1907 N\ 15
Zaterdag 2 Februari,
94s" jaargang.
GOESCHE
De uitgave deaer Courant geiehiedt Maandag-, Woemdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd cp feestdagen.
Prjjl per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, f It.CB.
Afzonderlijke ommen 5 cent.
Inxendine wan «d«r»eati8n uéor S uren op den dag dap
uitgawa.
Telefoonnummer 23. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant".
Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkems.
COURANT.
De prjj» der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 1cfc.
B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie werdt de prjjl
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
regelen, zonder den Paus als wettig hoofd
dezer Kerk, er in te kennen.
Hierin lag de kern der quaestie, maar
hierin bleef ook de Fransche regeerisg
op haar stuk staan.
Nu echter de bisschoppen op dit punt
door hun voorstellen hebben toegegeven,
ljjdt het geen twjjfol, of de regeering
zal alles doen den bisschoppen nu verder
zooveel mogelijk tegemoet te komen, en
dan zal de lang gewenschte overeenkomst
eindelijk tot stand zjjn gebracht.
De vraag is echter of de Kamer daaraan
wil. Reeds verweten verscheidene leden
het huidige Fransche ministerie van te
veel toeschietelijkheid tegenover do Kerk.
In de Kamerzitting van WosnBdag
ging het rumoerig toe bij de bespreking
dezer quaestie.
Sommige clericale bladen spreken de
verwachting uit, dat het Ministerie spoe
dig zal tuimelen naar aanleiding van de
scheiding van Staat en Kerk.
Blij behoeft de Kerk daarmede echter
niet te wezen, want als het Ministerie
viel, dan zou het opgevolgd worden door
een Kabinet, dat eerder nog moer, dan
minder anti-olericaal zou zjjn.
Ingezonden Stukken.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Geachte Redaetie,
Vergun ons u beleefd voor het onder
staande een plaatsje to verzoeken in uw
geëerd blad, als ingezonden stuk of, indien
u zulks wonscheljjker voorkomt, onder
uwe nieuwstijdingen.
Het seizoen en de reclame, welke er
gemaakt wordt, werken er toe mede, velen
te doen denken over emigratie naar
Canada, hetwelk ook bewezen wordt 'door
vele aanvragen om inlichtingen welke
tot ons gericht worden.
Hierdoor gevoelen wjj ons gedrongen
in 't belang der betrokken porBonen, u
te verzoeken ons in staat te stellen die
personen aanteraden zich ook tot het
Leger des Heils te wenden, om inlichtin
gen alsvorens eene beslissing te nemen,
Het Leger des Heils is door zijne
Internationale organisatie en door zijn
groot emigratie-werk in staat de meest
betrouwbare inlichtingen te versterken
O. co. kunnen wij voor iedereen alle
noodige schikkingen maken op de meest
voordeelige wijze.
Iedereen die wil kan geheel onder
leiding van het Leger des Heils de reis
naar Canada maken en in Canada bjj
aankomst door Heilsofficieren ontvangen
worden, en alzoo voortdurend met raad
en daad ter zijde worden gestaan.
Wjj verzekeren iedereen die werken
wil en kan, dat hij of zg door onze be
middeling eene betrekking is Canada
zal krggen.
Ongetwijfeld zjjn dit eenige voordooien,
die voor iedereen, die er over denkt te
emigraeren, wel ernstige overweging ver
dienen.
Het Leger des Heils is echter niet iD
staat voorschotten te verstrekken met;
betrekking tot de reiskosten enz.
De meest geschikte maanden om te
emigreeren zjjn Februari, Maart, April
en Mei.
Gaarne zgn wg bereid tot het geven
van alle verdere inlichtingen, daartoe
mde men zich tot den Kommandant
van het Leger des Heils, Prins Hendrik
kade 49-51 te Amsterdam.
U, geachte redactie, dankzeggende voor
uwe welwillendheid, verblgve,
Met de meeste achting,
Uw dw. dr.
GER. J. GOVAARS.
Chef-Secretarie v/h Leger des Heils.
