V. 48 1007
Dinsdag 23 April,
O r" jaargang.
mm\
Oo uitgave dezer 0'ourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjl pet kwartaal, in Goes 0975, buiten Goes, franco, iT Ü8fl5$n
Afzonderlijke aommers 3 cent.
Rtasensfiingg wam adweB^enlï&sa wéov uren o>ri üSous uLsifó &3gb*
ui^avt<
De prgs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ot.
Bfj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, inuwolgka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Uitgave'van de Naaml. Vennootschap „Uoesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur ft. G. Rljkens.
De Staten-Verkiezingen.
in.
Een Volksleger.
Onze weerkracht zal nooit op de
hoogte gebracht worden, waarop zij
staan moet, wanneer niet toenade
ring tusschen leger en volk van
v beide zijden wordt gezocht en door
het volk in al zijn deelen belang
stelling wordt getoond in het leger.
Die belangstelling zal alleen komen,
wanneer inderdaad het geheele volk
belang heeft bij het leger en dit zal
het geval zijn, zoodra het volk in
het leger gaat zien het zinnebeeld
van eigen kracht. De weermacht
niet langer naast de samenleving,
maar uit en door de samenleving.
In de eerste plaats is hiervoor
noodig, dat ieder in de gelegenheid
worde gesteld zich weerbaar te
maken. Aangezien men dan echter
driemaal zooveel jongelieden als
thans ter opleiding zal krijgen, zal
de oefeningstijd met het oog op
de finantiën verkort dienen te
worden. De miliciens zullen dan
niet zoo lang aan het ouderlijk huis
worden ontrukt, maar toch de in-
dividueele bekwaamheid en de slag-
vaaadigheid van het leger zal er
niet minder om worden. Integendeel
verbeteren, want we zullen een
ander leger krijgen, bezield met een
anderen geest dan tegenwoordig.
Het zal niet langer een parade-leger
zjjn, maar een leger, waarin ieder
man zich-zelf is en voelt, waarin
de tucht meer begrepen wordt als
opvoeding dan als dwang.
De kazernes kunnen in de toe
komst worden geslotendie voeden
niet op voor den ooriog, maar wel
voor den vormendienst. Ware oor
logsvaardigheid geeft slechts oefe
ning te velde en bovendien in kor-
teren tijd.
„Laat ons niet blind zijn voor
deze waarheid", zegt generaal Van
Dam van Isselt„een verblijf in de
kazerne moge bevordelijk zijn aan
orde, stiptheid, gemeenschapszin en
samenhang, veel grooter voordeelen
schenkt de militaire oefening. Zij
werkt orde en stiptheid in de hand,
kweekt gemeenschapszin, doch hardt
bovendien het lichaam, staalt den
wil, leert nu eens de onvoorwaarde
lijke gehoorzaamheid, kweekt dan
weer het zelfstandig handelen en
bevordert derhalve besluitvaardig
heid, naast vlugheid van begrip
kortom zij schenkt de tucht van
geest en lichaam beide".
Men heeft u van clericale en
26
De geheimzinnige Verdwijning.
(Naar het Engelsch van Guy Tdorne).
Aan het Vietoria-statiou «tond do auto
van Sir William to irackt.n en hjj werd
snel door de verlichte straten van Londen
f araden naar zjjn eigen huil in R.gant's
'ark.
HS rookte een sigaar en boog zich
voorover, om naar het panorama van
gaand, en komende menschen onder het
licht der gaelant.arns te kjjken.
En terwjjl hg de stroomen menechon
zat te bekijken, die l.ngs de etr.ten van
de groote stad golfden, evenals het bloed
stroomt en klopt door de aderen, kwam
er een onbeschrjjflgk gevoel van trots
over hem.
Spoedig o zoo spoedig 1 zon hp
meester zjjn van iederen geest en ziel,
die verbljjf hield in een vleeschelijk om
hulsel en die nn zoo snel aan de raamp-
jeB van zijn machine voorbijgingen.
