1906 N°. 58,
Donderdag 17 Mei.
98s"' jaargang.
43 FEUILLETON.
GRAAF UDO,
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Gbesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
De uitgave dezer Oourant geichiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoe d,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjt per kwartaal, zoo binnen ah buiten Doei, lp25.
Afzonderlijke n ommen 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgaven
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 ceüt.
Het Arbeidscontract.
VII.
Na de Paascbvacantie heeft de Tweede
Kamer het debat over het ontwerp-
Arbeidscontract voortgezet en wel over
een stuk van de afdoeling, waarin de
verplichtingen van den werkgever worden
geregeld.
Hem wordt als eerste plicht voorge
schreven don arbeider zijn loon op den
bepaalden tjjd uit te betalen. Nadat ver
volgens bepaald is, dat geen loon zal
verschuldigd zijn voor den tijd gedurende
welken de arbeider den bedongen arbeid
niet heeft verricht, wordt in een daarop
volgend artikel van het Oütwerp gezegd,
dat de arbeider zjjn aanspraak op loon
niet verliest als hij ten gevolge van
buiten zjjn schuld ontstane ziekte of
ongeval verhinderd is geweest zijn arbeid
te verrichten, of ah hij daarvan is afge
houden door de vervulliug van eene, door
de wet of overheid zonder geldeljjko ver
goeding opgelegde verplichting, die niet
in zjjn vrjjen tjjd kon geschieden de
uitoefening van het kiesrecht daaronder
begrepen of door zeer bjjzondere
omstandigheden, als hoedanige het ont
werp uitdrukkelijk noemt: de bevalliDg
van de echtgeuoote van den arbeider en
het overigden en de begrafenis van zijne
huisgenooten en van zijn allernaaste bloed
en aanverwanten.
De algemeene beschouwingen ovor deze
quaestie liepen voornamelijk ovor de
vraag of dergelijke voorschriften nopens
het uitbetalen van loon voor uren, die
verzuimd zjjn, omdat moreele plichten
den arbeider van het werk riepeD, wel
in eene wet moeten worden geschreven
en vooral over de quaeafeie of van dit
voorschrift zal mogen worden afgeweken
als patroon en werkman dit schrifteljjk
overeenkomen, dan of het wetten van
Meden en Perzen zullen zjjn, »dwingend
recht" zooals men dat noemt. Sommigen
waren van moening, dat daarbjj zaken
werden geregeld, die huns inziens in een
ziekte-verzekeringswet en niet in een
arbeids-contract thuis behooren. Ook was
men bang, dat die verplichting zeer sterk
in het gezinsleven zou ingrjjpen en in
hare gevolgen voor den arbeider op het
platteland eerder na- dan voordeelig zou
blijken, omdat van zoo zwaren druk de
vermindering van het getal inwonende
arbeiders het gevolg zou worden, en de
arbeiders zelf er dus dupe van zouden
worden.
Maar zelfs zjj, die, zooals de christeljjk-
hhtorhehen en oud-liberalen, de leer
vóórstonden dat deze stof tot de ziekte
verzekering behoort en dat zij dus daar
moot worden geregeld, gevoelden ten
slotte, dat ganschelijk zwjjgen over de
zaak niet gingdat het een achteruit
gang zou zgn bjj hetgeen bestaat, ah de
Wet in het vervolg eenvoudig zeide: voor
arbeid die niet is gedaan, behoeft nooit
door den werkgever te worden betaald.
Crimineele Roman
VAN
K. ORTH.
XVIII.
Met toenemende bezorgdheid had men
op de terugkomst van dokter Hallenstein
gewacht, want de toestand der gravin
was met het uur ernstiger geworden, en
de geneesmiddelen, die anders altjjd zoo'n
goede uitwerking hadden, hielpen nu in
het geheel niet. Zjj zelf verlangde steeds
meer naar den jongen dokter, in wien
ze een onbegrensd vertrouwen stelde, en
zgn wegblgven verontrustte haar des te
meer, omdat Editha, die zich langen tjjd
met schier bovenmenschelijke inspanning
beheersebt had, later niet meer in staat
was om haar angst te verbergen.
