Donderdag 25 April,
94s"' jaargang.
iV. 49 1907
GOËSGH
COURANT.
Telefoonnummer 22. Uitgave-jvan de NaamU Vennootschap „Gtoesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. GL Rijkens.
Oo uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
?rïji per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, f
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertentiën vdor 2 uren op -Jen dag der
uitgave»
De prjj» der gewone advertentiën is van 1-5 rogels 50 cent, elkon regel meer 10 ct.
Bj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wo^dt do prfl#
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking h'*bh»«id<>.
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Kroon-redders.
In het dezer dagen in de Tweede Ka
mer gehouden debat over de crisis ward
o. a. door den tjjdehjken voorzitter van
den Ministerraad verklaard, dat, alvorens
het ministerie zich bereid had verklaard,
op de ontslagaanvrage terug to komen,
zekerheid was verkregen nopens de ge
zindheid der Kroon om tot de indiening
en afdoening van een wetsontwerp op
het bljjvend gedeelte met de ministers
mee te werken.
Daar had men het lawaai van de Rech
terzijde aan den gangde Kroon zou in
Haar goedkeuringsrecht niet vrjjblijven
schennis van het veto-recht, enz., enz.
Natuurlijk kon dit alles terstond wor
den weerlegd, maar het is toch achteraf
niet onaardig even in herinnering te
brengen, wat het ministerie-Kuyper zich
ten opzichte van de Kroon veroorloofde.
De heeren van Rechts zjjn blijkbaar kort
van memorie.
In de eerste plaats halen we daartoe
aan de gedachten wisseling in 1902 over
de verschuiving der feestelijkheden ter
gelegenheid van de verjaardag der Konin
gin, die op Zondag viel. Men had dit
in het afdeelingsversiag genoemd »een
poover bljjk van het christelijk karakter
van het Kabinet". In de Memorie van
Antwoord zeide de Regeering, dat »een
ministerie van andere richting even be
reidwillig zoude zjjn gevonden om, waar
het de herdenking van een geboortedag,
en alzoo een persoonlijke aangelegenheid
betrof, Hare Majesteit in de regeling
dezer aangelegenheid ter wille te zjjn".
Hier werd dus onomwonden te kennen
gegeven, dat de Koningin zelve da ver
schuiving gewild had. De Koningin dus
rechtstreeks in het debat gebracht en nog
wel op minder eerbiedige wijze. Hier
riep het Kabinet de verlangens en wen-
schen van de draagster der Kroon in
tegenover de Volksvertegenwoordiging
en bezigde die als aflaat voor eigen bedrijf.
Waar wa9 toen de heer Lohman met
zjjn angst voor de rechten dor Kroon 1
Verder gelieve men zich te herinneren
hoe bij de beruchte Overjjselsche quaestie
aan de Kroon een rol werd toebedeeld,
die ver van hoog en zelfstandig was.
Dan de ontbinding op stel en sprong
der Eerste Kamer. Aan de Koningin
werd eenvoudig verklaard, dat het Ka
binet geen termen vond tot aanbieding
van ontslag, zoodat de Kroon alleen voor
de ontbindingsmogelijkheid werd gesteld.
Hoe werd toen de Koningin gehaast met
het nemen van eene beslissingHaar
werd niet eens tjjd gelaten volledig zich
op de hoogte te stellen van hetgeen de
leden der Eerste Kamer hadden aange
voerd en betoogd. Het hooren door de
Kroon van raadslieden buiten het Kabi
net over de wenscheljjkheid van den har
den maatregel, altjjd beschouwd als het
laatste redmiddel, bleef toen eenvoudig
achterwege.
Waar waren toen die redderB van de
Kroon 1
Het prestige van de Kroon is tjjdens
het ministerie-Kuijper wel eens verdedigd,
maar Diet door deze psendo-kroonredders,
27 FEUILXETON
De geheimzinnige Verdwijning.
(Naar het Engelach van Guy Thome).
Zjjn hand beefde, toen hij naderbjj
kwam om zjjn chef te begroeten.
