1906 N». 37.
Dinsdag 27 Maart.
93sle jaargang.
Bericht.
GOESCH
Oe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji por kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, ff 9925«,
Afzonderlijke nommei» 5 oent.
Intending van advertentiën vóór S uren op desa dag dep
uitgave.
Uitgave van de Naainl. Vennootschap „Goesche Courant".
De pr|js der gewone advertentiön is van 1-5 rogels 50 oent, eiken regel meer 10 cL
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwolijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend v
Aanvragen om en vermelding van liofdegaven 5 cent per regel.
Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Van heden af zijn de bureaux
van Redactie en Administratie
der Naamlooje Vennootschap
„Goesche Couraut" verplaatst
van de Turf kade naar de
KEIZERSTRAAT no. 20,
op twee huizen afstand van het
vroegere bureau.
Zij, lie xlch met 1 April a.s.
op d°se Courant abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Buitenland.
Verkiezingen.
De Fransche ministerraad heeft de
aanstaande vwrkiezingen voor do Kamer
vastgesteld op 6 Mei; de Kamer on de
Senaat zullen nu haastigljjk de begrooting
afhandelen en de verkiezingstijd is aan
gebroken. Waar in den lande nog groote
verontwaardiging heerscht over de inven
tarisatie, zal de verkiezingsstrijd allicht
ook niet slapjes worden gevoerd. Van de
leiders der uiterste rechter- en linker-
partjjen in de republiek is men gewoon
dat ze elkaar ongezouten zeggen, wat zij
de waarheid achten, en dat ze voor geen
kleinigheid zjjn vervaard
Men kan er op aan, dat heel de geeB-
teljjkheid in het strijdperk treedt om met
de reactionnaire partjjen een krachtigen
aanval te doen tegen het »bloc", dat de
scheiding van kerk en staat volbrengt.
De uiterste linkerzgde wil vermoedelijk
wel weer bet anti-clericaal »bioc" her
stellen, zooals Combes nu ook aanraadt,
maar de gematigde republikeinen zijn er
bang voor, dat bjj een overwinning van
zoo'n coalitie de anti-clericale politiek
de Booiale verbeteringen zal in den weg
staan. Ben versnippering van krachten
zou hiervan het gevolg wel kannen zjjo,
maar er worden pogingen gedaan alsnog
de geheele linkerzijde te doen oprukken
om den clericalen aanval af te slaan.
De Marokkaansche qüaestie.
Men hoorde in de laatste dagen bjj de
Marokko-conferentie niet anders spreken
dan over voorstellen, amendementen, sub
amendementen en tegemoetkomingen. De
zaak zit nu zoo in elkaar.
Er zjjn twee voorname punten, die de
heeren willen regelen, de Marokkaaosche
politie en de in Marokko op te richten
Staatsbank. Wat, de politie betrefr, zjjo
ar twee voorspellen, n.l. het Oostenrgk-
sche en het Fransche. Deze verschilden
nogal wat, waarom het Oostenrgkscbe
voortdurend wordt veranderd al naar don
24 FEUILLETON.
GRAAF UDO.
Crimineels Roman
van
K. ORTH.
«Ik heet Krieger en u behoefc niet
bang te zgn dat ik u zal doodslaan of
bestelen. Ik kom als een goed vriend en
kom u een voorstel doen, waarmee ge als
voogd van Marinka wel tevreden zult
zg n
Een oogenblik werd de deur weer dicht
gemaakt en het was alsof twee personen
daar binnen krjjgsraad hielden. Eindeljjk
besloot de heer des huizes de nachtelijke
bezoekers binnen te laten. Hg stond in
het portaal tusscben allerlei armoedig
huisraad on had een stallantaarn in zgn
hand. Het fliuwe schijnsel van die lan
taarn viol op zgn kleine, breede gestalte,
op zgn dikken stierennek, en op een met
vaal blond haar bedekten kop, die af-
stootend loelgk was. Hg keok den hem
onbekenden goed gekleeden bezoeker met
zgn kleine gezwollen, slimme oogjes on
derzoekend aan.
