uULMiH
1906 N*. 148.
Zaterdag 15 December,
93s" jaargang.
BIJVOEGSEL.
Gemeente - Publicatiën.
Telefoonnummer 23. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
öe uitgave dozer Oouraiit geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjj dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjg per kwartaal, in Goes Üs75, buiten Goes, franco, f? Ij&iSs.
Afzonderlijke nomm8ic 5 cent.
Inzending van sdveröeiafiën wóer» 2 airesi op eó«!K dag
uitgave»
De prgs der gewone advertontiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 40 et.
Bp dirocte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prju
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijke- on doodberichten en de daarop betrek&Ing hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regeli a 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
OPENBARE VERGADERING
van den
Raad des1 gemeente Goes
op WOENSDAG 19 DECEMBER 1906,
des nam. half vier uur.
Goes, 14 December 1906.
De Burgemeester,
D. D. VAN DEN BOUT. L.B.
Punten van Behandeling
Vaststelling notulen der vorige ver
gadering.
1. Ingekomen stukken.
2a. Adressen van de heeren J. K. Moo-
jeu, J. van Loo, W. D. van der Moer
en N. Zandee, houdende verzoek
om eervol ontslag als onderwjjzer
bij het O. L. onderwjjs alhier, res
pectievelijk met ingang van 1 De
cember j.I., 1 Januari 1907,16 Janu
ari 1907 en 1 Februari 1907.
2b. Adres van den heer N. Zandeo,
houdende verzoek om eervol ont
slag als assistent aan de avond
school voor ambachtslieden.
3. Benoeming van 4 onderwijzers bjj
het O. L. onderwjjs. De voordrachten
bestaan uit de heeren
a. 1. H. Wanningen, te Hooger
Smilde2. C. P. Amelunxen, te
Schagerbrug3. J. W. Kouwe te
Heinkenszand.
b. 1. C. P. Amelunxen te Schager-
burg 2. J. W. Kouweéte Heinkens
zand 3. F. C. van Strien te Simons-
haven.
c. 1. J.W. Kouwe te Heinkenszand;
2. F. O. van Strien te Simonshaven
3. J. Butler te Oud-Sabbinge.
d. 1. F. C. van Strien te Simons
haven 2. J. Butler te Oud-Sabbinge
3. J. J. Nijsse te Bruinisse.
4. Benoeming van een assistent voor
het teekenonderwjjs aan de avond
school voor ambachtslieden.
5. Benoemingen van leden der ver
schillende commis8iën en besturen,
wegens periodieke aftreding op 1
Januari 1907.
6. Voorstel tot intrekking van het
raadsbesluit d.d. 8 Juni 1906, waarbij
het perceel wjjk B no. 221 aan den
Molendjjk onbewoonbaar werd ver
klaard.
7. Aanvragen om ontheffing, kwijt
schelding en teruggaaf van hoofde-
ljjken omslag en schoolgeld.
8. Vaststelling 2e. en 3e. suppletoir
kohier hondenbelasting, dienst 1906.
9. Af- en overschrijving van posten op
de gemeente-begrooting, dienst 1906.
10. Wjjziging der gemeente-begrooting,
dienst 1906.
11. Voorstel tot het aangaan eener geld-
leening van hoogstens f 5100 en het
in verband daarmede wijzigen der
gemeente-begrooting, dienst 1906.
12. Voorstel inzake verbreeding van do
Koningstraat.
13. Voorstel tot verbetering van het
torenuurwerk.
14a. Verordening op de keuring van vee
en vleesch.
145. Verordeningen op de heffing en in
vordering van loonen voor het keuren
van vee en vleesch.
15. Adressen inzake de verordening op
het houden van mestvaalten, var
kenshokken enz.
GOES, 14 Dec. 1906.
Met goedkeuring van Z. E. den
Minister van Binnenl. Zaken wordt als
assiBtent-leeraar in het handteekenen aan
de avondschool voor ambachtslieden, ter
benoeming voorgedragen de heer F. G. C.
