1906 N°. 41.
Donderdag 5 April.
938le jaargang.
GOESCHE
COURAIVT.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
'UDe uitgave dezer Courant geichiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoad,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen all buiten Goei, 8,2$.
Afzonderljjko nommeis 5 cent.
Inzending van advertentiSn vóos- 2 uren op den dag der
uitgave.
De prjjs der gewone advortentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels k 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 oent per regeL
Het Arbeidscontract.
ui.
Bg de behandeling van het arbeids
contract in de Tweede Kamer is in elkaar
gezet eene regeling der aangelegenheid
van de arbeidersreglenaenten, die bewer
ken zal, dat de arbeider daarmede niet
onverhoeds wordt besprongen en dat hg
op de vaststelling ervan invloed kan uit
oefenen.
In haar geheel komt deze reglements-
quaestie aan de orde als de nieuwe arbeids
wet onder handen wordt genomen.
Maar in afwachting van de indiening
eener voordracht tot vorplichtstelling van
fabrieksreglementen on omschrijving van
hnnnen inhoud, is alvast in dit ontwerp
de zekerheid geschapen, dat een arbeider,
die in dienst treedt van een fabrikant of
werkbaas, bohoorljjk kenuis krggt van
het reglement, dat bg dien werkgever
geldt, zoodat deze niet, als 't in zjjn
k aim te pas komt, den arbeider «aen
prullig stukje papier" onder den neus
kan hoaden, dat hg hem doet kennen
als «het regiement" waaraan de arbeider
onderworpen is. Over deze reglementen
zal voorts het licht dor publiciteit schgnen.
En de arbeider zal ook niet meer met
plotselinge wjjziging van het reglement
worden overvallen.
Edoch, sommige leden, vooral de sociaal
democratische, betwijfelden of hiermede
genoeg was gedaan. Uit het overleg tus-
schen de verschillende partgen is daarop
nog een nieuwe waarborg voor de ar
beiders, met batrekking tot het reglement,
voortgekomen, belichaamd in een amen
dementSchaper, dat met 57 tegen 11
Btemmen is aangenomen. Dit amendement
bepaalt, dat een nieuw reglement, 't welk
gedurende de dienstbetrekking wordt vast
gesteld, of een bestaand reglement, dat
in dien tgd wordt gewgzigd, voor den
arbeider slechts verbindend zal. .zijn, als
hem kort vóór de vaststelling een vol
ledig exemplaar van het ontwerp koste
loos ter inzage is verstrekt voor zoodanigen
tgd, dat hg zich over den inhoud ervan
behoorlgk heeft kunnen beraden.
Vorder is de bedoeling van dit con
tract, geen twgfel over te laten nopens
de rechtsgeldigheid en de verplichting
tot eerbiediging van eone soort van over
eenkomst, die in het ontwerp is gedefi
nieerd als «eene regeling, getroffen door
een of meer werkgoverB of eene rechts
persoonlijkheid bezittende vereeniging
van arbeiders, omtrent arbeidsvoorwaar
den, bg het aangaan van arbeidsovereen
komsten in acht te nemen."
Waar zulk een collectieve overeenkomst
is gesloten en tusschen den werkgever
en den individueelen arbeider een beding
is genaakt, strjjdig met haren inhoud,
zal, volgens het ontwerp, de kanton
rechter dit beding op de daartoe strek
kende vordering van ieder d >r partgen
de werkgever zelf uitgesloten
nietig moeten verklaren.
Den socialisten ging dit niet ver ge
noeg, die absolute nietigheid viHangd^n
28 fEÏÏILL^rON.
GRAA.F UDO,
Crimineels Roman
van
K. ORTH.
Ulrioh had zjjn vroolgken vriend nog
nooit op zoo'n somberen toon hooren
Bproken en dus moesten zgn woorden een
des te dieper indruk op hem maken.
»Lieve hemel", riep hg ontsteld uit,
«wat iB er gebeurd Deminger heeft je
toch het contract niet opgezegd?"
>0, als het niet erger was dan dat
Een engagement bg zoo'n kermistroep
kunnen we eiken dag wel krjjgen. Maar
waar vindt men tegenwoordig iemand,
die bereid is borg te big ven voor drie
duizend mark."
