd schrijver, vertegenwoordigde de >Pers" en de letterkundige wereld. Ook was de bisschop van East London, aan levendig maar zwak man, een van de gasten. Hij was in gezelschap van Dean Gortre, en de politieke wereld had drie vertegenwoordigers gestuurd in de gedaanten van Mr Bosan^net, Sir James Calross an Sir William Giendinning. Er wbb ean galaerde, die er uitzag als een jockey en een rechter, die aan zjjn trainer deed denken. De overige gasten waren allen bekende personen, die, al waren zjj dan ook op wetenschappelijk gebied vreemdelingen, om een of andere belangrijke raden niet voorbggegaan kon den worden. Dat wil zeggen, zg behoor den tot dat kleine groepje mannen en vrouwen in Londen, die geen andere ver dienste hebben, dan dat zg altgd bjj gewichtige gebeurtenissen tegenwoordig zjjn. Om geen enkele bjjzondere reden is de aandacht op hen gevallen en hun persoonlijkheid wordt geheel opgelost in de onverdiende beroemdheid van hnn Een laatste woord. Het is morgen een gewichtige dag voor geheel Nederland. In een reeks van artikelen hebben wjj getracht het den kiezers duideljjk te maken, welke groote belangen er op het spel staBn ditmaal. Wjj hebben Bangetoond, hoe het aan de Regeering onmogelijk wordt gemaakt iets tot stand te brengen, indien de Eerste Kamer in haar samenstelling cle- ricaal blijft. Toen onder het Kabinet-Kuyper een dtrgeljjke toestand heersohte, schreef de Standaard, dat »de kiezers bg de ver kiezingen voor de Provinciale Staten hadden te zorgen, dat het Kabinet niet door de EerBte Kamer kan worden be lemmerd in zjjn vlocht." Van het standpunt der clericalen was dat toen zeer jnist gezegd en zg znllen het dus nu ook moeten goedkeuren, dat het Vrjjzinnige Kabinet thans hetzelfde eisoht. Als ge niet met'werkt om thans de vrjjzinnige candidaten in de Staten te krjjgen, behoeft ga niet te denken, dat er iets zal koman van de afschaffing van het big vend gedeelte, van bezuiniging op de begrooting van Oorlog, van kor toren diensttijd. Er zal niet langer ge werkt kunnen worden in de richting van een volksleger, dat tegeljjk minder zal kosten an beter zal zjjn voor onze weer kracht. Helpt ge daarentegen de vrjjzinaige oandidaten in de Staten, dan krjjgt de tegenwoordige minister van Oorlog, die in dezelfde richting wil werken als gene raal Staal, de Eerste Kamar met zich. Als de Eerste Kamer zoo bljjlt saamgesteld als zjj nn is, behoeft ge verder niet te denken, dat er van het Arbeidscontract, waarnaar de geheele arbeidende bevolking met zoo groot ver langen nitziet, iets terecht zal komen. Het is duideljjk nit het voorloopig ver slag reeds gebleken, dat de Eersta Kamer, dit ontwerp zal afstemmen en dan Btaat ge weer zonder. Dat hat voor den landbouwenden stand van het grootste belang is, dat er een vrgzinnige Regeering bljjft, hebben wjj aangetoond, door nit te leggen dat de boeren, indien er een clericale Regeering komt, die een Tariefwet wil, 2i/i millioen znllen hebben bjj te dragen, zonder dat daarbjj op de draagkraoht der bevolking wordt gelet. Ook alB ge ware zjjt van godsdienst twisten, hebt ge te zorgen, dat ditmaal naam en in de schgnbare noodzakelijk heid van hun tegenwoordigheid. De heeren in hnn zwarte rokken be wogen zioh als geesten in de groote hal met de galerjj en de witte boa's der dames en de grjjze veeren op haar hoeden deden weinig of niets om het algemeene waas van somberheid, dat over dit huis hing, op te heffen. Onder de laatst aangekomen gasten waren Lady Poole an haar dochter. De gasten waren vereenigd in de hal, waar dienstboden thee ronddienden, an waar twee groote haarden de atmosfeer verwarmden, ofschoon zg het gevoel van kilheid niet konden wegnemen. Sir William wei nog niet verschenen, men begreep, dat, als het gezelschap oompleet was, de huisknecht hen direot naar de laboratoria zon geleiden. Dat feit gaf iets hoogst ernstigs aan de bjj- eenkomst. Dit was geen feesteljjke bjjeenkomst, geen wetenschappelijke fuif, waarop men dingen gaat zien, die interessant zjjn en tegeljjk het gezelschap varmaken. Iedareen