N*. 67 1907, Zaterdag 8 Juni. 948le jaargang, GOESCH mm Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijesns. Öo uitga r* dezer Oourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en /rjj dagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prgs p'ir kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, f 1,25* Afzonderljjke nommeis 5 cent. «am advertentie» vóer 2 tararc ojs dein» de* iep» uitgave. Do prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et» BS directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbend* dankbetuigingen worden van 110 regel» 1,berekend Bewijsnummers 5 cent. Bij dit no. behoort een bijvoegsel. Gemeenteraad van Goes. Vergadering Donderdag 6 Juni, 7 i/» ure. Voorzitter: de burgemeester. Afwezig was met kennisgeving de heer Kakebeeke, die buitenlands vertoeft. De voorzitter deelt mede dat een schrij ven is ontvangen, meldende dat H. M. de Koningiü en Prins Hendrik Vrijdag 13 September een bezoek zullen brengen aan de gemeente Goes. Te 4 uur 50 Amsterdamsche tijd zullen de vorstelijke bezoekers aan het Raadhuis aankomen. Na daar een oogenblik vertoefd te hebben zal een korte rijtoer door de stad worden gemaakt. Te 5 uur 40 Amsterdamsche tjjd zullen de Koningin en de Prins per extra-trein weder vertrekken. De voorzitter sprak het vertrouwen uit, dat zoowel de Raad als de burgerij door een waardige ontvangst bljjk zullen geven dit bezoek }p prjjs te stellen. Onder instemming van den Raad ein digde de voorzitter met een »Leve de Koningin, leve Prins Hendrik I" Ingekomen zjjn de volgende stukken a. schrijven van den heer A. Tukker, houdende aanneming zijner benoeming tot lid der Commissie van Toezicht op het middelbaar onderwijs. Aangenomen voor kennisgeving. b. Rekening en verantwoording over 1906 van fonds der vereeniging van werk lieden. Idem. c. Schrijven van hoeren Ged. Staten, houdende bericht van ontvangst der ver ordening op de straten enz. Idem. d. Idem .betreffende de verordening op de honden. Idem. e. Verslag van gehouden schouw over wegen en voetpaden. Idem. f. Goedkeuring van 't Raadsbesluit d.d. 16 Mei j.l. inzake wjjziging der ga- meentebegrooting voor 1906. Idem. g. Idem inzake af- en overschrijving van posten, begrooting 1906. Idem. h. Idem inzake wjjziging der gemeen- tebegrooting voor 1907. Idem. Idem inzake af- en overschrijving van posten, begrooting 1907. Idem. j. Schrjjven van den heer G. A. Ha- jenius, houdende dankbetuiging voor het genomen besluit inzake- de salariB- regeling van den Gem.-secretaris. De voorzitter betuigt bierbjj mondeling zjjn dank voor zich zelf. k. Adres vereeniging burgem. en se cretarissen in Zuid- en Noord-Beveland, betreffende adhaesie-betuiging aan het verzoekschrift tot aanvulling van het reglement op de wegen en voetpaden in Zeeland. Ter zjjde gelegd als zjjnde on gezegeld. I. Adres van het bestuur der afdeeling Goes van den bond van nederl. onder wijzers inzake het houden van verplichte schoolvergaderingen aan de openb. L- scholen. Voor kennisgeving aangenomen. m. Adres van den Concierge der openb. meisjesschool houdende verzoek om te worden ontheven van het geregeld 46 FEÜILLlïOIf De geheimzinnige Verdwijning. (Naar het Engelsch van Guy Thorne). Gouldesbrough wankelde naar Guest toe. Hjj greep hem vast bjj den schouder. »Geef nap de sleutels", zei hjj, >de sleutels, de sleutels 1" Guest werd daardoor in het geheel niet van zjjn stuk gebracht. Nog lachende stak hjj zjjn hand in zjjn zak en haalde de sleu- telB Van de cel te