1906 N\ 81. Donderdag 21 Juli. 93slc jaargang. 20 FEUILLETON. De Liefde eener Vorstin GOESCHE De uitgave dezer Courant geichiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, in Goes 0,75f buiten Goes, franco, t»25« Afzonderlijke nommers 5 cent. Inzending «zn advertentiën vóór 2 uren op den dag dep uitgave. COURANT. De prjji der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. B« directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji slechts tweemaal berekend. Geboorte-, hnweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoouunmmer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijken». Een mislukking? Is de landweer, zooals zjj zich in haar organisatie dit jaar aan het land heeft laten zien, een mislukking te noemen Die vraag zal ongetwijfeld menig leger en landweerautoriteit zich hebben gesteld en in de bladen zjjn ook al meer en minder belangrijke beschouwingen ge houden over deze vervangers van de voel en terecht uitgelachen schutterg. De landweeriichiingen, die voor kort onder de wapenen waren, vormden, vol gens de vele en velerlei berichten, die man wel mag gelooven, een zoodje. De menschen waren allerminst militair en gevoelden zich voor 't grootste deel vol strekt niet als volksverdedigers. De onte vredenheid was algemeen, dat men, al was het ook voor zes dagen maar, uit het werk werd gerukt, en eerst op 't laatst van de dagen kwam er wat orde en militairheid in de troepen. De officieren waren voor een groot deel niet berekend voor hun taak, hoewel allerwege op loffelijke wjjze werd ge sproken van hun moeite en hun kalm optreden. Maar hoe kan het ook anders wanneer men nagaat, uit welke heterogene bestanddeelen het officierenkorps van Nederlands landweer bestaat. Daar heeft men gepensionneerde officieren van het Indisch en het Nederlandsche leger onder de laatste meest mannen, die in het gewone leger niet verder konden komen en met 'speciale diensten*' enz. aan het werk waren geholpen. Dan de reserve-officieren eerste categorie en tweede categoriedeze bestaan uit de, bjj vrgwillige officieren volkomen ge minachte reservisten, die één, twee, drie van adspirant-vaandrig tot vaandrig wer den verhevenmaar ook uit, den dienst verlaten hebbende onderofficieren en offi cieren. Dezo laatste zjjn ongetwijfeld wel de beste soldatenmaonen met lief hebberij in den dienst, veelal nog jong genoeg om zich mftt nieuwe toestanden op de hoogte te kunnen stellen. En, last not least, de officieren van Nöerlande veelbezongen schutterjj Wat die in den regel waard zgn als militairen, laten we ter beoordeeling over aan ieder, die het genoegen had de schutterg in baar groote dagen te zien exorceeren. Aan dit samenstel van burgerlgk en militair aangelegde officieren is toever trouwd de organisatie en oefening van de landweer. Dat is van een aantal ond- miliciens, die een jaar of zeven geleden huu dieosttgd hadden volbracht en. sedert een jaar of drie niet meer onder de wa penen waren geweest. Hoe het hun afging, is hier boven vermeld een deel van de officieren kende zelf de nieuwe reglemen ten niet en had dus weinig respect onder de mannen. Insubordinatie kwam her haaldelijk voor, aan krijgstucht hadden de landweermannen, vooral in den begin ne, maling en bet loffeljjk streven om niet te straffen, kon weinig bjjd ragen tot verdrijving van de ontevredenheid. Het is dan ook ge£n kleinigheid om maar opeens een dag of zes uit alle werk te moeten om weer soldaatje te speleD, voor velen was het een opoffering van de vacant ie en wachtte na de dagen exercee- door