1906 N° 102, Donderdag 30 Augustus, 93ste jaargang. De Liefde eener Vorstin De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prgi per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, f Afzonderlijke nommeis 5 cent. Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der uitgave. De prjis der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant", Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. MTIHIim. De wraakzucht van Calvijn. Da jongste historische beschouwingen over het karakter van Calvijn, mee gedeeld in ons blad, laten de Zeeuw geen rust. Eerst een slap tegenspraakje en een belofte, dat men later wel oens op die beschouwingen terug zou komen daar moet zeker eerst de een of ander theolo gische medewerker worden opgeroepen en in het nommer van 27 Augustus no mt zjj die beschouwingen »vyel wat eenzgdig" en haalt dan een schrijver aan, die van meening is, dat Servetus de stelling zou zjjn toegedaan dat do ketters moeten uitgeroeid worden en dat Calvjjn »terecht een eereplaats onder de grootste schrijvers gegeven wordt". In de eerste plaats over de eenzijdig heid" dier beschouwingen. Die zjjn niet van ons, wjj eigenen ons de eer daarvan ook niet toewe hebben ze elders ge- lozen, maar ze zjjn, zooals we ook meld den, van drie erkende geleerdenTollin tö Maagdenburg, Willes, een Eogelsch geleerde, en van Roget te Genóve, die, onafhankelijk van elkaar alle stukken hebben onderzocht, en eenstem mig het gedrag van Calvjjn hebben veroordeeld. Dat iB dui een alles behalve eenzjjdige voorstelling van zaken. Of Servetus de stelling wa9 toege daan, dat alle ketters in casu de drieëenigheidsbeljjders moesten worden uitgeroeid, is iets, wat we niet weten 't is best mogeljjk en ons onverschillig maar sedert wanneer is het begaan van een fout van den een, een vrjjbrief voor het begaan van misdrgvon voor een ander Dat Calvjjn >terecht een eereplaats onder de grootste schrjjvers gegeven wordt," is eene meening, die wjj voor ons gaarne onbesproken laten we had den het niet over Calvjjn als schrijver, maar wilden eens in het licht stellen, hoe weinig Christen deze »groote schrjj- ver" was. In woorden, ja, zooals zoovelen van zjjn volgelingen, maar zjjn daden waren ljjnrecht in strjjd met Jezus' gebod. Calvjjn had omstreeks 1552 in een zjjner werken geschreven »leden, die van de kerk zjjn afgesneden, moeten wjj door zachtheid en door gebeden tot haar terug brengen. Verdrinken, onthoofden, ver branden zjjn volstrekt niet de gepaBte middelen om hen en huns geljjken tot inkeer te brengen." Jawel, mooi gezegd, maar den eerBten keer, dat er iemaad met hem persoonlek in botsing komt, levert hjj hem over aan den brandstapel. En dat nog wel uit persoonlijke wraak. Immers Calvjjn heeft verklaard, »dat hjj, als Servetus slechts een sïhaduw van bescheidenheid had betoond, hem niet zoo ter dood zou hebben vervolgd". De beroemde geleerde Mosheim roept naar aanleiding van deze bekentenis uit »Welk een bekentenis Servetus moest verbrand worden, niet omdat hjj het woord Gods had vertreden en de wereld 40 FEUILLETON door GEORGE BARR. Den heelen middag waren er tusschen hen beiden geen andere woorden ge wisseld, dan die van twee goede vrienden. Hjj was een en al belangstelling, zjj ge heel vriendelijkheid. Allode, de deftige dienaar, sloot de deuren open, trok het gordjjn ter zjjde en trad toen ter zjjde om zjjn vorstin met den Amerikaan te laten