1906 N° 32. Donderdag 15 Maart. 93stu jaargang. i9 FEUILLETON. GRAAF UDO. GOESCHE De uitgave dezer Courant geichiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjji per kwaitaal, zoo binnen all buiten Doei, f i,3S« Afzonderljjke nommen 5 cent. Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der uitgave. 101 HUI. De prjji der gewone adyertentifln ie yan 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ot. Bjj directe opgaaf yan driemaal plaatsing derzelfde adrertentie wordt de prjj» slechts tweemaal berekend. Geboorte-, hnweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden yan 1—10 regels 1,berekend. Aanyragen om en yermelding yan liefdegayen 5 cent per regel. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur r. G. Rijkens. Een Optimist Daar is een stichting, die meer onze sympathie bezit dan alle kerkgenoot schappen, omdat zij de christelijke liefde in practjjk brengt, dat ïb het Leger des Heils, dat een open oog en warm hart heeft voor alle ellondigen, ook voor hen, die in de beschaafde landen het ^bezinksel der maatschappij vormeD. De groote stichter van dit Leger, de 78-jarige generaal Booth, vertoeft op dit oogonblik in ods land. Ieder weet, hoe het ontstaan van die machtige organisatie, die haar arbeid be gon in Loudens achterbuurten, te danken is geweest aan bet initiatief van dezen man, die in zjjn jjver om te redden, wat anders onherroepelijk verloren ging, tot hen ging, die niet tot hem durfden komen. Hjj zocht ze op in hun sloppen en stegen; hjj richtte ze op uit het sljjk, voor hem bestonden geen vagebonden en misdadigers, bij dreigde met geen cen suur, als een predikant uit een onzer omliggende gemeenten, maar voor hem waren het allen gevallenen, die slechts behoefden te worden opgericht om aan de menschheid to worden teruggegeven. Toevluchtsoorden en werkplaatsen wjj hebben er nog onlangs eene opsom ming van gegeven in ons blad gevolgd door landkolonies leggen overal getuige nis af van de groote organiseerende kracht, die het leger bjj dit reddingswerk ontwikkelt en talloos zijn de menscheD, die het optrok uit het sljjk en stelde tot nuttige burgers in de maatschappij. En nog doet het leger niet genoeg, zegt de generaalop een leeftjjd, dien we volgens den bjjbel slechts bereiken als we zeer oud worden, heeft deze man, benijdbaar om zijn optimisme, nog een grootscb plan. MeuigeeD, die hier in 't gedrang zich niet kan handhaven, maar ten onder gaar, snakt naar hulp, naar eene gelegenheid, waar hij, zonder herinnerd te worden aan de strepen, die hg op zjjn kerfstok heeft, in staat is zjjn loven van voren af te beginnen, of liever een nieuwe bladzijde in zgn levensboek te openen. Kon hjj maar weg komen nit dezen bo- nauwden kring, werd hg maar eenigszins op weg geholpen in de landen, die hem van verre lokkend wenken, die hem als 't ware roepen en hem alles beloven, wat hjj hier moet ontberen. Was er maar iemand, die hem een bedrag wilde voor schieten, hom helpen met raad niet alleen, maar ook met daad. Welon, die weldoener wil het Leger des Heils zjjn. Generaal Booth heeft zjjn plan. Het L^ger heeft reeds 200000 H.A. grond in Canada, grondbezit in de Ver- eeaigde Staten, land in Australië en waarschjjnljjk binnen kort ook in Zuid- Afrika. Het kan voor honderden en dui zenden de bootreis betalen, het kan de luenschen in buizen zetten, het voorzien Crimineel. Roman rxN K. ORTH. Freule Schlochter lag op den grond nnder den boom, waartegen zjj geleund bad in het yoorgeyoel yan een naderende flauwte. Zg lag lang uitgestrekt met een marmerwit gezicht en onbeweeglijk als •en doode op