»Nu, wat i» er? Waar is die lastige
meid nu
Marinka kom eens hier", riep Krieger
tegen het meisje, dat angstig tegen den
muur van het huis geleund stond, «er
zal je niets gebeuren, je behoeft niet
bang te zgn".
«Dat zult u wel weten", bromde de
ander, terwjjl oen gomeene grgnslach zgn
gezicht vertrok. «Maar kom naar binnen.
Ik ben beusch nieuwsgierig wat die heele
komedie te botojkeaen heeft."
staat van welwillendheid van de beide
partjjen. Zaterdagavond is eindeljjk door
de commissie van redactie een voorstel
gereed gemaakt, dat nu door de confe
rentie vermoedelijk wel zal worden goed
gekeurd ieder van do partjjen moet
daarvoor wat toegeven.
Wat de Biok-quaestie betreft, vraagt
Frankrjjk «en zeker deel met bet oog
op de rechten van dat land, verkregen
door do in Frankrijk geplaatste Marok
kaansche leening daar evenwel de con
ti öle ran Frankrjjk met het oog op de
Marokkaansche geldmiddelen onaange
vochten bljjfi-, wordt voorgesteld het deel
van Frankrijk in het kapitaal van do Bank
te verminderen.
Wanneer Frankrjjks afgevaardigden dit
laatste aannemen en Duitschland neemt
het politie-voorstel van de commissie van
redactie aan, dan is men het oens en de
conferentie beantwoordt aan het doel, dat
de diplomaten er mee beoogdeö.
In Marokko zelf is de pretendent weer
aan de winnende hand de diplomaten-
conferentie maakt, dat enkele stammen
zich van den Sultan losmaken en naar
hem overgaan
GOES, è6 Maart 1906.
Met ingang van 16 April a.s. wordt
de heer A. Sandijck, klerk der P. en T.,
verplaatst van het telegraafkantoor Goes
naar Sas van Gent, en zjjn collega dhr.
J. P. A. S. van de Wiel van 's-Graven-
hage naar Goes.
Wolfertsdijk. Jl. Ziterdagavond
hield de vereeniging «Onderlinge Hulp"
hare jaarljjksehe algemeene vergadering,
die door den voorzitter A. v. d. Linde
gepresideerd werd. Na voorlezing der
notulen, die goedgekeurd werden, werd
overgegaan tot verkiezing van een be
stuurslid. De aftredend0, A. Beenhakkor,
werd met 47 van de 49 geldige stemmen
herkozen. Hij liet zich die benoeming
welgevallen.
De penningmeester bracht daarna ver
slag uit waarnit vernomen werd dat de
ontvangsten bedragen hebben in 1905
f 716,83 met een uitgaaf van f 687,70.
Het goed slot bedroeg m«t het goed slot
van 't vorige jaar samen f 3411,50, waar
van op 't Grootboek is belegd f3078,07
en f 333,43 als kasgeld aanwezig is.
Aan 45 leden is een bedrag van f 545,40
uitgekeerd voor ondersteuning bjj ziekte
Aan rente van het kapitaal ontvangen
f 101,03 waar 4 leden, n 1. A. M. de Groot,
P. Kaboord, C. Goetheer en J. MeeuwBe,
volgens het reglement, aanspraak op mo
gen maken voor uitkeering pensioen.
Door het Bestuur werd goedgevonden
om het te verdeelen als volgteen bedrag
van f 37,50, f35, f 16,53 en f12.
Goedgevonden werd om niet in te gaan
om Reglementswijziging voor te stellen
naar aanleiding van de groote uitgaven
in het afgeloopen jaar gedaan, hetwelk
breedvoerig en zeer duideljjk werd ken
baar gemaakt door den Voorzitter.
Onder voorkomende zaken werd raedp-
De trillende Marinka bleef vlak naast
haar beschermer loopen, terwjjl zfj samen
de woonkamer binnengingen. Het zag
er daar niet veel beter en in geen geval
ziodeljjker uit dan in het portaal. Bassek
scheen schoenmaker van zgn ambacht te
te zgn, want voor het venster stond het
Bchoenmakersbankje en een klein tafeltje
met drie pooten en er slingerden overal
oude schoenen en gereedschappen rond.
