1907 N° 9. Zaterdag 19 Januari, 94slc jaargang. Telefoonnummer 22. Uitgavegvan de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. t)e uitgave dezer Oouraat geschiedt Maandag-, Woonsdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjji per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, iv29i Aizonderljjke nommen 5 cent. Inzending een advertentiën vóór 2 uren op den deg dep uitgave. De prijs der gewono aüvortentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelpkc- en doodberichten en de daarop betrokking bobbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,— berekead. Bewijsnummers 5gcent. (iOESCIl Mochten er lezers zjjn, die willen hel pen en zelf niet weten, aan welk adres zij hun gaven kunnen zenden, dan is de redactie ran dit blad gaarne bereid als tusschenpersoon dienst te doen. GOES, 16 Jon. 1907. Christelijk- ffistorischen en Kuyperianen. De vergadering van de Centrale Chr.- Historische kiesvereeniging in hot district Ede, Woensdagavond gehouden, werd bij gewoond door afgevaardigden uit Ede, Bennekom, Ederveen, Veenendaal, Barne- veld en Njjkerk. Voorzitter was ds. C. J. Leenmans te Bennekom. Het bestuur deed het voorstel om over te nemen den candidaat, gesteld door de Centrale antirev. kiosvereenigiog, jhr. S. van Citters to 's-Gravonhage. Dit voorstel werd gedaan, omdat, daar in 1905 de candidaat der anti-revolutionairen, dr. Brants, gekozen word met hulp der chr.- historisehen, de billjjkheid naar het oor deel van het bestuur medegebracht, dat deze zetel ook tot 1907 door een anti revolutionair zou bezet bljjven. Tegen dit voorstel verzette zich een groot gedeelte der aanwezigen. Vooral de afgevaardigden uit Ede voerden hevige oppositie. Ook die uit Ederveen en Bar- u^veld verklaarden zich zeer stellig tegen het overnemen der candidatuur-jhr. van Citters. Men wenBchte een eigen candidaat te stellen, doch een naam van een persoon, dien men als zoodanig wenschte voor te Btellen, werd niet genoemd. Alle voor stellen van bet bestuur werden door de oppositie hevig bestredende discussies namen meermalen een zeer persoonlijk karakter aan. De besprekingen werden zoo langza merhand twistgesprekken en ten slotte bleek het onmogeljjk eenig voorstel in stemming te brengen. Te ongeveer 7 ure begonnen, eindigde de bijeenkomst te 10 urevóór dien tjjd hadden echter al verscheiden leden de vergadering ver laten. Bij het einde was men even ver als aan hat begin er was absoluut niets besloten. De voorzitter van het centraal bestuur verklaarde zjjn ontslag te nemen, waarin hp door zjjn mede-bestuursleden gevolgd werd. ferseke. In de Donderdagavond 1.1. gehouden raadsvergadering, die door 7 leden werd bjjgewoond, werden benoemd tot lid van het Burg. Arm best., in de plaats van den heer J. de Schipper, die voor een herbenoeming bedankte, dhr. M. van Stee Pz. tot onderwijzer met verplichte hoofd akte aan school 2, de eenige sollicitant dhr. C. Drenth te Wedde (Gr.). Ingang 1 April of vroeger; tot leden der commissie tot wering van schoolverzuim de h.h. D. Bom, J. J. v. d. Peijl, I. van Dgke (aftredenden) en ter vervanging van dhr. F H. Rlenke, die als onderwijzer ontslag nam, dhr. A. J. van Noppen, mede onderwijzer. Aan 2 adressanten werd afschrijving van schoolgeld verleend en aan een ander vermindering van hondenbelasting. Een reclame tegen de straatverlichting moest, niet-ontvankeljjk verklaard worden, om dat zjj te laat was ingekomen. Een 2o kohier van schoolgelden werd vastgesteld met een eindbedrag van f24,15 Daar reedB meermalen