ft'. 29, 1907,
Donderduy 6 Maart.
94sle jaargang.
GOESCHE
Oe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji par kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, f M5-
Afzonderlijke nommeia 5 cent.
Inzending van adverteisttën vóoq- 2uren op den dagjdat"
uitgavti
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regeli 1,berekend.
Bewjjsnummers 5 cent
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml. Yennootschap „Gtoescbe Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. GK Rijkens.
£en ton bespaardVijf
en een halve ton weggeworpen.
De Memorie ren To.lichtinsj bij de
Credietw.t tot roorloopige vaststelling
van een nieuwe Oorlogebegrooting ver
telt ons met pijnlijke duidelijkheid, hoe-
veel door de wegzending van het blij
vend gedeelte reeds bespaard i s, en hoe
veel er niet bespaard wordt, doordat
de Eerste Kamer de Oorlogsbegrooting
verwierp.
Bet staat er zoo nuchter, met de sta
len onaandoenlijkheid van een objectief
vastgesteld feit f 104,319 is er al bespaard
en f 546,850 zou nog bespaard z{jn ge
worden, indien de conservatieven in de
Eerste Kamer niet tusschenbeide waren
gekomen.
Do daad der meerderheid van de Eersts
Kamer kost ons alzoo do kleinigheid van
5 i/> ton gouds.
Staal, die den maatregel reeds in Oc
tober ten dotle invoerde, zuinigde daar
door 1 ton ten bat# van het land uit.
En als de Eerete Kamer hem den voet
niet dwars had gezet, zou dus in totaal
51/k 1 6i/j ton bespaard zjjn gs-
worden.
Het heeft niet mogen zjjn
Maar het kan intusschen geen kwaad
deze cijfers te onthouden, tegen dat niet
aan de Eerste Kamer, maar maar aan
de kiezers de beslissing aal worden
gevraagd, de beslissing in hoogste in
stantie, óók over de roekelooze daad
der meerderheid der Eerste Kamer.
(Fad.)
Uit de Pers.
De Crisis.
Het Vaderland zegt, dat door den tg-
deljjken voorzitter van den ministerraad
in de Eerste Kamer niot onduidelijk
werd te kennen gegeven, dat er vooral
daarom voor het geheele ministerie reden
zou zjjn om een afstemming van de be
grooting van oorlog hoog op te nemen,
omdat de vermindering van hot blijvend
gedeelte in beginsel was bestreden.
Stond daarna, aldus schrijft het blad
verder, ook maar iemand van de bestrij
ders op om te botoogen, dat de regeering
zich vergiste, dat het niet de bedoeling
was geweest de hervorming in beginsel
te bestrjjden, en dat men alleen maar
bezwaar had tegen den modus quo en de
wjjz® van voorbereiding
Er was geen sprake van. Do hoofd
woordvoerders in het debat hadden zich
èX te duideljjk uitgelaten. Was er iemand
opgestaan om to ontkennon wat do Min.
De Meester bad beweerd, ongetwijfeld
zouden de hoeren Thooft en Vermeulen
terstond het woord hebben gevraagd om
te bevestigen, dat zjj wel degelijk prin
cipieel oppositie hadden gevoerd.
Intusschen had het Ministerie als zoo
danig zich [volgens de redeneering van
De Nederlander daarvan niets behoeven
.FJSÏÏILL1T01",
De geheimzinnige Verdwijning.
(Naar het Engelsch van Guy Thome.)
»Na jaren van geduldig denktn en
werken heb ik eindelijk iets volbracht,
dat, en dat iB niet te veel gezegd, in do ge
heele modern® wereld een grooter omwen
teling zal teweeg brengen, dan nog ooit
is geschied. Alle andere dingen die ik
heb gedaan en gemaakt, alle andere uit
komsten van mjjn wetenschappelijk werk,
waren slechts voorloopers van dit groots
centrale idéé, dat bg mg altgd heeft
voorgeweten. De andere dingen, die mg
roem en fortuin hebben aangebracht,
werden ontdekt op weg naar dat één©
groote levensdoel. En nu eindeljjk ben
ik in het volle bezit van de waar
heid van al mijn theorieön. Over een
paar maanden zal mjjn werk geheel
klaar zjjn. Dan zal de geheelo wereld
vernemen, wat ik tot stand heb ge
bracht. En de geheele menschheid zal
beven, en mannon on vrouwen zullen
schrikken en zich verbazen, en zij zuilen
elkaar aankjjken als wilden zij zeggen,
dat de menschheid eindelgk wakker wordt
uit een diepon slaap en droom".
