1906 N". 49.
Donderdag 26 April.
96s"' jaargang.
34 FEUILLETON
GRAAF UDO,
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoad,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoo binnen all buiten Goe«, f 3,25.
Afzondcrljjke nommeis 5 cent.
Inzending van advec*tentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
COURANT.
De prjji der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
flleehtg tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Telefoonnummer 22
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
herinneriog bracht en over den toestand
der vereeniging een en ander meedeelde.
Uit bet jaarverslag bleek, dat de Bond
52 ufde -iingen neofr. mot 3230 leden
35 afdeelingen waren vertegenwoordigd.
Tot bestuurslid werd gekozen mr. M.
W. F. Treub in de plaats van mr. Z. v. d.
Bergb, die bad bedankt.
Veel bespreking fokte uit bet voorstel
van het bestuur, dat do Bond zich niet
aansluite aan het Ned. comité voor alge
meen kiesrecht, omdat dit comité oen
sociaal-democratisch karakter bezit. Door
de afd. Amsterdam werd deze motie voor
gesteld »De vergadering, gelezen heb
bende de toelichting van het Bondsbest.uur
op dit punt, betuigt haar instemming met
het plan tot propaganda voor 't algemeen
kiesrecht in vereeniging met andere bur
gerlijke" democraten en gaat over tot de
orde van den dag". Op voorstel van de
afd. Tiel werd het woord »burgerlijke"
vervangen door »niet-sociaal-democrati-
8che", waarop de motie Amsterdam werd
aangenomen met 68 tegen 2 stemmen.
Een belangrijk punt van de agenda
kwam hierop aan de orde, n.l. deze motie
van de afd. Dordrecht: »De algemeeno
vergadering van den V. D. B. van April
1906, overwegende, dat de politiek van
het bloe der rechtsehe pa tjjen éi als
anti-vrjjzinDig èn als anti-democratisch
dient te worden bestreden, verklaart, dat
bjj de verkiezingen voor de Tweede
Kamer en Provinciale Staten de caüdi-
daten van allo linkscbe partgen tegenover
die der kerkelijke partgen moeten worden
geBteund gaat over tot de orde van den
dag."
Veel fhstemming ondervond deze motie
op de vergadering evenmin als vóór deze
in de bladen De afd. trok haar na de
bespreking dan ook weer in met de ver
klaring, dat het haar er alleen om was
begonnen dit pnnt in besprekiug te
brengen.
Door mr. M. W. F. Treub werd in
geleid de bespreking van de wettel jjke
regeling van de verplichte verzekering
tegen de geldelijke gevolgen van invali
diteit en ouderdom." Verschillende vragen
werden door den hoer Treub beantwoord.
De vaststelling van de defensie-para
graaf werd weer uitgesteld, maar het
bestuur zal overwegen of er niet een
afzonderlijke vergadering voor kan wor
den belegd.
Bjj het secretariaat van de »Soc.
Dam. Arb. Partjj" is het bericht inge
komen, dat Wibaut, Wijnkoop, Ljopuit,
Gorter en Mendels zich niet meer be
schikbaar stellen voor lid van het Partij
bestuur.
De namen van deze candidaten worden
dus van de lijst geschrapt.
Aan de federatie Amsterdam zal ver-
zocht worden nieuwe dubbeltallen te vor
men voor de functie van voorzitter en
voor de overige twee leden van hot Dag.
Bestuur.
Zeker een staartje van het coDgres
Onlangs werd bericht, dat bij de
Eerste Kamer oen adres was iDgekomen
van het lid mr. J. D. O. baron Van
Heeckeren van Keil, en gezant te Stock
holm, waarin bij er zicb over beklaagde,
>dat de Minister van Buitenlandsche Za
ken gemeend heeft niet te kunnen inwil
ligen het verzoek van adressant om een
voor Barer Majesteits Regeering aan
neembare en voor hem bevredigende op
lossing te geven aan den pjjnljjken toe
stand, waarin adressant zicb bevindt ten
gevolge van onverdiende beschuldigingen
wegens bet begaan van onwaarheid tegen
hem gerezen." En ^verlangende uit dien
toeBtand te geraken", deed adressant een
beroep op de bemiddeling der Kamer,
>ten einde een onderzoek ter zake te
vorkrjjgen".
