1906 N\ 39=
Zaterdag 31 Maart.
935k' jaargang.
Bijvoegsel.
COIHWT
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Qoesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur' R. Gk Rijkens.
De aitgavo dezer Courant geschiedt Maandag-, Woemdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Pcjj# por kwartaal, zoo binnen als buiton Does, 1,2%<
Afzonderlijke nommers 8 cent.
Inzending ven adverterctiën vóop 2 uren op den dsq der
uitgave*
De prjj# der gewone advertentiün is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj#
slecht# tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk»- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regel# 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 30 Maart 1906.
Onder de rubriek «Buitenland".hebben
wjj vermeld, dat Nedorland ter Marok-
kaansche conferentie heeft; bedankt voor
de eer een inspecteur voor de politie te
leveren. Deze weigering is evenwel eenigs-
zins anders dan we uit de telegrammen
konden begrjjpen in het werk gegaan.
De Neue Freie Prtsse deelde dit mede
Bjj behaudeling van het artikel over
het inspectoraat-generaal ontspint zich
een merkwaardig debat.
De Fran8chen schjjnen veel te voelen
voor de keuze van een Zwitserseben staf
officier, maar zitten er wel wat mee in,
dat doei te bereiken, zonder de Neder
landers te krenken. Daarentegen schgn^n
de Spanjaarden de benoeming te wonschon
van een Nederlander. Daarop schaart
Nicholson (Eng.) zich aan den kant d-^r
Franschen. Na een paar vleiende opmer
kingen te hebben gemaakt aan bet adres
van de Nederlanders, geeft hjj te kennen
dat hjj een Zwitser beschouwt als den
bjj uitstek meest geschikten persoon. Dit,
zoowel wegens de neutraliteit van Zwit
serland, als wegens het ontbreken bjj
Zwitserland van overzeescho belangen en
van een vloot.
Hierop wordt er door graaf Welsers-
heimb (O.-H.) de nadruk op gelegd, dat
een keuze van den inspecteur-generaal
uit de aangegeven Staten een van de
belangrjjkBte voorwaarden is, waarop zijn
voorstel is gebaseerd. Hjj kan daarvan
niet afwjjken.
Dit wordt door Von Radowitz beaamd.
Daarentegen verklaarde Révoil, het eens
te zjjn met Sir A. Nicholson.
Ten slotte verklaart jhr. Testa, dat de
Nederlanders bot inspectoraat-generaal
nooit hebben geambiëerd. Eerst in het
voorstel Welsersheimb was dat ambt ter
sprake gekomen."
Bij de gemeentewerken alhier is
tg delg k benoemd tot opzichter de lieer
C. W. J. Wolff, polyt-studeut te Rot
terdam.
Naar De Gelderlvan stollige zijde
verneemt, beBtnat bij de regeering hot
plan- eone enquête te houden naar de
toestanden van het tramwegpersoneel.
Reeds zouden eenige heeren van naam
aangezocht zjjn als lid in de commissie
zitting te nemen.
Heinkenszand. In de Raadsver
gadering van 29 Maart n.m. 2 ure waren
allo leden tegenwoordig. Aan de orde
was de benoeming van een onderwjjzeres
als zoodanig werd benoemd, met ingang
van 1 April a.s., raej. E. E. A. de Vogei
van Breda met 6 van de 7 stemmen.
Den onderwjjzer C. de Koeger werd op
verzoek eervol ontslag verleend met in
gang van 1 Juli 1906, met dien ver
stande, dat, mocht op 1 Juni zjjn plaats
vervuld kunnen worden, zijn ontslag op
dien datum ingaat. Goedgekeurd werd
met algemeen® stemmen de
der gemoentebegrooting voor 1905, be
staande in af on overschrij ving op diverse
posten. Niets meer aan do orde zjjnilo
werd de vergadering gesloten.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Woensdag en Donderdag heeft de Ka
mer zich nog ernstig verdiept in de boete-
qnaestie bjj de behandeling van het ont
werp arbeidscontract. Veel is bjj voorbeeld
gesproken over de vraag of de boeten,
die als schadevergoeding moeten dienen,
aan dezelfde beperkingen moeten worden
onderworpen als de boeten, die dienen
tot disciplinaire straffen. Men weet dat
de heer Van Styrnm er op wees, dat door
deze gelijkstelling in het ontwerp aan
den werkgever groot nadeel kan worden
berokkend.
