N\ 46 1907. Donderdag 18 April. 9491" jaargang. 24 FEUILLITON GOESGHE Öo uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woenadac- en Vrjjdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Pr-u p&r kwartaal, in broes 0f75f buiten Goes, franco, jt Afzonderlijke Bommen 5 cent. isnx&ndiriQ ware adveR^enScSEif vó»©** 2 «iress tsps dees da& dvp t«ëfii!g&we- COIKW Do prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ov Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wonït de prfi« ileehts tweemaal berekend Geboorte-, lruweljjkfc- en doodberichten en de daarop eetrekloc^ hdjibecde dankbetuigingen worden van 110 regel» l,— ber*.keft&. Bewijsnummers 5 cent Tolefoonunmiaer 32. Uitgave vau de Naaml. Venmotsehap „Gfoesche Courant".' Directeur-Hoofdredacteur R. O. Rijkens. Een staaltje van bijzonder onderwijs Een onzer lezers zond ons ter inzage een paar leerboekjes voor de geschiede nis, geschreven door zekeren L. J. Tie- deinaDS, hoofd eener parochiale Roomsche school te Veendam. Deze heer meent, dat men boekjes over geschiedenis voor scholen met uitsluitend Roomsche leerlingen anders mag schrg- ven dan voor bjjzondere tcholen met leerlingen van verschillenden godsdienst. Dit deze boekjes zullen wg een paar zinsneden hier laten volgen, dan behoeven we er niet veel meer over te schrjjven, de lezers kunnen dan zelf hunne conclu sies trekken dit zjj vooral aanbevolen aan de antirevolutionnairen, die zich nogal eens, zooals van meer dingen, het mono polie van liefde voor het Oranjehuis toe eigenen. Over Lodewgk van Nassau schrijvend, zegt de heer Tiedemans »Een der fortuinzoekers, die de huur troepen aanvoerden was Lodewgk, broer van Oranje. Hg bezat in Neder land geen voetbreed gronds en had er geen belangen te verdedigen, doch aasde op de rijkdommen van kerken en kloosters. Om deze te verwerven aarzelde hg niet 't land in een zee van bloed en tranen te dompelen en do schoone Nederlanden te vuur en te zwaard te verwoesten. Doch ai was 's Prinsen broeder beslissend gesla gen, zich rustig houdeD deed hjj niet. Herhaalde malen viel hjj met zjjn woeste benden, in den vreemde geworven voor Fransch of Duitsch of Engelsch geld uit Katholieke heilig dommen, in de Nederlanden. Hg was de booze geest, die deze gewesten ja renlang verontrustte, en te vergelijken met de hand die de plannen uitvoerde, welke door 't hoofd, Oranje, werden beraamd". Over Willem den Zwijger wordt het vol gende Doorgeschreven »Twintig jaren lang had Willem van Oranje 't vuur des opstands van een deel van de Nederlanders tegen hun wettigen heer en koning gestookt, en langzamerhand was onder zjjn leiding 't verzet tegen den vorst verkeerd in een godsdienstoorlog van de Calvinis ten tegen de katholieken. Oranje zag wel, dat hg op den duur met de zgnen 't onderspit zou moeten delven, daarom deed hjj aan den Franschen koning den voorslag, ham alle Nederlanden in handen te zullen spelen, wanneer bjjzelf in 't onafhankelijk bezit van Holland, Zeeland en Utrecht zou komen. Toen Filips dit ter oore kwam, ver klaarde hg Oranje voor een landver rader en vogelvrij, en loofde een groote som geld en brieven van adeldom uit aan dengene, wien 't gelukken mocht den prins te dooden of in 's Konings handen te leveren." We zeiden hierboven, dat de schrgver zgn boekjes had ingericht met bet oog op den godsdienst der leerlingen. Hier van een paar voorbeelden. Over het wer ken van Petrus Canisius tegen de her vorming schijjvend, zegt de heer Tiede- man in het boekje voor scholen met enkel