Kindergenot I
Ik heb gezien, de kindermaisa opeen
gedrongen, zenuwachtigongeduldig 't
oogenblik? verbeidende dat zjj opgeroepen
zouden worden om hun prjjs in ontvangst
te nemen ik heb ze gezien, die bigde
gezichtjes, die oogjes, tintelend van vreug
de, de kleine zich snel naar huis spoe
dende, sommigen een deken dragend,
een artikel bjj nijpende armoe en felle
koude zoo hoogst noodzakelijk maar ook
heb ik gezien, die mannen zoo onvermoeid
werkzaam, al die gaven uit te deelen, en
ik heb ze benijd, om de vreugdevolle
gezichtjes, die zg bij machte waren op
te wekken.
Voorwaar heeren uw taak was moei-
lgk, maar uw loon benijdenswaardig nog
lang moeten u die bigde glans, die dank
baar blikkende oogjes voor den geest
zweven. Mochten allen dit schouwspel
gezien hebben, ik was verzekerd van
't doel hetgeen ik met dit schrgven beoog.
Hoe heerlijk moet de aanblik der thuis
komst dier kinderen geweest zgn, sommi
gen een deken meebrengend, verwekkend
vreugde, een zoo'n heilzame balsem op
de immer schrijnende wonde der armoede.
In Amsterdam bestaat een vereeniging
>Kind9rgenot"; zij stelt zich tot üoel
uitstapjes en feestjes, gepaard gaande
met nuttige geschenken, te organiseeren,
voor de kinderen der minderbedeelden
zou zulks nu niet in Goes mogeljjk zgn
Gjj heeron, die ik hedenavond werk
zaam zag, duid het mg niet ten kwade,
wijt het niet aan geringschatting uwer
dadon er is hedenavond gegeven, zelfs
heel veel gegeven, maar van 't goede kan
er nooit te veel wezen. Het is juist bg
u dat ik de meeste sympathie voor de
oprichting van een dergelijke vereeniging
verwachthoewel de armoede hier slechts
kinderspel is, in vergelijking met die
öener groote stad, zoo zult u toch zeker
niet het nut eener dergelijke vereeniging
betwisten. De vereeDigiDg »Kindergenot"
geheel te beschrijven, zou te veel van
de plaatsruimte vergen, er zij slechts
vermeld, dat de contributiën zeer laag zijn,
maar dat de uitgaven grootendeels be
streden wordt uit öotatiëe, welke een
dergelijke vereeniging zeker wel krggen
zaleen ieder zal du6 lid kunnen worden.
Persoonlijk nog geen relaties in Goes
hebbende, öub niet bg machte zelf het
initiatief althans mjjn inziens daar
toe te nemen, hoop ik dat er onder de
lezers zullen zgn, die lust gevoelen po
gingen in 't werk te stellen, dat er nog
vele zulke dagen als heden voor de arme
jeugd van Goes mogen aanbreken.
Ten slotte geloof ik uit veler harten
Bij dit no- behoort een bijvoegsel
GOES, 1 Febr. 1907.
Met ingang van 1 Maart a. s. is
benoemd tot inspecteur der registratie
en domeioen 3e kl. te Goes, de heer
W. E. Duym, thans ontvanger der re
gistratie te Doesburg.
De uitslag der stemming voor een
lid der Tweede Kamer in het district
Ede is alB volgt
Aantal kiezers 6785. Aantal uitge
brachte geldige stemmen 4725. Volstrekte
meerderheid 2363.
G kozen jhr. S. van Citteri (antir.)
met 2164 stemmen.
Mr. P. Tideman (vrg-lib.) had 1338,
mr. M. Mendels (soc.-dem.) 223 stemmen.
Driewegen*, Nadat door een twee
tal ingezetenen eene oproeping was gedaan,
had Diasdagavond in de school eene ver
gadering plaats van houders van varkens.
Na eenige bespreking werd besloten een
z.g. varkenBfonds op te richten van de
17 aanwezigen traden 14 als lid toe. Als
voorzitter werd gekozen dhr. S. van de
Guchte, als sec.-penningm. dhr. Joh. van
Oosten, als commisaarissen dhrn. W. de
Bue en A. Koole, als keurmeester dhr.