>Hjj heeft zeker een ongeluk gekregen",
zei zjj met een door tranen verstikte
stem»we moeten boden uitsturen om
hem te zoeken."
Ondanks het vreeseljjke weer was graaf
Schloohter onmiddelljjk bereid om aan
haar verzoek te voldoen. Want hg had
zioh ook ongerust gemaakt over het feit,
dat het jachtwagentje, waarmee Hallen
stein naar Hestelwitz gereden was, leeg
was teruggekomen te Sambor zonder den
dokter. De koetBier vertelde dat de jonge
dokter hem gelast had in d, Jraurt van
de houtveöterjj een uur op hem 7» wachten,
maar hg was pas weggereden, toen er
twee uur verstreken waren en het vreese-
ljjk weer hem het langer wachten on-
mogelgk maakte.
Hg wist niet waar Hallenste n been
Ook de heer Lohman, die in deze liefst
zou vertrouwen op het medegevoel en
de ethische gezindheid van de werk
gevers, moest den heer Drucker toch
toegeven dat, nu eenmaal de bepaling
was aangenomen, dat da werkgever voor
den tjjd dat geen arbeid verricht is,
geen loon schuldig ie, er een leemte in
de wet zou zgn als men nu niet ook de
uitzonderingen op dezen regel opnam,
die door de wenscheljjkheid en de rechts
overtuiging als het ware aan de hand
worden gedaan.
Maar hoewel men ten slotte vrjj alge
meen toegaf dat, onafhankeljjk van alle
ziekteverzekering, in deze wet over uit
betaling van loon aan den arbeider bg
ziekte, ongeval, of vervulling van publiek
rechte! jjke verplichtingen even goed iets
moest komen te staan als bjjv. in Duitsch-
land en Zwitserland bet gevöl is, wat
men er in zou zetten was het voorwerp
van wjjduiteenloopende meeningen.
Dat bewezoD de dertien amendementen
op hot regeeringsartikel. Het resultaat
is echter geweest, dat de arbeider nu bij
ziekte of ongeval, tenzij die zjjn veroor
zaakt door zjjn opzet of onzedelijkheid,
aanspraak hebben op het doorloopen van
zgn loon ^gedurende betrekkelijk korten,
tjjd." Den omvang der bepaling zal de
rechter hebben vastte stellen, als partije*
het in een gegeven geval over haar draag-
wjjdto Diet eens kunnen worden.
Eveneens zal de arbeider zgn asnsprsak
op loon »voor een korten, naar billijk
heid te berekenen", tjjd behouden, als
hg tengevolge van eene door de wet of
overheid zonder geldeljjke vergoeding
opgelegde verplichting, die niet in zgn
vrjjen tijd kan geschieden, is verhinderd
geweest zgn arbeid te verrichten.
Br is heel wat zeemanschap en vernuft
moeten aangewend worden, om het ten
slofte tot deze regeling te doen komen.
Verder werd er nog gestreden door de
heeren De Klerk en Schaper, ten einde
gedaan te krijgen, dat niet bg overeen
komst zou worden afgeweken van betgeen
de wet voortaan zal bepalen omtrent dit
doorloopen van het loon. »Het artikel is
mjj niets waardhet loont niet eens de
moeite, dat wij er hier nog over spreken,
als hot niet dwingend van karakter wordt
als patroon en arbeider kunnen overeen
komen er van af te wjjken", verzekerde
de hoer Schaper. De heer Drucker zette
echter uiteen hoe de dwang op dit punt
er loe kon leiden, dat do arbeider van
minder conditie wordt dan bg is, daar
heel wat werkgevers nu reeds meer voor
bun personeel doen dan de wet hier tot
plicht stelt en hoe juist de gelegenheid
tot afwjjking er toe zal leiden, dat de
werkgevers met hun arbeiders regelingen
zullen treffan, waarbij met de individu-
eele verhoudingen rekening wordt ge-
houdeD.
De groote meerderheid verklaarde zich
vóór hot vrijlaten van partjjen om, mits
bij schriftelijke overeenkomst, dus na
ernstig overleg en met volkomen besef,
was gegaan en graaf Schlochter trok dan
ook een zeer verbaasd gezicht, toen zgn
dochter hem verzocht in de eerste plaats
in het verlaten paviljoen te laten zoeken.