Op een ruw houten tafel midden in het
vertrek stond een walmende lamp te
branden. Bassek, die zjjn stallantaren in
het portaal had laten staan, ging in al
zgn breedte voor zgn snikkende nicht
staan en schreeuwde haar toe: «Waar
kom je nu weer van daan met een wild
vreemden man. Waarom ben je niet in
je dienst? Ben je misschien weggejaagd
Het van angst half bewustelooze kind
zou niet in Btaat geweest zgn hem to
antwoorden, maar Krieger wachtte geen
verdere vragen af. Met osn paar woorden
vertelde bjj den schoenmaker wat hjj van
Marinka gokoord had en voegde er op
nadrukkeljjken toon bjj»U behoeft maar
naar het gezicht van uw nichtje te kjjkon
om u or van te overtuigen dat zg niet
liegt. Dergeljjke brutale mishandelingen
geven echter bet recht om het huurcon
tract onmiddellijk te verbreken en u als
haar naaste bloedverwant zult wel niet
weigeren Marinka in huis te nemen tot
dat zg een anderen en beteren dienst
gevonden heeft.
«Daar denk ik niet ovor. Op welke
manier moet men zoo'n jong ding groot
brengen als het niet met stokslagen is
Hel is jammer van eiken slag, die
niet raak is l Bjj mjj heeft ze ook dik
wijls genoeg kennis gomaakt met den
riem en als ze morgen vroeg niet goed-
gedeeld, dat de inleg beoauld werd voor
de nieuwe leden op f 1,75, zoo ook dat
er gelegenheid werd gegeven tot toetre
ding als nieuw lid, waaraan door 8 per
sonen werd gehoor gegeven.
Uit de Pers.
De Kinderwetten.
D. C. schrijft in het Tijdschrift voor
Armenzorg en Kinderbescherming
»Met groot leed wezen vernemen we,
dat mr. J. Simon van der Aa, de des
kundige en energieke hoofddirecteur van
het Gevangeniswezen en van het Rjjks-
opvoedings- en Tuchtwezen, seder eenige
weken door ongesteldheid verhinderd
wordt zgn dagelijksche werkzaamheden
te verrichten.
Wjj vreezon, dat zjjn ziekte stoornis
zal brengen in de geleidelijke toepassing
der mot 1 December 1 05 in werkiüg
getreden Kinderwetten en van de daar
mede verband houdende maatregelen."
D. 0. noemt voor deze vrees do vol
gende redenen.
>Nu de particuliere vereenigingen nog
geen medewerking verleenen, ondervinden
de voogdjjraden overal groote moeilijk
heid om in de voogdg ta voorzien vaD
kindereD, wier ouders voor ontzetting of
ontheffing in aanmerking komen.
Ook met de plaatsiüg van ter beschik
king van de regeering gestelde kinderen,
zal men, naar te vreezen staat, spoedig
voor groote bezwaren komen te staan.
Zgn wjj wel ingelicht, dan zijn de beide
rjjktfopvoedingsgeitichten Veldzicht te
Avereest en de Kruisberg nabjj Doetin-
chem overvol.
Het gesticht te Alkmaar, dat bestemd
was, om slechts als overgangS3tation voor
de ter beschikking gestelde kinderen te
dienen is naar men zegt nog niet geheel
ontruimd en herbergt nog een deel der
rjjksopvoedelingen, die daar onder de
werking der vroeger geldende wetten zjjn
geplaatst en die, ware er plaats te Veld
zicht of op den Kruisberg, reeds daar
heen hadden moeten zjjn overgebracht.
Indien dit alles zoo is, zal van een
verdeelen van de sedert 1 December 1905
opgenomenen over die gestichten voor
eerst niet veel bunnen komeD, terwjjl de
gelegenheid om ze iu particuliere ge
stichten onder te brengen, tengevolge van
het gerezen geschil van gevoelen, nog
veel te gering is.
Het is dus oen dringende eisch vaD
het oogenblik, dat er eeu oplossing ge
vonden worde."
Onderwijs.
