Zaterdag 8 December,
9d'1" jaargang
ii FEUILLETON
D© hinkend©.
v
r>e uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoad,
uitgezonderd op feestdagen.
Jx^9 per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, f
Afzondorlgko noarjiei» 5 -enL
Inzending *an aifi«?ae*tentü3*a *óop 2 uren ap den dap dc?
uitgatfe*
Telefoonnummer 23. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant".
Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkkns.
De prjj» der gewone advertontiBn is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekesid.
Bewijsnummers 5 cent.
6ij dit no. behoort een bijvoegsel.
Bezuiniging op „Oorlog".
Spoedig, vergeleken bjj vorige jaren,
zijn de algemeene beschouwingen over de
etaatsbegrooting voor 1907 in de Tweede
Kamer gevoerd en met bekwameD spoed
volgen de verschillende hoofdstukken el
kaar op. Het groote publiek heeft er
echter ditmaal niet de rechte belangstel
ling voor men wacht op hoofdstuk VIII,
de begrooting voor Oorlogdaar zal de
groote slag worden geslagen.
Er zgn er, die alle uitgaven in het
belang onzer weermiddelen geldverspil
ling achten, omdat ons toch de finanti-
eele kracht ontbreekt, de inrichting daar
van aan billjjko ciachen te doen beant
woorden. Zekernooit zullen wjj tegen
de groote mogendhedon op kunnen, maar
als wjj niet althans alles doen, wat kan
worden gedaan om onze onafhankelijk
heid te beveiligen en da wereld duidelijk
te toonen, dat zij on3 heilig is en alles
waard, dan is onze ondergang onvermij
delijk en nog slechts een quaestie van
tjjd. Daarom eenvoudig bij de pakken
te gaan neerzitten, omdat op den duur
David het tegen Goliath moet afleggen,
zou geljjk staan met landverraad.
Men ziet, dat wij geen anti-militarist
zgn.
Maar wel is bot onze meening, dat de
Kamer er onverbiddelijk op moet staan,
dat van iedere meerdere uitgaaf voor het
leger de noodzakelijkheid zóó overtuigend,
zóó onomstootelijk worde voor oogen ge
steld, dat zij tegenover de belastingschul
digen is verantwoord met nieuwe gelden
toe te staan.
Want het opbrengen der gelden voor
leger en vloot gaat te zwaar en pjjnljjk
in zijn werk, om er licht over te denken.
Van de geheele begrooting voor 1907,
die honderd-zes-en-tachtig millioen be
draagt, komen niet minder dan vier en
veertig millio'en voor militaire uitgaven.
De departementen voor Oorlog en Marine
verslinden met hun beiden meer, dan
Buiteolaodsche-, Binnenlandsche Zaken,
Justitie, Landbouw, Nijverheid en Handel
met plkfiar.
Dat wordt to veel. En daar m is het
toe* te juichen, dat er eindelijk eens een
minister van Oorlog is gevonden, die
niet alleen bezuiniging beloofr, maar ook
werkelijk bezuinigen wil. En dit is geen
burger, die bezuiniging wil quaud-memo,
maar een onzer kundigste generaals,
wiens overtuiging het is, dat de lands
verdediging geen schade zal lijden door
het door hem aanbevolen middel.
Evenals de Kamer er, zooals boven is
gezegd, op moet staan dat zij overtuigd
worde van de noodzakelijkheid van elke
nieuwe uitgaaf voor militaire doeleinden,
zoo dient zij ook mede te werken, indien
er kan worden aangetoond dat, zonder
schade kan worden bezuinigd, tot die
bezuiniging.
Wij hebben alle boop, dat de Kamer
Romen door ERICH EBENSTEIN.
Silias Hempel haalde bedaard de schou
ders op.
•Ja, maar wat wilt u dan mevrouw
fljj big ft standvastig elke inlichting
weigeren, ofschoon hg weet, dat er alles
voor hem van afhangt, dat hij spreekt.
Wat moet men daarbjj denken In elk
geval toch wel, dat hij zgn aliti niet
voldoende kan bewijzen".