Sir William wist wel, dat deze man
aanhoudend en in 't geheim dronk, maar
nooit zinspeelde hg daarop. Guest bad
de vrijheid om precies te doen wat hjj
verkoos en aan zjjn ondeugd toe te geven,
omdat Guest zoowel dronken als in nor
malen toestand een uitstekend assistent
was, en omdat Sir William het niet alleen
niet buiten hem kon stellen, maar omdat
hg wist, dat de man hem geheel toe
behoorde, zoo lang hem toegestaan was
te drinken, zooveel hg verkoos. En toch
had de groot# man een zeker gevoel van
afkeer voor den mindere, toen hg het
vreesachtige in zjjne begroeting opmerkte.
»Ja, ik ben terug" antwoordde Goul-
desbreugh, »en alles is heel goed gegaan.
Je hebt zeker wel gelezen, dat Eustace
Charliewood zich zelf van kant heeft ge
maakt
»Ja", antwoordde Guest »en eenige
uren heb ik er mg ernstig bezorgd over
gemaakt. Toen las ik in de courant,
dat jij er bg was en toen wist ik dat
alles in orde was. Hij heeft natuurlgk
niets verteld en ook niets compromit-
teerends Dagelaten
Alleen een brief voor mg, dien ik
dadelgk verbrandde".
»Goed 1" antwoordde Guest en zgn
belangstelling in Eustace Charliewood
doch door den leider dor vrjjzinnig-do-
mocraten, toen deze bij de behandeling
van het wetsontwerp op het in dienst hou
den van opgeroepen militieplichtigon
in het belang van het prestige der Kroon,
tegen dr. Kuijper diens leer veroordeelde,
dat de Kamer voorstellen van de Kroon
eenvoudig onbehandeld zou kunnen laten.
Buitenland.
Een belangrijke conferentie.
Nadat in den loop der tjjden verschil
lende Eogelsche koloniën zelfbestuur had
den gekregen, met een eigen volksver
tegenwoordiging in een eigen ministerie,
zgn de banden tussehen het moeder
land en die koloniën langzaam verslapt,
en in Engeland was ongerustheid ont
staan, dat die banden wel eens geheel
konden verbroken worden.
Men zon daarom op middelen een groc-
ter eenheid te verkrjjgen mot de verre
overzeesche koloniën en om dit doel te
bereiken werd een conferentie belegd,
waaraan door ministers van die koloniën
wordt deelgenomen. Voor Transvaal is
er, zooals men weet, de Trans vaalsche
eerste Minister Louis Botha.
Verschillende onderwerpen zgn reeds
op deze conferentie besproken, maar het
merkwaardigste is wel, dat besloten werd,
voortaan geregeld dergel jjke conferenties
te houden van eerBte ministers, op welke
conferenties de heereD punten van alge
meen belang voor de verschillende deelen
van het groote Britsche rjjk zullen be
spreken.
Het schjjnt wel, dat reeds door deze
eerste conferentie een geheel nieuwe ver
houding zal worden geschapen tussehen
Engeland en de koloniën.
Reeds op deze conferentie wordt niet
meer gesproken van koloniën of bezit
tingen 'van Engeland, maar van de ver
schillende staten.
Bovendien zullen voortaan die confe
renties van eerste ministers niet meer
plaats hebben onder voorzitterschap van
den Engelschen minister van koloniën,
maar van den eersten minister. Het ge
heel gaat dus geljjken op een vergadering
van ministers van bondsstaten.
Een belangrijk onderwerp van bespre
king is ook geweest de verdediging der
»staten". De bedoeling schjjnt te zgn,
dat elke kolonie haar eigen vloot krjjgt.
Het moederland zou de Bchepen lever^D,
doch de koloniën zouden zorg moeten
dragen voor de bemanning dier schepen.
Ook is er sprake van, dat elke kolonie een
eigen krggsmacht zou moeten vormen
ter verdediging van haar gebied. Louis
Botha moet hebben voorgesteld, dat
TrauBvaal een eigen staand leger zou
vormen, waardoor de Engelsche bezetting
zou kunnen worden verminderd.