«Ben je in geldverlegenheid, Heinz.
Heb je schulden
«Ja, wjj hebben schalden. Ik moet wel
iu het meervoud spreken, want het gaat
mjjn arme zuster evengoed aan als mjj-
zelf. Maar je hoeft ons daarom nog niet
voor lichtzinnige verkwisters te bondon.
Die schuld stamt nog uit den tgd toen
mgn moeder nog leefde. Ik moest op
een dag voor haar in de bres springen
om haar van den ondergang te redden
en daar de edele mensohenvriend, die
ons het geld verschafte geen genoegen
nam met mgn eerlgken naam alleen, moest
mgn zuster de schuldbekentenis oak
onderteekenen. Nu vervalt zg en die man
is als een tweede Sbylock, wat het op-
eischen van zgn geld betreft. Als ik niet
betaal of hem een nieuwe borg stel, zal
van ieder beding, buiten het collectieve
arbeidscontract, dat zij daarenboven an
ders wilden defioieereD dan wordt gedaan
in het ontwerp, waarin hun vooral de
rechtspersoonlijkheid hindert, die deze
minister er in heeft gebracht.
Twee volle dagen beeft de Kamer met
dit onderdeel zich bezig gehouden. Hier
bij ontspon zich eene voor juristen aller
belangrijkste discussie, doch voor niet-
juriBten is het alleen belangrgk, dat het
regeeringsvoorstel er ongehavend is door
gegaan.
Buitenland.
Te veel vrijheid.
De Zuid-Afrikaansche koloniën van
Engeland genieten voor een deel, en ver
moedelijk na niet te langen tgd alle, recht
van eigen bestuur, autonomie. Dat is heel
mooi 6D heeft al veel bggedragen tot den
bloei van die koloniëo, maar wanneer
de vrjjheid wordt misbruikt, begint men
toch te verlangen naar een recht van toe
zicht van het moederland.
Zoó is die quaestie onlangs in Enge
land aan de orde gekomenin Natal
wordt van de inboorlingen een steeds
zwaarder hoofdgeld gevraagd en meer en
meer toonden die inboorlingen weinig
lust die belasting op te brengen. De
hoofden werden toen voor de betaling
verantwoordelijk gestold en dat met een
gestrengheid, die de inboorlingen veront
waardigd naar de wapenen deed grijpen.
Onlusten waren hot gevolg en botsingen
met de politie hadden plaats, in welke
botsingen eenige politieagenten om het
leven kwamen, maar nog meer inboor
lingen. Daar intusschen in Natal door
de regeering de staat van beleg was af
gekondigd, kroeg een krjjgBraad te oor-
deelen over 12 inboorlingen, schuldig
geacht aan den dood van den politieman,
en deze, met de aan krjjgsraden gebrui
kelijke gestrengheid geoordeeld, hoorden
het doodvonnis uitspreken.
De regeering van Natal zou tot bet
voltrekken daarvan overgaan, toen opeens
de Engelsche regeering door den commis
saris van Natal het vonnis voorloopig
ophief. Groote verontwaardiging in Natal,
in de Kaapkolonie en in de gelederen
van de vrienden der koloniale rjjke kee-
ren in het moederland. Men riep over
schending van do autonomie, over de
gevolgen van zoo iets tegenover de in
boorlingen, die nu zouden meenen de
baas te zgn, enz. enz. En werkoljjk heeft
de Engelsche regeering toegegeven en de
uitvoering van het vonnis goedgekeurd.
Op een barbaarsche manier zgn nu in
Natal 12 inboorlingen gefusiloerd, die
in een gevecht, waarbjj van de hunnen
sneuvelden, een Eogelsch politieman had
den gedoodHet graf van de ongelukkigen
was gegraven bg de plaats, waar men
ben fusileerdehoofden van stammen
werden gedwongen de executie bg te
wonen, een neger was genoodzaakt de ver
oordeelden van de gevangenis naar de
plaats van het doodschieten te vervoeren.
hg gerechteljjk tegen ons optreden en
ons alles afnemen, wat wg bezitten. Onze
sieraden, onze tooneelcostumes, kortom
alles alles I Het is om in het water
te springen, niet
«Het is verschrikkelijk Maar ge moogt
het in geen geval zoo ver laten komen.