voelde dat, iedereen wist dat, en iederaen was ernstig gestamd er zon iets gewichtigs gebeuren, dat grooten in vloed zon hebben op de wereldgeschiedenis. Toen Marjorie Poole met haar moeder de zaal binnenkwam, zag iedereen, dat zg er slecht nitzag. Haar gelaat was bleek, zjj had donkere kringen om de oogen heen, en toen zg den drempel overschreed, zag deze en gene, dat zij huiverde. Ook werd opgemerkt, dat, toen de beide dames binnenkwamen, Lord Malvin, Sir Harold Oliver an Mr. Megbia direct naar de vrjjzinnige candidaten in de Staten komen. Anders gBat het vuig zich weer meer splitsen in twee groepen op grond van verschil van geloofsovertuiging, wet op betreurenswaardige wjjze de verdeeld heid in het land haeft ccgewakkerd. Want komt er weer een e.ericale Re geering, dan gaat het gewetenlooze spel letje, dat van 1901 tot 1905 op zoo on verantwoordelijke wjjze is gespeeld, weer van voren af aan beginnen. Men heeft ook bjj deze Btembns reeds weer de »eere Gods" gesleurdmaar daar gaat het niet ombjj deze stembns moet worden uit gemaakt, of men alles bjj het oude wil laten, wat hetzelfde is als achteruitgang, dan wel of men hervormingen waarbjj de minder gegoeden vooral zjjn gebaat op staatkundig gebied wil. Eindeljjk hebben wjj U een viertal candidaten voorgehouden, kundige en ernstige mannen, die tegenover de can didaten der tegenpartjj' een schitterend fignnr maken. Helpt deze mannen kiezen dan helpt ge mede weer goed maken, wat door de clericale meerderheid in de Eerste Kamer is misdreven en helpt ge het mogeljjk maken, dat in de eerste jaren rustig kan worden gewerkt aan sociale hervormingen. Een politiek schandaal. Men schrjjft ons: In de anti-revolutionnaire Bevelander (het blaadje van den gereformeerden Le Coitftre) van Zaterdag leest men het vol gende »Geljjk met de invoering van het volks leger, wil de vrijzinnigheid invoeren de weerplichtwet. Wat is dat non voor een ding, zal iemand misschien vragen. Wel dat is zoo. U weet dat allen, dat is 220000, zegge tweehonderd twintig duizend jongelingen van 16 tot 20 jaar 3 uur per week zou den moeten gaan exerceeren. Maar nu zjjn er menschen, die gebrek kig zjjo kreupel, blind, lam, enfin, die liohaamsgebreken hebben. Met die weerplichtbelasting nu wordt bedoeld, dat ieder die wegens lichaams gebreken ongeschikt voor den militairen dienst wordt verklaard, een gulden per week moet betalen, dus f52 per jaar. Maar dat vertellen de heeren Rood- hujjzen en Treub, ja zelfs Fabius n;et zoo grif. En daarom zeggen wjj het nog eens aan u allen De loting weg, alle jongelingen die nen, en wie lichaamsgebreken heeft, be talen. Dat is de leuze van de vrjjzinnigheid. 't Is zot 1" Wanneer wjj nu zeggen dft dit let terlijk i» overgenomen uit eene brochure van den anti-revolutionairen heer Heemskerk haar toegingen en een soort van Ijjfgarde voor haar schenen ta willen vormen. »Zjj ziet er niet bepaald uit als een meisje, dat verloofd is met den meest beroemden man van onzen tjjd, wat zegt u er van vroeg Ladj HoskenHeath aan Lord Landsend. •Neen, u heeft geljjk", fluisterde Lord Landsend; zjj iB zeker bang, dat de proeven van Sir William niet gelukken zullen en dat er van de heele ontdekking niets zal bljjken. En, wat mjj betreft, ofschoon ik moet bekennen niet precies te begrjjpen, wat Sir William ons zal laten zien, geloof ik toch nooit, dat het zoo heel buiten gewoon zal wezen". De huiskneoht ging naar Lord Malvin toe en vroeg hem iets. Deze keek rond en scheen overtuigd, dat iedereen bereid was mee te gaan. Hjj knikte tegen den man, die de hal overstak, boog en een deur opende aan don rechterkant van het groote trappenhuis. Mijn meester bevalt mjj a te zeggen, mjjnheer," zei hjj, tot Lord Malvin spre kende maar met zjjn blik het geheele gezelsohap daarbjj insluitende >mjjn meester beveelt mjj te zeggeD, dat hjj zeer verplicht zal zjjn, als u zoo vrien- deljjk wil wezen naar het laboratorium te gaan." Een lakei liep naar de deur en hield haar open, terwjjl de knecht in de gang verdween en het gezelsohap naar het tooneol van de demonstratie geleidde. Toen dat gezelschap van beroemde per sonen de lange gang doorliep, die hen naar de deur der studeerkamer bracht, wist geen hunner, dat de grootste emo- (bladz. 