Dit voorstel van Botha wordt intusschen
in Engeland Diet met groote geestdrift
ontvangen. Blijkbaar vreest men in Enge
land, dat de Boeren deze krggsmacht wel
eens anders zouden kunnen aanwendeD,
dan Engeland lief was.
Toch zal men, als de andere koloniën
en zgn einde was daarmee volkomen
voorbjj. >lk ben zoover gogaan als mij
op mjjn eigen houtje maar mogeijjk
was, maar ik begon te verlangeD, dat
je terugkwam. Neen maar, William, het
is eenvoudig prachtig 1 Wat heb jjj het
toch altjjd bij het rechte einde gehad
En wat was bet absoluut noodzakelijk,
dat er een levend brein tot onze beschik
king was."
>Hoe maakt bij het goed ge
zond
»Ja, natuurlgk heeft hg groot ge
brek aan linnengoed, en het absoluut
gemis van lichaamsoefening heeft zgne
gevolgen. Maar de cel wordt uitstekend
geventileerd door een electrischen waaier
dien ik voortdurend in beweging houd
en ik geef het sujet toestemming twee
of drie uur per dag te lezen de boeken
waar hij om vraagt. De rest van den
tjjd draai ik het licht uit nadat ik hem
de kap heb opgezet. Ik heb opgemerkt dat
de gedacbtenbeeldon, gebracht op het
scherm in kamer »D" levendiger zgn
als het sujet in duisternis gehouden
wordt. Over 't algemeen genomen is hg
physiek geheel weg en het is eigenaar
dig om te zien, hoe levendig degeiich-
tenbeelden zgn, waaruit blgkt, dat de
groote hersenen volkomen gezond zjjn.
Zooals je weet moetea daar juist alle
gedachten boelden vandaan komen, daar
om is het een geluk dat die tot nu toe
geen enkele afwijking vertoonon. Juist
toen je binnen kwam was ik bezig een
oplossing van phosphorzuurzout te maken,
die ik zijn soep zal mengeD, die ik hem
over een uurtje zal geven. Drie of vier
dagen behandeling met phosphorzuurzout
het recht krjjgen zoo'n krggsmacht te
vormen, voor Transvaal moeielgk eon
uitzondering kunnen maken.
De Czaar en de Doema.
Met veel jjver en veel gematigdheid
werkt de Russische Doema aan de ver
betering der misstanden en het machtige
rjjk en over het algemeen laat de ver
standhouding tussehen regeering en volks
vertegenwoordiging weinig te wenschen.
Voor een groot deel is dit te danken
aan de ferme leiding van den Doema-
voorzitter Golowine.
Gisteren is Golowine op audiëntie
gaan bg den Czaar.
Niettegenstaande verschillende geruch
ten over een mogeljjke ontbinding der
Doema, zou men uit de woorden van
den Czaar op mogen maken dat hg met
de tegenwoordige Doema tevreden is.
De keizer aller Russen had voor het
bezoek van Golowine n. 1. te kennen ge
geven dat hjj deze met genoegen zou
ontvangen. De Czaar bad, zeide bjj, een
goede herinnering behouden aan zgn
eerste onderhoud met Golowine.
Hg bewondert de vrjjheid van spreken
en schranderheid van den Doema-voor-
zitter en zou gaarne met deze nog eens
spreken over de quaesties, die de Doema
betrtffeD. Heel veel belang stelt de Czaar,
naar hij zegt, in de volksvertegenwoor
diging.
Als het maar waar is
De Papieren van Montagnini.
Heel veel merkwaardigs brengen de
nieuwe onthullingen niet meer.
Er is nu een correspondentie gepu
bliceerd tussehen Montagnini en een
zijner vrienden te Rome.
In deze briefen is meer sprake van
aardige, lieftallige dames, dan van de
groote kerkelijke qnaestie. Ook voor de
schoone zjjde des levens schijnt Montag
nini dus eeD open oog te hebben.
Ingezonden Stukken.
(Luiten verantwoordelijkheid der Redactie).
De Statenverkiezing in het kiesdistrict
>Gocs" en de candidatuur- Welleman.
