1905 N°. 146,
Zaterdag 9 December.
92sl(i jaargang.
In de schaduw van
de Peter- en Paulsvesting.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
GÖESC
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoid,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen all buiten Gooi, f 1,25*
Afzonderlijke nommeis 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag dec*
uitgave.
Do prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 59 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal p'aatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwoljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regeli 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent por regel.
Bij dit no, behoort een bijvoegsel.
BEVOLKING.
Burgemeester en Wethouders van Goes
herinneren de iDgezetenen aan hunne ver
plichtingen tot het doen van aangifte van
VERHUIZINGEN, binnen de ge
meente.
Elk hoofd van een gezin of afzonderlijk
levend persoon moet aangifte doen op het
stadhuis, binnen acht dagen.
VESTIGING in de gemeente van
elders.
Ieder persoon, die zich vestigt in de
gemeente, moet aangifte doen voor zich
zelf of voor zijn gezin, binnen een maand.
Ieder is verplicht tot aangifte van ver
trek of inkomen van bij hem inwonende
DIENSTBODEN.
De dienstboden zelf zijn ook aan
sprakelijk voor niet-inschrjjving ofniet-
opgave van verandering van woonplaats
binnen do gemeente.
Ieder is verplicht bjj vertrek uit de
gemeente een verhuisbiljet te komen af
halen ten gemeentehuize.
Ieder bewoner en eigenaar is ver
plicht te zorgen dat zjjne perceelen voor
zien zjjn van een duidelijk zichtbaar
huisnummer en wijkletter, welke
steeds in goeden staat moeten worden
onderhouden.
Overtredingen zijn strafbaar met hech
tenis van ten hoogste 14 dagen of een
geldboete van ten hoogste honderd gul
den.
Goes, den 8 December 1905.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIÜS.
Spreuken 3012.
Onze lezers hebben in ons vorig nommer
door een ingezonden stuk van de redactie
der Meppeler Courant kunoon zien, hoe
belachelijk mr. Heemskerk zich heeft
gemaakt, door zijn bolletjes in de Tweede
Kamer ter sprake to brengen. Een geheel
verzonnen iets, dat dit Kamerlid ter sprake
bracht naar aanleiding van een couranten
bericht. Van een ernstig Kamerlid ver
wacht men, dat hg eerst een nauwkeurig
onderzoek instelt, alvorens een zaak in
's lands vergaderzaal te brengen.
Maar als de heer Heemskerk geen
andere drgfveeren noodig heeft dan een
courantenbericht, waarom bracht hij dan
niet ter sprake het bericht dat indertijd
in de Zutph. Ct. heeft gestaan on dat door
de Berkelbode is bevestigd? Volgons dit
bericht is op den dag der stemming een
onbekendgebleven motorfi9tsrijder, wiens
gezicht onherkenbaar was gemaakt en die
ie FEUILLETON.
dook
MARK EASTWOOD.
Op een van die heldere, vriezende
winterdagen, die in Rusland zoo veel
voorkomen, had Rittberg voldaan aan
het dringend verzoek der jongens om
met hen op de Newa te gaan schaatsen
rijden. Vlak voor hem verhieven zich de
sombere muren der Peter- en Paulsves
ting en terwjjl hg daarnaar keek, kwam
er in Werner plotseling het verlangen
op om de staatsgevangenis, die zoo grie
zelig berucht was geworden, een6 van
buiten te zien.
Hg was juist bezig zjjn schaatsen
schoon te maken, toen de prefect langs
ejjn kamer kwam en staan bleef om met
hem over een buitengewone operatie te
spreken, die Werner dien morgen in een
siekenhuis had bijgewoond. Biruleff, die
steeds een levendige belangstelling voor
zjjn studie aan den dag legde, luisterde
aandachtig naar zjjn beschrjjving. Toen
het verhaal uit was en de prefect zich
wilde verwijderen kwam Rittberg met
zjjn verzoek voor den dag om de vesting
te mogen zien. Het gezicht van den
prefect nam een zeer vreemde uitdrukking
aan, die echter even snel weer verdween.
