1906 N°, 107. Dinsdag 11 September. 93stc jaargang. BERICHT. FEUILLETON. De Liefde eener Vorstin GOESCH De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjjs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, f 1,25b Afzonderlijke commeis 5 cent. Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der uitgave. "cöïiïm Do prjje der gewone advertentiën ii van 1-5 regels 50 cent, olken regel meer 10 et. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj» slechts tweemaal berekend. Geboorte-, hnwelpks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". - Directeur-Hoofdredacteur R. 0. Rijkens. Zij, die zich met 1 October a.s. op deze Courant abonneeren, ont vangen de tot dien datum ver schijnende nummers gratis. De Unie-Collecte. Ia aansluiting met heteeen wo in oas vorig nommer over de Unie-collecte voor de school mot den bjjbel schreven, laten we hier volgen hetgeen in do Prov. Qron. Ct daaromtrent wordt gezegd. De Unie-collecte voor de zoogenaamde Christeljjke scholen nadert weer. Men kan het merken aan de meer of minder hoog opgezette artikelen van de klerikale bladen. De toon dier artikelen is niet bepaald opgewekt, niet bemoedigend. Men is eenigszins bezorgd. Men vreest, dat do hooge subsidies, door dr. Kuyper uit de schatkist gelicht, een nadeeligen invloed zullen uitoefenen op de offervaardigheid der geloovigen. En niet zonder reden. Al zoo lang heeft men dien eenvoudigen voorgerekend, dat met de subsidies alles gewonnen zou zijn. Een heerlijke tjjd zou aanbreken de ko3ten zouden aanmerke lijk minder zijn, want de Staat was er goed voor. En nu Nu moet men weer tot dezelfde men- Bcben terugkomen raet een nieuwe offer bede. Men erkent, dat men er nog niet is. In Btad en dorp vloeien de bijdragen lang zoo mild niet meer als vroeger het kost moeite, de noodige geiden voor het onderhoud der talrjjke Christelijke schooltjes bjjeen te brengen. En dan is er bovendien in de kerkelijke gemeenten nog zoo veel te doen. Menig kerkgebouw ziet er meer dan onooglijk uitde pas- toriën wachten al jaren lang op vertim mering en de predikantstraktementen zjjn op menige plaats beduidend lager dan die dor kerkelijke schoolhoofden. En heeft niet dr. Kuyper in de Heraut gezegd, eenige dagen na de aanneming van zjjne onderwijswet, dat men nu ook wel eens aan de arme dominé's mocht denken Er is dus vooreerst nog geen gebrek aan werk, alsde UniecolloGte maar genoeg geld brengt. De argumenten, waarmoe dit jaar de Uniecollecte wordt aanbevolen, zjjn, voor een deel, dezelfde als die van vorige jaren en zij eindigen ook met dezelfde vrome verzuchtingen. Voor een ander deel zijn ze echter nieuw en juist daardoor merkwaardig. Wat wjj daaromtrent vonden in een klerikaal blaadje, is inderdaad het ont houden waard. Bedoeld blaadje redeneert aldus Er bestaat groot gevaar voor de Chris telijke scholen, dat ze tengevolge van de rjjkssubsidiën, langzamerhand ontaarden zullen. Het staatsgeld zal dienst doen als splijtzwam tusschen ouders en ooder- 45 door GEORGE BARR. ♦Ik geef twee duizend", brulde een der aristocraten en de prins stemde met het algemeen gelach in. ♦Neen, dat doe ik nu niet. Als zjj over eenige jaren oud geworden is spre ken wjj elkander nader. Helaas, zij heeft mjj nu nog niet gekust. Lorry's hart klopte als een hamer, van vreugd, ofschoon zjjn handen van woedo gebald waren. ♦Morgen zal zij mjj kussen. Ik