moeilijkheden zjjn voorgekomen naar aanleiding der verschillende meetbrieven voor vaartui gen (Nederlacdsehe of Belgisebe), stel den B. en W. een wijziging voor in do verordening op de invordering van haven gelden. Art. 8 dier verordening luidt: Als grondslag voor de berekening der havengelden geldt' de netto-inhoud vol gens den rjjksmeetbrief. Voor de 3 laatste woorden wilden B. en W. gelezen heb ben volgens den meetbrief van het rijk, waar het vaartuig* thuis behoort. Dit werd Da eeDige discussie goed gekeurd. Ten Blotte kwam aan de orde een verzoekschrift van de afd. Zeeland van den Bond van gemeente-ambtenaren ter secretarie, strekkende tot verhooging van de salarissen der klerken ter secretarie. B. en W. stelden voor beiden 50 meer te geven. De heer Muller maakte eenig bezwaar, vooral wat den jangaten klerk betreft, doch het voorstel werd met alg. st. goedgekeurd. De salarissen worden nu 500 en 200 gld. De verhoogingen zullen gevonden worden uit den post voor onvoorz. uitgaven. Bjj de rondvraag vroeg de heer Muller, wanneer aan het remmingswerk in de haven begonnen wordt. Het ant woord luidde, det het waarschjjnlgk nog deze maand zijn zal. De gemeente-op zichter is bezig aan het definitieve plan. De heer De Schipper vroeg of voor dat werk nog boomen noodig zjjn hg wist er eenige te koop. De voorz. (do burgemeester) kon geen stellig antwoord geven, doch hij hield zich, zoo noodig, voor verdere inlichtingen aanbevolen. De Zweedijksche weg zal op verzoek van een ingezetene verbeterd worden. Baarland* Woensdagavond hield de werkliedenvereniging Draagt elkanders lasten" eene huishoudelijke vergadering. In zgn openingswoord herdacht de voor zitter den overleden penningmeester, wjjlen den heer G. Koolebij bracht een warm woord van hnldo aan diens jjver en toewijding voor de vereeniging. De heer P. Lege uitte zich in den zelfden geest. In 1906 traden 3 personen tot de vereeniging toe, zoodat zij thans 36 leden en begunstigers telt. Wegens ziekte werd uitgekeerd f 51, terwjjl het boekjaar sloot met een batig slot van f380,73, geplaatst op de Rijkspostspaarbank. De uitkeering per werkdag W6rd gebracht van 75 op 85 cents. Tot voorzitter werd herkozen de heer A Moerdijk, tot pen- pingmeester gekozen de heer S. Mol, tot secretaris de heer P. Leijs, terwjjl tot bode werd herkozen de heer C. Zeevaart. Een ingekomen circulaire inzake knoeie rgen in den meelbandel werd aangehou den tol een volgende vergadering. Den heer Chr. Moerdijk, die als secretaris had bedankt, werd dank gebracht voor zijne werkzaamheden ten bate der ver eeniging verricht. Hoedekenflkerke. In de heden ge houden jaarlgkBche algemeene vergade- Bij dit no. behoort een bijvoegsel. De staking te Rijssen. Nu ook de jongste poging om het con flict tusschen de arbeiders en de firma Ter Horst te Rjjisen op te lossen heeft gefaald en er steun wordt gevraagd voor de arbeiders om hen in de mogelijkheid te stellen hun goed recht te bekampen, is het niet ondienstig den geheelen loop dezer treurige geschiedenis nog eens na te gaan. Land en Volk heeft het in haar nommer van 5 Januari als volgt gedaan »Op de fabrieken der firma Ter Horst wordt de bekende jute gesponnen, waar uit daarna de alom bekende jutezakken worden genaaid. Deze jute is een soort van hennepstof, die onder het weven sterk vervezelt en een traanachte uit waseming geeft, die met de zeer fijne stofdeeltjes in de longen dringt en tal van arbeiders een vroegtjjdigen dood aan tering doet sterven. Die voor de gezondheid moordende arbeid wordt betaald met de