GEOHGE BABR. Binnen vjjf minuten waren zjj nu in hei bezit Tin feiten, die de woorden Tin Miss Gnggenslocker rechtvaardigden, waardoor Lorrv in den zevenden hemel verzeild raakte en Mr. Angnish opge wonden werd van koortsachtig ongednld. Granttark was een klein vorstendom in het verre Oosten en Edelweisz een stad van omstreeks 75.000 inwoners, zoo luid den de inlichtingen. De Amerikanen konden niets meer te weten komen eD zochten daarom het bureau van Baedecker op. Hier vonden zjj «en grooten atlas en na een ijverig en bjjna microscopisch onderzoek gelakte het hun het vorstendom Granstark te vinden. Toen keken zjj elkaar verlegen aan. >Het ia een verduiveld eind weg," mompelde Lorry, en streek peinzend over zgn gelaat. .Wat een afgelegen nest om te wonen voor een meisje als zjj", ging tg voort, »en voor die oude dame en dien edelen oom Caspar. Men zon eerder denken, dat daar barbaren huisden en niet ztüke voorname, rjjke en beschaafde menschen als de Guggenslockers. Het be gint mg steeds meer te interesseeren". »Mg ook. Ik heb grooten lust er samen boen te gaan, ouwe jongen. Dat zal mg een klucht geven, en zjj zal daar toch ren het gewono werk Maar dat moet na eenmaal, wil men het volk weerbaar houden, en de schutterjjdiensten waren nog veel minder aangenaam. Evenwel, er ligt een groot euvel in heel dezen landweerdienst en dat is bet onbilljjke ervan. Onbilljjk is het toch zeker, dat de loteling, die vrjjloot, niet behoeft op te komeo als milicieD, geen herhalingsoefeningen beeft en geon landweerplichten. Terwjjl hg, die 't on geluk heeft er in te loten, alle lasten op zgn milicienshoofd krggthg zit jaren en jaren aan den dienst vast, en zgn kameraden, die een paar nummers hooger trokken, denken niet aan dienst en kepie. Toen het nog alleen den gewonen dienst gold, coen raakte men aan die onbillijk heid gewend, maar nu er nog meer wordt geëischt is het nu wonder, dat de land weerman maling krggt aan dien dienst Daartegen is maar één remediede algemeene dienstplicht. Want het beginsel om voor de landweer geoefende mannen te nemen, is zonder twjjfel uitstekend, maar dan moet ook iedereen onder de wapenen komen en geen worden vrijge steld dan die ongeschikt is. En wat het officierenkorps betreft, de praktgk schgnt wel te leeren, dat men het meest heeft aan de reserve-officieren en aan enkele ond-officieren van het Nederlandsch leger. Die kennen hun reglementen, zgn nog militair en kunnen nog omgaan met de manschappen. En dan trachte men zooveel mogeljjk de korpsen vsn landweer te laten comman- deeren door de officieren, vroeger bg het overeenkomstige milicienBkorps in dienst. De ontevredenheid zal ongetwgfeld ver minderen, wanneer men de aandacht ves tigt op het ontbreken van de aartsver- velende schuttersdiensten na den langen arbeidsdag, en wanneer ieder in het schuitje moet en niet de een aan den wal den ander, die mee moet, kan uit lachen. De organisatie zal zeker verbeterd worden door een minder heterogeen offi cierskorps. En dan zal de landweer zoo'n slechte instelling nog niet zgn. L. GOES, 11 Juli 1906. Dhr. A. Schrgver, rgksschatter te Goes, is door het Provinciaal Watersnood- Comité benoemd als deskundige, voor de opneming van schade aan huishoudelijke goederen, in de maand Maart j.l. door de bewoners van St. Annaland geleden. Nieuwdorp. J. van Antwerpen Az., onbezoldigd rijksveldwachter alhier, is benoemd tot jachtopziener te Hoedekens- kerke voor de heeren Hoboken. lerseke- In de raadsvergadering, die Maandagavond gehouden werd, kwamen na de lezing der notulen