Geachte redactie,
Met het oog op de spoedig daar zgn de
Statenverkiezing, meen ik goed te doen
alvast eens in 't bjjzonder de aandacht
te vestigen op de candidatuur Welleman,
niet zoozeer ten gunste van de liberale
partij, maar ten dienste van het algemeen
belang
Onze provincie is een landbouwende
provincie, ons district een landbouwdistrict.
De welvaart van bjjna alle bedrjjven,
handel enz. hangt ten nauwste zamen
met den welstand der landbouwende be
volking.
Wil men dus een juiste, een goede
vertegenwoordiging die een trouw beeld
der bevolking is, in de prov. staten heb
ben (afgezien van alle politieke partgen
als daar zgn de liberale, anti-rovolnti-
zal de trillingen binnen het magnetische
van de kap houden. Ik deed dit in de
hoop, dat je gauw terug zoudt komen,
opdat wjj spoedig ernBtig kunnen begin
nen met onze experimenten."
>Heb je nog moeiljjkheden gehad
ik bedoel lichamelijke moeilijkheden met
het sujet vroeg Gouldesbrough.
>0, neen," antwoordde Guest onver
schillig »Natuurlgk is hg zoo sterk als
een paard, maar de aluminium draden
en het systeem van gamnr koord, dat jij
aan de band deedt, voldoen u stek'».d.
Direct als ik binnen de cel ben kan ik
hem volkomen hulpeloos maken vóór dat
hg mg nog bereiken kan. Dan is het heel
eenvoudig hem de kap op te zetten."
»Goed 1" antwoordde Gouldesbrough.
»Heel merkwaardig is het, dat ik die
teekening vond in een vreend, oud boek
uit den tijd van de Hervorming, toen
werd die methode in Spanje toegepast."
Guest lachte alleronaangenaamst.
^Natuurlijk heeft het sujet tot nu toe
nog hoelemaal geen vermoeden, wat die
experimenten beteekenen", ging Gouldes
brough bedaard voort. »Hjj weet niet
waarom hg zoo behandeld wordt Alles
is hem nog volkomen duister
>Volkomen", antwoordde Guest, »en hg
verdiept zich in allerlei gissingen, wai
wjj met hem doen."*
>0", zei Gouldesbrough, >als wij het
hem vertellen".
»Dat zat een triomf zgn," antwoordde
de assistent weer grinnikend, »om de
beelden op het scherm te zien komen,
als hjj weet, dat wij zgn innigste ge
dachten lezen, als hg tracht ze te be-
heer8chen, ze te veranderen en dat in
onaire, christsljjk historische, en r.-katho-
lieke partij) wat kan mon dan beter doen
dan te kiezen den heer Jac. Welleman,
een pracfcisch landbouwer, die in ons
district woont, en het deor eD door kent,
die leeft en is opgegroeid iodepraetjjk
van den landbouw, en die bovendien ook
wetenschappeijjk goed is ontwikkeld. AIb
er landbonwaangelegenheden in de staten
te berde komen dan zou immers do heer
Welleman met recht de meest geschikte
man zgn, die in het belang van den land
bouwersstand kon optredeD, omdat hg is
toegerust met rjjke ervaring en talenten,
welke hg vooral heeft geput uit den
wortel der practjjk.
Niet of een lid der prov. staten is
liberaal, aoti-revolutionnair, ohristeljjk-
historiBch of r.-katholiek, is in 't algemeen
zóó buitengewoon zwaarwichtig voor de
landbouwers, want als het de welvaart,
het landbouwbelang betreft, zgn ten slotte
alle landbouwers één. In dat opzicht zgn
ze één door economie. Het is te hopen
dat die éénheid zich nu ook zal openbaren
bjj de a. s. Staten-verkiezingeD en dat
alle middelen waarmede getracht wordt
de wiggen in die éénheid te drjjven, mogen
faleD.
Ib de heer Welleman dus in de eerste
plaats een landbouwers-candidaat, niet
minder is hjj als volksman bekend. Dat
hjj den arbeiders een goed haré toedraagt,
bewjjst hjj voortdurend met daden, woord
en pen. Wie hem stemt, die helpt kiezen
een man, die met. parlementairen leeuwen
moed zal strijden voor rechtsgelijkheid,
een man, waarvan men verzekerd kan
zgn dat hg de hooge oomos niet sohuch-
ter naar de oogen zal zien.