•En giste'ren nog
•Hoopte ik iets anders. Ja, ziet u,
zoo kunnen de dingen soms in één
nacht veranderen. Maar laten wg de
treurige geschiedenis laten rusten hot
doet mg leed, dat ik u niet kan helpen,
maar het is nu eenmaal onmogelijk.
Laten we vaD wat anders spreken. U
hebt daar in uw tuin een soort meezen,
dat mij levendig interesseert".
»Maar meneer Hempel, het is me on
mogelijk thans over vogels te spreken",
zei Berta beleedigd.
•Integendeel, dat zal uw zenuwen
kalmeeren. Wat de meezen betreft, ik
moet zeggen, ze zgn allerliefst. Hebt
li de prachtige teekening wel eens nauw
keurig bekeken Niet Dan moet u
toch het verzuimde eens inbalen
•Meneer Hempel
•Ik heb ook meezen, maar niet zulke
prachtige exemplaren. Deze hebben hier
zoo'n kleurenpracht, zoo'n teor zacht
geel naast het pikzwarte der vleugels,
dat ik er lotterlgk door betooverd ben".
Uit den nevel daarbuiten drong een
de maatregelen van generaal Staal ten
opzichte van het „bigvend gedeelte" zal
goedkeuren. Ook de rechterzijde zal zich
nog wel eens bedenken, voor zg dezen
maatregel afstemt, want, bij een eventu-
eele Kamerontbinding, zou bjj nieuwe
verkiezingen waarbjj dan de leuze
van bezuiniging op Oorlog de leidende
zou worden blijken, dat de natie in
deze op de hand is van den minister
van Oorlog.
GOES, 7 Dec. 1906.
Ovezand. Een hulp-telefoonkantoor
voor het algemeeD verkeer wordt in deze
gemeente op 11 December» b.opengesteld.
Düoedefeenskerke. Naar wij verno
men zal op kosten der provincie, boven
de opril Daar den provincialen steiger
alhier in de verhoogde kruin van den
zeedjjk een gemetselde doorrit gemaakt
worden.
Kfi*abbendij!ce. Donderdagavond
hield alhier de vrijzinnige kiesvereeniging
hare algemeene vergadering.
Allereerst werd besloten dhr. De Rlerck
uit Rotterdam uit te noodigen op 28 Dec.
voor de vergadering op te treden.
Tot voorzitter werd herkozen dhr.
Jac. Welleman.
Tot bestuursleden worden gekozen dhrn.
Jac. Jacobusse en P. Dronkers in plaats
van dhrn. C. Tollenaar en 3. Fontein,
die niet herkiesbaar waren.
Gekozen werd tot afgevaardigde voor
de Centrale te Goes dhr. Ly baart.
Bg de gewone rondvraag merkte dhr.
Jacobusse op, dat de Centrale kiesver
eeniging te Goes weinig uitvoert. Wan
neer dat niet verbetert, zou bij gaarne
zien, zich daarvan af te scheiden en zich
aan te sluiten bg den Vrijz. Democra-
tischen bond. WegeDS het te late uur
ging de leziög over het ontwerp •Ziekte
verzekering" niet door.
Breede watering bewesten Ierseke.
Gisterenmiddag te 1 ure werd door
bovengenoemd waterschap een algemeene
vergadering gehouden in het polderbuis
alhier.
De vergadering werd gepresideerd door
den djjkgraaf, den heer J. M. Kakebeeke,
Vertegenwoordigd waren 93 personen,
te zamen uitbrengende 155 stemmen.
Benoemd werden tot leden in de com
missie tot resumeering der notulen dn
hecren J. M. Pilaar, A. Dekker Jzn. en
L. A. Paardokooper-Overman.
Tot leden van de commissie van stem
opneming de heeren L. Schouten, J. G.
van Niouwenhuijzen en B^M. den Boer.
Tot leden van de commissie tot nazien
der begrooting voor 1907-1908 en de re
kening over 1906-1907 de heeren Joh.