Uit 4 sollicitanten is d'»or Burg.
en Weth benoemd tot, kweekulinge aan
de openbare bewaarschool Adriaca Ver-
rjjzer alhier.
De Commissaris der Koningin in
Zeeland heeft bepaald, dat het eindeximen
der Hoogere Burgerschol *n in Zeeland
schiks meegaat naar de houtvesterij, kan
zg die kennismaking hernieuwen, zoo
groot, zoo lang, en zoo dik als zjj is.
U had u de moeite heusch wel kunnen
sparen, mjjnheerAls u hier vandaan
waart, dan zou u weten dat het hier
geen mode is, om zich met een ander
mans zaken te bemoeien, zonder dat men
er naar gevraagd wordt."
De beambte moest erkennen, dat bij
in aanraking was gekomen met eon bij
zonder onaangenaam en lastig hoer en
ondanks de schjjnbare zekerheid van zgn
optreden, was hg au fond niet weinig
in verlegenheid, want hjj had geen mid
delen te zjjner beschikking om dien man
te dwingen zgn nicht wat menschelgker
te behandelen.
Nehat lag op Boheemsch gebied en
zelfs als zgn zending hem niet verboden
had zich te doen kennen als Saksisch
politie-beambte, dan zou hij als zoodanig
waarsehjjnljjk toch zeer weinig indruk
gemaakt hebben cp den Bobeemschen
Bchoeumaker, zjjn goed hart bad hem
leelyke parten gespeeld, want hg moest
op een duchtig standje voorboreid zgn,
als die geschiedenis zgn chef ter oore
kwam.
Maar hjj had ondanks zjjn zoo ruw en
onbarmhartig handwerk, een warm hart
voer ongelukkige schepselen en dus kon
hg niet werkeloos toezier, als zwakke of
woerlcoze menschen mishandeld werden,
en hjj had dit ongein' kigo kind zgn
woord gegeven het niet onbeschermd aan
zgn kwelgeesten over te laten. Die be
lofte moest hjj in elk geval houden zelfB
ais daardoor onaangenaamheden ontston
den.
»U kunt toch niet ernstig van plan
zgn om uw nicht nog langer aan zoo'n
▼oor 1906 zal worden gehouden te
Zierikzee.
Door hem zgn benoemd tot lid en
voorzitter der commissie de heer J. A.
de Brujjne, directeur der Hoogere Bur
gerschool te Zierikzee, en tot leden de
heeren L. van Bruggen, waarnemend di
recteur van, en A. K. Zweede, S. A.
Leopold, M. van Breen en W. Kosten;
leeraren aan de R. H. B. S. te Goes,
dr. H. Japikse, directeur van, en C. D. A.
Zimmerman, H L. Gerth van Wjjk, H.
Sogders en F. G. de Liefde, leeraren aan
de R. H. B. S. te Middelburg, L. Bonter,
C. A. de Looze, J. Pot en A. Velsink,
leeraren aan de H. B. S. te Zierikzee.
Land- en Tuinbouw en Veeteelt.
Het voor een Hollandsch oor
barbaarsch benaamde Pbytopatholo-
gisch LaboratoriumWillie Commelin
Scholten te Amsterdam, dat onder de
directie van prof. Ritzema Bos aan den
land- en tuinbouw zooveel belangrjjke
diensten bewees door de adviezen over
plantenziekten, is door het vertrek van
den directeur naar Wageningen eeoigen
tjjd gesloten geweest. Thans is het onder
nieuwe directie heropend. De benoemde
directrice, mej. dr. J. Westerdjjk, iB op
22 Maart jl. in een vergadering van het
bestuur der stichting g ïnstalleerd en
heeft baar taak aanvaard. Nu de inlich
tingen omtrent ziektegevallen aan de be
oefenaars van land- en tuinbouw en hout
teelt in het vervolg in hoofdzaak door
het instituut te Wageningen zullen wor
den verstrekt, kan thans in het Amster
damse!) laboratorium meer dan tot dusver
het wetenschappelijk onderzoek der plan
tenziekten op den voorgrond treden.