De disoussies vermelden we maar niet,
want uit die jnridische redeneeringen is
toch geen kort uittreksel te geven, waar
men iets aan heeft. Tot een resultaat is
men ook Donderdag nog niet gekomen,
zoodat ook vandaag bet artikel van de
boeten en de, nog vermeerderde, amen
dementen aan de orde zullen komen.
Er is sedert Woensdag evenwel van
den minister van justitie een wjjziging
van het wetsontwerp gekomen, waarmee
uitdrakkeljjk wordt uitgemaakt, dat onder
.boete" in den zin van dit ontwerp be
grepen wordt het beding van straf of
poenaUteit geljjk het Burgerlgk Wetboek
dat kent in den titel, die over verbin
tenissen in het algemeen handelt, dat
wil dus zeggen dat onder boete begre
pen wordt .zoodanige bepaling waarbg
iemand tot zekerheid van de uitvoering
eener verbintenis tot iets bepaalds ver-
pligt is in geval dozelve niet nagekomen
wordt." De regeering wil dus Bchade-
vergoedings-boeten gelijk stellen met an
dere en aan dezelfde beperkingen onder
werpen niet hooger in één week dan
het dagloon voor arbeiders met minder
dan f4 per dag en voor hen, die wel
meer verdienen rechterlgke beslissing alc
ze de som te boog vinden.
Het amendement van den heer Aul-
berse c. 8. staat niet principieel hier
tegenoverhet wil alleen do maximum
grens der boete verlagen tot een tiende
en die van elke afzonderlijke boete tot
een twintigste van het weekloon.
Het amendement van den heer De
Klerk wil de boeten volstrekt verbieden.
Een amendement van den heer Schaper
wil in hoofdzaak de boeten verbieden
alleen ten opzichte van arbeiders die
minder dan f4 per dag verdienen. Een
ander amendement derzelfde leden wil
door een redacfcioneele wjjziging, waar
tegen de Minister geen overwegend be
zwaar toonde, het karakter van uitzon
dering van boete-oplegging beter wil doon
uitkomen.
Het amendement-Jannink c. s. wil in
alle gevallen rechterlgke tusscbenkomst
mogelgk maken.
Het amendement-De Savornin Lohmau
daarentegen wil alle rechterlgke tusschen
komst schrappen.
Van de meeste beteekenis is ten slotte
het amendement-Van Styrum. Het wil
de geldigheid van het boete-artikel uit-
drukkeljjk indammen binnen de grenzen
van bet begrip der disciplinaire boeten
door inlas9ching van de woorden »in
het belang van orde, gezondheid en
veiligheid".
Op dit amendement is oen sub-amen
dement ingediend door den heer Van
Wjjnbergen om rechterlgke tusscheDkomst
ook mogeljjk te maken bjj andere bodin
gen van s'raf of poenaliteit dan die,
welke getroffen zjjn »in hot belang van
orde, gezondheid en veiligheid."
Meer amendementen zjjn er nog niet
Kerknieuws.
Doopsgezinde ker'c.
Zondag 1 April. Geen dienst.
Ch. Evangelische kerk.
Kapelle. Aangenomen fcet beroep
d or ds. J. J Timmerman van Winschoten.
Onderwijs.
Bg de Rjjks normaallessen te Goes
zijn toegelaten
tot de eerste klasse de manneljjke cah-
didaten A. J. Augustjjn van VHeer
Arendskerke, A. S. Bedet en R. J. Brujjns
van Goes, J. Eversdgk van Kloetinge,
D. v. d. Vreugde van Kaprile en A. de
Vos van Womeldinge; en de vrouweljjke
cundidaten C. L. Simons en E. M. Th.
ten Napel van Kruiningen, A. Ofcte en
G. PaDDy van Krabbendjjke, G. A. P.
Batting en H. van E'Ho>rgen van Goes;
van de 16 candidaten zjjn er 4 afgewe
zen tot de derde klas de vrouwel. can
didaten H. Mooy en K. C. Bartelse van
Womeldingeen tot de voorbereidende
klasse de jongens C. M. van Broekhoven
te Wolfertsdjjk en Van L;ere van Kloe
tinge en de meisjes Van Elshout, J. P.
