1906 NV 140.
Dinsdag 27 November.
9;V" jaargang.
De hinkende.
COIK.UT.
Do uitgave dozer Courant goichiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoid,
uitgezonderd op feestdagen.
Frjji per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, flgSS*
Afzonderlijke nommeu 5 cent.
linendiNQ «an adveHentiSn wóor 2Ê uren op den dag der
uitgave.
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml, Vennootschap „Gtoesche Courant".
Do prjj» der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
BS directe opgaaf van driemaal plaatsing derzolfde advertentie wordt do prjj»
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Directeur-Hoofdredacteur R. O. Rijkens.
De Mestvaaltverordening.
De verordening op het houden van
mestvaalten, varkens- en veestallen, zoo
als die door den Raad dezer gemeente
in zgne vergadering van dea lOen April
1.1 is vastgesteld, heeft heel wat onge
rustheid te weeg gebracht onder belang
hebbenden, die hunne bezwaren thans
hebben neergelegd in een van 123 hand-
teekeningeu voorzien adres aan den Raad.
Over het algemeen stellen de burgers
van Goes, zelfs als het eigen aangele
genheden betreft, veel te weinig belang
in de publieke zaak. Bijna acht maanden
geleden in deze zaak id den Raad be
handeld deze courant heeft de betref
fende verordening gepubliceerd, daar
een week of acht geleden nog eens de
aandacht op gevestigd en eerst nu, nau
welijks vijf weken voor den tijd dat de
verordening in werking zal treden, komt
men met een bezwaarschrift. Vóór den lOen
April hadden belanghebbenden saam
moeten komon, en hadden zjj ia een adres
of in ingezonden stukken hunne bezwa-
r n tegen het ontwerp-verordening ken
baar moeten maken.
Ën daarom zou het ook zoo in het
belang der publieke zaak zijn, als
het Gemeentebestuur wat minder ge
heimzinnig met zjjn ontwerpen en voor
stellen was en daarvan afschriften aan
alle bladen deed toekomen. Dan was de
burgerjj gewaarschuwd en behoefde ze
niet te komen met mosterd na den
maaltijd. Want dat vreezen we, dat dit
bezwaarschrift zal zjjn.
Echter ook om andere reden zal het
adres wel niet veel succes hebben. Im
mers deze verordening is in behandeling
genomen, ook op aandrang van de gezond
heidscommissie. Met het oog op de volks
gezondheid oordeelde deze het wensche-
lijk dat er een einde werd gemaakt aan
het infecteeren van den grond in de kom
der gemeente door den ier van deze mest
vaalten, varkensstallen, enz. Stel nu eens
dat de Raad deze verordening gedeeltelik
weer introk, en, dat hier een typhus-epi-
demie uitbrak en het kon bewezen wor
den, dat de oorzaak daarvan gelegen was
in den verontreinigden bodem, dan zou de
gezondheidscommissie hare handen in
onschuld wasschen en de verantwoorde
lijkheid zou dan op den Raad terugvallen.
Het komt ons daarom hoogst onwaar
schijnlijk voor, dat het adres het door
de belanghebbenden beoogde succes zal
hebben.
Toch begrjjpen wjj, dat er, vooral on
der de .minder gegoeden, verslagenheid
heerscht in het vooruitzicht dat ze het
mesten van een varken, dat ze gewoon
zgn jaarlijks te doen, zullen moeten op
geven, indien hok, mestvaalt en gierput
niet in overeenstemming worden gebracht
met de verordening. Voor velen beduidt
ditnog minder vleoseh eten dan tegen
woordig. Ba het is duideljjk, dat de
meesten zich een uitgaaf, al is die ook
nog zoo betrekkelijk gering, die het in
orde brengen van hok, enz. met zich
zou brengen, niet kunnen veroorloven.
Vooral niet, omdat zjj meestal in huur
huizen wonen, en het dus niet zeker is
dat zg dat alles niet in orde maken voor
hun opvolgers. Maar wie zich die uit-
FEÏÏXLLBTON.
Roman door ERICH EBENSTEIN.