Geen geheimen, groot of klein, belang
rijk of niet, waardig of niet, zouden v«or
hem nog verborgen bljjvon en hij alleen
had door de kracht van zgn intellect en
door de buitengewone sterkte van zgn
wil, de meest verbazingwekkende en ge
heimzinnigste van al haar geheimen aan
de natuur ontlokt
Er was nu maar weinig te doen vóór
dat de groote uitvinding aan de grootste
geleerden van de wereld bekend gemaakt
kon worden.
conservatieve zijde tegen het stre
ven in de richting van een volks
leger af trachten te houden, door u
voor te spiegelen, dat het veel duur
der zou komen. Laat u niet van de
wijs brengen, want in de lijn van
de richting naar het volksleger
ligt in de eerste plaats afschaffing
van het blijvend gedeelteverder
practischer inrichting van manoeu
vres en exercitiën bezuiniging bij
den vestingbouwbeperking van
de herbaalde verplaatsingen en uni
formwisselingen het steeds meer
inkrimpen van beroepskader, enz.
enz.
Maar gesteld eens een oogenblik,
dat een volksleger iets duurder zou
uitkomen, dan zouden we daardoor
toch ook iets veel beters verkrijgen,
terwijl we nu voor veel geld geen
waarborg hebben. Dezelfde generaal
Yan Dam van Isselt zegt in zijn
bekende brochure „Volksweerbaar
heid", dat de vraag „Is Nederland
weerbaar helaas ontkennend moet
luiden. Van Zwitserland daaren
tegen, dat een volksleger bezit,
draagt ieder de overtuiging in zich
om, dat zelfs een groote mogend
heid er niet in slagen zou, dit land
van de kaart van Europa te doen
verdwijnen, omdat het een „weer
baar" volk bezit. Wij daarentegen
bouwden de eene versterking na
de andere en omdat we niet op
hielden met bouwen, werden de
levende strijdkrachten aan de doode
weermiddelen opgeofferd. Maken wij
ons niet los van de schatten ver
slindende gedachte om, voor slechts
enkele dagen wellicht, ons nationaal
bestaan achter de fortenliniën te
rekken, dan is 't onherroepelijk met
ons gedaan.
Van andere zijde roept men „kijkt
eens naar Duitschland en Japan,
dat zijn de beste legers ter wereld
en toch kaderlegers." Die vergelij
king gaat natuurlijk niet opin
de eerste plaats heeft men inDuitscL
land reeds algemeene dienstplicht,
maar in de tweede plaats, bootsen
wij de groote mogendheden na,
putten wij ons uit iu' offers van
persoonlijken en geldeiijken aard,
dan blijft het nog steeds een mini
atuur uitgave van de legers der
groote mogendheden, bijv. met
Duitschland vergeleken, op de schaal
van 1 10. Neen, ons land is niet
te redden, door d i t leger een wei
nig te vergrooten als Nederland
niet met drie divisiën te verdedigen
is, aanvallenderwijze zooals
Duitschland en Japan zullen wij
nooit te werk gaan is het zulks
Rueds werd er iets van hetgeen in het
laboratorium in Regent's Park gedaan
werd, in de wetenschappelijke wereld
bekend. Een blad, dat door Sir William
gelezeD werd, en dat de .Negentiende
Eeuw" heette, verkondigde gewaagde the-
oriedn over de fnnctiè'n des geostes en
bereidde alle geleerde koppen in Europa
voor op eene groote omwenteling in de
wetenschap.
Ieder bad zgn oogen dus al op den
Engelacben geleerde gevestigd en de voer-
loopige berichten omtrent zijne vinding
werden reeds door velen overwogen. Het
publiek wist alleen, dat de groote ge
leerde jaren lang bezig was met bet op
lossen van allerlei problemen, die geen
waarde voor bem hadden.
Maar toch was er in de hoogste krin
gen groote verbazing en belangstelling.
Er bleef dus nog maar weinig te doen
ovor, nog enkele experimenten moesten
volbracht worden het apparaat zelf was
volkomen in orde Zgn werking onder
bepaalde condities was zeker. Mnar het
was nog Doodig om hst door middel van
achtereenvolgends experimenten op een
levend menicbeljjk brein te beproeven.
Gedurende het laatste jaar van bnn
werk hadden Gouldesbrongb an Wilson
Gnest steeds moer de groote noodzake
lijkheid daarvan gevoeld. Zjj begrepen,
dat daardoor en daardoor alleen de kroon
op hnn jarenlangen nrbeid gezet zon wor
den. Geen van beiden had daarover nog
een woord tot don ander gesproken, tot
nn vier maanden geleden ongeveer. Toen
bad Gnest, welsprekend geworden door
den wjjn op een gedenkwaardigen avond,
ook niet met vier.
