V 56 1607
Zaterdag 11 Mei.
94
jaargang.
35 FEUILLETON
00ESCH
Oe aitgavr dezer Oonrant geschiodt Maandag-, Woensdag- on dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs p >r kwartaal, in Goes ff Op7Sp buiten Goes, franco, ff
Afzonderlijke nommsis 5 cent
Inzending ■s-i'.w ndSver^entiën wdor- 2 «z»®n op dcsi da® der*
uitgave.
$le
COIHAVT.
Be prjje der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bji directo opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt do prjj»
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— berekend.
Bewjjsnummori|5 cent.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". - Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Buitenland.
Het veeleden, dat zich wreikt.
De eerste verschijning van hut nieuwe
Belgische ministerio in de Kamer en
Senaat ging gepaard met een lawaai
en rumoer als in onze volksvertegen
woordiging gelukkig vreemd zjjn.
Men stelde het nieuwe Kabinet ge
deeltelijk verantwoordelijk voor wat zjjn
voorganger misdeed, voornamelijk omdat
de nieuwe minister-president ook van de
vorige regeering deel uitmaakte.
Een der laatste daden van het vorige
Kabinet was dan ook buitengewoon
vreemd. Het wenschte n. 1. het reeds in
gediende ontwerp-wet op de mjjnon in
te trekken en terwijl hiertoe reeds be
sloten was en alleen de Koning het des
betreffend besluit nog had te teekenen,
liet de regeering de beraadslagingen over
dit ontwerp kalm voortgaan en de Kamer
dus monnikenwerk verrichten.
Toen het ontwerp werd ingetrokken
en dit alles bleek, was een groot deel
der Kamerleden daarover begrijpelijker
wijze weinig gesticht.
En het nieuwe ministerie heeft de ge
volgen van die verontwaardiging onder
vonden. Het werd door de linkerzijde
alles behalve vriendelijk ontvangen.
Er werd zoo geschreeuwd en gejouwd,
dat de minister-president de Trooz geen
kans zag om zich verstaanbaar te maken.
Men stelde de Trooz mede verantwoor
delijk voor die handeling der vorige re
geering en deed hem de hevigste ver
wijten.
Een schoon tooneel leverde de Belgische
Kamer op. Onze warmbloedige zuidelijke
naburen zijn in dergelijke gevallen anders
dan onze kalme afgevaardigden en op
een gegeven oogenblik stonden de heeren
elkander en een aantal hunner de ministers
uit te maken. De opwinding werd met
elk oogenblik grooter. Sommige leden,
die woorden geen voldoend krachtige
argumenten vindon in dergelijke gevallen,
balden in woede do vuisten en als
de voorzitter do vergadering niet had
geschorst, hadden enkelen der heeren
getracht hun tegenstanders te overtuigen
door er op te gaan ranselen.
Toen de vergadering was geschorst
trokken de ministers naar den senaat, in
de hoop die vergadering in kalmer ge
moedsstemming te vinden.
Iets beter was het daar wel, al scheelde
het niet veel.
Eerst ging daar alles zoo ordelijk en
rustig mogelijk toe. Toen echter de mi
nister-president over de intrekking van
het wetsontwerp op de mjjnen begon te
spreken barstte de linkerzijde ook daar
los.
»Het was absoluut niet noodig om het
ontwerp terug te trekken, meneer do mi
nister riep de senator Wiener...
Te midden van groot kabaal hervatte de
minister zgn verklaring, en het werd
langzamerhand weer stil.
Ten slotte kwam de minister verklaren
De geheimzinnige Verdwijning.
(Naar het Engelsch van Guy Thome).