Dus daarom had juffrouw Elsje gehuild
en daarom voelde zg zich zoo ongelukkig
Het is niet goed van je Heinz, dat je
haar in een dergeljjke zaak gewikkeld
hebt."
De tooneelspeler wierp hem een loeren
den blik toe «Zoo had ze gehuild
Heeft ze misschien verder ook nog haar
hart voor je uitgestort Heeft ze zich
misschien over mjj beklaagd?"
Ulrich had spjjt over zgn onvoorzichtige
uiting, maar hg was zoo onhandig op
het pnnt van liegen, dat het al heel
ongeloofeljjk klonk, toen hg zgn woorden
haastig ontkende.
>Nu, ik zou ook niet weten, welke
aanleiding ze daartoe zon hebben," zei de
acteur op scherpen toon. »Men moet niet
to veel geven om een sentimenteele be
vlieging, beste Ulrich Als alles niet van
een leien dakje gaat, dan zegt een meis
je dikwgls dingen waarvan ze,, een uur
daarna bjjna niets meer weet."
»Maar na hetgeen je mg daareven
verteld hebt, is haar opgewondenheid dit
maal zeer begrijpeljjk en gerechtvaardigd
Zeg mjj in 's hemels naam, Heinz, watje
doen wilt, om haar van die vreoselijke
zorg te bevrjjden."
Als ik dat wist, dan zou ik je niet
lastig gevallen zgn met die quaestie. Maar
ik weet er niets op. Die man is bereid
de bekentenis te prolongeeren als ik hom
in plaats van de handteekening mjjner
Mogolijk zullen nog 16 inboorlingen vol
gen, want de Engelschen in de koloniën
zgn verschrikkelijk benauwd voor de Kaf
fers en willen door bloedige straffen
waarschuwingen nitdoelen.
In het Lagerhuis verdedigde de regee
ring zich over ha.ir verandering vaD hou
ding door de opmerking, dat gebleken
was, dat het vonnis in orde was en zg
er dus niets aan kon doen
In Venezuela
schijnt een opstand, gericht tegen de
dictatuur van president Castro, te zullen
beginnen. Tot nog toe heeft Castro zich
goed weten te handhaven, maar het is
de vraag of het hem ook na zal gelukken
president te bljjven: de handelingen van
hem en zgn vriendjes hebben velen in
het land benadeeld en hem vele vganden
bezorgd. Generaal Hernandez moet in
Trinidad de gelegenheid afwachten om
Castro te kunnen aanvallen.
Voor Frankrijk is dit een gunstig tjjd-
stip het land te straffen voor de brutali
teiten tegenover de vertegenwoordiging
van Frankrjjk.
GOES, 4 April 1906.
Het aantal leerlingen dat zich aan
gegeven heeft voor de afdeeling dim
meren", aan da Ambachtsschool alhier,
is zóó groot, dat er nagenoeg l/3 zal
afgewezen moeten worden. Dit is zeer
zeker te betreuren, maar nood breekt wet.
Aangenomen zullen worden de leer
lingen nit die gemeenten, welke jaar-
ljjksch subsidie aan de school verleenen.
Toen enkele jaren geleden aan de
buitengemeenten subsidie gevraagd werd,
achtten de meeste gemeentebesturen het
belang der school niet zóó groot, dat
aan hot verzoek kon worden voldaan.
Slechts enkele meenden, dat deze inrich
ting wol van belang was, en subsidieerdon.
Eéa zelfs ('s-H. Abtskerke) begon met
f60 als jaarljjksche bgdrage. Welnu, deze
gemeenten genieten nu van hun juist in
zicht. De ouders van de aangegeven leer
lingen te Kloetinge, Schore, Wolfaarts-
djjk, Kortgene enz. zullen dit echter wel
onaangenaam vinden.
