1906 N°. 2. Donderdag 4 Januari. 93sle jaargang. 26 rEUILLigfCm, In de schaduw van de Peter- en Paulsresting. COIHW De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjji por kwaitaal, zoo binnen als buiten Goes, f 9,25. Afzonderlijke nommeis 3 cent. Inieadlng van advertentiën vóór 2 uren op den dag der uitgave> Uitgave van de Naami. Vennootschap „Goesche Courant". GOESCIIE De prgs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel moer 10 ct. Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advortentie wordt de prpi slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Directeur-Hoofdredacteur R. GK Rijkens. Burgemeester en Wethouders van Goes brengen ingevolge art. 37 juncto art. 12 der Drankwet ter openbare konnis, dat bp hen is ingekomen het navolgende verzoek om vergunning tot den verkoop van alcoholhoudetiden drankanderen dan eterkendrank in het kleinp van J. KOOPMAN, voor het perceel Bees tenmarkt D 119. Binnen twee weken nadat deze bekend making is geschied, kan ieder tegen het verleenen van de vergunning schriftelijke bezwaren inbrengen. Goes, 2 Januari 1906. Burgemeester en Wethouders voornoemd, DE KONING KOOIJ. De Secretaris, G. A. HAJEN1US. Het jaar IÜ05. Buitenland. Het schrijven van Buitenlandsche Over zichten ia iu den regel een ondankbaar werk, vooral in ons land, omdat het moerendeel van de menschen weinig be lang stelt in wat aaD de andere zjjde van de grenzen plaats vindt of het moet al iets heel buitengewoons zgn. En toch kan een tegenwoordig nieuwsblad er volstrekt niet buiten, want uit de ge wone gebeurtenissen ontwikkelen zich in den regel de buitengewone en wanneer er dan eens ietB is, dat heel de wereld wak ker schudt, dan zou men de redactie, die deze rubriek niet verzorgde, ver wijten haar lezers onwetend te hebben gelaten. Dat is juiBt zoo gebleken in het afge- loopen jaar, rgk als het was aan gewel dige, aan hoogst ernstige gebeurtenissen. Uit do berichten van het begin van 1905, na het beleg van Port Arthur, na de vergeefsche pogingen van Koero- patkin om de vesting te ontzetten, be greep men zoo langzamerhand, dat DE OORLOG IN HET VERRE OOSTEN ten gunste van Japan moest eindigen. Tot 5 September bracht dit jaar het laatste deel van dat bloedig drama, waar voor de historie alweer een gordijn heeft gehangen. En steeds nieuwe gebeurte nissen dringen de meeBt levendige voor stelling van die verschrikkelijkheden weg. RUSLAND. Rusland heeft thans vrede maar al leen buiten de grenzen. Daar binnen heer- schen ontzettende ongeregeldheden, die beurtelings op den naam van burger oorlog1', »opstand" en ^geloofshaat" aan spraak maken. Het volk vooral de arbeiders was het alleenheerschen vaagden Tsaar en den druk der bureaucratie moede en verlangde een meer vrijzinnige regeering op constitutioneelen grondslag. Wel zagen DOOK MARK EASTWOOD. xxir. Midden onder het gesprek van broer en zustor werd de etensbel geluid. »Ik zal moeten gaan'', zei Werner. Hg nam zgae zuster in zgne armen en kuste haar. Hoofd omhoog, ouwetje 1" fluisterde hg. Zg klampte zich aan hem vast »Ik wou dat je hier kondt bljjven Maar je moet naar beneden. Ga maar gauw en pas op dat je niets laat merken, Werner!" Dat zeggende duwde ze hem naar de deur. Zgn hand had den deur knop aangeraakt, toen er in het belendende vertrek, de slaapkamer, iets met een doffen slag op den grond viel. Broer en zuster keken elkaar een oogenblik met wjjd opengesperde oogen aan en richtten vervolgens hun blik op de tusachendeu., die aan stond. Geen van beiden sprak een woord. Eindelgk fluisterde Marga- retha >Wat was dat Met een sprong was Werner bg de deur, rukte ze open en keek in alle hoeken en gaten. Er was geen levend wezen te zien maar het tafeltje dat bg het bed had gestaan, lag op den grond. Margaretha verscheen met een bleek, ontsteld gezicht op den drempel der deur. Intusschen had Werner de zware zgdon portieres op zg geschoven die do gang deur bedekte en had getracht deze te openen, maar bet ging niet. »Die deur gebruik ik nooit", zei Mar garetha op onvasten toon. >Ze is altgd op