1906 N°. 83.
Zaterdag 17 Maart.
035le jaargang.
FEUILLETON.
GRAAF UDO.
GOESCH
De aitgave dezer Courant gesohiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Pr ijl por kwartaal, zoo binnen all buiten Goes, jT 1,25.
Afzonderljjko noinmen 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag dee*
uitgave.
COURANT.
De prjji der gewone adyertentijn i» Tan 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adyortentie wordt de prpi
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden yan 1—10 regels A X,— berekend.
AanTragen om en yermolding Tan liofdegaTen 5 oent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". - Directeur-Hoofdredacteur r. G. Rijkens.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Bericht.
Zij, die zich met 1 April a.s,
op deze Courant abonneeren
ontvangen de tot dien datum
verschijnendenummers gratis.
Lager Onderwijs en
Bewaarschool.
Aangifte van leerlingen voorde
openbare lagere scholen B eo C en voor
de bewaarschool ksn plaats hebben van
Maandag 19 Maart 1906 tot en met Za
terdag 31 Maart d. a. v. van des voor-
middags 9 tot des Damiddag 2 uren ter
Secretarie det gemeente.
Goes, 12 Maart 1906.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOTJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIÜS.
De Schoonmaakwerken
van de openbare gebouwen (met uit
zondering van het Raadhuis) en scholen
zullen worden aanbesteed op Vrijdag
23 Maart 1906, des voormiddags te
10 uren, ten Raadhuize.
Bestek en voorwaarden liggen van bedsn
af ter secretarie ter inzage voor belang
hebbenden, op eiken werkdag van 's mor
gens 9 tot 's namiddags 2 uren.
De inschrijvingsbiljetten moeten uiter
lijk op het uur der besteding in een ge
sloten bus, staande op de secretarie,
worden geworpen.
Nadere inlichtingen verstrekt de ge
meente-bouwmeester.
Goes, den 12 Maart 1906.
Burgemeester en Wethonders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIÜS.
GOES, 16 Maart 1906.
Evenals bjj vorige rampspoeden
hadden wjj ook nu de gelegenheid willen
openstellen om aan het bureau van ons
blad giften te bezorgen ten bate van hen,
die door don j mgsten watersnood in onz9
omgeving in hun have en goed zjjn ge
troffen. We vernemen echter dat zich
hier ter stede eene commissie zal vor
men, die gelden voor de noodlijdenden
wil inzamelen. Ten einde versnippering
te voorkomen, zien wjj nu van ons voor
nemen af. Men geve nu aan deze com
missie, dan blijft alles in ééne hand.
Eene aansporing om veel te geven, zal
wel niet noodig zjjn. De ramp heeft in
onze omgeving plaats gehad en velen
onzer hebben met eigen oogen de ver
woesting kunnen aanschouwen, door welke
20
Crimineele Roman
vin
K. ORTH.
De mogeljjkheid, dat het werkeljjk zoo
was, als zjj zei, was per slot toch niet
geheel van de hand te wjjzen, hoe avon-
tuurljjk en zonderling haar veronder
stelling hem nog steeds toescheen. Maar
bjj begreep des te minder, waarom ze
onder dorgeljjke omstandigheden tot nn
toe geen hand had uitgestoken.
Aangenomen dat het zoo is, waarom
zouden we dan een oogenblik aarzelen
om dien netten mjjnheer Jillitzek aan
de justitie over te leveren U zoudt dan
gauw genoeg te weten komen, welk aan
deel hij heeft in het verdwjjnen van
graaf Udo I"
»In 's hemels naam, dat is het, wat
ik juist tot eiken prjjs wilde vermjjden
Hij heeft mg gezworen, dat in geval hg
gevangen genomen wordt, Udo onmiddel-
Ijjk zou doodgeschoten worden. Wilt u
de verantwoording voor den dood van
mjjn ongelukkigen neef op u nemen,
dokter
>In geval u iets dergeljjks vreest dan
moet men de politie er attent op maken
en haar aanraden zoo voorzichtig mogeljjk
te werk te gaan. Zjj moeten dan niet
beginnen met dien man gevangen te nemen
maar hem gadeslaan, vaststellen met wien
hjj omgaat en niet eerder ingrjjpen.
voordat zjj er zeker van zjjn dat zjj de
heele bende in eens kunnen inrekenen
altjjd aangenomen dat er werkeljjk zoo'n
bende bestaat, wat mg voor het oogenblik
nog hoogst onwaarschjjnljjk toeschjjnt."