•Niemand zal meer liegen, omdat
iedereen overtuigd zal zjjn, dat liegen
nutteloos is, omdat uw machine in staat
zal zgn hun geheimste gedachten te
loeren kennen. Nog twee geslachten
verder en bedrog zal op deze wereld
niet meer bestaan. Wg zulleD geen deel
genoot meer willen worden in een of
andere onderneming, tenzjj de directeuren
zich aan het onderzoek volgens uw uit
vinding willen onderwerpen. Wij zullen
in staat zgn de zuiverheid van iedere
onderneming op de proef te stellen al-
vorenB ons in te schepen. Uw uitvinding
betoekent dus de triomf der Rechtvaar
digheid Er zullen geen gevallen meer
voorkomen van wederrechtelijke opslui
ting. Niemand zal ljjden voor een mis
daad, die hij niet heeft misdreven. O,
het is ongelooflgk, wonderbaarlijk. De
omvangrijke machinerie van do gerechts
heven zal geheel overbodig zgn.
De misdadiger zal zichzelf tegen wil
en dank verraden hg zal aan de
wereld het geheim van zgne daden be
kend maken! Het geheele leven zal eene
groote verandering ondergaan, alias zal
vroolgker worden. Wg zullen eindelgk
getuige zgn van den triomf der Liefde 1
Man en vrouw zullen in staat zgn de
waarheid en diepte van elkaar's genegen
heid na te gaan. Er zullen geen huwe
lijken om het geld meer bestaan, goed
dat de regeering het wetsontwerp op de
mgnen terug ter behandeling zal aan
bieden.
Die verklaring werd door de linker
zijde met handgeklap ontvangen.
Dit gebeurde Dinsdag. Woensdag ging
hot in de Kamer weer warm toe. Hefti
ge redevoeringen werden gehouden tegen
het ministerie, maar het eind van het
lied was, dat een motie van vertrouwen
in de regeering werd aangenomen met.
een meerderheid van 11 stemmen.
Beter een half ei
De Engelsch© regeering is eindelgk
gekomen met een wetsontwerp, dat ten
minste voor een klein deel tegemoet komt
aan de eischen der Ieren.
Wel brengt het hun geen zelfregeering,
maar het is tenminste iets.
Volgens dit ontwerp zullen acht van
de Iersche bestuursdepartementen, waar
onder dat van plaatselijk bestuur, land
bouw, openbare werken, opvoeding, maar
niet dat van politie, onder toezicht van
een vertegenwoordigenden Raad worden
gesteld, die bestaan zal uit 82 gekozen
en 24 benoemde leden.
De gekozen leden zullen zitting hebben
voor driejaren en de kiesdistricten zullen
overeenkomen met de parlementaire kies
districten. De Raad zal de controle hebben
over het bestuur der acht departementen
bij wjjze van besluiten, en de suprematie
van het rijksparlement zal gewaarborgd
worden door de bevoegdheid, aan den
onderkoning verleend, om een besluit
aan de goedkeuring der regeeiing te
kunnen onderwerpen.
Het doel van het wetsontwerp is de
zienswjjze van het Iersche volk in zijn
geheel in overeenstemming te brengen
met de wijze van bestuur, de bepalin
gen en regelingen, door welke de zuiver
Iersche zaken worden beheerd.
Betreffende de geldmiddelen werd
voorgesteld een afzonderljjk fonds te
vormen, het Iersche fonds genoemd, en
daarin een jaarlijksche som van 650.000
p. s. te betalen boven de 2 millioer.
pond die nu het bestuur van Ierland
kost. Mot andere inkomsten zal het
Iersche fonds in het geheel 4 millioen
p. e. beloopen.
Het oordeel van vele staatslieden
over dit ontwerp is zeer verschillend.
De Ieren, wien dit ontwerp betreft,
blijven volharden bg hun eisch van
een eigen volksvertegenwoordiging, maar
toch ontvingen zg het ontwerp met blijd
schap, overtuigd dat een half ei beter
is dan een leege dop.
Het ontwerp is door het Lagerhuis
bij eerste lezing reeds aangenomen.
Kunst en Wetenschap.
Deze week is de baszanger Van
Oort, die de volgende week als solist
aan de Toonkunst-concerten alhier mede
werkt, opgetreden op een uitvoering van
Petrus Cornelius' »der Barbier von Bag
dad".
vertrouwende vrouwen zullen niet meer
bedrogen worden. En uit deze zuivere,
onbevlekte liefdesbanden zal een groot
schei ras ontstaan, dat edel, vrjj en ver
standig is. En jij jij, de man, die
hier naast mij zit, heeft dit alles tot
stand gebracht
Zgn stem haperde even en de bran
dende stroom van woorden hield op to
vloeien.