Wat is datalle8 wonderbaarlijk 1" zei
ze bjjna fluisterend, vol ontzag voor den
ernst van zjjn beweren.
aan te trekken. Zjj dringt nog altgd aaD
op aanblijven van de acht ministers, maar
alleen uit dit motief, dat ook hier geldt
sbeter ten halve gekeerd dan ten heeft
gedwaald
Met andere woorden het Ministerie
zou op zjjn verzoek om ontslag moeten
terugkomen en dan tot de Kamer zeggen i
wjj hebben gedwaald, wjj dachten eerst
dat de Eerste Kamer ook in beginsel de
afschaffing van hot big vend gedeelte, een
deel van ons program, had veroordeeld,
maar bjj nadere overweging zien wjj in
gedwaald te hebben en daarom bljjvec
wij maar weer op onze zeteft zitten.
Eén van beideöf De Nederlander is
totaal de kluts kwjjt, of wat zjj thans
schrijft is niets dan bittere ironie.
Wat is er dan toch gebeurd, dat het
Ministerie tot het inzicht zou kunnen
brengen gedwaald te hebben, want dat dc
Eerste Kamer het toch werkelijk niet zoo
erg heeft gemeend
Stel eens, dat de regeering aan deD
raad van De Nederlander gevolg had g®-
geven en in het gewaad van boetvaardige
zondares naar het Binnenhof ware ge
gaan, zou zjj dan niet zoowel van rechts
als van links door de Lohmannianen
incluis met hoongeluid zijn begroet
Is het dan aan De Nederlander geheel
ontgaan welk spectakel de meeste bladen
van rechts met De Standaard a la tête
reeds gemaakt hebbeD op het eerste vag?
en weldra tegengesproken bericht, dat
het Ministerie De Meester nog wel aar
zou bljjven
In één opzicht had echter De Standaard
geljjk nl. toen zij schreef, dat in elk ge
val de heeren van de rechterzijde eerst
in de gelegenheid moesten worden ge
steld om uit hun midden een Ministerie
te formeeren.
Wel is waar was dit minder conse
quent van een blad, dat eerst had betoogd
dat er voor hot Ministerie geen aanloi-
ding was om heen te gaan en voor de
rechterzjjde geen reden om het bewind
over te nemen.
Maar afgescheiden van die inconse
quentie waB het advies rationeel. Die af
breekt moet ook weten op te bouwen.
Terecht heeft De Standaard zjj het dan
ook wat laat ingezien, dat het niet
aangaat zich aan di® verantwoordelijk
heid te willen onttrekken.
Maar als nu mocht bljjken, dat de rech-
terzjjde wel tot afbreken maar niet tot
opbouwen in staat is
Dan zou daardoor aan het licht komen,
dat de daad van de Eerste. Kamer rog
roekeloozer geweest is dan ze in de bla
den van links werd afgeschilderd.
Maar in dit geval zou ook de crisis
een nieuw stadium ingaan. Blijft h«t
Ministerie-De Meester aan het bewiaö,
nadat gebleken is dat de rechterzijde on
machtig is bet bewind ovsr te nemen,
dsn zal het dat spreekt van zelf niet
in de StatenGeneraal verschijnen »1b boet
vaardige zondaar, maar wèl om te trach
ten zijn program ook inzake militaire
hervorming verwezenlijkt te krjjgen.
Komedie
In de rechterzjjde openbaart zich, nu
door haar toedoen de legerbegrooting
verworpen is, de ziedende ijver van
legerbezuiniging.