Groo8maas en N. de Graaf van Goes.
Rechtzaken.
Arrondissement*-Rechtbank te Middelburg
In de zitting van heden zjjn veroor
deeld C. K., 17 j., werkman to Krui
ningen, gedetineerd te Middelburg, wegens
diefstal tot 6 md. tuchtschoolW. D.,
29 j., werkman te Wemeldinge, wegens
diefstal tot 1 md. gev.F. W., 39 j.,
huisvrouw van D. de W. te Ierseke,
wegens eenvoudige beleediging tot f 1 b.
s. 1 d. hecht.; J. F., 45 j.t schaap
herder te IerBeke, wegens bedreigiDg tot
2 md. gev.
Voor het hof te Arnhem werd Don
derdag behandeld de bekende vergifti
gingsprocedure tegen v. d. K., door de
rechtbank en het hof te Amsterdam ver
oordeeld tot 8 jaar gevangenisstraf, we
gens poging tot vergiftiging van zjjn
boekhouder Hoekstra. De Hooge Raad
verwees de zaak naar het Hof te Arnhem,
nadat de verdediger, mr. Van Gigh, eon
missive van prof. Pel had overgelegd,
waarin de deugdeljjkheid van het des
kundig onderzoek werd betwjjfeld. Prof.
Pel kwam als deskundige zjjn oordeel
mondeling bevestigende zaak kwam
Donderdag niet tot zjjn einde en wordt
heden voortgezet.
Buitenland.
De Rijkskanselier.
Er zjjn bladen, die beweerden, dat
Von Btilow zjjn betrekking er aan zou
moeten geveD, wanneer zjjn groote diplo
matieke manoeuvre, de conforontie te
Algeciras, mislukte. Ret is best mogelgk,
maar dan zal Von Bülow niet heen
gaan, want het heeft er nu veel van,
dat die conferentie nog voor do Paasch-
week zal gereed zjjn gekomen met haar
taak. Anderen ovenwei beweerden, dat
een belangrijke qnaestie voor den Rijks
kanselier schuilt in zijn voorstel aaD den
Rjjksdag om een afzonderlijk departement
van koloniën te vormen, waarvan Hohen-
lobe staatssecretaris zou worden. Daar
tegen bestaat nog al oppositie en nu
heeft de Rjjksdag wel de marine-begroo
ting toegestaan met maar eventjes zes
nieuwe kruisers, maar een departement
voor koloniëa, die er nog niet zjjn, is
wat veel gevraagd.
De officieuse Algg. Nordd. Ztg. spreekt
het tegen, dat er heoDgaan-planuen zijn,
maar iets schjjnt er toch wel te zjjn
geweest, dat voor Vod Bülows Rjjks-
kanselierschap gevaar opleverde of nog
oplevert.
De Waterenood»
Xolijnsplaat. Door den krachtigen
Noordenwind kon j.l. Donderdag geen ge-
volg gegeven worden aan het voornemen,
het kraagBtuk, niet zooals vroeger gemeld
1500 M2, maar ruim 2000 M2 groo%
aan den oesterput van den Noord-Beve-
landpolder te zinken. Het sleepbootje was
Donderdagmorgen wel present, om het
stuk naar de bestemde plaats to brengen,
maar moest door het ongunstige weer
onverrichter zake terugkeeren.
Xolijnsplaat. Op uitnoodiging van
den burgemeester alhier, den heer J. W. A.
Siftte, waren j 1. Donderdagavond ver
scheidene ingezetenen ten gemeentehuize
uitgenoodigd om eene watersnoodcom-
miBsie alhier te vormen. Bjjna allen had
den aan de uitnoo liging gevolg gegevoD
en 22 waren tegenwoordig. Na mede-
deeling van den voorzitter dat er zich
reeds vroeger eene commissie had ge
constitueerd, die echter door zjj os af
wezigheid niet wel kon doorwerken, wat
hij om 't belang der zaak zeer betreurde,
gaf hg in overweging nu eene commissie
te benoemen. Al dadeljjk werd besloten,
de eerst zich gevormd hebbende com
missie als leden der nieuwe commissie
op te nemen. Daarna had de verkiezing
der overige bestuursleden en door al
deze bestuursleden de verdeeling der ver
schillende functiëa plaats. Het bestuur
is nu samengesteld uit de volgende hee
ren Ph. C. Engelvaart, voorzitter, ds.