binnentreden. Toen ging zjj met Lorry de zaal binnen, zjj een vorstin in een grjjs kleed, hjj een hoveling in dito zomerdracht. Nauweljjks waren zjj binnengegaan, ot hij bleef staan. >En ik hield u voor Miss Guggen- slocker," zei hjj. Zjj lachte zoo vrooljjk als een kina dat verrukt is over een verrassing die het een ander heeft bereid. »Ben ik niet een zwak, nietig per soontje, ik, die op een troon zit, en alles beheerschen moet, wat om mg heen is?" Zjj vestigde nn zjjn opmerkzaamheid op den troon, die aan den anderen kant van het vertrek waB. »Van af dezen zetel mag ik kalm allerlei grjjze staatslieden raad geven, hun wgs- heid overwegen en dan een besluit nemen, alsof ik Demosthenes zelf was, alle ellende in de wereld onderzoeken, die monarchen soms waanzinnig maakt en intnsschen mjj zelf afvragen, of najjn kroon recht zjj." met dwalingen besmet, maar omdat hjj onoerbiedige taal tegen Johannes Calvijn had gobruikt 1" Leerstellingen en hun uitvinders heb ben heel wat kwaad on ellende in de wereld gebracht en dit brengt ons op een ander artikel in hetzelfdo nooimer van de Zeeuwwaarin zjj naar aanlei ding van een artikel in de Standaard spreekt van den haat tegen het Chris tendom, die "tegenwoordig in Fraokrjjk wordt uitgesproken. Deze uitdrukking is onjuist als men onder Christeudom nog verstaat de leer van Jozus. Daar tegen kan niemand haat gevoelen, dat is onmogeljjkhet moge moeiljjk zjjn om niet dagelijks tien malen en meer tegen die leer te zondigon, maar or is geen schepsel, die Diet vol eerbied zal opzien tegen haar en tegen hem, die die leer met zjjn bloed heeft bezegeld. Maar het Christendom is in miscrediet gebracht, in de eerste plaats door liedeB. die het vuur van haat en tweedracht stookten door stellingen op te werpen, of men moest bidden x>Jezus, zoon van den eeuwigen God", dan wel »Jezus, eeuwige zoon van God", en honderden van dergeljjke futiliteiten. En dan ver deelde de schare zich in tweeën en men verketterde en verbrandde elkaar, als men er de macht toe had. Toch bleven en big ven ze zich Christenen noemen en tegen hun Christendom keert zich menig mensch in Frankrijken elders. We hebben hier eens een spreker ge had van de a.-r. partjj, die zeide niet gaarne te hooren spreken van een »chris- teljjke" school, »dat is een eerenaam zeide bjj, eene onderscheiding, die wjj ons zelf niet moeten gevjn, maar wachten tot anderen ze op ons toepassen, men spreke van een school mot den bjjbel." De Calvinisten moesten niet zoo voort durend schermen met dan naam chris tenen, alsof zjj het monopolie daarvan hadden zij moesten liever wachten tot anderen hen onder do christenen rang schikken. In elk geval christeljjk en calvinistisch zjjn twee zeer verschillende begrippen. GOES, 29 Aug. 1906. Benoemd tot onder-brandmoestor bij spuit II de heer S. Duvekot Czn., thans teller bij die spuit, zulks ter ver vanging van P. Nieuwenhugse, vertrokken naar elders. Gisteren slaagde te Amsterdam voor acte hoofdonderwjjzer, de heer P. Z an dec te Nieuw-Vennep, vroeger te Goes. Het hoofdbestuur van den Algc- meenen Bond »Vrede door Recht" heeft een adres gericht tot Hare Majesteit de Koningin, waarin het zegt dat het diep teleurgesteld is, dat de Russische regeering, blijkens het gepubli ceerde concept-program, de werkzaam heden van de tweede vredesconferentie, wolke eerlang te 's-Gravenhage zal ge houden worden, in hoofdzaak wil beper ken tot maatregelen