zal haar voor jelui driemaal kussen. Drie maal elf is drie-en-dertig. Dus zullen er drie-en-dertig kussen op jelui welzijn verkwist worden. Wat een gelukkige kerels 1 Komt, drinkt allen op mjjn vor stin". Bravo 1" schreeuwden de anderen, en de glazen werden opgeheven. Br werd een stoel omgeworpen. Daar stond plotseling een flinke man- nengestalte tegenover den prins en een ruwe hand sloeg hem het glas uit de hand, welks inhoud zjjn onberiBpeljjk Engelsch avondtoilet bezoedelde. Waag het niet zöo'n toast te drinken," riep een stom, die Duitsch sprak. Hjj wendde zich om en zag een drei gend gelaat en een paar grgze oogen, waaruit vuur scheen te schieten. •Wat bedoelt ge?" vroeg hg, terwgl wijzers. De band tnsschen de schoolbe sturen en de onderwijzers wordt van lieverlede losser. Het zou beter geweest zijn, dat men een anderen weg had kunnen kiezen dan dien van de rjjkssubsidiën in 1889. Voor onderwijs en schatkist beide zou het voordeeliger geweest zqd, zoo men, ook finantië.'J, de school van de ouders bad kunnen doen uitgaan. Maar, ons volk had niet geleerd zelf voor het onderwijs van zijn kroost, te zorgen. En nu ging het niet op, dit maar zoo op eens te veranderen. De schoolbesturen hebben dus ook niet verkeerd gedaan, met die subsi lies te aanvaarden. Ja, de anti-revolntionaire partjj heeft al vrjj wat goocheltoeren moeten ver richten om die rjjkssubsidiën in overeen stemming te wringen met haar aloud beginsel. Dat is eeüe bekende zaak. Ook is het eene bekende zaak, dat de bjjzon- dere school door de aanvaarding dier subsidië'n vrjj wat van hare zelfstandig heid heeft verloren. Zij zit met handen en voeten gebonden aan den staat en de staatsruif. Doch dit is wezenljjk voor haar het ergste niet. In bovenstaande aanhaling nit het klerikale blad wordt het onomwonden gezegd, dat een veel grooter kwaad de bjjz. school dreigt. Het staatsgeld, zoo wordt er gezegd, zal dienst doen als spljjtzwam tusschen ouders en onderwjjzers. En de band tusschen school besturen en onderwjjzers zal gaandeweg losser worden. We hebben het voorspeld en het doet ons genoegen, dat men ook aan de overzjjde aan die voorspelling geloof be gint te slaan. Trouwens, het lag voor de hand. Waren voor 1905 de bjjzondere onderwijzers de gehoorzame dienaren van predikant en schoolbestuur, met die gedweeheid is bet cu voor goed uit. De onderwij zers zijn minder af bankeljjk hun is een behoorlijk inkomen gewaarborgd en hun bestaan is vrjjwel verzekerd. Is het won der dat ze nu niet altijd meer goedvinden wat ondeskundige schoolbesturen gelie ven te besluiten Dat ze niet dadel jjk ja en amen zeggen op wat hun dominé als boogsto waarheid verkondigt Het is geen geheim meer, dat menig ge meentelid met leede oogen de finantieele onafhankelijkheid der onderwjjzers aan ziet. En evenmin wordt het langer ver zwegen, dat op meer dan eene plaats de verhouding tusschen den ChristelgkeD onderwijzer en zjjnen predikant vrjj wal te wenschen overlaat. Op een schip passen geen twee grooto masten en in eene kerkeljjke gemeentv is moeiljjk plaats te vinden voor twee- geleerde theologen Nu mogen de voorstanders van het bjjz. onderwijs den door hunne drjjvers in 't leven geroepen toestand betreuren en met smart mogen ze terugdenken aar den tjjd, toen aan bunne hooggestemde verwachtingen nog niet was voldaan, de toestand is er nu eenmaal en zjj heb ben