slot." do regeerders zeiven de noodzakelijkheid daarvan in, maar zg wilden de hervor mingen slechts zeer geleidelijk tot stand brengen, om daardoor zelf nog de macht te behouden. Daarmede nam het volk geen genoegen, het eischte dadelgk recht en vrjjheid. Op 22 Januari die dag staat met roode letters geteekend organiseerde het volk een betooging voor het paleis van den Tsaar, om Vadertje" persoon lijk de nooden en ellenden ran zgn on derdanen bekend te maken en te smeeken om verbetering. De bureaucratie zag in deze inderdaad vredelievende betooging, gevaar, en liet op de deelnemers die daar naderden, ongewapend en met por tretten van »Vadertje" en heiligenbeeld jes in de handen, onder leiding van den priester Gapon door de kozakken schieten. Een vreeselijk bloedbad werd daardoor aangericht, en duizenden kwa men om het leven. En toen kwam de revolutie. JAPAN daarentegen proeft thans het zoete van den vrede, hoewel er een bittere smaak aan is met het oog op den verminkten handel, de adergelaten schatkist. Het stelt alles in het werk om de geleden schade aan leger en vloot te herstellen. Boven dien heeft het door dezen succesvollen oorlog indruk gemaakt op de groote mogendheden, zóó zelfs, dat de Duitsche keizer voor eenige maanden in zgn veel besproken troorrede te kennen gaf, dat voortaan ook Japan gerekend moet wor den onder de invloedrijke naties. Dit is inderdaad zoo, want in Azië is het zoo goed als heer en meester en het zal niet nalaten, om ook de Chineezen en Korea- nen een gelgke emancipatie te doen on dergaan. Of zulk een emancipatie een gevaar voor Europa zal worden, het hangt voor een groot deel van Europa zei re af, maar Europa en ook de Vereenigdo Staten zullen hun hoogheidsdenkbeelden moeten laten varen, wat bewezen is door den boycott van den Amerikaanschen handel en de onlusten in Sjang-bai. Europa, d. w. z. de Westersche groote mogendheden, heeft dit afgeloopen jaar geen bewgs gegeven zedelgk hoog te staan, bewijze de MAROKKAANSCHE QUAESTIE. Eén oogenblik flitste toen het weerlicht aan den politieken hemel, maar de bui dreef voorbg. De Fransche minister van Buitenland sche Zaken Delcassé had de onvoorzich tigheid om voor Duitschland geheim te houden dat zgn land met Engeland een tractaat gesloten had, waardoor Frankrgk in Marokko de vrge hand werd gelaten. Duitschland vreesde voor benadeeling van zgn handelsbelangen in dit land, en verzette zich tegen de Fransche plannen. De verhouding tusschen beide mogend- »En de sleutol »Zit die niet in het slot. Dan heb ik er hem zeker uitgenomen en ergens op geborgen. Och Werner Hij lachte, om zich een onbevangen air te geven, want hij was geschrikt van de uitdrukking van haar gezicht. »Het zal Frou-Frou geweest zgn, de kat van madame", zei hg, »een paar dagen ge leden heb ik baar in mgn bed gevonden." »Als het dat was, dan moest ze toch nog in de kamer zgn." Margaretha keek zoekend om zich heen. »Je vergeet, dat ik de buitendeur al opengedaan had, toen we het leven hoor den, en toen is ze de kamer uitgeslopen," zei hij om haar gerust te stelleD. Margaretha lachte, maar die lach was niet geheel natuurlgk. »Ja, dat zal het wel geweest zjjn. Maar ik verzeker je, dat de schrik mg in de beenen geslagen is." En zg leunde togen het ledikant aan. Hot leek Margaretha eindeloos lang toe, voordat Werner haar na den eten weer kwam opzoeken. Hij bleef een poosje bg haar en het praten met hem deed haar goed en bracht haar tot kalmte. Ver volgens zei hg haar goeden nacht en ging been. »Je moet er voorzorgen.dat je goed slaapt," zei hij nog eens, >doe je oogen goed dicht en slaap!" Maar hoeveel moeite zg zich ook gaf, de slaap wilde niet komen. In de stilte van den nacht liet haar fantasie zich niet brei delen; maar tooverde haar in schelle kleuren al de afschuwelijke tooneelen voor den geest, die men haar beschreven had. Intusschen maakte Werner allerlei voorbereidselen voor den dag van morgen. Hg schreef een langen brief aan Mischa, waarin hg hem vertelde, dat zijn zuster en hg tengevolge van dringende aange legenheden