1906 N°, 151.
Zaterdag 22 December.
93s"' jaargang,
N ieuwj aars wenschen
i7 FEUILLETON,
De klinkende.
De uitgave dezer Oourant geichiedt Maandag-, Woensdag- en Vrqdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, f 3,85.
Afzonderlijke nommeu 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant".
GOESCHE
De prjjs dor gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct«
dirocte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wo^dt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Zij die zich met 1 Januari a.
s. op dit blad aboDneeren, ont
vangen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
in het Nieuwjaars-nommer wor
den, zooals gebruikelijk is bij
vooruitbetaling geplaatst tegen
3 5 Cent, voor hoogstens 8
regels.
Deze advertentiën zullen Maan
dag 31 Decembervóór 's middags
twaalf uur, aan ons bureau moe
ten bezorgd zijn.
De Administratie.
Nabetrachting over den
Gemeenteraad.
In de zitting van Woensdagmiddag
waren zeven ?an de dertien leden aan
wezig de Raad was dus juist voltallig
genoeg om besluiten te nemen. Hetbljjkt
das wel, dat de middag niet de geschikte
tjjd is om te vergaderen. De heer Pilaar
had in een brief zelfs geschreven over
het »zoo ongelegen uur". Nu is het niet
onvermakelijk is vernemen, dat de heer
Pilaar zelf voor een deel hiervan de oor
zaak is. Het was namelijk het plan ge
weest den vorigen Donderdag vergade
ring te houden, doch dit moest worden
opgegeven, omdat de Finaneiëele Com
missie waarvan de heer Pilaar lid is
nog niet met de stukken gereed was.
De vele vergaderingen en uitvoeringen
in deze week beletten het stellen van de
Raadsvergadering op een avond, dus bleef
er niets anders over dan op den middag
bjjeen te komen.
Dat de aanwezigen beöloten hebben
een zoo belangrijk punt als de quaestie
der vleeschkeuring tot een volgende ver
gadering uit te stellen, iB prijzenswaard.
Wie weet, of het voorstel van B, en W.
inzake verbetering van bet torenuurwerk
er niet beter zou zjjn afgekomen, als de
Raad voltallig ware geweest. Er zal in
elk geval verandering moeten komen,
want het raderwerk is versleten. En nu
kan men wel eiken morgen met veel
nauwkeurigheid de klok weer bijzetten,
maar de een of andere keer is het weer
mis en worden menschen, die zich naar
het torenuurwerk regelen, de dupe. Neen
als men aan het verbeteren gaat, dat
men het dan goed doe. Enkel eeu uur-
wjjzer op de wijzerplaatHoe antiek
het kleinste dorpje dat zijn torenuurwerk
vernieuwt, heeft reedB minuutwijzers en
wjj zouden het met zoo iets uit den voor
tijd moeten stellen Een voltallige Raad
zal daar, hopen we, anders over denken.
De inwerkingtreding van de verorde
ning op het houden van mestvaalten, enz.
is uitgesteld tot 1 Mei a. s. Er kan dus
nog eens over worden gepraat. Met den
heer FranBen v. d. Putte z|jn wjj het
geheel eens, dat verordeningen over het
algemeen zoo weinig mogelijk drukkend
moeten zjjn, doch zjjn zjj er eenmaal,
dan moet er ook de hand aan worden
Roman door ERICH EBENSTEIN.
»Maar willen we niet liever gaan ritten
Het geven van de inlichtingen, welke
ik van jou verlang, kan nog lang duren.
Om kort te gaan, ik verlang dat je mjj
onomwonden de waarheid vertelt omtrent
hetgeen ik je zal vragen."
>Alles, wat u wilt, meneer Hempel."
>Zelfs als die waarheid een beetje
onaangenaam voor je zelf zou kunDen
worden Alleen onder deze voorwaarde
ben ik bereid te zwjjgen."
Ze keek hem ontsteld aan.
Toen zei ze bedeeBd
»Wat wenscht u dan te weten?"
