Donderdag 14 Februari. 9491" jaargang. 1907 N° 20. JDe hinkende. GOESGHE COURANT. Qe uitgavo dezer Oourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjj dagavond, uitgezonderd op teldagen. Prijt per kwartaal, in Goes 0,75» buiten Goes, franco, &fzonderljjke ■.Qm&eÏB 5 cent. Inzending vara adHertentiërt-^Aw 2 uren op den dag^der laitgave. Telefoonnummer 22. Uitgavejvan de Naaml. Vennootschap „Gtoesche Courant". De prjjs der gewone advertentiën is Tan 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgi slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels f 1,berekeid. Bewijsnummers 5 cent. Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. 0 e Crisis. De beslissing is gevallen minister de Meester heeft gisteren in do Tweede Kamer meegedeeld, dat de ministers col lectief hun ontslag aan de Koningin heb ben aangeboden. Dit was te wachten, au een ontbinding der Eerste Kamer geen kans nog gaf op -verandering der partjj-verhoudingen in dat lichaam en do ministers hun col lega van Oorlog niet alleen wildon laten gaan. Dit laatste hadden de clericale hee- ren niet gehooptvandaar al die verzeke ringen, dat men het niet tegen het ministerie in zijn geheel had. Het Kabi net heeft zich echter aan die verklaringen terecht weinig gestoord en de heeren afstemmer8 kunnen nu over hun roeke loos spel nadenken. Lichtvaardig en roekeloos, zegt de Arnhemsche Ct., inderdaad de woorden kunDen niet te. kras bijjken, als men zieh in herinnering brengt wat in ie avond en nachtzitting der Tweede Kamer van 21 December zich heeft afgespeeld. Toen deinsden de verantwoordelijke leiders der parlementaire groepen, die bjj eene verwerping der Oorlogsbegrooting voor de taak geplaatst zouden zijn om aan de daardoor te weeg gebrachte Kabinets crisis eene oplossing te geven, voor de verantwoordelijkheid terug om die in 't leven te roepen, de coalitie-meerder- derhtid der Eerste Kaeaer, zich veilig gevoelende omdat tengevolgo van haren oorsprong eene ontbinding toch zonder eenig effect van beteekenis moet blijven, heeft den euvelen moed gehad, wetende dat zjj zelve toch buiten schot zou bljj- ven, tot schade van land en volk eene ministerieels crisis in 't leven te roepen, waarvan de oplossing haast onmogeljjk achjjnt en zonder eenigen twjjfel oneindig moeilijker is dan van die, welke het ge volg was van den uitslag der verkiezin gen van Juni 1905. De kerkeljjke meer derheid der Eerste Kamer plus mr. Van Houten, ook ditmaal weder zjjn oude natuur niet verloochenende, werpt de ruiten in en laat anderen voor het herstel der schade opdraaien. Zjj weet dat zjj, misschien mr. Van Houten en een paar Overjjselsche leden uitgezonderd, toch niet te achterhalen is. Is het wonder dat er in het land steeds meer stemmen opgaaD tegen het bestaan van oen Eerste Kamer1, althans tegen do wjjze, waarop deze wordt gekozen Iets daarvan klinkt ook in de woorden van de V. Arnh. Ct. «De meerderheid der Eerste Kamer, product van dr. Kuyper's revolutionair bedrijf, ia haar oorsprong trouw geble ven, en heeft, zooal niet het bewjjs van haar recht om te bestaan, althans dat van haar bestaan willen leveren, door eenstemmig de Oorlogsbegrooting te ver werpen". Het meest bemoedigend in de quaestie schrjjft de Zutph. Ct., en het meest. Daar ons hart, omdat ook wij vast overtuigd zjjn van den vooruitgang in 37 FJSÏÏILLETOH. Boman door ERIOH JEBENSTEIS. XVIII. Buiten daalde de schemering zachtkens op de stad neer. Aranka