Zgn onverflauwde jjver, zijn propaganda
voor rechtsgelijkheid, zjjn eerljjk en recht
schapen karakter maken, dat hjj het ver
trouwen van alle kiezers verdient, dat hjj
het van de meerderheid dan ook moge
genieten.
Beleefd dankend voor de verleende
plaatsruimte.
EEN KIEZER.
GOES, 24 April 1907.
In ons vorig nummer hebben we
gemeld, dat de vierde, door de clerica-
ien gestelde candidaat voor Prov.-S aton
in het district Gooi tot de Gereformeerde
Kerk behoorde. Dit is niet juist, de heer
Wondergem is lid van de Ned. Horv.
Kerk.
De Zeeuw ziet in onze mededeelingen
omtrent a. r. kiesvereenigingen, tendenz-
berichtjes. Och neen, dat heeft zjj mis.
Wjj stekeD onze meening heusch onder
geen Btoelen of banken. Wjj veBtigen de
aandacht der kiezers op het mieseljjk in
't gevlei komen van de Roomscbe kie
zers die, omdat ze de vorige maal
zoo bedot zgn door de uDti-revolution-
nairen, nu warm gemaakt moeten wor
den op hot plaatsen van dezelfde hoofd
artikels als de Roomsche courant, enz. enz.
Dat begint den Protestanten te vervelen
en de Roomsebon moeten er wel onpas-
seljjk van worden.
Dat overigens bet stellen van den vier
den candidaat weer buiten >Nederland
zgn doodsangst moet opgeven. Als bij
tot de ontdekking komt, dat hjj zichzelf
niet meer is
Het gedrocht wreef zgn grove handen
in extase over zooveel duivelachtig genot,
»Je hebt zeker wel veel opinies, her
inneringen enz. van den kerel verzameld?"
vroeg Gouldesbrough, eenigszins aar
zelend.
>Nooit meer heb ik najj zoo goed ge
amuseerd", antwoordde Guest. »Ik ben
naar beneden gegaan, beb hem da kap
opgezet en vastgebonden en ik ben terug
gekomen en ging alleen zitten voor het
Bcherm in kamer »D" draaide den knop
om, en bleef in mijn armstoel zetten met
een flesch whisky nBast mg, tot ik gierde
van het lachen 1 Je zult heel wat wjjs-
heid over jezelf leeren, William, daar
h«b je voor langen tjjd genoeg aan. Het
eigenaardige is, dat, aJsjjj op het scherm
vertoond wordt, het beeld altgd ver
wrongen is. Je bent tameljjk knap voor
eeD man, William, maar je moest jezelf
eens zien, zooals deze man je in zgn
gedachten ziet 1"
Hij lachte nog eens kwaadaardig en
duivelachtig, hetgeen in dat bjjnaleege
vertrek luid weergalmde.
Gouldesbrough maakte een beweging
van ongeduld.
»Wat bedoel je?" vroeg hij.
Wel," antwoordde Guest, nog steeds
zich kostelijk amusoerond, »ik heb heel
wat portretten gezien van afschuwelijke
monsters en draken, en ik ben in het
Weirtz Museum in Brussel geweest, maar
geen man die toekende, schilderde of
boetseerde, heeft ooit zoo'n gelaat ge
maakt als het brein van dazen man
en Oranje" iB omgegaan, blgkt uit het
antwoord, dat de redactie van de Zeeviv
op een aan haar gestelde v aag geeft.
Daar beet bet dat het »bostnur" van
die vereeniging beeft beBloteD, die candi
datuur te continueeren. Voorzitter is de
heer Buijse.
Juist altgd do herr Buijsede heeren
Bujjse en Dekker zgn het, die de can-
didatuur-Dekker provoceerden. Is het nu
wonder, dat de Midd. Ct. zei, dat het
altgd een paar heoren zgn, die in het
district Gors de lakens uitdelen De
Kiezers hebben maar aaD te pakken,
Laten we hopen, dat de hearan zich dit
maal in de populariteit van hun candidaten
bebben vergist en dat de Kiezers maar
niet alles slikken, wat hun wordt voor
gezet.