Pilaar, J. H. O. Dominicusi E. Sauer en
M. H. Harinck, tot plaatsvervangende
leden de heeren E. de Jonge en F. Wa-
beke te Wemeldinge.
Medegedeeld werd o. m., dat van Ged.
kort dof geluid tot hen door, pre
cies alsof iemand voorzichtig het por
teer van een rijtuig dicht deed. Als
door een veer bewogen, sprong Silias op
in sneldo naar het, venster.
•Tot weerziens over een uur ben
ik weer hier", liep hg haastig en wipte
over de vensterbank naar buiten.
Berta Frohlich stond met drie stappen
oveneens voor het venster en staarde
zonder iets te begrijpen in den somberen
dichten nevel, die als een muur naar
den hemel oprees.
Een gebogen gestalte sloop juist door
het tuinhek, dat aangeleund stond, naar
buiten. Het was Silias Hempel.
Op hetzelfde oogenblik reed een vige-
lanto voorbij in de richting naar de stad.
Als een bloedhond die tot geen prjjs
het spoor wilde verliezen, rende hg er
achteraan.
Het volgonde oogenblik waren beiden
in don nevel verdwenen.
Hoofdschuddend sloot mevrouw Froh
lich het venster en nam met een beklemd
gemoed haar oude plaats bg de tafel
weer in.
Wat moest dat alles toch beteekenen
Anderhalf uur later hield nogmaals een
rgtuig voor de villa Cyrus stil.
Dezen koer werd het tuinhek met don
derend geraas in het slot geworpen en
vaste mannenvoetstappen kwamen de en
kele treden van de trap op, die naar den
ingang der woning leidden.
Berta sprong als geëlectriseord op.
Hó eindelgk. Ik geloof, dat ik dit
pgnlijke wachten niet langer had kunnen
uitstaan".
Met deze woorden trad ze den binnen-
tredenden Silias Hempel tegemoet. Hg
reikte haar zwjjgend de hand en viel in
Staten was ingekomen een voorstel aan
Provinciale Staten tot onderhoud van
watorkeerende binnendijken en hot wjjzi-
gon en aanvullen van de daarop betrek
kelijke artikelen van het polderreglement.
Hierover zal in Januari of Februari a.
s. worden beraadslaagd in een vergade
ring van ingelanden.
Verder werd mededeeling gedaan van
den aankoop van een perceel te Ierseke,
waartoe vroogor was besloten.
Het verslag omtrent den toestand van
het waterschap werd goedgekeurd.
Aan de orde werd daarna gesteld het
benoemen van een eersten candidaat voor
de aanbeveling van drie personen ter
voorziening in de vacature van gezworene,
ontslaan door het overigden van den heer
M. v. Iwaarden, die had moeten aftreden,
1 Aug. 1910.
Alvorens tot de stemming werd over
gegaan wijdde de voorzitter nog een woord
van waardeering aan de nagedachtenis van
den heer M. van Iwaarden.
Bij eerste stemming werd geen resul
taat verkregen.
Een tweede vrjje stemming bracht
eveemin resultaat, waarna herstemming
moest plaats hebben tusscben de heeren,
die de meeste stemmen hadden behaald,
zgnde de heeren I. D. Fransen v. d.
Puiten en C. Mejjasrd van 's Heer-Abts-
kerke.
Gekozen werd de heer I. D. Fransen
v. d. Patten met 71 van de 141 stem
men. (Nabestaanden van de candidaten
stemden volgens het reglement niet mee).
Tot tweede op de aanbeveling werd
gekozen met 118 van de 151 stemmen
de heer C. Mejjaard. De andere stemmen
waren orer een aantal andere heeren ver
deeld.
Tot derde op de aanbeveling werd ge
kozen met 75 van de 144 stemmen van
waarde, de heer A. Lindenberg Pz. De
andere stemmen waren weder over ver
scheidene andere heeren verdeeld.
De aanbeveling ter voorziening in do
vacature van gezworene bestaat dus uit
de hoeren I. D. Fransen v. d. Putte, C.
Mejjaard en A. Lindenberg Pz.
