1907 N'. 6.
Zaterdag 12 Januari.
94sl" jaargang.
25 FEUILLETON,
De hinkende.
c
Oe uitgave dozer Courant gaschiodt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, in Goos f 0,75, buiten Goes, franco, f
Afzondenljjko nomnaeia 5 cent.
Inzending van advecrtenftéën ïéor 2 uren op den da^i dep
uitgave.
Telefoonnummer 23. Uitga vef van deJNaaml. Vennootschap „Uoesche Courant".
De prjjf der gewone advertentiën ig va a 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pnjfc
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden var. 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5|cent.
Directeur-Hoofdredacteur R. Gr. Rijeens.
GOESCH
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Na Diasdag 15 Janutri
a. s. vrordt buiten de gemeente
per postkwitantie beschikt over
de dan nog onbetaalde abonne-
ments- en adverter.tiegelden over
het jaar 1906.
De Administratie.
Iets over adverteeren.
In Amsterdam hebben eenigo firma's
den, in hun belang lang niet kwuden
inval gekregen, eens te informoeren nar»r
het abonnementen-aantal van verschil
lende bladen. Naar aanleiding van de
omstandigheid, dat de advertentie-col
porteurs van verschillende couranten, de
oplagen door eoncnrreerende bladen op
gegeven, als schromelijk overdreven voor
stelden, hebben zij aan enkele directies
verzocht aan een paar accountants toe te
staan een onderzoek in te stellen betref
fende het aantal betalende abonnés.
Dit is het welbegrepen eigenbelang
van de adverteerders. Herhaaldelijk toch
komt het voor, dat juist de couranten,
die do klem3tö oplaag hebben en bijna
niet gelezen worden, advertenties knippen
uit andere bladen, deze opplakken en ze
dan aan den steller zenden met. verzoek
ze ook te mogen plaatsen, aangezien bun
blad »in alle kringen lezers heeft", eeD
»groote oplage" bezit, enz. enz. V«el
fraais wordt er dan in een bijgevoegde
circulaire gezegd, fraais, dat de gead: os-
seerde niet kan controleeren.
Daarom verbaast het ons niet zon
der ons natuurlijk een oordeel over het
geval te Amsterdam te willen aanmati
gen dat personen nit den middenstand
eiudeljjk eens waarborgen willbn hebben,
of de door ben opgegeven advertenties
wel onder de oogen komen van een uit
gebreid en belangstellend publiek.
GOES, 11 Jan. 1907.
De tegen gisterenavond 8 uur uit
geschreven vergadering van den Raad
dezer gemeente koD niet plaats hebben,
omdat er slechts zas leden tegenwoordig
waren, de heeren v. d. Bout, Dekker,
Temperman, Fransen van de Putte, Pilaar
en Hollmann. Er was dns één lid te
weinig om besluiten te kunoen nemen.
De vorige vergadering werd bijgewoond
door zeven leden dus maar juist het
getal om da vergadering te kunnen laten
doorgaan.
En toch waren er beide keoren be
langrijke punten aan de orde, punten bp
welker behandeling het wenseheljjk was,
dat zooveel mogelgk raadsleden aanwe
zig waren.
Wjj hebben eens enkele leden geraad
pleegd en onder hen waren er, die van
meening waren, dat over het algemeen
de vergaderingen te laat worden aange
kondigd. Er zijn onder de loden mannen
van zaken, die veelal dagen vooruit over
hun tjjd moeten beschikken en dan vaak
reeds esrt comparitie op. een dag hebben
vastgesteld, waarop later blijkt, dat er
vergadering van don Raad zal zijn. Wel
is waar eischt de Gemeentewet slechts
dat het convocatiebiljet (spoodeischende
Roman door ERIOH EBENSTEIN.
Nu trad de directeur weer binnen en
dadeljjk daarna werd het ontbjjt voor-
gediend. Onder dat ontbijt kwam het
gesprek ook op de grafeljjke familie en
op de ziekte van gravin Irma en op haar
verloving.