Rothuizen, gemeente-bouwmeester alhier.
Bij de heden gehouden aanbesteding
voor de levering van drukwerken can
deze gemeente gedurende 5 jaren, waron
ingekomen 4 inschrjjvingsbiljetten. De
gunning is aangehouden.
In de Donderdag te Middelburg ge
houden vergadering van de afd. Zeeland
van den Nedorl. Bond van Gemeente-
Ambtenaren, die word bijgewoond door
27 leden, werd door het bestuur rapport
uitgebracht van de werkzaamheden der
den 6 Sept. j. 1. benoemde commissie,
tot het ontwerpen van adressen aan Ge
deputeerde Staten, inzake de jaarwedden
van de burgemeesters, secretarissen, ge
meente-ontvangers, ambtenaren ter secre
tarie en ten kantore van don gemeente
ontvanger in deze provincie.
Besloten werd te verzenden aan Ged.
St. verzoeken tot verhooging van de
jaarwedden van de burgemeesters, secre
tarissen en gemeente-ontvangers en aan
de raden en de raadsleden der gemeenten,
waar ambtenaren ter secretarie en tea
kantore van den gemeente-ontvanger zjjn,
adressen in den zelfden geest tot verhoo
ging der jaarwedden dier titularissen en
wel gelijkluidende adressen van de 5
groote gemeenten en eenigszins gewij
zigde aan die der kleine gemeenten.
Door hot bedanken van dhr. J. N.
Elenbaas als voorzitter der afdeeling werd
als zoodanig gekozen dhr. J. L. Richel,
burgemeester van Borsele, met 17 van
de 23 3lemmèn, die deze benoeming aan
vaarde. Dhr. J. N. Elenbaas, tot tweemaal
toe met zoogoed als algemeene stemmen
herkozen, verklaarde tot zjjn innig leed
wezen deze herkiezing niet te kunnen
aan vaarden, hebbende hg herhaaldelijk ge
merkt, dat zijn voorzitterschap der afdee
ling in botsing kwam met hot hoofd
redacteurschap van het bondsblad. Warme
hulde werd den heer Elenbaas gebracht
voor helgeon hg tot nu toe voor de
afdeeling had gedaan.
Borsele. In de Donderdag alhier ge
houden vergadering van den Dgkraad
voor de waterkeering van het Calamiteuze
Waterschap Ellewoutsdijk-Borsele waren
verzoeken van de waterbouwkundige amb
tenaren om toekenning van pensioen te
behandelen. De Dgkraad besloot eene af
wijzende beschikking te nemen, daar de
ambtenaren geacht worden hunne betrek
king niet te hebben verloren door de
ontbinding van hetWaterschap Ellewouts-
dijkBorsele, daar zij beiden werkzaam
zjjn gebleven, waar zjj voor 1 Mei 1.1.
hunne betrekking bekleedden.
Wllhelminadorp, Hedenmiddag te
half drie vergaderde de raad der ge
meente Kattendjjke. Aanwezig waren
alle leden.
Ingekomen was een schrjjven van de
heeren v. d. Linde, Smits, Feleus en
Joh. de Groene, dat zjj de benoeming
tot leden der commissie tot wering van
schoolverzuim niet aannemen, en een
mededeeling van Ged. Staten, waarin zij
te kennen geven, dat zij gaarne de ver
goeding voor het onderwjjs in handwerken
zagen gegeven in den vorm van een
jaarwedde-verhooging.
Aangezien de vier gekozenen bedankt
hadden voor de benoeming tot leden der
commissie tot wering van schoolverzuim,
was het noodig de verordening op deze
commissie te wijzigen, daar de tweede
commissie door onwil van de gekozenen
niet gevormd kan worden.
Tot nu toe bestonden er twee com-
missiën van 5 leden elk. De verordening
werd nu zoodanig gewjjzigd, dat er één
commissie komt van 7 leden, en wel 3
ouders van schoolgaande kinderen, 1
meerderjarig openbaar onderwijzer en 3
leden, gekozen uit de overige meerder
jarige inwoners.
