N\ 138.
Donderdag 22 November.
93sl" jaargang,
4 FEUILLETON.
De hinkende.
GOESCHE
Oe uitgave dozer CJourant geichiedt Maandag-, Woenidag- on Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, f 8,95.
Afzonderlijke nommeis 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prg»
ilechti tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regel» 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Tfllefoonnnmmer 22.
Uitgave van de Naaml. Yennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
„Handelsbelangen".
De macht, die er gelegen is in het zich
vereenigen van personen, die tot eenzelfde
categorie kunnen worden gebracht, zal
in de tegenwoordige tijden niet meer
behoeven te worden aangetoond.
Wat het individu niet gedaan kan krjj-
gen, gelukt der vereeniging soms ge
makkelijk waar de eenling aan allerlei
aanvallen blootstaat, verleent de vereeni
ging hem machtige bescherming; alleen
staand ia men niets, vereenigd is men
alles.
Dat hebben ook de neringdoenden in
Goes begrepen, die eenige jaren geleden
den stoot gaven tot h ;t oprichten van
de vereeniging ♦Handelsbelangen" eene
vereeniging, die in den loop van den tjjd
wel baar recht van bestaan heeft bewezen.
Hier zjj nog eens herhaald, dat zjj zich
ten doel stelt, de algemeene belangen
van handelaren, neringdoenden en pa
troons der onderscheidene ambachten in
den meest uitgebreiden zin te bevorderen.
Een doel, dat zg tracht te bereiken, door
het voorstaan van de belangen der leden,
zoo bjj particulieren als bjj de Regeering
van stad, provincie en landdoor het
aanleggen, met behnlp van onderlinge
informaties, van een register van slechte-
betalers door het gratis verstrekken van
informaties betreffende het crediet geven
door het tegengaan met alle gepaste en
niet met de wet, publieke orde of goede
zeden in strjjd zijnde middelen, van on-
eerljjke concurrentiedoor er naar te
streven, om langs geleidelijken weg
en voor zoover zulks met den aard der
verschillende zaken zal overeen te bren
gen zjjn de sluitingsuren van winkels
des avonds onderling te regelen.
Zooals men ziet, doel en middelen
ziju volkomen prijzenswaard, zoodat men
verwonderd mag zijn dat, al telt de
vereeniging ook een respectabel aantal
leden, men algemeen niet meer bljjk
geeft, haar wprk te waardeeren, door
ais lid toe te treden. Elk handelaar,
neringdoende, ja zelfs particulieren
moesten lid worden, om ten minste te
laten gevoelen, dat men het werk op
prjjs stelt, dat de vereeniging doet. De
voo deelen, die de vereeniging haren le
den aanbiedt, zjjn zeer vele en zeer groote,
tegenover de geringe contributie van
f2,50, die gevraagd wordt.
Een der gevaren, waartegen de leden
beveiligd kunnen worden, is het gevaar
dat hun dreigt van de zjjde der slechte-
betalers. Niet dat de vereeniging hier
wil optreden als het zwaard zonder ge
nade integendeel, gematigheid is het
consigne en men wil rekening houden
met omstandigheden.
Er zjjn nameljjk slechte-betalers in
soorten. De ergste zjjn die, welke in den
BomaD door ERICH EBEN8TEIN.
♦Juffrouw von Lindemaier," begon de
commissaris, >kunt u mg verstaan Ik
wouschte u eenige vragen te doen."
De zieke sloeg de oogen verschrikt op,
maar weldra vloog er een uitdrukking
van berusting over haar vaalbleek gelaat
en ze knikte.
♦Waart u alleen in de kamer, toen de
dader bjj u binnendrong?"
♦Ja."
Waarmee hield u zich bezig?"
♦Ik zat voer de schrjjftafel. Het werd
reeds donker en ik kon niet meer
schrjjven."
♦Door welke deur kwam hg binnen
♦Hg kwam in mgn slaapkamer."
♦Wat gebeurde toen verder?"