»Wat zou hg daar zgn gaan uitvoeren
vroeg hjj.
Editha verzocht hem echter zoo drin
gend nu geen verdere opheldering voor
de reden van haar vermoeden te eischen,
dat hg, ofschoon hoofdschuddend, aan
haar verlangen voldeed.
Het liefst zou zij zelf ook mee zgn
gegaan naar het paviljoen, want haar
angst was bg het vallen der duisternis
in hooge mate toegenomen en zij was
bang dat zjj die vreeseljjke onzekerheid
niet langer zou kunnen uithouden, maar
zjj mocht haar zieke moedor niet ver
laten en haar vader zou zich ook zeer
beslist tegen haar plan verzet hebben.
Laat op den avond kwamen de twee
bedienden terug zonder den dokter. Zjj
hadden het paviljoen leeg gevonden en
ook verder nergens eenig spoor van den
vormiste ontdekt. In de houtvosterjj, waar
ze naar hem hadden willen informeereD,
was tot hunne verbazing geen sterveling
in huis, ofschoon alle deuren open stonden
en dus waren zjj onverrichter zake naar
huis gegaan.
Editha had in het bjjzjjn van haar vader
dat ontmoedigend bericht aangehoord en
was juist op het punt, om in haar wan
hoop haar vader te smeeken het onder
zoek voort te zetten, toen de kamerdie
naar binnen kwam met de boodschap,
dat luitenant von Stahl, die zoo even in
een huurrjjtuig uit Reichenberg terug
was gekomen, manheer den graaf gaarne
onmiddelljjk wilde spreken over een drin
gende aangelegenheid. Het feit dat von
Stahl sedert zjjn thuiskomst van zgn
morganritje verdwenen was, en dien dag
eene andere regeling te maken over wat
bij des arbeiders ziekte of verlof zal
gelden dan die welke in de wet als de
normale staat geschreven.
i 2 u i t e n a n d.
De eischen van het Russische Volk.
Vanmiddag zal het adres van antwoord
op de troonrede door de commissie aan
den Tsaar worden overgelegd. Daaruit
zal de oppermachtige vorst nu eens goed
kunnen vernemen, boe men denkt over
den tegenwoordigen toestand en over de
reactionaire handelingen van de£ Tsaren
ambtenaren na het hervormingsmanifest.
Verder eisebt de Doeraa bij dit adres in
elk geval de algemeene amnestie, die de
Tsaar vermoedeljjk wol zal toestaan, en
voorts opheffing van den Rijksraad, welke
een scheidsmuur vormt tusschen Tsaar
en volk, vrijheid van geweten, van spreken
en drukpers, van vereeniging, vergadering
en werkstaking, gelijkheid van alle bur
gers voor de wet en oph'ffing der dood
straf, het bevredigen van de beboeften
der boerenbevolking en der arbeidende
klasse, verheffing van de volksontwikke
ling en bevrediging van de eischen der
verschillende nationaliteiten.
Maandag was het in de Russische
tjjdrekeniDg 1 Mei en de politie en troe
pen hadden zich voorbereid op handha
ving vau de moge^jk te verstoren orde.
Gelukkig is het in de meeste plaatsen
kajm gebleeo: hier en daar werd het
werk gestaakt, in Wologda wierpen de
boeren met steenen naar de stakende
fabrieksarbeiders, waarop wrd gescholen
en de woning van het stadshoofd werd
in brand gestoken de gouverneur word
in het gewoel verwond.
Maandag werd een bom geworpen in
Warschau tegen den commissaris van
politie Cons'antinoff, die met drie anderen
werd gedood. Do soldaten schoten en
verwondden 8 personen de bomwerper
werd gearresteerd.
In Petersburg werd een aanslag ge
pleegd op den vice-admiraal Konzmitscb
in een fabriek werd gevochten door sta
kers en niet-stakor8 en de politie en
kozakken kwamen tusschenbeide, tenge
volge waarvan 8 personen werden ver
wond. Te Tsaneyno bad oen botsing
plaats tusseben arbeiders en kozakken
8 personen verwond, 1 doodelijk.