Ook thans zweeg de majoor nog. Maar
uit zgn gelaatstrekken sprak het mede-
ljjden nog duidelijker dan straks.
Berta vervolgde
•Je gelooft het niet O, Ernst, er
is een God in den hemel en Hjj zal mg
helpen .de onschuld van mjjn kind aan
het licht te brengeD."
»De bewjjzen tegen hem zijn verplet
terend."
•Voor hen misschien, die zonder barm
hartigheid en vol vooroordeel ze begin
nen te onderzoeken. Voor mg niet. Ik
geloof zgn verzekeringen."
•Lieve Berta wees verstandig. Denk
toch eens goed na wie anders zou
zoo gehandeld kunnen hebben Wie was
zoo goed met de omstandigheden hekend
Wie had er belang bjj
»Genoeg."
Ze wendde zich fier van hem af.
»Ik zie het, je bent mjjn tegenstander
Ernst. Het is pijnlijk voor mij, bitter
pijnlijk, dat ik nu geheel alleen zal'staan,
maar ik moet mij daarin trachten te
schikken."
Ze viel op een stoel neer en weende
bitter, terwjjl de majoor zwggend en op
gewonden in de kamer heen en weer liep
gave voor het meerendeel wel kunnen
getroosten, dat zgn de eigenaars der
huizen. Hun panden worden daardoor
blgvend verbeterd. En hebben ook zg
werkeljjk finantieele bezwaren, als zg
dan de rente van het kapitaaltje, dat ze
aan verbetering besteden, op de huar
leggen, dan wordt toch deze last, samen
gedragen, licht.
Verder liggen er aan den Oostsingel
een paar mestvaalten, waarvan het geheel
in overeenstemming met de verordening
brengen, zooveel kosten zal meebrengen,
dat het bedrijf moet wordeD gestaakt.
Deze mestvaalten liggen echter op zeer
grooten afstand van den weg en van
omliggende erven. Misschien kan de
Raad de eigenaren hiervan, zonder
eenige schade voor de volksgezondheid,
tegemoet komen, door hen, ten opzichte
van deze verordening, als wonende buiten
de bebouwde kom der gemeente te ver
klaren.
G O E S 26 Nov. 1906.
De heer K. W. Ljjbering alhier
is geslaagd voor het 8e of laatBte ge
deelte van het examen voor candidaat-
notaris.
Kapelle. De werkmansvereeniging
•Vooruitgang zg ons streven" alhier,
hield hare Novembervergadenng in bet
lokaal »Obadja". Tegenwoordig waren
45 leden en 3 begunstigers.
De drie aftredende bestuursleden, de
hh. J. van Overloop, J. Paauwe en H.
Toolens, werden allen herbenoemd en
lieten zich deze benoeming welgevallen.
Uit een viertal personen, dat zich daar
voor opgaf, werd tot bode gekozen dhr.
M. Kosten.
De voorzitter deelde mede, dat op ini
tiatief van het »Nederl. Werkl. Verbond"
j.l. Zaterdag in de Prins v. Oraöje te
Goes een vergadering gehouden was van
afgevaardigden uit verschillenden werk
lieden vereenigingen op Zuid-Beveland,
zulks in verband met eene vragenljjst
door de Staatscommissie voor den land
bouw. ingesteld volgens Kon. Besl. van
20 Juni 1906, aan alle werkliedenver-
eenigiugen in Nederland gezonden ter
beantwoording.
De afgevaardigde naar deze vergadering,
de heer G. van Willegen Jr., bracht verslag
uit van die vergadering, waarna de voor
zitter de voornoemde vragenlijst aan de
vergadering voorlas. Besloten werd de
beantwoording dier vragen aan het be
stuur op te dragen, dat zgn antwoorden
in een daarvoor bestemde, vóór 15 De
cember te houden vergadering zal mede-
deelen.
Niets meer aan de orde zjjnde, sloot
de voorzitter de vergadering.
Ingezonden Stukken.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Goes 23/11 '06.
M. d. R.
Gaarne zag ik onderstaande' in uw
▼eel gelezen blad.