Silas Hempel speelde met de franje
van het tafelkleed, terwjjl hij schjjnbaar
onverschillig zei
»De vermoorde juffrouw Hermine von
Lindemaier was immers een van je klanten
niet waar
Pe modiste haalde verruimd adem.
»Zeker en een van de beste", antwoordde
ze haastig. »Ik had bjjna altjjd werk voor
haar en voor haar zuster, de weduwe van
ritmeester Frohlich. Ach, meneer Hempel,
dat was een nobele dame. Bjj haar was
gehouden.
De leer dat strafverordeningen er in
't algemeen zjjn om de overheid een wapen
in handen te geven, wanneer een gegeven
euvel al te erg wordt, is fataal. Het is
verbazingwekkend met welk een vrij
moedigheid tegenwoordig de overheid
wjj Bpreken hier in 't algemeen be
palingen maakt, waarvan zjj de nakoming
niet afdwingt. Dan verdwjjnt de eerbied,
de orde laat te wenschen over en waar
rechtszekerheid moest zijn, ontstaat
groote willekeur.
De heer Dekker heeft bjj de rondvraag
de aandacht eens gevestigd op den toe
stand van de straat tuBSchen het Bergpad
en den Ouden Singel. Zeer terecht. Deze
weg is nog betrekkeljjk kort geleden op
nieuw bestraat en toen nog eens weer
herbestraat en nu ligt bjj ongelukkiger
dan ooit. Er liggen beele gaten in en
altjjd is het er even vuil. En nn lezen
we, dat we geduld moeten oefenen tot
er een nieuwe rioleeriug wordt gemaakt.
Kan men daar geen behoorljjk voetpad
maken, waarvan ook de wielrjjders
die niet door het park mogen kunnen
profiteeren
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Het standje, Woensdag in de Kamer
voorgekomen en waarvan we in ons vo
rig nummer melding maakten, is ont
staan, doordat de tjjdeljjke voorzitter van
den ministeraad, de heer De Meester naar
aanleiding van een gezegde van den heer
Van Karnebeeb, dat de minister van Oor
log zou hebben gehandeld onder druk
van het geheele ministerie, tnsscben de
debatten in het woord nam en de be
schuldiging van den heer Van Karnebeek
voor onwaar verklaarde en verzocht om
het ministerie met edele wapens t» be-
strjjden. Parlementair ware het geweest,
als de minister De Meester eerst den mi
nister Staal aan het woord had gelaten.
Maar was dat nu een voldoende reden voor
antirevolutionairen om in ons Parlement
Hongaarsche zeden te brengen, door drei
gend op den miniBter toe te loopen
De minister van Oorlog is gisteren
om 10 uur aan het woord gekomen. Wat
onze lezers het meest zal interesseeren,
is, wat hjj gezegd heeft over het geval
met generaal Smeding en over het bljj-
vend gedeelte.
Eerst dus over generaal Smeding.
De minister heeft hem steeds hoog
geacht, ook persoonljjk vereerd. Tot 6
December. Hjj achtte den generaal zeer
hoog, droeg hem voor tot inspecteur van
het wapen, tot ridder van den Ned.
Leeuw. Toen de generaal zjjn bezwaren
kenbaar maakte, zeide de minister tot
hemik dank u, generaal, voor uw be
zwaren. Ik eerbiedig uw overtuiging,
maar mjjn overtuiging staat vast. Ik zet
de afschaffing door. Ik stel prjjs erop
uw bezwaren te kennenze zjjn mij
veel waard. Maar nu ik er mede door
ga, wensch ik en eisch ik uw medewer
king. Dat mag ik als minister van oorlog
7an u eischen. Immers, boe men 't neemt,
de generaal was aan den minister onder
geschikt. De generaal mocht natuurlijk
weggaan. Dat was zjjn goed recht. Maar
wat deed hjj Hjj zond den minister een
adres om ontslag, bestemd voor de Ko
ningin. Daarin vroeg hjj een maand ver
van loven en bieden geen sprake en alles
werd contant betaalt. U kunt u denkeD,
boe ik te moede was, toen ik van haar
verschrikkelijk uiteinde hoorde. Wat zjjn
er toch slechte menschen op de wereld.