stond op. «Ik zou uu graag heengaan," zei ze en Hempel stond ook dadeljjk op. >Als ge het goedvindt, vergezel ik u tot het paleis Hegyassy. Ik heb nog be zigheden in de stad en mjjn weg voert •r dicht bjj langs." Zjj vond het goed en beiden stapten de deur uit. Aan den overkant stond nog altijd de equipage van den graaf. Plotseling maakte Aranka een haastige beweging, liet Hempel staan en liep dwars over de straat. Daar stond de rood harige en babbelde heel gezellig met den koetsier van den graaf. Maar hjj scheen niet zeer geBticht te zjjn over het ver- schjjnen van Aranka, hjj zette zelfs eeD verdrietig gezicht, toen hjj haar met den handkoffer zag, en haalde tameljjk koel tjes de schouders op, toen ze hem le vendig gesticuleerend haar toestand schetste. Hjj wierp echter een stherpen, onder zoekenden blik op Hempel, die eveneens de straat was overgestoken en nu schijn- baar onverschillig tegen den muur van het huis leunde alsof bjj niets gewich- tigers te doen had dan naar de muBSchen alle zaken daarom hebben de vrijzinni gen zoo'u schoone rol, omdat zjj in dienst van dien vooruitgang werken, terwijl aan de clericalen de rol van een rem is toe gekend, als ze al niet, als reactionnaireu, de zaken achteruit willen doen gaan. De Zutph. Ct. dan schrjjft «Wjj betreuren dezen uitslag zeer, to meer waar de technisch militaire argu menten, door den minister afdoende weer legd, zoo op den achtergrond waren ge raakt en de politiek onder de hartstoch telijke leiding van den "t Hooft naar voren was geschoven. De politiek toch heeft den minister doen vallen. De con servatieve richting heeft het gewonnen van hen die verlangeD naar hervorming onzer levende strijdkrachten in de rich ting van een volksleger. Dat bedroeft ons voor 't oogenblik althans. Want versagen zullen we niet. Komen *&1 deze hervorming, zjj 't dan niet door dezen minister of onder dit Kabinet. De toekomst is aan den vooruit gang, en zij zul ons op dit gebied onge twijfeld brengen wat minister Staal en de zjjnen met zoo groote volharding hebben beproefd." GOES, 13 Febr. 1907. Dinsdag 12 deze vergaderde de Bouwvereen «Help U Zeiven" in 't Koffiehuis «de Bollevue". De opkomst der leden was evenseer als bij do meeste vergaderingen vrjj min t. w. 42 van do 156. Door het bestuur w»rd rekening en verslag uitgebracht, ovor het boekjaar 1906, welke werdeD goedgekeurd. Bjj aftreding werden herkozen het be- bestuurslid (seer.) J. M. Bartelse en de comm. D. Bruggeman. De Commissaris der Koningin in Zeeland heeft bepaald dat de aflevering van de manschappen, die dit jaar ter inljjving bjj de militie moeten worden opgeroepen, zal plaats hebben als volgt a. Van hen, die bestemd zjjn tot vol ledige oefening op Donderdag 14 Maart 1907 te Middelburg in het Tehuis voor Militairen in de Nieuwstra&t, des voor middags te 9.30 uren o.a. de manschap pen uit Goes, Coljjnsplaat en Wissen - kerke; op Vrijdag 15 Maart 1907 te Tholen, in de gemeentebewaarschool, des voormiddags to 9,30 uren, o.a. de man schappen uit Yerseke, Kapelle, Katten- dijke, KloetiDge, Krabbendjjke, Kramin gen, Rilland-Bath, Schore, Waarde en Wemeldingo op Dinsdag 19 Maart 1907 te Middelburg, in voormeld lokaal, des voormiddags te 9,30 uren, o.a. de man schappen uit Baarland en Oudelando, Borsselen, Ellewoutsdijk, 's Gravenpolder en '-s Heer Abtskerke, 's Heer Arends- kerke, 's Heerenhoek, Heinkenszand, Hoe- dekenskerke, Nisse en Driewegen, Ove- zande, Wolpbaartsdjjk, Kortgene