Als Sandor Usyagy ooit een innige ge-
negonhöid voor zijn pleegzuster had ge
koesterd, wist hij uitstekend te veinzen.
Noch in zjjn woorden, noch in de uit
drukking van zijn gelaat, was iets te
bespeuren, waaruit hfj kon opmaken, dat
hij meer voor haar gevoelde dan don
eerbied, welken hij als eerste dienaar der
familie verschuldigd was.
Daarentegen verloor hg voor een oogen-
blik alle zelfbeheersching, toen Lajos
Sziget coo terloops vroeg:
»En hoe staat het nu met het huwe-
Ijjk van graaf Hegyassy Ik heb in Pest
gehoord, dat het voltrokken zal worden,
zoodra de jonge gravin getrouwd is".
Toen werd het gelaat van Sandor Usya
gy vertrokken, aiof hg plotseling hevig
schrikte. Trouwens, slechts voor een
oogenblik. Toen glimlachte hg weer.
»Dat moet een vergissing zjjn. De graaf
denkt niet aan een huwelijk. Met wie
zou hjj ook trouwen?"
gevallen uitgezonderd) twee maal vier
entwintig uren te voren den leden moet ge
worden, maar als men, wat in het belaag
der te behandelen zaken is, liefst zooveel
mogelijk leden aanwezig wil zien, is het
wenseheljjk zoo vroeg mogeljjk de ver
gadering uit te schrjjven. De ledeD kun
nen er dan hunne particuliere zaken
naar regelen.
Ook verdient het aanbeveling de ver
gaderingen zooals in Groningen, Haar
lem en meer steden de gewoonte is
de vergadering steeds op een bepaalden
dag te houden, natuurljjk voor zoover
dit mogelgk is. Als de leden bjj voorbeeld
er vast op konden rekenen, dat, om een
voorbeeld te noemen, de vergaderingen
steeds op den eersten Donderdag in de
maand werden gehouden, zouden zjj niet
dan bjj hoogft uitzondering op den avond
van dien dag andere bijeenkomsten vast
stellen.
Er zgn in het afgeloopen jaar negen
Raadsvergaderingen gehouden. De heeren
mr. de Witt Hamer, Jansen, Dekker, en
Fransen van de Putte woonden al deze
bijeenkomsten bij.
In zes vergaderingen was afwezig de
heer Kakebeeke. flierbjj dient echter
terstond gezegd te worden, dat deze zich
tot herstel van gezondheid elders bevond.
De heer Pilaar was vier koeren absent,
de heeren Hollman en Duvekot drie keer,
de heeren Risch en v. d. Leeuw twee
keer en de heeren v. d. Bout, Donner en
Temperman eén keer.
Benoemd met ingang van 1 Febr.
tot postdirecteur te Wjjk bjj Duurstede,
dhr. N. G. Sar vaas, thans te Krabbendjjke.
De uitslag van de Woensdag ge
houden stemming in het district Gorin-
chem voor een lid dor Prov. Staten van
Zuid-Holland, in plaats van mr. L. van
Andel (antir.), die bedankt had, is als
volgt
Aantal kiezers 5668. Aantal uitge
brachte geldige stemmen 4889.
Gekozen mr. F. G. A. Boll (lib.) met
2450 stemmen.
De heer G. de Vor Hzn. (Friesch-
christ.-hi8t.) had 2439 Btemmen.
Aan de gehouden verkiezing van
4 leden van het hoofdbestuur der Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen is deel
genomen door 111 departementen.
Gekozen mejuffrouw Meta Hugenholtz
te Amsterdam en de heeren J. van Loenen
Martinet te Bussum, P. J. van Harder-
wjjk te Schiedam en mr. W. Boot te
Amsterdam, met 892382 stemmen van
de 400 uitgebrachte.
De gekozenen namen de benoeming aan.
Aan Land en Vólk schrijft men
De straatverlichting te Brielle geschiedt
door middel van gas, hetwelk wordt
geleverd door een particuliere gasfabriek,
het uitsluitend eigendom van drie per
sonen. Een hunner is ongeveer 25 jaren
lid van den gemeenteraad en reeds tal
van jaren oudste wethouder. Al dien
tjjd was dit aan de leden van den raad
bekend, terwijl toch de Gemeentewet
verbiedt dat raadsleden leveranties doen
aan de gemeente.