Alleen oen nauwkeurige wetenschappe
lijke studie toch zal tot rationeele be
strijding van de siekten onzer cultuur-
gewassen kunnen leiden, al mag daarbjj
de band met den practischen land- en
tuinbouw niet verbroken worden.
Het bestuur der stichting bestaat thans
met den heer en mevrouw Scholten
ComraeliD, stichters van het laboratorium,
uit de heeren prof. dr. F. A. F. C. Went
te Utrecht, voorzitter; mr. M. Tydeman
Jr. te Breda en E. H. Krelage te Haarlem,
secretaris.
De cultuur in door zeewater
overstroomde polders.
Onder dit hoofd schreef de heer I. G. J.
Kakebe^bp, Rijkslandbouwleeraar alhier,
in de Veldbode een artikel, dat wg op
schrijvers verzoek om het belang der
zaak gaarne opnemen. De heer Kake-
beoke schreef:
«De oamiddag van 12 Maart van dit
jiar is voor verscheidene kuststreken van
ons land zeer noodlottig geweest. Vooral
Zeeland is zwaar geteisterd en tal van
polders, ter gezamenlijke grootte van
ruim 4800 hectaren, zgn geheel of groo-
tendaels overstroomd. Allen, die bekend
zgn met de nadeelige werking van het
wreede behandeling bloot te stellen, mjjn
heer Bassek?" zei hg, een vriendelgk
overredenden toon aanslaande. Het ver
stand alleen moet het u zeggen, want
als de een of ander u aanklaagt wegens
grove veronachtzaming van uw plichten
als voogd, dan zoudt u daarvoor licht
een gevoelige straf oploopen. Wees dus
niet koppig man, en houd Marinka voor-
loopig bjj je. Ze kan u behulpzaam zjjn
in uw huishouding, tot er zich een andere
dienst voor bBar voordoet."
>lk zorg zelf voor mjjn huishouden
en ik heb geen eten voor overbodige
leeglooper8. Houd die praatjes dus maar
voor u en laat uw rjjtuig maar niet
langer wachten, ik wou zelf ook gaan
slapen."
Toen moest Krieger er wel toe komen,
het laatste middel aan te grjjpen, oen
middel, dat hem wel wat kostte, want
hg was Diet welgesteld en moeBt van
zjjn gering inkomen een groote familie
onderhouden. Hg haalde zgn portemon-
naie te voorschgn en legde een blinkend
tien markstuk naast de lamp op de tafel.
»Dan zal ik voor Marinka's kost en in
woning betalen op voorwaarde dat u me
als eerljjk man belooft haar goed te be
handelen en haar geen verwijten te doen
over haar wegloopeD. Ik zal in Reichen-
lerg naar een anderen dienst uitzien en
het u laten weten, zoodra ik er een ge
vonden heb."
De schoenmaker scheen nog te aarze
len, maar hg kon g'tn weerstand bieden
aan den aanblik van het blinkende geld
stuk. Hg sloop naar de tafel toe en er
kwam een hebzuchtige uitdrukking in
zgn slimme oogjes, toen hg er zgn be
haarde hand naar uitstak.
«Nu, vooruit dan maar, als die meid
zeewater op den kleigrond, zullen begrjj-
pon, dat aan den landbouw in Zeeland
enorme schade is toegebracht, een schade,
die gedurende meerdere jaren zwaar ge
voeld zal worden.
Zoodra de verschillende polders tegen
het thans instroomende vloedwater be
schermd zullen zgn, zullen de landbou
wers zich de vragen stellen, wat zg met
dien grond morton beginoen, welke ge
wassen op dergoljjke gronden verbouwd
kunnen worden en hoe zg die gronden
moeten bewerken, en daarom komt bet
mg van belang voor, thaDB te herinneren
aan vroeger genomen proeven.
In den Dacht van 23 op 24 December
1894 zgn, eveneens tengevolge van oen
hoogen vloed, bij noordwesten wind, ver
schillende zeepolders ingeloopen. Vooral
het eiland Goeree-Overilikkee bad hpt
hard te verantwoorden en bjj Goedereede
overstroomden meerdere polders.