Roomsche leerlingen De geheimzinnige Verdwijning. (N»ar het Engelsch van Guy Tnorne).. »Wil je nijj naar de Tierde verdieping brengen vroeg hjj, .naar de kamer van Mr. Eustace Charliewood •Mr. Charliewood, mjjnheer ant woordde de man. »0, ja, ik herinner mjj zjjn kamer, nummer 408. Een lange mjjnheer met een gladgeschoren gezicht." •Juist", zei Sir William. »Ik heb zoo- even gehoord, dat hjj hier in het hotel logeert. Hjj is een oud vriend van mjj, en ik wiBt niet, dat hg hier was." De jjzeren deuren gingen dicht, de lift ging «aar de hoogte en Sir William kwam met den bediende op de vierde verdieping aan. •Langs den corridor, mjjnheer, en dan de eerste zjjgang rechts," zei de man van de lift. »Maar misschien is het beter, als ik even mot n meega." Hg sehoof het jjzeren hek weg en haastte zich met Sir William den cor ridor langs. Zjj draaiden den hoek om en de man woes op een deur ongeveer 10 meter verder. •Daar is het mjjnheei," zeide hg. Dat ie de kamer van Mr. Charliewood". Even nadat hg die woorden gezegd had klonk er een geluid als van eene ontploffing, dat uit de bedoelde kamer scheen te komen het waB een af schuwelijke tegenstelling van de deftige Als oen apostel trok de gelukzalige Petrus Canisius daartoe door zijn over heden aangewezen, door do Duitsche landen, overal de dwaalleer weerleggend, de afgevallenen vermanend en de ge- loovigen versterkend. Oostenrjjk, Bo- hemen, Tyrol, Beieren, Hongarjje, de Rijnprovinciën, Zwitserland en Polen waren het tooneel van zgn zegenrgke werkzaamheden. Honger noch dorst, koude noch hitte konden hem afschrik ken, hg trok langs ongebaande wegen, over bergpaden en afgronden, overal de ware leer van den gekruisten Heiland predikend." En let nu eens op, hoe ditzelfde onder werp wordt behandeld in het boekje, voor bijzondere scholen voor een gemengde bevolking van leerlingen Daar schrjjft hg in plaats van dwaalleerleer en in plaats van dwaalleeraarsnieuwgezinden. Over Vondel schrjjvend, zegt hg id het boekje voor scholen mot enkel Roomsche leerlingen »Op gevorderden leeftijd zag Vondel de dwalingen van het Protestantisme in, en opende hg zgn hart voor de genade Gods hjj keerde in deö schoot der katholieke kerk weder". In het andere boekje wordt eenvoudig vermeld»Op gevorderden leeftjjd werd Vondel katholiek." Dat. is nu het onderwgs, om hetwelk te bevorderen, onze openbare scholen in verdenking moeten worden gebracht. Buitenland. Botha aan het woord. Te Londen is Maaodag de zoo belang rijke Koloniale conferentie geopend. Het is een verslaggever van de West- minster Gazette gelukt een onderhoud met Botha te hebben. Die verklaarde den cor respondent, hoe aangenaam aangedaan hjj was geweest door de zoo harteljjke ont vangst zoowel te Londen als te Sout hampton. Over den toestand in Transvaal zeide hg, dat deze vol moeiljjkheden was, maar dat hij goede hoop had voor de toekomst. Op de vraag hoe de algemeene geest in Zuid-Afrika op het oogenblik is, antwoordde de minister dat die zonder den minsten twijfel vóór de samenwer king van Hollanders en Engelschen was. Zg voelen beiden dat dit in het belang van ieder is. Wat de toekomst van het economische leven betreft, Botha hoopte dat de zaken spoedig beter zouden wor den. Na den oorlog waren er zeer groote verwachtingen geweest en de mensehen hadden belangrijke kapitalen in onder nemingen vastgelegd, nu is er een weinig reactie gekomen. De Papieren van Montagnini. Ruau, de Fransche Minister van Land bouw heeft te Toulouse een rede ge houden, waarin hjj