Veijhkid van arbeid.
Sedert de laatste poging om een alge
meene werkstaking in het leven te roepen
en de buitensporigheden van de anar
chistische stakers, vormt zich in heel
Italië eon uitgebreide vereeniging, »Vrjj-
heid van arbeid", die tot doel beeft do
patroons en niot-stakende arbeiders te
beschermen tegen de gewelddaden van
de stakers. Zjj wil de werkstakingen niet
tegengaan, maar de vrijheid van arbeid
bij geen der gemeenschappelijke maaltijden
verschenen was, was bijna niet. opg^m^rkt.
Srahl verheugde zich klaarblijMjik niet
in de sympathie der slotbewoners en of
schoon de heer des huizes nu beleefd
verklaarde, dat hjj ter beschikking was
van den luitenant, trok hg toch niet
bepaald zgn vriendelijkst gezicht toen
deze binnen kwam.
»Wilt u mg onder vier oogen spreken
vroeg hij met een blik op Editha, die
in haar angst over Ha'lenstein geaarzeld
had de kamer te verlaten, vóórdat zjj
haar vader haar verzoek had gedaan.
Santen maakte een ontkennend gebaar.
>.Het komt mij integendeel zeer gewenscht
voor, mjjnheer de graaf u in het bijzijn
d,er freule mjjn mededeelingen te doen
en ik ben er ook niet meer op gesteld,
om in het oog der freule iets anders te
scbjjnen dan ik ben."
De geheel veranderde toon, waarop hg
sprak, deed den graaf verbaasd en ont
stemd opkjjken. Het optreden van den
beambte had hem in de laatste dagen
in het geheel niet bevallen, en nu hield
hij het bepaald voor zjjn plicht dien
man op zgn plaats te zetten.
»Ik denk dat het mgn dochter vrjj wel
onverschillig zal zjjD, wie en wat u is,"
zei hg trotsch. »En daar wjj op dit
oogenblik in groote onrust verbeoren
omtrent het lot van een geliefden huis
genoot, is het misschien beter, dat wjj u
verzoeken uwe mededeelingen tot. een
geschikter oogenblik uit te stellen, ingeval
zjj niet bjjzonder belangrjjk zgn."
»Dat zou niet wenseholgk zgn, te meer,
daar ik waarsehijnljjk in 6taat ben u uw
angst te ontnemen. Er is zeker quaeBtie
van dokter Hallenstein?"
»Ja zeker! Weet u waar hg is?"
»Ja. Hjj zit in de gevangenis te Reichen-
verdedigen tegen hen, die misbruik maken
van het stakingswapen.
Tegen het anti militairisme.
De regeering van Zweden henfc bg de
Kamer ingediend een wetsontwerp, waarin
het opzeiteD van soldaten tegen de krjjgs-
tucht, tot muiten of desertie, door woord
of geschrift, wordt genoemd »verraad".
En daarop zullen straffen worden gesteld
van éóa tot zes jaar dwangarbeid. Elke
militair, dio een propaganda-vergadering
van anti-militairisme bijwoont, komt voor
den krijgsraad 1 't Is geeu grapje
Een bittere pil.
Turkjje's regeering heeft, een heel bit
tere pil moeten slikken door aan te mooten
nemen de eischen van Engeland inzake
do grensqaaestie op Sinai. Er zjjn geen
grenzen, meende de Porto, waut Etypte
behoort tot Turkjje Och hemel, dat. heeft
men in Konslanunopel nu anders geleerd
Binnen 24 uren moest de Sultan toegever,
dat de grens liep, zooals Engeland baar
aanwees, en feiteijjk is dal de erkenning
van Engelands protectoraat over Egypte.
Had de Sultan niet toegegeven de
gezant had hem laten weten, wlke ge
varen dan over zjju hoofd zouden komen.
Dit is nu het recht van den sterkste
GOES, 16 Mei 1906
Men Bchrjjft ons:
Bij de bewoners van den Westwal en
de CorneliB Eversdjjkstraat circuleert een
adr^s om verb.-tering te krpgen in de
ligging dier straat en rioleoring.