Hermine zweeg een oogenblik, als om
haar gedachten te verzamelen. Toen be
gon ze acht, met een zekere opgewonden
heid te spreken.
♦Ik vroeg Tina, ben jg het maar
kreeg geen antwoord. Toen stond ik op
en wilde in de «^grenzende kamer gaan.
Op hetzelfde oogenblik kwam er een man
op mg af, bracht mg bliksemsnel ver
scheiden steken toe, bond mg de handen
hg elkaar en stiet mg in de salon. Daarbjj
voelde ik een brandende pjjn in den rug.
Later hoorde ik, hoe hjj de deur achter
mg dicht sloot. Ik bloedde op verscheiden
plaatsen. Ik wankelde nog naar de eet
kamer, waar ik op den vloer viel ik
weet niet meer
Ze sprak dat alles, alBof ze een van
buiten geleerd lesje opzei. De commissaris
Bchudde verwonderd het hoofd.
Daar werd de deur met kracht open-
gestooten en een rjjzig, krachtig man in
majoorsuniform trad hevig ontroerd bin
nen. en wilde dadeljjk naar het bed van
kortst mogeljjken tgd zooveel mogelgk
hier en daar en overal inslaan, om zoo
dra zg in den kjjker loopen, naar elders
te verhuizen, natuurlijk zonder één van
hun leveranciers betaald te hebben. Dit
zjjn eigenlgk meer flessehentrekkers.
Hun verschjjnen in Goes is maar zeld
zaam de plaats i3 daar te klein voor
en zoodra ze gesignaleerd worden, wor
den ze van jagers gejaagden.
Een andere categorie is die van inge
zetenen, welke koopen met zoogoed als
de zekerheid, dat zg niet zullen kunnen
betalen. Het zjjn menachen, die jaren
lang ieder jaar meer hebben verteerd,
dan zg bezaten en door de gewoonte
den schuldenlast, dien zg te dragen heb
ben, niet meer gevoelen. Zjj krjjgen na-
tuurljjk uiterst moeilgk crediet, maar
krjjgen het af en toe toch en komen dan
weer eeDS voor op de ljjsten van slechte-
betalers. Heel veel eer is aan deze men-
schen niet te behalen. De plaatsing van
hun naam op de ljjst doet hen geen
oogenblik ontroeren.
Veel talrjjker zjjn de menschen, die
koopen, zonder precies te weten hoe zjj
zullen betalen, maar met de verwachting
dat het wel zal terechtkomen. Valt dit
niet mee, dan krjjgen ze met hun leveran
ciers te doen.
En hier is het juist dat een vereeni
ging veel goed kan doen, door als tus-
Bchonpersoon op te treden, den schulde
naar tot grooter inspanning om te be
talen, den schuideischer tot toegevend
heid te bewegen.
Schikkingen kunnen worden getroffen
voor termjjnbetaling, tot voordeel van
beide partgen. Het crediet geven is voor
de laatstgenoemde categorie van slechte-
betalers de dood. Zoodra de leveranciers,
nog meer dan zjj nu al doen, alleen i
contant gaan leveren, zullen deze zwakke
broeders voor hun eigen koopzucht be
waard big ven.
Een vierde soort van slechte-betalers
is die der chicaneurs on van hen, die
van hun geld niet kunnen afstappen, een
zonderling .menschenras, dat toch heuach
niet alleen in de verbeelding bestaat.
Welnn tegen al zulke personen kan
men zich wapenen door lid te worden
van ♦Handelsbelangen".
Er is geen enkele reden, waarom men
zich zou laten weerhouden. Politiek, is
er heolemaal niet in het spel. Immers,
de Statuten zeggen dit: ♦De vereeniging
zal zich onder geen voorwaarden mengen
in de Verkiezingen zg zal te allen tjjde
de striktste onpartijdigheid, zoowel op
Kerkeljjk als op politiek, gebied, in acht
nemen.
