1906 N\ 124.
Zaterdau 20 October.
jaargang
Bijvoegsel.
ste
GOESCHE
De uitgave dezer Oourant geichiedt Haandag-, Woensdag- en Vrjjdagavofed,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per ^wartaal, in Goes 0P75, buiten Goes, franco, f 1,25
Afzonderlijke nommeii 5 cent.
Inzending van advertentiën v6or 2 uren op den dag deep
uitgave.
C01RANT.
De prjjs der gewone advertentiën i> van 1-5 regelB 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj»
tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk»- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
BowpBnnmmerB 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Uitgave va,n de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur r. G. Rijkens.
Gemeenteraad van Goes.
Zitting van 18 Oct. Voorzitterde
burgemeester. Afwezig met kennisgeving
de heer Kakebeeke.
Ingekomen waren de volgende stukken
1. Bericht van mej. A. van Do ren,
dat zij hare benoeming tot onderwijzeres
aan de meisjesschool aanneemt.
Voor kennisgeving aangenomen.
2. Mededeeling van het verleenen van
ontslag aan den klerk ter gemeente-se
cretarie W. Dronkers, en van het benoe
men van W. de Beste.
Idem.
3. Idem van het ontslag van den ge
meente-tuinman M. G. 't Boen en de be
noeming van W. J. Hendriks.
Idem.
4. Goedkenring suppletoir schoolgeld
kohier van school A, dienst 1905/6.
Idem.
5. Goedkeuring wijziging der begroo
ting dienstjaar 1906.
Idem.
6. Bericht van F. Molenaar, houdende
aanneming benoeming tot leeraar aan de
avondschool voor ambachtslieden.
Idem.
7. Koninkljjk besluit, hondende goed
keuring der wjjziging van het tarief der
sas- en havengelden.
Idem.
8. Rekening en verantwoording van
het werkliedenfondg.
Idem.
9. Goedgekeurd le suppletoir kohier
van den hoofdeljjken omslag voor 1906.
Idem.
10. Bericht van den commissaris der
Koningin betreffende benoeming van zet
ters.
Idem.
11. Proces-verbaal van kasopneming
bg den gemeente-ontvanger.
Idem.
12. Verslag over de voetpaden in de
gemeente Goes.
Idem.
13. Missive van den minister van
Binnenlandsche Zaken betreffende het
verleenen van subsidie aan de avondschool
voor ambachtslieden. Z.E. stelt aan de
Staten-Generaal voor de subsidie voor
1907 te brengen. Idem.
14. Missive betreffende de instelling
van een markt te Dreischor. Eveneens
voor kennisgeving aangenomen.
De begrooting van het Burgerlijk
Armbestuur, bedragende in ontvang en
uitgaven f 67161,59, werd goedgekeurd.
De begrooting van het gasthuisbestuur,
bedragende in ontvang en uitgaven
f 15064,995, Idem.
Het kohier van schoolgeld voor school
A. 1906/7, Idem.
Het kohier van de meisjesschool 1906/7,
Idem»
Eenige aanvragen om afschrjj vingen
van den hoofdeljjken omslag, hondenbe
lasting en schoolgeld. Idem.
Door J. F. Polfliet was een adres ge
zonden aan den Raad, waarin adressant
verzocht het straatmokerswerk niet meer
ondershands te gunnen, maar voortaan,
evenals bjj andere werkzaamheden der
gemeente geschiedt, uit te besteden.
B. en W. preadviseeren aan het ver
zoek van adreBBant te voldoen, althanB
wat betreft het doen inzenden van prijsop
gaaf voor de uit te voeren werken door de
in deze gemeente woonachtige Btraatma-
kers. Volgens B. en W. zal echter het werk
niet altjjd gegund kunnen worden aan
den laagsten inschrijver, aangezien zich
omstandigheden kunnen voordoen, waar
bij zulk een gnnning niet in het belang
der gemeente zou kunnen zjjn.