en Kats. b. Van hen, die bestemd zjjn tot korte oefeningop Maandag 27 Mei 1907 te Tholen, in voormeld lokaal, des voormid dags te 9,30 uren, o.a. de manschappen uit de gemeenten in Zuid-Beveland, op Dinsdag 28 Mei 1907 te Middelburg, in voormeid lokaal, des voormiddags te 10 te kijken,-die op den grond rondtrippelden en voeder zoehten. Plotseling kwam een rijtuig in den snelsten draf van den kant der stad en hield met een plotselingen ruk dicht achter het rjjtuig van den graaf stil. D roodharige richtte zich flink op en wis selde een haastigen blik met den heer, die in het rijtuig zat. Hempel schrikte. Sandor Usyagy kwam uit b#t rjjtuig en snelde het huis binnen. Zijn bleek gezicht was nu lijkkleurig. De heldere oogen flikkerden als dolken. Silas Hempel werd plotseling door een onbestemde vrees vervuld. Er viel niet meer aan te twjjfelen, de roodharige spionneerde hier rond in op dracht van Usyagy. Blijkbaar had hij zjjn. lastgever per telefoon bericht gegeven van de aan wezigheid van den graaf en die lastgever kwam nu, om Ja, wat wilde hjj doen. Zjjn uitarljjk was wel geBchikt om het ergste te doen vreezen. En de graaf boven was niet gewaarschuwd. Een vreesvlgke ontroering maakte zich van Hempel meester. Neen hjj mocht hier niet big ven wachten zonder iets te doen. Hjj moest naar boven. In geval van nood had hjj immers de sleutels om zjjn binnendringen eenigszins te rechtvaardigen. Usyagy kon hem niet herkennen en als de graaf maar eerst veilig in het rjjtuig zat, was immers alles goed. Haastig trad hjj het huis binnen en uren, o.a. de manschappen uit de ge meenten in Noord-Beveland. 's-Heer Arearïsfeerfce. Benoemd tot gemeente-geneesheer te Beuaichem dhr. L. Smit Jz. van 's Heer Arendskerke. Waarde. Voor de N#d, Herr. Gemeente alhier trad j.l Zondagmiddag op dhr. J. A. Hoedendgk uit Heemstede in het be laag van de Vereeniging tot Cristeljjke vorpleging van ljjders aan vallende ziekte. Zeer belangrijk waren de mededeelingen, die spreker dienaangaande deed. Met stille aandacht en belangstelling worden zijne gevoelvolle woorden aangehoord. Ongeveer 10.000 ljjders aan deze treurige ziekte zjjn er in Nederland: ongeveeer 400 worden ©r verpleegd in de inrich tingen te Haarlem en te Heemstede. Met levendige kleuren schilderde spreker ons de ellonde dezer ongolukkigen, die, soms door hunne hnisgenooten als last posten beschouwd en door velen geschuwd, het voorwerp zijn geworden der christe lijke liefde en barmhartigheid. Ten zeerste beval spreker de nooden dezer ljjders zijn hoorders aan, terwjjl het geringe offer van 2 tys cent of meer of minder in week zeker door velen gaarne gebracht zal worden om het ijjden dezer ellendigen te verzachten. D© collecte aan het eind der godsdienstoefening gehouden bewees wel, hoezeer de woorden van den spreker «er in" waren gegaan. Heinkenazand. Benoemd is tot klerk-telegrafist bjj de Staatsspoorwegen dhr. J. C. v. d. Weele, standplaats Lage Zwaluwe, thans te 's-Heer Arendskerke. Kolijnsplaat. Dinsdagmorgen over leed de heer K, Schippers in den ouder- dam van 81 jaar en 6 maanden na een korte ongesteldheid. Sedert tal van jaren was de overledene lid van don gemeente raad en wethouder, en mede tal van jaren voorzitter van het college van notabelen der Ned. Herv. kerk. Algemeen was hij bekend en bemind als een opgeruimd, vriendcljjk aan met een practischen blik op de gemeentezaken. Tot zelfs in 't laatst van zjjn leven was hij goed