Naar aanleiding der j.l. gehouden ten
toonstelling te Middelburg van Pluimvee
en tamme konjjnen, en de daarbjj geval
len bekroningen en onderscheidingen, ook
Mevrouw Frohlich jammerde zachtjes.
»Wat doet dat een pgn. Eerst Hermine
verliezen en nu ook hem, alles, alles op
eens."
De majoor bleef plotseling voor haar
staan.
•En ik Heb ik dan minder verloren
In fllaats dat we elkaar in deze moei-
ljjke dagen trouw ter zjjde staan, stoot
jg me van je."
>0» jfl» Jjj hebt immers je verloofde.
Jjj bent niet alleen."
Een onderdrukte zucht, bjjna een ge
kreun ontsnapte aan zgn borst.
•Och, dacht je, dat ik bjj Helena troost
kon vinden. Ze heeft onze verloving ver
broken."
Berta keek verschrikt op.
•Zjj verbrak de verloving Maar waar
om dan toch om 's hemels wil?
Vraag mg niet meer," zei hg op
somberen toon.
•Thans juist thans. Wat is dat
leeljjk."
•Ja thanB. Omdat ik nu een arme
drommel ben."
Vergeet haar. Zjj was je niet waardig
en bemind, zoo met de echte, rechte
liefde heeft ze je zeker nooit."
De majoor greep met de beide handen
naar zgn voorhoofd.
»Maar ik, verafgood heb ik haar. Mijn
hartebloed zou ik voor haar hebben ge
geven, dag en nacbt zou ik met vreugde
hebben gewerkt. En nu, nu jaagt ze mjj
eenvoudig weg, als maar laten we er
in deze plaats en omstreken, kom ik
mjjn verwondering uitspreken, dat hier,
waar dus wel lief hebberjj voor deze zaak
is, geen vereeniging bestaat tot bevor
dering van pluimvee en konijnenteelt.
De vraag luidt thans van zelf of er ook
kans zou zjjn van slagen, indien men
een poging aanwendde tot oprichting
eener onderafdeeling der V. P. N(ver
eeniging tot bevordering van pluimvee
houderij en tamme konijnenteelt in
Nederland). Liefhebbers zgn er, alleen
maar, wie zal bier de oprichter zgn, of
de zaak aan bet rollen willen brengen
Hopende, dat door dit schrgven het
gewensebte doel zal verkregen worden,
zeg ik u bjj voorbaat dank voor de ver
leende plaatsruimte.
Een liefhebber.
Wjj hebben ter plaatse, waar men alles
van deze zaak afweet, eens geïnformeerd
en het volgende vernomen, dat den in
zender vermoedeljjk wel belang zal in
boezemen.
Volgens het provinciaal reglement der
afd. Zeeland der vereeniging V. P. N.
is de provincie verdeeld in 7 afdeelingen,
onderajdeelingen geheeten, n.l. Walcheren,
Zuid-Beveland, N.-Beveland, Tholen met
St. Philipsland, Schouwen, Duiveland,
Zeeuwsch Vlaanderen O. deel en Zeeuwsch
Vlaanderen W. deel. Eigenljjk gezegd
zou men moeten zeggen moet worden
verdeeld, want alleen de onderafdeelingen
Walcheren en Zuid Beveland zgn reeds
opgericht. In de andere streken der pro
vincie zgn ook leden, maar nog niet
genoeg om eene onderafdeeling op te
richten hun totaal bedraagt 70. De
onderafdeeling Walcheren telt ruim 500,
de onderafdeeling Zuid-Beveland 150
leden. Voorzitter dezer onderafdeeling is
dhr. Jac. L. Bom, secretaris-penning
meester dhr. A. Nolet, beiden te Ierseke.
Tot de onderafdeeling Zuid-Beveland
behooren dus allen, die op Znid-Beve-
land wonen. Hier in Goes zgn reeds
verscheidene leden.
Voorzitter der provinciale afdeeling is
dhr. H. A. Hanken te Wilhelminadorp,
ondervoorzitter dhr. A. A. ter Haar,
secretaris-penningmeester dhr. J. M. Slegt,
burgemeester van Hoedekenskerke, te
Goes. Verdere bestuursleden zgn de b.h.