M. van Oosten, als bode dhr. P. Ver-
brugge. Volgende week zal een regiement
samengesteld worden.
Krabbendijke. Donderdagavond trap
alhier voor de werklieden vereeniging »On-
derling Belang" op dhr. J. Mussert van
Amsterdam met het onderwerp Dool en
werken van het Algemeen Nederlandsch
Werkliedenverbond".
lerseke. Woensdagavond benoemde
de commissie tot wering van schoolver
zuim alhier tot haar secretaris den heer
J. van Djjke ter vervanging van den heer
F. H. Kbnke.
lersefce. Wijl het door den Varkens-
bond Voorzorg" op 18 Januari genomen
besluit tot verhooging der contributie
veel verzet vond en er vrees ontstond,
dat verscheidene leden zouden bedanken,
werd Donderdagavond een nieuwe ver
gadering gehouden, waarin verschillende
andere voorstellen tot stjjving der kas
werden behandeld. Zjj werden evenwel
alle verworpen, terwjjl de wijziging van
18 Jan. werd ingetrokken. Alles blijft
dus bij het oude.
Alleen werd besloteD, een reservefonds
te vormen en daarin voor dit jaar f 100
te Btorten.
Waarde. In de Woensdagavond ge
houden huishoudelijke vergadering van
de vrgzinnige kiesvereeniging alhier wer
den als bestuursleden herbenoemd de
heeren M. van Weele, D. Verburg en G.
Remejjnse.
Waatrde. Donderdagavond zou vol
gens aanplakbiljetten ia de herberg van
dhr. P. Kloet ten zeven ure optreden
mej. Neeltje Lokerse met het bekende
onderwerp. Velen waren op dat uur in
de herberg bgeen om de rede aan te
hooren. Maar jawel, er was niets te hooren.
Neeltje Lokerse was op datuurnogniat
32 FIUILLlïOWo
3D© hinkende.
Roman deor ERICH EBENSTEIN.
XVI.
Tegenover het elegante, prachtige ge
bouw, waarin Helene von Montferrat haar
tjjdelgk verblgf een verrukkelijke
woning van vjjf kamers had, stond
nog een van die oude, kleine huizen,
welke eeuwen hebben zien voorbjjgaan
en dio de tjjd vergeten schjjnt te hebben.
De eigenaar van het half vervallen
huis Tmat den spitsen gevel, waarachter
een klein tuintje lag, was een oude slim
merd, die met voldoening constateerde,
dat de prjjzeB welke men hem voor het
huisje bood, van jaar tot jaar hooger
werden, daar de gemeente, welke bezig
was de straten te verbreeden, de oude
barak o zoo gaarne wilde hebben.
Dat wist Leopold Streichsbier maar al
te goed en juist daarom wachtte deze.
»Als ik vandaag reeds veertigduizend
gulden voor de oude barak kan krggen,"
daeht hg, »waarom dan niet morgan of
overmorgen zestigduizend
Intusschen exploiteerde hg gelgkvloers
een verversehingslokaal, 't welk daar hg
de eenige in de elegante buurt was, een
grooten toeloop had. Huurkoetsiers, man
nen van de sproeiwagens, concierges en
huisknechten waren daar stamgasten.
Leopold Streichsbier schonk hun voor
enkele centen een kop zoogenaamde koffie
present. Dan nQg maar wat gewacht.
Allo oogen waren op de deur gericht
als ismand do herberg binnen tr&d. Lang
zamerhand begon men ongeduldig te wor
den, want het was bijna halfacht. Eiu-
delgk kwam er eenig toeken. De postbod®
kwam binnen en bracht het bericht, dat
zg wegens ongesteldheid niet kon optre
den. En weg was al het volk.
Waarde- Woensdagavond trad voor
de vrgzinnige kiisvereoniging alhier als
spreker op de heer Herman Snijders van
Middelburg met het onderwerp: »De
beteekenis van de aanstaande statenver
kiezingen."
Na ingeleid te zgn door den voor
zitter der vereeniging dhr. J. J. Mol,
begon spreker zgn rede. Allereerst gaf
hg zgn hoorders een beknopt doch zeer
duideljjk overzicht van ons staatsbestuur,
en stond daarbg uitvoerig stil bg den
werkkring der provinciale staten en van
het college van gedeputeerde staten.