Ook behoeft vrees niemand te weer
houden zoowel het gevraagde op het
gebied van credietgeven, als het resultaat
van het onderzoek bljjft voor ieder bui
de zieke snellen, maar een blik van den
commissaris weerhield hem.
Mevrouw Frohlich snelde naar hem
toe, ze vielen elkaar in de armen en
beiden weenden.
Het was majoor ErnBt von Linde
maier, die, pas aangekomen, van de
nieuwsgierigen op straat het verschrik-
keljjke nieuws had gehoord.
De commissaris zette het afgebroken
verhoor voort.
♦En bg dat alles (sprak de dader geen
woord
♦Neen."
♦Bedenk u eens goed, juffrouw von
Lindemaier. Het is toch wel zonderling,
dat alles zoo in stilte plaats had."
♦Hjj zei niets."
Hoe zag hjj er nit? Beschrjjf hem
nauwkeurig."
♦Ik weet het niet."
De commissaris hief het hoofd op.
♦Terwjjl hjj uw handen vaBtbond, moest
u hem toch goed zien."
Het was reeds donker."
♦Maar nog niet zoo erg, dat u niet
zondt weten, of hg groot of klein, jong
of oud was en of hg al of niet een baard
droeg. Het kan nauwelijks schemerdon
ker geweest zjjn."
Hermine zweeg. Haar gelaat was ver
trokken, alsof ze hevige inwendige pjjn en
lerd.
♦Antwoord dus, als 't u belieft. Hoe
zag de man eruit?"
♦Ik weet het niet."
De commissaris maakte een beweging
van ongeduld. Maar plotseling kwam er
een flikkering in zjjn oogen.
♦Juffrouw von Lindemaier, was de da
der een vreemde of kende u hem mis
schien
Een schok ging eenklaps door het
lichaam van de gewonde. Ze begon on
rustig te woelen. De dokter trad bezorgd
dichterbjj en duisterde den beambte iets
in het oor.
Deze herhaalde:
ten den aanvrager geheim.
We hebben hier één gebied aange
voerd, waarop ♦Handelsbelangen" werk
zaam is en wel dat, waarop het meest
directe resultaten merkbaar zijn. We zou
den nu nog kunnen spreken over hetgeen
zg goeds kan verrichten op het gebied
van winkelsluiting, tegea oneerljjke con
currentie enz, maar dat zou hier te veel
plaats eischen. Misschien later eens.
GOES, 21 Nov. 1906.
Tot stationschef 4e klasse te Nuland-
fleffen is benoemd de heer C. F. L.
Heymans, thans klerk-telegrafist alhier.
Bjj den Raad dezer gemeente is
door eenige ingezetenen ingediend het
volgend adres
Aan
den Raad der Gemeente Goes.
WelEdel Achtbare Heeren
Geven met verschuldigden eerbied te
kennen, allen inwoners dezer gemeente:
dat door de verordening, vastgesteld
in de Raadsvergadering dato 10 April
1906 en gewijzigd den 26sten Juli daar
aanvolgende, betreffende het houden van
mestvaalten en het aanleggen van var
kens-, ezels-, geiten- en schapenhokken,
een groot finantieel bezwaar verbonden is;
dat bg nader inzien der verordening
gebleken is, dat zulke hooge eischen
worden gesteld, die door de hooge kosten
bjjna onuitvoerbaar zjjn
dat er onder adressanten stalhouders
zjjn die meer dan twee duizend, gulden
zouden moeten ten koste leggen, om
alléén de mestvaalten in den vereischten
toestand te brengen
dat de stalhouders in moeiljjke om
standigheden worden gebracht door deze
verordening, is ontegensprekelijk, maar
niet minder worden getroffen de koe
melkers, de tuinlieden, maar ook een
groot aantal arbeiders; en ambachtslieden,
die van hun zunr verdiend weekgeld
nog iets afzonderen, om een varkentje
te mesten ter goedkoming in een tgd
wanneer er weinig te verdienen valt
dat adressanten bg UE. Achtb. College
komen met het zeer beleefd verzoek, op
genoemd besluit terug te komen en het
zoodanig te wijzigen, dat de toepassing
op de mestvaalten tot een veel billijker
eisch worde teruggebrachtomdat dit
werk met de gierputten en den aankleve
van dien, proportioneel veel kostbaarder
is dan de hokken
dat zg weliswaar wat laat met hun
bezwaren komen aandragen, vindt zjjne
oorzaak dat nu eerst de volle omvang
der verordening beseft wordt en het
eene onmogelijkheid ii, dat dit werk op
1 Jan. 1907 gereed zou kunnen zjjn
al wordt zelfs de verordening tot een
♦Antwoord 1 Slechts deze vraag nog,
maar overeenkomstig de waarheid. Ken
de n den dader?"