Het adres wordt door velen getekend
en zal binnen enkele dagen aan bet Dag.
Best. dezer gemeente worden gezonden.
Tot bode bjj de brandweer is be
noemd dhr. P. Oele en zulks ter vervan
ging van dhr. M Kok Jr., aan wien
eervol ontslag was verleend.
Na een korte ongesteldheid is te
Middelburg Maandag plotseling overleden
dhr. mr. J. Ermenns, griffier bjj het
kantongerecht aldaar. De overledene wa&
ook in deze streken geen onbekende.
Gedurende 2even jaren, van 1867 1874
was bg als griffier werkzaam bjj het kan
tongerecht te Heinkenszand.
Bij Kon. besluit is do heer P. Oomen,
waarnemend ontvanger der directe be
lastingen en accgnzen te's Gravenpolder,
met ingang van 14 dezer definitief als
zoodanig benoemd.
De stijging in de opbrengst van
*8 Rijks middelen zegt de N. Ct.
duurt voort. Ook de afgeloopen maaDd
April bracht een aanzienlijk bedrag meer
in do schatkist dan April van 1905.
Werd verleden jaar f 11,815,107.33 ont
vangen, April van dit jaar leverde
f 12,888,405.765 op, dus een som van
f573,298 435 meer.
berg. Ik kan het wel weten, want ik heb
hem er zelf heengebracht."
>13 u gek, injjnheer riep de graaf
heftig uit. Dokter Hallenstein in- de
gevangenis Welk vermoeden heeft u er
toegebracht hem gevangen te Deinen
»Het vermoeden, dat hij medeplichtig
is aan een complot, dat hier op Simbor
gesmeed is."
Nog voordat Schlochter iets kon ant
woorden, was Editha naar Santen toe
gegaan. Zjj had uit de woorden van dien
man, wiens ware boedanigheid zij al
lang geraden had, alleen opgemaakt, dat
Hallenstein alleen om harentwil leed,
al kon zjj zich er geen voorstelling van
maken waarom, en onder welke omstan
digheden bg dat martelaarschap op zich
genomen had.
En toen was opeens allo angst en
alle ongerustheid van haar geweken. Zjj
twjjfelde er in het geheel niet mper aan,
wat zij moeBt doen en zjj was in weken
niet zoo kalm geweest als op dit oogen
blik.
»Wat u daar over een koraplot zegt,
mijnheer, is een ongelukkige dwaling.
Als er een komplot bestaan heeft, dan
heeft dokter Hallenstein daar zeker geen
deel van uitgemaakt, maar heeft in tegen
deel zgn best gedaan om bet te weren."
Santen had zich met de bonding van
den man dor wereld, maar tegeljjk met
de koele ongenaakbaarheid van een amb
tenaar, die zgn plicht doet, tot het jonge
meisje gewend. Daarover kan ik nu niet
met u discussieerer, freule, U zult wel
willen gelooven, dat ik niet zonder zeer
gewichtige redenon tot mgn optreden
tegenover Hallenstein ben overgegaan en
u zult misschien wel niet langer voor
bem in de bres springen, als ik n zeg,
dat ik hem op een strafbare, om niet
Op bjjna alle rubriiken werd in April
van dit jaar meer ontvangen dan ver
leden jaar, en welop de personeels
belasting f 40,000de bedrijfsbelasting
f97,000 de vermogensbelasting f 51,Of 0
de invoerrechten f30,000; de 6niker-
accjjDB f 174,000; de wijnacegns f1000;
het gedistilleerd £33^000de accjjn6 op
het geslacht f44,000; de belasting op
gouden- en zilveren werken f3000; de
zegelrechten f 36,000de registratie
rechten f25,000; de hypotheekrechten
f4000; de domeinen f12,000; de postp-
rjjen f53,000; de rijkstelegraaf f23,000;
en de loodsgelden f 20,000.
Minder brachten opde grondbe
lasting f46,000; de zoutaccjjns f2000;
de accijns op bier eD azjjn f 5000en
de sucoessieriohten f12,000, terwijl de
ontvangsten op de St&atsloterjj en de
jacht- en vischacten niet noemenswaardig
verschilden.