Het toezicht op de verlichting, die
nog steeds op de ouderwetsehe wijze,
»Het moet een landgenoote van hem
zjjn. Ik zag hem zelf eens gearmd met
haar loopen. Ze is zeer schoon. Maar
als het nog een geheim is, vraag ik wel
excuus."
De directeur antwoordde niets. Hg zat
peinzend voor zich uit te staren.
Plotseling sprong hij op en schonk
zgn gast in,
»Wat gaat het ons eigenlijk ook aan
Drink, moneer Sziget, drink."
Toen de varkenskoopman eindelgk wilde
vertrekken, stond Sandor Usyagy er op
om hem zelf naar Pest terug te brengen.
Geen tegenwerping baatte.
»Ik heb zaken in de stad," zei bij,
^overnacht daar dan en keer morgen te
rug. In vertrouwen gezegd het is een
genoegen voor mij, als ik voor een keer
eenB uit dit poeBztagraf kom."
Zoo reisden ze samen naar Pest. Hot
was reeds laat in den avond, toen ze daar
aankwamen.
De directeur zeide
»Ge reist zeker met den nachttrein
naar Weenen Ik zal u naar het station
brengen."
De ander keek verbaasd op.
»Hoe weet ge toch, dat mjjn zaken
mij naar Weenen voeren?"
Usyagy glimlachte.
3>Ik meende dat straks van u gehoord
te hebben."
Bij het station zei hij plotseling:
>Ik maak mij slechts over één ding
bezorgd, mjjn waarde."
met gasvlammen, in stede van gloei
kousjes plaats heeft, is opgedragen
aan de politie. Wat er van dat toezicht
terecht komt, vooral als de bij de gas-
leverantie betrokken wethouder als hoold
der politie fuDgeert, wat somtijds maan
den lang bet geval is, durf ik niet be-
schrjjven.
Gelukkig nadert oe dag, waarop het
voor 25 jaar gesloten contract afloopt en
is er onder de raadsleden een sterke
strooming voor gemeenteljjke exploitatie
merkbaar. Een commissie is benoemd,
welke de stichting eener nieuwe gasfa
briek voorbereidt.
Kloetinge. Woensdagavond werd
hier op initiatief van eenige personen
eene vergadering belegd, met het doel
ten varktnsfonds op te richten. Nadat
eenige reglementen van zusttrafdeolingen
uit den omtrek waren voorgelezen, traden
een 29-tal personen als lid toe. Uit deze
personen werd een voorloopig bestuur
gekozeD, hetwelk is saamgesteld uit de
heeren S. Noteboom, M. de Vrieze, Job.
Meulendijk, C. G. van Liere, M. Daane,
B. Oele en J. Kant, Deze personen zul
len een concept-reglement vaststellen,
on dan op de eerstvolgende vergadering,
welke is bepaald op 23 Januari e. k.
's avonds 7 uur, zal worden vastgesteld
waarna de vereeniging definitief zai wor
den opgericht.
Kruidingen. Tot plaatsvervanger van
de beide gemeenteveldwachters op hunne
vrije Zondagen is benoemd de gemeente
werker C. Roeland, die Zondag a. 8. voor
't eerst als veldwachter zal fungeeren.
Buitenland.
Politicus tegen wil en dank.
De politiek is een gevaarljjk ding. Je
kunt er je moeieljjk baiten houden, en
de meest gewone, practischo kwesties
worden tot politieke zoodra ze in de
volksvertegenwoordiging ter sprake ko
men.
Dat hoeft iü ons land Minister Staal
gemerkt. Een Minister van Oorlog, zon
men kunnen denken, heeft alleen maar
te maken met de kwestie hoe men voor
zoo weinig mogelgk geld een zoo sterk'
mogelgk* weermacht krjjgt. Met deze
zaak hebben de antithese, meer of min
dere vooruitstrevendheid en clericale en
anti-clericale beginselen niets te maken.
