1907 NV 2(1 Donderdag 28 Februari. 94su jaargang. «OESCHE C#l!RANT. Telefoonnnmmer 28. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goescbe Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkkms. De prfl» der gewone adTertentiSn is van 1-5 regels 50 eent, eiken regel meer 10 ct. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing dorzelfde advertentie wordt de prjjt slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— berokead. Bewijsnummers 5 cent. Oe uitgave dezer Oourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoid, uitgezonderd op feestdagen. Pr|ji per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, ï525. Afzonderlijke nommeis 5 cent. Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dagjder uitgave. Waar het om gaan moet. Hoewel nog eenige maanden ons schei den van het tjjdstip der verkiezingen, waardoor voorzien moet worden in de periodiëke aftreding van de helft der leden van de Provinciale Staten, wordt nu reeds de aandacht, en niet ten onrechte, voor die verkiezingen gevraagd. Alle drie jaar hebben ze plaats deze verkiezingen, maar vooral dit jaar hebben ze meer dan gewone beteekenis, wat vooral zjjn oorzaak vindt in het twee slachtig karakter onzer Staten-colleges. Ze zjjn regeër-colleges en kiescolleges. Regeer-college» met het oog op hun eigen provincie, waarin zjj velerlei belangen hebben te bobartigei, en üfcs-colleges met het oog op de Eerste Kamer, welker leden zjj hebben te kiezen uit hen, die daartoe door de wet benoembaar zjjn verklaard. Dat door deze tweeslachtigheid de stem ming onzuiver wordt gemaakt, is reeds dikwijls betoogd en bet zou een zegen zjjn als dit •verblgfsel uit vroegere tjjden, hoe eer hoe beter, verdween. Het moet niet kunnen voorkomen, dat mannen, die hoog staan in de achting hunner gewestgenooten vanwege hun veelomvattende kennis, niet gekozen wor den uit hoofde hunner politieke over tuiging, terwjjl omgekeerd geen nullen, bjj de gratie vau hun kerkgeloof of politiek, gesehikt verklaard behoorden t» worden voor een college, dat hoofdzakelijk water8chapsbelangen en wat daaarmoe in verband staat, heeft te behandelen. Als er in onze staatsinrichting één vertegenwoordigend lichaam is, dat krach tens zjjn grondwettelijke taak staan moest buiten den politiekon partijstrijd, om die taak 't best overeenkomstig het algemeen belang en naar behooren te vervullen, dan zouden het de Previnciale Staten moeten zjjn. Aan deze toch zijn volgens art. 184 en 135 der Grondwet opgeira gen »de regeling en het bestuur van de huishouding der provincie", de vast stelling der in het provinciaal belang noodige verordeningen en bet verleenen hunner medewerking wanneer de wetten of dt algemeene maatregelen van bestuur het verderen", tot de uitvoering daarvan. Bjj het vervullen dier bjj uitstek ad ministratieve taak kunnen partjjzucht en politieke hartstocht slechts schaden het provinciaal belang en de onparfcjjdigo uitvoering van 's lands wetten en der daaruit voortvloeiende bestuursmaatre gelen, zjjn het meest gebaat, indien tot leden der Provinciale Staten worden aan- 4 FBïïILIlTOSf. De geheimzinnige Verdwijning. (Naar het Engelsch van Guy ThorntJ. Charliewood ging op een wenk van zjjn gastheer zitten. Hjj deed dat met •en zucht, want hij wiet, dat hij opge roepen was om in het huis van Sir William Gouldesbrough te komen, om een of andere geheime opdracht te vol brengen, die hem niet beviel. Ja 1 Het was «en hopeloos geval. De laatste jaren stond deze man onder den invloed van een wil, sterker dan de zjjne, een wil, die gesteund werd door een seherpen, ruBtoloozen geest. Lang zamerhand was hjj gevangen in het net, dat Gouldesbreugh voor kem uitspreidde. En het lokaas was toen en ook later geweest, geld het eenige, dat Char liewood van belang vond op deze wereld. Het verhaal over het langzaam aan groeien van zjjn dienstbaarheid te genover dezen man was lang. Hjj had hem geld geleend, bjj bad een papier onderteekend, zjjne andere groote schul den waren door den geleerde betaald, en na drie jaar was bjj een willoos werk- tuig gewordeD, met lichaam en