zeide dat de publica tie der papieren van Montagnini het bestaan heeft bewezen van een partjj, die in de onrust in het land een middel hoopte te vinden om de Republiek omver te werpen. Deze heeft echter niet het minste gevaar geloopen. stilte in dit hotel. De man keerde zich met een doods bleek gelaat naar Sir William. »Ga mee," zei hg, zgn beleefdheid vergetend. >Er is iets gebeurd. Kom, vlug Toen zij da kamer binnensnelden, von den zjj den man van de wereld op het haardkleedje liggen met een kleinen blauwen kring, waarin een rood puntje, in het midden van zgn voorhoold. De handen bewogen zich nog zwak jes, maar Eustace Charliewood was niet meer. HOOFDSTUK XL Een oplossing vanphos- ph orzuurzout. Sir William Gouldesbrough bleef drie dagen -in Brighton. Eustace Charlie wood was twee minuten nadat Gouldes brough en de bediende zjjn kamer bin nengekomen waren, overleden. De zelfmoordenaar had niets gezegd, en was geheel bewusteloos gebleven van het oogenblik, dat het schot afgevuurd was, tot zijn bijna onmiddelljjken dood. Sir William had alle noodzakelijke schikkingen getroffen. Hjj had den ouden Sir Miles Charliewood van Norfolk be richt gezonden, hg had zgn hulp ver leend bjj het gerechtelijk onderzoek en hg was, zooals de couranten zeiden, vol smart over den dood van zgn ouden en zeer gewaardeerden vriend. Drie dagen lang werd de houding van den beroemden geleerde overal met groote GOES, 17 April 1907. Het overzicht van de opbrengst der Middelen over de maand Maart zegt het Vaderland, geeft het verbljjdend ver schijnsel te constateeren, dat het accres hetwelk in de voorafgaande maanden op te merken viol, niet alleen bleef aan houden, maar dermate toenam, dat het over die maand zelfs meer bedraagt dan over Januari en Februari te zamen. Immers terwgl het over het eerste kwartaal van 1907 f851.460 beliep, droeg Maart alleen daartoe f440.724 bjj. Deze onverwachte zeer krachtige toe name is in hoofdzaak weder veroor zaakt door een enkele heffing. Doch ter wgl over Februari een dergeljjk gunstig verschil te danken was aan de stjjging der opbrengst ran den Suikeraccjjns, is de vermeerdering ditmaal niet aan die belasting te danken (dia nu integendeel, vergeleken met Maart 1906 een vermin dering met f27.000 te aanschouwen geeft,) maar aan de Successierechten, die met een geweldigen voorsprong op de opbrengst in Maart van het vorige jaar, ditmaal niet minder dan f341.591 vooruit gingen. Daarbjj komt daa verder nog een ver meerdering van de Directe Belastingen met f 46,000, van do opbrengst der Pos- terjjen met f33,000, vac die der Rijks telegraaf met f 38,000, van de Loodsgel den met i 24,000, van de Staatsloterij met f7804, van de Accjjnzen (tezamen) met f 500 en van de belasting op Gouden en Zilveren Werken met f1000, terwgl van de Indirecte Belastingen ook neg de opbrengst der Zegelrechten aanmerkelijk steeg (met f46,000), waartegenover wel iB waar in die afdeeling stond een ver mindering van de opbrengst der Registra tie- en der Hypotheekrechten (resp. f35,000 en f7000), maar waardoor toch afgezien van de stjjging der Saccessie- nog een meerdere opbrengst van circa f 5000 verkregen wordt, zoodat daarmede verkregen wordt, het totale toenemings- cjjfer van f 346,000 over de Indirecte Belastingen tezamen. Zooals boven reeds is aangestipt, beliep het accres over het geheele le kwartaal van 1907 f 851,460, waarvan het leeuwen aandeel toekomt aan de Directe Belastin gen (f270,720), terwgl haar op den voet volgen de Accgnzen (f234,604) en vervol