De heer Talma wordt door De Stan-
»Ik behoor niet tot de welsprekendeo",
zoo ging hjj voort. »Ik kan je niet zeg
gen hoe wonderbaarlijk het is. De eene
groote citadel waartegen menschelijk ver
nuft en de tijd sinds de dagen onzer
eerste voorvaders te vergeefs gevochten
hebben is eindelgk bestormd De 8leut®ls
van de menschelijk® ziel zullou weldra
in mjjn handen berusten. Geen enkele
man of vrouw zal nog een geheim voor
mij hebben. Alle betrekkingen in de
wereld zullen geheel veranderd worden."
>Wat is het was is het", vroeg zjj
opgewonden. j>Heb je gedaan, wat moeder
uit de grap zei Heb jo werkeljjk ein
delgk de vliegmachine uitgevonden
Met een verachteljjk gebaar wuifde
hg met de hand.
»Grooter, voel grooter dan dat," ant
woordde bjj »Neon, ik zoek het veel
verder. In een materialistische eeuw als
de onze mag het misschien van groot be
lang heeten, als een of andere geleerde
een middel vau vervoer uivindt, dat.
vlugger en veiliger is dan eenig ander.
Maar wat beteekent dat eigenlijk nog
Niets dan zorgvuldig toegepast® weten
schap gecombineerd met het vermogen
iets uit te vindon. Neon Zulke uitvin
dingen als de stoommachiaes, de boek
drukkunst, het buskruit zijn groot in hun
soort, maar zij hebben alleen een omwen
teling teweeg gebracht in onze steffaljjke
belangen de measchelijke ziel blijft er on-
ewogen bij. Wat ik nu weet, strekt veel
daard uitgenocdigd om zijn motie, tot
het instellen van een Commissie van
Legerbezuiniging niet los te laten.
Het Centrum getuigt onversaagd: »Nock
het defensie-vraagstuk, noch de kiesrecht -
quaestie schrikt haar (de rechterzjjde) af.
En dr. Kuyper schrjjft in De Standaard
Geen cent en geen m&n, die kan uit
gespaard, mag noodeloos verkwist worden.
Wat er noodig is, moet ©r zijD maar
wat nu weggeworpen wordt, moet ach
terhaald door degeljjko critiek en scherpe
contróle."
Het is duideljjk, dat al deze zuinig-
heidsjjver voor de kiezers bij da Pro
vinciale st®mbus bestemd is.
Toen de reehterzjjd® aan h«t bewind
was, nam zjj tot tweemaal toe in haar
Kabinet op den tegenstander van ver
lichting van den persoonlijken en fioan-
cieelen druk der militair© lasten, generaal
BergansiuB.
Toen zjj niet aan hot bewind was, be
streed zij' de vermindering van militair®
lasten, die de linkerzijde aan de orde
stelde, en beklaagt zich nu nog over de
verbeteringen, die de wet-Eland bracht.
Toen Staal verlichting in beide rich
tingen voorstelde, ging een deel der
rechterzijde mee, maar sneed het ander*
deel het leven van den Minister af. Er.
dat deel gaat men, ondanks die daad,
straks bjj de kiezers aanbevelen, waar
schijnlijk nog welin naa» van ver
lichting van financieele en persoonlijke
militaire lasten.
En dat heeten dan voorstanders van
hetgeen m'an en geen cent, die kan
worden uitgespaard!
Het ljjkt werkelijk op een komedie 1
fVad.)
GOES, 6 Ma-rt 1907.
Bjj Kon. besluit is aan mr. H. Oele
op zjjn daartoe gedaan verzoek met in
gang van 15 Maart e. k. eervol ontslag
verleend als plaatsvervangend griffier vau
den Raad van Beroep (Ongevallenver
zekering) te Middelburg, onder dankbe
tuiging voor de als zoodanig bewezen
diensten.
Staatscourant no. 54 bevat d* statu
ten der- Naaao-looze Vennootschap »Land-
bouwmaatschappjj de Bath-polders", te
Goes. Doolhet drijven van landbouw
op of het op andere wijze behalen van
voordeel met de gronden behoorende tot
de onder de gemeenten Rilland-Bath en
Krabbendijke gelegen lsto en 2de Bath-
polders en don buitenberm of bniten-
grond daarvan, voor zoover zij rechten
op een en ander beeft. Duurtot 31
Maart 1950. Kapitaalf 600,000, verdeeld
m 120 aandaelen van f 5000. De aandee-
len zjjn splitsbaar in onderaandeelen van
f 1000. Van do aandeelen zjjn 112 aan-
deelen geplaatst en volgestort. Het be
stuur dor vennootschap iB opgedragen
aan een directeur onder toezicht en
waar voorgeschreven met medewer
king van een college van minstens^ en
hoogstens 7 commissarissen. Voor de eer
ste maal zijn benoemd tot directeur voor
den tjjd van 1 jaar de heer W. Kak?-
beeke, te Goestot commissarissendo
heeren J. M. Kakebeeke, te GoesJ.