De Kamer heeft besloten bet adres te
stellen in handen van den Minister van
Buitenlandsche Zaken, om inlichtingen.
Het Hbld. is op inlichtingen over deze
zaak uitgegaan en heeft vernomen, hoe
de vork in den steel zat. In den tjjd
van het kabinet-Kuyper, toen Van Lynden
nog minister was en men begreep, dat
hg niet de rechte man was voor buiten
landsche zaken, werd door hooggeplaatste
personen getracht hem te bewegen heen
te gaan. Men trachtte zelfs, door mis
bruik te maken van den naam der Konin
gin mr. Van Heeckeren over te halen
tegen den minister op te treden. Deze
weigerde en stelde zelfs den minister van
do pogingen in kennis; toen den minister
evenwel niet bleek, dat daarvan iets waar
was, werd mr. Van Heeckeren beschul
digd opzett-ljjk onware beschuldigingen
te hebben uitgesproken en werd de ge
zant voor ontslag voorgedragen 1 Toen
de gezant zich verweerde werd die be
schuldiging ingetrokken, het ontslag niet
verleend en de beer Van Heeckeren in
de Eerste Kamer gebracht 1
Zeer kort daarna echter trad het nieuwe
Ministerie op en de gezant bospeurde al
heel spoedig, dat niet alleen de quaestie
niet uit de wereld wav, maar dat ze hem
zelfs in zjjn loopbaan zou schadeD. Hg
trachtte toen ook den nieuwen Minister
tot de overtuiging te brengen, dat het
geljjk in deze aan zjjn kant was, maar
deze nam het standpunt in van minister
Van Lynden. Eerst daarna heeft de heer
Van Heeckeren zich gewend tot de Eerste
Kamer.
In de Zaterdag jl. gehouden ver
gadering van de vakafdeeling voor spoor
wegbouw en spoorwegexploitatie van het
Konmkljjk Instituut van logenieors kwam
aan het woord de heer F. J. Des Tombe,
die een korte mededeeling deed omtrent
de beschadiging van den spoorwegdam
in Zuid-Bevelaod ten gevolge van dijk
doorbraak op 12 Maart jl. en omtrent
de verschillende phasen van deze gebeur
tenis na en wjjst de middelen aan, die
meermalen moesten worden aangewend
om erger te voorkomen of het gevolg
van nieuw opkomende vloeden te keeren.
Uit een en ander big kt duideljjk hoe
veel krachtsinspanning is moeten worden
aangewend om niettegenstaande de opko
mende belemmeringen, vooral het te
Bergen-op-Zoom voorgevallen spoorweg
ongeluk, na één maand tgd het spoor
wegverkeer in den normalen toestand
terug te brengeD. Dit resultaat is voor
een groot deel te danken aan het krach-
tig optreden en den jjver van bet perso
neel. Ten slotte deelt spr. mede, dat al
wordt ook overgegaan tot dicbtiDg van
al de gaten in de beide geteisterde pol
ders, het niet raadzaam geoordeeld wordt
het baanvak te laten zooals bet thans in
ho tdzaak gereed isaan den spoorweg
weDScht men zulk een pre fil te gever, dat
deze bg eventueele doorbraak van den
zeedgk tegen afslag zal zgn gevrjj waard.
Omtrent het daartoe noodig geoordoelde
profil is men bet met de Regeering eens
geworden en zal weldra de ministerieele
vergunning tot uitvoering daarvan worden
aangevraagd.
De heer Koopman deelde vervolgens nog
in het kort mede wat de spoorwegmaat
schappij harerzijds beeft gedaan om zoo
spoedig en volledig mogelijk in de be
hoefte van het verkeer te voorzien.
Rilland* Om de noodlijdenden van
den watersnood in de verschillende ge
meenten van Zeeland zooveel mogelijk
naar denzelfden maatstaf schadeloos te
stellen voor verloren of beschadigd buis-
raad enz., zullen enkele leden van de
bestaande watorSDOodcommiBbies te Goes
vergaderen en van gedachten wisselen.