Over de eerste vier maanden van 1906
hebben meer opgeleverd dan in hetzelfde
tjjdperk van 1905de personeele belasting
f 113,000; de bedrgfsbelasting f 75,000
de vermogensbelasting f 92 000 de in
voerrechten f 350,000; de snikeraccijrs
f 584,000 de wjjnaccijns f 35,000de
accjjn8 op het gedistilleerd f 193 000
de zoutaccijüs f 21.000; de accijns op
bier en azjjn f 19,000 die op bet ge
slacht f 176,000 de belasting op gouden
en zilveren werken f 12,000do zegel
rechten f 31,000 de registratierechten
f 124 000 de hypotheekrechten f 13,000
de posterjjen f198,000; de rijkstelegraaf
f 83,000 en de loodsgelden f 66,000.
Minder werd in dat tjjdperk ontvan
gen uit de grondbelasting f39,000 bet
recht op de mjjnen f885 het successie
recht f522,000 en de domeinen f 21,000.
Niettegenstaande dus het wisselvallige
successierecht ruim een half millioen min
der in de schatkist bracht dan in de eerste
vier maanden van 1905, werd dit jaar
toch een som van f 45,215,357.47 ont
vangen, tegen f43,612,010 195 jn de eerste
vier maanden van verleden jaar, dit is
f 1,603,347.275 meer.
Tot nog toe kan dus van een gUDstig jaar
voor de Rijksinkomsten gesproken worden.
Thans wordt officiëel een andere
lezing gegeven van het automobiel-onge
val, aan de Koningin-Moeder overkomen.
Gaande van Burgsteinfurt naar Bentheim,
kwam het motorrjjtuig in aanraking met
een slagerswageD, waardoor de machine
zoodanig werd beschadigd, dat de inzit
tenden, Hare Majesteit en de Vorst en
Vorstin van Bentheim, de automobiel
moeBten verlaten en iü een andere die
volgde, den tocht moesten voortzetten.
Naar de Avondpost verneemt, is
vanwege het ministerie van landbouw,
nijverheid en handel een besluit uitge
vaardigd, dat met het oog op de veilig
heid der werklieden voortaan bjj het
uitvoeren der rjjkswerken, uitsluitend
gebruik moet worden gemaakt van zink-
witverf, in plaats van loodwitverf.
te zeggen misdadige handeling heb be
trapt. Mgn ondergeschikten en ik hebben
hem verrast bij het doen van een poging
om een kerel, die hem om de een of
andere reden lastig geworden was, door
een zeer bedenkelijk middel onschadelijk
te maken."
Editha meende nu alles te begrjjpen
en zette zich met heldhaftige beslistheid
over haar gevoel van eigenliefde heeD
»Ik heb er geen flauw vermoeden van,
waarin dat bedenkelijke middel beeft
kunnen bestaan, maar wat u dokter Hal
lenstein ook moogt verwjjten, bjj heeft
het gedaan met de edelste en geheel
onegoïstische bedoelingen. Hg heeft zich
opgeofferd om mgn eer te redden, die
door een schurk bedreigd werd. En als
er in zgn handelingen iets strafbaars is,
dan ben ik er de aanleiding toe en ver
lang ik zjjn lot te deelen."
Graaf Schlochter had naar dat gesprek
geluisterd zonder er iets van te begrjj
pen en was eerBt sprakeloos van ver
bazing, maar nu barstte hjj des te hef
tiger los.
»Wat moet dat beteekenen Wat zgn
dat voor onzinnige praatjes, Editha
Ik verbied je nog een enkel woord te
spreken. Laat mg met mjjnheer alleen,
opdat ik de ophelderingen krjjg, waar
naar ik nu werkelgk zeer verlang."
»Een oogenblik, freule," zei Santen op
luiden en bjjna bevelenden toon. >Ik
verbied u niet deze kamer te verlaten,
maar moet u in mgn kwaliteit van amb
tenaar verzoeken voorloopig in het slot
te big ven. De rechter van instructie zal
morgen wel heel vroeg hier komen en
tot zoo laBg hebben zoowel n, mjjnheer
de graaf, als uwe dames, zich als gevan
genen te beschouwen."
Wordt vei volga}.