Aan de orde was daarna de rekening
over het jaar 19051906.
De heer Dominicus voerde het woord
namens de commissie voor het nazien
van bedoeïdo rekening.
Die rekening ziet er niet rooskleurig
uit. In plaats van met het gewone batige
slot sluit de rekening met een Dadeelig
saldo van f 102,75 i/s» wat zjjn oorzaak
vindt niet in mindere ontvangsten, maar
in meerdere uitgaven ontstaan door aller
lei omstandigheden.
Overvloedige val van hemelwater en
de stormvloeden'noodzaakten tot meer
dere uitgaven, zoo deelde de heer Domi
nicus namens de commissie mede.
De commissie adviseerde tot goed
keuring van de rekening in ontvangsten
op f 204499,055 en in uitgaven op
f 204601,81.
Na een woord van dank aan de com
missie tot nazien der rekening werd deze
een stoel neer. Eerst nu zag ze, dat hg
er doodsbleek en uitgeput uitzag.
Zjjn oogen lagen diep in hun kasseD,
het geheele gezicht was met zweet be
dekt.
Mijn hemel, wat ziet u er uit? Wat
is er toch gebeurd
Veel. Maar geof mij eerst wat te
eten. Ik sterf van honger. Sedert heden
morgen heb ik niets gebruikt".
Ze was reeds bg do deur en riep de
gang in
•Louise, breng mg dadeljjk wat eet
baars wat er maar in huis is. Ook
wijn."
Daarop ging ze naar het buffet en
nam er een flesch uit, waaruit ze dade-
)jjk een klein glas vol schonk.
Ziezoo drink dat dadeljjk uit. Het
is oude cognac."
Silias Hempel ledigde het glaB in één
leng*
•Ha nu voel ik me weer als mensch.
Wat was dat een jacht. De halve stad
moest ik te voet achter het rijtuig ren
nen, eer ik een leeg rgtuig tegenkwam."
•Maar waarom toch vroeg mevrouw
Frohlich verbaasd. »Ik begrgp heelemaal
niet
•Hahaha. Ik moet u nog vergiffenis
vragen voor den schrik, dien ik u aan
joeg", antwoordde Silias Hempel, »toen
ik zei, dat voor uw zoon alles zoogoed
als verloren was. Waarlgk, bet deed me
verschrikkelijk leed maar het ging nu
eenmaal niet anders."
•Dus was
«Alles komedie. Natuurljjk. Ik zag
haar, eer ik 'ojj u kwam, daar tegen het
verlichte venstor leunen en door de rui
ten staren. Toen kwam de gedachte bjj
mjj op om een weinig noodlot te spelen.
zonder hoofdelijke stemmen goedgekeurd.
Aan de orde was daarna het vaststel
len der voorwaarden voor de in de vorige
vergadering goedgekeurde geldleening.
Deze leening zal bedragen f 150,000,
waarvan f 50,000 te storten op een
nader te bepalen tgd6tip in 1906 (in
verband met de gelden, te betalen Januari
1907) en de rest te storten op verschil
lende tijdstippen in 1907. De rente zal
bedragen 4 de provisie i/j%. Per jaar
zal worden afbetaald minstens f 5000,
hoogstens f 15000 per jaar.
De heer Paardekooper Overman vond
een provicie van i/3% wat veel, en
vroeg waarom er was afgeweken van
de bg andere gelegenheden gegeven pro
visie van 1/4%.
De voorzitter antwoordde, dat op geen
betore voorwaarden geld was te verkrij
gen. Na nog eenige inlichtingen, op diens
verzoek aan den heer I. D. Fransen v.
d. Putte verstrekt, werden de voorwaar
den goedgekeurd.
In behandeling kwam daarna het ver
zoek om ontslag wegens gezondheidsre
denen door den heer J. M. Koole, water
bouwkundig ambtenaar, en verleening
van pensioen aan hem en bg vóór over
igden aan zgn weduwe.