om de rechten en Beschouw, Hoogheid, mg als een af gezant der Voreenigde Staten enlaatmjj voor den troon knielen." »Ik mag niet meedoen aan een scherts, die de kroon geldt, die mjjn voorvaderen gedragen hebben, lichtzinnige Amerikaan die gjj zjjt. Kom hierheen en bekjjk den grooten, ouden 6toel eens, dan znlt gjj het mooie werk bewonderen." Zjj stonden voor do lage, met fluweel bekleede estrade, waarop de stoel stond met zjjn hooge rugleuning, zjjn massieve armleuningen en pooten, die schitterden in het licht, dat door het hooge venster naar binnen drong. Hjj was van goud gemaakt, mot kost bare steenen bezet diamanten, robjjnen, smaragden, saphyren en andere even kost bare steenen, een reliquie van het oude Granstark. »Ik zit nooit in het. midden, maar altjjd aan één kant, met den arm op een zjjleuning gesteand, want do be sprekingen zijn meestal zóó lang en droog, dat ik er moe van word. Eens ik schaam mg baast het te bekennen sliep ik op den troon in. Dat is lang geleden. Sinds dien tijd do 3 ik mijn uit r te bes', wakker te bljjven. Brvalt u mjjn troon zaal »Zeker, de zaal is heel mooi," zei Lorry verstrooid. »Deze zaal geeft mij het recht begroet te worden met den uitroep »Lang leve de vorstin!" Sinds drie jaar siads ik achttien jaar oud hen, zit ik alleen op dezen stoel. Toen ik nog niet meer derjarig was, stond Oom Caspar naast mg, als ik in dien stool zaf. Hoe dik- wgls heb ik hem verzocht niast mg te verplichtingen van oorlogvoerende par- jjen ook tegenover andere staten beW te omschrijven en eenige verbeteringen te brengen in de facultatieve internatio nale rechtspraakdat het de hoop had gekoesterd en nog koestert, dat, zoo het onmogeljjk mocht blijken verplichte ar bitrage reeds voor alle geschillen toe te passeD, door de bovenbedoelde conferentie internationale rechtspraak althans zou verplichtend worden verklaard voor be paalde, door haar aan te wjjzon ge schillen, b.v. voor dezulke als opgenoemd waren in artikel 10 van het oorspronke lijk door het redactie-comité d«r eerste vredes-conferentie gedane voorstel, welk artikel toenmaals bij tweede lezing is weggevallen redenen waarom het hoofd bestuur den vurigen wonsch uitspreekt, dat op aandrang van Hr. Ms. regeering het programma der tweede vredescon ferentie alsnog in dion zin worde aan gevuld, dat daarop als hoofdzaak komen te staan: de aanwijzing van die soorten van geschillen, waarvoor de internatio nale arbitage voor alle toegetreden Btaten verplicht zal zijn. In verband met het bericht uit Apeldoorn, dat H. M. de Koningin waar schijnlijk dit jaar de Stafcen-Generaal niet zal openen wordt uit den Haag «emeld Tot dusverre is er nog geen verandering gebracht in het voornemen van H. M. de Koningin, om de zitting dor Stacen- Generaal, op Dinsdag 18 September a. 8., in persoon te openen, waartoe H. M. den Zaterdag te voren in de residentie wordt verwacht. '9 Heer Arendskerke. In de Maan dag gehouden raadsvergadering was inge komen een verzoek van het Nederlandsch Onderwijzersgenootschap, om betere sa- larisregf ling voor de openbare onderwij zers. Dit verzoek werd in handen van B. en W. gesteld om advies. De commissie tot het nazien van de gemeenterekening dienstjaar 1905, bracht bjj monde van den hoer Romjjn eeD gunstig advies omtrent deze rekening uit, deze werd vastgesteld in ontvang op f37740,005, in uitgaaf op f35980,28 goed slot dus f 1759,725. Het kohier van den