E. Mulock Houwer, te GoesJ. A. van
Heel, te Goes H. A. Banken, to Wilhel-
verder, en is veel wonderbaarlijker."
In zjjn opgewondenheid was bjj gaan
staan en boog zich ovsr haar heen.
Nu stond zij ook op en staarde hem
aan met een hand op zjjn arm.
»0 zeg mij," zei ze, wat bet is. wat
ter wereld kan zoo vreemd en zoo vor-
scbrikkeljjk in zjjn gevolgen zjjn
»Luister antwoordde hjj. *Je weet dat
het licht door middel van het prisma
in de specfcroscoop gesplitst kan worden
in de deelen, waaruit het is samenge
steld
»I«der kind west dat tegenwoordig,"
antwoordde zij.
»Goedhernam hij. »Eo hjj ging
voort»Ik zal het je zoo eenvoudig
mogeljjk vertellen, zoodat je alleen maar
do breedste, eenvoudigste, het meest aan
don dag komende omtrekken zint. Weet
je iots van den menschelijktin geest af?
Ho® zou je bijv. in gewone woorden aan
duiden, wat hypnotisme is
»Dat is,'4 antwoordde zjj, >de macht
van het ©ene menschelijk© brein over
het ander®."
s-Juist," zei hij, >en op welk® wjjze
Hoe kan het eeuo brein, dat pbysiek
niet in aanraking komt met het andere,
daarop toch invloed uitoefenen
»Door magnetisme," zei ze, *door,"
zij aarzelde het woord te gebruiken,
»door eon soort van stroom die van het
eene brein in het andere overgaat."
Hjj hield boide handen voor zich uit-
minadorpW. F. K. Lenshoek teKloe-
tinge J. P. Fokker, te Middelburg en
J. C. Bonman te 's-Gravenhage.
Man meldt uit den Haag aan de
N. R. Ct.
Sedert de jongste ontvangst door H. M.
de Koningin van den president der EerBte
Kamer, baron Schimmelpenninck v. d. Oy*,
en het daarop gevolgd tweede onderhoud
met jhr. Röell, voorzitter der Tweede
Kamer, zijn er geen staatslieden meei
door de Koningin geraadpleegd.
De geruchten, dat leiders van een be
paalde politieke groep zich reeds bezig
houden met pogingen tot vorming van
een Kabinet, vinden geen bevestiging.
Tot heden althans, meent men te kunnen
verzekeren, is een opdracht tot Kabinets
formatie nog niet verstrekt.
Naar de Midd. Ct. verneemt, heeft
de hoer dr. R. Bijlsma, arts, ontslag ge
vraagd en, ingaande met heden, verkre
gen als directeur van het GasthuiB te
Middelburg.
In de Midd. Ct. lezen wjj het vol
gende uit Rotterdam, ook aan andere
bladen toegezonden bericht
Tusschen de ingenieurs Ch. Coomac
te Goes en R. de Muralt te Zierikzoe U
een geschil ontstaan over de vraag, waar
aan de meeste dijkscslsmiteiten van 12
Maart 1906 zijn toe te schrjjven.
De heer Coomans beweert, dat bet wate
door den djjk komt, tcrwjjl de beer De
Muralt van oordeel is, dat alle calamiteiten
aan zeedjjken zijn toe te sehrjjven aan
het water, dat er overstortte.
De heer Coomans wil dan ook ver
hooging der binnenbermen, terwgl de heer
De Muralt uitsluit©id dgkskruinverhoo-
ging wenscht.
Aan de zjjde van den ingenieur D#
Muralt, hebben zich, voor zoover betreft
de bestrjjding door bermverhooging, reeds
geschaard de ingenieur Hoogesteger uit
Amsterdam en de ingenieur v&d den
ij ks water staat Drujjvestejjn te Vlifcsingen.