Editha had met een uitdrukking van
velen onzer eilandbewoners in ellende
zjjn gedompeld.
Tot deze commissie zjjn uitgenoodigd
door den burgemeester, de heeren J.
M. Kakebeeke, I. D. Fransen v. d. Putte,
mr. J. de Witt Hamer, M. de Jonge Jz.
en Jos. Witkam.
De Delfcsche studenten-vereeniging
»Zelandia" te Delft heeft het initiatief
genomen om ljjsten onder de daar stu
deerenden te laten circuloeren ten einde
golden in te zamelen voor de nood
lijdenden.
Benoemd tot ontvanger der directe
belastingen en accjjnzen alhier jhr. J. W.
E. von Schmidt auf Altenstadt, thans te
Leerdam.
Rijksmiddelen. De maand Februari
is bevredigend. In 1905 bracht zjj
f 9.137.597, thans f 9 666.422 op, dus
ruim een half millioen meer, een avans,
voor ééo maand zeer bevredigend. De
opbrengst dor eerste twee maanden des
jaars is nu f20.374.491, tegen f19.563 541
een jaar geleden.
In hoofdzaak aan de invoerrechten, de
accjjnzen en de indirecte belastingen dankt
men het gunstig resultaat. Alle accjjnzen
stegen in opbrengst, gezamenlgk met
ifc f340.000, de invoerrechten met ruim
f86.000, de indirecte belastingen met
ruim f67.000. Van de laatstgenoemde
belastinggroep vertoonden enkel de zegel
rechten achteruitgang, ten bedrage van
ruim 132.000.
Tot de Btjjging van het totaal-cijfer
droegen verder de gouden en zilveren
werken met ruim f2000, de po9terjjen
met ruim f38.000, de rjjkstelegrafen met
ruim f 11 000 en de loodsgelden met bjjna
f14.000 bg.
Daartegenover staat een mindere totaal
opbrengst der directe belastingen ten be
drage van ruim f66.000. De personeele
belasting was de eenige, die klom, met
moer dan f 12 000 de andere belastingen
vielen, de grondbelasting met bjjna f9000,
de bedrjjfsbelasting met meer dan f57.000
en de vermogensbelasting met bjjna
f23.000.
Uit de Pers.
Niet van tas.
Uit den Zeeuwschen watersnood slaat
De Maasbode munt tegen de reis van
den heer Kraus.
Zij schrjjft
»Terwjjl een watervloed onze djj-
ken heeft doorboord en in een groot
deel van ons land bittere ellende gele
den wordt, zit de man, die dit eigen-
ljjk alles aangaat en dus meer dan ooit
op zjjn post moest wezen, rustig in
een kajuit 1ste klasse (let vooral op
dit »eerste" klasse. Het Volk zou zoo
iets niet verbeteren. Red. O. CU)
op weg naar Chili.
>Als de havenwerken van Valps-
angBtige spanning op haar gezicht naar
hem geluisterd, maar nu schudde zjj
heftig met haar hoofd. »Neen neen
neen. U kent dien man niet en spreekt
over hem alsof hjj de eerste de beste is
dien men met eenige slimheid gemakkeljjk
de baas kan zjjn. Ik ben er zeker van
dat hjj op alle mogeljjke gevalleD voor
bereid is, en dat hg dadelgk van alles
op de hoogte zou zjjn wat men tegen
hem op touw zette."
»Maar freule, als u dat onmogeljjk
toeschjjnt, wat moet er in 's hemels
naam dan gebeuren En welk doel ver
volgt die Jillitzek met die romantische
schaakpartjj Als hjj er een geldafpersing
uit slaan wil, waarom aarzelt hjj dan
nog met het opeiBcben van die som
Het vooruitzicht dat geld te zullen krjjgen
is op het oogenblik toch even gunstig
als het op een later tijdstip zou zjjn 1
Editha keek voor zich. Zjj drukte de
palm harer handen krampachtig tegen
elkaar en op haar gezicht lag weer die
was-bleeke kleur waarover de jonge dokter
zich ongerust had gemaakt.