het groene mostapgt. In een oogenblik stond dokter Hallen- stein naast baar. Hg knielde naast haar neer en overtuigde er zich door een haastig onderzoek yan dat hier evenmin ■prake was van huichelarg als van een yan die lichto flauwtes, die yeel vrouwen op kritieke oogenblikken te hulp moeten komen. Editha's polsslag was bjjna niet meer te voelen en het was alsof zg in het geheel niet meer adem haalde. Die plotselinge ernstige bewusteloosheid was den jongen dokter een onweerlegbaar be- wgs dat hg geljjk bad gehad toen hg zich al weken lang ongerust maakte over hare gezondheid. Hg voelde nu niets als een teedere angst eu eeu innig meeljjden met haar. Het kon hem nu niets schelen, wat er daarginds in het paviljoen gebeurd was, welke band er tusBohen Editha en dien vreemdeling bestond en welke beteekenis hij aan haar geheimzinnige woorden moest hechten. Hg dacht er nu alleen aan dat zg ziek was, door gevaar bedreigd en dat zjj hulp noodig had. Ondanks alleB voelde hg zich bgna gelukkig, dat het hem vergund zou zgn, haar behulpzaam te zjjn. Hjj dood wat de omstandigheden eisoh- tan, bescheiden eu vol tactgevoel om haar bjj baar ontwaken elk pgnljjk idee to van gereedschap en van werk, het kan hun afzet regelen, het kan alleB doen, wat noodig is voor den bloei van de nederzettingen. En de generaal wil het ook. Hjj heeft j.l. Zaterdag te Rotterdam verscheiden journalisten om zich heen verzameld en hnn deze emigratieplannen mrOgedeeld. Men deed hem allerlei vrageo. Of 8ladsmen8chen goede landbouwers konden worden Of zgn koloniën per spoor te bereiken zouden zgn Of het te bebouwen land kon worden geïrrigeerd? Of er al ervaringen waren, waarop kon worden voortgebouwd En hoor nu de antwoorden. Is bet niet of ge een jongmensch hoort spreken in plaats van een 78-jarig grjjsaard Stadsmen9chen zjjn natuurljjk geschikt dat is immers al lang gebleken. Als er geen spoor is, wel dan leggen we er een. Voor irrigatie hebben wjj onze menschen. Ja zeker hebben we ervaringenwat anderen niet knnnen, dat kunnen wjj. We hebben in een drietal kolonies in Engeland groot succes gehad waarom zouden wjj het in Canada eu elder6 niet hebben In de laatste jaren werden al 4000 menschen naar landkolonies gezon den en van die 4000 kwamen 3980 best terecht. Wil man nog beter bewjjs Deze merkwaardige man, die niet vraagt »wie is mjjn naaste", maar in allen, in de eerste plaats in de armen en onge- lukkigen, zgn broeders ziet, verdient steun bij zgn menschenreddenden arbeid. HOOG WATER. Voor de laaggelegen streken van ons land is Maandag een groote ongeluksdag geweest. Niet alleen in Zeeland, ook in Noord- en Zuid-Holland heeft het hoog water schade aangericht, zooals het reeds weken deed in Noord-Brabant. Door den Noord-Westerstorm is het water het land op gestuwd, terwijl het door het overvloedige opperwater niet bljjven kon tusschen de djjken van het vaarwater. De watersnood op Znid-Beveland. De spring rloed, gepaard met Noord- Westerstorm, die Maandag onze kusten heeft geteisterd, heeft voor Zuid-Beve land en Zeeuw8ch-Vlaanderen en Tholen verschrikkeljjke gevolgen gehad. Een op pervlakte van ongeveer 1100 H. a. grond is in Zuid-Beveland alleen onder water geloopen deels door het breken der djjken, deels doordat de polderdjjkon over stroomden. Wanneer men van IerBeke begint, heeft men eerst de Burenpolder, die is inge- loopen dan volgt de Molenpolder, die is overstroomd. Door doze ongelukken iB Ierseke Maandagnamiddag in gevaar ge weest en daar Dinsdagmorgen de water stand nog zeer hoog was, was er ook toen- besparen. Uit een dicht bjj zijnde beek