H. L. A. Fejjkes, vice-voorzitter, M.
Noordjjke, le penD,, H. P. Bonne, 2"
penn., M. A. Schik ker, lo seer., J. Ver
meulen, 2e secr., ds; F. Staal, P. Taze-
laar, W. Potappel, J. van Gilst, T. v. d.
Weele, I. G. Schikker en C. Prince. Tot
eere-voorzitter der commissie werd bg
acclamatie de heer Sttite gekozen, die
deze keuze zich liet welgevallen.
Heden (Vrjjdag) zal reeds door de
leden der commissie zeiven met de in-
teekenljjsten rondgegaan worden en zullwn
de ingekomen gelden aan het provinciaal
comité te Middelburg worden opgezonden.
Krabbondijke. Alle handen zjjn
druk in de weer om de schade aan de
djjken te herstellen. Aan den djjk van
den Karelpolder zjjn drie ploegen bezig,
welke deels bestaan uit werkvolk uit de
gemeente en deels uit lieden van elders.
De dijk van den Oostpolder, waaraan een
schade is berokkend van 1500 gld.,
is voor een groot doel hersteld. De Stroo-
dorpepolder, die maar ondergeloopen is,
staat du ook droog. Van de twee schepen,
die op den djjk geslagen zjjn, is er een
van weer in zee gebracht. Het andere,
van den beurtschipper Nieuwdorp, is deze
week voor afbraak verkocht. Het schpepje
van den schipper H dat heeleraaal stuk
geslagen is, is afgebroken, de andere
schepen zjjn Daar de werf om hersteld
te worden. De plaatseljjke commissie heeft
deze week de schade van de getroffenen
geschat.
Voorloopig krjjgen degenen, die door
de overstrooming buiten hun werkzaam
heden zjjn geraakt, 80 van hun loon.
Men schrjjft uit Rilland
Nog stoeds zjjn er verscheiden «men
zegtV' over de plannen met de over
stroomde polders, maar met handelen is
nog geen begin gemaakt. Ondertusschen
brokkelen de djjken bg iederen hoogen
vloed meer af en worden de gaten dieper.
't Is of de zee in baar overwinning hier
■iet meer zal gestoord worden. In den
len polder bljjft het water, ook bg ebbe,
staan, dewijl deze lager ligt dan de
schorren vóór den djjk.
In de nu geïnundeerde Eng. polders
hadden verscheiden arbeiders grond in
pacht, dien ze bewerkten in bun vrjjen
tjjd. Velen verbouwden suikerbieten en
contracteerden voor de levering. Kort
geleden waren die contracten gesloten en
was 't geld door den agent uitbetaald.
Bieten kunnen nu niet geleverd worden,
en het geld Best mogelgk dat de suiker
fabriek dus ook indirect schade Ijjdt door
de overstrooming.
Gemengde Berichten.
Met bartelgken dank ontvangen
door de wijkzuster twee giften van f2,50
voor verleende hulp.
Donderdagvoormiddag is de ver
dwenen 18-jarige A. J. 8. dooreen twee
tal marechaussees aan het politie-bureau
alhier afgeleverd. Zjj werd door de poli
tie bg bare ouders gebracht. Bg eene
buurvrouw had zjj fl,50 ter leen ge
vraagd, welke zjj had ontvangen daar
zij echter o. m. te 's-Gravenhage en te
Scheveningon is geweest, vermoedt men
d*t zjj er gozolschap op nagehouden
beeft. Waarsebjjnljjk zal men haar naar
een gesticht» zien te krjjgen.
Men schrjjft ons
Dinsdag is hier eene staking uitge
broken aan de drukkerjj waar hot Volks
blad wordt gedrukt.