Van hier zgn daarvoor gekozen de hrn.
J. J. v. Gorsal en W. Griep.
Driewegen. Ook in deze gemeente
wordon in den laatsten tijd pogingen aan
gewend om to geraken tot het oprichten
eener Christelijke School. Een voorloopig
bestuur schijnt zich met de leiding der
zaken belast te hebben, terwijl jl. Maan
dag de eerste vergadering van belang
stellenden heeft plaats gehad.
Ellewoudsdijk. Voor de betrekking
van waterbouwkundig ambtenaar alhier
hebben zich 14 sollicitanten aaügemeld.
Uit de Pers.
Het Troelstra-Congres.
Onder bovenstaanden titel bevat De
TelegraaJ een artikel, waarin de scbr jjver
betoogt, dat het jongste congres der S.
D. A. F. veilig het Troelstra-Congres
genoemd xou kunnen worden. Wie de
debatten heeft gevolgd, zegt de schrijver,
moet tot de overtuiging komen, dat de
soc.-democrati8che beweging ten onzent,
dat de sociaal-democratische arbeiders in
♦Pieter Jelles", zooals velen, vooral van
z'n Friesche vrienden, hem gemoedeljjk
noemen, hun hoogeten en besten leider
erkennen, zgn politiek als de bunue aan
vaarden, zgn vurig bruisend idealisme
verkiezen boven de theoretische dog
matiek van anderen, hoe zjj bèm, hun
temperament-vollen kampioeD, willen
volgen op de wegen, die hij hun zal
voorgaan. Het Paaschcongres is de onbe
twistbare triomf geweeBt voor de politiek
van den leiderhet heeft zich uitge
sproken tegen een groep, welker invloed
ontwijfelbaar wassende is in de partg,
en daardoor aan mr. Troelstra een zede-
ljjken steun geven.
En na er dan op gewezeD te hebben,
dat waarachtig leider niet is hg, die door
hooge wetenschappelijke ontwikkeling met
hoofd en schouders uitsteekt boven bet
volk, maar bg, tot wien de zielen uit-
Buitenland.
Ze moeten wijken.
De moordenaars van den vorigen Koning
van Servië moeteD, ondanks hun invloed
en ondanks al wat de tegenwoordige
Vorst hun is verschuldigd, wjjken voor
den drang van binnen- on buitenland.
Men zegt >op eigen verzoek", men is
overtuigd, omdat het niet anders kan
maar de Koning heeft enkele van de
voornaamste samenzweerders ontslagen
uit hun dienst. Coder hen is de bekende
kolonel Maschin, schoonbroer en moor
denaar van Koningin Draga, en verder
noemt men Popovitch, Solarevitch en Kos-
titch, bekende mannen uit dat konings
drama.
Het is nog de vraag of Engeland te
vreden zal zgn met deze gedeelteljjke
voldoening aan zjjn eisch en de betrek
kingen met Servië" weer zal aanknoopen.
Maar, wat bet binnenland betreft, zal een
verandering van ministerie ongetwgfeld
volgen een radicaal ministerie kan de
erfenis van het vorige aanvaarden. Voor
hoe lang Ja, dat is in een land als
Servië op geen stukken na te voorspellen
Arbeidersbeweging.
Het zou niet te verwonderen zijn, wan
neer heel de arbeidorswereld, dat wil
zeggen de wereld van handarbeiders en
anderen, die in dea regel onder het woord
proletariaat" worden verstaan, de oogen
hebben gericht naar Frankrjjk. Daar
wordt een zeer ernstige str|jd gestreden
voor erkenning der vakbonden, voor hon
ger loon en korter arbeidstijd. Hel is
een zuiver economische strjjd, zooals er
veal nog zullen moeten worden gestreden,
eer de arbeidsduur matig, het loon be
hoorlijk zal zgn.
Het zgn in het Noorden van Frankrgk
de duizenden mjjnwerkers, die den strgd
hebben aangebonden en door den afschuw
en den schrik, die de ontzettende ramp
van Courrières heefc verwekt, is die strgd
aan de zjjde van de arbeiders een woeste
Btrjjd geworden een strgd met geweld,
met wild verzet. Dat is ongetwgfeld in
hun eigen nadeel en een van de slechtste
zaken, die zoo'n strgd kunnen bederven.