voorschijn. Alsjeblieft, William, hier z^n ze", zei hjj; »ga nu naar beneden ö/vgrmaakje zelf. Onze vriend ligt nog op het oed vast gebonden hg ligt daar al eenige uren, omdat ik vergeten heb hem los te maken. Ik ga nog wat whisky drinken, en dan ga ik naar het groote laboratorium om te zien wat de gedachten van onzen vriend zijn. Als ik mg niet zeer vergis, dan zullen er nu duidelijker en levendiger beelden op het scherm komen dan ik al dien tjjd nog gezien heb". Gouldesbrough nam de sleutels aan en verdween dadeljjk. Guest greep naar de whiskyflesch. Zjjn haar was nu totaal grjjs. Al het glanzig-blonde was verdwenen, evenals het jeugdige uit zgn gelaat, dat nu een aschgrauwe kleur had en vertrokken was van doodsangst. En hjj lag daar stevig vastgebonden met de aluminium ketenen. Op zjjn hoofd ftend de schitterende metalen helm. Hg lag daar onversohillig als een oud man. verplaatsen der banken van do handwerk- school. Voor kennisgeving aangenomen. Behandeld worden verzoeken betref fende afschrijving van hoofdelijken om slag, schoolgeld en hondenbelasting. Goedgekeurd wordt een af- en over schrijving van posten op de gemeente- begrooting voor het jaar 1906. Goedgekeurd wordt een af- en over schrijving van posten en wjjziging der begrooting van het gasthuis bestuur over het jaar 1906. Aan de orde komt de benoeming van een gemeente-keurmeester voor vee, vleesch en visch. De aanbeveling bestaat uit de heeren W. L. Kalkman, te Hoek van Holland A. C. Kievit te Vlissingen en J. Ingelse te Middelburg. De heer Bisch vraagt over dit punt een geheime vergadering. Besloten wordt echter eerst het vol gende punt der agenda af te bandelen. Ingekomen is een verzoek om eervol ontslag als onderwjjzer bjj het herhalings- onderwjjs van den heer M. C. van den Enden. Dit ontslag wordt verleend. Nadat de Raad in geheime vergade ring is geweest, heeft de benoeming plaats van een keurneester. Gekozen wordt de heer Kalkman met 9 stemmen. Op den heer Ingelse worden 3 stemmen uitgebracht. Niets meer aan de orde zjjnde, wordt de vergaderiig ge sloten. Rede van Mr. Treub. Gisteravond had in de »Prins van Oranje" alhier een openbare vergadering plaats, die door het bestuur van de Vrjjzinnige Kiesvereeniging »Goes" was belegd en waarin als spreker over het gewicht der Staten verkiezing was uitge- noodigd Mr. M. W. P. Treub lid der Tweede Kamer. Hij werd ingeleid door den Voorzitter der vereeniging, dhr. A. Noter, die in de talrjjke opkomst van een zeer gemengd publiek, waaronder enkele dames, het bewijs meende te mo gen zien van de belangstelling in de politieke zaak, doch zeido, dat het bestuur het toch nog had noodig geoordeeld Mr. Treub te verzoeken als spreker op te treden, om daardoor te trachten hen, die nog geen partjj gekozen hadden, zich bjj de vrjjzinnigen aan te sluiten. Mr. Treub ving zjjn boeiende rede aan met er op te wjjzen hoe de aanstaande verkiezingen voor leden van de Provin ciale Staten niet alleen voor Zeeland en Zuid-Holland, maar voor geheel Neder land van groote beteekenis zjjn on ten zeerste de aandacht trekken en de ge moederen in beweging brengen, want al behooren bjj verkiezingen voor de Prov. Staten de belangen der provinciën op den voorgrond te staan, de algomeene belan gen spreken thans zjjdelings een woord moe. Daar de leden der EerBte Knmer door de Prov. Staten worden gekozen, is de thans komende verkiezing van over- heerschende beteekenis voor de algemeene Van den athleet van voor eenige weken geleden was niets anders