»De vesting?" herhaalde hg, terwjjl
hg zjjn wenkbrauwen optrok, »och beste
vriend, dat is heusch niet de moeite
waard. U zondt er absoluut niets vinden,
wat u interesseert. Steenen muren, som
bere treurige gezichten en cellen, die
allen op elkaar ljjken, dat is alles.
»En toch zou ik die beroemde gevan
genis zoo graag willen zien", hield Ritt
berg vol. »Natuurlijk alleen voor het
geval, dat uwe excellentie er niets tegen
heeft 1"
het nummer van zgn tuf-tuf had ver
wijderd, in flinke vaart door fiummelo
en Koppel komen rijder. Waar hjj men-
schen tegen kwam, verminderde hjj zjjn
vaart en riep de lui toe »Ga jelui op
Lieftinck stemmen Dat behoef je niet
meer te doen. Hjj heeft zich voor z'n
kop geschoten."
Of een ander verhaal uit de Zutph. Ct.
In een naamloos strooibiljet van cleri-
cale zjjde werden de namen van ds. Cu
perus en wjjlen ds. Brujjn genoemd, om
de vrjjzinnigen te overreden op den can-
didaat der clericalen Nolthenius te stem
men. Ds. Cuperus is steeds een overtuigd
tegenstander en bestrjjder van de can-
didatuur-Nolthenius geweest. Eu de over
leden ds. Brujjn, medewerker van de
Zutphensche Ct., is tot zgn dood vurig
aanhanger der liberale zaak geweest.
De Zutphensche Ct. noemde die streken
onbeschrijfelijk gemeen."
Dit zgn nu twee zaken, die bewezen
zijn waarom gebruikte mr. Heemskerk
die niet, in plaats van een courantenbe
richt, dat verzonnen bleek
De Nederlander wijdde aan de bolletjes-
quaestie een hoofdartikel en nu het blad
tot de wetenschap is gekomen, dat het
verhaal verzonnen was, wat schrjjft het
nu
Na eerljjk wat lang niet alle a.-r.
bladen doen het ingezonden stuk van
de Mepp. Ct. te hebben vermeld, schrijft
het blad
»Natuurlijk worden door deze mede-
deeling niet teniet gedaan de andere
feiten waarover men onzerzjjds veront
waardigd is. En de conclusie, uit een
en ander te trekken, blijft dan ook on
verzwakt dezelfde."
De Nederlander heeft uit het verslag
der volgende Kamerzitting kunnen zien,
waartoe verhaaltjes als de bolletjes van
mr. Heemskerk aanleiding geven. Dat
van anti-cfericale zjjde tegenover iedere
streek van vrjjzinnigen welke streken
wij, als ze er zjjn, allerminst in bescher
ming willen nemen tal van minder
faire handelwijzen der kerkelijke partjjen
worden opgesomd.
Voor het oprakelen van al die dingen
moest men in de Tweede Kamer niet
alleen te hoog staan, maar men moest
ook begrjjpen, dat zjj tot niets dienen
dan tot verbittering en om veel natio-
nalen tjjd te vermorseD. Doch nu de heer
Heemskerk er eens mee begonnen was,
is het begrjjpeljjk, dat de hoeren Drucker
en Schaper a. den bal terugkaatsten.
En de heer Schaper had gelijk toen hg
zeide, dat alle partgen zich aan kwade
praktjjken schuldig maken, maar dat,
wanneer men zooveel op zjjn boekje heeft
als de kerkelijken, men er maar liefst
over zwjjgen moest.
De conclusie, die voor de Nederlander
»In het geheel niets, mjjn vriend",
antwoordde de prefect luchtig, »ik zal u
zelf met veel genoegen tot gids dienen.
Vindt u goed, dat we er dan morgen
ochtend heengaan
>Heel graag, excellentie".
»Dat is dus uitgemaakt", zei de prefect
met een vriendeljjken glimlach, »morgen-
ochtend om tien uur".
XV.