Wij moeten de oplossing in eene
andere richting zoeken, in die van
het Volksleger. „Een weerbaar volk",
het is generaal Van Dam van Isselt,
die spreekt, „in vredestijd behoor
lijk geoefend, en georganiseerdin
oorlogstijd vast besloten, zoo noodig
alles aan het vaderland ten offer te
brengen, zulk een volk loopt zelfs
de machtigste tegenstander niet on
der de voet."
De allesbeheersehende voorwaarde
voor een volksleger is het verwaar-
loozen van bet onnoodige, om het
noodzakelijke tot dezelfde hoogte te
ontwikkelen als in de groote staande
legers. Toont men dat goed te be
grijpen, dan zal men een leger krij
gen, dat in hoofdzaak met deze
gelijk staat.
Wij hadden in generaal Staal
een minister, die met de Begeering
in deze richting wilde werkzaam
zijn, en bovendien reeds een mil-
lioen op de begrooting had bezuinigd.
De clericale leden der Eerste Kamer
hebben echter dit streven voorloopig
tot nul teruggebracht.
Er is voor Staal een andere mi
nister ih de plaats gekomen, die
hetzelfde wil als zijn voorganger.
Ge kunt hem het werken mogelijk
maken, door meê te werken dat er
een andersgezinde Eerste Kamer
kome. Die kan er komen als de
Provinciale Staten andere lieden in
dit lichaam afvaardigen en daartoe
kunt gij het uwe bijdragen, indien
ge zorgt, dat de liberale candidaten
in de Staten komerr in Juni.
Ge moogt niet langer onverschillig
blijven toekijken, waar zoo hooge
belangen op 't spel staan, een zoo
gewichtige vraag naar oplossing ver
langt. Wie met ons van meening
is, dat de landsverdediging geen zaak
kan zijn van een bepaalden stand,
doch de geheele natie aangaat, dat
geen andere' dieper in het volks
leven ingrijpt of hooger belangen
raakt, mag niet in gebreke blijven,
deze quaestie in zijn gemoed te
overwegen en ze te doen gelden bij
zijne beslissing door middel van het
stembiljet.
Een Politiek Bankroet.
Wien do goden beminuen, laten zij jong
sterven.
Dr. Knypor is dit lot niet beschoren
geweest, tig is aan de grens gekomen
van een leeftijd, dien we, volgens een
dichter der oudheid, bereiken als we zeer
oud worden. Maar hij heeft dan ook de
droeve ervaring moeten opdoen, van te
worden verloochend door lieden, die bij
kon meenen, dat hem 't naast stonden.
do onuitgesproken gedachte van hem en
zgn meester onder woorden gebracht.
Een monschelijk brein, een lovend men-
schelfjk brein en een levend menachelgk
lichaam hadden zij absoluut noodig.
Er was geea gebrek aan daaraan
is nooit gebrek geweest wetenschap
pelijke enthousiasten, die zich aan dat
experiment wilden onderwerpen. Maar
in dit geval was een vrijwillig sujet on
mogelijk, om redenen, die s^oadig dui
delijk zullen worden.
Daarom waren de beide mannen steeds
vervuld van do gedachte, hoe en waar
door zij een levond wezen zonden kunnen
krjjgen, die zich absoluut aan hun wil
zou onderworpen.
En toen "'as h<t toeval Sir William
gunstig geweest. Hg had kans gezien zich
tegeljjkertyd van een gohaten mededinger
te bevrijden en van een sujet voor zgn
experimenten te voorzien. Hij had niet
geaarzelddergelijke menschen deinzen
voor niets terug.
Gerald Rathbone was verdwenen.
Do auto bleef staan voor de deur in
den grooten sombere-i muur, die het huis
van Sir William omringde. Hij zei dan
chauffeur goadennacht, die zijn machine
ging wegbrengen naar een garage, en
opende de poort met zgn sleutel.
Terwijl hg door den donkeren tuin liep
en het groote vierkante huis voor zich
zag, voelde hij zich hoogst aangenaum en
op zijn gemak. Alle moeilijkheden waren
voor het oogenblik voorbij, hg kon weer
terug naar zijD grootma hartstocht, zijn
levenswerk, den dienst van de wetenschap.