plotseling naar hun vader- heden werd niet beter toen de Duitsche Keizer op zgn reis in de Middellandsche Zee eon bezoek aan Tanger bracht en don Sultan souvereine rechten en de integriteit van zgn grondgebied beloofde te zullen handhaven. De Rijkskanselier Bülow vroeg toen aan de Fransche regee ring ophelderingen, maar deze lieten zich wachten. De Fransche Minister-president Rouvier zag het gevaar in, en wendde zgn invloed aan om Delcassé te doen aftreden, om daarna zelf als Minister van Buitenland sche Zaken met Duitschland onderhande- li igen op meer vriendschappelijke wjjze aan te Lnoopen. Dit had succes, want de gevreesde oorlog is uitgebleven en het Marokkaansche geschil zal aan het oordeel van een conferentie onderworpen worden. Niet alleen dat deze quaostie de hou ding tusschen Frankrgk en Duitschland in gevaar bracht, zg werkte bovendien nog mede, om de Fransch-Engelscho en tente sterker te maken en de betrekkin gen tusschen Engeland en Duitschland te verslappen. In MAROKKO zelf bleven de revolutionaire woelingen aanüouden. In het begin van Januari viel in FRANKRIJK het mini8terie-Combe8 Op het programma stond bovenaan de Scheiding van Kerk en Staat. Dit punt werd door het Mi nisterie onder presideum van Rouvier overgenomen, en de scheiding kwam dan ook tot stand. Het Concordaat, door Na poleon I gesloten werd dus, na ruim een eeuw gegolden te bobben, verbroken, en Frankrgk heeft zich los gemaakt van dan band, die het aan de R. K. kerk bond. Ook een andere scheiding is tot stond gekomen in 1905. ZWEDEN EN NOORWEGEN hebben de Unie verbroken en zgn als voorheen weder twee afzonderlijke ko ninkrijken geworden. Deze scheiding werd reeds lang vermoed on is thans op vrede lievende wjjze tot stand gekomen uit een kabinetscrisis tengevolge van de consu- iaatsquaestie. Koning Oscar van Zweden hield alsnu op langer over Noorwegen te regeeren, dat hierop Prins Karei van Denemarken den zoon van den koning van dit rijk op den troon liet stijgen. Nog een andere scheiding dreigde en dreigt nog: die tusschen OOSTENRIJK en HONGARIJEna een parlementaire verkiezing immers deed zich het ver rassende feit voor, dat de meerderheid der gekozenen mannen waren, die met de scheiding sympathiseerden. Een crisis was bet onvermijdelijke gevolg, die thans nog niet geheel is opgelost. ENGELAND had ook zgn kabinetscrisis, wgl bet minis terie Balfour moest aftreden, dat opge volgd werd door het liberale kabinet Campbell Bannerman en in ITALIË werd nog onlangs het kabinet vervormd. land moesten terugkeerenhij had het beter gevonden zgn leerlingen het ver driet van het afscheid to besparen. Hg verzekerde den jongens zgn genegenheid, verzocht hen dikwijls te sehrzjven en gat' het adres aan, waarheen hun bagage gezonden kon worden. Aan den prefect schreef hij ook een vormolgk briefje, waarin bij, onder voor wendsel van dringende familie-aangele genheden om onmiddollgk ontslag vroeg en zgn excuses maakte voor dien over haasten stap. Vervolgens sloot hg de beide brieven in zgn lessenaar en telde zijn geld. Het bleek, dat zgne en Margaretha's spaarpenningen een aardig sommetje be droegen, zoodat bij zich daar niet onge rust over behoefde te maken. Nadat hij de bankbiljetten in zgn portefeuille gelegd had, zgn brieven gerangschikt en een sigaar opgestoken had, ging bij op de chai6elongue liggen en ven iel in een somber gepeins. Het was Katia, die hein voortdurend bezig hield. Hij maakte er zich een voorstelling van, wat ze zou gevoelen, als zg hoorde dat haar geliefde Marga retha, haar op zoo'n onverklaarbare wijze in den steek gelaten had. Haar uitingen van smart waren altgd zoo toomeloos woest 1 Zou bg ook eenig deel uitmaken van haar verdriet Zou zij hem missen, hg, die haar beeld als een heilig iets in zgn hart droeg? Ja, hij bad haar innig lief, dat was nog nooit zoo goed tot hem doorgedrongen, als nu hg haar verlaten moest. De toekomst scheen hem kleur loos en eentoonig toe. Toen Werner uit zgn benauwende droomen wakker werd, lag hg nog op de chaiBe-longue en aangezien hot al begon te schemeren