Ik heb haar ook een krans gezonden, hjj
kostte
»Dat interesseert mjj niet", zei Hempel
droogjes, >zeg me liever wanneer zjj voor
de laatste maal bjj je was."
>Wanneer? Wacht eens evon ik
was juist met de zwarte kamgaren japon
bezig, die den 15 Nov. afgeleverd werd.
Het was ja juist het was den 12
November. Ik weet het heel nauwkeurig
omdat ze hield plotseling eenigszins
verward op en herbaalde nog eens
ja den 12 November."
Waarom bleef je die datum zoo goed
in het geheugen
>Het is bjj mjj de gewoonte om steeds
drie dagen voor de aflévering te passen."
»Was er niet een andere reden
Ze draalde met het antwoord.
»Rosa Behrens, herinner je mjjn voor
waarde. Ik wil de volle waarheid weten.
Er was nog een tweede reden en juist
daaromtrent wil ik inlichtingen van je
hebben."
Ze staarde een wijle besluiteloos voor
zich uit en zei eindeljjk
»Maar ik kan het toch werkelijk niet
helpen ik heb de heele geschiedenis
lof, omdat hjj, giüg hij er aaustonds uit,
zjjn pensioen niet verdiend had. Welnu,
dat was zjjn goed recht niet. Dat had
hjj niet mogen doen. Juist toen de mi
nister hem noodig had, had hij geen
verlof mogen vragen. Hjj liet den mi
nister in den steek, onder die omstan
digheden
Maar hjj deed meer. Reeds voordat hjj
dit adres inzond, schreef hjj alle hoofd
officieren van zjjn wapen dat hjj ver
plicht was zjjn ontslag te nemen. Hjj
schreef aan de corpscommandanten met
verzoek het aan de officieren mee te
deelen. En zelfs de luitenants konden
toen weten waarom het ging.
Dat was niet bet goed recht van gene
raal Smeding. Hij bracbt tweestrjjd in
de kazerne. Dat mocht hjj niet doen. Hij
had niet den strjjd tusschen hem en den
minister, die toch reeds beroering te weeg
bracht, in het leger mogen brengen.
Hjj deed bet te goeder trouw. In zjjn
afscheidsbrief schreef hjj den minister,
dat het hem leed deed dat van de zaak
oen politieke quaestie was gemaakt. De
minister betreurt dat ook. Men voldoe dus
aan zjjn wensch. Generaal Smeding is
geen politiek man. Men bale hem dus
niet in de politiek.
Maar de minister kon niet anders han
delen g«ljjk hij deed, wilde hjj het nood
zakelijke gezag in het leger niet prjjs
geven.
En nu over het bljjveud gedeelte.
Elke minister is verplicht het niet nood
zakelijke te verwjjderen, wil hjj tot re
organisatie van het leger komen, waarmee
ontzagljjk veel gemoeid is. Hjj moet de
weelde wegnemen. Hier is geen politiek
in het spel. Elke minister, hoe conser
vatief ook, hjj moet.
Maar niet alleen uit bezuiniging is
de maatregel genomen.
Hjj houdt verband met de poging om
te komen tot verlichting van de persoon
lijke lasten. Dat is voor een klein, han
deldrijvend volk noodig. Te meer, bIs
men, het geheele volk óén wil maken met
het leger. Dan moet men alle lagen van
het volk krjjgen, maar mag ook geen uur
overtolligen dienst gevergd worden.
ïs de minister van meening veranderd
Neen Hjj zeide verleden jaarop dit
oogenblik kan ik den maatregel niet
nemen. Geen intimidatie, geen dreigemen
ten hebben den minister tot capitulatie
gebracht. Hjj is niet van meening {ver
anderd. En op zjjn beurt protesteert
de minister dan ook tegen de uitlating
van den heer v. Karnebeek. Al had deze
ook gelijk, dan nog mocht hjj een ver
anderde houding van den minister niet
aan politieke overweging toeschrjjve».