Een oogenblik bleef alles stil. Aller
oogen waren op de stervende gericht,
die met moeite ademhaalde.
Eindeljjk kwam er met veel inspan
ning over haar lippen
♦Neen."
Dit ♦neen", klonk als een gekreun
door de kamer.
♦Ik moet dringend verzoeken, zei nu
de geneesheer, dat het verhoor worde
geëindigd. De zieke is aan bet eind van
haar krachten."
Slechts weerstrevend trok de beambte
zich terug.
♦Dan wil ik nog wi l eens in de woon
kamer rondkjjken. Het is immers moge
lgk, dat daar sporen van den dader wor
den gevonden".
Thans boog de majoor zich diep ont
roerd over de zieke.
Herma lieveling ik ben het,
jouw Ernst. Ken je mg
Ze greep plotseling krampachtig zjjn
hand en hem trof een blik zoo vol hevige
angst en wanhoop, dat hg onwillekeurig
begon te beven.
♦Zend ze weg allen alleen
bljjf jg alleen. En haal oen priester, want
ik sterf".
♦Horma liefste. Wat zeg je?"
♦Ik voel het en het is goed zoo".
Met een zucht viel ze achterover en
sloot de oogen.
Uit het aangrenzend vertrek kwam de
commissaris terug, gevolgd door den
schrjjver. Zjjn gelaat had een triomfan
telijke uitdrukkingin de hand hield hg
een brief. Bjj ging direct naar mevrouw
Frohlich en zei op scherpen toon
♦Mevrouw, wilt u ons verklaren, wat
die brief beteekent?"
Ze schrikte en haar oogen openden
zich onnatuurljjk wjjd, toen ze een blik
op den brief wierp.
♦Hoe hoe komt u aan dezen brief?"
minimum teruggebracht, dan nog zon,
eventueel invallende vorst niet medege-
rebend, het werk op tgd niet klaar kun
nen zjjn
dat adressanten, op verschillende aan
gevoerde gronden, UE. Achtbaar College
zeer beleefd verzoeken de bezwaren rjjpe-
Ijjb te overwegen opdat er een gunstige
wjjziging op moge volgen is hun hart
grondige wensch.
Met verschuldigde Hoogachting,
UEd. Achtbare Dv. Dienaren,
't Welk doende
(Volgen de handteekeningen.)
Kattendijke. De politiek in deze
gemeente is weer een nieuwe phase in
getreden. Naar wjj uit vertrouwbare bron
vernemen worden thans door dhr. Van
Daalen, wethouder, in overleg met dhr.
De Wilde, ex-wethouder van Katten -
djjke, pogingen in 't werk gesteld om
eene splitsing der wjjken A en B te
verkrggen. Reeds zijn de eerBte officieele
stappen daartoe gedaan.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
Wemeldinge. Dhr. Joh. Oudeman
heeft bedankt voor zjjne benoeming tot
ouderling, evenals dhr. F. Dominions
voor zjjn herbenoeming als diaken.
Ellewoutadijk. In de Maandag ge
houden vergadering van Notabelen der
N. H. Kerk werd tot kerkvoogd benoemd
dhr. A. Smallegange Jacsz. in de plaats
van den heer Abr. Hujjzen, die voor zjjne
benoeming heeft bedankt.
