1905 N°, 142.
Donderdag 50 November.
9* }ste «a o ï'o'ïi IS i.i
is FEUILLETON,
In de schaduw van
de Peter- en Paulsvesting.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
goesche
Do uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnon als buiten Goes, 1,25,
Afzcnderljjke nommois 5 cent.
Inzending van advevtentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
Do prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekond.
Geboorte-, hnweljjks- en doodberichten en do daarop betrokking hebbondo
dankbetuigingen worden van 110 regels f 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per rogel.
Stremming Passage.
Wegens het verbeteren van de bestra
ting is het gedeelte van den Oostsingel,
gelegen tusscben den Rjjksweg le klasse
no. 3 in de Voorstad en het Heernisse-
w«gje (no. 21) van 4 tot 16 December
1905, en hot gedeelte van genoemden
weg gelegen tusschen het Heefnissewegje
(no. 21) en den Ouden Singel (no. 19
van den ligger) van 18 tot 23 December
1905 voor het verkeer me* rij- en
voertuigen en vee afgevloten.
Goes, 29 November 1905.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING ICO01J.
De Secretaris,
G. A. HAJENIUS.
Buitenland.
Een troonrede.
Da Duitsche Rjjksdag is geopend door
den Keizer met een troonrede, die vooral
de aandacht trekt om wat er in staat
over de buitenlandsche betrekkingen en
om wat daarover niet in staat. Gezegd
werd, dat het Rijk tot alle mogendheden
in correcte, tot de meeste in goede en
vriendschappelijke betrekkingen staat.
Dat laat natuurlijk duidelijk zien, dat
er landen zijn, waarmee Duitschland niet
in goede en niet in vriendschappelijke
betrekking staat. Verder wordt gezegd,
dat Duitschland rekening zal moeten
houden met miskenning van het Duitsche
karakter en van vooroordeelen tegen de
vorderingen van d* Duitsche vlijt. Dat
wordt natuurljjk in verband gebracht
met de Marokko-gescbiedenisheel dui
delijk gaf de Keizer trouwens in deze
troonrede te verstaan, dat de moeilijk
heden, nu voorbij, ov9r de Marokkaansche
quaestie het gevolg waren van pogingen
om die quaestie te regelen zonder Duitsch
land, hoewel Duitschland er belang bij
had. Het spreekt vanzelf, dat de bladen
deze passage in de troonrede merkwaar
dig vinden de Keizer erkent, dat men
geen vrees behoeft te hebben, dat in
deze zaak Duitschland verder wordt mis
kend, maar dat er reden is te vreezen,
dat het wel zal geschieden in andere
zaken.
Ten slotte doet de Keizer in de Troon
rede een beroep op den Rijksdag ten
voordeele van de vlootwetsontwerpen.
Een en ander geeft uiting aan ds vrees,
dat het niet pluis is tusschen Engeland
DOOB
MARK EASTWOOD.
♦Ik heb ook modeljjden met haar,"
antwoordde hij, maar weet je Greetje,
ik voel me in het geheel niet geroepen
om verliefden te troosten. Zjj zal het ook
wel aangenamer vinden, als ik me niet
meer met haar hartsgeheimen bemoei
als ik baar was, zou ik dat ten minste
vinden." Hg lachte, maar het ging niet
van harte.
»Onzin, Werner, een beetje afleiding
is goed voor haar. Kom zet je hoed op
en laten wij een beetje gaan roeien op
het meer 1"
Werner was opgesprongen en naar het
venster geloopenbjj streek met zijn
hand door zijn haar en wendde zijn zus
ter zijn verhit gezicht toe.
»Het spjjfc me," antwoordde hjj aarze
lend, maar je moet mij heusch excusee-
ren, Margaretha. 's Morgens kan ik altijd
het best werken en ik ben nu zoo mooi
bezig met mijn opstel over de ♦ziekten
der longen en haar behandeling."