vond hij het niet de moeite waard om nog naar bed te gaan. Hij kleedde zich op zgn gemak aan en stond nog een poos in gedachten verdiept voor Van ZUID-AFRIKA, de Oranjeriviar-kolonie en Transvaal, valt te vermelden, dat ze verlost werden van een der onruststokers van den jongsten oorlog, Lord Milner, die als gouvernour aftrad, en dat de Chiueezen-quaestie nog heel wat onaangenaamheden bracht. In DUITSCHLAND had de groote staking in de steenkolen mijnen plaatsde vleeschnocd hield de plaatselijke besturen bezig, maar werd door de regeering zoo goed als genegeerd of zelfs ontkend. De oorlogzuchtige troon rede verschrikte ieder, die verlaDgt naar duurzamen vrede. Door enkelen in BELGIË werd een beweging op touw gezet voor aaneensluiting met Nederland, waarom trent men in Nederland geen heel toe schietelijke houding aannam. Eigenaardig is, dat dit idee opkwam in 1905 toen de 75-jarige onafhankelijkheid werd gevierd. De wereldtentoonstelling van Luik is ver moedelijk ook door heel wat van onze lezors bezocht. Op staatkundig gebied hield de groote doorsteek bij Antwerpen de gemoederen het meest bezig. Van AMERIKA uit klonk Roosevolts oproeping tot een vredesconferentie Binnenland. Nauw wa3 het afgeloopen jaar begon nen, of we maakten een angstigen tijd in Nederland door. Japacscbe schepen waren opgemerkt in de Indische wateren. De vrees bekroop onze militaire autori teiten, dat de strijd tusschen Japan en Rusland ter zee zich wellicht in onze wateren zou afspelen en dat 't ons daarbjj onmogelgk zou zgn, onze neutraliteit te verdedigen. Pessimisten zagen onze Oost al tusschen Japan en Engeland verdeeld. Gelukkig, de oorlogsbodems dreven voorbg en met hen deze donkere wolk. In Indië smeulde verzet tegen ons ge zag. In Mei kwam er tgding van verzet op Celebes. De vorst van Boni weigerde de eischen van het gouvernement in te willigen en den 21sten Juli landde een expeditie te Oedjong Patrio. Bij een tref fen werd de vjjand verslagen en den lsten Augustus kwam bericht, dat de hoofden van Zuid-Boni zich onderworpen hadden. Elf dagen later kon gemeld worden, dat het verzet gebroken was. Naderhand werd (in October) ook Sop- peng op Celebes nog onderworpen. In Atjeh maakte nog steeds een troepjo fanatici een deel van 't land onveilig, zooals half Augustus een bivak te Ram- bong moest ondervinden. Bg een over rompeling werden een luitenant, een het raam, totdat de knecht hem zgn kof fie kwam brengen. Nadat hg ontbeten had ging hij naar Margaretha. Hg vond, dat zij er heel slecht uit zag, maar zg was kalm, zij praatten samen tot negeD nur en vervol gens ging Werner uit om voor de passen te zorgen. De eerste, dien hij op straat tegen kwam, was Litschkof, die met slenterenden gang naar hem toekwam. »Heerlgk weertje!" zei hg. »Gaat u naar het ziekenhuis Werner ontkende, onhandig als hg was. »Niet Dan gaat u zeker een eindje wandelen vervolgde de ander. Werner fronste zgn voorhoofd. »Ik ga uit", antwoordde hg kortaf, nam zgn hoed af en liep verder. De secretaris keek hem met een vreemden blik na. Het was al vrij laat op den morgen, toen Rittberg thuiB kwam. Er waren heel wat vervelende formaliteiten voor noodig geweest, maar nu zaten de kostbare pa pieren ook goed bewaard in zgn porte feuille 1 De jongens zaten al op hun gouverneur te wachteD. »Houdt u ons langer dan een uur, mjjn- heer Rittberg", was Wanja's •erste woord. »Wg waren precies op tijd maar u »Maak je maar niet ongerust, mgn jon gen", viel Werner hem in do rede, »klok- slag 12 uur kunt ge gaan." Werner bad de les nog nooit zoo ein deloos lang gevonden. Hg was geheel vervuld met onrustige onaangename ge dachten en voelde zich minstens even opgelucht als Wanja, toen zijn geweten hem toestond, de boeken toe te doen. De op til zijnde scheiding, zelfs van dozen dommen en oppervlakkiger) leerling, ging hem op dat oogenblik aan hit hart. Wanja wilde juist de deur uitgaan, toen bg zich bg zgn naam hoorde roepen. sergeant en 22 soldaten gedood. Vredelievender is de gebeurtenis in Mei, dat in Indië een Duitsch-Neder- landsche telegraafkabel