De staking ging als volgt
Toen een der patroons van de werk
plaats naar binnen was gegaan om te
göan eten en daarvan terugkwam vond
bg de werkplaats ledig. De gezellen
•en drietal jongens waren er stil
uitgetrokken.
Alle pogingen om de jongens, die de
stad in waren, weer aan 't werk te
krjjgen, hadden geen succesde courant
kon toch nog met anderer hulp op tjjd
uitkomeD.
Toen de jongens den volgenden dag
weer aan 't werk kwamen, werd door
hen als oorzaak medegedeeld, dat het
voor niets overwerken hun moe werd
do staking was hiermede geëindigd.
De jeugdige shakers bebbeD eensdeels
gewonneD, daar zjj, waar zjj anders niets
ontvingen voor overwerk, du hiervoor
in 't vervolg zullen worden uitbetaald.
Zjj hebben echter ook iets ermede ver
loren, n.l. het uitbetalen der erkende
Chr. feestdagen wordt in het vervolg
niet meer gedaan.
Naar aanleiding van de publicatie
van B. en W. inzake de ratteüplaag, zjjn
in 't geheel 46 ratten ingeleverd.
Vanwege de Christ. Jongel. ver-
eenigingen in Zeeland, aangesloten bg
het Ned. Jongelings-Verbond, zal op den
tweeden Paascbdag alhier «en Bondsdag
gehouden worden welke zal plaats hebben
in «de PriDa van Oranje".
In de morgen- en middagvergadering
zullen door verBchilleode sprekers punten
betreffende den arbeid der Christ. Jongel.
vereen, worden ingeleid en referaten ge
houden, terwjjl waarscbgnlgk een en
ander zal worden afgewisseld door muziek
van het Christ. Fanfare-corps uit Cadzand.
Des avonds zal er in de Groote Kerk
een openbare vergadering worden ge
houden en zullen als sprekers optreden
ds. J. C. Schuller alhier en ds. J. de
Vries van Ovezande, zulks met mede
werking van het zangkoor der Herv.
gem. en orgel-concert door den heer
J. Kooyman.
Hoedekenskerke. Heden middag
raakte een kind van dhr. de P. alhier al
spelende te water in den put bg de z.g.
«Mosselaar." Door enkele buren werd
het kind voor dood op het droge gehaald.
Den dokter, gevestigd alhier, mocht bet
gelnkken, door zeer spoedige hulp, de
levensgeesten weer op te wekkeü.
Kapelle. De heer J. Tollenaar, de
oudste ingezetene van onze gemeente,
vierde deze week zjjn negentig-jarig
jubileum. De jubilaris, die zich altjjd in
een goede gezondheid mocht verheugen,
is echter in den laatsten tjjd sukkelend.
Kapelle. Toen Donderdagavond de
treiD van ongeveer half 6 hier arriveerde,
bevonden zich op den weg langs de ljjn
een tweetal boerenwagens, beladen met
landbouwgereedschappen, als eggen, blok
ken, enz.
Het eene span schrikte, sloeg op hol,
en vloog in znlk een woeste vaart voort,
dat het bovenstel van den wagen met
alles wat er zich op bevond, weggeslingerd
werd. Gelukkig werden de angstige die
ren spoedig tot staan gebracht. De knecht
was er ongedeerd afgekomen, maar do
pooten der paarden waren hier on daar
leeliik gekwetst. Van de daar spelende
kinderen werd gelukkig niemand gedeerd.
De vlucht van Frans Rosier heeft
aanleiding gegeven tot veel beschouwin
gen over onze recherche. De Politiegids
behandelde in den breede de arrestatie
van Frans Rosier en do beschouwingen
waartoe zjj aanleiding heeft gegevin Niet
van belang ontbloot is een opmerking
van het blad ter verklaring van bet feit,
dat het gevaarljjke sujet wekenlang heeft
kunnen rondzwerven, zonder dat hg her
kend werd, en dat terwjjl heel do politie
in Nederland dag en nacht in de weer
was, zoekende, observeernnde, surveil-
leereode, rechercheereode. Httblad zeide
«Wellicht ligt in het feit der niet-ber-
kenning van Rosier te Haarlem, Gouda,
Utrecht, Delft en in andere steden, waar
hg zich kennelgk als gewoon burger
onder d« meenigte heeft bewogen, e«n
aanwjjzing, om de misdadigers zoowel
met als zonder hoofddeksel te fotografee
ren en voor deze hoofdbedekking dan
niet slechts te nemen een pet of muts,
zooals die gawoonljjk gedragen word*,
maar ook een stjjve on een slapie ronde
hoed en een sfroohoed. Dat is omslach
tig, zeker, maar 'tis hier enkel de vraag
of het meer doeltreffend is dBn de tegen
woordige methode."