Oud-Gereformeerde Gem.
Bedankt voor het beroep naar Kam
pen door ds. H. Roelofsen te Goes.
Roomsch-Kath. kerk.
Onze Roomsche lezers zullen belang
stellen in het volgend bericht van den
Italiaanschen correspondent van de
N. R. Ct. uit Rome
♦In kriDgen, die tot de Curie in nauwe
betrekking staan, heeft het bezoek van
mgr. van de Wetering, den aartsbisschop
van Utrecht, dezer dagen hier te Rome
gebracht, zeer de aandacht getrokken. In
October van het vorige jaar maakte hg
bet gebruikeljjk bezoek ad limina, dat
om de vier jaar plaats vindt. Men acht
het in genoemde kringen verre van on-
waarschjjnljjk, dat de aartsbisschop naar
Rome geroepen zou zjjn door den Paus,
die dan ♦in petto" zou hebben de ver
heffing van den Utrechtschen aartsbis
schop, tegeljjk met den aartsbisschop van
Mechelen mgr. Mercier, tot de waardig
heid van kardinaal, hetzij in het aanstaand
♦Wij vonden dien onder de papieren
uwer zuBterhjj lag heel onderaan. Ik
vergis me zeker niet, ais ik veronder
stel, dat hg van uw zoon komt?"
♦Het is zjjn laatste brief. Ik gaf hem
Hermina te lezen, nu drie maanden ge
leden. Maar wat zou dat
De majoor kwam er bg. Zjjn gelaat
stond ernstig en streng.
♦Wat is dat met dien brief? Jullie
hebt mg er geen woord van gezegd, of
schoon ik als voogd van Robert zeker
wel het recht had
Mevrouw Frohlich richtte zich in volle
lengte op. Een bittere trek lag om haar
mond.
♦Jg waart altjjd hard tegen Robert".
♦Alleen rechtvaardig. Vergeet niet,
hoeveel zorgen de ondeugende jongen
jou veroorzaakt heeft. Hg heeft ons allen
schande aangedaan en zjjn voortdurend
vragen om geld
Het is waar, hjj was lichtzinnig,
maar slecht, zooals jg meent, was Robert
nooit. Nog heden kan ik het mg zelve
niet vergeven, dat ik hem de middelen
weigerde om een nieuw bestaan te grond
vesten. Maar Hermine wilde niet."
♦Ze had gelijk. Met dergelgke voor
spiegelingen beeft hij je reeds duizenden
afhandig gemaakt".
♦Hij had tegenspoed. Misschien w&6
het hem dezen keer gelukt".
♦U hebt hem dus geld geweigerd en
u beroepen op juffrouw von Lindemaier
viel de commissaris eensklaps in.
♦Ze wilde het zoo", mompelde Me
vrouw Frohlich. ♦Zjj zei, dat ik hem
moest schrjjven, dat ze niets meer gaf.
Hg wiBt, dat Hermine mgn geld be
heerde Op deze wjjze wilde ze mg een
weigerend antwoord gemakkeljjk maken."
♦Zoo, zoo".
De commissaris knikte. Daarop wendde
hg zich tot den majoor.
Hoor het antwoord van den jongen
man. Het is kort maar duideljjk"
Hjj vouwde den verkreukelden brief
consistorium van December, of, wat zich
beter hooren laat, bjj de volgende kar-
dinalenbenoeming in April.
Het is niet ondienstig even hierbjj aan
te teekenen, dat sedert bet begin van de
XVIde eeuw (Willem van Enkevoort)
geen Nederlander het purper ontvangen
heelt.
Onderwijs.
Baarland. Daar het aantal leerlin
gen aan de openbare school de laatste
2 jaar beneden de 90 was gebleven, werd
18 October j.l. den heer C. Moerdgk
eervol ontslag verleend alB onderwjjzer.