P. Butler te Biezelinge, Jac. L. Bom te
Ierseke, J. Polderdjjk te N. en St. Joos-
land en H. J. Vreeburg te Middelburg.
De jaarljjkBche contributie bedraagt
slechts f 1 per persoon. Men kan zich
voor het lidmaatschap aanmelden bjj den
beer J. M. Slegt alhier of bjj den heer
Nolet te Ierseke.
De bond, die in 1901 werd opgericht,
telt thans over geheel Nederland onge
veer 7300 leden.
M. d. R.
Wat hebben sommige menschen toch
nog weinig idee van hygiene. Toen ik
hedenmiddag voorbjj het GasthuiB wan
delde zag ik een man, die gewoon is
dageljjks met groenten te leuren, zijn
andijvie schoonwasschen in de Vest, ter
hoogte van bovengemelde inrichting. Dub
ter plaatse waar eenige riolen in de Vest
uitmonden en waar het van den stank
soms niet is uit te houden. Als deze
niet langer over spreken, ik kan het niet
verdragen", zei hg op hartstochtelgken
toon en ging naar het venster.
Berta keek somber voor zich neer.
•Wat is dat alles in een week tjjds
verschrikkelijk voor ods veranderd".
•Ja (verschrikkelijk. Maar als
wjj beiden elkaar maar trouw blijven
stennen, dan, Berta, zullen we ons ook
in dit vreeseljjk lot leeren schikken. Ik
zal Helena vergeten, jjj jou rampzaligen
zoon",
•Nooit. Hoe zou een moeder haar kind
vergeteü. Als je mjjn broer bent, Ern6t,
en je in waarheid van me wil houdt,
dan moet je mjj heipon om Roberts on
schuld te bewjjzen. Hjj zelf kan niets
voor zich doen. Wjj echter moeten trach
ten gewaar te worden, waar hjj gedurende
den kritieken tjjd vertoefd heeft. Wjj
moeten den waren dader opsporeD, eerst
dan zal men Robert vrjjlaten.Welnu
Ernst, waarom zwjjg je? Wil je mg niet
helpen
De majoor keek haar met droeven blik
aan. Toen begon hjj weer zgn rustelooze
wandeling door de kamer.
Zgn wenkbrauwen waren hoog opge
trokken, do mond was vast gesloten, zgn
trekken verriedden, dat hjj een hevigen
Btrpd in zgn binnenste voerde.
Éindelijk bleef hg voor Berta staan
en zei zachtjes
•Ik moet het je toch zeggen, opdat jg
je niet zult paaien mot een bedriegeljjke
hoop. Er is geen andere dader dan Ro-
leurder niet wjjzer is, laten de men
schen dan toch toezien van wien ze
de gröenten betrekken.
Achtend,
X.
(De inzender zou beter gedaan hebben,
met den naam van dezen groentever-
kooper in het Btuk te hebben genoemd
wjj zouden dien heusch niet hebben ge
schrapt. Red. Q. Ct.)
Uit de Pers.
Onze boeren gefopt.
Nu de boeren klagen, dat het nieuwe
Kabinet ook hun geld komt halen, roept
men hun van liberale zjjde toe, dat ze
met een booger tarief er nog erger aan
toe zouden geweest zgn.
Wel mogelgk, antwoordt daarop de
boer, maar bjj de stembus hebt ge ge
zegd, dat als het Kabinet-Kuyper maar
viel, we niets zouden te betalen hebben.
Van die nieuwe belasting, waarin we
nu mee moeten betalen hebt ge toen
met geen woord gerept.
Ja, zegt de ander, maar we dachten,
dat gjj met uw gezond boerenverstand
dat wel van zelf zoudt begrepen hebben.
Best mogelgk, zegt nu de boer, maar
dan komt 't er op neer, dat we voor
een kater nu een kat hebben gekregen,
die ons bjjt, en dat we in elk geval
leeljjk door u gefopt zgn.
Aldus Be Standaard.
Dit is nu oen staaltje van de gronden,
waarop van die zjjde aan de vrijzinnigen
kiezersbedrog wordt te laste gelegd.