»Hjj eischt dat geld ook," zei zjj op
doffen toon, »en het is juist mjjn ongeluk
dat ik niet in staat ben het bjjeen te
brengen."
»Freule Editha riep Hallenstein ver
baasd uit. >Als er quaestie van is, moet
hg toch natuurljjk uit de millioenen van
uw neef betaald worden en ik twgfel er
geen oogenblik aan of uw vader zal
weldra den juisten weg ter vereffening
van die zaak weten in te slaan."
»Mjjn vader mag er niets van weten",
zei zjj op denzelfden doffen toon. >De
dag waarop Jillitzek zich tot hem wendde,
zou de laatste dag mjjns levens zjjn."
Hallenstein vond niet dadoljjk een ant
woord op die verbazingwekkende ver
klaring. Van al het onbegrjjpelijke dat
hjj tot nu toe uit Editha's mond gehoord
raiso maar goed in orde komoD, dan
kan Zeeland en N.-Brabant wel voor
een goed deel verdrinken en op veel
andere plaatsen eindelooze jammer
worden doorgestaan.
»Maar de heer Veegens is dan
toch naar de bedreigde plaatsen
>0, ironie van het lot, een econoom
een man van sociale wetgeving bg
een doorgebroken djjk of een ineen
gestorte spoorljjn
>Natuurljjk, antwoordt Het Vaderland
hierop, is thans de afwezigheid van een
bg uitstek deskundig man als Kraus te
betreuren.
Maar dit rechtvaardigt het optreden
van De Maasbode niet.
Om drie redenen niet.
Omdat door niemand bg de bespreking
van het ministerieel verlof een waterstaats
ramp, als thans Zeeland teistert, is voor
zien en kon worden voorzien.
Omdat er in Zeeland zelf ingenieurs
aanwezig zullen zijn met meer locale
kennis dan waarover de heer Kraus
beschikt.
Omdat, ware de ramp onder het vorige
Kabinet voorgevallen, de >ironie van bet
lot" niet oon Minister-ingenieur, maar
den jurist mr. De Marez Oyens zou heb
ben geplaatst »bjj een doorgebroken djjk
of een ineengestorte spoorljjn."
Uit het Land van Ter Goes.
Gelukkig worden iD de laatste jaren
tal van maatregelen genomen om de ver
spreiding tegen te gaan van besmette-
ljjke of voor beBmetteljjk gehouden ziek
ten. En niet minder gelukkig wordt heel
wat voorgeschreven, om te voorkomen dat
dieren, dio aan een besmettelgke ziekte
hebben geleden, in deD vorm van biefstuk,
gehakt of tong op onze tafels versehjjnen,
voor zoover we dan nog in staat zjjn
ons de weelde van wat men vleesch"
noemt, te vergunnen. Dat bet niet altjjd
gelukt te voorkomen, dat iets dergeljjks
toch wel eens gebeurt, ligt voor de hand,
alleen is ongelukkig, dat er nog op zoo
groote Behaal wordt gehandeld in vleesch
van zieke beesten Nu zal er wel veel
bjj overdreven worden, maar dat er, vooral
in groote plaatsen, veel fijne worst wordt
gegeten van minder smakeljjke grondstof
fen, is zeker.
Het is dus zaak daartegen te velde te
trekken en de regeering moet maatrege
len nemen om dat zoo geel mogeljjk te
doen. Een groote hinderpaal krjjgt men
in ons administratieven omslag-lievend
land in de administratieve narigheden,
die de uitvoering van bepalingen soms
onmogeljjk maken. Ook bjj de bepalingen
voor het tegengaan van uitbreiding der
ziekten zjjn haken en oogen, die de uit
voering bemoeilijken.