Klokslag tien uur stond de slee van
den prefect voor don hoofdingang stil en
bjjna op hetzelfde oogenblik kwam Biru-
loff, door Rittberg gevolgd, het huis uit.
Militaire stiptheid was iets, waarop hg
voor zichzelf en anderen bijzonder gesteld
was.
Gedurende den rit was Biruloff buiten
gewoon stil en in gedachten vediepfc.
De Newa was nu een druk bezochte
verkeersader, eindelooze rjjen van sleden
suisden voorbjj.
Het groote, witte vlak wemelde van de
menschen. Maar die aanblik was voor
Werner niets nieuws en dus lette hij er
niet meer op, want reeds kwam de ont
zagwekkende steenmassa der vesting in
het gezicht en haar sombere silhouet stak
scherp af togen den helderen hemel. Als
ontelbare oogen keken de vensters naar
beneden, alsof zjj onder de voorbijgangers
nieuwe slachtoffers zochten.
Het scheen dat de prefect verwacht
werd, want nauweljjks hield de slee stil
of de zware deuren gingen open om
dadeljjk achter hem weer in slot te vallen.
»Nu zit ik in de gevangenis," zei
Buriloff lachend.
Zjj stonden op een ruime binnenplaats,
die aan alle zjjden door hooge muren
omgeven was. De zon scheen hier ook
wel naar binnen en haar stralen speelden
er even vrooljjk als buiten in het bosch
n op het veld, maar er was iets wreeds
in die stralen, als zjj het koude staal
der bajonetten deden glinsteren en de
ineengezonken gestalten der gevangeneD>
dan ook onverzwakt dezelfde heet te bljj-
ven, vinden wjj in het opschrift, boven
dit artikeltje geplaatst.
Buitenland.
dritschlanü en engeland.
Men weet, dat de verhouding tusscben
Engelschen en Duitschers tegenwoordig
nog al te wenschen overlaat. Eigenlijk
is dit altjjd zoo geweest. Vele Engelschen
konden zich niet vereenigen met de wjjze
waarop het Duitsche Rjjk tot stand ge
komen is. Men gevoelde sympathie voor
de Denen en later voor de Franschen.
Men nam met wantrouwen de politiek
van Bismark waar. Toen kwam de Duit
sche concurrentie. De Duitschers brach
ten allerlei waren op de wereldmarkt,
waarvan Engeland vrjjwel het monopolie
had bezaten. Een oogenblik hoopte men
ze althans buiten Engeland te houden,
door ze als niet Engelsch aan te wjjzen.
Maar het >made in Germany'" waarmee
ze tot een inferieur product zouden wor
den gestempeld, baatte niets. De waren
waren goed en het >made in Germany"
werd juist een aanbeveling. De stemming
werd steeds ongunstiger toen Duitschland
een vloot ging bouwen eu zich toelegde
op het verkrjjgen van bezittingen in Azië
en Afrika. Moest men dan overal den
Duitscher, die parvenu, ontmoeten
Het is een feit, dat de betrekkingen
tusBchen het Barlijnsche Hof en dat te
Londen te wenschen overlaten. In zgn
laatste troonrede heeft de Duitsche Keizer
als met den vinger Engeland aangewezen
als een land, waarmede men slechts cor
recte en geenszins vriendschappelijke be
trekkingen onderhoudt. En zoo het nog
noodig ware te bewjjzen, dat de ver
houding tusschen beide landen minder
gunstig is, zou men do aandacht kunnen
vestigen op de pogingen, die thans in
Engeland aangewend worden om haar te
verbeteren. Als mannen van aanzien en
naam de handen ineenslaan om eene
toenadering voor te bereiden, mag meü
daaruit besluiten, dat een breede kloof
de beide volken scheidt. Voor een voor
bijgaande stemming zou men zicü niet
zooveel moeite geven.
Ook in den Duitschen Rjjksdag heeft
de rijkskanselier weer over de minder
goede verhouding gesproken, zeggende
dat een staatsman niet op elk oogenblik
den buitenlandschen staatkundigen toe
stand kan bespreken, met name niet als
die toestand niet geheel bevredigend is.