de zaken te nemen geljjk deze, mede door hun toedoen, geworden zjjn. En de spljjtzwam, daarvan kunnen ze zich overtuigd houden woekert intnsschen gestadig voort. zijn verbazing in woede overging. De andere leden van het gezelschap stonden sprakeloos. ♦Ik bedoel, dat ge over de vorstin van Granstark spreekt. Versta je dat, jg ellen dige hond 1" ♦O, brulde de prins, van woede bui ten zichzelf en naar zijn zwaard grjjpend, dat hjj echter niet bij zich droeg. Dat zul je mjj betaald zetten 1 Ik zal je loe ren mij uit te schelden 1" ♦Ik zal je nog meer beleedigen, opdat je in 't vervolg zod iets niet weer zult wagen," siste Lorry, en liet zjjn krach tige vuist op den mond van den prins neerkomen. Zjjn Koninkljjke Hoogheid verdweeD eenige voeten ver onder de tafel. Oogenblikkeljjk ontstond er een op stootje in het café. De van verbazing werkelooze Axphainers kregen hunne be zinning terng en vielen gezamenljjk den drifcigen Amerikaan aan. Hij sloeg er weer een tegen den grond. Harry Anguish kwam hem te hulp en sloeg ook flink van zich af. Toen maak ten de Granstarksche toeschouwers en de kellners er een einde aan. Alles was in een oogenblik voorbjj. Met de hand tegen den mond stond Lorenz op. Eenigen uit het gezelschap snelden toe, om hem te helpen. Lippen en kin bloeddeD en het overhemd was met bloed bevlekt. Een poosje stond hij te hjjgen en keek in hot hoonend gelaat van Lorry. ♦Ik ben Lorenz van Axphaïa, mijn heer", zeide hjj eindeljjk met ingehou den woede. Wjj willen nu eeps nagaaD, welke mo tieven ons blaadje aanvoert om de Unie- collecte aan te bevelen. Wij zijn aldus redenetrt het wjj zjjn met ons Christeljjk onderwjjs nog lang niet, waar we wezen moeten. Onze tjjd vraBgt hooger pjjl van het onderwijs dan vóór 25 jaar en dit is een reden tot blijdschap, want het is een bewjjs voor de verhooging onzer nationale ont wikkeling. Do strjjd om het bes'aan wordt hoe langer zoo ernstiger ec de ouders zjjn verplicht hunne kinderen tot dien strjjd te wapenen met de wapenen niet van voor 25 jaar, maar met de wapenen van dezen tjjd. Tegen zulk een redeneering is op zich- zelve niets in te brengen geen liberaal zon bet beter kunnen zeggen. Wat bewjjst dit nu 1 De behoefte aan goed, degelijk onder wjjs, dat niet dresseert, maar ontwikkelt dat vormt voor de maatschappjjdat voorbereidt voor het beroepdat ons volk krachtig maakt in dan steeds moei lijker strijd om hbt bestaan die behoefte wordt steeds meer en steeds levendiger gevoerd. En zal de school, onverschillig weike, aan die behoefte voldoen, dan zal de naaste toekomst ons breDgen kleiner klas sen, degeljjk onderlegde onderwijzers, ruime leermiddelen, een nieuw program met praktische kennis. Maar dan zal het ook meer en meer bljjken, dat de nieuwere lijd steeds luide roopt om dege lijke maatschappelijke kennis, maar daar entegen steeds minder waarde zal hechten aan dogma's »nul voor het hart en voor 't jong verstand te duister en te boog", geljjk een halve eeuw geleden de onBter- feljjke Leekedichter zong. Die roep wordt reeds nu in de bijz. school gphoord en do eisch des tjjds dringt door hare muren heen. Zij moge zich vorzetten, volgen moet ze en meegaan zal ze. De Vooruitgang wgst ook haar den weg! GOES, 10 Sept. 1906 In ons vorig nummer hebben we een6 een opsomming gegeven van de aange elotenen aan hot telefoonnet. Zooals men gezien zal bebb8n bedraagt