allerlaagste loonen. Onmogeljjk kan het gezin daarvan be staan, er moet meer verdiend worden om hot leven te honden. En er wordt dan ook meer verdiend, maar hoe l De ver derfelijke huisindustrie tierde welig in het kleine stadje. De vrouwen en kinderen der Rgssenscke arbeiders weten ervan mee te praten Van den vroegen mor gen tot den laten avond, elk oogenblikje, vrjj van de school, wordt besteed aan het naaien van zakken uit de groote stukken jute. En alweder staat daarte genover een ongehoord laag loon. Wan neer de vrouw den ganschen langen dag jutezakken heeft genaaid, verdient zij de som van10 centwanneer de kin deren den ganschen dag moeder daarbij helpen, dan wordt wel eens, maar dat is daa ook het hoogste, een rjjksdaalder in de week gemaakt. En alweer is ook deze arbeid een moor dend bedrijf. Ook hier het fjjne stof en de smerige uitwaseming die de longen vult en vrouw en kinderen vroeg ten grave sleept I Nu heeft de firma het voornemen geen werk naar huis meer te geven. Maar daardoor zal de ellende nog eer toe- dan afnemen, zoolang niet een loonsverhoo- ging voor den arbeider daarmede gepaard gaat, die de daardoor te missen baten volkomen dekt. En daartoe heeft de firma het voornemen niet getoond 11 Er heerscht ellende te Rjjssen, er is verdierlgkiDg onder die arbeiders, zede lijke en lichamolijke verdierljjking. De woningen zgn er ellendige, allervunzigste krotten, de drankflesch staat er veelvul dig op tafel, maar kan het anders De verstomping, die zich als gevolg van deze verregaande uitbuiting der arbeiders, sinds jaren en jaren, geslacht op geslacht, heeft meester gemaakt van de arme slachtoffers, is de oorzaak, dat niet meer het eerst om brood, maar om jenever wordt gevraagd. Maar langzaam aan is ook in Rjjssen eenig leven ontwaakt. De rustelooze pro- 28 F1ÜILL1TQM,, De hinkende. Roman door ERICH EBENSTEIN. Ze hief het hoofd op, alsof ze uit een droom ontwaakte, en vervolgde haastig •Ik moest weer terug naar Europa. We zwoeren elkander eeuwige trouw en ik vertrok. Korten tjjd daarna vertrok ook Robert, van prachtige aanbevelingen voorzien naar Europa. Het gelukte hem na heel wat moeite de goede betrekking in Triest te krjjgen. Wat waren we er beiden big mee. Over twee jaar, als hg zich goed gedroeg, kon hg directeur van fie filiaal worden en wilden we trouwen". •En ondertus8chen verloofde u zich met graaf Bel as. Hadt u werkelgk geen berouw over de eerste verloving Bg den rjjken magnaat vergeleken was Frohlich ook in de gunstigste omstandigheden toch maar een arme drommel". Berouw! O, meneer Hempel, u weet niet, wat ware liefde is", riep ze op droe ven toon en vervolgde toen»wat die verloving betreft, ik hoorde er eerst van, toen zo reeds voltrokken was. Mjjn vader zei op zekeren dag tot mijIk heb je hand aan mgn vriend Belas beloofd. Met Kerstfeest werd de verloving publiek, in Maart gaan jullie trouwen. Je zult door dat huweljjk een der eerste perso nen in Hongarjje worden. Ik werd doode- ljjk verschrikt en wilde mij verzetten. Ik verklaarde tot geen prjjs in dit huweljjk te paganda oi^er de arbeiders heeft ook te RjjsBen wortel geschoten, voldoende om hen to doon inzien, dat zij rocht hadden op een boter loon op een korter arbeids dag, op oen monschwaardiger bestaan. En zij hebben gevraagd, niet geè'ischt, neen, beleefd gevraagd om betere arbeidsvoor- waardon, om hooger loon. Zg hebben bg die vraag all# voorwaarden in acht ge nomen, die door den patroon aan de ar beiders mogen worden gesteld, met eeD behoorljjken opzegtermjjn. Is er iets