Die ééne bestaande commissie moest
dus worden uitgebreid met 2 leden.
Herkozen werd de heer W. v. d. Linde
terwjjl do andere vacature in deze com
missie vervuld wordt door den hoer
M. Wisse, het eenig aangebleven lid der
ontbonden commissie.
Voorgesteld werd door den voorzitter
aan den secretaris van de schoolcommissie
in plaats van jaarlijks f5 nu f 10 ver
goeding te geven voor de meerdere werk
zaamheden.
Overeenkomstig den wensch van Ged
Staten wordt de vergoeding voor hand-
werkonderwjj8 gegeven in den vorm van
een jaarwedde-verhooging van f50.
Besloten word voor de gemeente een
brandkast aan te schaffen.
Ingekomen was een verzoek van in
woners van Kattendjjke om ook in Kat
tendjjke boeken voor den burgerljjken
stand aan te loggen en een klein ge
bouwtje voor den burgerljjken stand
te zetten.
Overeenkomstig het preadvies van B.
en W. werd besloten wat betreft het
eerste deel van het verzoek, vergunning
daarvoor te vragen aan H. M. de Konin
gin.
Wordt deze vergunning verleend, dan
kan het tweede deel van het verzoek in
behandeling komen.
Op een verzoek van den onbezoldigd
rijksveldwachter v. d. Vliet, die in wijk
A veel politie-diensten verricht, werd
besloten hem een jaarlgksche gratificatie
van f 50 te geven.
Een voorstel om hom ook een uniform
jas en pet te geven behaalde geen meer
derheid.
De voorzitter deelde mede in onder
handeling te zijn met een gemeente, die
electrisch licht gaat aanschaffen, om baar
lantaarns over te nemen. Vandaar dat
tot nu toe geen nieuwe lantaarns waren
aangeschaft. Bij bedoelde gemeente hoopt
de voorzitter goedkooper terecht te
kunnen.
Niets meer aan de orde zjjndo werd
de vergadering gesloten.
RBlIand-i'ath. In de heden gehouden
gemeenteraadszitting werd met algemeene
stemmen tot onderwjjzer benoemd de
heer I. van Proogen, tijdelijk ondtrwgz6r
alhier, en tot lid van de commissie tot
wering van schoolverzuim do heer M.
Nieuweuhujjse.
Uit onze Koloniën.
Blgkens een bjj het Ministerie van
Koloniën uit Nederlandsch-Indië ontvan
gen telegram is op 5 dezer het bivouak
te Kau (Noord-Halmahoira) aangevallen.
Gesneuveld zijn een Europeesche en twee
Inlandsche militairen zwaar gewond een
Europeesche en een Inlandsche militair
licht gewond twee Inlandsche militairen,
allen beneden den rang van officier.
De vijand kreeg 23 dooden en ruim
20 gewonden.
Staten-Generaaf.
TWEEDE KAMER.
Gisteren is de behandeling der begroo
ting voor Binnenlandsche Zaken voort
gezet.
De Minister bracht alsnog een post
van f4000 op de begrooting voor een
professoraat in Indisch strafrecht aan de
universiteit te Leiden.
Een post van f 5000 voor aankoop van
terrein voor een nieuw herbarium bij
Leiden, word, nadat de heeren v. Idsinga
en De Stuers hiertegen bezwaren hadden
ingebracht, teruggebracht, om later op
de zaak terug te komen.
De afdeeling hooger onderwijswaaronder
begrepen de bouwplannen voor de Qroning-
sche Universiteit o. a. f 200000 als eerste
termijn voor de herstelling universiteitsge
bouw en 10000 als eerste termijn voor
den bouw van een physiologisch laboratorium
lokte verder geen debat uit.
Daarna werd het debat aangevangen
over do afd. middelbaar onderwjjs. Ver
schillende sprekers kwamen hierbjj met
wenschen aandragen, hun district be
treffende.