Zoo kan het b.v. nooit de bedoeling
zjjn geweest, dat feiten plaats hebben als
onlangs met de tuberculose koe van den
had, was haar laatste uiting het aller-
onbegrijpeljjkste. Als bjj haar niet zoo
goed gekend en haar helder, scherp ver
stand niet zoo vaak bewonderd had, dan
zou hjj werkeljjk in allen ernst gevreesd
hebben dat hjj het slachtoffer was van
hallucinaties. Maar nu was hg geheel
radeloos bjj het hooren van hare duistere
woorden en hg keek haar dan ook zwjj-
gend aan, overtuigd dat zjj zelf de nood
zakelijkheid zou voelen van een nadere
verklaring harer laatste woorden.
Na een korte aarzeling vervolgdo zjj
dan ook
»Alles wat bg onderneemt is alleen
tegen mjj gericht. Het ontvoeren van Udo
moest ook niets anders zjjn dan een mid
del om mg sneller aan zjjn wil te onder
werpen. Ik ben reddeloos vorloren als
het mg niet lukt aao den eisch te vol
doen."
Dat was zeker voldoende om Hallen
stein de vreemd© situatie te doen be
grijpen, waarin hjj de twee gezien had,
maar het was niet genoeg om er hem
een opheldering van te geven boe het
kwam dat de mooie, fiere gravin Schloch-
ter in zoo'n onwaardig-afbankelgke po
sitie tegenover den vroegeren secretaris
van haar vader kon verkeeren. Een ge
voel van achterdocht dat bg een oogen
blik geleden ietwat verontwaardigd had
onderdrukt, kwam nu weer boven en
ditmaal in hooge mate. Want per slot
was er voor dien vreemden toestand maar
één verklaring en op die gedachte
steeg al het bloed hem naar bet hoofd
en maakte een pjjnigend gevoel van jaloe
zie zich van hem meester, een gevoel, dat
hem tot nu toe geheel onbekend was.
>Dat klinkt alsof u op genade of on
genade aan dien ellendeling overgeleverd
zijt," zei hij en ondanks zichzelf verried
zgn toon wat er in hem omging. »Maar
dat kan toch onnngelijk zoo zjja. G*ef
landbouwer Korstanje aan den Kloeting-
schen weg. En nu is het mogeljjk, dat
met wat meer welwillendheid W88 voor
komen, dat de man zgn koe niet betaald
heeft kunnen krjjgen, de bepalingen zgn
toch van dien aard, dat er geen hande
lingen daartegen-in zgn te constateeren.
Men vertelde ons over dit geval deze
bjj zonderheden Korstanje had een tuber
culose, levende koe en ging naar den
burgemeester om een formulier, ten einde
bet beest aan het Rjjk te kunnen ver-
koopen. Dit formulier moest worden in
gevuld en vanwege de secretarie zond
men het naar dea w.n. districts veearts,
hier in Goes, met verzoek of deze het
wilde invnllon. Dat behoefde de veearts
niet te doen en hg deed bet niet, maar
eerst na een 14 dagen kreeg men op de
secretarie van de gemeente het formulier
terug, dat nu door den eigenaar van de
koe werd ingezuld. Maar onder wjj 1 moest
de koe van dit ondermaansche scheiden
en het vleesch werd afgekeurd. De koe
begraven voor zoo'n geval krjjgt men
van het Bjjk geen geld
Wanneer nu alles door één hand had
kunnen gaan, was vermoedelijk heel wat
voorkomen.
Eenvoud is dikwjjls het kenmerk van
bet ware als de leden van Kattendgke's
gemeenteraad dat hadden bedacht, zouden
ze er nog wel eens over hebben gedacht,
eer ze besloten een nieuw raadhuis te
bouwen. Dat is een heele onderneming
voor een gemeente, die een paar maal
getracht heeft voor noodljjdend door te
gaan, zooals Nisse. Ongelukkig, dat hier
de nag ver tnsschen Kattendgke, het oude
gedeelte, en Wilhelminadorp, het vooruit
gaande nieuwe gedeelte, een groote rol
speelt. Ja, de Kattendgkenaren gaan zoo
ver, dat ze de schoolveraDderingrn achter
gaan stellen bjj die van een gemeentehuis.
