1905 N°. 152.
Zaterdag 23 December.
92ste jaargang.
Bijvoegsel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
De uitgave dezer Oourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjj dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, ff 2e£§0
Afzondorljjke Eommeis 5 cent.
Inzending van advertentiën «óor 2 uren op den dag der
uitgave.
De prjjs der gewone advortentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt do prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen Qm en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOESCH
GOES, 22 Dec. 1905.
Heinkenszand. Men schrift ons:
Alhier is een flinke verbetering aange
bracht door het plaatsen van een tweetal
lantaarns aan't Clara's-pad. Was vroeger
deze laan in duisternis gehuld en zoo
wel voor voetgangers als voertuigen bij
avond moeiljjk in 't verkeer, aan dezen toe
stand is nu voorgoed een einde gekomen.
Kolijnsplaat. Donderdagavond trad
ds. H. L. A. Feijkos, eere-voorzitter der
Christel, werkliedenvereniging »Draagt
elkanders lasten," als spreker in deze
vereeniging op voor een vrjj talrijk pu
bliek in de Ned. flerv. kerk. Hjj besprak
de organisatie der Christelijke werklieden
verenigingen. Eerst wees hij aan, hoe
ze volgens hem niet moeten wezeD, daarna
wees hij op de positieve eischen eener
goede Christelijke werkliedenvereniging.
Daarna besprak hij de z. i. bekomende
stoffelijke zaken als het ondersteunings
fonds bij ziekteen wat hier nog niet
kon gedaan worden maar toch zeer te
wenschen zou zijnhet pensionneeren
van oud9 en invalide werklieden en het
zorgen voor de weduwen en weezen van
arbeiders. Ook ging hij na hoe men in
de vergaderingen de groote sociale vraag
stukken van den dag kon bespreken en
van de zienswjjze der leden kon getuigen.
Met veel aandacht volgde het gehoor
den spreker.
Kortgene. Onze gemeente was Don
derdag in feestdostwee eerepoorten
waren opgericht en verder was geheel
de dorpsstraat met lampions tusschen de
booaaen behangen, die des avonds ver
licht een mooi effect gaven, en met uit
zondering van enkele wapperde uit de
woningen de driekleur. En het kon ook
niet anders, want onder begunstiging van,
voor dezen tijd van het jaar, goed weer,
had des middags te ongeveer twee uur
de installatie plaats van onzen burge
meester, dhr. A. G. C. Danckaerts.
Ongeveer één uur arriveerde Z. E. A.
met eenige collega's, onder wie odzo
vorige burgemeester (dhr. Wjjckerheld
Bisdom), aan den pfov. steiger, waar
een eerewacht van p.m. 50 ruiters, de
muziek-vereeniging ^Eendracht maakt
macht" en de zang-vereeniging >Hoop
op beter", stonden opgesteld. Na door
den heer Wagenaar, voorzitter der feest
commissie, te zijn verwelkomd én toege
sproken, en nadat door de zang-veree-
niging een toepasseljjk couplet was ge
zongen, stelde de optocht zich in bewe
ging onder een overgroot belangstellend
publiek. Voorop de helft der eerewacht,
daar achter een open landauer, waarin
gezeten waren burgemeester en wethou
ders, de voorzitter der feestcommissie en
dhr. Wjjckerheld Bisdom, daarna nog
twee open rijtuigen, waarin gezeten waren
de leden -aa den gemeenteraad en die
der feestcommissie, vervolgens de muziek-
en zaDgvereeniging en als achterhoede
de andere helft der eerewacht.
Voor de versierde gemeenteschool, waar
het onderwijzerspersoneel zich had op
gesteld met al de schoolkinderen, die
deB morgens een feest in de school had
den gehad, werd halt. gehouden en werden
den burgemeester door die kinderen en
de zangvereeniging eenige toepasselgke
verzen toegezongen, wat met hartelijke
dankbetuiging door den burgemeester
werd beantwoord. Vervolgens ging de
optocht, waar zich du bjj aansloten de
schoolkinderen, gevolgd door een groot
publiek, door geheel de gemeente en de
tocht eindigde voor het versierde ge
meentehuis, waar de wethouder G. P. N.