Een der heeren firacht daarbij een be
noeming van een no. 2 van een voor
dracht ter sprake, die enkel benoemd zou
zjjn, omdat de gemeenteraadsleden huw
bare dochters hadden en no. 1 van de
voordracht gehuwd was.
Verder zou de minister natuurlijk alle
aanvragen overwegen en de Kamerleden
kunnen met een gerust hart voor hun
kiezers verschgnen.
Uit de Pers.
De ambtenaar van het O. M. vroeg be
vestiging van het vonnis.
De verdediger, mr. J. Boudewijnse uit
Middelburg, pleitte vrjjspraak.
Uitspraak over 14 dagen.
Kerknieuws.
Doopsgezinde kerk.
Zondag 15 December, 40 uur, ds
S. Spaans.
Buitenland.
^Christelijke" opvatting in de
practijk.
Naar aanleiding van het voorstel van
den Minister van Binnenlandsche Zaken
tot oprichting van eon nieuw krankzin
nigengesticht hield do heer Stuers een
breed opgezette redevoering. In tal van
opzichten critiseerde hij 's ministers voor
dracht. De klachten, omtrent het tegen
woordige -gesticht te Modemblik geuit,
noemdo bij ver overdreven. Zoo was er
aangevoerd, dat de slaapkamers daar niet
verwarmd kunnen worden. Wat onzin 1
sprak de heer Stuers verwarmde
slaapkamers, hoeveel mensehen hebben
die in Nederland De landloopers 6D
vagebonden, die ten slotte in Medemblik
belanden, hebben ze in hur>>^ woning
zeker nietze hebben hot in het Rijks-
gesticht altijd nog beter dan thuis Geen
enkel woord, in de geheele rede, van
•nededoogen met de ongelukkigen, die
in een x»gekkenhuis", zooals de gees
tige afgevaardigde het noemde, moe
ten werden opgenomen.
De heer De Ridder, de volgende spre
ker, moest zijn R.-Katholieken collega
terecht wjjzen het geldt hier beklagens
waardige medemensehen, die verpleging
noodig hebben, on de vraag iswat
oischt naar tegenwoordige opvattingen
een humane verpleging
En dan wordt van j>Christelijke" zijde
nog altijd verkondigd, dat de behande
ling van krankzinnigen een van de vele
onderworpen is, waar het verschil tus-
schen >Christenenl' en »paganisten" zich
openbaart. Land en Volk.)
Rechtzaken.
Gisteren stonden in hooger beroep
voor het Haagscbe Gerechtshof terecht de
gabrs. C. J. I). en J. Chr. D., rijwielher
stellers, beidon van Kruiningen, door do
Middölburgsche rochtbank wegens hot
schieten op een politie-beambte veroor
deeld tot 5 en 3 jaar gevangenisstraf.
De vleeschnood in Düitschland.
De nieuwe minister vaa Landbouw,
do opvolger van den beroemden Pod-
bielski, die wegens zjjn knoeiergen af
moest treden, blijkt al evenmin als zjjn
voorganger er zin in te hebben de gren
zen voor den invoer van vee of vleesch
te oponen. Deze nieuwe minister, von
Arnim, maakt juist dezelfde bezwaren
als Podbielski. De veestapel m de omlig
gende landen, o. a. in Nederland, lijdt
door verschillende besmettelgke ziekteü,
die allicht ook het Pruisische vee aan
zenden tasten. Bovendion zou de opening
der grenzen voor vee-invo-?r een daling
der vleeschprjjzen ten gevolge hebben
en dit zou volgens hem uiterst nadeelig
zjjn voor de boeren.
Dit klinkt heel mooi, maar van ver
schillende zjjden is het onjuiste dezer
beweringen roods aangetoond.
Die voordeelen voor de boeren zijn
maar twijfelachtig. De eenigen die
er garen bij spinnen zjjn de land
eigenaars, en om dezen voordeel
bezorgen, moet de geheele bevolking
bloeden. Do prijzen zjjn zóó hoog geste
gen, dat men werkeljjk van een vleesch
nood kan spreken.