en van het pro- ces-verbaal van kas-opDeming aan de orde drie adressen om afschrgving van school geld. Op één ervan werd ongunstig be schikt, omdat het een kind betrof, dat nog leerplichtig was. Daarna werd de goedkeuring door Ged. Staten vermeld van verscheidene raads besluiten, o. a. den Hoofd. Omslag, en van de goedkeuring door H. M. de Koningin van de nieuwe schoolgeld regeling. wel niet het eenige lieve en bevallige meisje zjjo. Het heeft ons veel moeite gekost het op de kaart te vinden en nn zullen wjj niet langer aarzelen om Edel weisz te gaan opzoeken". Snel maakten zjj hun toebereidselen voor de reis. De romantische en op avon tuur belaste Anguish vond 't noodig een pistool en eenige dolken te koopen. Daar zjj in een onbekende woeste bergstreek zonden reizen, moesten zjj, naar hg be weerde op strnikrooverB en andere geva ren bedacht zgn. Eerst spotte Lorry met die vrees, maar veranderde toch van idóe, schafte zich eenige revolvers aan, en vond het ook niet meer onmogeljjk, dat zich onderweg gevaren konden voordoeD. Met deze wapens doorkruisten zjj Frankrjjk in de richting van zekere groote stad, op weg naar Edelweisz, do eén vol spanning en jongensacbtigen jjver, de ander vol zwaarmoedige zorg over een groote teleurstelling, die hem mogelgk wachtte. Het betooverende en uitlokkende van een avontnnr vermengde zich nu met de onbedwingbare vrees zich door deze dolle daad belacheljjk te maken. Boven dien wat zou die Guggenslocker zgn Bierbrouwer 1 Bakker Tuinman Worst- fabrikant In dit jaargetijde kon hnn reis niet anders dan alleraangenaamst zgn. De beide Amerikanen zagen onderweg veel. wat hen hoogst interessoerde. Hnn kennis van het Fransch, vooral wat Anguish betreft, was hnn van groot nnt. Ook spraken zjj tameljjk goed Duitsch en Zonder discussie werden do volgende kohieren vastgesteldle van de school gelden (totaal bedrag f 601,50) 2e van de hondenbelasting (totaal f225) en 3e van de straatbelasting (totaal f994,20) Wat de straatbolaBting betreft deelde de voorzitter (de burgem.) mede, dat do 688 belastbare gebouwen een gevellengte hebben van 4971 M. geraamd was 660 gebouwen met een gevellengte van 4620 M. zoodat het kohier een eindbedrag aanwjjst datf 70,20 boven de raming komt. De heer Polderman vroeg of nu voor alle huizen belasting betaald wordt. Ant woord van den voorzitterneen, alleen die aan een weg of straat staan, bg de gemeente in eigendom of beheer, zoodat bjjv. heel Polen vrg is. Van mej. C. E. van Dijke-Kievit waB een verzoek om eervol ontslag, tegen 15 Ang. ingekomen uit hare betrekking van onderwijzeres aan school I. Hoewel B. en W. aldus Bprak de voorzitter met leedwezen dit verzoek ontvangen hebben, kunnen zjj niet anders dan adressante ter wille zgn, en stellen dus een gunstige beschikking voor. Hier aan werd voldaan. Daarop werd voorgesteld sollicitanten ter vervulling der op 15 Ang. ontstaande vacature op 4e roepen. De heer Wesdorp had gehoord, dat door daling van het aantal leerlingen aan de openbare scholen op 15 Jan. a s. misschien een onderwjjzer of onderwijzeres over compleet zou zgn. Met het oog op* die mogeljjkheid achtte spr. het niet on geraden slechts een tjjdeljjke benoeming te doen, wjjl anders do te beooemen on derwijzeres op 15 Jan. op wachtgeld zou moeten worden gesteld. De voorz. bevestigde de mogeljjkheid, dat op 15 Jan. een onderwjjzei(eB) over compleet kan zgn, maar daarom was op wachtgeld stellen nog niet noodzakeljjk, de gemeente krggt voor zoo iemand f 260. Ook is dat op wachtgeld stellen niet altjjd zoo erg. De