gezond en helder van oordeel. Kolijnsplaaii Dinsdagavond hield de afdeeling Kolijnsplaat der vereeniging «Weerbaarheid" haar gewone jaarljjksch© vergadering in een van de lokalen der openbare school alhier. Aanwezig waren 9 van de 36 leden. Het aantal leden be droeg op 't eind van,'t varloopen dienst jaar 37. Uit de rekeniDg bleek, dat de ontvongsten bedragon f 13,— de uitga ven f 12,20, zoodat, met het goed slot van 't vorig jaar van f 6,135, en de contributie der leden, bedragende f 12,25, er f 19,185 in kas is. Er hebben 4 leden bedankt en er zjjn 3 leden toegetreden. Er werd besloten aan de schietver- eeniging «Wilhelnaina" alhier eene sub sidie van tien gulden toe te stasn aan gaande het aanzoek der uitgevers tot aanschaffing van >Mavors" Maandschrift voor landweer en weerbaarheid werd om finantieele redenen besloten met de aan schaffing "nog te wachten, doch wel Allen Weerbaar" vanwege do vereeni begon de trap op te klimmen. Toen hij het tweede bordes had bereikt werd boven op de eerste verdieping zacht een deur diohtgedrukt. Hempel verhaastte zjjn Bchreden en stond het volgende oegenblik voer den ingang. In den voorkamer brandde reeds het gas. De glazendeur, waarvoor een sterk ijzeren raam was, gaf gelegenheid om waar te nemen, dat zich niemand in het vertrek bevond. Hempel haalde den sleutel uit den zak on opende de deur zoo zacht mogeljjk. Als hem iemand overrompelde, zou men hem ongetwijfeld als inbreker in verze kerde bewaring nemen. Maar dat waB hem thans onverschillig. In de voorkamer waren drie deuren één links die openstond en waardoor men in do keuken kon zien en een aan de rechterzijde dio op een kier stond. WaB Usyagy door deze binnengegaan Midden in een der wanden van de voorkamer, door een fluweelen portière half bedekt, bevond zich nog een derde deur, die vast gesloten was. Hempel maakte hieruit op, dat men door deze direct, in de salon moest komen, en nadat hg eenige oogenblikken besluiteloos had gestaan, ging hij er naar toe. Nog had hg de deur met bereikt, toeD hjj een heldere, welluidende stem hoorde zeggen «Ga nu heen, Andor, het big ft afge sproken morgenochtend aan het Zuider station Ik zal op tijd zijn. Het betreft immers ons geluk, dat ik ging aan te schaffen. Ook zullen pogin gen in het werk gesteld worden, om in 't aanstaande najaar een propagandalezing van Jhr. E. von Bose van Nijmegen t* krijgen. Nadat hst bestuur, dat periodiek moest aftreden, herkozen waB en zich tot aanneming bereid verklaard had, werd do vergadering onder dankzegging aan de opgekomenen gesloten. Het vrije Ruilverkeer. De vereeniging >Het Vrije Ruilver keer" heeft haar jaarverslag over 1906 het licht doen zien. Geljjk reeds in het vorig verslag werd vermeld, maakte de uitslag van de alge- meene Tweede Kamer-verkiezingen in 1905, waardoor het gevaar van een ta riefsherziening in beschermenden zin werd afgewend, het voor de Vereeniging niet noodig een andere dan een afwach tende houding aan te nemen. In verband met de politieke omstan digheden waren de werkzaamheden in het afgeloopen jaar van geringen omvang. Evenals hier te lande in 1905 werd in Het begin van het vorige jaar de strjjd ook in Engeland ton gUDSte van den »free-trade" voorloopig beilecht. Mot voldoening kon de aandacht wor den gevestigd op het heucheljjke en voor ons land leerzame feit, dat ook in Enge land door de uitspraak der kiezers in Januari 1906 de vrjje handel werd ge handhaafd. Aangetoond werd hoe