De provinciale staten, zoo zeide hg,
zgn niet alleen geroepen de stoffelijke
belangen der provincie te behartigen,
maar benoemen ook de leden der Eerste
Kamer en vooral met het oog daarop
noemde hg de aanstaande statenverkie
zingen van zooveel belang.
Indirect, zeide hg, oefenen die staten
verkiezingen invloed uit op de verkie
zing van leden voor de Eerste Kamer.
En aangezien de Eerste Kamer thans een
meerderheid heeft gekant tegen dit minis
terie zoo moeten de vrgzinnige kiezers
bg do aanstaande verkiezingen in Juni
trouw ter stembus gaan om me© te hel
pen, leden voor de provinciale Btaten te
kiezen, die op hun beurt leden voor de
Eerste Kamer benoemen, die meer vrg
zinnige beginselen zgn toegedaan dan
sommige leden die thans in die Kamer
zitting hebben.
Dit zou een ruggesteun zgn voor het
tegenwoordig ministerie. De reden van
den heer Snjjder die met aandacht werd
aangehoord, viel zeer in den smaak van
de opgekomenen.
Na dankzegging aan den spreker werd
daarna de vergadering door den voorzit
ter gesloten.
Ovezand. In do Dinsdag gehouden
vergadering van Ingelanden van het
waterschap Ovezand, waar 15 ingelanden
vertegenwoordigd waren, is b. sloten zich
in beginsel te verklaren tegen de voor
genomen wijziging der artt. 17 en 18
van het Algemeen Reglement voor
de polders of waterschappen, daar de
polders onmogeljjk de daaruit voort
spruitende kosten kunnen betalen en
hunne zelfstandigheid geheel zouden
moeten prjjsgevenen verder besloten
om bgaldien art. 17 toch wordt aan
genomen, wjjziging te verzoeken, in dier
voege dat ook polders of waterschappen
de kosten van aanleg van kunstwegen,
kunstwerken, enz. terugkrijgen.
Buitenland.
de oplos8ing gevonden
De laatste dagen was de aandacht van
geheel Europa zóó sterk gevestigd op
de gebeurtenissen in het Duifsche rijk.
en daarbg gratis een heclen zak rol
nieuwtjes uit de ReisneiBtraas© en de
omgeving.
In dit verversehingslokaal zat in een
hoek bg het venster dezelfde oude ar
beider, die den vorigen avond den toorn
van Kata had opgewekt. Zelfs in het
heldere daglicht, zooals dat thans op zgn
grge, borscelig hoofd viel, zou niemand
in hem Silas Hempel herkend hebben.
Met Streichsbier had hg zooeven ge
sproken en de volgende afspraak met her
gemaaktDe plaats hier bg het venster,
blijft onder alle omstandigheden voor mg
gereserveerd, al ga ik soms ook voor
korten of langen tjjd weg. Daarvoor ver
plicht ik mg om elke twee uur een kop
koffie te betalen maar niet te drin
ken.
»Die kerel moet gok zgn", bromde
Streichsbier hoofdschuddend. »Maar zoo
lang hg zgn koffie betaalt en niemand
kwaad doet, kan het mg niet schelen."
Silas Hempel zat dus in een hoek, sd
bladerdo in de couranten, nam zoo nu
en dan in het geheim ©en snuifje en
geeuwde. De uren verstreken o zoo lang
zaam. Er gebeurde niets.
Tegen tien uur werden aan den over
kant op de eerste verdieping de vensters
.geopend en een knap kamermeisje met
zwart haar begon de kamers in orde te
brengen. Spoedig daarop verscheen voor
een der openstaande vensters een schoone
vrouw in een lichtblauwe morgenjapon
on voederde de duiven, die van alle
kanten kwamen aanvliegen.
Silas Hempel legde de courant weg,
dat de groote quaestie in Frankrijk, de
strjjd tusschen de ^geestelijkheid on de
regeering, minder belangstelling wekte.