Het is een zaak van zuiver practisch
belang.
Maar o wee, het blijkt anders zoodra
de politieke partgen er zich mede be-
beginnen te bemoeien.
Iets dergelgks heeft in Duitschland
de chef van het departement van kolo
niën, Dernburg, ondervonden,
Duitschland heeft koloniën. Dit is in
zoover een kwestie van binnenlandsche
politiek, dat de sociaal-democraten uit
beginsel tegen het bezit van koloniën
zgn.
Alle andere partgen hebben echter niet
het minste beginsel- bezwaar tegen het
bezit van koloniën.
Nu is het klaar en duideljjk, dat ais
een land koloniën beeft, het die ook zoo
goed en voordeelig mogelgk beheeren
moet.
>En dat is?"
»Waar. gg, meneer Silas Hempel, in
de Bernhardgasse de Szalontaer varkens
onder dak zult breDgen. Dacht ge", ver
volgde hg, met een zonderlingen lach,
»dat ik een werkelijke varkerskoopman
op een ontbjjt zou noodigen Neen, mijn
waarde, dan kent ge Sandor Usyaga
slecht."
Plotseling echter veranderde zgn ge
zicht en sissend klonk het
»Nu kent ge mg wel. En ik hoop, dat
ge nooit vergeet, met wien ge te doen
hebt. Goeden avond."
Daarmee liet hij den verbluften Silas
staan en ging naar den uitgaDg van het
station.
Hempel koek hem nog lang na.
»Dat was een zwakke zet", mompelde
bjj. »Daarmee heb je je verraden, Sandor
ü^yagy."
XII.
De nachtelijke spoor wegrit, deed zich
nog in al zgn ledematen gevoelen, toen
Hempel den volgenden morgen laat op
stond, maar nog meer hinder had hg
ervan, dat Usyagy hem had doorzien.
Murx rekte zich uit, toen hij zag, dat
zgn meester eindelgk wakker was ge
worden, en kroop vleiend over de deken
naar hem toe om zich te lateD lief koozen.
Maar Silas had geen oog voor hem, even
min als !jjj oor had voor het vrooljjk
gekweel zjjuer vogels in de aangrenzende
kamer. Onophoudeljjk hield hij zich bezig
met de vraag, wie wel het telegram naar
Dit gebeurde echter in Duitschland
niet. De achtereenvolgende chefs aan het
departement van koloniën waren voor het
meerendeel voortgekomen uit de hoogste
kringen.
Heel veel verstand hadden die heeren
van kolonisatie niot en bovendien waren
sommigen hunner ook niet van een on
verdachte eerljjkbeid. Het gevolg was
dat de koloniën meer verdriet dan voor
deel bezorgden.
Eindelgk ging den hoogen heeren in
Duitschland een licht op. Ze kwamen
tot een conclusie waartoe alle andere
menschen reeds veel vroeger waren ge
komen aan het hoofd van het departe-
van koloniën was noodig een man van
zaken, een man met een helderen kijk
op do dingen, die wist hoeveel een mark
waard is en hoe men nit één mark er
twee kan maken door ondernemingsgeest
en arbeid.
Toen kwam Dernburg, iemand, die zich
in den politieken strijd nooit gemengd
had, doch die bekeod was als eerlijk,
doortastend en werkzaam. Zgn voornaam
ste reputatie had hg verkregen door
het er bovenop werken van zaken, die
niet te best floreerden wat juist h6t ge
val was met de Duitsche koloniën.
Dernburg begon met de hoeren aan
zgn departement, die in de eerste plaats
zorgden zich niet te overwerken (iets
wat ook in andere landen bij ministerie
ambtenaren wel eens voorkomt) aan het
verstand te brengen, dat hg menschen
noodig had, die weten wat arbeiden is.
Dat was iets ongehoords in de Duitsche
bureaucratie.
Na zich in korten tjjd in de zaken
gewerkt te hebben kwam Dernburg aan
dragen met cijfers, alleen met cijfers.