Weer zweeg hij een poos, als werd
bij overstelpt door ideeën, die verwerkt
moesten worden. Toen keok hij verschrikt
op en zgn gelaat werd nog bleeker dan
te voren.
•Vergeef mg," zei hg, vergeef mij,
als ik twjjfel verraad. Maar het is alles
zoo ongelooflijk en wonderlijk. U is toch
wel zeker van dit alles, Sir William
Het is toch niet alleen de hoop, om dit
alles eens te vindeD, die u zoo doet
spreken
•Ik ben met alles klaar," Mr. Megbie,
•bet staat onomstootelijk vast. En over
eenige dagen kan u zelf oordeelen. Ja
het is een feit."
•Maar het is oneindig in zijn gevolgen
zoo ging de journalist verder. Een ander
resultaat, dat ik duidelijk voor mg zie,
is, dat de rechts man op de rechte plaats
in de toekomst altijd aanwezig zal zijn.
In de vroegste jeugd vau een kind zullen
wg al precies weten, in welke richting
zgn grootste macht ligt. Tegenwoordig
zien wij, dat omstandigheden een verkeerd
inzicht van ouders on voogden telkens
kindoren voeren in eene richting, waar
voor zg niet in 't minst geschikt zgn.
Het resultaat is een treurig verlies van
kracht. Wg ontmoeten telkens predikan-
De bladen zgn vol lof over de creatie
van den heer v. Oort.
Over den heer v. Son, die eveneens
medewerkt als solist op de Toonkunst
concerten alhier, vonden we een recensie
naar aanleiding van zijn optreden in »die
Schöpfung" to Apeldoorn, in Januari
aldaar door >Toonkun8t" uitgevoerd.
De Apeldoornsche Courant schreef De
geheele vertolking spras van toewijding
en van kunnen, want inderdaad, de
heer van Son is een tenor, waarop wjj
Nederlanders trots mogen zgn".
Hatuurvrienden.
•Er bestaat een vereeniging, waarop wg
met nadruk de aandacht van onze lozers
vestigen en wel do »Vereeniging van
Natuurvrienden" Kosmos
Deze vereeniging wil in de eerste plaats
de kennis der natuurwetenschappen en
daarmede het natuurgenot en het begrip
harer verschijnselen, in den meest uitge-
broiden zin onder ons volk verspreiden.
Dit dool tracht de vereeniging te be
reiken door liet uitgeven van boeksn
op natuurwetenschappelijk gebied, die in
den goeden zin populair en door uitste
kende auteurs zgn geschreden en zooveel
mogelgk en goed zijn geïllustreerd, welke
werken zg voor hare iedbn kosteloos of
tegen buitengewoon lagen prijs verkrijg
baar stelt.
We ontvingen nu reeds twee dezer
werken #n beide vertelden veel van de
geheimnissen der navuur, die om en boven
ons werkt.
Het eerste, dat we reeds vroeger be
spraken, verhaalde van het eigenaardige,
nog zoo weinig gekende zinneleven der
planten.
Het twe«d8»Zon en sterren", door
dr. M. Wilh Meyer, vertelt niet van wat
©r aan geheimzinnige machten werken
op onzen aardbodem, maar voert ons ver
weg in de oneindige ruimte, die ons
nietig wereldje omg^ofc.
Het duizelt ons, ats we lezen van die
tallooz® werelden en zonnen, die wg
's nachts bg helderen hemel slechts zien
glinsteren als kleine lichtpuntjes.
Ook dit werk is boeiend geschreven,
al vergt het meer van den lezer dan de
vorige uitgave dier vereeniging.
Fpsderik fiagiglas.
Door de uitgeversfirma W. L. (en J.
Brusse te Rotterdam werd ons toegezon
den een korte levensbeschrijving van Fre-
derik Nagtglas, den auteur van vele werken
betreffende het Zeeuwsehe volksleven.