Wat de besmetting van den Neder-
landschen veestapel betreft, dat weten we
hier beter. Da gezondheidstoestand van
ons vee is bjjzonder gunstig en boven
dien zou de Duitsche overheid aan de
grenzen strenge maatregelen van keuring
kunnen nemen.
Dochde zakken der groot-grond
bezitters zouden er minder door gespekt
worden, en daarom verspreidt men in
Düitschland verhalen over veeziekten,
die in Nederland zouden heerschen en
bazuinen de bladen, die onder den in
vloed der landeigenaars staan, uit, dat
het vceartsenijkundig toezicht in Neder
land alles te wenschen overlaat.
Hot gevolg is, dat de Duitsche gren
zen voor ons vee gesloten blgvenendat
het Duitsche volk hooge prijzen kan blij
ven betalen voor het vleesch.
De Duitsche koloniën.
üo Roomsch-Katholieke partij in
Düitschland was tot nu toe een der
hechtste steunpilaren voor de regeering
en algemeen werd beweerd, dat de rijks
kanselier slechts bij de gratie dozer par-
tjj leefdo. Sedert het optreden van den
nieuwen directeur van koloniën Dernburg,
is dit echter anders geworden. Een der
leden van de Roomsch-Katholieke partjj
(het centrum), Roeren, viel onlangs Dom
burg aan over het gedrag van een zijner
ambtenaren, doch Dernburg verdedigde
dien ambtenaar.
Het Roomsch-Katholieke lid vergat
toen alle veelgevoegeljjkheid en zag er
niet tegen op Dernburg zjjn vroegere
loopbaan van koopman en bankdirecteur
te verwjjten Lot wel, niet eenige min
der eerljjke handelwjjze of iets dergeljjks
werd hem verweten, doch alleen het feit,
dat hg vroeger handelsman was en dit
verwijt werd gedaan in de meest onkie-
sche termen.
Dernburg echter is geen diplomaat.
Van alle draaierjjen der geboren staats
lieden wil hij niet weten, hg gaat recht
door zee en Roeren, hot Roomsck-Katho-
liek rijksdaglid werd dit spoedig duide-
ïp-
Domburg toch deelde bjj zijn verde
diging mede, dat sommige Roomsch-
Katholieke leden vooral niet te veel
poseoren als hervormers van koloniën,
daar juist van Roomsch-Katholieke zijde
vele knoeierijen waren gekomen Zoo had
een deel der leden van die partij getracht
belangrijke voordeelen voor de Roomsch-
Katholieke zending te verkrggen en van
het al of niet bekomen dier voordeelen
voor de zending in de Duitsche koloniën
hun stem afhankelijk gesteld. Dernburg
had hiervan niet willen weten.
Dernburgs verdediging was een groot
succes voor hem en Roeren wist niet beter
te doen, dan later te verklaren, dat hg
den aaDval op den directeur van koloniën
zelfstandig had gedaan, en dat voor dien
aanval zijn partij niet verantwoordelijk
gesteld kan worden.
Hiermede dachten velen; was die zaak
uit de wereld. Doch bjj de behandeling
van de aanvullingsbegrooting is deze,
door den invloed der Roomsch-Katho-
lieken* in de begrootingscommissie van
den rjjksdag verwerpen.
De voornaamste grief die de begroo
tingscommissie tegen de regeering had,
is dat zjj niet voor een belangrijke ver
mindering van het aantal soldaten in da
kolonie te vinden is, nu de opstand zoo
goed als gefnuikt iB. De staf en de mili
taire leideis vinden het 'noodig dat ko
mende jaar nog een troepenmacht van
8000 man in de kolonie zal bljjven, om
de wederinrichting van het landbouw
bedrijf te beveiligen tegen de rondzwer
vende guerrilla-benden en de inboorlin
gen, die nog oproerige aanvechtingen
mochten hebben, in bedwang te houden.