dit getal nog slechts 24. We hebben dit lijstje dan ook eens goplaatst ter aanmoediging. De leveran ciers, die zijn aangesloten, zjjn nog slechts weinige, en toch kan het hun veel voor deel opleveren, daar de particulieren, die aangesloten zjjn, allicht om tjjd te winnen voor bnnne dienstboden, de bestellingen per telefoon doen. Maar wie hier goed kan doen met voor te gaan, dat is het Gemeentebestuur.Wjj hebben er den tele foongids ©ens^ op nagezien en gemerkt dat in gemeenten, kleiner of iets grootei dan Goes, de secretariën, politiebureaux en gemeente-gasfabrieken zijn aangesloten. Vooral wat de gasfabriek betreft, zou zulks hier voor de inwoners een groot gemak zijn, aangezien de fabriek een eind buiten de kom der gemeente ligt en men tegen een loop daarheen allicht opziet. Om een recent voorbeeld te noe men Toen gisteren (Zondag)-avond bjj Het zal mjj een genoegen zjjn u te dooden, Lorenz, zei de tegenstander, bIb was hjj zich niet bewust van majesteit schennis". Angnish zag bleek en ontsteld, en trok hem met zich mee, maar de prins ver liet nog vóór hen het café, gevolgd door zjjn vloekende en Bcheldende vrienden. Prins Gabriël stond naast de deur, toon zjj naar buiten gingen. Hjj keek de Ami - rikanen scherp aan en Anguish ontdekte iets als triomfeerende vreugde in zijn oogen. ♦Lorry, wat hob je gedaan Dat be- teekent een duel 1 Weet je dat wel riep hjj, toen zij de stoep afliepen. ♦Natuurljjk, weet ik datEn ik zal den schoft dooden", riep Lorry, luid genoeg om door iedereen in do nabjjheid gehoord te wordeD. Het is verschrikkelijk, afschuweljjk Laat mjj het maar weer in orde brengen, als" begon de ontstelde* Anguish. ♦Ja, het moet geregeld worden Hoor eens, Harry, ik wil niets liever dan dat. Als hjj een duel hebben wil, kan hjj het te allen tjjde en op alle manieren hebben." Hij kan je dooden!" Wjj zullen zien. Ik kies pistolen, en ik verzeker je, mijn jongen, dat bjj niet leven zal, om haar lippen met de zjjne aan te raken, of om een vorstëlgke brui loft te houden. Een doode kan zjj niet trouwen Hij verkeerde in de grootste opgewon denheid, en het duurde een half uur, vóór dat. Anguish hem tot een verstandige opvatting van de zaak brengen kon. Langzamerhand koelde hjj af en toen do half negen de lantaarns aan den Oost singel, in wearwil van sterke duisternis, nog niet brandden, had allicht iemand per telef on aens even kunnen waar schuwen. Thans moest men wachten tot bjj toeval een lantaarnopsteker uit een andere wjjk licht kwam verschaffen. Als inrichtingen als bovengenoemde vooi gaan, volgen de particulieren vanzelf, omdat hit hun veel gemak kan veroor zaken. Do fonrier P. Lobbezoo, geb. te Rilland, is benoemd tot serg.-maj. admi nistrateur bjj het 2e bat. 3o reg. inf. te Middelburg. Naar wjj vernomen heeft de heer J. N. Elenbaas te Krabbendjjke bedankt als voorzitter van de afd. Zeeland van den Bond van Gemeente-Ambtenaren. Men schrijft ons In de jongste zitting van den gemeente raad van Zierikzee heeft de burgemeester, de^ heer C. W. Vermejjs, alles behalve vleiende woorden moeten hooren van het raadslid mr. Fokker. Deze verklaarde dat de burgemeester zulke eigenschappen bezit, dat de raads leden allen dankbaar zullen zjjn als zjj hem als burgemeester kwjjt raken. Naar 't inzien van den spreker wordt het hoog tijd, dat de heer Vermejjs vertrekt. Hjj wees er verder op, dat, als de bur