Verder wees het blad er op, dat de
ervaring wederom heeft geleerd, dat theo
rie slechts theorie is, en aan het toeval
etn zeer groote plaats moet worden in
geruimd bg de opsporing van misdadigers.
«De allengs in aantal en degelijkheid
toenemende oploidings-curBussen kunnen
in deze goed werk doen. Een centrale
voor het gehtele land werkende politie
school is het groote doel, waarheen het
steven gericht is. We zjjn daarvan echter
nog ver verwjjderd. Voet voor voet moet
de lange weg afgelegd, die ons daarvan
nog scheidt. En iutusschen worde m«t
de bestaande middelen gedaan wat moge
lgk is, om de politie te vormen en be
kwaam te maken voor haar allengs meer
ingewikkelde taak."
Uit Soest werd gevankeljjk naar
Utrecht overgebracht zekere T. v. 't K.,
wonende op de Bunt te Soest, wegens
vermoedelijke brandstichting in het aoor
hem bewoonde en aan hem toebehooren-
de woonhuis. Uit een door de politie in
gesteld onderzoek in het slechts gedeel
telijk verbrande buis bleek, dat op ver
schillende plaatsen de planken met pe
troleum gedrenkt waren en dat in den
bak van een op den zolder liggende bit-
tenkar zonder wielen eon vuur was aan
gelegd geworden, dat echter uitgedoofd
was. Toen de politie het huis wilde bin
nentreden, was de deur gesloteD, terwjjl
de bewoner verklaarde, dat de sleutel niet
te vinden was. Later bleek bij den sleutel
in den zak te hebbeD.
Een zoet geval. Op het zwarte, lob
bige water van het Boterdiep te Gronin
gen, lag voor een veerhuis een stoomboot.
Op de kade stond een wagen, waarvan
een vat op de stoomboot zou worden
overgeladen. Twee mannen legden de
«gigsters", twee palen, tegen den wagen
en een oogenblik later gleed daarover
het bewuste vat, dat den mannen niets
dan ergernis en verdriet bezorgde. Want
door den schok, waarmee het op den
grond kwam, viel de bodem uit het vat
en de zoete, kleverig-taaie inhoud liep
over den grond.
«Stroop 1" riepen de kinderen, die op
hun klompen kwamen aanklossen. In een
oogenblik stond er een heel kringetje
nieuwsgierigen rondom de bruine plas
zoetigheid, die langzaam grooter werd.
De mannen waren heengegaan om een
ander vat te halen, want ook het deksel
was losgegaan.
Toen was de verleiding te groot ge
worden. De jeugd schepte de handen voi
stroop en slikte, zooals ze nog nooit had
gedaan. Een groote jongen ging midden
in de plas staan en werkte een hoeveel
heid stroop naar binnen, die r.lleeu een
Btraatjongensmaag verduwen kan.
Een kleine meid, die zicb van moeders
hand bad losgerukt, eu nu ook van haar
kleine knuistjes de zoete kost slikte, riep
aan haar moeder om een lepel te gaan
halen. Een ander liep heen om een kan.
En niet eerder kwam er aan dit alles
een eind, voordat de mannen terug
kwamen met een nieuw vat en de Fkkende
bent op de vlucht joegen. De een Btond
nu met beide handen vol op een af
standje, een ander streek met een stokje
de stroop, die op zjjn jas en broek was
gekomen, op. Moe met de lepel kwam
te laat.
Maar midden in stond de jongen kramp
achtige pogingen te doen om zich Iob te
werken uit de kleverige massa, als eem
vogel op een ljjmgarde.