haalde hg in zgn zakbeker zooveel jjskoud water, dat hjj er haar voorhoofd, slapen en lippen mee bevochtigen kon, en of schoon het vrjj lang duurde voordat er eenig resultaat was van zjjn pogen, smaakte hg toch eindelgk de voldoening van haar diep te zien ademhalen en haar oogleden langzaam te zien opengaan. Zjj keek ontsteld en verlegen naar het gezicht van den jongen man »Wat is dat?" mompelde zjj. »Wat doet u daar? Hoe kom ik hier?'' »De freule is hier door een lichte flauwte overvallen geworden. Maar u voelt u nu weer heelemaal goed, niet waar Editha werd vuurrood bjj de gedachte aan den toestand, waarin ze zich tegen over dien man bevonden had en ofschoon zjj zich nog zeer zwak voelde, richtte zjj zich toch haastig op, zonder Hailen- stein's steun te willen aannemen. Zjj herinnerde zich nu ook wel heel duideljjk alleB, wat aan haar bewusteloos heid was voorafgegaan, en ze keek den jongen man ran, alsof zjj een beslissing over leven of dood van hem verwachtte. »Ja ik voel me weer heel goed", zei ze zachtjes, >u behoeft u niet meer om mjj te bekommeren, ik heb geen hulp meer noodig, ga dus maar heen en stort mjj in het verderf." Het verwijt dat uit hare woorden sprak, trof hem als een dolksteek. Zgn gedrag leek hem nu oneindig veel ruwer toe dan dat van den ellendeling, die het ge waagd had zgn hand tegen Editha op te heffen, ofschoon hjj op dat oogenblik tock alleen datgene gedaan had wat vol gens zjjne overtuiging, zjjn plicht en eer gevoel htm gelastten. Maar hjj was in het laatste kwartier geheel veranderd. Hjj had op het bleeke gezicht der be- wustelooze vrouw niet alleen de aan doenlijke uiting van een diep zielelijden nog gevaar. In den djjk van den Olzen- depolder is Maandag enn gat, of een reeks van gaten, wel 100 M. lang, ge slagen, zoodat de polder onderliep. Een paar oesterputten zgn ook doorgebroken en Dinsdagmorgen met den vloed liep de Molenpolder uit den Okendepolder vol dit werd verwacht, zoodat er geeD ongelukken voorkwamen. Verder gaande ziet men den Karei- polder en den Stroodorpepolder blank, de Rietpolder is van het water verschoond gebleven. Van de eorstgenoemden zgn de djjken overstroomd door het water uit den 2den Bathpolder. En deze laatste kreeg het water door een doorbraak van den Scheldedjjk. De lste is eveneens blank en Maandagmiddag kregen we zooala we toen al vermeldden het be richt, dat de Reigersbergsche polder on derliep. Gelukkig is dat niet het geval geweestde djjk van de Westerschelde kreeg het om een uur of vjjf hard te verduren doordat het opperwater op stuwde en de storm het zeewater daar tegen in werktedit maakte, dat met groo'e kracht door het water op den dijk werd gewerkt en een stuk daarvan af sloeg. Toen begon het water in den polder te loopen maar gelukkig hielden de binnendijken en 's nachts werd hard ge werkt om een kade op den djjk te leggen. Onze verslaggever, van Goes naar de plaats van de onheilen gegaan, schreef daarover het volgende De bewoners van den ReigersbergBchen polder, waarin o. a. ook het dorp Rilland ligt, hebben niet minder angstige oogen blikken doorleefd. Voor hen dreigde van twee kanten gevaar, zoowel van Wester als van Ooster-Schelde. Van de Ooster- Schelde had men te vreezen, omdat de binneadjjk, die den Reigerbergschen pol der van den z. g. Engelachen polder scheidt, op sommige plaatsen retds begon over te vloeien. Bg de Wester-8chelde dreigde de djjk door te breken. Het is echter niet bjj dreigen gebloven, waüt gelukkig was toen de eb reeds in getreden de djjk brak, niet ver van hot kustlicht bjj Bath, door. Hot water viel echter spoedig