gemeester meent, dat de raad oen zeker besluit moot nemen, elk middel, waar heid of logeD, hem geoorloofd voorkomt om zjjn doel te bereiken en wil hjj per sonen onaangenaam zjjn, dan ontziet hij niets. Dat laatste," zeide mr. Fokker, ♦heeft een paar jaar geleden een lid vaa den raad ondervonden, wiens verkiezing u onaangenaam was, en op wien u u toen laf gowroken hebt, door ter visie to leg gen zjjn geloofsbrieven, om hem naar aan leiding zjjner geboorte-akte een bateljjk- heid te debiteeren. Dat heeft ondervon den onze gemeente-secretaris, dien n met zjjn vrouvr een jaar geleden te Feijenoord door de politie beeft laten oppakken, omdat hg een paar dagen over zjjn ver lof was." Naar men ons meöleelt is t°gen den burgemeester van Kattendjjke proces verbaal opgemaakt wegens drie jachtwet overtredingen. Kolijnsplaat. Alhier circuleert ter teekening bjj de ingezetenen een request aan den gemeenteraad van den heer Antb. Kole Cz. om namens hem en de vele onderteekenaars (nu reeds bij de honderd en van de aanzienljjksten) den Raad te vorzoeken, een steiger voor laag water bjj paal 51 te doen aanleggen, ten einde de passagiers (bjj den wekeljjkschen dienst op Donderdag van de stoomboot van den heer Kole naar Middelburg en Zaterdag of Zondag naar Rotterdam eu tusschengelegen plaatsen v. v. en vaa den heer J. O. do Mul mot zjjn petroleum- motor naar Zierikzee v. v.) een tochtje over de rnwe steenen en gladde klappers naar of van de stoomboot of het roei bootje te besparen. Zooveel initiatief om opgewondenheid gezakt was, verloor hjj niet weer het hoofd. ♦Kies pistolen op tien pas afstand en morgen vroeg om acht uur," zei hij on verschillig, toen oen kloppen op de deur de komst van eenige vrienden van den prins meldde. Angnish ontving twee goedgekleede heeren met zwarten baard, die aan de tafel van den prins gezeten hadden, en zich als hertog Mizrov en overste Atto- bawn voorstelden. Hun bezoek was kort, vormelijk en afdoend. ♦Wjj hooren, dat gij in uw land men- 8chen van rarg en Btand zjjt", zei Zijn Doorluchtigheid Mizrov na een poosje." Wjj zijn zoons vaü handelslieden" ant woordde Mr. Anguish. >0, goed, ik begrjjp het wel niot, maar Zijne Hoogheid is bereid zjjn rang ter zv.de te zetten en zijn toestemming tot een dueT ie geven." ♦De welwillendheid van Zijne Hoogheid verheugt mg zeer, en ik weet haar op prjjB te stellen," zei Angnish. Wat zullen wjj nu regelen, hoeren Dé vapens vaststellen." Toen Anguish zei, dat zijn vriend pis tolen koos, kwam er een vreemde glans in de oogen der Axphainers, zjj schenen er verheugd over te zgn. Kolonel Atfcobawn was tolk bjj het kerte maar gewichtige onderhoud, dat van weerskanten in de moedertaal ge voerd werd. Lorry zat intusschen op de vensterbank en keek naar buiten in den donkeren nacht. De bezoekers giDgen spoedig weer heen. deze vrij bloeiende gemeente nit bare vreselijke geïsoleerdheid en dat in deren tjjd te doen geraken, door eene rochtstreek8che en zeer korte verbinding op de marktdagen met Zierikzee en Mid- dolbutg alsmede met Rotterdam en tus- schengelegen plaatsen, verdient lof, en gewis ook den flnancieelen steun der gemeontekas. Heinkeaszand. Wegens het over plaatsen met 16 dezer van den telegrafist L. Goedhart van 't station 's-H. Arends- kerke naar Hengeloo, treedt in diens plaats aldaar op de leerling-telegrr.fist P. Crtjiq als waarnemend