Moerland den nieuwen burgemeester
plechtig installeerde. Daarna verleende
de burgemeester audiëntie, waarvan door
eenige personen gebruik werd gemaakt.
Om 6 uur had een diner plaats, des
avonds concert op de muziektent in de
Voorstraat door muziek- en zangveree
niging en illuminatie van school, ge
meentehuis en muziektent. Ongeveer 10
uur nog een optocht met fakkellicht,
waarmede werd besloten.
Den geheelen dag was er een groot
publiek op de been en oud en jong
ging op in de feestviering, die tot ruim
middernacht duurde.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Gisterenmorgen was de minister van
Oorlog aaD het woord. Hij verdedigde
zjjne houding als niet in strijd met het
program des Kabinet-formateurs.
Hij zette tegenover don heer v. Idsinga
uiteen, dat beoordeelingslijsten niet ge-
mist kunnen wordenhij kan zich niet
door oen commissie van onderzook laten
leiden. Wat het volksleger aangaat, merkte
hjj op, dat hjj reeds in 1889 adviseerde
tot het sturen in de richting van zulk
een leger. Echter moet men niet over
ijld handelen. De proefneming met ver
korten oofeningstjjd dient afgewacht te
wordende tijd daarvoor is gunstig.
De minister zal de viermaanders daar
voor indeelen.
De wetswijziging, welke de minister
zich voorstelt, beoogt verbetering en geen
verdere verkorting van oefeningstijd. Er
ban thans geen dag van gemist worden.
Door verbetering van de vooroefenin
gen, geleid door burger- en militaire
onderwijzers, hoopt de minister den geest
onder de jongelieden voor het leger te
verbeteren.
Hoe aantrekkelijk zulks ook is, kan
hij voor dit jaar niet overgaan tot op
heffing van het big vend gedeelte, dat zou
groote verwarring in het leger brongen.
De derde herhalingsoefening kan stellig
niet gemist worden; verkorting daarvan
zal de minister overwegen.
Voor kadervorming stelt hg vooral
prjjs op eenvoudige, practische jongens,
wier doel is milicien korporaal of -ser
geant te worden.
Wat de bezuiniging betreft, verzocht
de minister hem eerst een jaar te laten
werken; het is hem ernst met het voor
nemen tot zuinigheid. Blijken na een
jaar de resultaten niet bevredigend, dan
zal hij gaarne het denkbeeld aanvaarden
tot instelling eeDer staatscommissie.
De minister is voornemens het volgend
jaar geen manoeuvres te doen houden,
maar de manschappen dan eens flink te
laten oefenen. Het daaropvolgende jaar
z-sl hij zich bij de manoeuvres persoon
lijk gaan overtuigen of dit stelsel ge
holpen heeft.
Herziening van de Vestingwet zal hij
onder de oogen zien.
De minister eindigde met de verkla,-
ring, dat hij openlijk en volkomen voor
de Kamer is opgetreden. Hij heeft zich
niet aangeprezen als een goedkoop minis
ter, en het walgt hem om zichzelf als
den besten minister aan te prjjzen. Hij
deelt in de grondbeginselen van de poli
tiek van den Kabinetsformateur, welke
door het ministerie zijn aanvaard. Hg
vraagt alleen medewerking en vertrouwen
van de Kamer en een spoedige uitspraak
dienaangaande. Bljjkt bet, dat hg het
vertrouwen niet heeft, dan zal hg gaarne
zjjn plaats voor een ander inruimen.
De heer Thomson zeide daarop voor
dit jaar den minister zijn volkomen ver
trouwen toe.
De heer Troelstra, hoewel hulde bren
gend aan 's ministers ridder lijk en eerlijk
optreden, handhaafde ten volle zijn critiek
en diende de volgende motie in
»De Kamer, constateerende dat het
optreden van den minister van Oorlog
niet die waarborgen biedt, dat zijn be
wind in overeenstemming zal zjjn met
de eischen voor vrijzinnige coalitie bjj
de afgeloopen verkiezingen gesteld, gaat
over tot de orde van den dag."