Flinke subsidiën van de dorpen op
Noord- en Zuid-Beveland zullen allicht
helpen om de school eventueel uit te
breiden, zoodat alle leerlingen geplaatst
kunnen worden.
De Staats-Courant no. 78 bevat de
wjjzigingen in de statuten der naamlooze
vennootschap «De Kanter en Hordjjk's
Bank" te Goes.
Naar aanleiding van het bericht in
ons vorig no. omtrent het voorgevallene
bij den vergulder De Jong, deelt men ons
mede, dat gisteravond patroon en weik-
lieden bet eens zijn geworden omtrent
uitbeeren van loon. De werklieden zjjn
daarop weer aan den arbeid gogAai. Zij
ontvangen iD den ve-volge iets hooger
loon, daa zg tot heden hadden.
De Tweede Kamer, die voornemens
is a.s. Vrgdag op reces uiteen te gaan,
zuster, die van een man verschaf, die
ter goeder naam on faam bekend staat.
Nu zou ik even als Diogenes met eeD
lantaren kunnen uitgaan om dien redd«r
te zoeken, maar ik vrees zeer, dat dit
vergeefsche moeite zou zgn."
Ulrich liep opgewonden op en neer.
Men kon aan zgn gezicht zieD, hoezeer
hg in zgn gedachten verdiept was.
Eindeljjk bleef hjj voor Col me r staan.
«Wanneer zondt ge het geld moeten
hebben, Heinz
«Van avondluidde het droge ant
woord. «Het is de laatste termjjn. We
kannen het bezoek van den deurwaarder
morgen al verwachten."
«Van avondherhaalde Ulrich oüt-
steld. «Neen, dat is onmogeljjk Groote
God, had het me maar eon week eerder
gezegd 1"
«Hoe kom je er bg, dacht je misschien
dat ik je in het vertrouwen genomen
heb, omdat ik me verbeeld, dat je een
Croesus zjjt, die zgn hand maar in zgn
zak behoeft te steken om er eenige bil
jetten van duizend mark uit te halen
Ik weet heel goed, dat je een even arme
drommel bent als wg. Maar als je wer-
kelgk van plan waart ons te helpen dan
zou dat op een andere manier kunnen
gebeuren
«Zeg mg op welke wjjze en het is al
zoo goed als gedaan."
«Nou, je hebt immers geboord dat er
een nieuwe schuldbekentenis geteekend
moet worden. Zet jij daar je naam onder,
dan hebben wg weer een poosje rust!"
Ulrich Posta stond er zoo ontsteld en
verslagen bg, alsof iemand hem een slag
gegeven had. «Dat, dat gaat niet
Heinz", mompelde hjj, «dat is ongelukkig
tot de laatste week van April, of wellicht
tot de eerste week van Mei, denkt na
hervatting van het werk nog een viertal
zittingweken noodig te hebben voor de
verdere behandeling van het arbeids
contract.
Ook bestaat het voornemen in die
periode de wjjzigin& van de wet op de
personeele belasting aan de orde te
brengen.
Men schrijft aan het N. v. d. D. nit
Tilburg
De bekende volksredenaar pater Celes-
tinus, van de orde der Capucjjners, is
tot het Protestantisme overgegaan en
hoeft zich aangesloten bg den Evangeli-
schen Bond te Frankfort.
De Koningin en de Prins zgn Maan
dag uit Den Haag vertrokken voor het
gewone zomorverbljjf op Het Loo. Te
half één kwam de vernieuwde koninkljjke
trein met de hooge reizigers aan Het
Loo aan.
Te Amsterdam is de eerste groote
vergadering gehouden van het onlangs
opgerichte «Nederlandsch Verbond van
VakvereeDigingen", waarvan voorzitter is
de heer Polak, ook voorzitter van den
«Alg. Ned. Diamantbow. Bond". Een van
de voornaamste besluiten, die werden
genomen, is wel, dat het Verbond geen
actie zal roeren voor algemeen kiesrecht
en dus geen politieke propaganda-vereeni-
ging zal zgn. Tot secretaris is benoemd
de heer J. Oudegeest, voorzitter van de
«Ned. Vereen, v. Spoor- en Tramweg
personeel", die in Amsterdam zal gaan
woneD.