heer Cnpéry achtte het zelfs moge lgk, dat sommigen het zouden wenschen. Nu stelde de voorznaar aanleiding van een schrjjven van Gedep. Staten, de op 9 April 1-1. vastgestelde politieverorde ning weer aan de orde. Op verzoek van Gedeputeerden werden vele artikelen ge schrapt of gewjjzigd en daarna de ver ordening opnieuw vastgesteld. Ten slotte werden de hb. J. de Schip per, D. Schipper en S. Muller benoemd als leden van een commissie voor moge lijke bezwaarschriften tegen den hoofde- ljjken omslag. Bg de laatste rondvraag vroeg de heer Wesdorp, of bij het indienen van een verzoekschrift aan den Raad of het Dag. Bestuur, bet voldoende is, dat dit den Secretaris ter hand gesteld is. Spr. kreeg een bevestigend antwoord en vroeg toen, hoe het dan kwam, dat het adres v»d 17 Febr. der Visschergveroeniging alhier in zake vaBte ligplaatsen voor vaartnigen nog niet behandeld was. De Voorzitter antwoordde, dat het reeds door B. on W. behandeld was, maar dat nog een plan moest worden vastgesteld. De heer Web dorp verzocht verder de aan te besteden grind bjj do levering maakten van iedore gelegenheid gebruik om van deze taal beter op de hoogte te komen, want Lorry herinnerde zich aan de GuggenBlocker's gemerkt te hebben, dat zjj met voorliefde Duitsch spraken. De vrooljjke Anguish was oen aller aangenaamst compagnon. Hg was vol vnnr voor deze liefdes-expeditié en sprak on ophoudelijk over de aanstaande begroe ting, hnn indrukken eu do slotscène. Zgn camera en teekenbenoodigdbeden had hg meegenomen, want hg was, vol gens eigen zeggen, van plan de reis door photografie, palet en potlood onsterfeljjk te maken. Den avond van den tweeden dag kwa men zjj in genoemde groote stad aan, daar stapten zjj voor het eerst over en zevenhonderd mjjl verder nog eens. Toen waren zjj nog maar tweehonderd mjjl van de hoofdstad van Granstark af. Dat was een spoorreis hoofdzakelijk door het gebergte. Onderweg stelden zjj zicb Edelweisz voor als een stad van dalen, berghellingen en bosschen, een stad waar zomer, herfst en winter tegeljjk was. Na den tweeden dag moesten zij in een anderen wagen overstappen. Zjj strek ten zich behageljjk op hnn nieuwen zetel uit en lieten een zncht van verlichting hooren. >A1b wjj uit den wagon springen, heeft do trein ons gebracht in de stad, waar naar wjj verlangen," zei Anguish, zijn lange beenen behageljjk uitstrekkend. »Ik constateer, dat bet een vermoeiende reis geweest is, ea zal big zgn nis wg in een terstocd op de reserrehoopen te brengen omdat de ruimte aan de haven in bet najaar hoog noodig is vooral in dentjjd van het bietenvervoer. De meerdere kosten voor de gemeente zgn wel ver antwoord. Dit verzoek gaf den Voorzitter aanlei ding de heffing van een recht voor het opslaan van bieten bjj de haven aan te bevelen, welk denkbeeld in zoo goede aarde viel, dat het niet onwairechjjnlgk voor de gemeente heel bruikbare, maar voor de suikerfabrikanten minder ge- wensebte vrachten zal opleveren. De heer Polderman verzocht nog om opruiming van omvergevallen perkoen- palen met jjzerdraad, die tot erfscheiding op een weide achter zgn huis gediend hebben. Vernieuwing achtte hg totaal overbodig. Hierna weïd do vergadering gesloten. Wissenkerke. Op een nieuw opge maakte aanbeveling voor voorzitter van het calamitous Waterschap Vliete zgn door den Djjkraad geplaatstno. 