de pogingen van de ministers Chamberlain en Balfour om onder de leuzen van «Im perialisme" eu «Wedervergelding" hun land te doen terugkeeren tot het bescher mende stelsel, zjjn geëindigd met volsla gen schipbreuk. Het Engelsche volk hoeft echter ge toond van doze speculatieve plannen niets te willen weten het heeft bjjtjjds inge zien, dat vergeldingstarieven bestemd zijn tot tijdelijken dienst, waarmede niet is te rijmen het imperialisme, dat voort durende belemmering eischt van den in voer uit andere landen, behalve uit d« eigen koloniën het heeft begrepen, dat de leer der protectie, verdedigd als zjj werd met tegenstrjjdige argumenten, als «stelsel" tot bevordering van »de" volks welvaart niet kan worden aanvaard. En onze protectionist#^ die zich reeds verheugden in de aanstaande zege van Chamberlain's program, die zelfs meenden in het openbaar te kunnen verklaren dat «het wel eens kon gebeuren dat de free- trade binnen niet zoo langen tjjd de wereld uit was", zjj juichten te vroeg. In Engeland, evenals hier, is voor de vrijheid van handel de barometer niet, geljjk zij meenden, aan bet dalenhg staat er hooger dan te voren. In Duitschland echter is het nieuwe sterk beschermend tarief, waarbjj weder om de invoerrechten werden verhoogd, met 1 Maart ingeveerd. En is het gevolg geweest, geljjk wel door sommige pro- tectionisten hier te lande beweerd wordt, dat de prjjzen er zjjn verlaagd en dat de meerdere bescherming geleid heeft «tot goedkooper productie" Nog geen jaar is verstreken sinds de nieuwe verscher ping van de protectie, en algemeen wordt Verder kwam ze niet. Een schot kraakte en onmiddellijk daarop een tweede. «O hemel," gilde men daar binnen en toen werd het plotseling doodstil. Hempel rukte de deur open. Daar lag Helena von Montferrat levenloos op den vloer en de graaf boog zich vol ontzet ting over haar been. In de deur van het aangrenzend ver trek stond onbewegeljjk Sandor Usyagy, de rookende revolver nog in de hand. Zjjn trekken waren tot onkenbaar wordens toe verwrongen, zjjn oog rustte strak op hot ljjk op den vloer. Toen Hempel binnentrad, keerde de graaf zich om. Zjjn gelaat was doodsbleek Toen hief hij zich uit zjjn gebogen hou ding op en beproefde meermalen te spre ken, maar tevergeefs. Hempel voorkwam hem. «Meneer de graaf," zei hjj diep ont- roeud, «laat de doode voorloopig hior liggen en dank den hemel, dat de kogel niet uw eigen borst trof." Hjj hield op, want Sandor Usyagy was plotseling met een sprong naast het lijk van mevrouw von Montferrat komen staan waarop hjj met woeste, fonkelende oogen neerzag. Graaf Hegyassy deinsde bjj zjjn aan blik achteruit. EerBt thanB zag hg wie de moordenaar was. «Sandor," stamelde hjj. «O, Sandor, jjj waaram heb je mij dat aangedaan Usyagy staarde nog altijd op Helene neer. «Ze is dood," zij hij zacht, met klank- looze stem. De graaf pakte hem plotseling bjj den volgens de dagbladbericbten, geklaagd over duurte en verhooging der prijzen. Zoodat in enkele plaatsen de gemeente besturen aan hunne beambten en som mige werkgevers aaD hunne arbeiders wegens de stijging der levensmiddslen- prjjzen reeds bjjzondere toelagen hobben moeten verleenen. Bekend is voorts, hoe door de agrarisch-protectionistische po litiek in Duitschland een vleeschnood ontstaan is, welke zeker niet als ken- teeken der veelgeprezen bevordering van de nationale welvaart daar te lande kan gelden. EveneenB mag worden betwgfeld dat deze voordeel