De maatiegel is rjjpeljjk overwogen
aan de inspecteurs der bereden wapens
is om advies en medewerking gevraagd.
Verschillende voorstellen kwamen in,
waarvan enkele den minister niet aanston
den.
Dat gaf vertraging geljjk het ontslag
van den generaal Smeding.
Daarna gaat de minister na boe de toe
stand bjj de verschillende wapens is en
hoe die zal worden en doet daarbij o. a.
uitkomen, dat generaal Smeding ver
klaard beeft, dat de mannen bjj de ca
valerie in 4 maanden goed zjjn te oefenen.
Wat de mobilisatie aangaat, zeide de
minister, in tjjd van nood zjjn wjj gereed.
En zoo noodig roept hij bjj rustverstoring
ia de groote steden menschen van het
tot nog toe niet begrepen en er niets
dan schade van gehad."
»Welke geschiedenis
»Wel, de ruzie tusschen juffrouw von
Lindemaier en mjjn huurster. Ik kon im
mers niet vermoeden
•Vertel als je blieft van het begin af
heel nauwkeurig, hoe die ruzie ontstond."
Silas Hempel sloot de oogen en ging
in zjjn stoel achterover liggen.
»Dat was zoo. U moet weten, meneer
Hempel, dat ik soms een kamer verhuur.
Mjjn huur is hoog en dan moet men zich
redden, zooals men het beBte kan. Ik
slaap dan bjj mijn nicht".
Waar ligt de kamer, die je verhuurt
»Ze ligt aan de andere zjjde en beeft
een bjjzonderen ingang van de gang uit
en een door de kamer, waarin ik gewoon-
ljjk pas. Daartusschen ligt nog een klein
kabinetje, waarin ik mjjn voorraad van
benoodigdheden berg".
»Had je de kamer verhuurd, toen juf
frouw von Lindemair de laatste maal
bjj je was vroeg Silas Hempel aan de
modiste.
»Ja".
»Aan wie?"
Aan een voorname dame, die er gebruik
van maakte, als ze eens te Weenen kwam".
»Bleef ze iederen keer lang
»NeeD, hoogstens eenige uren. Nooit
een nacht".
llo, 5e regiment en huzaren op. Maar
als dan uw spoorljjnen niet te gebruiken
zjjn Wel, de afstanden zjjn in Holland
niet zoo groot, en zoo noodig zjjn er
Dog tal van maatregelen te nemen, bjjv.
kiachtens do wet de lichtingen oproepen.
Maar gjj moet preventief optreden, zegt
men.
Dat kan nooit, antwoordt de minister.
Al houdt men do garnizoenen in den Haag,
Amsterdam en Amersfoort op volle sterkte
dan W8rkt dat nog niet preventief voor
Deventer of Winschoten of elders. Pre
ventief kan men nooit optreden.
Er is vertrouwen noodig in het volk.
Als het geheele volk in opstand komt,
kan ook geen leger, niet het grootste,
hplpen. De minister zegt dus dat hjj alles
heeft gedaan om de mobilisatie te ver
zekeren en zoo mogeljjk do onrust te
keoren. Voor verdere maatregelen heeft
hjj den tjjd tot I April. Zo zjjn zoo een
voudig, dat de minister ze gemakkeljjk
kan en zal nemen.
Het is opvallend, zeide de minister,
dat de cirtiek gekomen is, op uitzonde
ring van den heer Arts, van de rechter
zijde. De minister wil de zaak buiten
de politiek laten en buiten de personen.
Daarom bljjve ook generaal Smeding bui
ten het debat. Als men meent dat de mi
nister onze vlag niet onbevlekt kan voe
ren, dan schenke men hem geen vertrou
wen meer.