Frederik Nagtglas is in deze uitgave
door den secretaris van het Zeeuwsch
Genootschap dor Wetenschappen, den heer
Mr. W. Polman Kruseman uit zgne werken
geschetst.
Lezenswaard is deze levensbeschrijving
onget? ijfeld en de schrgver geeft blijk
geheel op de hoogte te zgn met de werken
van Nagtglas, van wien de levensbeschrij
ving vele aanhalingen bevat.
Teekenend voor Nagtglas is de vol
gende, in deze levensbeschrijving voor
komende, aanhaling uit een zijner werken
teü, die handelslui moesten zgn, en koop
lui, die schilders of musici moesten wezen,
klerken, die slacht zijn in hun vak, maar
die uitstekende soldaten geweest zouden
zijn. Uw wonderbaarlijke uitvinding zal
dit voor altjjd veranderen. lederen dag
zal het zich ontwikkelende brein van hot
kind onderzocht worden. Wij zullen pre
cies weten, wat zgn ware gedachten zgn
het zal onmogelijk worden, dat. kinderen
niet meer begrepen worden, wat tegen
woordig maar al te dikwgis voorkomt.
Onderwgs geven zal, een duidelijk om
schreven taak zgn, omdat ieder onder
wijzer in staat zal zijn na te eraan, of
zgn onderwgs gewaardeerd worde en be
grepen. En wij zullen in staat zgn nog
andere en belangrijker geheimen te ont
dekken 1 Wg zullen weten wat er omgaat
in de hersenen van stervenden, die niet
meer kunnen spreken. Dan zullen wij
waarschijnlijk ook in staat zgn door te
dringen in een wereld, die tot nu toe altjjd
voor ons gesloten is gebleven. Eindelgk
zullen wg ook nog weten hoe dieren
denken. Wij zullen de gedachten van een
paard, een hond, een tijger, een aap, ja,
zelfs van een arend leeren kennen 1"
De kleine fontein midden in de oranjerie
sprong vroolijk. De electrische lichten in
het glazen dak wierpen een zacht licht op
de groote, groene bladeren van de tropische
planten.
Twee heeren in modern avondtoilet
za^en daar te zamen te praten, terwjjl
verwijderde geluiden van lachen en praten
uit de groote, deftige Balons tot hen over
woeien. Er was niets bgzonders aan en
voor het oppervlakkig oog was het ook
zonder eenige speciale beteekonis.
(•Het leven van een daglooner"):
•Eigenljjko vreugde kennen onze boeren
niet, en han zoogenaamde uitspanning
is gewoonljjk niet fmders als'laag dierljjk
genot. Nu moge aan de doorgaans neder-
gedrukte gemoedsstemming wellicht ons
klimaat eenig deel hebben, grooter invloed
zou ik toeschrijven aan de godsdienst
opvatting, welke een overwegende plaats
in het leven onzer landlieden inneemt.
Van den geest des Christendoms, welke
tot vrjjheid en opgewektheid voert, hebben
onze boeren niet het minste begrip. De
vertoornde Jehovah uit het oude Testa
ment is hun ideaal, en hun godsdienst
bestaat hoofdzakeljjk in het mjjmeren
over diepzinnige kerkelgke leerstukken,
het tobben en zuchten over bekeering en
voldoening, en het nauwkeurig letten op
de meer of mindere rechtzinnigheid van
hunnen leeraar. Zoolang die toestand
bljjft voortduren, heeft men maar luttel
verbetering te wachtenmaar eens zal
er, misschien door uitwendige omstandig
heden opgewekt, zeker een betere tjjd
aanbreken. Een reiner, edeler zin zal de
verstijfde harten verlevendigen, en de
overtuiging vestigen, dat het Christendom
niet bestaat in geheimzinnige kerkelgke
leerbegrippen, waarbij de zelfzucht vaak
in het hait blijft wonen, maar in de
beoefening van het heorljjke woord Heb
God lief bovenal en uw naasten als
uzelven."
Zonder twjjfel zal deze belangwekkende
levensschets er toe bjjdragen de belang
stelling in de werken van Frederik
Nagtglas te verlevendigen.
Uit de Pers.