ziel de dienaar van dezen man, die hem, als hij wilde, kon ruïneeren en zoo aan zijn gemakkeljjk leventje een einde maken. Geen levende ziel wist of vermoedde dat er fcusschen deze twee monschen een dergeljjke band bestond. Zelfs de vjjanden van Charliewood raadden nooit de waarheid, dat hjj een soort van jakhals was, een spion, die te gewezen degeljjko, kundige en werkzame mannen, onverschillig van welke politie ke richting, wien de bloei ea de wel vaart van de provincie hunner inwoning ter harte gaat en die van hare belangen op de hoogte zjjn. Maar het feit ligt er nu eenmaal toe en de kiezer heeft, als hjj straks ter stembus gaat, er rekening mede te hou den, dat zjjn statenlid stemrecht heeft voor de Eerste Kamer. Zeolang de beide Kamers der Staten- Generaal ééns geestes zijn in hun meer derheden, zal er niet licht botsing ont staan over principieele zaken, maar is dit niet het geval en is de politieke constellatie der EerBte Kamer anders dan die der Tweede, dan komen er botsingen, zooals nu over het volksleger. Op dit oogenblik ligt de meeederheid al is die nog zoo klein dor Tweede kamer links, en die der Eerste rechts. Dit iB een fataal iets. Wetten, waarin beginselen liggen opgesloten ook al zijn het geen partjjwetten te noemen leopen op die wjjze steeds gevaar van te verongelukken op de reis naar het Staatsblad. Zoo is dezer dagen door het afstem men der Oorlogsbegrooting door de Eerste Kamer een belemmering opge worpen op den weg, die leidt naar he> het Volksleger. Daardoor, en niet alleeD omdat er verschil was over het »bljjvenö gedeelte" is een ministerieele crisis uitgebroken. Wat is nu natuurljjker, dan dat bn de a. s. verkiezingen voor de Prov. Staten, de kiezerB eens zeggen, koe zjj kierover denken Maar dat durven de clericalen niet aan, en zjj haasten zich, zie een cle- ricaal blad in deze streken om andere verkiezingsleuzen te bedenken. Ze spreken van soeiale leuzen. Och arme, alsof de clericalen op Bociaal terrein zooveel op hun credit-zjjde hebben te boeken 1 Maar, dit geven wjj toe, het zal hun gemak- keljjker vallen op dat gebied hun schaap jes een rad voor de oogen te draaien. Hier, in de Staal-quaestie (om het nu maar eens zoo te noemen) gaat dat zoo gemakkeljjk niet. De feiten zjjn te een voudig de kleinere man begrjjpt ze. Of een clerieaal blad hem al zoekt in de war te brengen met man-maanden" en ingewikkelde rekensommetjes, hjj weet, dat de rechterzjjde der Eerste Kamer een minister naar huis hoeft gestuurd, die een millioen had bezuinigd op de Oorlogsbegrooting; hjj weet dat zjjn jon gens, die uitzicht hadden op een kortoren doen had wat zijn meester zei, die een of andere geheime opdracht had uit te voeren en die op bevel moest komen en gaan. Tot nu toe hadden alle diensten, die Charliewood Sir William bewezen had, en waarvoor hjj, dat moet gezegd wor den, uitstekend betaald was, nooit do grenzen va» de eerlijkheid overschreden, ofschoon zjj wel dikwjjlB op 't randje daarvan geweest waren. Gouldesbrough gebruikte Charliewood om het een of ander te weten te komen, om kennia te maken met den een of den ander, en daaruit zelf zjjn gevolgtrekkin gen te maken. En wat er gebeurde nadat Charliewood zijn opdracht volvoerd bad, dat wist hij niet en dat kon hem ook niet schelen. Van één ding eehter was hjj zeker, dat, wat ook de motieven van deD geleerde zjjn mochten en hjj was niet van plan ze te onderzoeken dat zij niet van de gewone, misdadige soort waren—ja, waarschjjnljjk met misdadige bedoelingen niet te maken hadden. Alles wat Charliewood zich met bit terheid en een gevoel van machteloos heid voorhield, was, dat hij een werktuig en spion van dezen man geworden wbb, een navorscher van geheimen, iemand, die op zjjpaden wandelde. »Waarom telegrafeerde je mij vroeg Charliewood op gemelijken toon. >Wat moet ik voor je doen Sir William keek zjjn gast snel aan, en even kwam er eene uitdrukking van drift op zijn gelaat, maar hjj antwoordde op welwillenden toon »Beste Charliewood, wees zoo goed oefeningstjjd bjj de cavalerie, door het bedrjjf der clericalen in de Eerste Kamer, zich