dan dat over gebleven. Maar uit zjjn ocgen sprak nog de zielgeplaagd maar niet vreesachtig. In de doodscho stilte van die onder- aardsche cel, waar Gerald zoo veel moest ljjden, waren maar twee geluiden to hoo- ren. Het eene was het voortdurend draaien van den electrischen warier, het andere was de stem van Sir William Gouldes brough, terwjjl hjj zich over de onbe weeglijke gestalte boog de gebroken, onbeweegljjke gestalte, waarin nog een paar dappere oogen als juweelen schit terden. »Dus nu weet jjj 't nu weet je alles. Bodenk nu goed, alles wat ik je gedaan heb en nog van plan ben met je te -doen. Jij hebt gedacht, dat je hier in dit kleine kamertje alleen was. Ja hebt je verbeeld, dat, wat er ook met je gebeurd mocht zjjn, je hier alleen was met je gedachten. Maar dat was niet zoo. Ofschoon ja dat tot nu toe niet geweten hebt, was je nooit alleen. Ieder gebed, dat je opzondt, werd door mjj opgevangen. Weken lang heb ik dageljjks in je ziel gelezen, en gelachen om je smarten. Ik ben je lichaam mach tig geworden, en voor 't eerst in de wereldgeschiedenis zjjn ook jc geest eD je ziel in mjjn macht." Even zweeg de stem. Zjj was heel schor en droog geworden. De schitte rende oogen waren voortdurend gericht op het lichaam van den man, die dien blik kalm en dapper doorstond. De af- schuweljjke stem begon plotseling krank- landspolitiek. Na deze inleiding behandelde hg uit voerig de antithesedie sedert 8 10 jaar de verkiezing voor leden der Tweede Ka mer beheerscht en thans ook van kracht is geworden bjj die voor de Prov. Staten. Die antithese scheidt ons volk in twee groote deelen tot het tone behooren zjj, die een godsdienstig dogma aanhangen, en dit willen doorgedrongen zien in het staatsbestuur zjj wenecben, dat het kerk genootschap zal heerschen over den Staat het andere deel daarentegen wil niet, dat een kerkelijke leerstelling het Staats bestuur beheerschtde antithese mag de bovenhand niet hebben in den staat, waarom de vrjjzinnigen dan ook alleen letten op de politieke belangen van het land, doch volstrekt niet het Christendom onderdrukken willen, zooals zoomenig- maal in strooibiljetten en andere ge schriften met ongeëvenaarde valschheid door de antirevolutionairen en Ru-Katho lieken wordt beweerd. Het gaat voor of tegen den Cristus, zeggen zij, doch ver geten of willen niet erkennen, hoeveel er door de liberale regeeringen sedert 1848 in ons land voor de vrjjheid van godsdienst is gedaan. Ongetwjjfeld is er veel verschil omtrent het uitgangspunt in den godsdienst tusschen orthodoxen, modernen en vrjj- denkers, ieder heeft een uiteenloopende beschouwing, vandaar de veel verschil lende schakeeringen. Maar moet dit er toe leiden, vroeg spr., dat vooral sedert het optreden van dr. Kuyper, de godsdienstige inzichten moeten werken op het Staatsbestuur Was dit het geval, dan zou het beslist onmogeljjk zjjn, dat R.-katholieken en orthodox-protestan ten op politiek terrein konden samengaan omdat hun dogma zoo oneindig veel ver schilt, moesten zjj onverzoenljjke tegen standers zijn. Er bestaat dan ook feitelijk tusschen hen een groote kloof, de wortel van hun geloof zetelt alleen in politieke doeleinden. In bijna alle landen bestaat verschil van levensbeschouwing op godsdienstig gebied; toch vindt men daar geen antithese. Zelfs dr. Kuyper heeft dit niet kunnen ontken nen. Daar is de politiek zuiverder, daar wordt men onderscheiden door het inzicht in maatschappeljjke en staatkundige vraag stukken. In Frankrjjk, Spaüje en België oefent de godsdienst wel invloed uit op den Staat, omdat de daar overwegende R.