Bjj Kon. besluit zgn met ingang
van 1 Mei benoemd bjj den provincia
len staf, tot luitenant-kolonel, de majoor
A. C. H. Alma, provinciale adjudant in
Zeeland bjj het 3de regiment, tot lui-
tenant-konlonel, de majoor M. J. van
Hille, van het korps bg het 4e regi
ment, tot luitenant-kolonel, de majoor
P. J. Geill, van het korpB.
Bjj Kon besluit is aan de wed. P.
Steuvoer-v. d. Poel te Driewegen een
pensioen toegekend van f317.
Bg Kon besluit is bezoemd tot lid
van het bestuur der visschergeu op de
Schalde en Zeeuwsche stroomen voor bot
district Goeree en Overflakkee, de heer
A. J. de Ciaaff, burgemeester van Som-
melsdijk en Nieuwe Tonge.
Gemengde Berichten.
Maandag wrrd in de bewaarschool
der Evangelische gemeente het 5-jarig
bind van den arbeider P. Z. door een
treurig ongeluk getroffen. Eenige kin
deren waren aan het propjes schieten
met voerende curset-baleiDen e. d.
Het kind van P. Z. werd hierbjj door
een schoolmakkertje door zoo'n veerend
stukje jjzer aan het oog getroffen en
wel zoo ernstig, dat geneeskundige hulp
moest worden ingeroepen. De geneesheer
achtte bet beste het kind direct naar het
oogIjjdersgeBticht te Utrecht te doeü ver
voeren. D.t is geschied, doch ook te
Utrecht heeft men Diet veel boop ge
geven op behoud van hot oog. Het kind
is daar gebleven ter behandeling.
Wilhalminapolrier. Op bet werk
aan don zeedijk had zekere J. H., van
Kruiningen, bet ongeluk met zgn rech
terhand in de knel te geraken. De duim
en de wijsvinger werden zoo deerlgk ver
minkt, dat heelkundige hulp moest wor
den ingeroepen.
Niftae. Door den heer Peyffardt, se
cretaris van Volksweerbaarheid" is na
mens het dageljjksch bestuur dier ver
eeniging voor den op den 2 n Pinkster
dag a. s alhier te houden schietwedstrjjd
een zilveren en een bronzen medaille
geschonken.
maakt van jou, als hg aan je denkt."
Gouldesbrough lachte kwaadaardig.
Rampzalig wezen 1" zei hg onver
schillig, >natuurljjk beschouwt hjj mjj
zoo. Maar ik ben big, dat wg zoo'n
uitstekend brein voor onze experimenten
hebben gekiegen. Hij is or, dunkt me.
als voor geknipt".
>Dat zon ik denkenantwoordde
Guest. >Je moest de beelden eens zien,
die op het scherm komen, als hjj aan
Marjorie Poole denkt 1"
Gouldesbrough keek verschrikt op
>Wat bedoel je vroeg bjj.
»Wel", antwoordde Guest, de gasvlam
uitdraaiende, en het mengsel in de tube
met een glazen staafje omroerende, »we),
Marjorie Poole is een mooi meisje, me ar
als deze man aan haar denkt, is zjj een
soort van engel. Als het sujet aan Mar
jorie Poole denkt, dan gaat alle kleur
weg. Het meisje wordt omringd door een
wit licht en komt dan uit de duisternis
raar voren als een soort van engel 1 En
de eerste maal, dat ik het zne, sprong
ik op uit mjjn stoel, draaide d n electri
schen knop af, en draaide de lampen op.
Het leek zoo weinig op een van de an
de-re beelden, die wjj ooit gehad had
den, dat ik voor een oogenblik dacht,
dat ik te veel whisky gedronken had.
Gouldesbrough maakte birr oen einde
aan het duivelachtige vermaak van het
vreemde onmenscheljjke we<eo.
»Ik ga nu te bed", zei hg. »Morgen
zulb n wjj aan hot werk beginnen. Ik zag
wat eten voor mij klaar staan in do stu-
d- erkamer".
Wordt vervolgd