eu daarmee was vor der invloeien uitgefloten. Dinsdagmorgen te vjjf ure, toen het weer vloed was, kwam er nog al wat water binnen loopen wat nog een oogenblik de gemoederen in onrust bracht. Men waarschuwde zelfs reeds om te vluchten. Gelukkig bleek dit niet noodig, alleen bet land in de nabjjheid van de 100 M. breede door braak liep onder. Dinsdag toog het groot ste gedeelte der manneljjke bevolking van Rilland, eenige honderden personen, aan den arbeid, onder leiding van den prov. waterstaatsingenieur dhr. Coomans te Goes, om het gat te stoppen. Toen te vjjf uur het werk werd gestaakt, was men in zooverre gereed, dat het gat tot boven gewoon hoogwaterpeil was gestopt. gelezeD, maar bij was ook diep geroerd door de reinheid en onschuld, d.e op dat ooizenblik uit haar gezicht sp»-ak. Onder andere omstandigheden zou hjj dat mis schien voor een masker gebonden hebben of voor het resultaat van een bjjzooder handige tooneelspeelkunst, maar iemand, die bewusteloos is, is niet in staat tot zulke kunstjeB en daarom was het bem alsof hjj vandaag voor het eerst het ware gezicht gezien had van die freule, die iedereen altjjd voor zoo trotBch en onge naakbaar hield. Hjj wist nu Diet alleen dat zjj zeer ongelukkig was, maar hjj was er ook van overtuigd dat zjj onschul dig leed en dus achtte hjj het op het oogenblik zgn allereersten plicht haar te helpen voor zoover hjj daartoe in staat was. De toon waarop hg haar antwoordde, verried Editha wat er in hem omging. »Het is mjjn bedoeling niet om u in het verderf te storten," antwoordde hjj >Vergeef het mjj, als ik een oogenblik gedacht heb dat u ook schuldig waart aan die misdaad. Ik beloof u plechtig, dat ik niets zal doen waardoor ik u in opwinding zou kunnen brengen of verdriet berokkenen. Vergeet wat ik daareven gezegd heb dat verzoek ik u drin gend." >Maar er is intusschen toch nieti ge beurd, waardoor u van meening had kunnen veranderen. Misschien hebt u op het oogenblik medeljjden m°t mjjn zwakte en zult u berouw hebben over uwe belofte, als dat medeljjden vervlogen is. U moet me voor een misdadigster houden dat kan niet anders." »Als u de mogeljjkheid vreest, frenle, verdrjjf haar dan door me uw vertrouwen te schenken. Ik heb gezien dat u behoefte hebt aan een beschermer sta me toe dit te zijn." >Was u dan niot van plan ons morgen al te verlaten, dokter?" Maandagnacht ging voor de bewoners van Rilland in de grootste ongerustheid voorbjj. De meesten gingen niet naar bed en enkelen eleehts een paar uur. Een on gewone drukte heerschte Dinsdag in het dorpje. Van alle zjjden waren kjjklus- tigen toegestroomd om van het ongewone schouwspel getuige te zgn. Onze verslaggever, heeft verder een wandeling gemaakt van Rilland naar Ier seke en beschrjjft de ramp aldus Wie zou zeggen dat moedertje Schelde, die zich altjjd zoo kalmtjes voortbeweegt langs onze djjken, heel aan den voet, op sommige tjjden dreigend het hoofd kan opsteken en met forsch geweld de djjken beuken. Hovl onverwacht verschenen in het Maan dagnummer der courant de telegrammen, die heel vaag op een ramp duidden. Helaas er is niet overdreven. Wandel van Ierseke tot Bergen-op-Zoom en ge zult tallooze sporen vinden van den strjjd, dio hier is geworsteld. Waar de ramp het grootst is In den lsten en 2en Bath-polder (gewoooljjk Engelsche polders genoemd) resp. groot 453 en 285 H.A. Daar kan men eerst zien met hoeveel geweld het water hier is opgetreden. Groote lappen djjk zgn weggesleurd, gaten van een honderd meter. Een drietal hoeven, bewoond door de kasteleins Baas, Van Liere en Vogel slaan rondom in het water, dat