-ka- tholieke bevolking don Staat wil brengen onder de kerk. Wij, zeide spr., moeten trachten op te komen tegen de antithese en te zorgen, dat de kerk de baas niet wordt. (Applaus). Spreker stelde in het licht, hoe dikwijls, o.a. in den strjjd over de Kieswet-Tak, gebleken is, dat anti-rev. en katholieken niet konden samengaan en vroeg zich af, waarom dat toen niet kon en nu wel. Vroeger moet de antirev. partjj zich vergist hebben en thans tot beter inzicht zjjn gekomen en haar gedachten-lijn voor altijd hebben bepaald. Dr. Kuyper meende dat, als omstandigheden h8t noodig ma ken, vereeniging op den voorgrond moet worden gezet, al blijft er dan van gods dienstig gemood niet veel over. Men zinnig te schreeuwen. »Zij is nu boven het meisje dat jij beweerde lief te hebben, de roos van alle rozen, die jjj durfde naderen, zit nu te lachen om alles wat jjj op het oogen blik levendiger dan ooit van haar denkt. Straks zal ik bjj haar. zijn en samen zullen wij ons over je angsten vrooljjk maken." Op dit oogenblik klonk er van het bed, dat een pijnbank genoemd kon worden, waar een man lag, die juist gehoord had, dat hij tot een wreed on dood gedoemd was en zjjn individuali teit reeds eenigen tjjd verloren had, een vrooljjk, opgewekt lachen. En toen volgde er een stem »Nu weet ik waarom ik hier ben en wat men al die lange, lange uren mot mij gedaan heeft. Ik ben nu op het punt te sterven. Maar met al je vjjandige geleerdheid, met al je zelf-voldaanheid ben je niet meer dan een kind. Ik denk niet, dat ik je ooit weer zal zien, maar ik vergeef je, Gouldesbrough ik ver geef je volkomen. En het is des te go- makkeljjker voor mij om dat te doen, omdat ik weet, dat je liegt. In deze wereld bemint zij mij nog, hiernamaals zal zij de mijne zjjn, ovenals ik de hare. En omdat je dat weet, kom je hier en raaskalt en lacht en toont je in je ware afschuwelijke gedaaDte. Goelendag, goe- donnacht; ik ben gelukkiger dan jij, omdat ik weet, dat Marjorie mij voor altjjd lief heeft en ik haar bemin. En het zal niet lang duren, vóór wij elkaar weerzien." En weer liet dezelfde lach, die zoo moet daarvan walgen, zeide spr. en de kiezers van 1905 hebben er van gewalgd. Dat weet de rechterzijde ook wel en daarom heeft zjj or iets op gevonden, n.l. het bewerken van de kleurlooze mid denstof; daarmede moet men voorzichtig zjjn, want die heeft in 1905 getoond, dat zjj een hartgrondigen afkeer heeft van de antithese, die daarentegen goed werkt op de geloovige orthodoxen. In strooibiljetten worden de vrjjzin nigen menigmaal beschuldigd, dat zjj de antirev. en R.-katholieken trachten te on derdrukken, in hunne rechten te beper ken en hen gedwongen hebben de zege ningen van het openbaar onderwjjs te aanvaarden. Ten bewijze daarvan las spreker een gedeelte van een artikel uit dé alhier verschjjnende Roomsche cou- raDt, naar aanleiding waarvan mr. Treub zeide, dat hjj, die dit heeft geschreven, een ezel zonder weerga moet zjjn, of een geweten hebben zoo rond, dat er alles afrolt, en zoo ruim, dat een rjjtuig met twee paarden er in draaien kan. Vóór 1848 waren de R.-Katholieken tot weinig gerechtigd en het zgn juist de liberalen, met Thorbecke aan het hoofd, die hun meer vrjjheid heeft bezorgd, tegen den wil der orthodoxen. Zjj ver kregen vrijheid van correspondentie met den Paus, de kerkeljjke hiërarchie werd hersteldde schoolwet van 1857 was te hunnen bate, die van 1905 is gegrond op geljjkstelling van het Bijzonder met het Openbaar Onderwjjs. Nooit is daarentegen door de vrjjzinnigen iets gedaan tegen de R.