1, G. Israel Pz., no. 2, Aart A. van der Maas Ez. en no. 3, W. de Looff Thz. Waarde. Aan een gehuwd milicien uit deze gemeente, die dit jaar voor zes dagen bjj de landweer voor herhalings oefeningen onder de wapenen geweest is, is bjj beschikking van den minister van .oorlog een geldeijjke vergoeding nit 'srjjks kas toegekend van vijftig cent par dag Yan feesten en „spelerieën" in het Land van Ter Goes. Het is nog niet zoo heel lang geleden dat het spelerjjden, zooals we dat nu kennen, in zwang kwam. Voor dfen tjjd was dat meer een vermaak voor de meer gegoeden. Dan werden de gewone bo« r n- wagens netjes opgepoetst, met groen en bloemen opgesierd, een helder witte huif er overgespannen en klaar was de 'jan plezier". Maar natuurljjk, wie geen wagen had en geen paarden, kon zich gewoonljjk die weelde niet veroorloven en bleef thuis. Wel waren er andere vermaken, b.v. het ringrjjden en het, eertjjds zoo bloeiende, handboogschieten en niet te vergeten de kermisseD, die in de meeBte dorpen, zjj het dan soms ook maar voor een enkelen dag, gevierd werden. Ring rjjden wordt nog veel gedaan en is alge meen genoeg bekend. Een minder edel vermaak werd vaak in één adem daarmee genoemd, we meenen het 'katknuppelen". Hot pleit niet voor de groote zacht zinnigheid der vaderen, enfin, het is nn gelukkig verboden, maar het ging aldus in een ton werd een kat, soms ook andere dieren, gestopt, de ton dichtgemaakt, tnsschen twee palen opgehangen, en nu was het de kunst om op eeu behoorlijken afstand de ton met een knuppel Btnk te gooien. Wat de katten daarbjj uitstonden, behoeft, niet gezegdals ze niet dood gegooid werden, waren ze toch zeker dol. Zobals gezegd, het is nu verboden en nu er geen beest meer in de ton zit, gaat de aardigheid er af en is het knuppelen vrg wel opgehouden. Het schieten met den handboog is ver scheidene eeuwen lang een bekend volks vermaak gewee&t. De meeste plaatsen kannen daar nog van getuigen. In vele berbergen of gemeentehuizen vindt men nog de medailles en schilden, eigendom van de oude schuttersgilden, en de naam »doel-veld of weide" wordt nog dikwgls genoemd. Men schoot op houten vogels op een booge steng geplaatst met houten pjjlen en een boog van ongeveer 2 M. lengte. De be6te schutter werd koning voor een jaar, kon zgn koningschap bij een volgend 'koningschieten" handhaven en werd dan keizer. Het koningschap was echter een eere-ambtaan het hoofd van het gilde stond een, door de leden gekozen, hoofdman met dekens als mede bestuursleden. Maar ook de handboog schutters zgn grootendeels verdwenen. Alleen in onze R.-Katholieke dorpen hebben zjj zich nog staande gebonden (zie maar bet verslag van Heinkensz&nd- scbe kermis). Op andere plaatsen zgn ze meest alle verdwenen of in een schiet vereniging met flobertgeweerovergegaan. Van de kermissen behoeft weinig ge zegd. Die namen hier en elders hetzelfde verloop. De gewone draaimolen, gednwd of met een paard getrokken, wordt nu verdrongen door >de stoomffets". Een bjj- zondere kermispret was het koekbakken met de meest grillige vormen van bjjlen. Op een blok werden lange reepen taaie koek gelegd, de kunst was om in een bepaald aantal hakken die reepen te halveeren. De Goesche kermis was natuurljjk de voornaamste en mocht niet verzuimd worden. De Krniningsche en Heinkens- zandsche kermis waren meer voor de d&arbjj liggende dorpen. Er werden op zulke dagen ontelbare 'brandewientjes mi suker" naar binnen geslagen, waarbjj de dames zicb niet onbetuigd lieten. Vechtpartijen behoorden bg de kermis pret en ging het niet om de meisjes, dan waren het do vertegenwoordigers van twee elkaar vjjandige dorpen. En nn is in dat alles een algeheele verandering gekomen. Het spelergden mt-t den huifwagen is al lang uit de mode. De