»De betrekkingen tusschen do kabinetten
kunnen correct en van weerszijden vol
komen vredelievend zjju er zjjn echter
nog andere invloeden die de politiek
hunner landen bebeerschen. Wij hebben
b.v. zeide hij op het oogenblik rekening
die onder streng toezicht op het plein
op en neer liepen, tot grappige schaduw
beelden vervormden.
De twee bezoekers gingen door een met
jjzer beslagen deur een vestibule binnen,
waarin zich rechts en links een aantal
deuren bevonden.
De kamer, die zij het eerst binnen
traden, was een groot vierkant vertrek
met witte muren, dat er uitzag als een
wachtkamer; er stond een lange tafel in
en een paar banken, een reusachtige
kachel verspreidde er een gloeiende hitte.
Er zaten en stonden verscheiden be
ambten, die den prefect bjj zgn binnen
treden eerbiedig groetten.
In een hoek stond een jonge man te
schrjjven Biruleff ging naar hem to^ en
zag zwijgend zgn aanteekeningen na. Ver
volgens fluisterden zjj een oogenblik met
elkaar en dan wendde de prefect zich
weer tot Rittberg. »We hebben geen gids
noodig," zij hjj. En toen kwamen zjj in
een gang, waarvan de kalen steenen mu
ren op regelmatige afstanden door deuren
onderbroken werden. Op elk van die deu
ren was een luikje aangebracht, waardoor
men den gevangene kon gadeslaan.
>In de meeste van die cellen zitten ge
vangenen, die van politieke misdaden ver
dacht worden, in preventieve hechtenis."
zei Biruloff. Op eens weerklonk van ach
ter een van die deuren mannenzang De
prefect legde glimlachend zgn hand op
Rittberg's arm.
»Dat is de jonge maD, een van de vier,
die de vorige week gevangen genomen
zgnhg verstaat de kunst, hoor maar."
Die stem, een volle weeke tenor had
iets zeer aandoenlijks. Het lied dat hjj
zong, handelde over liefde en afscheid,
het was een eenvoudige zwaarmoedige
melodie, waardoor Rittberg zich aange
daan voelde en hij verlangde er levendig
naar den zanger zelf te zien. Als had
Buriloff dien wensch geraden, trok hij
Werner mee naar de deur, opende zachtjes
het luikje, keek er eerst zelf door en
te houden met een diepen afkeer van
dt openbare meening in Eagefend tegen
ons ik begroet met oprechte voldoening
de teebenen van verbetering."
Als het maar al niet te ver gekomen is.
De Boodschap van Roosevelt.
Het Congres der Vereenigde Staten is
geopend met een Bocdschap van den
President, iets wat men in Europa een
Troonrede zou noemen.
De President houdt zich in die Bood
schap in de eerste plaats bezig met eene
quaestie, die met de volkswelvaart ten
zeerste verbonden is, en wel met de trusts.
Hij wil iu de eerste plaats de kapitaal-
verwatering bjj do trusts beletten. Hg
wil dus zorgen, dat de kleine aandeel
houders niet meer bedrogen worden,
wanneer zjj hun geld steken in een trust,
die bijv. in werkelijkheid maar een derde
of een vierde bezit van de waarde, waar
voor aandeelen zgn uitgegeven. Ook wil
hg waarschgolgk de transacties der trusts
ietwat bemoeiljjken, door de wet, welke
het operatieterrein tot één enkelen Ame-
rikaanschen staat beperkt, wat te ver-
scherpep en tegen ontduiking te bevei
ligen.
De plannen van den President tan op
zichte van de trusts behooren tot hetgeen
mon in Duitschland en te onzent »midden-
stands-politiek" zou noemen.