Door mg zgn in de jaren 1895 en
1896, als deskundige bjj den aanleg d«*r
proefvelden in Zuid-Holland, in den Zuid
polder bij Goedereedo, die gednrende 14
dagen onder zeewater beeft gestaan, proe
ven geDomeD, met het d el, na te gaar,
of het al of niet wenBcheljjk iB, den
grond te bewerken met een ondergronds-
ploeg, ten eiüde den ondergrond los te
maken eu het doorzakken van het zout
te bevorderen, ei Da te gaan, welke ge
wassen op met zeewater overstroomde
gronden het best geteeld kunnen wordeD.
Verbouwd werdenf zomergerst, haver,
suikerbieten, paardenboonen, aardappelen
en vlas. De perceeleD, waarop suiker
bieten en paardenboonen gezaaid werden,
waren voor eeD deel behandeld met den
ondergrond6ploeg. Deze gewassen werden
gezaaid op 18 en 29 April 1895. De
bovengrond, die vóór bet zaaien met de
eg behandeld werd, viel zeer goed uiteen.
Zoodra echter de grond eenige dagen
rustig had gelegeD, vormde zich weer
een ijzerharde korst, waar de jonge plant
jes zeer moeiljjk doorheen konden komen.
Boonen en suikerbieten werden met de
machine gezaaid, de "andere gewassen uit
de hand. Gerst, boonen en aardappelen
kwamen op tjjd op, de baver laat en dun,
de suikerbieten zeer onregelmatig en het
vlas zeer laat. Do onder de boonen ge
zaaide karwjj mislukte geheel. Omtrent
den groei dier gewassen kan vermeld
worden, dat de gerst welig groeide en
bljjkbaar zeer weinig last van bet aan
wezige zout had. Einde Juni zag de gerst
er minder goed uit, een gevolg van het
aanhoudend drege weer en van den har
den, onnatuurlijken bodem.
De boonen vertoonden reeds spopdig
een ziekeljjk voorkomeD, en vooral d^p,
welke met den ondergrondsploog bewerkt
wareD, bleven kort van stroo 30 c.M.)
De aardappelen groeiden in het begin
vrg g°ed> docb lieten bet er spoedig bjj
zitten het loof bleef klein en verschrom
peld.
Het vlas kon zich niet door de harde
korst heenwerken, zeodat de stai.d dun
bleef. Het groeide zeer slecht, op en be-
u werkeljjk zoovepl waard is. Maar d»f
is niet voor lang»n tjjd dat zeg ik
u vooruit 1"
«Ik zal er wel voor zorgen dat ze hier
zoo gauw mogelijk wegkomt. Maar j«
zult haar niet slaan 1 Ik waarschuw je
nadrukkelijkMarinka staht nu order
mjjn bescherming en ik zal baar niet
meer uit het oog verliezen."
«ZoolaDg u voor haar brtaalt msg ze
voor mjjn part doen en laten wat ze
wil," zei de schoenmaker. «Maar ik be-
grjjp in het geheel niet wat u aan dat
domme kind vindt."
Do ander,, vond het niet noodig daarop
te antwoorden. Hg giDg naar Marinka
die tjjdens dat gesprek zacht builend in
don donkerBten hoek der kamer had ge
staan en nam hare band.
«Wees nu maar niet bange m»pr," zei
hg vriendelgk. «Je hebt gehoord dat je
oom mg beloofd heeft je geen kwaad te
doen en je niet naar de houtvesterij terug
te brengen. Ik denk dat het mg wrt hei 1
gauw zal lukken je in Reicbenberg een
goeden dienst te bezorgeD. Maar mocht
je mjjn hulp noodig hebben dan behoef
je maar in den Gouden Engel te Reicben
berg naar meneer Krieger te vrageD."
Dat laatste had hg zoo zacbtjeB gezegd
dat de schoenmaker het niet kon verstaan.
Bjj het afscheid nemen drukte hg haar
nog terslaiks eeD daalder in de band en
zei dan haar bemiDnelpken oom goeden
nacht, die hem met zgn lantaarn tot aan
de huisdeur bracht en niet vriendelgk
f onderdanig maar wel wat minder lomp
en brommerig was dan «en oogenblik
geleden.
(Woidt vervolg l)