zal hebben van de weder invoering der vroegere scheepvaarttollen op den Rjjn en op de Elbe, waardoor, komen deze tot stand, al weer nieuwe slagboomen zulleD worden gesteld aan het internationale vrije verkeer. Moge de zin voor de vrijheid van han del in ons land, dat krachtens de Rijn vaartakte in deze aangelegenheid moet worden gekend, zich zóó krachtig laten gelden, dat deze protectionistische poging worde verijdeld. Kunst en Wetenschap. nMalle Geert". De Zangvereeniging der afdeeling van de Mjj. tot bevordering der Toonkunst heeft vjjftig jaren bestaan. Dat is te mid den van de vele dingen van éen dag in dozen vluchtigen tjjd, oen eerbiedwaar dige leeftijd en er is reden om te jubi- leeren. Dat is dan ook het plan, maar voor feestvieren iB geld noodig en men zou, den toestand der flnaDtiën in aan merking gODomen, niet al te schitterend voor den dag hebben kunnen komen. Doch daar wisten eonige dames en heeren, stadgenooten, raad. Er werd besloten eene operette in Btudie te nemen, deze op te voeren en het finantieele resultaat ter beschikking te stellen van hot bestuur der Zangvereeniging, ten einde bjj het jubileum voor den dag te kunnen komen op eene wjjze als met de waardigheid van deze zoo goed aangeschreven ver eeniging zou 8trooken. Men had gekozen «Malle Geert", een zangspel in drie bediijventekst van Mart. Schuil en muziek van dezen en van Rich. Hol. Wat het libretto aangaat, meenen wjj dit te mogen rangschikken onder het genre der herdersspelen, met een zeer aannemelijk gegeven, waarbjj van de fan tasie der toehoorders niet al te veel wordt gevergd. Daarbjj zeer Nederlandsch. En in overeenstemming daarmee is ook de muziek. Sommige pakkende aria's, fraaie invlechting van enkele danswjjzen en dan de in een Nederlandsch zangspel zelden ontbrekende koralen. Het stuk doet het over het algemeen goed op het tooneel. Enkele zwakheden zijn er in zoo is de slotscène van het eerBte bedrjjf beslist te lang. Onder bet gezang achter de schermen moeten de medespelenden noodzakeljjk met hun figuur verlegen worden. Thans de uitvoering. Het was ei-vol in de comedie-zaal der sociëteit V. O. V. Er heorschte reeds voor den aanvang een arm en schudde hem waanzinnig van drift heen en weer. «Ja, dood door jou, door jou, monster." Zjjn stem trilde, alsof hjj met geweld zjjn tranen moest bedwingen. Toen richtte Usyagy zich op. Zjjn ge zicht was bleek en strak als dat van een doode, toen hg zeide «WeeB mij liever dankbaar, want u weet niet, wat ze was. Wei u, dat u het niet weet." Op dit oogenblik legde Hempel de hand op zjjn schouder. «Sandor Usyagy, ik arresteer u in naam der wet als den moordenaar van juffrouw von Lindemaier." Over het gelaat van den directeur vloog een bittere glimlach. Toen wierp hjj een scherpen, onder zoekenden blik op Hempel. «Ge zjjt zeker bang, dat ik u nog op het laatste oogenblik zou kunnen ontsnappen, meneer Hempêl Wees maar niet bang. Wel zou er in dat ding nog een kogel voor mij geweest zjjn hg hief de revolver, welke hg nog in de hand hield, omhoog en wierp ze toen weg maar ik wil niet. Wat ik deed, daarvoor wil ik instaan. Breng mg weg. Het iB gedaan met het leven." Er lag nog altjjd eon zekere grootheid in de ijzige kalmte, waarmede deze man zjjn lot aanvaardde, en Hempel kon niet nalaten in stilte modeljjden met hem te gevoelen. Hij was ten slotte toch ook ma qr het werktuig geweest. Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1907 | | pagina 1