Een verzachtends omstandigheid is
zonder twjjfel, dat de arbeidersbevolking
zich door de mijnramp opeens daideljjker
dan ooit is bewust geworden van het
gevaar, dal zjj loopen onder den grond
en in de fabrieken, terwjjl daarbjj komt,
dat de mjjnmaatsehappijen hoogo divi
denden kunnen uitkeeren en de lóonen
gering zgn.
Toch is niet te verdedigen het geweld,
waarvan wjj onder de vGemengde Be
richten" melding maken en maakten
te roemen valt de houding van de mili
tairen, die zich maar moesten laten mis
handelen en verwonden en geen schot
mochten lossen. Natuurljjk gaat de krnik
zoo lang te water, tot ze breekthet
geweld is met geweld beantwoord en tal
van raddraaiers zgn in arrest gesteld
Dat heefc dadel jjk al goed succss gehad,
want in geen 24 uren is de orde verstoord.
De stakingsbeweging heeft daarmee
Crimin.ele Roman
TAN
K. OETH.
De jonge dokter schepte weer moed.
»D»n is er zeker nog njets verloren,"
zei hg geruststellend. »M*ar wg mogen
wal niet langer aarzelen. Naar ik hoop
hebben onze paarden niet van de ge
legenheid gebrnik gemaakt om op eigen
hontje een kleinen tocht te ondernemen.
De bezorgdheid was gelukkig onge
grond. Zg vonden de twee paarden kalm
grazend op de helling van den heuvel
en nadat Editha zoo goed en zoo kwaad
als het ging haar haar opgestoken had,
hielp bg haar in het zadel.
Hg was van plan geweest om met haar
naar het slot terug te keeren. Maar toen
hg op het punt van zgn paard te be
stegen, zgn blik langs zgn kleeren liet
glijden, veranderde hg van besluit. »In
dien toeBtand mag men mg niet in jouw
gezelschap zien," zei hg. »Je znlt alleen
moeten gaan, lieveling. Maar ik volg
je dadelijk en ben zeker vroeg genoeg
thuis om je, zoo noodig, te beschermen."
Hg leidde haar paard bjj den tengel
naar beneden want ofschoon hij wist dat
zij eene uitstekende amazone was, had
de namelooze angst dien hg had uitge
staan ham zoo aangegrepen dat hg het
Hotst eiken stap van baar paard geleid
niet to makoD, want deze breidt zich uit
naar Lorient, naar Vannes en naar
Clermont-Ferrand. In Toulon wordt ook
meer en meer gestaakt en men twjjfelt
er niet meer aan of de bedoeling is zoo
veel mogelijk arbeiders van alle vakken
het werk te lat n staken tegen 1 Mei.
De regeering heeft al de noodige maat
regelen genomen om dien dag de rust te
handhaven en zal toonen, dat zjj zich de
macht niet uit handen zal laten nemen.
GOES, 25 April 1906
De Koningin heeft Maandag den
nieuwbenoemden commissaris der Konin
gin in Zeeland, mr. Dgckmeester, als zoo
danig beëedigd. De heer eu mevr. Dgck
meester dineerden dien dag op Get Loo.
De minister van binnenlandscbe zaken,
de heer Rink, biedt deze week in het
hotel De Twee Steden den nieuwbe
noemden Commissaris der Koningin in
Zeeland, vóór zgn vertrek naar Middelburg
een afscheidsmaaltijd aau bij bet neder-
leggen van zgn betrekking van secretaris
generaal bjj het departement.
Voor deze gelegenheid zgn o. a. tot
deelneming uitgenoodigd de leden van
de beide Kamers der Staten-Generaal uit
Zaelandde oud-minister van binnen-
landsche zaken onder wiens bestuur de
heer Dgckmeester het secretariaat-gene
raal vervulde, zoomede diens ambtsop
volger, de secretaris-generaal baron van
Lynden.
De Maatschappjj tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen heeft besloten, hat spe
ciaal tarief, thans geldend voor leerlingen
van ambachtsscholen en van industrie-
en huishoudscholen voor meisjes, ook
van toepassing te verklaren ten behoeve
van jongelieden, die tuin- en landbouw-
cursussen bezoeken.