telegrafist-, terwjjl is benoemd tot arbeider-telegrafist in diens plaats M. J. Braam, thans con ducteur 2e klasse te Vlissingen, op zjjn gedaan verzoek. Heinkenazand. Vanwege het ♦Groe ne Kruis" wordt door den hoer A. J. Hoorweg, arts alhier, een cursus opge richt, waarop les wordt gegeven in het verleenen van eerste hulp bjj ongelukken. Wissenkerkea Door de vergadering van ingelanden van den Vlietepoldor ia, in de vacature wegens overljjdeo van den heer H. Roelof, tot lid van den djjkraad benoemd de heer A. W. Geluk, land bouwer alhier. Hoedekenskerke. Vrijdagnamiddag te 5 uur vergaderde do raad dezer ge meente. Afwezig was dhr. C. da Ruiter. Na voorlezing en goedkeuring der notu len van het verhandelde in de voorgaande vergadering, deelt de voorzitter mede, dat van Ged. Staten een Bchrjjvea is inge kort, e naar aanleiding van bet in de voor gaande vergadering gonomeu besluit in zake da wjjzing van artikel 22 der ver ordening regelende de bouwpolitie in deze gemeente. Hieruit bljjkt, dat de woning-inspec teur, alsnog in overweging geeft, te be palen, dat indien de bedstede-deuren eon hoogte van 2 M. hebben de ventilatie openingen, die alsdan boven deze deuren moeten worden aangebracht, een grootte zullen moeten hebben van minstens 1 i/i d.M2. in plaats van 6 d.BdS, daar het hem voorkomt, dat hiervan wal nimmer zonde gebruik gemaakt worder, daar deze groote openingen boven de bedstede- deuren do vertrekken te veel zouden ont sieren. Ov' ree ikomsfig het voorstel var. B en W. wordt daarop besloten de grootte der ventilatieopeningen te bepalen op 2 d.M2. terwijl dit besluit asn de goedkeuring van Ged. Staten zal woidm onderwerpen. De rekening van het Burgerljjk Arm bestuur dienst 1905, wordt daarop vast gesteld in ontvang op f3715.63, in uit gaaf op f 2795,97ö, alzoo met een goed slot van 919.655. De hoeren M. G. Verbeek en J. Louisse, onthouden 2icb, als ledeu van dit arm bestuur, van stemming. Aan de orde is het bakende adres van de afdeeling v. Zd. Reveland van den Bond van Ned. Onderwijzer*, inzake de verbetering van de jaarwedden van het oncerwjjzend personeel in deze gemeente. Er was afgesproken, dat prins Lorenz de welwillendheid zon hebbeo Mr. Lorry den volgenden morgen om acht uur in het dal achter bet slot te ontmoeten, twee mjjlen van de stad af. Er was geen wet in Granstark, die het duel verbood. ♦Nu, je zit er leeljjk in, oude jongen," zei Anguish verdrietig, terwjjl hjj, met de kin op de band rustend, zijn triend met melancholische oogen zat aan te kjjken. ♦Maak je daarover gopn zorg, Harry, er is geen ander middel om düzo zaak nit de wereld te helpen. Zjjn Konitkljjke Hoogheid is verloren Lorry sprak met. den ernst en de over- tuiging van een man, die zelfvej heeft. Kalm bereidc^^nHm brieven te schrijven, nW^fÜ^WIWrte zeggen maar om zekore personen de re den van het du«l te verklaren en te zeggen dat bij trotsch was op bet geluk, dat hem te beurt zou vallen. Een van die brieven was aan zijn moeder geadres seerd, een ander aan den vader van prins Lorenz en de laatste aan de vorstin van Granstark. In den laatsten schreef hg veel, wat .-niet in de andere brieven Btond. Anguish bleef langer dan een uur bij hem en verzocht zijn vriend, zich wat rust te gunnen, opdat hjj den volgenden dag goed bjj krachten zou zjjn. Wordt vervolgd.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1906 | | pagina 1