De heer Donner verdedigde nit een bil-
ljjkbeidsoogpunfc, dat Duinhouwer bet
hebben moest. Deze had het reeds twin
tig jaar ten genoege der gemeente gedaan.
De heer v. d. Leeuw betoogde, dat
daarom Polfliet het nu eens hebben moest,
omdat hem met dat voorbij gaan 20 jaar
onrecht is gedaan.
De heer Hamer protesteerde daartegen
namens B. en W., want vorige dage-
ljjksche besturen hadden eveneens den
meesfegesohikten in dien tijd aangewezen.
Bovendien heeft Polfliet zich niet
eerder aangemeldden eersten keer
dat hg dat wel- doét, is zjjn verzoek in
gunstige overweging genomen. Als zjjn
work goed bljjkt te z|jn, zal hg in 't
vervolg ook kimnen meedingen.
De heer Dekker meent, dat aan een
atraatmaker toch ook nog andere eischen
gesteld moeten worden, dan alleen dat
hg goed straatmaken kan. De informaties
van anderen daa Dngnhouwer vindt hg
nu juist niet zoo schitterend en de con
cessie aan Polfliet gedaan, vindt bjj zoer
•groots-
De heer Temperman raadde aan voort
aan alle werk aan te besteden, zooals
ook het rgk doet, als zjjnde het voor
deligst.
De heer Hamer zeide, dat dit ook door
B. en W. was besproken, maar dat dit
voor kleine karweitjes onmogelgk is en
de stadwerkers van straatwerken geen
verstand hebben.
Vroeger werd een tjjdje aanbesteed,
doch dit voldeed niet. Voor grootere
werkon ligt het wel in de bedoeling aan
besteding uit te Bchrgven.
Het preadvies van B. on W. werd ten
slotte aangenomen.
B. en W. gaven in een preadvies naar
aanleiding van een adres om verzoek tot
de stichting van een bewaarschool voor
betalende leerlingen te kennen, dat zjj
het verzoek niet onbilljjk achten, maar
toch, met het oog op de vele uitgaven voor
1907, niet de vrgheid vinden voor te
stellen, aan het verzoek te voldoen.
De heer Pilaar deelde mede, dat uit
het adres bleek, dat men wel bereid was,
het verzoek in te willigen, doch dat dit
afstuitte op de koBten. Hierover nu kun
nen de raadsleden niet oordeelen, voordat
een onkostenrekening is ingediend. Dit
nu zou z. i. eerst moeten gebeuren.
De beer Duvekot herinnerde eraan, dat
de bewaarschool was opgeheven, omdat
er te weinig leerlingen waren en dat de
kosten te hoog waren. De vraag bljjffc
of het nu wel gemotiveerd is, weer een
bewaarschool op te richten.
De heer Pilaar zeide, dat de voor
naamste reden voor de mindere animo
lag in de slechte inrichting der school.
Veel namen de kinderen er niet van mee.
De spr. gaf in overweging nog eens een
proef te nemen, niet in eigen gebouw,
doch in een gehuurd gebouw.
De wethouder v. d. Bout rekende voor,
dat de opgeheven bewaarschool te kost
baar was. De uitgaven overtroffen de ont
vangsten jaarljjks met £755.
De heer v. d. Leeuw weeB er op, dat
men best voor de bewaarschool gebruik
zbu kunnen maken van een gymnastiek
lokaal, dat BlechtB Woensdag- en Zater
dagmiddags voor gymnastische oefenin
gen in gebruik ie.
De heer Dekker wees er op, dat we
toch een gemeente-bewaarschool hebben,
waarvan ieder gebruik kan maken. Het
gaat nu niet aan voor meergegoeden een
nieuwe bewaarschool te stichten. Willen
ze dit, dan moeten ze het zelf maar be
talen. De heer Dekker verklaarde er
zich dus tegen.