onbilljjks gelegen in die vraag Heeft niet de arbeider recht op meer wanneer hg onder de nu bestaande arbeidsvoorwaarden niet Lven kan De firma heeft geweigerd, kortaf. En ie arbeiders hebben den arbeid neergelegd. Nu dunrt deze staking reeds een maand. Zjj hebben hun loonstaten gepubliceerd. Ook de firma heeft dat gedaan. Gebleken is de juistheid der eerste, de onjuistheid der laatste opgaven. De arbeiders hebben daardoor hun goed recht aangetoond, zg hebben reeds dè,è,rom alleen recht op den steun van ieder weldenkende. Maar zg hebben meer gedaan. Zg heb ben elke hulp, die zich in den vorm van bemiddeling aanbood, dankbaar aanvaard. De firma heeft die bemiddeling herhaal delijk afgewezen niet alleen, maar ge weigerd te onderhandelen met de besturen der vakvereenigingon, waarbjj de stakers, die voor het grootste deel uit clericale elementen bestaan, zgn aangesloten. En wederom hebben de stakers, nu hun voormannen waren afgewezen, naar an dere middelen omgezien. De hoeren Hovy, Aalberse, Van Vliet en Henri Polak, de drie eersteD bekende voormannen uit de clericale arbeiders beweging, hebben gepoogd met de firma te onderhandelen. Maar ook hun pogingen om wat beter levensvoorwaarden voor deze stakkorB te bekomen, zgn niet ge slaagd door het hardnekkig verzet van de firmanten, die zelfs weigeren in over weging te nemen een door de bemidde- lingscommissie aangeraden vermindering van den oorBpronkelijken eisch (20 pet. loonsverhooging) tot 5 pet. Zoo bijjft dan deze staking voortduren, na zich sleepende al do harde gevolgen als broodsgebrek, verzwakking, ziekte, verarming". Het zonderlinge verschijnsel doet zich voor dat bjj deze staking steun wordt gevraagd voor de stakers door clericale bladen. Deze schuiven dan het »Christe- ljjke" van de stakers op den voorgrond. Óf dit den slachtoffers ten goede zal komen, meenen wjj zeer te mogen be twijfelen. Er is in dat vele misbruik dat tegenwoordig wordt gemaakt van het woord »Christe!jjk" door lieden die alles behalve Christeljjk handelen, ietB dat velen irriteert en maakt dat men zich met weerzin afkeert van wat schettert met een epitethon, dat men nooit zich zelf moest geven. Toch doe men dit in dezen niet. De vrjjzinnigen zullen, naar wij hopen, er niet naar vragen of het hier clericale arbeiders of andere zgn, die hier lijden, maar steunen, omdat hier arme menschen zgn, die onrechtvaardig worden behan deld. zullen toestemmen. Maar mgn vader deed niets anders dan mg met half dichtgekne pen oogen aankjjken, zooals hg pleegt te doen, wanneer hg booB wordt, en hg zeide Op het Kerstfeest wordt de verloving publick gemaakt. Geen woord meer daar over, als ik je verzoeken mag. Wat kon ik doen •Ik kom nu tot een zeer gewichtige vraag", zei Hempel. »Wist uw eerste verloofde van deze verloving?" »Neen. Ik waagde het niet, hem daar van mededeeling te doen. Hjj is zeer hartstochtelijk van aard en zou in Btaat ïjjn geweeBt om alles aan mgn vader te openbaren. En dan zou alles voor ons verloren zgn geweest." Hempel knikte. •Ja, nu begrjjp ik veel. Het moest hem haast krankzinnig maken, toen Maar vertel verder als 't u belieft." »In November schreef hjj mg herhaal delijk, dat hjj mg moest zien, het mocht kosten wat het wilde. Ik overlegde telkens weer, want ik wilde hem ook graag zieo. Maar bier was alles zooveel moeiijjker dan in Amerika. Emdeljjk vertrouwde ik mgn geheim aan een vriendin. Ze noodigde mjj op een tanya op de poeszta van Keczskemet. Met mgn pleegbroeder Sandor, dien ik ook in het vertrouwen moest nemén, reisde