De Duitsche keizer woonde Maan
dag te Krefeid den intocht van een daar
in garnizoen komend regiment huzaren
bg. Onze Koningin maakte van die ge
legenheid gebruik den Keizer te doen
begroetendaarvan vermeldt men het
volgende
«In het Casino ontving do keizer het
Nederlandsche gezantschap, bestaande nit
den minister van Staat, generaal Bergan-
sius, den generaal-majoor Smeding en
den Juitenanl-kolonel van het huzaren-
regiment in Venloo, Westenberg. Gene
raal Bergansius hield in het Franscb eon
toespraak tot den keizer, waarop deze
antwoordde. De keizer verleende generaal
Bergansius het grootkruis van den Rooden
Adelaar, generaal Smeding de orde van
den Rooden Adelaar met de kroon, en
den luit.-kolonel Westenberg de kroon
orde tweede kla6se. Bjj het feestmaal zat
generaal Bergansins nevens den keizer,
die een «hurrah" op koningin Wilhelmina
uitbracht.
Dinsdagavond is in eene te Mid
delburg gebonden vergadering van de
vrgzinnig-democratische kies vereeniging
met algemeen* stemmen candidaat gesteld
voor de vacature in de Provincialo Staten
van Zeeland de heer H. P. den Bouw
meester, wethouder van Middelburg en
voorzitter van het polderbestuur van
Walcheren. k
geheel onmogeljjk."
De acteur lachtte spotachtig. «Nu ja,
dat dacht ik wel. Men weet wel, wat
men te verwachten heeft van de dienst
vaardigheid zjjner goede vrienden. Mooie
praatjes zgn goedkoop. Het is alleen
maar jammer, dat men daar zoo vervloekt
weinig mee beginnen kan. Hoe zoudt gjj
het gevonden hebben, als ik, toen gjj mjj
te Reichenberg om mgn stem bjj den
directeur verzocht, ook niets geantwoord
had dan dat dit ongelukkig heelemaal
onmogeljjk was.
Het offer, dat ik nu van je verlang, is
niet grooter dan dat ik jou indertjjd ge
bracht heb, want ik moest er uitdrukke
lijk borg voor big ven, datje den directeur
niet tot last zoudt worden in geval je
contanten opraakten. Maar waarom zon
den wjj er nog langer over spreken het
is de oude geschiedenis van den dwaas,
die op dankbaarheid hoopt". Hjj stond
op alsof hjj wilde weggaan, maar Ulrich
die er wanhopig uitzag, hield hem tegen.
«Toe, bljjf nog even, ik zal alles doen,
wat ik kan. Als het maar niet juist dat
moest zgn Je weet niet, wat je van mjj
verlangt".
«Nn maar wat verlang ik dan voor
bjjzonders? Een pennestreek, anders niets.
Want het is natuurljjk niets dan een for
maliteit. Die schuld vervalt eerst over
zes maanden en tegen dien tgd heb ik
er wel wat op gevonden. Daarenboven
krjjgt niemand die bekentenis te zien,
behalve degeen, voor wien hjj bestemd
is. Het gevaar waaraan je je biootBtelt,
iB dus al heel garing".
«Bestaat er gei r- anderen itweg, heusch
niet Moet je die bekeutei is van avond
vertoonen
De centrale antirevolntionnaire kies-
vore£niging stelde voor Middelburg can
didaat den heer C. Verhage.
Voor het district Vlissingen zjjn can
didaat gestold van vrjjz. zjjde de heer
A. J. van Ockenburg, van anti-rev. zjjde
de heer G. v. d. Putte, beide te Vlissingen.
Vrgdag is de candidaatstelling, 20 April
is de stemming.
Naar uit 's-Gravenhage aan de
Midd. Ct. wordt gemeld, is er sprake van
een officieel bezoek der Koningin en vaa
den Prins aan Zeeland in den aanstaanden
zomer. De juiste tjjd daarvan iB nog niet
bepaald. De bedoeling zou, volgens de
Midd. Ct., zgn, behalve Walcheren, Bn-
dere deelen der provincie te bezoeken.