hoofdelijken omslag dienst 1906, werd vastgesteld op een be drag van f5774,905. Het kohier van de hondenbelasting op een bfdrag van f201,50. Waarde* In de Maandagavond gehou den zitting van den gemeenteraad werd vastgesteld eene verordening houdende vermelding van de titels der geldende verordeningen tegen wier overtreding straf is bedreigd. De gemeentebegrooting dienst 1907 werd daarna den raad aangeboden in ontvang en uitgaaf op f9185,74 Va mot een post voor onvoorziene uitgaven groot f31,34 Vs- Kattendijke. Uit vertrouwbare bron vernemen wij, dat binnenkort door der- Raad van State zal worden behandeld hot hcoger beroep van dhr. de Wilde, wethouder alhier, inzake de toolating var komen zitten. Er was ruimte genoegen stellig heeft het lange staan hem dikwijls moede gemaakt. E ns begon ik zelfs te schreien, omdat bij de wenkbrauwen fronste, toen ik in tegenwoordigheid van verscheidene edelen van Daw.^b rgen er op aandrong. Ik meen mg te herinneren, dat het een ztior giwichtige audiëntie was, maar ik dacht meer aan mijn ver moeiden, ouden oom, on herinner ferj, dat ik mg boos aanstelde en wel zou willen, d^t bjj onthoofd werd. Aan u om te beslissen, of zoo'n verschrikkelijk drei gement schrik of vroolijkheid teweeg bracht." »Wat, een luimen had die kleine vor stin Nu e>ds schreiend, dan weer boos en eindelgk slapend/' zeide hij lachend. »Wat is u dan nu ernstig en verstandig geworden." >Dank u. Dat doet mij goel. Ik beb alijjd gewet* n, dat er iemand komen zou, die mijn pogingen om ernstig en waardig te zjjn, erkeanen zou. Men noemt mg goed, verstandig en beminne lijk, maar dat is D&tuurlijk. Sinds de dagen van den zmdvloed Doemt men allo vorsten en vorstinnen zoo, heb ik gehoord. Wil u mg werkelijk in den ouden stoel zien zitten vroeg zjj. *0, hoe echt vrouweljjk," riep hij, om haar aantiekkelijke gdelheid glim lachend. »Maar 't is waar, ik zou op 't oogenblik niets liever zien." Vlug en argeloos liep zij naar den antieken zetel, leunde op de armleuning en keek hem met een blos van zelfbe wustzijn en een schuldig geweten aan, als hoopte zij een woord van lof te ooren tegelijk vreezencle> dat dit kleine dhr. L. Veruiairoals lid van den gemeente raad. Laten wij nog oven in herinnering brengen op welke gronden indertijd door kiezers uit wijk A tegen de verkiezing van genoemden Vermaire werd geprotes teerd, teneinde do houding dier kiezers bij do laatste verkiezing voor twee leden op 24 dezer te motivoeren. Do ingediende bezwaren waren 1". dat er gestemd is zoowel in wjjk A als B volgens eene kiezersljjst, die vermoedelgk dcor onbevoegden i8 opge maakt 2e. dat de noodlge bescheiden bij het opmaken en ter visie leggen der kiezers- "'sten hebben ontbroken 3e. dat door onbevoegden en op on wettige wjjzo kiezers van bedoelde lijsten zijn afgevoerd 4e. dat geen bewijzen van afvoering ter inzage hebben gelegen 5o. dat de afgevoerde kiezers do bij de wet veroischte kennisgeving van af voering niet hebben ontvangen 6e. dat, indien met het burgerljjk jaar bedoeld in art. 3 der kieswet het tjjd- perk van 1 Januari tot en met 31 Decem ber wordt bedoeld, kiezers in wjjk A, niet tot de bedeelden behoorende, niet mochten worden afgevoerd. Op dezelfde gronden, nog vermeerderd met enkele andere, welke bij de enquête van eene commissie uit Ged. Staten aan het licht zjjn gekomen, is indortjjd door dbr. de Wilde booger beroep aange- teekend. Natuurlijk wordt mot