Dat is verkeerd men wil graag Katten-
djjke tot zetel maken van het gemeente
bestuur, dat is te begrjjpen, een zekere
trots op z'n dorp staat niet verkeerd;
dat is verwant aan een goed soort pa
triottisme maar laat men dat achter
stellen bjj andere belangeD. De school in
Wilhelminadorp is treurig ingericht
deze verbetering moet nummer ééa zjjn,
en als men dan eens royaal in 't geld
zit, kan men aan een raadhuis denken
en dan hebben beide dorpen evenveel
recht, 't Is bovendien vrjjwel onverschil
lig, waar het raadhuis staat 't is alleen
maar 't idee
De burgemeester, de heer Veltman,
die zgn Kattendgkenaren een groot ge
noegen kon doen met in de gemeente
te wonen, maar die als vele collega's
Goes boven het land verkiest, heeft maar
half zich partjj gesteld uit z'n woorden
in den Raad was wel op te maken, dat
hg veel gevoelde voor het aanbod van
den Wilhelminapolder om in Wilhelmina
dorp een raadhuis te laten bouwen. Om
den najjver te vermindereu beloofde de
mjj het recht om u van hem te verlossen
en ik geef er u mjjn woord op dat ik
hem heel gauw onschadeljjk gemaakt zal
hebben."
Editha voelde zich blghbaar niet be-
leedigd door zjjne heftige woorden, want
er sprak geen woede of gekrenktheid uit
haar antwoord maar een diepe wanhoop.
»U kunt me niet helpen heusch niet.
Ik dank u voor uw vriendeljjk aanbod,
maar het is misschien beter «als u mg
aan mjjn lot overlaat. Het is mjjn eigen
schuld."
Bjj het uitspreken dar laatste woorden
had zjj zich omgekeerd en nu liepen zjj
een oogenblik zwjjgend naast elkaar voort.
De scheidsmuur, die zich tusschen hen
had opgericht, was voor Hallenstein niet
zoo gemakkeljjk te overschrijden. De kwel
lingen, die hg op dat oogenblik doorstond,
overtuigden er hem van hoe diep en in
nig de hartstochtelijke liefde was, die hjj
voor Editha Schlochter gevoelde.
Nu zjj als het ware, van het voetstuk
gevallen was, waarop hjj haar tot nu
toe geplaatst had, nu drong het eerst
recht tot hem door, hoeveel dat verlies
beteekende voor zgn persoon en voor
zgn geheele toekomst. Wat bg bjj de
gedachte aan dien man, die schijnbaar
een gewichtige rol in haar liefdesleven
speeldo of gespeeld had, voelde, was
misschien niet zoo zeer jaloezie in de ge
wone beteekenis van het woord als een
scherpe wreede pjjn, de felste pjjn, die
hg sedert zgn kinderjaren ooit gevoeld
had.
Hg was niet zoo vrjj van alle egoïsme,
dat bjj na haar laatste ondubbelzinnige
terechtwijzing, niet de verleiding bad, om
haar aan baar verdienden angst over te
laten. Maar dat koppige verzet van zgn
beleodigd en gewond hart was niet van
langen dunr. Toen zgn blik slechts één
enk' le maal langs Editha's bleek gezichtje
heer Veltman in de tweede Raadsverga
dering, die hjj meemaakte, zgn best te
zullen doen dat was nog eeDB iets.
Maar tusschen beloven en doen
en kunnen doen is een groot verschil,
zooals de heer De Wilde dezer dagen
betoogde dat weet de burgemeester ook
wel. Maar we zullen er het b ste van
hopen nu is or misschien nog één goede
oplossing van de quaestie, waarbjj zoowel
Wilhelminadorp als Katteedjjke gebaat
zjjn Kattendjjke neme het raadhuis,
de burgemeester wone in Wilhelmina
dorp 1
De watersnood op Zuld-Beveland.