ccöperatie-geest, die hier algemeen beerscht, deed de jongelui en ook de getrouwde lieden botje bjj botje leggen, om ten minste éénmaal in het jaar eens te gaan rjjden met een janplezier van »de Prin8e" (»Prins van Oranje" te Goes). Tegenwoordig hebben de meeste huur koetsiers op de dorpen ook al een jan plezier. Dan wordt 's morgens, liefst zoo vroeg mogelgk, meest om 7 nnr, uitge reden om tegen tien, elf uur 's avonds weer thuis te komen. Het land v&u be lofte is dan gewoonljjk Walcheren en in *t bjjzonder Vlissingen en Domburg met Middelburg als groote pauze, waar een, me-stal reeds vooraf besteld, koffie maal, den 9pelerjjd»'rs wacht. Nu zou men denken, dat rjjden op den duur verveelt, mis Er is geen kapelletje aan den weg, waar niet geofferd wordt, en waar nog niet eens een dansje wordt ge legd. Bjj het doortrekken der dorpen is de rnst wat langer, men wandelt het dorp eens door en de onafscheidelijke mandjes worden met 'kleingoed" gevuld en dan fatsoenljjk hotel komen, ons kurnen was- schen, om weer als blanke menschen voor den dag te komen. Ik begin rog te voelen als die vuile Slaven en Hunnen, die wg zooeven zagen 1" 'Dit is zeker," antwoordde Lorry, en keek uit het raam, >bet volk en de be woners zijn heel anderB. Sinds wg het laatste station verlieten, schgnt de ge- heele wereld veranderd. Kjjk eens naar die kerels te paard." >Wat heb ik je gezegd van dieven en sfcmikroovere," riep Angnish. »Als die kerels geen bandieten zgn, verlies ik het geloof aan alle romans, die ik ooit ge lezen heb 1" De trein reed langzaam de drie ruiters voorbjj, die als standbeelden op een kleinen bergtop rechts van de spoorbaan bleven Btaan, menschen en dieren schenen in zwjjgende beschouwing van den trein verdiept te zgn. Di schilderachtig ge kleeds mannen keken trotsch voor zich nitzjj droegen lange geweren en hadden iets over zich, dat aan 6truikroovers deed denken. Toen de condncteur in den waggon kwam, vroeg Anguish in *t Duitsch iets aan hem over de ruiters. »Dat zgn grenssoldaten", antwoordde de man in 't Engelsch, met een glimlach over hun verbazing. Beide Amerikanen stonden op en druk ten hem de hand. >Bjj St. George 1" riep Anguish 'het doet goed iomand de taal van een blanke te hooren spreken 1 Hoe kom ie Lier verzeild 7" >Ben je een Engelschman vroeg Lorry. >Ik ben geen Engelscbman", antwoordde de conducteur licht blozend. >Mjjn naam is Sitzby en ik ben een Amerikaan, mjjn- heer." >Een Amerikaan", riep Lorry uit. Sitsby werd spraakzaam. 'Zeker. Ik was matroos op een oorlogs schip der Vereenigde StateD. Een paar jaar geleden kreeg ik twist in Konst&n- tinopel en moest daarom den dienst ver laten. Daarna kwam ik hier terecht en kreeg een postje bg het spoor." Hg zag er nog uit als een matroos. >Hoe lang ben je hier al vroeg Grenfall. 'Een jaar zoowat. Ik ben nog maar twee maanden in dezo betrekking." »Ben je bekend in Edelweisz?" »0, om den anderen dag kom ik daar. Het is er mooi. Do straten loopen tegen den berg op, tot heel naar boven, waar de monniken wonen in de wolken. M*n zegt, dat het daarboven bjj na het geheele jaar door voortdurend sneeuwt." Later hoorden de Amerikanen nog veel van den spraakzamen beambte, over het land en de stad, waar zjj heen gingen. Bjj wist er niet zoo heel veel van, maar wat hjj wist, kon hjj duideJjjk vertellen. 'Voor zoover ik weet, is Granstark een onafhankelijke staat, het behoort aan een leenheer en wordt dnor bnar eigen vorstenhuis geregeerd." (Wordt vervolgd.J

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1906 | | pagina 1