De Roomsch-Katholioko partjj had in
de commissie voorgesteld, om eerst over
eenkomstig de reeds door de regoering
gedane toezegging 4000 man naar bet
vaderland terug te zenden en daarna
voor den 31steD Maart toebereidselen te
treffen, om de nog in Zuidwest-Afrika,
overbljjvende troep n tot 2500 man te
verminderen.
Toch hoopte men nog, dat deze
begrooting in den vollen Rijksdag zou
worden aangenomen.
Gisteren kwam die aanvullingsbegroo
ting in behandeling. Bjj deze begrooting
werd gevraagd een bedrag van 29.220000
mark als onkosten, door den opstand in
Zuid-West-Afrika ontstaan.
Nadat do afgevaardigde van het cen-
irum, Spahn, verslag had uitgebracht over
het verhandelde in de commissie, zeide
de Rjjkskanselier Von Bülow>Het, is
ons vooralsnog onmogelijk het bedrag
bestemd voor bet toch reeds verminderde
troepenaantal voor het begrootingsjaar
1907 op te geven. (Bijval van rechts.)
Het gaat om de vitag c-f wij ons aan
zien in de wereld, onze wapen°er, onze
nationale positie in gevaar wiilon brengen,
om een betrekkelijk gtringe som uit te
sparen. Aan het einde van een veldtocht,
welke ons millioenen gek< st heeft, zouden
wij in een oogenblik van kleinmoedig
heid de vruchten van jarenlange dappere
pogingen in gevaar brengen. Zullen de
zware offers aan goed en bloed, welke
de koloniën tot dusver hebben gebracht,
vergeefsch zijn geweest Het is niet denk
baar, dat men het oorlogvoeren en bet
nemen van militaire maatregelen afhan-
keljjk maakt van partij-overwegingen.
(Rechts »Zeer juistRumoer bjj het
Centrum.) Moet ons volk zich dan kleiner
toonen als andere volkeren Dat is de
vraag, waarop de regeering een antwoord
wenscht. Wanneer gij een crisis wilt,
dan zult gjj dien hebben.
Het gaat hier om do, door den Rijks
kanselier na gewetensvol onderzoek ver
tegenwoordigde overtuiging der regee
ring het gaat om onze geheele
koloniaal-politieke positie. Het gaat om
nog meer, om onze positie in de wefeld.
Meent gjj, dat zoo iets geen terugwer
king op het buitenland heeft Wat zou
het voor indruk maken naar binnen en
buiten, wanneer de regeering in zulk
een geval kapituleerde en geen kracht
vinden zou om haar nationalen plicht te
vervullen.
Wij zullen onzen plicht doen, in het
vertrouwen op het Duitsche volk". (Storm
achtige toejuichingen.)
Tot stemming overgaande, verwierp
de Rijksdag met met 178 togen 168
stemmen de suppletoire begrooting voor
Zuid-W est-Afrika.
De Rjjkskanselier las daarop een Kei-
zerljjk besluit voor, waarbjj de Rijksdag
werd ontbonden.
Het valt licht te begrijpen, dat dit
betrekkelijk onverwacht besluit 7an den
Keizer een grooten indruk maakte.
Men zal moeilgk anders kunneü, dan
de regeering in het geljjk te stellen,
daar de nederlaag der regeering in don
rijksdag alleen haar oorzaak vond in de
eerljjkheid en oprechtheid van Dernburg,
die een einde wenschte te maken aan
allo politiek geknoei en hierdoor hot
centrum tegen zich in het harnas joeg.
Daar het Duitsche volk echter niet
bij zonder veel belanstelling koestert voor
zijn koloniën, is het onwaarschijnlijk,
dat de koloniale qeaestie een hoofdrol
zal spelen bjj de verkiezingen. Waar
schijnlijker is het, dat de vleeschnood
een grooten invloed zal laten gelden,
een invloed, die ten goede zal komen
aan de linker partgen, en voornamelijk
aan de sociaal-democraten.
Frankrijk en het Vaticaan.
De Fransebe rogeering Iaat zich nu
door niets moor afhouden van oen krach
tige uitvoering der echeidmgswet. Al
dadelijk is proces-verbaal opgemaakt we-