Ditmaal is nu eens weerlegging moge
lgk met de stukken in de hand.
Bjj duizenden zijn in den verkiezings
tijd kleine geschriften verspreid vanwege
den Vrjjz. Dem. Bond, waarin aan de
boeren werd voorgecjjferd, hoeveel zjj
zouden hebben te betalen naar het tarief
van invoerrechten der Kerkeljjke Regee
ring, en daarnaast, hoeveel naar de be
lastingplannen, door den heer Treub in.
de Kamer en daarbuiten uiteengezet.
Aldus de beet van de kat en van den
kater naast elkander, eerljjk en ronduit.
Wie fopt nu de boeren?
Land en Volk.)
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van Zaterdag is goed
gekeurd het wetsontwerp tot invoering
van het nikkelen vjjfcentsBtuk. Het stukje
wordt ongeveer zoo groot als een kwartje,
maar wat dikker en op den rand niet
gekarteld. »Bet zal toch nog ieder oogen-
blik met een kwartje worden verward",
meende de heer Van Bylandt. En zoo
dacht er de heer Ketelaar ook vrjj wel
over. »Dat zoo'n muntkenner als de
minister gauw het onderscheid kan zien,
wil ik gelooven. Maar pas nu eens op,
als je 's avonds van een koetsier geld
terug moet krijgentien tegen een, dat
je dan een stuiversstukje in plaats vbd
een kwartje in de hand wordt gestopt."
De minister van financiën heeft met
warmte het nieuwe vjjfcentsstukje in
bescherming genomen, 't Is de vrucht
bert. Hermine heeft het mij zelf gezegd,
eer ze stierf."
Berta staarde hem wezenloos aan.
Hermine heeftstamelde ze toen
eindeljjk." Maar hoe is dat mogelgk
Zei ze niet zelf, dat ze den dader wegens
het donker niet goed had kunnen onder
scheiden En zelfs als ze hem goed
zag, vervolgde ze op levendiger toon,
het is vjjftien jaar geleden, dat Robert
ons verliet. Toen was hjj een knaap
hoe zou ze met zekerheid kunnen be
weren."
•Er is helaas geen twjjfel aan. Ze
wilde aanvankelijk zwjjgen om jou te
sparen. Maar later, toen de beambte
den brief vond, zag ze in, dat haar zwij
gen doelloos was, en in de weinige mi
nuten, dat ik alleen bg baar was, eei
de priester kwam, bekeDde ze mjj alles.
Hg heeft haar uitdrukke'gk tante ge
noemd en zgn laatste woorden waren
•nu zal u en oom Ernst uw deugdzame
hoogmoed wel afgeleerd zgn". Dat kan
geen vreemdeling hebben gezegd, zooalB
je wel zult moeten toegeven,"
Berta antwoordde niet. Ze zat in elkaar
gedoken in den boek der canapé en keek
strak voor zich neer. Haar bloeke lippen
trilden, alsof duizend ongesproken woor
den zich naar voren drongen. Bjjna vrees
achtig hief ze eindeljjk den blik naar
den grooten broer op, die breed en forsch
als een muur voor haar stond en zenuw
achtig aan zgn zwarten knevel draaide.
Reeds had hjj berouw, dat hg had ge-
zei bjj van zeer langdurige proefne-
neming. Alles is nauwkeurig gewikt en
gewogen. Stukken met gaatjes door
den heer Ketelaar verlangd zou moei-
ljjk gaan vierkante gaatjes was technisch
onuitvoerbaar; ronde gaatjes zou voor
Limburg en Noordbrabant, wegens de
nabuurschap van dergeljjke Belgische
nikkelen geldstukjes, erg bezwaarlijk zgn.