is gelegd. Schokkende voorvallen in ons eigen land bleven niet achterwege. Men zou couranten kunnen vullen met al de moor den en pogingen tot moord, die in 1905 in 't toch beschaafde Nederland werden gepleegd, 't Is bgna altgd de drank, die er aanleiding toe geeft. Een van de meest schokkende was de moord op Marie Droixhe, begaan door Jules Cherpion, die hoewel bij nooit de daad bekend heeft, door de Belgische justitie tot levens lange gevangenisstraf veroordeeld is. Van de tallooze branden noemen we alleen de belangrijkstedie op Marken in Februari, waarbjj dertien woningen en eenige oudheden zgn verbrand, de geduchte brand te Friezenveen en een dergelijke ramp in de gemeente Rhoon. Vooral droeg het afgeloopen jaar den stempel van den politieken Btrijd. Ieder wist en voorzag, dat de strijd bg de stembus hevig wezen zou en spande dan ook reeds lang van te voren alle krachten in. Reeds in Januari verbroedorden zich de vrijzinnig-democraten met de Unie liberalen, de oud- of vrije liberalen gaven naderhand mede bljjken vöd toenadering en zoo kwam het, dat in Juni en Juli de regeermacht weder aan de coalitie werd ontwrongen en dat het kabinet- Kuyper half Juli zijn ontslag indiende, omdat het niot meer op een meerderheid in de Tweede Kamer rekenen kon. Ruim een maand later gaf de Staatscourant de namen der leden van het nieuwe Ministerie. Inmiddels was de wijziging in de wet op hot lager onderwijs, die juist de partgen zoo tegen elkaar in 't harnas had gejaagd, den 8sten Mei in de Tweede Kamer aangenomen. Den 20sten van die zelfde maand bekrachtigde de Eerste Kamer de wet op het hooger onderwgs, die mede een punt van groot verschil was geweest. Een zaak, waarmeo partjj- geschil niets had uit te staan, was de vestiging van het Vredespaleis, waarvoor de Tweede Kamer 7 ton toestond. Overigens kan genoemd worden de invoering der Kinderwetten op 1 Dec., die ten doel hebben het kind te be schermen tegen de noodlottige gevolgen van verwaarloozing en van slechte op voeding. Te vermelden valt ook de onthulling van 't monument ter eere van Jan van Nassau te Breda. Heol veel valt over de arbeidersbewe ging van 't afgeloopen jaar niet te zeggen. Het jaar begon slecht met uitgebreide werkeloosheid te Amsterdam. Achtduizend arbeiders hadden geen werk. In den loop van dit jaar kwam het tot een uitsluiting door de patroonB in de bouwvakken te Amsterdam, die evenwel den 2den No vember weer opgeheven werd. Twee dagen Rittberg had van zijn horlogeketting een klein kompas genomen. ïHier, mgn jongen," zei bij, »ik weet dat dat aliijd een wensch van je geweest is. Ik geef het je nu. B3waar het als een aandenken aan mij." Wanja greep er met een zucht van verrukking naar en bekeek het met een stralend gezicht. Vervolgens huppelde hg weg. Mischa wilde juist ook de kamer uitgaan, toen zgn onderwijzer hem terug riep. »Een oogenblik, beste jongen," zei Rittberg en deed zgn best om zgn aan doening te onderdrukken. Hg nam van de boekenplank een kostbare uitgaaf van Schillers werken. »Dat wou ik je geven als belooning voor je vlijt en jo oplettend heid Misschien zul je er nog meer ple zier in hebben als ik je zeg, dat dat werk jaren lang mgn eigendom geweest is." Mischa had een kleur gekregen van vreugde. >Dank u hartelijk, mijnheer Rittberg, u kunt er zeker vaD zgn, dat ik uw mooi cadeau op den waren prijs weet te stellen. Ik zal het zeker nooit veronachtzamen en hg drukte een dankbaren kus op Ritt- berg's band. Werner kreeg tranen in zjjn oogen, toen hg die jongensgestalte nakeek. Hij voelde zich erg bedrukt. Volgens menscboljjke berekening was het de laatste maal, dat hij dien jongen zag, wiens diepe genegenheid hg even ernstig be antwoordde. Toen Misscha's voetstappen weggestor ven waren, ging Werner zgn zuster op zoeken. >Heb je ze was haar eerste vraag. In plaats van te antwoorden, haalde hij do passen te voorschijn. »Goddank", riep zij uit. »Nu kunnen wg van avond weg 011 komt er een eind aan die vreeselgke spanning." Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1906 | | pagina 1