De heer Hollmann achtte een bewaar
school een noodzakeljjk kwaad'. De be
staande bewaarschool is een kostelooze
en het gaat volgens spr. niet, dat ook
kinderen van meer gegoeden, die voor
het onderwjjs willen betalen gedwongen
worden hunne kinderen op dezelfde school
met gebrekkigo hulpmiddelen te zenden.
Bovendien is er geen plaats.
Hjj stelde daarom voor in principe vast
te stellen, dat men over zal gaan tot
stichting van een nieawe bewaarschool.
De heer Dekker vond het geen bezwaar,
dat kinderen van meer- en minder-gegoe-
den naast elkander moesten zitten en
bleef bp zjjn meening.
De heer Donner beschouwde een nieuwe
bewaarschool als een luxe artikel.
De heer Duvekot opperde de mogelijk
heid desnoods de bestaande bewaarschool
uit te breiden.
In stemming gebracht werd het pre
advies van B. en W. met 7 tegen 5
stemmen aangenomen. Tegen stemden
dhrn. RiBch, Temperman, v. d. Leeuw,
Pilaar en Hollmann.
In behandeling kwam de aanbeveling
voor een lid van do commissie van toe
zicht op het Middelbaar Onderwjjs hier
ter stede, bestaande uit R. J. van der
Veen en mr. C. Lucasse.
De heer Donner meende een woord
van hulde te moeten brengen aan de aan-
bevelenden voor de onpartijdigheid, daar
zjj nu ook eens eenige leden van een
andere partjj dan gewoonljjk hebben voor
gedragen. Deze onpartijdigheid juichte
hjj toe.
De heer Fransen van de Putte kwam
hiertegen in verzet. Bjj de voordrachten
werd alleen gelet op geschiktheid, niet
op partjj.
De heer Dekker meende zjjn bljjdschap
dan te moeten uiten, dat er ook bjj de
gereformeerden mi eens een geschikte is
gevonden.
Gekozen werd de heer R. J. van der
Veen met 8 stemmen1 stem werd uit
gebracht op den heer Lucasse, 1 op den
heer Rjjkens en 2 stemmen waren ia
blanco.
Voorgesteld werden eenige kleine wij
zigingen in de verordening regelende de
voorwaarden voor gaslevering.
De heer Dekker had bezwaar tegen een
der bepalingen, waarin met afsnijding
van gastoevoer wordt gedreigd bjj niet-
betaling. Wanneer is er sprake van niet-
betaling? Na een week wachten op be
taling, of na langer of korter tjjd
De heer v. d. Bout antwoordde, dat
deze bepaling alleen was gemaakt voor
ibeoBchcn, die werkeljjk niet kunnen of
wenschen ie betalen.
De heer Hollmann vroeg of niet het
beste zou zjjn te bepalen, dat eerst na
Wetteljjke ingebreke stelling de gastoe-
Voer mag worden afgesneden.
De beer v. d. Bout zeide, dat de gas
toevoer oorsfc kan worden afgesneden, ge
boord de gascommissie.
De heer Hollmann zeide, dat men vol
gens de algemeene jurisprudentie toch
eerst gesommeerd moet worden.
De heer Dekker stelde voor, in te voe
ten, dat eerst bjj een maand achterstal
ligheid mag worden overgegaan tot af
snijding van den toevoer.
De heer Duvekot zeide dat soms drie
maanden lang gewacht wordt op betaling
alvorens men tot afsnjjding overging, zoo-
dafc de heeren het gerust aan de directie
en de gascommissie over kunnen laten.
Ten slotte wordt de bepaliDg, zooals
die door B. en W. is gewjjzigd, met 9
tegen 3 stemmen aangenomen.
Alle wjjzigingen werden nog na eenige
discussie zonder stemming aangenomen.
Voorstel om eenige posten af- en over
te schrjjven op de begrooting dienstjaar
1906.
Werd aangenomen.
De salarisverordening voor het perso
neel bjj het O. L. onderwijs.