Besloten werd dat ontslag op de meest
eervolle wjjze te verleenen tegen 1 Mei
1907 en hem toe te keDnen een pensioen
van f 1500, doch de quaestie of bg zgn
vóór-overleden aan zgn weduwe pensioen
zal worden verleend, eerst in bebandeliDg
te nemen als dit geval zich voordoet.
Besloten werd den opvolger te benoe
men tegen 1 Febr. 1907 op een salaris
van f 1500 met de verplichting zich
te onderwerpen aan een nader te maken
pensioenregeling.
De vroegere datum waarop de nieuwe
ambtenaar zal worden aangesteld bangt
samen met de vele werkzaamheden, ge
paard gaande met de voorgenomen ver
hooging en verzwaring van den dijk, en
met de wenschelijkfceid den nieuwen
ambtenaar nog eenigen tijd te doen samen
werken met den heer Koole.
De .heer Joh. Pilaar vroeg of bet
voornemen was den nieuwen ambtenaar
een bepaalde woonplaats aan te wgzen.
Medegedeeld werd dat het voornemen
was hem werkzaam te stellen aan het
kantoor hier ter stede, doch dat betref
fende zijn woonplaats niets bepaald was
De heer I. D Fransen v. d. Putte
meende, dat een salaris van f1500 voor
een waterbouwkundig ambtenaar een
minimum is. Het gaat daarom niet aan
hem nog mede te laten betalen voor een
pensioen.
De voorzitter deelde mede, dat het
voornemen was, de storting voor het
pensioen voor de helft te doen betalen
door den ambtenaar en de helft door het
waterschap. Bovendien zullen den ambte
naar, wanneer hg voldoet, periodieke
^erhoogingen worden toegekend.
De heer Dominicus meende, dat nu
het oogenblik gekomen was, om een alge
meene pensioen-regeling te treffen voor
Nauweljjks binnengekomen opende ik
bet tweede venster. Zoo moest ze alles
hooren, wat wg spraken. Daarnaar richtte
ik mijn woorden in, zjj moeBt zoo recht
in haar binnenste worden getroffen. En
me dnnkt dat het gelukt is. Toen ik
daarna van de vogels sprak, sloop ze
weer naar haar rgtuig bljjkbaar geheel
verpletterd door hergeen ze had gehoord.
Toen moest ik haar natuurljjk achterna.
Wjj moeten eindelgk toch eens weten,
wie zg is."
«Maar van wie Bpreekt u toch Ik
begrgp er geen woord van."
•Van wie anders dan van de geheim
zinnige dame in het zwart Zg is het
die Robert kan redden, als zg besluit
te spreken. Ik hoop dat ze het nu doen
zal, hoewel
Louise trad binnen en bracht eenige
borden met koud vleesch, kaas, boter
en brood,
Nadat ze vlug en zonder drukte had
gedekt en wjjn en glazen op de tafel
had gezet wendde zg zicb tot haar
meesteres.
•Wenscht mevrouw nog iets anders
•Je kunt ons intusschen ook thee
maken ik zal mjjn souper tegeljjk met
meneer gebruiken".
Louise verdween.
Silias Hempel begon na een uitnoo-
digende handbeweging der huisvrouw
met een waren wolfshonger te eten.
Mevrouw Frohlich keek er met een
vriendelijk gezicht naar en leunde toen
iü haar stoel achterover.
•Dus die dame was het, welke u
achterna gingt. Dat ik dat niet dadeljjk
begreep".
»Ja, zg. En als u eens wist, wie
ze was. Ik was werkelgk zelf verrast.
alle ambtenaren van het waterschap.
De voorzitter antwoordde, dat ook het
bestuur hier niet tegen was m wel later,
in een der eerstvolgende vergaderingen,
de zaak ondé^ de oogen wil zien.
De heer Dominicus, evenals de heor
Joh. Pilaar, vreesde, dat als reeds nu
bepalingen worden gemaakt betreffende
de pensioenregeling van den nieuw te
benoemen ambtenaar er later, bg een
algemeene regeling geeD eenheid meer
zal worden verkregen.
De voorzitter zeide overweging van
deze quaestie toe.