Vergeljjkt men hem met een gladiator,
die voor het laatst de arena binnentreedt
en het Ave Caesar laat hooren, vóór te
sterven, dan heeft nog nooit een gladiator
met zooveel bljjheid en moed de arena
betreden als hij minister.
Als zulk een gladiator zegt de minister
ik groet u ik ben bereid te vallen voor
uojjn innige overtuiging en voor mjjn
beginsel. (Luide bravo's links).
GOES, 21 Dec. 1906.
Aan Mr. J. de Witt Hamer JGz.
te Goes is door den Commissaris der
Koningin eervol ontslag verleend als lid
en voorzitter van de gezondheidscommissie
voor de vereeniging van gemeenten, welke
haar zetel heeft te Goes.
Bjj Kon.-besluit zijn benoemd tot
gezworene van den Adriaanpolder, dhr.
J. de Korte, te Kortgene
in het bestuur van den Tweeden Bath-
polder, tot djjkgraaf dhr. J. Q C. Wabeke,
ea tot plaatsvervangend dijkgraaf dhr.
P. Nieuwenhuyse, beiden te Rilland.
De heer J. H. Bybau, geboortig
te Coljjnsplaat heeft gisteren met goed
gevolg te Leiden het candidaats-examen
in de rechten afgelegd.
Hisae. Benoemd tot voorzitter der
commissie tot weriüg van schoolverzuim
dhr. J. Huissoon.
Kapelle. In de Woensdagmiddag al
hier gehouden raadszitting waren alle
leden aanwezig. O. 8. werd afwjjzend
beschikt met algemeene stemmen op een
verzoek tol oprichting eener bewaarschool,
daar de bouw en inrichting daarvan te
duur kwamen, vooral nu de gemeentekas
zoo bedroevend er uitziet en dus een
verhooging van den Hoofd. Omsl. onver-
mjjdeljjk zijn zou. Over 't geheel bleek
de vergadering wel te kunnen instemmen
met het nut van zulk een inrichting. Men
^Ontving ze bezoeken
»Alleen soms hasr broer".
»Hoe heette die dame
»Dat weet ik niet. Ze noemde haar
naam niet".
>Maar je moest haar toch bjj de politie
opgeven, als ze je huurster was".
De modiBte werd rood.
»Daar ze nooit een nacht bleef, meende
ze, dat ik haar zeer goed als mjjn logé
kon opgeven, als iemand er naar mocht
vragen".
>Hm wat heb je eigenlijk daarbjj
gedacht Viel je dat niet op
»Noon, lieve Hemel, zulke voorname
dames hebben nu eenmaal haar grillen.
Ze wilde menigmaal incognito in Weenen
zjjn. Ze vertelde ook, dat ze hier veel
kennissen had, die het haar kwaljjk
zoaden nemen, als ze wisten, dat ze hier
was en hun geen bezoek bracht."
»Ze was dus zeer voornaam Boschrjjf
mjj haar eenB. Was ze jong Mooi
>0, wondermooi, meneer Hempel. U
kunt u volstrekt niet voorstellen, hoc
schoon ze was. Zulk zjjdeachtig gitzwart
haar en een teint als albast. En dan de
figuur. Onberispelijk heerlijk."
Silas knikte met somberen blik. Er
was geen twjjfel aan, het was Irma
Hegyassy.
»Goed goed. En haar broer?"
»Ook een knap man. Dat wil zeggen,
zou echter een gunstige golegenheid af
wachten.
Volgens de raming, <$e door B. en W.
in overleg met deskundigen was opge
maakt en waarbjj als voorbeeld was ge
nomen de bewaarschool te Goes, terwjjl
plaats voor 100 kinderen was genomen,
kreeg men de volgende cjjfersopkoo-
ping terreiD f 180 Inrichting der speel
plaats f 300 schoolgebouw (14 bij 8 M.)
f 3700; Schuttingen f 120 f30)
f 150 Ameublement -}- verwarming f300
Beschoeiing (zuidzjjde) f 120, Totaal
f 4750.