Nadat deze strjjd eerst is aangebonden
in hes weekblad De Ingenieurzal door
de beide eerstgenoemde ingenieurs over
deze aangelegenheid te Middelburg een
debat worden gevoerd, dat zeker de be
langstelling van vel® ingenieurs en ande
ren zal trekken".
Wjj zjjn eens op onderzoek uitgegaan
en hebben vernomen, dat van dit bericht
alleen de aanvang volkomen juist is. Er
is eenig verschil van meening tusschen
beide genoemde ingenieurs over het be
doelde punt. Dat de technische quaestie
echter zoo eenvoudig zou zijn, als in het be
richt wordt meögedeeld, is onjuist. Het
gaat stellig niet aaa om in oene cour .nt,
die geen vakblad is, deze zuiver technische
quaestie uiteen te zetten. Om dezelfde
reden zou echter een debat over deze
zaak in tegenwoordigheid van leokon over
dezen heengaan. Dit debat zal dan ook
niet te Middelburg worden gehouden.
Een dergeljjk debat zou alleen op zjjn
plaats zjjn in eene vergadering van bet.
Kon. Instituut van Ingenieurs.
Gisteren ten 2 ure werd in de
»Prins van Oranje" de jaarvergadering
gehouden van de Veilings-vereeDigiDg,
gevestigd te Goes. Da voorz.tter, dhr.
Hanken, heette de opgekomenen welkom.
Er werd een overzicht der notulen
gestrekt, sloeg ze inéén ©d zjj zag da-
zijn polsen beefden van opgewondenheid.
»Ja", zei hjj, terwgl zjjn stem steeds
lager, maar doordringender werd, j
hebt volkimcn de waarheid gezegd. I)o
hersenen zijn een wonderljjk instrument,
een gevoelig, een elektrisch instrument,
dat voortdurend vreemds en tot nu te
onontdekte strooman uitzendt. Het gaat
er me,e aft met de transmitter boven i»n
den top van het station van Marconi'i
draadlooze telegraphie. Er gaat iets wa
niet waar te nemon is, de lucht in ei.
ver weg over don Oceaan antwoordt iets
op den invloed daarvan. Zoo geschied'
het ook mot de rnonscheljjke hersenen;
Tallooze experimenten hebben dat bo
wezen, de geleerden van de geheele we
reld zjjn het daarover eens.
»En", zei ze.
Verondersteld na, dr.t ik ontdekt Leb
hoo ik die trillingen, beter woord woet
ik er op 't oogenblik niet voor, kan ver
zamelen, deze trillingen die uitgaan vau
de menscheljjke hersenen
»Er gaat mij een licht op", zei Mar-
jorie langzaam en met iets pijnljjks in
haar stem, alsof deze woorden met nioeite
en in groote ontroering over haar lippen
kwamen. »lk denk, dat ik je een beetje
begin te begrjjpen."
»0," antwoordde hij, »jjj staat altjjd
ver boven gewone vrouwen. Er is go er
andere in de woreld zooaft jij. Jou geest,
is scherp. Je bent altgd voor mjj bestemd
gegeven over het jaar 1906. De toestand
mocht vrjj bevredigend genoemd worden
in aanmerking nemende, dat de verschil
lende producten ver beneden de verwach
ting uitvielen evenwel was er toch reden
tot aanmoediging.
Medegedeeld werd, dat de onderhande
lingen met het Gemeentebestuur met den
gewenschten uitslag waren bekroond.
Goedgekeurd werd het contract, inzake
buur van het Beursgebouw, met de ge
meente Goes.
De producten brachteD op op de ge
houden veilingen f15726,45, de uitgaven
bedroegen 15558.825, het saldo was dus
f 167,635. De rekening der v»rBfirigir<g
bedroeg in ontvangsten f597.126, ann
uitgaven f 551,235, saldo f45 89. He* vo
rige jaar was er een tekort var; f36,485.
Dt schuld der vereeniging isaanmer-
keljik verminderd en bedraagt nu nog
f 300.
Beide rekeningen werden goedgekeurd.