Uit het jaarverslag over, 1905 van
de visscherijen op de Schelde 6D de
Zeeuwsche Stroomen bijj.kt dat betafge-
loopen jaar over het algemeen een goed
jaar genoemd kan worden.
De meeste visscherjjen gaven reden tot
tevredenheid, behalve de weervisscherijen,
die ten ondergang gedoemd schjjnen. De
mosselvisschers hebben reden om over de
afgaloopen campagne tevreden te zgn, al
valt het te betreuren dat de zaadval op
de Schelde en Zeeuwsche stroomen dit
jaar zoo gering was. De garnalen vangst
was wel iets minder, doch de prijzon
waren hoog8r dan in 1904. Alleen de
oesterhaudel leverde slechte prjjzen op,
al was de vangst meer dan in vorige
jaren.
De Petersburgsche correspondent
van de NR. Ct. schrjjft:
Op initiatief van ds. Pantekoek schenkt
de Hollandsche gemeente hier ter stede
5000 roebel ten behoeve van de slacht
offers van den watersnood in Zeeland.
Zondag werd te Utrecht, onder
voorzitterschap van mr. H. P. Marchant,
de jaarvergadering gehouden van den
Vrjjzinnig-Dcmocrati8chen Bond.
De voorzitter hield een openingsrede,
waarin hij de overleden voormannen der
partg herdacht, den verkiezingsstrijd in
zou hebben.
Hg wachtte een paar minuten en volgde
haar dan langzaam.
Hjj had ongeveer de helft van den weg
afgelegd toen bjj voor zich op het pad
een ruiter zag aankomen. Met een gevoel
van misnoegdheid herkende hjj hem als
dan zoogenaamden luitenant von Stahl
aan wiens hoedanigheid als politie-ambte-
naar hjj al lang in het geheel niet meer
twjjfelde. Hjj zou hem gaarne ontweken
hebben maar het smalle pad bood daartoe
de gelegenheid niet aan en de ander
moest hem trouwens al lang gezien hebben.
En dus zette bij zgn paard aan om
hem zoo gauw mogeljjk voorbjj te komen
en ten minste een gesprek te vermjjden
dat hem onder de gegeven omstandig
heden natuurljjk uiterst pjjnljjk zou zgn.
De luitenant vergenoegde zich ook met
eeu beetje op zjj te gaan en hem zwjjgend
doch beleefd te groeten. Maar hjj wierp
den dokter, die daar zoo Blordig aange
kleed en zonder hoed op het voor hem
gezadelde paard zat, een langen, door
dringenden blik toe. Het gevoel, dat Hal-
lenstein na die ongewenschte ontmoeting
bijbleef, was des te onaangenamer omdat
hjj er niet aan kon twjjfelen dat de
luitenant even te voren Editha was tegen
gekomen en misschien ook op haar ge
zicht de doorgestane opwinding gelezen
had.
XV.
Nadat hjj aan een tuinmansjongen, dien
hg in het park tegenkwam, zgn paard
had overgegeven, legde Hallenstein het
laatste gedeelte van den weg te voet af
Het gelukte hem onopgemerkt in zgn
kamer te komen en zgn toilet zoo ver in
orde te brengen, dat hjj zich aan de
andere bewoners van het slot kon ver-
toonen.
Hjj vond de grafeljjke familie en dokter
Goff nog aan het ontbjjt. Editha scheen
al een oogenblik binnen te zjjn, en de
kalme toon, waarop het gesprek gevoerd
werd, waB hem, tot zjjne groote verade
ming, een bewjjs, dat haar afwezigheid
niet opgemerkt was geworden. In elk
geval zou zjj den brief al wel vernietigd
hebben en was er dns op dat punt niet
meer te vreezen.
Het ontbjjt duurde niet lang meer.