Deze motie werd verworpen met 56
tegen 20 stemmen. Vóór stemden de
sociaal-democraten, de vrgzinnig-demo-
craten en van de Liberale Unie de hh.
Jannink en Thomson.
De algemeene beraadslagingen werden
gesloten en een begin gemaakt met de
artikelsgewjjze behandeling.
Hierbij werd gestemd over drie amen
dementen, welke zonder uitzondering door
den minister onaannemelijk waren ver
klaard. Het eerste, strekkend om de
gelden voor het blijvend gedeelte te
weigeren, verwierf slechts den bijval van
de socialisten. De vrijzinnig-democraten
stemden nu met de anderen tegen. Het
tweede, tot schrapping van de gelden voor
de oefening der landweer, werd met slechts
negen stemmen vóór die van de socia
listen met de heeren Van Forsest, Van
Asch van Wijck en Passtoors ver
worpen. Het derde evenwel, schrapping
der derde herhalingsoefening, waartegen
de minister zich met niet minder be
slistheid dan tegen de beide andere had
uitgesproken, verwierf op eens 31 stem
men van de tachtig. De vrijzinnig-demo
craten en do socialisten waren, geljjk te
verwachten was, er voor. Ook echter vijf
R -Katholieken, voorts dhrn. Van Vliet,
Van Foreest en niet minder dan acht
Unie-liberalen de heeren Smeenge,
De Boer, Lieftinck, Roodhuyzen, Zjjlma,
Roessingh, Jannink en Rejjne.
De begrooting van oorlog werd hierop
aangenomen met 46 tegen 18 stemmen.
Tegen de heeren Troelstra, Bos, Tak,
ter Laan, van den Borgh (den Helder),
Mees, van der Zwaag, van Deventer, Druc-
ker, Marcbant, Ketelaar, Smidt, Hugen-
holtz, Nolting, Roodhuyzen, Schaper,
Limburg, Jannink.
Daarna werd begonnen met de Begroo
ting voor Financiën en werd deze ook
ten einde gebracht en aangenomen zonder
hoofdeljjke stemming.
De minister De Meester, verschillende
sprekers beantwoordende, zeide o. a. dat
hij zich recht gelukkig zou rekenen, in
dien hij met een voorstel tot verlaging
van den accijns op suiker kon komen,
liever dan met belastingverhooging te
komen. Maar de fin. toestand is nu een
maal niet gunstig. Er moet een hoog
bedrag gevonden worden. En in de on
zekerheid of de Kamer zgn plannen zou
steunen, mocht de minister inderdaad
niet in uitzicht stellen een accgnsver-
laging.
De minister moet de betrekkelijke juist
heid van zijn cijfers handhaven. Hij heeft
aangenomen, dat het publiek, bjj verlaag
den suikerprijs, aan suiker evenvoel geld
zou besteden als thans. Rekent hjj dan
op hetzelfde accres, dan zou eerst over
10 jaren het tegenwoordig accgnsbedrag
weer worden bereikt, bjj een verlaging
tot f 12. Goed, zegt meD, begin dan eens
met f 4 of f 3. Maar dan nog is het een
speculatie. De minister vraagt: mag ik
mij aan een speculatie wagen Neen en
daarom mag de minister geen toezegging
doen.
Wat de toepassing der bedrjjfs- en ver
mogensbelasting aangaat de verschil
lende commissiën van aanslag regelen in
verschillende streken die zaak anders.
Dat een grootere eenheid wenscheljjk zou
zgn, geeft de minister toe, doch dao zou
men een geheel ander stelsel van aanslag
moeten hebben. Of dit mogeljjk zou zgn,
kan eenigermate worden betwijfeld, want
de aanslag moet elk jaar vastgesteld
worden. De minister wilde gaarne zooveel
mogelijk naar eenheid streven.
Kerknieuws.
Doopsgezinde kerk.
2e Kerstdag (Dinsdag), voorm. 10 uur:
ds. S. Spaans.
Qeref. gem. Onder Kruis.
Op het drietal voor Rotterdam komt
voor ds. H. Roelofse alhier.
Ned. Hervormde kerk.