Een wandeling langs de overstroomde
polders op Zuid-Beveland geeft ons nog
aanleiding tot enkele opmerkingen. De
feiten hebben we in onB vorig nummer
uitvoerig meegedeeld het doorbreken
van de zeedjjken aan den Burenpolder,
den Pieterspolder, den Karelpolder, de
Bath-pold*rs en bet overloopen van de
dg ken van den Molenpolder en den Stroo-
dorpepolder en den Oostpolder en het
breken van den djjk aan de Wester
Schelde bjj Rilland.
De doorgebroken djjk en bjj de Bath-
polders zullen zeer moeiljjk te herstellen
zjjn de gaten zjjn daar zoo groot, dat
men er voorloopig niet aan zal kunnen
denken ze in orde te brengen. Bovendien
staar de 2de Batbpoldcr, waardoor de
Bpoorlfln loopt, nog zelfs bg eb onder
vrg diep water, zoodat de groote hofstede
van Van Liere niet dan per bootje is te
bereiken. Dit laatste is te meer ongeluk
kig, omdat zich op een vloer op de
mestput nog een 5-tal koeien bevinden
van de 18, die er waren (13 zgn over
leden), die weliswaar gevoerd worden,
maar het zonder twgfel niet lang meer
zullen maken. Eerst moet het water uit
dezen polder weg, vooral ook om den
spoordjjk niet aan grooter gevaar bloot
te stellen een storm en een hoogen
vloed zoud»n dezen zonder twgfel den
den weg doen gaan van zooveel andere
djjken, waarmee men de zee dacht te
keeren.
Waarmee men de zee dacht te keeren
inderdaad, de zeedjjken schjjnen, met
name aan de Oosterschelde, heel wat
sterker, breeder en hooger in elkaar te
moeten worden gezet, eer er van bevei
liging tegen springvloeden kan worden
gesproken. De werking in het water, de
mogeljjkheid van een geweldige water-
opstuwing, eischen bljjkbaar steviger be
veiliging. Nu kan men wel daartegen
o\ merken, dat tegen nooit verwachte
natuurverschjjnselen als doze springvloed
was, niets is te doen dat zjjn praatjes
voor den vaakde Nieuwlandepolder is
een bewjje, dat er djjken zgn te maken,
die beter zgn, en de djjk bjj Wemeldinge
hield zich ook beet. Maar djjkjes als de
St. PieteTspolder en als de Karelpolder
was gegleden, dat zoo aandoenlgk be-
koorljjk was in baar angst, was het al
voorbjj, en het gevoel van echaamte over
die leeljjke opwelling hielp hem om de
moeiljjke daad der zelfoverwinning te
voltooien. Op kalmen toon zei hjj
>De som, die die baron Jillitzek eischt
iB dus zeker heel groot
Editha keek verbaasd op. Zjj had
scbjjnbaar niet verwacht dat bg bet ge
sprek over dat onderwerp nog eens zou
opvatten. Maar er was in zjjn kalme en
tegeljjk harteljjke wjjze van spreken,
iets dat er haar toe bracht hem te ant
woorden.
>Ze is tenminste groot vcor mjj. Bjj
eischt voor het oogenblik dertig duizend
mark en later nog eens vjjftien duizend."
>Als ik het nu op mjj nam u dat geld
te verschaffen, zonder dat uw vader in
bet geheim betrokken werd? Zou de
zaak daardoor naar wensch geregeld zgn
Er gleed een straal van hoop over
baar gezicht maar hjj was even snel weer
verdwenen. >Ik zou het toch niet van u
mogen aannemen, dokter?"
>0 wat dat betreft, zoudt u gepn ge
wetensbezwaren behoeven te hebben. Er
zou geen sprake van zjjn dat ik het u
gaf of het uit eigen middelen leende.
Ik ben tot nu toe niet in de gelegen
heid geweest schatten te verzamelen en
daarom zou ik ook alleen kunnen pro-
beeren om het geld van een van mjjn
welgestelde vrienden te leen en met de
verplichting het terug te geveo zoodra
graaf Udo bevrjjd is uit de handen van
die menschen, die hem gevangen scbjjnen
te houden. En die Jillitzek zou het geld
natuurljjk eerst krjjgen, als uw neef levend
tot ons teruggekeerd was."
Editha schudde haar hoofd.
(Wordt vervolgdJ