Aan de orde was daarna de uitloting
van obligation in geldieeningen.
Uitgeloot werden van de leening van
f 267000 (1890-91) de nummers 173,
234, 226, 124, 31, 206, 167, 168, 129,
aflosbaar 1 Januari 1907.
Van de leening groot f 180000 (1899)
werden uitgeloot de obligatiën No. 11
en 12. Ook deze zgn aflosbaar op 1
Januari 1907.
Dooreen der aanwezigen werd gevraagd
voortaan do vergaderingen op een vroeger
uur te doen aanvangen.
Een ander ingeland gaf in overweging
voortaan ia een grooter lokaal te verga
deren.
De voorzitter zeide overweging hier
van toe.
Niets meer aan de orde zgnde werd
de vergadering gesloten.
Kunst en Wetenschap.
Albert Vogel.
Er zijn misschien weinig artisten in
ons land geweest, die in zoo'n korten
tjjd een zoo goeden naam verwierven in
de kunstwereld als de declamator Albert
Vogel. Het is nu misschien vier jaren
geleden, dat we den heer Vogel voor
het laatst boorden en toen was hjj slechts
in kleiner kringen bekend- In enkele ja
ren tjjds heeft hij echter beel Nederland
van zich doen spreken en nu zal hjj, ho
pen we, binnen niet te langen tjjd den
grooten stap wagen om zjjn wapenrus
ting af te hangen en zich geheel te wij
den aan de kunst, waarvoor hjj, als slechts
weinigen is uitverkoren. Ons dunkt, lig
heeft wel zoo goed als alles mee, wat
de natuur hem kon schenken voor hot
beroep van tooneelspeler. Voorkomen,
stem en het temperament van een groot
artist.
Gisteren droeg de heer Albert Vogel,
uitgenoodigd, door de •Vereeniging voor
Algemeene Wetenschappelijke Belangen"
voorOedipus van Sophocles en de zaal
van de sociëteit V. O. V. was overvol.
Do aangrijpendste figuur van het Griek-
sche tooneel, de ongelukzalige Oedipus,
is door Sophocles begrepen geworden
als de edele menscb, die trots zjjne vrjj-
heid, tot dwaling en ellende bestemd is,
zegt Fr. Nietzsche in een zijner werken.
En dit aangrijpende heeft de heer Vogel
ons doen voelen, zóó, dat het ons allon
schokte, wreed bjjna aandeed.
Maar nu hebben wg den draad in han
den".
»U weet,, wie ze is?" vroeg Berta
verbaasd.
•Waartoe zou ik haar anders achterna
zgn gerend Natuurlijk weet ik het".
•Mag ik ook weten
Waarom niet Altijd als u kunt
zwijgen. Het laatste moet ik u wel zeer
op het harte binden. Van al hetgeen ik u
heden zal mededeelen, mag geen mensch
iets vernemen begrjjpt u
•Dat spreekt wel van zelf. Bovendien
ben ik van nature niet babbelachtig en
vooral nu u weet immers, ik ga
sedert het ongeluk met geen mensch
om".
Des te beter".
•Dusl Wie is ze?"
•Niemand minder dan de dochter van
graaf An dor flegyassy."
Mevrouw Frohlich sprong op.
•De schooné Hegyassy Van wie de
couranten mededeelden, dat de keizer
haar zelfs onderscheidde door haar aan
te spreken, zij, wier naam bg alle feestjes
bovenaan staat?"
•En aan wier voeten beurtelings de
heeren wereld van Weenen en die van
Boedapest ligt geen andere", beves
tigde Silias Hempel meesmuilend. »En
let nu op, wat ik verder heb vernomen.
De oudste dochter van graaf Andor,
Etelka, is in Chicago gehuwd met eon
van de vele millionairs, die daar wonen.
D9 jongste Irma heeft het vorige jaar
haar zuster daar bezocht on vertoefde
langer dan een halfgaar in Chicago.
Begrjjpt u nog niets?'
»Moneer Hempel zou het mogelgk
zgn
Silias lachte. Wordt uervolgij.