Nederlands onzijdigheid.
Niet onaardig is het te vernemen wat
oen der grootste Duitsche bladen, het
Berliner Tageblatt mededdBlt naar aanlei
ding van wat er in onze Tweede Kamer
is gezegd over onze onzijdigheid.
Genoemd blad brengt, meldt de corrse-
pondent van do N. R. Ctnaai' het zegt
van •gezaghebbende Nederlandsche zijde",
een verklaring die hierop neerkomt
Een volk als de Nederlanders, dat op
zulk een lange en roemrjjke geschiedenis
terug kan zien, behoeft zich niet onder
de voogdjj van andere volken testellen,
die bovendien bg werkelijk ernstige con
flicten geheel en al waardeloos zou zgn.
Nederland is heden ten dage meester van
een koloniaal wereldrijk, behoort tot de
oudste kolonisoèrende staten der nieuwere
geschiedenis en neemt op het oogenblik
nog de tweede plaats onder de koloniale
mogendheden in. De JSlederlandscke be
zittingen in Oost-Indië hebben een be
volking van over de 30,000,000 zielen.
Sedert meer dan 300 jaren hebben de
Nederlanders daar hun heerschappij- ge
handhaafd on op Java zijn er reeds veel
langer dan 100 jaren geen ernstige op
standen meer voorgekomen. Zelfs als in
Britsch-Indië hetgeen nauwelijks aan
te nemen is de Engeland vjjandig
gezinde beweging zich zou uitbreiden,
hebben de Nederlanders voor hun koloni-
Toch werden er op dat oog enblik en op
die plaats zulke onmetelijk groote ideeën
verkondigd, dat de heele wereld bg het
vernemen daarvan een en al veibazing zou
zgn. Woorden, die de ontembaarste ver
beelding geaarzeld zou hebben uit te
spreken, vloeiden hier uit den mond van
hem, die het publiek moest voorlichten.
Morgen zou de geheele wereld ondervin
den, wat Donald Megbie nu ondervond.
De telegraaf zou het nieuws brengen in
groote steden en over machtige zeeën, naar
den verBten hoek van de bewoonde wereld.
Megbie voelde iets van iit alles.
•Ik voel mijne verantwoordelijkheid
heel zwaar", zei hij. »U heeft mij be
langrijker zaken toevertrouwd, dan ooit
•enig journalist toevertrouwd. Vóór ik
daarover iets ga schrgven, moet ik alleen
ever dit alles nog eens goed nadenken.
U kan zich zeker wel voorstellen, hoe
het mg heeft overstelpt. Voor den denken
den mensch heeft het zelfs een element,
dat aan vrees grenst. Toen ik voor het
eerst den Mont Blanc zag, had ik dezelfde
gewaarwording.
Sir William keek zgn gezelschap scherp
aan, Megbie was blijkbaar van streek.
Hot was merkwaardig om te zieD, hoeveel
invloed deze nieuwe ideeën hadden op
dezen bedaarden en scherpzinnigen man
van de wereld.
De lange gestalte van den geleerde
scheen die van den ander te over-
beerscben.
Gouldesbrough was opgestaan, zgn
gewone terughoudende wgze van doen
was verdwenen, voor een oogenblik liet
zich door zgn triomf geheel mee-
ale rijk niets te vreezen.
De politiek van Nederland is vele tien
tallen van jaren bezadigd en kalm ge
weest en heeft eenig en alleen de be
vordering der belangen van het volk ge
diend zonder zich ooit met de avonturen
dergroote Europeesche politiek in te
laten. Nederland leeft in de beste ver
standhouding met zgn naburen en voelt
zich, zonder eenige agressieve eerzucht
hoe ook genaamd te hebben, sterk genoeg
om zijn machtspositie zelf te verdedigen.