Schore. Herbenoemd tot kerkvoogd
dhr. K. de Jonge.
Ellewoudsdijk. Herkozen tot notabel
dhr. H. Koole met 35 stemmen. Dhr. M.
Geense verkreeg er 21. Gekozen tot no
tabel dhr. C. Brninooge mes 31 stemmen.
Dhr. G. Molhoek verkreeg or 29.
Wilhelmiaadorp. Benoemd tot kerk
voogd dhr. P. Staal in de plaats van
dhr. M. Karelse.
Onderwijs
De heer J. J. van Aartsen alhier
is benoemd tot, onderwijzer aan een school
van o. 1. o. lste klasse te Amsterdam.
Kunst en Wetenschap.
Woensdagavond heeft Toonkunst in
de concertzaal van de sociëteit V. O. V.
haar eerste concert gegeven. Kleingoed
stond op het programma, waarvan het
laatste werkelijk niet het minste was.
Integendeel, »Naenie" was ongetwijfeld
een van de mooiste nummers, die we te
hooren kregenen daarmee werd dan ook
de avond goed besloten, 't Was een ge
luk, dat na de Zigeunerliederen nog dit
werd gegeven, want verschillende daar
van bleken wol wat moeilijk te zjjn ge
weest, hetgeen o, a. te concludeeren viel
uit bet niet tot 't maken van indruk be-
vorderljjk toonaangeven en maatgestamp
van don directeur.
Toch waren daar heel aardig gezongen
liedjes onder, te beginnen met het eerste
en dan het negende.
Best zaten er in de hier en daar guitige
Liebeslieder, zoo groot in getal, dat het
thema misschien wel wat vervelend werd.
Gelukkig was er veel afwisseling in de
muziek en volgde daarop >Beim Sonnen-
untergang", dat veel applaus verdiende.
Voor den bariton een woord van lof,
ook hierzgn »Ausfahrt" klonk heel
mooi en met de alt werden door hem
duetten gezongeD, die door het publiek
op de juiste waarde werden geschat. Dit
was zonder twjjfel een zeer goed nummer
van het programma.
Over 't geheel vonden we de uitvoe
ring best geslaagd en was 'tjimmer, dat
er niet zoo heel veel publiek was. L
Eindelijk is er dan voor bet Goesche
publiek een tooneelvoorstelling in zicht.
Den 17 Januari zal hier in »de Prins
van Oranje" een voorstelling worden ge
geven door >Amstels Tooneelgezelschap"
onder directie van den heer Frank. Onder
de medespelenden bjj dit gezelschap
komen zeer goede namen voor, als
mevr. Julia v. Lier-Cuypers, mevr. Erff-
man-Sasbach, mevr. Rössing-Sablairolles,
en de heeren Louis de Vries, ErffmaD, enz.
Dat belooft dus iets goeds.
Buitenland.
Samenwerking.
Op den duur houdt oen kabinet in een
land met constitutionneel parlementairen
regeeringsvorm, met een volksvertegen
woordiging, die het regeeren per slot
van rekening onmogelijk maken kan, het
niet uit, wanneer het niet overeenstemt
mei de meerderheid. Dat ziet men in
Engeland, dat ziet men vooral in Hon-
garge.
Natuurljjk is men in Hongarjje, on
danks graaf Fejervary's politieke handig
heden, nog niet tot overeenstemming
gekomen en de regeering heeft steeds
weer de Kamer naar huis gezonden. Ten
slotte evenwel kan Fejervary niet veel
beginnen en daarom heeft hij dan ook
maar ontBlag gevraagd. De Koning zit nu
in een lastig parket, want er is bjj Z. M.
nog altjjd weinig lust de meerderheid
den zin te geven. En daarom heeft Frans
Jozef heel eenvoudig het ontslag ge
weigerd
Het Grieksche kabinet is vernieuwd
en heeft nu Theotokis opnieuw tot pre
sident de openbare meening is het kabi
net nogal gunstig gezind en men hoopt,
dat het nu met de financiën wat beter
zal gaan en men met Roemenië op beteren
voet komt. Maar met die financiën heeft
men al zoo dikwjjls vergeefs gehoopt 1
Hot Engelsche parlement wordt 8 Ja
nuari naar huis, d. i. naar de kiezers,
gezonden, die 13 Januari hun stem zul
len uitbrengen. Wanneer alles loopt, zoo
als zich laat aanzien en de liberalen
werkelijk de meerderheid krjjgeD, zal dit
ministerie zich bezighouden met sociale
hervormingen.