De Voorzitter deelde mede, dat naar
aanleiding van deze verordening nog een
adres was ingekomen van den bond om
de inwerkingtreding een jaar te vervroe
gen. Ook van drie personen apart was
nog een adres ingekomen, dat de voor
zitter voorstelde te stellen in handen
van B. en W. om preadvies.
De heer Temperman vroeg, of het niet
mogeljjk zou zjjn de teleurstelling der
onderwijzers te vergoeden door een grati
ficatie.
De Voorzitter verklaarde zich hier tegen,
voornamelijk op financieele gronden.
De heer Donner achtte het onrecht
vaardig, dat de onderwjjzers, zjj het zoo
als sommigen zeggen, door eigen schnld,
de eerst bejpofde verhooging niet heb
ben gekregen.
Spr. was het daarom eeDS met den
heer Temperman,
De heer Dekker vroeg, of de verhoo
ging alsnog aan de onderwjjzers toe te
kennen, werkeljjk f600 zou kosten, als
ze nu nog werd uitbetaald. Deze som, door
B. en W. genoemd, leek spr. nogal hoog,
als men tenminste alleen de verhooging
gaf aan onderwijzers, die geen f50 meer
hadden voor vak j.
De voorzitter antwoordde echter, dat
dit werkeljjk f 600 zou kosten.
De heer Fransen v. d. Putte z^ide op
een opmerking van den beer v. d. Leeuw,
die had gehoord, dat de kosten minder
zouden zjjn, dat die kosten volgens zjjn
berekening f 560 zouden bedragen.
De heer Fransen v. d. Putte stelde
voor alsnog het verleenen van gratifica
tie in overweging te nemen.
De voorzitter deelde mede, dat B. en
W. die gratificatie zouden overwegen.
Hierna ging de vergadering over in
eén geheime.
Na de heropening van de openbare
vergadering was aan de orde de veror
dening op de keuring van vee en vleesch.
De burgemeester deelde mede, dat dit
punt werd aangehouden.
Het voorstel van B. en W. inzake
reclames tegen den aanslag in de hoof-
déljjken omslag, primitief kohier 1906
werden goedgekeurd.
Medegedeeld werd dat de' gemeente
bet huis om den hoek van Koningstraat
eü Opril had aangekocht voor f 4605.
Besloten werd om dat gedeelte, dat de
gêmeente niet noodig had, te verkoopen.
Hierna Bloot de voorzitter de verga
dering.
Kerkniaaws.
Doopsgezinde kerk.
Zondag 21 October, 10 uur, gods
dienstoefening door ds. 3. Spaans.
Ned. Hervormde kerk
Donderdagavond zjjn tot leden van
het kiescollege herkozen de heeron J.
Dominions, M. van OoBten, Jac. Rujjsen
én F. Wabeke Az.
De heeren Job. de Bonrgraaf, P. Lin-
denbergh Az., L. Dominicus en C. van
Dijk verkregen respecfcieveljjk 73, 71, 50
èn 50 stemmen. Van de 249 kiezers
brachten 161 stem uit.
Onderwijs.
Kruiningen. Van Roomscbe zjjde
wordt er ernstig over gedacht te Pans-
weert eene bjjzondere school op te rich-
ton. De grond voor den bouw is reeds
aangewezen.
Rilland. De heer H. Bakker heeft,
wegens verandering van woonplaats, be
dankt voor de betrekking van lid der
commissie cot wering van scboolverznim.
Sedert de invoering van de leerplichtwet
was hjj onafgebroken voorzitter der ge
noemde commissie.
Rechtzaken.
Arrondis8ements-Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van heden zijn veroor
deeld D. K., 17 jaar, werkman te We-
meldinge, appellant van een vonnis van
het kantongerecht te Goes, waarbjj hjj
wegens 'tloopen over eens anders grond
werd veroordeeld tot f2 boete of 1 week
tuchtschool, met bevestiging van het
vonnis tot dezelfde straf; G. F., 19
jaar, werkman te 's Heerenhoek, wegens
diefstal tot 1 maand gevangenisstraf
G. G., 37 j., zonder beroep te Ierseke,
wegens diefstal tot 2 maanden gevange
nisstraf.