tot aan de dakgoten reikt. Vrjj spoedig schijnt bet water den polder te hebben gevnld. Bij den len Bath-polder begon naar men zegt reeds ta 3 uur bet water binnen te vloeien om ongeveer vjjf uur, het critieke oogenblik, sehjjnen echter de groote doorbraken te hebben plaatsgehad. De hoeve, bewoond door dhr. Baas is voor een fleel ingestort, eenig vee, het aantal is nog niet juiBt bekend, verdronk. Nog grooter is eehter de slag voor de talrjjke arbeidersgezinnen, die langs den zoogenaamdea separatiedjjk een reeks van huisjes bewoonden. Van die buisjes is slechts weinig over, zjj zgn óf ingestort öf ten deele vernield. Van de inboedels word slechts weinig gered. De woning van dhr. Harisson heeft het beter uitgehouden, de inboedel heeft echter verschrikkelijk geleden. De 2e- Batbpolder is er niet beter afgekomen. Ook hier zgn enorme gaten in den djjk gemaakt. Op de hoeve, bewoond door dhr. Van Liere, verdronk bet grootste deel van het vee, m«n spreekt van 14 koeien en paardeD. Bjj dhr. Vogel, even eens kastelein voor de Engelsche maat schappij, die de beide polders f iploiteert, verdronk een paard met venlen. Nabjj deze hofstede stonden een drietal arbei derswoningen. Twee daarvan zjjn inge stort en van het laatste is de voorgevel omgevallen. Een gering gedeelte van de inboedels kon gered wordeD. De Engelsche maatschappij verloor, naar men >Hoe zou ik kunDen weggaan, wetend dat u ongelukkig is misschien wel ziek en aan eeD ernstig gevaar blootge steld Het zou alleen gebeuren, als u er bepaald op gesteld waart, dat ik heen ging, omdat mjjn tegenwoordigheid u ondrageljjk was geworden." Editha Bchudde haar hoofd. >U weet heel goed, dat dat niet zoo is. Maar waarvandaan móet ik nu den moed halen om u in de oogen te zien, nn u er achter gekomen bent hoe ongelukkig ik ben >Maar dat zult ge niet langer zgn, freule 1 Er moet een middel bestaan om u uit dien ongelukkigen toestand te ver lossen. Kunt u me ten minste niet zeggen, wie die kerel is Eu hjj maakte een hoofdgebaar in de richting van het paviljoen. Editha aarzelde een oogenblik voordat zij op onzekeren toon antwoordde »Hebt u hem niet herkend Was mjjn- heer Kramer al de particuliere secretaris van mjjn vader, toen u bjj ons m huis kwam »Ja zeker, hg was bet al zes weken lang. Maar ik heb indertijd wel een» hooren spreken over zgn voorganger, een zekeren baron Stefan Jillitzek. Is het die geweestdie ik zooeven Het waB alsof zg de kracht niet meer had om haar geheim te bewaren. Nu HallenBtein niet meer op gebiedenden toon opheldering van haar eischte en zij misschien met een enkel woord een eind had kunnen maken aan zgn Tragen, nu deed ze niet de minste poging om het antwoord te weigeren. >Ja, bjj was het", zei zjj mat. »Eon paar dagen voor Udo's verdwjjnen is hjj teruggekomen." >Maar heb ik u goed begrepen, freule? Is er tusschen hem en bet verdwjjnen van uw neef eenig verband Weet hg waar graaf Udo zich bevindt »Hg mo i het wel weten, want bg zegt, op dezen dag 18 paarden. Het is •en treurig gezicht, die eindelooze water oppervlakten te zien met hier of daar een dak of een puinhoop boven water uitstekend. Eenige personen beloofden hacheljjke oogenblikken. Twee mannen bevonden zich op den zeedjjk toen deze begon door te breken, zoodat zjj ten slotte op een stnk djjk kwamen dat geeD gemeenschap meer met het overige gedeelte had. Zjj werden uit hun benarden toestand ver lost door een bootje. Twee andere per sonen brachten geruimen Ijjd door op het dak buDner woning. Bjj laag water loopen de polders vrjj wel droog, doch bg don vloed vullen zjj zich opnieuw. De spoordam