ik er heen. Ook Robert kwam er. Wij babbelden ongeveer een uur, toen kwam de verloofde van mgn vriendin, want ook zjj was verloofd." •Boe heet ze •Helene von Montferrat. Om mjj niet te verraden, stelde ze mgn pleegbroeder voor als iemand, die haar bezittiDg wilde koopen, en ik hield mjj intusschen ver borgen." •Waar bleef Frohlich •Hjj reisde langB omwegen naar Pest. Wij hadden voor Zaterdagmiddag een samenkomst in Weenen afgesproken, maar noch mevrouw von Montferrat noch mgn pleegbroeder wist daar iets van. De ver loofde van mjjn vriendin maakte haar nit jaloerschheid een scène. Hjj geloofde niet recht dat Sandor als kooper kwam. Om hem tot kalmte te brengen, reisde ze met hem naar Pest. Sandor en ik volgden een kwartier later. Majoor vod Lindemaier was, geloof ik, reeds naar Weenen teruggekeerd. Helene was zeer opgewonden. Ze overlegde met ons en eindeljjk werd besloten dat we den vol genden dag alle drie per automobiel naar Weenen zouden gaan. Mevrouw von Montferrat begaf zich dadelijk naar haar tijdelijk verbljjf in de Kandstrasse, omdat ze haar verloofde nog bjj zich wilde doen komen. Sandor, die bezigheden in Nagy- Szolnok had, wilde dadeljjk terugkeeren. Ik echter kleedde mjj haaBtig om en reed met een huurrijtuig naar het Prater, waar Robert mjj reeds wachtte. Het was precieB half vjjf, toen we elkaar ontmoet ten. Ik had even voor dien tijd op mgn horloge gekeken. U begrijpt dus nu wel, dat bjj niet op datzelfde oogenblik in Dornbach geweest kan zgn." •Dat zie ik werkelgk in," zei Silas nadenkende. »Maar toch is veel mij nog duister en u zult me nog wel eenige vragen moeten beantwoorden." •Vraag maar." •Allereerst waarom hebt u niet dadeljjk gesproken Als u RobertFrob- lich bemint, moet u toch den wenscb hebben gekoesterd om hem te ontlasteo, te meer, omdat hjj alleen ter wille van u zweeg." •Wat hebt u groot gelijk, meneer Hempel. Ik wilde het immers ook doen. Maar de vrees voor mgn vader verlamde telkens weer mgn moed. Stel u zelf maar eens voor, wat de gevolgen geweest zou den zgn. Dat de wereld mjj met den vinger had nagewezen, zou ik gaarne hebben verdragen, want mgn liefde is rein en ik had mij niet het geringste te verwjjten. Maar de wereld is nu een maal slecht wat zou ze gezegd hebben, als ze had vernomen, dat ik alleen met Robert in het Prater was gaan wandelen. Ook moest ik mevrouw von Montferat ontzien. Maar wat ten slotte den doorslag gaf, was de overweging, dat mijn vader dan nimmer of nooit zijn toestemming tot een verbintenis met mjj zou geven. Toch was ik onafgebroken in tweestijjd. Ik wilde tenminste zgn moeder in 't geheim inwjjden en haar om raad vragen. Maar op het laatste oogenblik begaf mjj steeds de moed." •En toen hoorde u het gesprek tus schen mjj en mevrouw Frohlich. Wat dacht u toen •Ik was alB van het verstand beroofd. Nu moot je beslist spreken, klonk het onophoudelijk in mgn binnenBte. En toen, nauweljjks thuis gekomen, viel ik bewus teloos neer. Dagen achtereen lag ik in ring van de weegbrug «de concurrent" te Hoedekenskerko werden tot commis sarissen herkozen dhrn. J. Raas en B. Timmerman. Tot weger werd benoemd dhr. M. G. Verboek Jr. znlks inplaats van dhr. A. van den Durpel, die bedankt had. Kolijnsplaat. Daar de heer A. G. de Braai» rijksontvanger alhier, sedert 15 December 1.1. met verlof is, is daarop de heer J. P. Bakker, surnumerair uit de inspectie Middelburg, hier tijdelijk als waarnemer werkzaam geweest en thans vervangen door den heer N. Beij- derwellen, eveneens surnumerair uit de genoemde inspectie, die