De Revolutie.
In Moskou is de algemeene werkstaking
uitgebroken, die zoo langzaam aan zich
wel zal uitbreiden over het gehoele Rijk,
voor zoover niet reeds opstand heerscht.
Het post- en telegraafverkeer met het
buitenland is nog maar mogeljjk op enkele
ljjnen naar Duitschland en Oostenrijk.
Moskou zelf schijnt den 20sten al onder
den invloed te zgn geweest van de alge
meene werkstakingzelfs de gemeente
ambtenaren staken, de lichtfabrieken wer
ken zoo min als de trams loopen en de
banken zgn gesloten. De regeering is
niet van plan ditmaal de staking rust'-g
te laten voortduren, bewjjzen de arresta
ties van leiders der beweging. Daartegen
over staan de circulaires, honderden op
roepingen van de besturen en comité's,
die zoowel aan het leger als aan de ar
beiders worden gezonden. Groote moei
lijkheden ondervinden de bladen aan de
eene zjjde dreigen de stakers, wanneer
de redacties niet de manifesten der revo
lutie opnemen en aan de andere zjjde
dreigt de regeering als zij het wel doen 1
Over den toestand is verder moeiljjk een
oordeel te vormen het is zaak af te
wachten, wat daarginder gebeurt.
Gemengde Berichten.
Met hartelg ken dank ontvangen
door de wijkzuster voor de zieken 2 gif
ten van f2,50, 1 gift van f2 en 1 van
f5.
Dinsdagmiddag viel een kind van
zekeren Potter aan den Oostsingel in de
vest. Het werd gelukkig bjjtijds op het
droge gehaald door den zoon van Van
der Marck.
De commissie voor de koninginne-
feesten heeft Donderdagavond in de socië
teit >V. O. V." in een openbare, maar
niet druk bezochte, vergadoring rekening
en verantwoording gedaan over haar be
heer. De rekening werd nagezien door
twee leden van de vergadering, de heeren
Korstanje en Marejjs. Wo ontleenen er
de voornaamste cjjfers aan.
De raming der ontvangsten be
droeg f 1904,90, de werkeljjke ontvangst
was f 1803,88; op sommige posten werd
samen f78,50 meer ontvangen dan was
toegezegd, op andere samen f 179,52
minder.
De raming van de uitgaven be
droeg f1750, de werkelgke uitgaven be
liepen f2106,68. Er is dus een tekort
gebleven van f 302,80. Dit bedrag is"
gedekt door de kasteleins, die op verzoek
der commissie f59 afdroegen, en door
de gemeente, die f 243,80 toestond be
houdens de goedkeuring van Ged. S aten.
Wat de uitgaven betreft, deze bedroegen
gespecificeerd van armenzorg f 80 (raming
f80); kinderfeest f 159,74 (f166); fiets-
speleo f52,10 (f40); muziek festival
f439,72 (f360); optocht f 158,44 (f 110);
ótalngow*d6trijd f 11,68 (f 10); volks
spelen f 102,58(f 100); versiering f494,685
(1 500); vuurwerk f 187,38 (f180)druk
loon f202.98 (f90); vers» h fit en secr. en
penningm. f 30,93 (f 35); onvoorzien
1 186,445 (f79) Totaal f2106,68 tegen
een raming van f1750.
De bjjeenkomst werd opgeluisterd door
de muziek van >Euphonia" en j>Hosanna".
Door verschillenden werd gespeecht,ieder,
die in 't bjjzonder meegewerkt bad tot
het slagen van het feest, en dat waren
er nogal wat, werd dank gezegd, de
muziek werd niet vergeten, enz. en 1.
»Euphonia" maakte nog eeD tocht door
de stad en liet zich hooren bjj de woning
van den dirigent, den heer Anderson.