Het was ongeveer tien uur, en toen hg
Hij, die meende te zgn de hoofdman
der anti-revolutionnaire partij, de van
God gegeven leider, wordt als er door
toedoen der clericalen, een ministerieels
crisis is uitgebr- ken, niet eens geraad
pleegd. En als hij door middel van zgn
lgforgaan aan 2ijn bestaan tracht te her
inneren, dan beet het uit den mond dos
broeders: »wie beeft u gemachtigd to
spreken uit Daarn der a.-r. partij V En
iemand, dia stoelt op denzelfden wortel
de geloofs, ontziet zich niet te smalen
»wat hebben wij met de Standaard van
noode
Een steen dus, wien in het politiek
gebouw verachtelijk is een plaats ontzegd
Zoo maar, zonder meer, uitgeschakeld
uit het politiek verband. Welk een ge
waarwording voor dezen ijdelen man
Uitgeschaamd.
Langer volhouden bleek onmogelgk.
De Standaard zegt nu, dat uit het verloop
van het debat over de crisis in de Tweede
Kamer bljjkt, dat Links meer recht had,
dan zij onderstelde, om van een opdracht
aan de Rechterzijde te spreken.
Och kom
En lees nu de Zeeuw van 22 April
daarin staat o. a.
»Een opdracht tot Kabinets-formatie
is aan geen enkel lid der rechterzijde
geschied".
Onder het opschrift »Begripsverwar
ring" die zij zelve tracht te stichten
geeft zij een zoo troebel overzichtje
an den loop der crisis, dat bet haar
lezers wel duizelen moet.
Een anti-revolutionnair lid dtr Twoede
Kamer schreef eens »de christelijüe pers
is in één woord uitgeschaamd. Die liegt
soms zoo, dat ze zelf gaat gelooven dat
't waar is".
Er zgn weinigen, die hot in vele op
zichten zoo bont hebben gemaakt als de
heer Staalman, maar met het boven aan
gehaalde kon hij wel eens gelyk hebben.
Buiteitlano.
Kapitaal en arbeid.
In Parijs zijn de stakingen niet van
d9 lnehc. Eerst de staking der electriciens,
daarna de mislukte staking der bakkers
gezellen en nu staken de arbeiders aan
den ondergrondschen spoorweg en de kell
ners.
Eer» kellDer-staking is vooral in een
sUd als Parijs heel lastig. Wel ;s do
staking Dog niet algemeen, mahr tocb
lijden vooral de groote café's op do bou
levards er onder.
De eerste twee avonden vond het pu
bliek die staking niet onaardig. r*e café
bezoekers gingen zelf naar het buffet en
namen daar hun bestellingen in ontvangst.
Zelf brachten ze hun glazen e.d. naar
hnn plaatsen. Maar nu die staking eenige
dii^en duurt, vermindert het café-bezoek
merkbaar.
Merkwaardig is die staking vooral om
do gestelde eischen.
De kellners vragen niet, zooals andere
arbeiders, meer loon, want ze verdienen
ni.'ts on ze verlangen geen loon.
de voordeur opende en de hal binnen
trad, was daar alles stil als het graf. Hij
sloeg op de gong, die aan den wand bing
en die somber door dhal weerklonk.
Niemand kwam op dat signaal. Sir Wil
liam bedacht, dat de huisknecht zeker uit
zon zgn. Wilson Guest had waarschijnlijk
om een of andere reden den bediende
toestemming gegeven, uit te gaan.
Hij liep de hal door, duwde zacht de
baaien deuren open, die naar de studeer
kamer leidden, en trad zgn eigen kamer
binnen.
Het vuur brandde vroolijk, de elee
trische lampen gloeiden, maar er was
niemand. Op zgn schrgftafel lag een
stapel brieven, op een ronde tafel naast
bet vuur stonden een koude kip en een
frisch Bordeaux. Blijkbaar was zgn eerste
vermoeden juist geweest en waren de
bedienden uit.
Hij ging de studeerkamer weer uit,
liep de gang langs en ontsloot een andere
deur, waaraehter niemand behalve hjjzelf
en Guest mocht binnendringen, een deur,
die altijd gesloten gehouden werd en die
naar de laboratoria, machinekamers cn
wei kkamers leidde, die achter aan het
huis waren bijgebouwd op een plek, waar
eerst een groot lawntennisveld was ge
weest.
Na de deur achter zich gesloten to
hebben, liep Sir William een korte gang
door. De eerste deur rechts waarop in
witte kleur de letter >A" stond, werd
door hem geopend en hij keek naar biDi»en
De kamer was leeg, ofschoon schitte
rend verlicht. Het was een vertrek, waarin
groote tafels, waarop teekeningrediénten,
Integendeel moeten zg tot nu toe een
flink deel van de ontvangen fooien af
dragen aan de café-houders.