Bronzen vjjfcentsstukjes worden te zwaar
de zilveren zgn veel te klein. Dus was
men op het voorgestelde nikkelen ont
werp het lag ter keuring op tafel
te land gekomen, zooveel mogelgk alle
moeilijkheden voorkomend. De minister
glunderde van plezier, toen hg al de voor
treffelijkheden van zgn nieuwe geldje
ontvouwde. Niet te zwaar, niet te licht,
niet te dun, niet te dik, niet te hard,
niet te zacht, noch te groot, noch te klein,
belooft dus het nieuwe stukje er een te
worden, dat den doopnaam, dien het
heden reeds vóór de geboorte mocht mee-
krjjgen,eere aandoet het wordt een waar
•Meesterstukje," zegt de V. R. Ct.
Het onderwerp tot toekenning van
een beslissende stem aan de prinsen
van het Koninkljjk Huis, die in den Raad
van State zitting zullen verkrjjgen, lokte
een protest uit van den heer Troelstra.
Het eenig motief voor het ontwerp is
meende hg, dat een lidmaatschap, waar
aan slechts eene raadgevende stem is
verbonden, voor den betrokkene »weinig
bevredigend" is. De heer Troelstra daar
entegen zou het veel wenscheljjker achten,
zoo eeD toestand werd gehandhaafd, waar-
bjj de prinsen van het Koninkljjk Huis
voor de besluiten van colleges, waarin
zjj zitting mogen hebben, niet mede aan
sprakelijk kunnen worden gesteld.
De minister van justitie gaf een geschied
kundig overzicht van de kwestie, en be
toogde, dat de wetswgziging lag in de
lijn van de Grondwet. De eindstemming
is tot de volgende week aangehouden.
Woensdag a. ji. om kwart voor twee
zal worden herstemd over bet voorstel-
Kolkman, inzake het sectie onderzoek
van de belastingwetten.
Buitenland.
Kerk en Staat.
Maanden geleden was de regeering in
Frankrgk begonnen met de boedelbe
schrijving der kerken, doch een hevige
togenstand op verscheidene plaatsen van
de republiek bewoog de regeering die
boedelbeschrijving eenige maanden uit
te stellen om de gemoederen te doen
bedaren. O. a. te Parijs werd door de
geloovigen een hevigen tegenstand ge
boden in verscheidene kerken. De boedel
beschrijving, voorgeschreven door de
scheidingswet, is nu in de afgeloopen
week weer begonneD en de tegenstand
was nu veel minder. Wel liep hier en
daar de bevolking nog te hoop of werden
de kerkdeuren gesloten, doch dank zjj
het bezadigd optreden der regeering is
die formaliteit op de meeste plaatsen
kalm afgeloopen.
Wat zal Duitschland doen?
Reeds meermalen hebben we besproken
de verschillende mogelijkheden die zich
voor kunnen doen, als eindeljjk Frank-
sproken. Had hg haar deze laatste kwel
ling toch maar niet moeten besparen
Toen zei ze zacht
•Heb je dat aan den rechter van in
structie verteld
•Neen. Mjjn lippen zullen Robert niet
belasteren, boe vast ik ook van zgn-schuld
overtuigd ben."
•Het zou me liever zjjD, dat jou lippen
hem wel beschuldigden en jou hart aan
hem geloofde. Voor deze welwillendheid
kan ik je niet dankbaar zgn."
•Berta 1"
•Ja," riep ze hartstochtelijk en stond
eensklaps fier opgericht voor hem, »en
al noemt de geheele wereld hem Schul
dig ik geloof er niet aaD, eer bij mjj
het zelf zegt.
•Berta, dat is waanzin. Thans nog
•Thans en altjjd", riep ze plechtig.
•Het geloof eener moeder wordt niet
door duizend bewjjzen aan het wankelen
gebracht en haar liefde wordt dan het
krachtigst, wanneer ze het meest ijjdt. Eu
nu, ga heen, Ernst. Ik koester geen wrok
tegen je, maar onze wegen loopen uit
elkaar. Ik zal altjjd aan de zjjde van
mjjn kind Btaan."
Dit zeggende verliet ze de kamér. Diep
ontroerd keek de majoor haar na en
mompelde:
.0, welk een grootseh, i>eerIBk
is toch de moederliefde. En dezen schat
heeft de schurk in het Blflk ^eden.
Neon, bjj verdient geen medfllBden.
(Wordt vervolgij.