-Katholieken. Hieruit bljjkt, dat de beschuldiging van onderdrukking door de liberalen valsch is. Bedoeld R.-K. blad moest zich schamen dit niet te willen erkennen. Nog werden door spr. behandeld de beschuldiging als zou door de vrijzinni gen het recht der kroon worden belaagd en dat een liberaal minister rechtsper soonlijkheid heeft verleend aan den Nieuw Malthutiaanschen Bond, en aan een speel huis te Amsterdam de uitbreiding van het kiesrecht, de quaestie-Staal over het blijvend gedeelte, het arbeidscontract, de ouderdoms- en invaliditeitsverzekering, de invoerrechten en de bedrijfsbelasting. Omtrent al deze vraagstukken stelde spr. duideljjk in het licht, dat de vrijzinnigen in dezen geen andere bedoelen hebben, dan de bevordering van de stoffeljjke belangen van het volk. Het richtsnoer voor het godsdienstig en zedelijk leven moet gezocht worden in do schrift, waar over de rechterzijde het echter ook al niet eens is. Daarna zette spr. uiteen, waar het bij de aanstaande verkiezing voor de Pro vinciale Staten om gaat. Als er tengevolge dezer verkiezing een rechtsche meerder heid in de Eerste Kamer blgft, zal zjj zich zoo sterk gevoelen, dat zjj de Re- georing naar hare pjjpen zal doen dansen en zal trachten het tegenwoordige mini sterie te doen vallen, of in elk geval het te dwarsboomen ook zal dan geen andere regeling van het kiesrecht mcgeljjk wor den, omdat grondwetsherziening geen genade zal vinden in de oogen van de meerderheid in de Eerste Kamer. Wie vreemd door de cel klonk, zich vol ver trouwen hooren. HOOFSTUK XX. Hoe allen naar het huis in Regent's Park gingen. De kleine deur in den muur, die om het huis van Sir William Gouldesbrough liep, stond wijd open. Rijtuigen reden af en aan, en de huisknecht was voort durend bezig bezoekers binnen te laten in de groote, sombere hal, terwjjl een lakei ze over een grintpad langs de laurierboBcbjes geleidde. Het waB middag, een sombere lood kleurige middag, die een naderende on weersbui aankondigde. Hoewel het er nooit vrooljjk uitzag, op dit oogenblik maakio het oude huis al een buiten e- woon somberen indruk. De algemeen bekende menschen, die geïnviteerd waren om de demonstratie van eene belangwekkende en alles om verwerpende ontdekking te komen bjjwonen, keken met kwalijk verborgen nieuwsgierigheid naar het huis, den tuin en de sombere deftigheid van de hal. Er waren altjjd allerlei nieuwsgie rige vragen in omloop omtrent het huis eh het particuliere leven van Sir Wil liam. Dat zoo'n beroemd man een vrij gezel was, was op zichzelf al iets bij zonders en ofschoon Gouldesbrough voortdurend in gezelschapskringen ver keerde, hij zelf ontving bijna uitgezon derd in heel zeldzame gevallen. Zoo was men er toe gekomen, het huis in Regent's Park te gaan beschou wen als een soort van toovenaarskluis dus een andere Eerste Kamer wil dan de tegenwoordige, moot zjjn stem uitbrengen op de vrijzinnige candidaten voor de Provinciale Staten, die de leden daarvan kiezen. Na de pauze wees spr. erop, dat, niettegenstaande in 1894 van christelijke zijde er steeds den nadruk op werd ge legd dat een onwankelbaar vertrouwen in het volk noodig was, er later van christelijke zijde steeds een groot wan trouwen in het volk werd aan de dag gelegd. Rechts was ook een groot verschil van meenig ten opzichte van de kies- rechtquaestie. Dr. Kuyper b. v. zei van de bepaling in de