Bovendien moeten zg de lucifers, die
in de café's gebruikt worden, betalen,
evenals het schrijfpapier e. d., dat de klan
ten verlangen en waarvoor dezen in den
regel niet betaleD.
Dit willen de stakers niet meer. Zon
der loon willen zij werken, maar nog
geld toegeven, dat weigeren ze.
Ook eischen ze opheffing van het ver
bod, geen knevels en baarden te mogen
dragen.
De patroons willen aan dezen laatsten
eisch wel toegeven. Het kost hun geen
cont. Maar zij beweren de inkomsten van
een deel der kellner-fooien niet te kunnen
missen. En de kellners houden vast aaD
hun eischen.
De café's worden nu door politie be
waakt en telkens hebben er kleine vecht
partijen plaats tusschen agenten en sta
kers.
Het eenvoudigste zou wel zgn, als de
patroons de eischen der stakers maar in-
willigden on eenvoudig de glaasjes iets
kleiro r maakten.
Op deze wjjze zouden zjj den stakers
hun zin geven en tegelijkertijd bet drank
gebruik verminderen, a!s de klanten dan
tenminste niet een glaasje mem- dronken,
wat ook mogeljjk zou zgn.
Engeland en Duitschland.
Engeland staat bij Duitschland nu een
maal in een zwart blaadje en elke ont
moeting van den Engelscben Koning met
een ander staatshoofd of zelfs maar met
een vreemden minister bezorgt allen Duit-
schers, die aan politiek doen, een nacht
merrie.
Feitelijk bestaat voor dat wantrouwen
van Duitsche zgde geen reden en dit
wantrouwen op zich zelf zou niet de
moeite van het besproken waard zgn, als
het niet hij do eerste de beste gelegen
heid aanleiding zou kunnen geven tot
ernstige moeieljjkheden tusschen beide
rijken.
Duitschland voelt zich alleen en Enge
land knoopt overal nieuwe vriendschaps
banden aan, wat te Berlijn met leede
oogen wordt gadegeslagen.
Pas weer heeft de Engelscbe politiek
een overwinning behaald.
Bij zgn bezoek aan den Spaanschen
koning, heeft koning Edua*d een bondge
nootschap gesloUn, waarvan de omvang
nog niet bekend is.
Naar ge/.pjjd wordt, zal Engeland Spanje
geldelgker» steun orleenen bij de uit
breiding der vloot, doch Spanje zou daar
tegenover Fng'iatid bij een eventueelen
oorlog in de Middellandsche zee alle
mogelijke hulp verleenen.
Ook zou Engeland het eens zgn ge
worden met Italië betreffende een optre
den in die zoo.
Hiervoor maskt men zich in Duitsch
land boos en ongerust. Waarom blijft
een raadsel, tenminste zoover deze over
eenkomsten de Middellaodsche Zee be
treffen. Daar tocb heeft Duitschland zoo
goed als geen b"langrn.
vellen papier en schetsen.
Guest was er Diet.
Na de deur gesloten te hebben, ging
hg weer verder en trad het chemisch
laboratorium binnen, een langwerpig,
laag vertrek, met bovenlicht overdag en
electri8che verlichting 's avonds. Toen hg
bedaard de deur opendeed, hoorde bij
daarbinnen beweging, en onmiddellijk
daarop zag hg aan hot andere eind den
man, dien bij zocht.
Het vertrek was in volslagen duisterniB
gehuld, behalve op een plek, waar twee
witgloeiende bollen een werktafel ver
lichtten.
De assistent stond gebogen over een
gascomfoor, waar boven een groote glazen
tube was vastgemaakt, waarin een of an
dere vloeistof kookte.
Plotseling boorde hg de naderende voet
stappen van Sir William, en sprong op.
Eén enkel oogenblik werd het gladde
roode gelaat op dat gelaat met een uit
drukking van schrik overtogen. Dat was
bij het licht dier beide gloeilampen dui
delijk te onderscheiden, ofschoon het ove
rige deel van het lichaam in de duisternis
verborgen bleef.
»Zoo, ben je hierzei Gouldesbrough.
»Het geheele huis scheen wel uitge
storven."
Guest zuchtte van verlichting en begon
toen op zgn eigenaardige, bjjna vrouwe
lijke manier te babbelen.
»Bij Jupiter 1" zei hij, >je deedt mg
schrikken, William. Ik had geen idé.' wan
neer je terug zoudt komen. Mijn zenuwen
zgn tegenwoordig als die van een jonge
juffrouw. Hi, hil" Wordt vervolgdj