Met de groote spoorwegtrusU wil de
President een stap verder gaan. Hjj wil
hun tarieven aan contróle onderwerpen
en zoowel te hooge als te lage vracht
prijzen tegen gaan. Dit is zeker een
prjjzenwaardig voornemen, doch de er
varing in Europa heeft geleerd, dat,
wanneer eenmaal de Staatsmacht, ge
dwongen door de noodzakelijkheid, op
deze wjjze gaat ingrijpen, de algeheele
staatBt xploitatie na korter of laüger tjjd
het onverbiddelijke einde is.
De Boodschap houdt zich verder bezig
met do betrekkingen van de Vereenigde
Staten met het buitenland. De Monroe-
leer zal gehandhaafd big ven; Europeesche
mogendheden zullen wel vorderingen op
Amerikaan6che republieken mogen innen,
maar zij zullen daarbij geen douane
kantoren en zoo iets van zulke repu
blieken mogen bezetten. Dit beteekent
natuurljjk dat de Europeesche mogend
heden geen vlootdemonstratie mogen
houden, doch slechts hun aanspraken
kunnen doen gelden door bemiddeling
der Vereenigde Staten.
De Revolutie.
Spaarzaam vloeien de telegrammetjes
nit het Russische Rgk. Ze komen alle
over het Duitsche grensstation Eydtkuh-
nen, waar zjj meestal door loopers ge-
gaf toen Rittberg een teeken om dichterbjj
te komen.
Op een laag veldbed lag oen jonge
ling, geheel in een bonten mantel gehuld.
Hjj was zoo jong, dat er nauweljjks een
licht dons op zgn bovenlip zichtbaar
was zgn haar droeg hij lang, zooals de
Russische stud-nten altjjd doen. Zgn
groote, blauwe oogen waren strak om
hoog gericht en met zgn eene been, dat
over den rand van het bed heenhing,
sloeg hg de maat van de melodie, die
met een soort van dweepziek enthou
siasme over zgn lippen kwam.
De zanger maakte zoozeer den indruk
van een onrjjpen jongen, dat Rittberg
een innig medeljjden met hem kreeg.
Wat zou hg misdreven hebben en waarom
was er zoo'n stevige kooi noodig voor
zoo'n teer vogeltje
Op dat oogenblik sloeg de gevangene
zjjn blik neer eD keek Rittberg aan
bij sprong op en zjjn gezicht Dam een
hoopvolle uitdrukking aan. Werner deed
snel een schrede achteruit. Hij schaamde
zich en het speet hem, dat zijne nieuws
gierigheid den armen gevangene een on-
noodige opwinding en teleurstelling be
reid bad.
De prefect sloeg echter nog e^n langen
blik op den gevangene, voordat bij het
luikje weer sloot.
»U hebt een te week gemoed, om
Russische gevangenissen te bekjjken,"
zei de prefect na een oogenblik van
stilte.
»Wat heeft die jonge man gedaan, dat
men hem hier heeft opgesloten, Excellen
tie," vroeg Werner.
»Hij is wegens een politiek misdrijf
gevangen genomen," antwoordde Biruloff
ontwjjkend. »Het is altjjd de oude ge
schiedenis: zij willen de wereld verbeteren
en naar hun eigen ideeën veranderen
die jonge bengels zjjn govaarljjker
dan de oude, want zjj kennen geen gren
zen en bazuiüen hun overspannen theo-
rii fa'n uit, tot dat zjj dor overheid ter oore
bracht worden. Uit een van die telegram
men bljjkt ook, waarom de oud-minister
van Oorlog, Sacbarof, door een vrouw
is vermoord. Hjj was bezig met het onder
zoek naar de agrarische onlusten in het
gouvernement Saratof, waarbjj bjj door
den gouverneur eu door kozakken werd
begeleid.
Op verschillende plaatsen werden de
boeren bjj elkaar geroopen. De gouver
neur *roeg dan man voorman: Bekent
gjj schuldig te sjjn aan roof en brand
stichting >Neen, Uwe Excellentie,"
antwoordden bjjna alle ondervraagden.
Kozakken voor!" klonk het dan, en de
kozakken lieten dan ook niet na hun
beroep op de bekende wjjze uit te oefenen.