gens delodirecte Belastingen f f218,656). Met f83,000 acords komen daarna de Telegrafen, met f 49,000 de Postergen, en met f26,500 de Loodsgelden. Vermindering wezen, over het kwartaal genomen, alleen de In voorrechten (f24000) en de Domeinen (f13.000) aan. Deze zeilde middelen zjjn het ook, die over Maart als de eenige vermin derde opbrengstposteu te boeken zgn, en wel de Invoerrechten ad f 24.000 en de Domeinen ad f26.000. De boven aangestipte vermindering van den Suikeraccijns met f 27.000 werd goedgemaakt door de stjjging van het Geslacht met geljjk bedrag. De vermin dering der opbrengst van dej accgnzen op Bier en Azijn met f 7000 werd ge- compenseeid door vermeerdering van die op den Wjjn met geljjk bedrag. Hat de bewondering geprezen. Hjj wist niets van eenig leed of zorgen van Mr. Eustace Charliewood en hg was diep getroffen door het verlies van zgn vriend. *Daar ziet men uit", zeiden eenige badgasten in Brighton tot elkaar, >dat wetenschap toch niet zoo'n slechten in vloed op het hart heeft, als men gewoon is te zeggen. Hij is misschien de beroemd ste geloerde van zgn eeuw, on Hj treurt als een broeder voor zgn vriend, o*n ai^u van de wereld met goede manieren, maar zonder eenige noemenswaardige kennis. Hoe treurig de toestand ook is, heeft hjj toch gediend om eenige mooie en nobele trekken aan het licht te brengen van een man, wiens privé loven tot nutoealtjjd eenigszins geheimzinnig was gebleven voor het publiek." Het gerochteljjk onderzoek duurde kort. Er waren weinig getuigen. Een of twee intieme vrienden vaD den overledene kwamen uit Londen over, dat waren club vrienden, die verklaarden, dat zij niet wisten wat hem tot zelfmoord kon be wogen hebben, ofschoon men wel had op gemerkt, dat do overledene de laatste veertien dagen ietwat zwaarmoedig was S:r William zelf gaf in den loop van zgn getuigenverhoor als zjjne opinie te kennen, dat Eustace Charliewood plot seling was aangegrepen door een van die onverklaarbare aanvallen van krankzin nigheid, die soms zoo onverwacht het menschelijk verstand overvallen. Zgn idéé werd door den rechter en de jury overgenomen, en de gewone uit gaand ten slotte aan accgnzen toch nog f 5000 meer opbracht dan haar voorgang ster van 1906, is voor een deel ook te danken aan de meerdere opbrengst van bet gedistilleerd (f 3000,/ en het zout (f 2000). Do quaestie van Oranje-Nassau's- Oord is, naar het N* v. d. D, weet mede te deelen, niet in de doos opgeborgen met de bekende maatregelen van het bestunr en de daarop gevolgde collectieve ontslag-aanvraag van bjj na het geheele dirigeerend en verplegend personeel. Den 8n dezer maand heeft het bestuur van Oranje-Nassau's-Oord een onderhond gehad met den voorsitter öj den secre taris van het hoofdbestuur dor Ned. Maat schappij tot bevordering der Geneeskunst, en met twee leden van het Ziekenhuis wezen. Voorts heeft de afdoelingsrfad van de afdeeling Wageningen der Ned Maat schappij tot bevordering der Geneeskunst de zaak ter hand genomen, nog enkele personen gehoord en rapport uitgebracht aan het hoofdbestuur der Maatschappij. Aan de Regeering is de mogelijk heid gebleken, dat, in geval van hand having van de voorgestelde verhooging van de rechten op wjjn bjj de voorge stelde wjjziging van het Indisch tarief, moeiljjkheden zouden rjjzen met het oog op verhoudingen met het buitenland. Ter zake moeten onderhandelingen worden gevoerd. De Minister van Koloniën ziet zich dus verplicht de voorgestelde ver hooging voorloopig terug te nemen. De raming van de