hebben verblijd met een dooie mosch, dat zjj weer langer moeten big ven. Het is het belang van de kleine luyden als er een vrjjzinnige meerderheid in de Eerste Kamer komt, en de kiezer zal ver standig doen, als hij daartoe meéwerkt, zijn leiders kalm laat praten en eenvou dig op zjjn stembiljet de namen der vrjj- zinnige candidaten zwart maakt. Onder deze leuze moeten de a. s. ver kiezingen voor de Prov. Staten worden gehouden. En de vrjjzinnige kiesvere nigingen zuilen goed doen doen met ts zorgen voor brochures, waarin op een voudige en tegeljjk duideljjke wjjze den kiezers uiteen gezet wordt, waar het om gaat. Buitenland. Engeland en Transvaal. De gewezen Zuid-Afrikaansche Repu bliek, Transvaal, trekt na langen tijd eens weer de aandacht. De liberale re geering in Engeland maakte zich gereed het land etDe constitutie en een parle ment te schenken, met groote mate van zelfbestuur. Deze regeering had geen reden om den Boeren ©en kwaad hart toe te dragen. Integendeel een der rede nen, die aan de liberalen de overwinning hebben bezorgd bij de verkiezingen, was, dat vele Engeischen in bun gemoed zeer ontevreden waren over den oorlog om de wjjze, waarop bjj werd gevoerd. In zekeren zin kan men zegged, dat de liberale regeering aan de Boeren har* opkomst dankt. De conservatieven echter en huDne bondgenooten, de unionisten, bleven wat zjj warei vóór den oorlog. Zij vonden, dat het niet te pas kwam, aan de TranBvalers parlementaire instel lingen te schenken. De unionistische bla den waarschuwden, dat men de Boeren geen oogenblik kon vertrouwen zij zou den van de eerste de beste gelegenheid gebruik maken, om opnieuw tegen En geland in verzet te komen. En wat zou er worden van de Engelsche industrie, van de diamantlords, van de Randmag- naten Later beschuldigde een unionis tisch blad de rogeering bijna van land verraad. Zjj had de kiesdistricten in Transvaal zoo ingericht, heette het, dat daardoor de overwinning der Boerenzaak werd voorbereid. Men kent thans de uitslag vau die verkiezingen. Het is een zeer gunstig ver- Bchjjnsel", dat ze, hoewel de hartstochten zoo in beweging waren gebracht, zoo rustig zijn afgeloopen er zjjn geen onge regeldheden voorgekomen. De Engelsche regeering kan daaruit leeren, dat de Transvalers van hun recht een gepast gebruik weten te maken. En het ministerie, aan welks hoofd thans de groote Botha staat, bestaat voor het grootste deel uit mannen met bekend* zoo'n toon niet aan te slaan. Wij zjjn nu al Ie lang geassociëerd, om nu nog op die wijze tot mij te spreken. Jjj was er mee geholpen om sommige dingen voor mg te doen, en mij was bet veel waard, dat jjj die dingen deedt. Dat is de geheele zaak. Laten wjj nu vriend schappelijk met elkbar omgaan, zooals tot nu toe bet geval was." Charliewood haalde rjjn schouders op. >Je weet heel goed, Gouldesbrough," zei bjj, »dat ik aan je ben overgeleverd en alles doen moet wat je mjj in redelijk heid vraagt. Maar ik ben niet van plan op het oogenblik op dien kant vau de kwostie verder in te gaan, als jg er geen lust in hebt. Waaromkreeg ik het tele gram »Wel," zeide Sir William, terwjjl bjj den ander een sigaar presenteerde, of schoon bij zelf niet rookte, er is iemand, in wien ik zeer veel belang stel. Ik ken hem niet perso* nljjfe, ofschoon ik wel het een en ander van hem weet, en ik wil alles weten wat er van hem te weten valt." »Ik veronderstel," antwoordde Charlie wood, »dat het je niet moeilijk zal vallen alles te weten te komen, wat je wilt." Hjj zei dat met iets spottende in zijn toon. »0, natuurlijk niet," antwoordde Sir William»maar in dit geval zou ik willen, dat je hem eerst leerde kenneü. Jij kunt dat gemakkelijk als je wiltje hebt zeker wel wederzjjd8che kennissen. Als je hem leert kennen, maak je dan zoo aangenaam mogelijk tegenover hem en niemand heeft daar zooveel slag van als jjj zelf, beste jongen. Wordt zoo moge gel jjk zjjn intiemste vriend, en laat mjj namen, eens de voorgangers iD den strjjd tegen Engeland, thans geroepen om aan hun volk een vredig bestaan te schenktn onder de Engelsche vlag en zjjn en wel