Land- en Tuinbouw en Veeteelt.
Zeeuwsche Landbouw Maatschappij.
Te Middelburg is gisteren de najaars
vergedering gehouden van het Hoofdbe
stuur der Maatschappjj tot bevordering
van Landbouw en Veeteelt in Zeeland.
Tot lid van het uitvoerend deel van
het Hoofdbestuur werd herkozen de heer
,G. A. Vor8terman van Oyen.
AIb gemeente waar 't volgend jaar de
algemeene vergadering en de tentoonstel
ling zal gehouden worden werd aange
wezen Tholen.
Tot afgevaardigde naar 't Nederlandsch
Landbouwcomitó werd herbenoemd de
heer J. J. van Weel.
De begrooting voor 1907 werd vastge
steld op f 14.601.30 in ontvang en
f 13.438.10 in uitgaaf, dus met een post
voor onvoorzien van f1163 20.
Voor contributie voor 2700 leden is
f 2700 uitgetrokken.
Tot zuivelconsulent, waarvoor zich 14
sollicitanten hebben aangemeld, werd be
noemd de beer C. Zwagerman, adsistent
van den zuivelconsulent in Znid-Holland,
te 'b Gravenhage. Deze zal uiterljjk 15
November in dienBt treden.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMEB.
Met het wetsvoorstel om een crediet
te verleenen ten behoeve van den terug
koop van particuliere landerjjen op Java,
is het gisteren misgeloopen.
De geopperde bedenkingen daartegen
waren van verschillenden aard. Daar op
de particuliere landerjjen de toestand der
bevolking vaak zeer slecht is, zóo, dat
van terrorisme gesproken werd, en men
or op uit is een einde te maken aan de
uitoefening van hoogheidsrechten dooi
particulieren waren allen 't er eigén-
Ijjk over eens, dat de particuliere lande
rjjen moesten overgsan in andere handen
en dan 't liefst in handen van den Staat.
Het aanhangig wetsontwerp wilde dan
oók eigenljjk een beginsel-beslissing uit
lokken, door voor te stellen den aankoop
van bet landgoed Nanggoeng uit handen
van de weeskamer te Batavia en zulks
voor ruim 2 i/a t<>n*
De bedenkingen, zooeven aangekondigd,
waren nu gericht tegen den aankoop in
het algemeen, of tegeü allebei.
Zoo gaf de heer De Waal Malefijt de
voorkeur aan onteigening (als het noodig
was om aan het particulier grondbezit
een einde te maken) boven aankoop
en bestreed hjj den aankoop van het
landgoed, dat hij te duur vond.
Maar de heer IJzerman vond het niet
te duur en 't was voor hem lood om
oud jjzer, dat de particuliere landen
zonden aangekocht of onteigend worden,
al voelde in principe voor het laatste.
Men kon intusschen met aankoop begin
nen en bjj was dus vóór het voorstel.
De heer Troelstra, voor den afwezigen
heer Van Kol sprekend, verklaarde dat
zjjn fractie evenzeer was vóór de over
neming der particuliere landerjjen, maar
alléén langs den weg van onteigening,
omdat dan de rechter de coDtróle had
over de waardebepaling. Die van het
landgoed Nanggoeng was te boog.
De heer Van Deventer, in beginsel
voorstander van onteigening, wilde daar
om aankoop niet uitsluiten, omdat z. i.
de Staat den volledigen eigendom der
landerjjen moest krjjgen. Aankoop waB
z. i. te verdedigen in afwachting van een
planmatige onteigening, waarbjj bet moe
derland financieel moest helpen. Het koo-
pen van Nanggoeng werd ook doorhem
niet gelukkig geacht.