Hij deed niet als zgn voorgangers, die
den mond vol hadden van ideëele beschou
wingen en groote woorden en ten slotte
niets dedeD, doch hjj rekende voor, dat
er zooveel en zooveel geld gestoken was
in de koloniëo, dat er voor spoorweg
aanleg, voor onderwerping van oproerige
stammen, voor steun aan Duitsche kolo
nisten zooveel en zooveel nog noodig
was en dat er dan een goede kans
bestond, dat de koloniën binnen afzien-
baren tijd flinke baten gingen afwerpen.
Dat was geen politiek, zoomin als de
directie van een bank, van een fabriek,
van mijnen of iets dergeJjjks politiek is.
Dit dacht Dernburg en misschien zgn
er nog eenvoudigen des harten, die er
evenzoo over denken.
Maar de heeren in den Rijksdag dachten
er anders over en de Roomseh-Katholieke
partij samen met de sociaal-demo
craten stemde tegen een aanvullings-
begrooting van Dernburg, de begrooting
werd verworpen en de Keizer vond hierin
reden don Rijksdag te ontbinden.
Zoo werd Dernburg, de man, die niet
aan politiek deed, er zelfs volstrekt niet
van weten wild*, de oorzaak van een der
belangrijkste politieke gebeurtenissen van
de laatste jaren in Duitschland.
De verkiezingen voor den nieuwen
Rjjksdag worden nu door alle partgen
met kracht voorbereid. En natuurlijk kan
Dernburg zich niet buiten de verkiezin
gen houden. Hij staat midden in den
strjjd en is zelfs al candidaat gesteld.
Dezer dagen heeft hij, voor het eerst
Nagy Szolnok kon hebben gezonden.
Geen menBch, zelfs Kata niet, wist iets
van zgn reis. Hg zelf had er plotseling
toe besloten, gehoorzamende aan een on-
verklaarbaren drang, waaraan hg zich
niet meer kon onttrekkeD, tot bij tegen
over den man stond, dien hij verdacht.
Nu kende hg hem. Vaster dan ooit stond
bjj hem de overtuigingdeze en geen
ander is de moordenaar. Maar wat was
daarmee gewonnen Had hij ook maar
een enkel overtuigend bewjjs Neen. En
erger dan dat: de man was gewaarschuwd.
Hg kende de hand, welke zich naar hem
uitstrekte, en hg zou natuurlijk alles
doen om zich er aan te onttrekken of
ze te vernietigen.
Maar aan wien had hij dezen toestand
te wijten
»Als ik bjjgeloovig was, bg don hemel,
ik zou aan hekserg moeten denken I"
mompelde hg en begon zich te kleeden.
Daarna riep hg Kata en vroeg haar of
mevrouw Frohlich er ook in zgn afwe
zigheid was geweest.
De oude knikte.
»Ja was er. Eu nog een."
»Wie?"
>Weet niet. Zeer jong, zeer schoon,
maar ziek."
Silas keek verbaasd op.
»Wat. moet dat beteekenen Druk je
wat duidelijker uit."
»Was eergisteravond hier. Vraagt naar
meneer. Meneer op reis, zeg ik. Dame
verschrikt. Leunt tegen de deur, was ziek."
van zgn leyen, een ledevoering gehouden
in eeu kiezersvergadering.
Het was te Berljjn. Alle kopBlukkon
der liberale partjj waren op de vergade
ring verschenen. Dercburghield een rede,
die drie kwartier duurde en met groote
belangstelling werd aangeboord.
Het eerste werk voor een kolonisee-
rende mogendheid moest zgn, zoo betoog
de Dernburg, de kolonie te bevolken met
flinke arbeiders. Dit behoefde echter niet
alleen te gebeuren door vestiging van
Europeanen, want van nog veel meer be
lang is het, de inboorlingen zelf op te
voeden tot bekwame landbouwers en ar
beiders.
Duizenden van jaren hebben die in
boorlingen echter geleefd van jacht,
oorlog en slavenhandel en men kan moei-
ljjk verwachten, dat in een tgdperk van
nauweljjks 30 jareD, die bevolking geheel
veranderd zou zgn.