Bijzonder erg ging het toe in Kowant-
sjin. Hier werden 83 boeren afgeraiseld
en gevangen gezet, onder wie vele grjjs-
aards.
De kozakken zouden meestal in be
schonken toestand »gewerkt" hebben.
Verder wordt gemeld, dat de voorzitter
en de bestuursleden van het congres der
post- en telegraafambtenaren te Moskou
zgn in hechtenis genomen.
Frankrijk.
De Senaat heeft de wat betreffende
scheiding van Kerk en Staat aangenomen,
zoodat deze terstond zal worden afge
kondigd.
Rechtzaken.
Arrondissementê'Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van heden werden
veroordeeld M. L., 18 j., werkman en
A. I. B., 19 j., arbeider, beiden te Hoe-
dekenskerke, wegens mishandeling, de le
tot eene maand, de 2« tot 14 dagen
gevangenisstraf; A. O., 27 j., dienst
bode, vroeger te Wolfertsdjjk, thans te
Middelburg, wegens diefstal, tot 3 maan
den gevangenisstraf.
Land- en Tuinbouw en Veeteelt.
Schore. Woensdag hield de heer Bril
van Waarde de aangekondigde les in
bemestingsleer. Voor eene zeer slecht
bezette zaal besprak hjj de werking van
Chilisalpeter op de verschillende gronden
en bjj verschillende vruchten en waar
schuwde met ernst toch niet alleen Chili
salpeter te gebruiken, doch ook andere
plantenvoedende meststoffen, daar men
ardors fiasco lijdtwel kan men het
eerste jaar goede resultaten hebben met
enkel Chilisalpeter, doch de volgende
jaren is 't mis. fluim 1 i/g uur hield
spreker de aanwezigen nuttig bezig en
deelde na het eindigen nog wat lectuur
uit, ook betrekking hebbende op kunst
meststoffen.
komen. Of zjj zich daardoor in het onge
luk Btorten, kan hun niets schelen
ja, zjj vind- n het oen heel heldenfeit om
zich als martelaars der goede zaak op
te offeren. Ik heb met dezen jongf-n man
speciaal medeljjden, maar bij heeft het
zelf zoo gewild."
»En wat gebeurt er nu met hem
vroeg Werner. De prefect wierp hem een
sluwen blik toe. >U zoudt gaarne staats
geheimen willen doorgronden, hé vroeg
hij en voegde er dan vertrouwelijk bjj
»Nu, u wil ik het wel zeggen verban
ning naar Siberië is hot minste
Die jongen Rittbergs stem trilde
van verontwaardiging. Biruloff legde
haastig zjjne hand op zgn arm.
»Niet zoo hard," zei bij waarschuwend,
>vergeet niet waar ge zjjt. Die jongen
heeft zich vermeten om tegen het leven
van den Czaar samen te zweren."
Rittberg trok zjjne schouders oper
zweefde hem een antwoord op de punt
vaD zjjn tong, maar hg hield zich nog
net bjjtjjds in.
Zjj waren intusschen aan het eind van
de gang gekomen en sloegen nu een
andere in. Voor een van de deuren
zagen zij eenige ambtenaren staan. Birn-
1 ff verhaastte zijne schreden en rijn
adelaarsblik omvatte de situatie onmid
dellijk. »Wat is hier aan de hand V'
vroeg hjj.
»Ër is quaestie van no. 132, Excel
lentie", antwoordde men hem; >zjj scbjjnt
zich het leven benomen te hebben."
De menschunmassa ging uiteen en allen
groetten, toen de prefect naar de cel liep.
Werner volgde hem tot aan de deur,
vanwaar hjj ten zeerste ontsteld het tdoneel
volgde dat daar werd afgespeeld.
Op den grond lag een vrouwengestalte
met het gezicht naar boven gekeerd. Het
witte licht van den helderen wintermprgen
viel juist op het blauwroode, vertrokken
gezicht met de uitpuilende oogen en de
laag neerhangende onderkaak.
Wordt vervolgd.)