Het terrein voor het bouwen der school
was door de hh. van Maris en van der
Have aangeboden voor den kostende prjjs
(f 800). Dit maakt dus met het vorige
f 5550. De gemeente zou dus een lee-
aing dienen te eluilon van f 6000. Re
kent men nu 5 's jaars, dan krjjgt men
dus rente f 6000 5% is f 300. Gediplo
meerde onderwijzers, onderhoud en licht
f 700. Af te lo3Son elk jaar minsteus f 200,
zoodat met f 1200 de hoofdeljjke omslag
zou moeten worden verhoogd, een som,
die volgens B. en W. te hoog ib, en vooral
den kleinen man treft. De gronden, waarop
B en W. voorstelden afwjjzend op het
adres te beschikken, waren dus le. geld
nood der gemeente2e. de vrees, dat
ook Biezelinge met evenveel recht
natuurljjk zou komen om een bewaar
school.
Nog weid opgemerkt door eenige le
den, dat het bouwen van een school in
't Groenewoud te bezwaarljjk was door
den te grooten afstand voor do kleinen.
N.B. Over inkomsten der bewaarschool
(schoolgeld) werd totaal niet gesproken,
Mij dunkt, dat die de cjjfers van uitgave
heel wat zouden hebben doen dalen,
(Verslaggever).
Kapelle. De commissie lot inzameling
van gelden voor de Nieuwjaarsbedoeling
bestaat uit do heeren D. vaD Maris, Joh.
Baas, J. Zogers, P. Mol, Jorias de Jager,
P. Staal J. Markusse en J. Tollenaar.
Rechtzaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van heden zijn veroor
deeld M. J. D., 20 j. schippersknecht
te Yerseke, wegens mishandeling van een
ambtenaar en bedreiging met eenig mis-
drjjf tegen het leven, tot 6 weken gevan
genisstraf J. de V. 34 j. koopman en
A. K. 24 j. h.v. van J. de V. zooder
beroep, beiden te Goes, wegens diefstal
ieder tot 14 dagen gevangenisstrafJ.
Z. 57* j. veldarbeider te Wolphaartsdijk
wegens mishandeling tot f 10 boete of
10 dagen hechtenis J. H., 31 j. koop
man te Krabbendjjke, die aangeklaagd
was wegens huisvredebreuk, werd vrij
gesproken.
Kerknieuws.
Doopsgezinde kerk
Woensdag (2e Kerstdag) 10 uur.
ds. S. Spaans-
Ned. Eerv. Kerk.
Kortgene* Met ingang van 1 Januari
e. k. js tot voorlezer en voorzanger in
de Ned. Herv. Kerk alhier benoemd dbr.
L. W. van Halst en tot koster dhr.
J. Bouwense, in de plaats van dhr.
als hjj dat gebrek niet bad gehad."
»Hjj hinkt, niet waar?"
»Kent u hem vroeg Minna Behrens
verbaasd. »Ja, het is waar, bjj hinkt.
Maar anders is bjj een pracht van een
mensch, een ware athleet. En wat heeft
bjj vurige zwarte oogen. Den laatsten
keer, dat ik hem driftig zag, werd ik
haast bang voor hem. Er fonkelde iets
vreeseljjks in."
»Waarom was bjj toen zoo driftig?"
»Omdat ik juffrouw von Lindemaier
in het kabinet had gebracht. Maar ik
wist immers heelemaal Diet, dat de twee
thuis waren. De dame had haar eigen
sleutel van de gangdeurze waren ge-
komeD zonder dat een van ons hen bad
gezien, anders had ik juffrouw von Lin
demaier immerB niet in het kabinet [ge
bracht."
»Waarom liet je haar niet hier wach
ten
»Het was toen een heel drukke dag.
Zes dames zaten hier te wachten tot ik
haar kon passen. Toen 7roeg juffrouw
von Lindemaier mjj, of ik niet e9n andere
kamer had, waar ze wachten kon, on
toen bracht ik haar in bet kabinet.
Wat gebeurde er verder?
C Wordt vervolgd.)