Als bestuursleden waren aan do buurt-
<rau aftredingdhr. A. Jobse te Goes,
welke herkozen werd (niwt aanwezig) en
dhr. J. Koster t® 's-Gravenpolder, die
niet meer m aanmerking wilde k< rrwm.
Id diens plaats werd gekozen dhr. F.
Kakebeeke te Goes. Deze fiam de be
noeming san.
Er werd eenig^discu^^te gevoerd r
de vraag of voorlaan het fruit e. a. p do
veiling psr gewicht, of per mand zal wor
den verkocht. Deze kwestie werd echter
niet tot oplossing ;gebracbt. en aangehou
den tot een volgende vergader"Dg, te jbou
den voordat do veilingen weer beginnen.
Borsele» lil de Maandag gehouden
vergadering van den Djjkraad voer do
waterkeering van den Calamiu-usron pol
der Borsel® werd medegedeeld, dat de
onlangs vastgestelde omschrgviDg van de
onderhoudswerken is goedgekeurd nuts
zetbasaltsteen worde gebruikt voor bet
maken van basaltglooiïog in plaats van
gewonen basalts!een.
Voor de bestrijding der kosten var de
op 2 dezer aanbestede oevcTWik"D be
sloot de Dgkraad eenige posten in de
loopende begrootiüg te wijzigen en bet
resteerend t© putten uit, bet te gelde
maken van inscbrjjvingen op het Groot
boek der Nationale Schuld.
De begrooting der inkomsten en uit
gaven voor het nieuwe dienstjaar 1907/08
werd vastgesteld zooals zjj was voorge
dragen.
Wegens vergrooting der haven en bet
maken van eene tweede los-en laadplaaft
door de gemeente Borsele, machtigde de
Dgkraad het bestuur om eone overeen
komst aan t® gaan met bet gemeente
bestuur voor bet gebruik van materialen
en het onderhouden van steenglooiing.
Ten slotte nam de vergadering krenis
van het besluit van Heeren Ged» putei rde
Staten, waarbjj de Djjkraad van bet voor
malige waterschap EllewoudsdijkRor-
sele en het bestuur der waterkee- ine wor
den ontbonden en de secretaris-om/arg r
eervol wordt ontslagen.
Wemeltlinge. De Werklieden ver
eeniging 5>L:efde Bindt" heeft aan de
leden haar jaarverslag toegezonden. Uit
dit verslag b'ijkt, dat, de veroeniging bet
jaar begon met 172 ftden ea 39 dona
teurs en begunstigers en e.-n g »d slot
vau het vorig© boekjaar van f978,52.
geweest."
Weer ging er. zelfs 1" ördd-1 an
haar opgewODdenb'-id ir vh
haar p«Jaat. Zjj raaW ïi
»T>-e Ga voort V<
and» rs don -Fao j
»lk," ba&lde u
allo menshh'-n
'okomcr, b 9.
va» de Gedachte z»-Jf kan verzamelen.
Bedonl nu, wet ik jo het ivr-«, v;- 1 d
b-'b. Ik spiak ovoi L.cbt <-n bo-- h#>t-
Licht dcor e-a prisma in zjju verschillende
dooien gespitst km worden. Niot alleen
kan ik nu de geheimzinnige trillingen
der menseholijke hersenen verzamelen,
ncaar ik kan ze door e-jn spectroRcoop
laten gqar, een instrument, waarvan men
tot nu too in de wetenschappelijke wereld
nog mei heeft gedroomd. Ik kan .weten
waaruit de trillingen dor gedachten be
staan, boe sterk zjj zijn cc wat. zg be-
teekenen."
Zjj keek hem ongoloovig aan. »Zelfê
nu," z®i ze, »begrijp ik Dog niet rocht
de grooie beteekenis van dit alles. Ik
weet nu dat, je de tot nu toe onbekende
werking der gedachten hebt ontdekt.
Daardoor zal je naam meer bekend wor
den dan die van Newton zelf. Maar or
schijnt nog iots anders achter te zitten.
Ja hebt nog moer to zoggen. Wat is bet
proctisebe resultaat van dit alles vau
dit theoretische feit.?'"
Wordt vervo'ffd j