31), zoodat alles wat in boven aangehaald berichtje komt, geheel op rekening van een anti revolutionair moet worden geschreven, terwjjl van vrijzin nige zjjde aan zoo iets nooit as gedacht, dan is zeker onze titel volkomen juist gekozen Zoo Worden de kiezers voorgelicht of beter gezegd bedrogen. Uit het Manifest der Christen- Demokraten aan de kiezers. De Christeljjke coalitie heeft ons echter bitter teleurgesteld. Eenmaal de regeermacht in handen hebbende, heeft zjj den nood en het lijden des volks vergetend, zelfs nagelaten het tweede punt van haar Program, de ver zekering van den ouden invalieden arbei der, tot stand te brengen. De val van het Ministerie Kuyper had voor de verbonden christeljjke partgen kunnen zjjn een waarschuwing en een roepstem, om van nu af gehoor gevend aan den eisch van recht, te sturen in christeljjke democratische richting, waar door ons volk alleen te bewaren is voor de verleiding der revolutionairen, die predikend den klassenstrjjd, het eene deel tegen het andere opzetten. Wjj hebben vurig begeerd dat alzóó uit den val van Kuypers Ministerie deze les zou zjjn getrokken. Helaas, wjj hebben ons andermaal ver gist. Ziedaar nog eens den doodeljjken in vloed van het conservatisme I Dat wreed en ruw conservatisme wjjst af met de meeste beslistheid wat de kleine luyden vragen en smeeken van de Over heid, die Gods dienaresse is, ook voor hen. Christenen van Nederland, helpt ons daarom nu om aan dat zelfzuchtig, mam- monnistiBch conservatisme, dat zich tooit met den Christen-naam de macht te ont nemen. Dwingt de christeljjke coalitie eindelijk te hooren naar de stem van de verdruk ten en hulpbehoevenden. Dwingt baar, nu door geen ander mid del het harde hart te verteederen is, door vernedering. Stemt daartoe als één man met onB voor de Linkerzjjde. Christen-arbeiders en gjj allen die den nood der tjjden kent, weet het wel, wan neer gjj deze coalitie, die nu opnieuw geweigerd heeft, iets toetegeven aan de chriBtelgk-demokratische richting, de macht in handen laat, dan wordt voor U het tjjdperk van smarteljjke teleur stelling en wetgevend schandaal eerst recht bestendigd. Breek dan nu de macht dezer rechtsche coalitie. Zjj weigert de stem der kleine luiden te hooren. Stemt Links! Buitenland. De taal. De taal is gansch het volk en zoolang een volk zjjn eigen taal in eere houdt is het nog niet geheel verloron. Ver- tie van hun leven hen te wachten stond. HOOFDSTUK XXI. De onthullingen nemen een aanvang. De bezoeken waren allen in het labo ratorium, een groot vertrek, door een glazen dak verlicht. Sir William Gouldesbrough ontving hen gekleed in een grjjs pak. Hg drukte een paar heeren de hand en boog tegen het overige gedeelte van het gezelschap, er volgde geen begrooting van iederen gast afzonderljjk. Aan een kant van het laboratorium stonden drie lange rjjen armstoelen, waarvan de volgende rg op iets hoo- ger platform dan de voorbaande. Gouldesbrough inviteerde de gasten plaats te nemen en binnen een paar minuten had ieder een plaats, sommige oppervlakkige gasten fluisterden en lach ten samen, zooals menschen in oen schouw burg doen, voor dat het scherm wordt gehaald. Ziehier wat zjj zagen. Ongeveer een paar meter van de laagBte rg stoelen af, stonden de werk tuigen, die zooveel wonderljjks aan 't licht zouden breDgen. Op speciaal ver vaardigde tafels, op metalen onderstel len Btoüd een serie van machines, die bjjna de geheele lengte van de kamer innam. Tegen den muur daartegenover stond een groot wit scherm, waarop de ge- dachtenbeelden te voorschjjn zouden komen. Behalve het vreemde apparaat met al schillende volken begrjjpen dit en van daar in verscheidene landen de hevige tuisten om de taal. In Pruisisch, Russisch en Oostenrgksch Polen houdt de bevolking niettegenstaande allen invloed der regeeringen vast aan de eigen taal