ook reeds het vorige jaar gedurende zeven maasden dit kantoor beeft waargenomen. Wolphaartsdijk. Woensdagavond j.l. hielden do afdeelingen Wolpbaartsdjjk voor Volksweerbaarheid en da Schietver. •Nimrod" alhier hare jaarvergaderingen. De afdeeling telt 41 leden, waarbjj 3 vrouwelijke. De Schietvereeniging telt 33 leden. Op deze vergadering werden behandeld de jaarverslagen en deed de penningmeester rekening en verantwoor ding, waaruit bleek dat er een goed slot was bij de afd. V.w.b.h. van t 4 en bij de schietvereeniging van f2. De aftredende bestuursleden werden herkozen, terwijl voor dhr. D. C. la Porte wegens vertrek uit deze gemeente gekozen werd dhr. J. de Back. Verder werd de avond doorge bracht met lezingen en voordrachten. Nisse. Woensdagavond vergaderde de schietvereeniging Pro Patria" alhier. De secretaris bracht verslag uit vaD de werkzaamheden der vereeniging over het jaar 1906 en de penningmeester deed rekening en verantwoording over den toe stand der geldmiddelen. Uit beide ver slagen bleek, dat het aantal leden 33 bedroeg en voorts dat het batig saldo f 16,42 groot was. Verder werden nog tot commissarissen benoemd in de plaats van dhr. C. de Blaejj en Joh. Jansen de heeren Jb. Jansen en G. de Back. Nisse. Woensdagavond vergaderde in een een der schoollokalen de afdeeling •Nisse" van Volksweerbaarheid. Uit het verslag van den penningmeester bleek dat het batig saldo van het vorige jaar plus de inkomsten van dit jaar f40,275 en de uitgaven f39,75 bedroegen" zoodat bij den aanvang van het jaar f 0,525 in kas was. Met het oog op dit klein saldo besloot de vergadering zich in het voeren der propaganda tot het hoogst noodza kelijke te bepalen, en niet, zooals het vorige jaar, daarvoor een bepaald bedrag uittrekken. Volgens het rooster van af treding, trad een der Commissanssen dhr. M. v, Liere af, welke evenwel met bijna algemeene stemmen werd herbozen. Nadat de voorzitter er op gewezen had, dat ieder lid, in 't bijzonder zich moet beg veren, het doel en streven van Volks weerbaarheid te verspreiden, werd de vergadering gesloten. Kolijnsplaat. Het aantal leerlingen der openbare school alhier bedroeg 15 Januari 1905 282, den 15en Januari 1906, na do oprichting der bijzondere school in December 1905, 231 en thans zware koortsen en nauweljjks kon ik weer denken, of ik vroeg naar couranten. Maar men gaf mij er geene men vreesde, dat ik mjj te veel zou opwinden. Miss Greenwich, mgn juffrouw van gezelschap, vermoedde misschien iets. Want toen het eerste bericht omtrent den moord in de courant stond en gemeld werd, dat men Robert verdacht, kwam zo heel opgewon den bg me en zeiStel je eens voor, Irma, die netto, jonge man, dien we in Chicago leerden kennen, wordt nu van moord beschuldigd. Ik viel met een gil als een stuk hout neer en sedert dien tjjd ziet ze mij dikwijls zoo bezorgd aan. Eindeljjk kreeg ik door mgn kamenier toch een courant. Eu toen las ik van de bekentenis." Ze sprong plotseling op en wrong de handen. •Verklaar mjj dat. ttel is ^nbegrjjpe- Irjfc. Dag en nacht denk ik er over r-a j en kan het niet begrijpen. Waarom waarom bekent bjj, wat hjj niet heeft ge daan Omdat hem aan het leven niets meer gelegen ligt", zei Hempel op ernstigen toon. >Omdat hij waanzinnig is van smart en in die smart wroet". •Hem bem ligt niets meer aan het leven gelegen stamelde ze ontsteld en staarde Hempel ongeloovig aan. •En ik Ben ik bem dan niets meer Ze begon plotseling hevig te beven. CWordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1907 | | pagina 1