Na een korte geheime zitting ter be
proeving van een spreekgestoelte, betoog
de de minister Fock, dat de viciense
toestanden, door de particuliere lande
rjjen in het leven geroepen, verdwjjnen
moesten. Een quaestie van verstrekkende
gevolgen, ook financieel, doch dit mocht
geen beletsel v> ezen. De Minister zou er
geen bezwaar m zien 50 millioen te
leenen en telken jare voor rente en af
lossing een millioen op de Indische be
grooting te brengen. Óp Nederland een
beroep te doen, lag niet in 's Ministers
bedoeling.
De Minister drong op een principieele
beslissing aan, bljjkende uit een concreet
feit, want met de voorbereiding van een
onteigeningsplsn zou veel tjjd verloren
gaan. In den breede verdedigde hjj den
aankoop van Nanggoeng, het eenige wat
op het oogenblik te krjjgen waB en niet
duur, terwjjl het, bjj verwerping, ver-
moedeljjk in handen van een Chinees zou
komen, die er 3 ton voor geb'oden had.
De Minister wjjzigde de beweegredenen"
van het ontwerp in dien zin, dat gespro
ken werd niet van terugkoop, maar van
het terugbrengen van particuliere lande
rjjen in handen van den Lande.
Bjj de replieken stelde daarop de heer
Van Deventer een motie van orde voor,
die de quaestie van aankoop en onteige
ning onbeslist latend, de wenscheljjkheid
uitsprak, dat dit terugbrengen naar een
vast plan zou geschieden.
De bedoeling was om, bjj aanneming
dezer motie, den Minister gelegenheid
te geven het aanhangig ontwerp terug
te nemen en door een ander te vervangen.
De minister verklaarde zich echter
tegen deze motie en de heer v. Deventer,
gevaar ziende, verzachtte haar. Maar nu
achtten velen haar onnut en werd zjj
verworpen met 64 tegen 20 stemmen.
Verder werden nog achtereenvolgens
twee amendementen-Tjjdeman en een
amendement-v. Deventer verworpen. De
Kamer had hiermede uitgesproken wat
zjj niet wilde, doch wat zjj dan eigenljjk
wel wilde, bleek niet. De verschillende
minderheden, die achtereenvolgens bjj die
amendementen waren verslageü, verbon
den zich echter bjj de stemming over het
geheele ontwerp daartegen, dat dien
tengevolge viel met 51 tegen 34 stemmen.
Voorstemmers waren de vier-en-twintig
Unie-liberalen, drie vrjjzinnig-democraten
de heeren Z. Van den Bej-gh, Bos en
Mees, de oud-liberaal Böell, de anti-re
volutionair Brummelkamp en de Roomsch-
Katholieken Nolens, Frujjtier Van Vljj-
men, Van Wichen en Bogaardt.
't Zal vandaag wel bljjken, wat de mi
ster na deze beslissing, besloten heeft
te doen.
De Kamer nam in den namiddag nog
aaD het wetsontwerp tot wjjziging en aan
vulling van de wet op de brievenpos-
terg.
Nabetrachting over den
Gemeenteraad.
Dat was me een zitting van stavast,
gisteren avond, van hétf acht tot half
elf. Stel u voor, dat dat alles, eens was
opgezouten tot de bphendpling dér be
grooting, zorals eerst het plan scbijDt te
zjjn geweest. Dit zou me iets geworden
zjjndan had men er wel eens over
mogen denken, om den raadsleden wer
keljjk presentiegeld toe te kenHen, waar
voor nn nog steeds een post pro memo
rie is uitgetrokken.
Het adres van eenige ingezetenen in
zake hét opïichten1 van eene openbare
bewaarschool voor betalende leerlingen
heeft al heel weinig succes gehad. Dat
is voor vele families wel heel jammer,
aangezien we ons kunnen voorstellen, dat
die er op tegen hebben hun kinderen naar
de bestaande kostelooze bewaarschool te
zenden, al is het ook niet, omdat ze er
tegen opzien hun kroost naar een school
te zenden, waar ze naast kinderen van
de minder met aardBcbe goederen be
deelden zullen zitten. Er zjjn echter ook-