Nu echter zgn aller oogen weer geves
tigd op de republiek, tomeer omdat zich
daar een nieuw feit heeft voorgedaan. Er
zgn n. 1. tcekenen, die wijzen op do mo
gelijkheid van een oplossing der quaestie.
De regeering heeft roods lang getoond
liever strjjd te vermijden, maar natuur
lijk kon ze zich niet buigen voor den
wil van een macht van buiton. Wel toonde
ze - zich zeer tegemoetkomend, doch de
Fransche geestelijkheid weigerde, onder
den invloed van Rome, de gelegenheid
aan te grijpen om aan de verwarring en
de onrust een einde te maken.
Plotseling echter is dit veraaderd. Er
is van de zjjde der geestelijkheid een
strooming merkbaar, die het beste doet
bopen. In de laatste vergadering der
Fransche bisschoppen heeft men bljjkbaar
weder de noodzakelijkheid ingezien van
een tegemoetkomender houding en te
Rome heeft men deze meening gedeeld.
De wet op dn scheiding van Staat en
Kerk eischt de vorming van vereenigin-
gen voor den eeredienst, die de kerken
van den Staat in bruikleen zullen ontvan
gen. Dit zou bij contract kunnen gebeuren.
De bisschoppen echter verklaren wel
toe te stemmen in een regeling, mits
deze gesehiedfe bg contract tusschen de
prefecten en burgemeesters eenerzijds en
bisschoppen en pastoors anderzjjds.
Wel spreken de bisschoppen er slechts
van een proef te willen nemen met een
dergeljjke regeling, doch ieder begrjjpt,
dat dit meer is dan een proef. Het is
een definitieve oplossing, indien de regee
ring er aan wil, wat zeer waarschijnlijk is.
De pastoor zou bg een dergelijk con
tract het uitsluitend beheer krggen over
de kerk en de zich daarin bevindende
voorwerpen en de burgemeesters zouden
op geenerlei wjjze in mogen grjjpen in
het bestuur der parochie. De akte zal eerst
dan als wettig worden erkend wanneer
ze binnen 10 dagen, nadat ze is gepas
seerd, is goedgekeurd door den dioceBa-
nen bischop.
De groote beteekenis van deze verkla
ring is deze, dat de Katholieke Kerk
thans, in het punt waarop het hier aan
komt, zich 6chikt in het onvermijdelijke.
Het brandpunt van hbi geschil tusschen
het Vaticaan en de Fransche regeering
was gelegen in de vraag, of de regeering
voor de afschaffing van het concordaat
en het vaststellen van een nieuwe rege
ling, al dan niet rechtstreeks zou onder
handelen met den Paus.
Dè regeering meende, dat de volkomen
scheiding van Kerk en Staat elke recht
streeksere betrekking met een buiten
Frankrjjk verbljjvend hoofd der Kerk
ten eenenmale verbood. Zij verklaardon
dus het concordaat vervallen en stelde
zelve wetten en bepalingen vast tot re
geling van den openbaren eeredienst.
Deze regeling was van dien aard, dat
de Kerk er zich gemakkelijk in had kun
nen schikken.
Maar van Pauseljjke zjjde bleef men
onwrikbaar vasthouden aan het standpunt
dat de regeering niet het recht had de
verhouding tusschen Kerk en Staat te
die hg in de handen hield, en boog zich
zoo dicht mogelijk naar het venster.
Voor een oogen blik kwam er een schit
tering in zgn oogen bg den aanblik der
dame, die blgkbaar de meesteres in de
woning w&s.
Zoo lang zjj voor bet venster stond,
wendde hjj ge»n oog van baar af. Ja,
zjj was bet Dezelfde, die bg indertjjd bg
Sechor met graaf Hegyassy had gadege
slagen. Helene von Montferrat.
Nu ging* ze langzaam achteruit. Op
hetzelfde oogenblik viel zgn oog toevallig
op den tegenoverliggende hoek van het
tweede venster van het lokaal. Daar zat
©veneens ronds uren achtereen een rood
harig jongmensch met een bleek gezicht
en listige oogen. Deze oogen hingen op
dit oogenblik met dezelfde uitdrukking
van nieuwsgierigheid aan de geopende
vensters van het tegenoverliggende huis
als die van Hempel zelf.