Thans is door 38 ouders en belangstel
lenden aan den gemeenteraad het ver
zoek gericht, dit besluit in te trekken en
den heer C. Moerdgk als onderwjjzer
te bandhaven.
Buitenland.
Kerk en Staat.
Geruimen tgd hebben we in deze bo-
lommeD niet gesproken over den inFrank-
rjjk woedenden strjjd tusschen Kerk en
Staat, daar onze ruimte niet toelaat alle
gebeurtenissen op het wereldtooneel in
al bare bjjzonderheden te volgen. Nu
echter is de strjjd een nieuw stadium
ingetreden, dat te merkwaardig is om het
onbesproken te laten.
Sedert korten tgd is, zooals we meld
den, in Frankrgk een nieuw Ministerie
aan het roer en dat Ministerie heeft reeds
zjjn entrée gemaakt in de Fransche Kamer.
Met spanning werd uitgezien hoe de
Minister-president Glemenceau en de an
dere Ministers zouden worden ontvangen
in de volksvertegenwoordiging. De voor
naamste Ministers hielden redevoeringen,
die nogal gematigd blonken, uitgezon
derd Minister Viviani.
Deze Minister Bprak woorden, die niet
bepaald van verdraagzaamheid tegenover
de geloovigen getuigden. Dit was echter
de eenige uitzondering en met een groote
meerderheid schonk de Kamer het Minis
terie haar vertrouwen.
De belangrjjk8te binnenlandsche kwes
tie, de scheiding van Kerk en Staat,
kwam n&tuurljjk ter sprake.
Zooals men weet, weigert de Roomsch
Katholieke Kerk in Frankrgk de schei-
dingswet te aanvaarden.
Die wet eischt het vormen van Gods-
dienst-vereenigingen volgens voorgeschre
ven regelen waaraan de Roomsch-Katho-
lieke kerkeljjk overheid niet wenscht te
voldoen, terwjjl de ProteBtantsche zich
bg de wet heeft neergelegd.
De Paus verbood zelfs den Roomschen
zulke vereenigingen te vormen, daar ze
uit elkaar en las
♦Lieve moeder
Ge wilt me dus het geld, dat ik voor
borgstelling noodig heb, niet zenden
Goed, ik zal me ook zonder dat een
positie verwerven. Maar ge hebt niet
als een moeder tegenover mg ge
handeld en wat tante Hermine betreft,
die trouwens in haar gezellig huis en
bjj haar rjjkdom niet weet, wat honger,
koude en dakloosheid beteekenen, ik zou
bjjna wenschen de slechte kerel te zjjn,
waarvoor ze mjj in haar gierigheid en
deugdzaamheid houdt. Ik zou mg dan
niet bedenken, maar eenvondig nemen,
wat ze weigert mjj te geven. Liefde zon
mg waarljjk niet weerhouden zulks te
doen, want met de liefde voor mgn bloed
verwanten heb ik afgerekend. En hier
mede Gode bevolen. Ik kan slechts wen
schen, dat ge nooit berouw moogt krjjgen
over de zwakheid, welke u verhinderde
te helpen uw eenigen zoon
Robert."
De commissaris vouwde den brief weer
op en stak hem in den zak.
♦Me dunkt, dat het geval eenigermate
wordt opgehelderd," zei hg, ♦wanneer
men in aanmerking neemt, dat slechts
de geldswaardige papieren, welke u, me
neer de majoor, en juffrouw von Linde
maier toebehoord eo, werden gestolen, ter
wjjl, vreemd genoeg, die van mevrouw
Frohlich bleven liggen."
Van twee kanten klonk er een kreet.
Mevrouw Frohlich had den eenen uit-
gestooten, terwjjl ze bewusteloos neerviel,
de andere kwam uit den mond der ster
vende. Toen de majoor verschrikt naar
het bed snelde, wenkte de dokter hem
reeds.
♦Indien u nog voor geestelijke ver
troosting wilt zorgen,^ haast u dan.
vrees, dat het afloopt."
(Wordt vervolgd