'a-Heer Arendakerke. Het onlangs
geopperde plan om een kolenfonds op te
richten is uitgevoerd het beBtuur bestaat
nit do bb. C. Njjsse, A. BnUin, Jac. van
Hekke, J. van der Male Dz. en P. van
Ham. Er zgn reeds 82 leden toegetreden
de opgaaf voor kolen is reeds zoo groot,
dat van de week of volgende week de
eerste wagonladingen alhier zullen aan
gevoerd worden. Dinsdagmiddag iB hot
vervoer per hectoliter aanbesteed.
Boraele. In de Maandag gehouden
vergadering van den djjkraad voor de
waterkeering van het caiamiteuze water
schap Ellewoudsdjjk-Bor8elo werd kennis
genomen van het bezwaar tegen het ma
ken van nieuwe basaltgiooiing op een
djjkvak, dat daarvoor nog niet in aan
merking kon komen.
Een verzoek om kwjjtsebelding van
boete voor te late levering van winter
voorraad wees de djjkraad van de hand.
Nu geen machtiging kon worden ver
kregen om schuld af te lossen, besloot
de djjkraad den geraamden pest in de
begrooting voor geldbelegging te ver-
Heinkenezend. Maandag bield de
afd. v. d. Cbr. Nat. Werkmansbond al
hier hare gewone vergaderiig. Tegen
woordig 22 ledeD. De penningmeester
deed rekening en verantwoording over
de eerste 3 maanden er bleek in kas
f28,33, uitgaven aan zieken bedroegen
f29,40, het goed slot bedroeg f 124,37.
Als lid van bjjstand en toezicht voor
zieken had bedankt ds. Krul. Men be
treurde dat bjj dit deed, omdat de leden
der vereeniging eendrachtig waren in de
meening, dat bij de man was op de
rechte plaats. In de plaats van ds. Krnl
werd nu gekozen dhr. A. Gappon, die
de benoeming aannam. Daarna kwam ter
tafel een concept-program van het hoofd
bestuur, dat werd behandeld.
Uit Batavia werd aan de bladen
geseind
Ongeregeldheden op Bali maken een
expeditie waurschjjnljjk. Bangl ërs deden
een inval in Kar&ng Asem. Kapitein Schut-
stal vertrekt naar Bali, om maatregelen
te beramen voor een gewapend optreden.
«Ja dat heb ik je immers al ver
scheiden malen gezegd. Als bet niet ge
beurt, zgn we morgen een paar bede
laars, die niets anders bezitten dan wat
zg aan hun lichaam hebben. En aange
zien wjj niet kunnen optreden zonder
tooneelcostnmep, zal onze menschlievende
directeur, wiens zaken in den laatsten
tgd toch al slecht zjjn gegaan, ons een
voudig aan den djjk zetten."
Ulrich Posta was overwonnen. De ge
dachten aan de wanhoop waaraan het
geliefde meisje ten prooi zou zjjn, had
zgn laatste gewetensbezwaren tot zwggen
gebracht.
«Als het heel zeker is dat niemand
anders het stuk zal zien en als er geen
ander redmiddel bestaat dan kan je er
mee bjj mg komen, Heinz, dan zal ik
't teekenen."
«Is je dat beusch ernet Zal je er niet
over een half nnr alweer spjjt van heb
ben
«Als ik het je eenmaal beloofd b-b,
is het een uitgemaakte zaak. Ik stel maar
één voorwaarde 1"
«En dat is?"
«Je zuster mag niet weten dat ge mjj
in vertrouwen genomen hebt en dat ik
je mgn handteèkening gegeven heb. Ik
zou het een ondr&geljjk gevoel vinden
als zjj zich daardoor verplicht achtte,
dankbaar te moeten zgn."
«Als je daarop staat, moet ik je het
natuurljjk beloven. Maar als je het goed
vindt, dan zouden we de zaak nu dadeljjk
in orde kannen brengen. Ik een
formulier bg mg zooal* wn noodig heb
ben en het is ii een oogenblik afge
handeld."
W*rdl vervol ja).