veel bolangstol- ling de uitspraak van den Raad van State in deze gewichtige aangelegenheid tegemoet gezien en is het niet te ver- wondoren, dat de kiezers uit wijk A op eene kiezerslijst, welke cp zoo'n vreemde manier tot stand kwam, absoluut niet meer willen stemmen. De correspondent van de N. R. Ct. te Batavia seint Badceng heeft hot door de Indische regeering gestelde ultimatum afgewezen. De expeditie tegen Bali vertrekt waar schijnlijk in de eerste dagen van Sep tember; alles is gereed. De redactie van de W. R. Ct. toekende bierbjj o. a. aan Het eenige, wat ons verwondert, is, dat men alleen aan Badoeng een ulti matum hooft gesteld en dat de datum van vertrek der expeditie nog maar met »waarschjjnljjkheid" gemeld kan worden. Er Btaan nog maar een paar gunstige maanden voor de bo?g, wat het klimaat betreft. Volgens een door De Telegraaf ont vangen telegram zou de expeditie 7 Sep tember Daar Bali vertrekken. Buitenland. De toestand in Rusland. Een machtelooze regeering, d e niet de nooden en behoeften begrjjpt van haar volk en niet in staat is de mas3a met vaste hand te leiden op den weg dor ontwikkelingeen jong, levenskrachtig volk, dat in stormaehtigen drang" doo jjdelheidje haar als zelfingenomenheid aangerekend zou worden. Zijn oogen schitterden van grenzen- looze bewondering, snel bjjgdo zijn adem en onwillekeurig zette hg oen vont op de estrade, ais moest hjj naast haar gaan zitten. >U mag niet bij mij komen," riep zij vol schrik, en de handen in groote verlegenheid afwerend uitstekend. Dat mag ik niet toestaan." »Ik vraag u om vergeving," riep bij uit, »dat is alles wat een bescheiden plebejer kan zeggen. Wees zoo goed en hang nu uw staatsmantel om en neem den scepter in de hand. Misschien kom ik er dan toe voor u op de knieën te vallen". »En uw hoofd opnieuw pijn doen" zei, ze, zenuwachtig lachend. Zij dacht een oogenblik in blijkbare verlegenheid na, toen nam zij s^el een rijk kleed van den rug ba-rs zete's af, en drapeerde het om haar schouders, zorals alleen een vrouw dat doon kan. Toen greep zij den scepter, ging voor den zetel etaan en den scepter glim lachend boven zijn hoofd zwaaiend, her nam zij zacht >Granstark begroet den Amerikaan- schen prins". Hij zonk vo r de vorstin op de knie, kuste den zoom van haar kleed en bief zijn bleek gelaat op. Nu was de kloof tusschen hea onme elijk g'oot. De vorstin zat peinzend op den troon, leunde met de ellebogen op de b'eede leuning, do blanke kin ;n de hand en keek kalm n ar den spr^kelcozen Aner'kaau jU zegt niet: Ik d»*:k u", zei: een weg van den vooruitgang, waarvoor eeuwen noodig zjjn, wil afleggen in enkele jaren, deze twee elementen hebben tot gevolg de anarchie, de hopelooze ver warring, die du heerschen in het groote lijk van den Czaar. Aan het hoofd een jong man, opgevoed in een omgeving, die niets gemeen heeft met de bevolking, voor wie hij een vader en leidsman wezen moest, en om dezen jongen man indivi duen, die vasthouden aan een star con servatisme of die aan niets denken dan aan hun eigen belang. Medeljjden moeten we hebben met het volk, dat niet geregeerd wordt zooals het verdiende, doch medeljjden ook met den Czaar, die door zijn geboorte geplaatst is voor een taak, waarvoor zjjn krachten ie kort schieten. Voorwaar, als we dit alles overwegen, dan valt het moeielijk een oordeel te vollen over de gebeurte nissen daarginds en over de personen die de voornaamste