Om dit te bereiken zgn gedurende
een lange reeks van jaren de zendeling,
de arts, de spoorweg en de machine
noodig. De machtigste factor bij koloni
satie is echter de spoorweg, betoogde
Dernburg.
Hg voegde er echter bg (en daar kwam
de practische zakenman, die van geen
groote woorden en politiek gescharrel
wil weten, voor den dag), dat de kolo
niale kwestie voor een goed deel een
geldkwestie is. Hij schatte, dat in de
laatste 22 jaren in doorsnede 30 millioen
aan de koloniën zgn ten koste gelegd,
waarbjj echter het Duitsch koloniaal ver
mogen in diezelfde tjjdsrnimte met 30
milliard vermeerderde.
Dernburg voegde er ten slotte bg,
dat hij vooral in de toekomst van CuitBch-
Zuid-West-Afrika veel vertrouwen had.
Zijn redevoering was een groot succes
en Dernburg heeft de sympathie van het
meerendeel der liberalen geheel voor zich
gewon Den.
En zoo zit de zakenman zijns ondanks
midden in den politieken strgd.
De Sjah van Perzië.
Geruimen tijd reeds liepen er aan
houdend ongunstige, doch telkens weer
tegengesproken berichten over den ge
zondheidstoestandvan den Sjah van Perzië.
Eenige Engelsche journalisten seinden
dagelijkB berichten alsDe Sjah ligt op
het uiterste. De Sjah iB stervende. De
toestand van den Sjah is nu zoodanig,
dat zgn dood elk oogenblik verwacht
wordt.
Maar desondanks bleef de Perzische
vorst heel kalm in het leven, zonder
daardoor die Engelsche journalisten te
ontmoedigen. Dezen bleven doorgaan met
het zenden van de jobstijdingen, maanden
achtereen.
Nu de man eindelgk het tijdige met
het eeuwigo verwisseld heeft, zullen ze
wel zegevierend zeggenzie je wel dat
we geljjk hadden
Trouwens, het was te verwachten, als
de berichtgevers maar geregeld doorgin
gen met het zenden van dergeljjke tjj-
dingen, moesten ze eindelgk gelijk krjjgen.
De Sjah heeft dus den journalisten
hun zin gegeven en het hoofd voor goed
neergelegd.
Heel veel indruk zal dit bericht in
»Hoe zag ze er uit?"
»Beel mooi. Zwart. Gezicht wit. Japon
van zwart zijde. Sluier. Anders ik niets
weten. Zal terugkomen."
Silas schudde het hoofd en verzonk
toen in diep gepeins.
»Zou het mogelgk zgn Irma Hegy
assy Welk een vrouw," dacht bij. >En
toch zjj alleen kan het geweest zgn.
Op de een of andere manier moet ze ver-
nomen hebbeD, dat ik het ben, die do
schreden van haar en haar geliefden pleeg
broeder nagaat. Ze komt bjj mg, de hemel
weet ondor welk voorwendsel, hoort, dat
ik op reis ben, raadt alk-s en waarschuwt
Usyagy. Ja, ja, zoo was het. Geen mensch
anders dan zij is het geweest. Maar
was ze nog maar acht dagen geleden
Diet ernstig ziek? 'tls waar ook, Kata
beweert, dat 2e den indruk bad gemaakt
van ziek te zgn. Welk een wilskracht
moet dit meisje bezitten 1 Maar ook welk
een liefde voor dien hinkenden duivel
op baars vaders landgoed I"
Na een poosje nam hg hoed en Btok.
Daar hjj Kata nog eerst wat wilde straf
fen, at hjj buitenshuis en reed toen tiaar
Dornbach. Maar hij vond mevrouw Froch-
lich niet thuis.
»Even voor den eten," zei Louise,
>kwam mevrouw von Montferrat, de
vroegere verloofde van meneer den ma
joor. Ze bleef dinoeren en toen reden
de beide dam^s naar de stad. Wanneer
mevrouw terugkomt, weet ik niet."
C Wordt vervolgd).