opbrengst der voor gestelde tarief wjjziging moet dientenge volge met f 100,000 (nameljjk f70,000 voor de gewesten, genoemd in artikel 1 der Tariefwet, benevens in de Wester- afdeeling van Borneo en f30,000 voor het overige tolgebied) verminderd worden. Men schrgft ons uit Ellewouts- dijk i Zooals indertjjd in dit blad word ge meld, is er het vorige jaar door den heer J. C. van Hattum van Ellewoutsdjjk «ene belangrgke gift geschonken aan de ver schillende corporatiën dezer gemeente, als bljjk van waardeering voor de be toonde belangstelling tjjdens de ziekte en bjj het overljjden zjjner ecbtgenoote van de geheele gemeente ondervonden. Een gedeelte dezer som is besteed voor het {plaatsen van een g 'l nksteen in d wandelkerk en voor het aanschaffen van een nieuw torenuurwerk. Vooral dit laat ste is tot groot gerief der inwoners, daar het nieuwe uurwerk, in groot contrast met het oude, zeer geregeld loopt en op vier wjjzerborden den tjjd aangeeft Naar loopende geruchten is echter slechts voor bovengenoemden steen en torenuurwerk gedeelteljjk over de gift beschikt. Jam mer, dat men nog niet geneigd schijnt, voor de rest van het geld eene afd. van het »Gioene Kruis" op te richten, waar van indertjjd sprake was. Eene dergi'ljjke vereeniging zou voorzeker wel in den geest d'.-8 milden gevers en stellig niet minder als het torenuurwerk en den ge denksteen eene bljjvendo herinnering aan den ambachtsheer en zgne overleden echtgenoote zjjn. spraak van »tjjdelgke krankzinnigheid" werd aangenomen. »Hjj was," had Sir William aan het slot van zgn verklaring op uiterst gevoe- ligen to in gezegd, >de beste en trouwste vriend, dien ik ooit gehad heb. Onze we gen in 't leven liepen zeer uiteen. Hg bad geen belangstelling voor en begreep ook niets van mjjn wetenschappelijk werk. En ik, aan den anderen kant, nam heel wei nig deel aan de plichten en amusementen van het gezelschapsleven, die bet grootste deel van zjjn leven vulden. Misschie voel den wjj ons juist om die reden zoo tot el kaar aangetrokken. Niemand Z3l misschieD ooit^eten, wat een goed, edelmoedig en trouw karakter mjjn overleden vriend had. Ik kan mjj nu niet in. détails van zjjn privó-leven verdiepen ik kan alleen zeggen, dat de geheimzinnige gebeurte nis, die de gezelschapskringen beroofd heeft van oen hunner sieraden van de wereld, heeft weggenomen een gentle man in gedachte en daad, een type van een man, zooals wjj in het hedendaag- sche Engeland slecht kunnen missen." Do jonge Lord Landsend, die met mr Percy Alemere uit Londen was overge komen voor hot gerechtelijk onderzoek, keek zgn vriend met een ietwat cynischon glimlach aan, terwijl de diepe stem van Sir William GouldeBbrough to midden zjjner welsprekendheid, van aandoening t ilde. Mr. Percy Alomare beantwoordd- dien glimlach met een blik van verstand houding. Beide jonge mannen vonden het heel jammer, dat Eustace Charliewood zoo plot- lerseke. Maandagavond vergaderde do Gemeenteraad onder voorzitterschap van den burgemeester. Deze las de mededeeling van Ged. St. voor, dat de geldleeuing van f3000, waartoe in de vorige vergadering be sloten werd, is goedgekeurd, ea hg voeg,de er bjj, dat de leening onderhands geplaatst is pari tegen 4% rente. De heer, fl. Vette, die door een mis verstand op het kohier van de honden belasting was gebracht, werd op zgn verzoek daarvan afgevoerd. Van den heer A. van Velzen alhier was een verzoek ingekomen, om aan hem een aan zjjn erf grenzend stukje gemeen tegrond te verkoopen, hetwelk door de omwonenden