Kolijnaplaat. Door de vriendelijke
uitnoodiging van Mej. M. v. d. Weele
secretaresse der meisjesvereeniging Dor
cas" alhier onder presidium van Mej. M.
Feykes waren we Woensdagavond in de
gelegenheid, de door de zeven leden ver
vaardigde kleedingstukken in de Consis
torie der Ned. Herv. kerk alhier te zien.
Daar lagen stapels nieuw ondergoed, door
de leden vervaardigd, voor arme en min
vermogende leerlingen van de Zondags
school der Hervormden en speelgoed voor
de meer gegoede leerlingen. Aan elk der
162 leerlingen dier school hoopt men
Dinsdag a. 8. in de Nod. Herv. kerk,
waar alsdan eon Kerstboom zal prpken,
een geschikten prijs uit te reikeD. Voor
waar een hoogst nuttig werk in dit gure
jaargetijde van deze jonge dames, die
daarvoor in de wintermaanden geregeld
eens per week in de Consistorie bijeen
komen. Deze vereeniging treedt voor de
eerste maal al flink op.
Borsele. Hier viel Dinsdag een ar
beider van een met stroo geladen kar op
den dorsch vloer, waarbij hij zoo ernBtig
werd verwond, dat hg naar huis moest
vervoerd worden en geneeskundige hulp
dringend noodig was.
's Heerenhoek. Gisteravond ont
stond alhier bij den schoenmaker B. D.
een kleine binnenbrand, door het vallen
van de petroleumlamp op de tafel. Men
stelle zich den schrik voor van de huis-
genooten, toen ze daar in een oogwenk
de tafel in lichter lsaie zagen staan en
de brandende vloeistof over strelen en
matten zagen loopen. Door het flink op
treden der bewoners, geholpen door eenige
buren, was het gevaar spoedig geweken,
anders waren de ongelukken ook niet te
overzien geweest. B. D. beliep bij dit
blussiDgswork eenige brandwonden aan
de rechterhand. Assurantie dekt de ma-
terieele schade.
Heinkenszand. Woensdag j.l. her
dacht dhr. B. J. Vermande alhier onder
groote belangstelling zjjn 8Ö3ten geboor
tedag. De jubilaris verschafte de armen
een blijden dag door een ruime bedeeling
van krentebrood. Het muziekgezelschap
»Euterpe" wilde 's avonds den jubilaris
een serenade brengen, maar op verzoek,
wegens familieomstandigheden, werd aan
dit plan geen gevolg gegeven. Dbr. Ver
mande zorgde er echter voor dat de leden
een genoegljjken avond hadden.
's Gravenpolder. Donderdagavond
hield de vereenigine tot aankoop van
kunstmeststoffen haar jaarvergadering.
Aanwezig waren 26 leden. Uit de rekening
van de penningmeester bleek, dat de ont
vangsten bedroegen f6699,155, de uit
gaven f 6693,40, alzoo een nadeelig slot
van f33,245. In 1905 zgn aan de leden
geleverd 5750 K.G. euperph.4910 K.G.
Am. sup. en 1320 K.G. Chili salp.
In de vacatures, ontstaan door het
bedanken van de heeren J. Woutersen,
als voorzitter en S. Paul, als secr.-penn.,
werd gedeelteljjk voorzien door de bonoe-
rning van dhr. A. Goedbloed tot secr.-
penn., de benoeming van een voorzitter
werd aangehouden tot een volgende ver
gadering. Tot lid van 't bestuur werd
nog benoemd dbr. C. Vermue. De ver
eeniging telt thans 32 leden.
Het Dbl. v. Nbr. vermeldde de vorige
we^k een bericht omtrent oen huiszoe
king door de justitie van Breda, in te
genwoordigheid van den procureur des
krnings te Antwerpen, te Zundert gedaan,
in verband met een belangrjjken diefstal
te Eeckeren bjj Antwerpen gepleegd ea
bij welke huiszoeking ongeveer f20,000
in i ffecten werden aangetroffen.
Dit bericht is, schrjjft het blad nu,
volkomen bevestigd. Deze effecten zgn
reeds lang vóór genoemden diefstal te