Silas kreeg eon zeer onaangenaam ge
voel. Wie W3S die jonge man daarginds
Wat wilde hg Keek hij slechts uit
nieuwsgierigheid naar den overkant of
had hij er belacg bg Tot dusver had
Silas hem gehouden voor een arbeider,
die zonder werk was. Maar opeens begon
hg te twjjfelen.
Hjj stond op en slenterde zonder de
aandacht to trekken naar do keuken, waar
meneer Streichsbier juist porties suiker
klaarmaakte.
»Wie is toch die jonge man daarbin
nen bjj bet venster, menoer Streichsbier?
Dec ro dharige meon ik."
Leopold Streichsbier haalde do schon
en zit een heole week- daarvoor het ven
ster. En dan zie ik hem weer in een hee-
len tijd niet. Dat is eon slimme baas. Ik
kan niets uit hem krjjgen."
Hjj boog zich plotseling naar Hempel
toe.
»Ik geloof, dat het een geheime detec
tive is, die wat te weten tracht te komen."
Hempel gevoelde een schok door zgn
lichaam gaan, Zou Wasmut toch
Maar neen, Wasmut geloofde immers zoo
ders op.
»Ja, als ik dat wist. Hjj komt vaak
rotsvast aan de schuld van Robert Fro-
lich.
»Als hjj een detective was," zei hij,
langzaam, >raoest hjj u toch zgn legiti
matiebewijs hebben laten zien. Deed hjj
dat?"
»Neen. Maar ik bedoel ook niet, dat
hg van de politie is. Dat moest er nog
bij komen, dat zoo iemand daar altjjd
zat. Neen neen. Maar er zgn immers
ook particuliere instituten. Welnu, en
hierover is vrg wat te zien."
»Werkelgk
Hempel zette een heel nieuwsgierig
gezicht.
Streichsbier kwam dadelijk in vuur.
»Nu, dat zou ik denken," fluisterde
hg op een toon van gewicht. »Daar is
al dadelijk in de parterrevertrekken de
generaalsvrouw met haar twee dochters,
voor wie ze rjjke mannen zoekt. Mijn
beste man, dat is er eentje. Listig en
geslepeü als een tweede. Zij zelf zou ook
nog wel weer willen trouwen. Het is
wel mogeljjk, dat een der vrjjers haar
in bet geheim laat gadeslaan, of het wer-
keljjk zoo voornaam en eerbaar bjj haar
toegaat. Dan op de derde verdieping.
Daar woont een «oude vrek, die heeft een
sehandeljjken hoop geld en wil zjjn doch
ter de bij het huweljjk beloofde toelage
niet geven, omdat hij daarvoor te arm
is, zooals hg zegt. Tweemaal heeft zgn
schoonzoon hem reeds deü boel laten op-
schrgveD. Nn is hg bang, dat de oude
met alles op den loop gaat. Op dien kan
het dus ook wel gemunt zgn."
»Of op de schoon© Hongaareche op de
eertte verdieping niet waar?" zei Hem
pel met een loerenden blik.
Streicbsbier schudde het hoofd.
»Mevrouw von Montferrat Neen, die
stellig niet. Daar kan men niets van zeg
gen. Dat is een voorname, door en door
fatsoenlijke dame. Wat zou iemand bg
haar trachten uit le vorschen en met
welk doel Er verkeeren 'alleen dames
uit den hoogslen adel bg haar".
»Ik heb gehoord, dat ze met een Hon-
gaarBchen graaf zal trouwen."
Streichsbier sperde de kleine oogjes
wagenwjjd open.
vWat Trouwen Daar heb ik nog
niets van geboord. Met wien dan
Hempol haalde do schouders op.
»Den naam ben ik vergeten. Misschien
zgn het ook maar praatjes".
Hij ging weer in de kamer. Do rood
harige zat nog altjjd voor het venster,
had een courant, genomen en scheen daar
ijverig in te lozen. Voor hem stond eon
glaasje cognac.
(Wordt vervolgdJ*