als een bergplaats van stee- nen en onreinheden schjjnt beschouwd te worden. De voorz. deelde mee, dat adressant voor dien grond, groot 115 c.A. slechts f 18 over bad, terwgl de eisch was f 50. Het lapje had nu wel geen waarde voor de gemeente, maar het kon die misschien wel eens krjjgon bjjv. om er een huis op te bouwen voegde de heer Cnpery er bjj, en dan was f50 zeker niet te veel. Besloten werd het verzoek van do hand te wjjzei. WegrnB de bovenbedoelde goldlenning en f 100 voorschot voor het Rjjk, kosten van het verbranden van een aan miltvunr gestorven koe, werd de begrooting 1907 met f3100 in ontvang en uitgaaf ver hoogd. Nu kwam in behandeling het verzoek van Ged. St. omtrent een door ben ont worpen herziening der traktementen van de burgemeesters, secretarissen en ont vangers in de provincie. Ierseke behoort tot de 6e der 10 klas sen, waarin de gemeenten door Ged. St. naar de bevolking verdeeld zijn. 't Trak tement van den burgemeester en den secretaris, hetwelk thans f930 bedraagt, is bjj de nieuwe regeling gesteld op f950f1200. Naar de bevolking onge veer 4200 zielen, zou het op f 1100 ge steld kunnen worden maar B. en W. meenden tot f 1000 te moeten adviseeren. De voorz., als belanghebbende, had zich, zoo verklaarde hjj, buiten de discussie Dhr. Muller was, evenals een paar andere sprekers, tegen verhooging en dhr. Wesdorp verzocht Ged. Sf. te wjjzen op de afneming der bevolking, de schade door de overstrooming geleden en nog te ljjden en tegenslag in den oesterbao- del. De heer Cnpery, weihuuder, beves tigde dat het ad nes van B. en W. eigen- ljjk was dat van de wethouders alleen. Op grond van de overwegmg dat ver- z< t toch niet helpen zou, besloot de raad zich bjj het advies neer te leggeD. Het traktement van den ontvanger, hetwelk thans f 400 bedraagt, moet vol gens Ged. Staten worden f 500700. Voorgesteld werd te adviseeren f550, hetgeen werd aangonomen. Het kohier op de honden- en dat op de 8traatbeUsting werden zonder discussie vastgesteld, het eerste met een totaal van f 231, het laatste van f999,20. Bjj de laatst* rondvraag vroeg de heer De Schipper of het Juk in de vate aan de Damstraat, waarom hjj in de vorige seling waB overleden. Zjj hadden hem wel mogen ljjden, maar zeker haddetx zjj nooit de groote edelmoedigheid van karakter bij hem leeren kennen, die nu door Sir William Gouldesbrong zoo ge voel werd voorgedragen en door de aan wezige verslaggevers nauwkeurig opge- teekend. Later in bet hotel had de oude Sir Miles Charliewood den geleerd* warm de hand gedrukt. »Wat ik u hoorde zeggen, mjjnheer," zei hjj," deed mjjn hart innig goed. Ik zou wel willen, dat de oudste brieder Enstace hier geweest was en u dat had hooren zeggen. Maar James ie met zg* regiment in Indie. Eustace kwam nooit meer bjj ons op Charliewood Hall. Er waren lang geleden familieaangelegen heden die een breuk maakten tussohea hem en zgn familieleden. Daar zal ik nn maar liever niet meer over spreken, Sir William. Maar de tjjd heeft alle wonden, en als ik mjj Enstace nog herinner als een vrooljjke, gelukkige jongen te Eton, voor dat wjj, van elkaar vervreemdden, dan veel ik weer echt vaderljjk verdriet wat drageljjker hebt gemaakt. Ik dacht, dat mjjn zoon een nutteloos en zelfzuchtig leven leidde en teerde op het gold, dat ik gewoon was aan zjjn bank te zenden. Het was mjj werkeljjk een troost te hooren, dat hg in 't diepst van zjjn hart goed en edel moedig was." (Wêrdt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1907 | | pagina 1