en vandaar, dat de Polen, hoewel geen zelfstandige natie vormend, maar verbrokkeld en ingeljjfd bij drie verschillende groote rjjken, nog steeds een apart volk zijn. Met de eigen taal houdt ook stand de hoop op een zelfstandig volksbestaan en in Polen zjjn er nog steedB, die hopen, dat eenmaal toch Polen weer zjjn zal wat het eens was, een zelfstandige staat. Vooral de Russische en Pruisische regeeringen zien eveneens in, welke waarde een eigen taal voor een volk heeft, en vandaar, dat deze regeeringei alles doen om de Poolsche taal van den aardbodem te doen verdwjjnen. Maar de Polen versagen niet en bljjven hun taal in eere houden, welke maatregelen de overheid ook neemt. En niet alleen in Polen is dit het geval. Ook in Zuid-Afrika begrjjpen de onder worpenen, de Boeren, dat nog niet alles verloren is, zoolang do taal behouden blijft. Botha, de man die eens met het paard onder zich en het geweer in de vuist, opkwam voor de rechten van zijn ras, het Hollandsche, strjjdt nog voor de taal. Is de onaf hankeljjkheid der Hollandsche repu blieken vernietigd door de overmacht van een roofzuchtige natie, iets kan er nog gered worden, en dat is de taal. Botha, die goed Engelseh spreekt, ging zelfs zoo ver, dat hg zich te Londen gedurende de ministerssamenkomst, in het openbaar uitsluitend bediende van het Nederlandsch, dat door zjjn secretaris in het Engelseh moest worden vertaald. Ook in België is er behoefte aan mannen, die opkomen voor het Hollandsch. Daar is het Hollandsch-sprekende deel niet een overwonnen volk, en vormt het zelfs de meerderheid, en toch heeft in dat land het Fransch meerdere rechten dan het Vlaamsch. Doch evenals in Polen worden ook daar alle onderlinge geschillen ver geten zoodra het gaat om de taal, die de Vlamingen leerden van hun moeders. Zooals we reeds vroeger meldden, is er nu een wet in behandeling waarbjj aan het Vlaamsch in de Vlaamsche dis tricten op de bjjzondere scholen meer recht zal worden gegeven. Liberalen en clericalen onder de Vlaamsch-gezinden gaan ten opzichte van deze quaestie eens gezind. Alle onderlinge twisten zijn ver geten, omdat het gaat om eigen taal. En de nieuwe wet zal er wel door komen. De tegenstanders hadden nog hoop op een verwerping, daar zij van meening waren, dat de Waalsche (Franschspre- kende) sociaal-democraten wel tegen zou den Btemmen. Dit zal echter niet het geval 2gn. De Waalsche sociaal-democraten zjjn van meaning, en terecht, dat het Vlaamsch de taal is van het Vlaamsche volk en dat dit volk dus recht heeft in die taal te worden onderwezen. De kansen van het wetsontwerp zijn dus weder gestegen. zjjn ingewikkelde draden, koperen knop pen en glas deed het geheel denken aan een schoolvertrek, waarin voor de leer lingen een tooverlantaarn zou worden vertoond. Marjorie Poole en haar moeder zaten ieder aan een kant van Lord Malvin, terwjjl Donald Megbie, Sir Hf rold Oliver en de bisschop van East London aan haar rechter- en linkerkant zaten. Gouldesbrough had Marjorie niet speci aal begroet, maar toen hg achter zjjn apparaat stond, gereed om met de demon stratie te beginnen, wierp hij haar een blik vol triomf en opgewondenheid toe. Megbie, die haar geen oogenblik uit het oog verloor, zag, dat de uitdrukking van haar gelaat niet veranderde of zachter werd, zelfs op dit gewichtige oogenblik, toen de man, die haar liefhad, op het punt stond de wereld met zjjne groote uitvinding bekend te maken. Midden onder het gebabbel van eenige gasten en de ingespannen belangstelling der anderen, begon Sir Gouldesbrough te spreken »Mjjne heeren en dames, ik dank u allen zeer voor uw komst hier ten mijnent, om ooggetuige te zijn van mjjne uitvinding, waartoe ik door middel van allerlei mechanische processen en met behalp van mjjn onvergelijkelijk en assis tent en bondgenoot, Mr. Wilson Guest, gekomen ben." Terwjjl hg dat zeide, keek Sir William naar het einde van het vertrek, waar zijn assistent, gebogen ovei een der machines, bezig was. {Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1907 | | pagina 1