Graaf Schlochter, die in de laatste dagen
zeer weinig spraakzaam en opgewek* was
geweest, zag er vandaag nog somberder
uit dan anders, en de gravin had schjjn-
baar een heel slechten dag. Zjj antwoordde,
wel is waar op Hallenstein's belangstel
lende vraag naar haar gezondheid, met de
verzekering, dat zjj zich niet minder ge
voelde dan anders, maar toen zij van
tafel opstondeD, verzocht zg tooh Editha
ha"ix gezelschap te houden, een verzoek,
dat zg alleen deed, als zg bgzonder veel
pjjn had. Voor Hallenstein was daardoor
alle kans verkeken om zjjn aangebedene
voor zgn samenkomst met Hndetz nog
eens te spreken en alleen door oen bg
zonder handige kunstgreep gelukte het
hem haar nog even toe te fluisteren toen
zo do eetkamer uitging »Moed, lieveling
alles zal heusch terecht komen
Dat was een troost, die hjj eigenijjk,
tegen beter weten in, uitsprak. Want zgn
geloof in een gelukkigen aflbopwas niet
zoo zeker, als bjj baar aan bet verstand
wilde brengen. Er was eigenijjk geen
quaestie van een vast plan, hjj moest
alles aan oen gUDstig toeval overlaten.
Maar hjj had het onwrikbaar beslnit ge
nomen om het gevaar, tot eiken prjjs,
van haar dierbaar hoofd af te wendeD,
en sedert hg zeker was van haar liefde,
voelde hg ook de kracht in zich om haar
te beschermen.
Zjj had hem gezegd dat de ex-secretaris
haar om één uur verwachtte. Hij had dus
nog een paar uur den tgd om op een
gelukkige ingeving te kunnen hopen.
Maar nauwelijks had bjj zich in zjjD
kamer teruggetrokken, of de knecht kwam
hom vertellen, dat er een bode nit het
dorp Herstel witz was, die een brief voor
hem had van dokter Hagemann. Hallen
stein liet den man binnen komen en las
het briefje van zgn collega, dat schjjn-
baar in groote haast geschreven was.
Er werd hem daarin, met veel nadruk,
om zjjn hulp gevraagd bg een moeielgke
operatie, die nog in den loop van den
middag moest gebeuren in geval men den
patient het leven wilde reddeD en dokter
Hagemann, die in Grenzberg woonde,
voegde er het verzoek bjj, dat zjjn col
lega chloroform zou meebreDgPD en eenige
nador omschreven instrumenten, daar bg
ten gevolge van de gebrekkige inlichtin
gen van den aard der ziekte niet alle
benoodigdhedfu bg zich had.
Het was zjjn plicht als dokter om aan
dat verzoek te voldoen. Er was geen
quaestie van ontwjjken, want hg wiBt dat
het dokter Hagemann onmogeljjk was er
een anderen collega bjj te halen, in geval
hjj zjjn hulp weigerde. Dat gedwongen
uitstel vond hg vreeselgk maar bg gaf
de hoop nog niet op, dat het hem mogeljjk
zou zgn om op het vastgestelde oogen
blik op de plaats der bijeenkomst te zgn.
Hg ging naar graaf Schlochter om hem
een rjjtuig te vragen voor den rit naar
Herstelwitz, en het trof al bgzonder goed,
dat de graaf juist last bad gegeven om
voor zichzelf een rjjtnig te laten inspan
nen. Toen Hallenstein hem den brief van
den dokter liet zien, stond bg het hem
vriendeljjk af, en dus kon deze vjjf minuten
later afrgden. Hjj had Editha niet meer
gezien en hjj had ook geen gelegenheid
om haar een boodschap te doen toekomen,
maar hg was er zeker var, dat zjj haar
moeder niet zou kunnen verlaten en zjj
had hem bovendien beloofd, dat zg niet
naar het rendez-vous in het paviljoen
zou gaan.
Zoowel zgn cfllega als de familieleden
van den zieke hadden al met ongeduld
op hem gewacht, maar hjj kwam gelukkig
nog niet te laat en de moeiljjko operatie
gelukte prachtig. Zoo snel als bg het in zgn
eigen belang gewenscht zou hebben, ging
het echter niet en het' was slechts een
kwartier voor het vastgestelde tjjdstip,
toen hij zich eindeljjk aan de dankbe
tuigingen der gelukkige familieleden kou
onttrekken.
(Wordt vervolgd.