stand te bevorderen. Polen en Ruthenen. Men beleeft in Oostenrijk-Hongarge weer moeilijkheden. Dat is niets bgzon- ders htt zou iets bjjzonders zjjn, als er geen moeiljjkheden bestonden in de oude monarchie. Maar de quaestie, die nu ge rezen is, heeft iets nieuws. In Galicië, waar de Polen de meerderheid vormen, ligt de stad Lena berg met eene univer siteit. In Galicië, wonen ook de Ruthenen en aan de universiteit zjjn een groot aan - tal van dezen als student ingeschreven Nu willen deze jongelieden liefst in hunne landstaal worden toegesproken. Zjj vin den dat zjj evenveel recht hebben als de Polen in wier taal zjj worden onderwezeB. Het is dezelfde eisch dien de Polen elders stellen. Maar in Galicië zjjn deze de baas en zjj beweren dat als de Ruthenen niet tevreden zjjn met het gebruik van bet Poolsch aan de universiteiten teKrakan en te Lemberg, zjj zelve maar eene hooge- school moeten stichten. Daarom en omdat zij over 't geheel zich als mishandeld en achteraf gezet beschouwen, zjjn de Rutheensche stu denten woest geworden en in opstand gekomen. Zij hebben teer onbehoorljjke dingen gedaan. Zij drongen het akademie- gebouw binnen en vernielden wat voor vernieling vatbaar was, ook kunstwerken. Zij mishandelden de heeren, die zich tegen hen verzetten en de zeer gehate secre taris der universiteit, dr. Winiarz, werd zwaar gewond door een stokslag op het hoofd. Het eerste gevolg van die buitensporig heden was dat de akademie werd gesloten. Er werden niet minder dan 79 Rutheen sche studenten, onder wie waarschijnlijk onscbuldigen zjjn, gevangen genomen. Dat is r*eds erg genoeg, maar de straf wordt verzwaard door de wjjze waarop zjj wordt toegepast. De arme jongelieden zitten in ware kerkerholen, vuile, onge zonde hokken, die overvol zijn. Natuurlijk hebben zjj geprotesteerd en de hulp in geroepen van den minister van justitie. Maar de minister zegt dat hij er niets aan doen kan zoolang het onderzoek niet geheel is afgeloopen. En nu hebben de opgesloten studenten een kras besluit genomen om de aandacht te vestigen op hunnen deerniswaardigen toestand. Zjj hebben besloten te hongeren. Zij willen liever van honger sterven dan nog langer zoo gevangen worden gehou den. Zij weigeren de gevangeniskost en dringen aan op hunne vrjjlating. Dat beBluit, dat bloedige ernst schjjnt fce zijn, want de jongelui vasten tot nu toe met groote volharding, heeft natuur- ljjk groote beweging verwekt onder de Ruthenen. Het gaat niet aan de gevan genen te laten ontkomen. De Rutheen sche bevolking zal het niet dulden en wat zou men zeggen van de Oostenrijk- 8che regeering als zij zooiets toeliet zooveel mogelijk te weten komen omtrent zijn gewoonten. Je moet in dat opzicht geen kosten ontzien en natuurljjk kun je mjj alles in rekening brengen." Charliewood keek peinzend naar de witte \8ch aan zjjn sigaar. »Hoe heet hg vroeg hjj, zonder zijn blik op te slaan. »Hjj heet," zeide Sir William luchtig. »Rathbone zekere Mr. Gerald Rath- bone. Hjj is advocaat en heeft kamers in de Temple. Een jonge maD van om streeks zeven-en-twintig jaar." Bg het hooren tan dien naam scheen Charliewood even te schrikken. Er kwam een minder aangename glimlach om zijn lippen. Gouldesbrough zag het, bloosde even en bewoog zich onrustig, met het gevoel, dat, ofschoon deze man zjjn onderge schikte was, dat er toch nadeelen aan waren verbonden hem te gebruiken en dat bij bom kon grieven als hij dat wilde. Dadelijk toen Sir William den naam noemde van den persoon, wiens hande lingen hg wenschte bespionneerd te zien, kende Charliewood do reden. Dadelijk begreep hij waarom Sir William Goul desbrough zooveel belangstelde in Mr. Gerald Rathbone, den advocaat. De beroemde geleerde, die zoo lang ongevoelig was gebleven voor de aan- trekkeljjkheden van de andere sekse, en voor den hartstocht der liefde, bad zich eenige maanden geleden verloofd. Welgesteld, gedistingeerd, knap en aan trekkelijk in zjjn manieren als hjj was, waren er niet weinig damss, die gaarne lief en leed met hem gedeeld hadden. Zooals menig aüder ongetrouwd man in Deze jonge Ruthenen zij'n