heeft op Bommige plaatsen ook schade beloopeD en wel aan dm noordeljjkm kant waar uit de helliDg van den djjk eenige stukkm werden ge slagen, zoodat de rails aan dien kant wat zgn verzakt en op die ljjn het verkeer moest opgeheven worden. Het aüdore spoor wordt echter gebruikt. De treiDtn rjjden echter langzaam. Eenige honderden personen zgn ook hier bezig om den weg in orde te brengen. Maandagavond moest alle verkeer gestaakt worden, omdat men in en om Rilland-Bsth de vloedbalken over de ljjn had geplaatBt. Nu is weer gebleken hoe goed het is om de oude binnendjjken zooveel mogeljjk in den ouden toestand te laten en niet te dulden dat zjj worden afgegraven of verlaagd. Aan de te geringe hoogte Van den scheiding6djjk tusschen 2e Bathpolder en Stroodorpepolder is het te danken dat het water van uit den eerste in den laatste begon te vloeien zoodat hjj thans onder water staat. De polder is in pacht bjj dhr. G. C. Kol ff en heeft eeD grootte van ruim 43 H.A. De spoor- ljjn, die er dwarB doorheen loopt komt slechts een meter boven het water uit. De Oostpolder werd, dank zjj het naar stig werken van een honderddertigtal personen gedurende den geheelen nacht, voor den ondergang behoed. Een gedeelte van den djjk stond n.l. op het punt van door te breken. Met vereende krachten werd echter de ramp voorkomen. Ook had men veel moeite met het dichtmaken van het verbindingsaluisje met den Stroo dorpepolder, 200 zakken aardo moes ten aangevoerd worden om het binnen dringen van het water te beletten. Wel is nog eenig water den polder binnen geloopen, zoodat de slooten boordevol staan, maar overigens is men er daar goed afgekomen. Dinsdag waren nog tach tig arbeiders bezig den djjk te verster ken. Aan het haventje van Hoek van Oo8tpolder kwam men er niet zonder belangrjjke schade af. De Noord-Weste- Ijjke havendam, die eerst sinds een maand door den aannemer als voltooid was af geleverd, is voor een groot gedeelte ver nield. Een twaalftal tjalken en visschers- houdt hem zelf ergens gevaDgen Hallenstein schudde ongeloovig zjjn hoofd. Dat klinkt al zeer weinig waar- ■cbjjnljjk. Wjj leven niet meer in de mooie dagen der ridder-romans, toen zulke gebeurtenissen nog mogelijk on zelfBheel gewoon waren. Een flinke joDge man van twintig jaar laat aich in onzen tjjd niet meer schaken en weken lang verborgen houden als een hulpeloos kind »En toch moet het zoo zjjn Hjj heeft mjj daar straks bedreigd, dat er iets vreeseljjks zou gebeuren als >Wie Die baron Jilitcek De vroe gere secretaris van uw vader? Maar boe zou hg dat aangelegd moeten hebben Ik zou het begrjjpeljjk vinden, als u mjj vertelde, dat hg graaf Udo vermoord had. Maar dat bg bem gevangen zou houden neen freule, dat wil er bjj mjj niet in. Eén man zou ook in bet geheel niet in staat zgn een dergeljjk voornemen ten uitvoer te brengen >Hjj heeft het natuurljjk ook Diet ge daan Onder de bevolking hier in den omtrek zgn menschen genoeg, die geen gevaar duchten, omdat zg hnn leven treh al eiken dag op het spel setten, en juist de inwoners van Nehat zgn op dat punt bgzonder berucht dat weet u toch even goed als ik. Gelooft u niet dat iemand, die in hooge mate de gave bezit om menschen uit de volksklasse door de macht zijner persoonlijkheid mee te slee- pen, heel gemakkeljjk een half dozjjn van die kerels, door het vooruitzich op ern groote belooning kan laten doen wat bjj wil Dat zjj schgnbaar zoo va?t overtuigd was van de juistheid harer vemnder- ste'l'ng, bracht HalleDstein's twjjfel ook aan het wankelen. tferdt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1906 | | pagina 1