rollen spelen in dat wereldschokkende drama. Wie moet ons oordeel treffen De regeering, die machteloos is, en haar plicht niet begrjjpt? de regeering die niet terugdeinst voor stroomen van bloed, die zelfs niet aarzelt haar toevlucht te nemen tot moord als zjj zulks noodig acht, die vrouwen en kinderen doet slachten alsof het redeloos vee ware, of de revo- lutionnairen, die, droomend van een dage raad van vrjjheid, zich offeren voor hun volk, maar die ter bereiking hunner idealen middelen gebruiken welke alle beschaafden moeten ontzetten En als bun ideaal bereikt wordt gaat hot over 6troomeu bloed, over Btapels ljjken. Vreeselijk is een burgeroorlog waarbjj mannen van hetzolf lo volk elkan der beveebton, doch vreesel ijker, ontzetten der nog zijn de gebeurtenissen in Rusland, de tallooze moorden, de aanslagen, waarbjj zoovele onschuldigen het leven laten of verminkt worden. Nu weder, dadelijk na de ontzettende gebeurtenis, waarbij zoovelen aan flarden gescheurd, treurig den dood vonden, zijn weder slachtoffers gevallen van de mannen, "die het tegenwoordig regime bestrijden en die bierbjj uitgaan van de leushet doel heiligt de middelen. Zondag is am het station in Peterhof een aanslag gepleegd op generaal Minn, die vroeger het regiment Semenoweky commandeerde, een regiment dat zich oen treurige reputatie had verworven door zijn optreden tegen de studenten. Generaal Minn bevond zich met zjjn familie aan het station, tóen een jong meisje op hem toetrad en vijf revolver schoten op hem loste, die den generaal in den rug troffen. Mevrouw Minn greep de hand van het jonge meisje, dat dad"lijk gearresteerd werd. Daarop we.<s do go- arresteerde aan da politie een bom, die in het station lag en verzocht, dat men zich in acht zou nemoD. Geüeraal Minn overleed onmiddpl ijk. En ook le Warschau is een slachtdier gevallen. Maand>g werd de tijdelgke g mverneur-ceneraal van Wa>sehau, ge neraal Wcnlj-U'ijarski, tien hij io een rijtuig door de Wie?jk-Btraat reed, d. or delijk, en zij sloeg de oogen neer, toon hij baar v^st in 't ge"laat keek. »Ik denk er aan, hoe gemakkelijk hot zjjn zou den afgrond, die tusschen ons is, te negteron. Maar twee slappen en ik kon naast u zijn, nog een en ik kon naast u zitten. Dat zou gemakkeijjk gaan", zei hjj vol verlangen naar den ruimen zetel kijkend. »Goen man dan alleen een vorst heeft ooit op dezen troon gezeten", zeide ze. »Maar u noemde mg immers een prins »0, dat was gekheid", riep zij snel. »Noen, ik verbied het u." Haar verbod-kwam te laat, want bij stond al naast baar. Een oogenblik bleef zij onbewegelijk staan, met 'iets vrees achtigs in haar oogen. »Weet u, wat u gedaan heeft fluis terde zij klagend. »Den troon genegeerd", antwoordde hij, een bedaardheid aan den dag leggend, die hjj niet voelde. Hij maakte zich werkoljjk aan een voorbeeldelooze brutaliteit schuldig. »U heeft hem ontwjjdontwjjd Hoort ge?" ging zjj voort, zonder op zjjn woorden te letten. »Vergeei mg 1 Och, majesteit, ik ban verrukt over mijn euveldaad. Dezen keor ben ik machtig, want ik spreek van den troot af. Wil u mij nu op het toppunt van mijn roem afzetten Weos mjjner genadig »Waarom krenkt u mg?" vroeg zjj openhartig. »U heeft niet het recht, den troon, dien ik inneem, als oen voorwerp van Spot te behandelen. Ik ^vermoedde niet, dat u het vergeten zou." (Wordt vcr^lgdj.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1906 | | pagina 1