niet naar de universiteit te Lemberg vertrokken om tot hongerkunstenaars te warden opgeleid. De toestand is onhoudbasr. Volgens de laatste berichten heb ben de autoriteiten de gevangenen vrij gelaten tegen vrjj hoogen borgtocht. De quaestie zelf is daarmede echter de we reld niet uit. GOES, 27 Febr. 1907. Bij Kod. besluit is benoemd tot directeur van het Post- en Telegraafkan toor te Krabbendijke, dhr. A. Koops, commies-titulair der Postergen en Te legrafie. De Minister van Binnenlandsche Zaken brengt ter kennis van belangheb benden, dat op 1 Mei 1907 bg de Rijks kweekscholen voor onderwijzers te Nij megen, Haarlem, Middelburg, Deventer, Groningen en Maastricht en bij de Rjjks- kweekschool voor onderwijzeressen te Apeldoorn 20 kweekelingen kunnen wor den geplaatst. Voor bjjzonderheden zie St.-Ct. no. 48. De erfgenamen van wijlen mr. dr, J. fl. Fransen van de Putte, daarmede voldoende aan het verlangen van den overledene, hebben aan den Staat der Nederlanden, ter plaatsing in het Rijks museum te Amsterdam, geschonken, bet levensgroot portret in olieverf van wijlen zjjn vader, Zijne Excellentie J. D. Fransen van de Putte, oud-Minister van Koloniën en oud-lid van de Eerste en Tweede Ka mer der Staten-Generaal, welk portret is geschilderd door Leon Bonnat. Voor dit geschenk is de dank der Re geering betuigd aan genoemde erfgena men. Stct Door den Directeur-generaal der Staatsspoorwegen is een eervolle vermel ding toegekend aan B. H. Van Londen, ploegbaas van de ploeg VlissingenGoes, wegens betoonde activiteit. Gisteravond had in de restauratie zaal der Sociëteit V. O. V. alhier eene algemeene vergadering plaats van de leden der vereeniging »De Ambachtsschool" te Goes. De voorzitter, dhr. Ch. C. Coomans, opende haar o. a. met de mededeeling, dat dhr. Van Vlissingen zich heeft bereid verklaard als secretaris te fungeeren in plaats van dhr. Van Lis, die vertrokken is en aan wien de voorzitter een woord van dank wijdde en de hoop uitsprak, dat het hem iü zijn nieuwe standplaats moge welgaan. Vervolgens deed de penningmeester, dhr. I. D. Fransen van de Putte, rekening over 1906. Nadat de bescheiden waren nagezien door ahrn. Van der Meulen en Joustra, werd zij onder dankbetuiging aan den penningmeester, goedgekeurd in ontvang op f 11286,015, in uitgaaf op f 10772,885 en dus sluitende met een batig saldo van f 513,63. Uit het door den secretaris uitgebrucht verslag over 1906 bleek, dat de Vereeni ging zich in big venden welstand mag verheugen. De gebouwen ondergingen deze begeerlijke positie, was de geleerde in vele salons min of meer vervolgd. Onlangs echter had men die vervolging gestaakt. Begeerige moeders en trouw lustige dochters schenen tot de overtui ging gekomen te zjjn, dat het een citadel was, die zjj niet konden veroveren. Daar om was men zes maanden geledeD niet weinig verbaasd te hooren, dat Sir Wil liam verloofd was met Miss Marjorie Poole, de eenige dochter van de oude Lady Poole, van Curzon Street. Marjorie Poolo was de dochter van een ODvermogenden baron, die eenige jaren geledon gestorven was, waarna de titel oveiging op een neef. Lady Poole bleef achter met een buis in Curzon Street en een voldoend inkomen, om eenvoudig rond te komen, maar dat was ook alles. En onder alle vrouwen, die in gezelsclfhp kwamen om een echtgenoot voor hun doch ters te zoeken, evenals een visscber hen gelt naar forellen, wss do weduwe een der moest in 'toog vallenden. Men zei, dat zij naar Sir William had gehengeld met een onvermoeiden jjver die eindelijk met succes was bekroond. Zachtzinniger menschen en hoofdzakelijk zjj, die Miss Poole kendeD, zeiden, dat het meisje zich nooit tot een dergel jjk plan van haar moeder zou hebben kun nen leenen, ten zjj zjj den man, met wien zjj verloofd was, opreebt lief had. Er was eerst veel over deze verloving gepraat en men bad voorspellingen gedaan, voor spellingen, die op baar beurt weer waren uitgestorven, en die de laatste weken door zekere gebeurtenissen weer waren her leefd. (Wordt vervolgd.J

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1907 | | pagina 1