Dat het Nederland bg zgn gezonde
politiek goed gegaan is, bewjjst een blik
op de handelsbalans. Dertig jaar geleden
bedroeg de invoer in hot koninkrgk onge
veer f 760,000,000 en de uitvoer ongeveer
f 551,000,000. De cjjfers der laatste jaren
geven bgna 5 maal zoo groote bedragen
aan. Hiermede neemt Nederland, wat
zgn invoer aangaat, de vierde, en wat
zgn uitvoer betreft, de vgfde plaats onder
de mogendheden in, terwjjl het volgens
het aantal inwoners een van de laatste
genoemd zou moeten worden. Deze uit
komst dankt Nederland niet het minste
aan zgn besliste vrijhandelspolitiek, die
het in alle oeconomische toestanden ge
trouw handhaafde, niettegenstaande bgna
alle aangrenzende staten tot het bescher
mende stelsel overgingen. Steunende op
een voortreffelijk bestuur in het moeder
land en in de koloniën, kan Nederland zjju
politiek onpartijdig en rechtvaardig langs
de tot dusver gevolgd» banen voortzet
ter, zonder te moeten vreezen in een
conflict van belangen gemoeid te worden,
dat nu en dan tusschen groote mogend
heden pleegt uit te breken.
Het Nederlandsche volk, dat door een
met heldenmoed gevoerden jarenlangen
vrijheidsoorlog, de bewondering van de
beschaafde wereld nog op den huidigen
dag, na eeuwen, opwekt, behoeft zgn
zelfstandigheid niet onder curateele te
stellen het voelt zich krachtig genceg
do eigen haard zelf te beschermen.
GOES, 10 Mei 1907.
Bij Kon. Besl. is aan E. de Jonge
te Ierseke, op zijn verzoek eervol ont
slag verleend als gezworene van den
Nieuw Olzendepolder, provincie Zeeland.
Wisseücerke. In eene tweede alge-
meene vergadering van de vereeniging
tot. instandhouding der bestaande Chr.
bewaarschool werden de statuten defini
tief vastgesteld en zullen deze aan de
Koninkljjke goedkeuiing worden onder
worpen. Vervolgens werden schema's
van een huishoudelijk reglement en van
de instructie voor de onderwijzeres vast
gesteld en werd met algemeene stemmen
tot onderwijzeres aangewezen mej.Trjjntje
Swart. In het bestuur werden gekozen
de dames Helderman-van den Bosch
C. J. van der Hejjde-Francke en Wed.
P. de Regt-Hoveijn en de heeren Ds.
H. Smelt, Joh. van der Maas Az. en
J. J. Jeronimus. De. Smelt werd aange
wezen als voorzitter terwijl de andere
bestuursfunties onderling onder de leden
zullen worden verdeeld.
Die oogenblikken van wilden geestdrift
waren Gouldesbrough niet geheel vreemd,
maar nog nooit had hg het zoo stormenderr
hand op zich voelen aankomen als op dit
oogenblik.
Terwijl hg daar stond, kwam de ge
dachte bg hem op, dat hg daar stond
alleen afgescheiden van alle levende
schepselen, alleen met zgn tot in alles
doordringend intellect, als alleenheerscher
over den mensehelgken geest.
Hij liet zich daar geheel door mee
nemen.
•Ja", riep hij uit, met een wild arm
gebaar, met hooge, trillende stem. Ja
Je hebt geljjk 1 Je hebt gezegd, wat de
geheele wereld spoedig zeggen zal. Ik
ben de wereld van het onbekende bin
nengetreden Aller geheimen zgn de
mjjne 1".
Megbie keek op uit zgne droomergen.
Met betoover-le oogen keek bij ontsteld
naar de lange gestalte, toen hij hem deze
brutale en vreeseljjke woorden hoorde
uiten. Had zoo Lucifer niet gesproken
in dat wondermooie gedicht van Milton
En hoe diep was de morgenster ge
vallen
Nog eens weer ging de gedachte hem
door het hoofd, dat er iets als krank
zinnigheid blonk in deze schitterende
oogen. Hoe groot het wonder ook zgn
mocht, dat deze man had volbracht, waren
deze onbeschr|ifl|jk arrogante woorden
niet de symptomen van een brein, bestemd
om een oogenblik te schitteren in mach
tigen triimf en dan voor goed uit te
dooven
Wie kon dat zeggen? Wie wist dat
(Wordt vervolgd