grondwet die het kiesrecht beperkt, dat ze was een wet gevend schandaal. Toen Dr. Kuyper echter minister was heeft hjj niet naar den geest van zjjn woorden gehandeld. Om te voorkomen dat iedereen die oogen had om te zien, en ooren om te hooren, bemerken zou hoe hopelooB men rechts inzake kiesrecht verdeeld was, meende dr. Kuiper het kiesrecht niet ter sprake te moeten brengen. Dit in antwoord aan de Zeeuw die deze verdeeldheid ontkende. Als de Zeeuw niet antwoordon wil dan zou de Nieuwe Zeeuwsche Courant het misschien voor zgn collega kunnen. Spr. had geboord dat de redacteur van laatstgenoemd blad aanwezig was, (geroep hier staat hjj.l De man, die grove on be hoorlijkheden beging, kon dan nu ant woorden. Ik weet niet, of de Zeeuw hier ook is, zei spr., doch dan wilde hjj hem nog wel eens spreken over de b-wering van dat blad, dat de wet op het arbeidscon tract van minister Loeff afkomstig was (over welke bewering de Zeeuw reeds door ons blad is op zgn plaats gezet). Ook ten opzichte van het arbeidscon tract was men het rechts niet eens. Zoo diende b. v. Lohmann amendementen in, om do wet op het arbeidscontract zoo weinig mogeljjk ver-strekkend te maken. Inzake de verzekeringswetten bestreed de spr. do bewering van de N. Zeeuwsche en de Zeeuw} dat de linkerzjjde den ar beiders geen invaliditeitsverzekering wil geven. De zaak is echter dat minister Yeegens de ouderdoms- en do invalidi teitsverzekering apart wil regelen. Dit is echter een technische quaestie. Minister Veegens wil een ouder- domsverzekering geven op 65-jarigen leeftjjd, terwjjl dr. Kuyper het ouderdoms pensioen wilde doen ingaan op 70-jarigen leeftjjd. Een groot verschil dus. Spr. viel nog eens de Zeeuw aan, welk blad de oneenigheid rechts ten opzichte der sociale wetten tegensprak. Zoo zgn er rechts, die beweren, dat geen goed Calvinist vrede kan nemen met een verzekeringsplicht, daar men de verzekering moet overlaten aan het particulier initiatief. De meer vooruitstrevenden rechts, denken er echter anders over. De Roomsch-Katholieken weten zoo goed dat or diepgaande meeningsver- een geheimzinnige plaats, waar wonde ren werden tot stand gebracht, die een ommekeer zouden brengen in de geheele moderne wereld. Ongeveer veertig menschen waren voor deze gelegenheid uitgenoodigd. Natuur- ljjk behoorde Lord Mal vin daaronder. Hjj was in gezelschap van Donald Meg'oie en Sir Harold Olivier. Alle drie mannen schenen bjjzonder ernstig ge stemd en gepréoceupeerd, en toen de andere gasten de vreemde, ja, zelfs strenge uitdrukking zagen op het gelaat van Lord Malvin, fluisterden zij dat de lei der van de wetenschappelijke wereld voelde, dat hjj op dezen dag op zij gezet zou worden en zgn eereplaats voor altjjd zou moeten afstaan. Maar zooals gewoonljjk waren ook dit maal de praatjes weer geheel bezjjden de waarheid. Niemand wist van den eigenaardige conferentie, die had plaats gehad tusschen Donald Megbie, Lord Malvin en Sir Harold Oliver. Niemand wist, dat Miss Marjorio Poole op een middag met Donald Megbie gereden was naar het huis van Lord Malvin in Port land Place. Niemand zou geloofd hebben, zelfs al werd het hem vorteld, hoe de twee ernstige geleerden (die zich bewust waren, dat, hoewel er veel bewezen is, »r toch verborgen krachten zgn, die wij, gewone stervelingen, nooit zullen leeren begrijpen), hadden geluisterd naar het eigenaardige verhaal vaD den journalist en Marjorie Poole. Wordt vervolgd.j

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1907 | | pagina 1