Hjj had met zooveel vuur gesproken,
dat zjjn zuster hom lachend op zjjn schou
ders klopte»Nu goed, ouwe jongen,
je hebt er geen zin in, big f dan maar
aan je werk."
Dien middag kwamen de aangekon
digde gasten op Peterskoff aan het waren
drie dames en twee heeren. De moeder
had weliswaar geen mooi maar een
goedig gezicht, met een stompen neus,
een grooten mond en lachende zwarte
oogjes.
Katia kwam met een vriendelijken glim
lach op haar lippen naar de oude dame
toe, dis haar een klinkenden kus op haar
wang gaf. Terwjjl zjj vervolgens de over
dreven liefkozingen der twee meisjes
over zich heen liet gaan, stelde madame
de twee Rittberg's voor,aan de ouders.
De jonge meisjes gingen naar den tuin,
de oude dames gingen onder het genot
en Duitschland, dat er haken zitten en
dat er gevaar dreigt. Engeland schijnt
wat te zoeken om Duitachlands zeemacht
te vernietigen, voor zjj gegroeid is tot
een gevaarljjke medeliugster ter zee. De
bewoordingen van deze troonrede zijn
dan ook van dien aard", dat zelfs liberale
bladen beginnen ongerust te worden. Het
zal een belangrjjke zitting van den Rjjks-
dag worden, wanneer daarover van de
Regeering inlichtingen zullen wordeD ge
vraagd. In elk geval is de aanneming
der vlootwet verzekerd maar die
schepen zjjn er nog niet en Engelands
vloot is wel al in staat' den strijd aan
te binden.
Er heerscht in de buitenlandsche po
litiek een doffe onweersstemming
De Revolutie.
Rusland verkeert in een periode van
onrust, van zenuwachtigheid, die voor de
eerste maanden en wellicht jaren niets
goeds voorspelt. Allerlei bewegingen krui
sen zich, allerlei wenschen worden met
de grootste klem geuit en eischen ge
steld. De revolutie is in werking, de
revolutie, waarvan men niet weet, waar
heen zij gaat, wat zij voor Rusland en
misschien voor heel Europa brengen zal.
Ook voor Europa buiten de Russische
grenzen men woont niet bij een vulkaan
zonder den weeromstuit te gevoelen van
een uitbarsting!
De opstand van de matrozen en soldaten
in Zuid-Rusland, in Sebastopol, duurt
nog voort, verscheiden oorlogsschepen zijn
al verlaten door de bemanning, of voeren
de revolutievlag. Dinsdagavond moesten
de matrozen zich overgegeven hebben
dat was het ultimatum van de autori
teiten, maar vermoedelijk is daaraan geen
gevolg gegeven. Tot nog toe hebben de
opstandige militairen zich kalm gehouden
en geen gewelddaden gepleegd, maar hoe
lang zal dat duren In elk geval be
gint de revolutiegeest zich nu ook te
uiten in andere garnizoenen, zoodat de
regeering de matrozen, die in St. Peters
burg zijn gecantonneerd, voor zoover ze
behooren tot de lichtingen van 1898,
1899 en 1900, maar naar huis heeft ge
zonden. In Taschkend, dat in Turkestan
ligt, zijn de genie-soldaten in staking.
En de burgerlijke revolutie: te Moscou,
te Petersburg wordt gestaakt en econo
mische zoowel als politieke redenen dreven
daartoe, zoodat een legioen van arbeiders
zonder brood en zonder werk is. In Polen
dreigt weer de algemeene staking, post
en telegrafie worden buiten werking
van een goede sigarette op het terras
zitten babbelen en op Rittberg viel de
taak om den ouden heer Federowsky te
amuseeren of liever om weerstand te bie
den aan zijn woordenstroom.
Zoolang het gesprek om landbouwkun
dige onderwerpen draaide, waarvan hjj
niets afwist, hield de jonge man zich
beleefd-passief, maar het gesprek dwaalde
af op het terrein der politiek en hier
verkondigde de oude aristrocraat mee
ningen, die ljjnrecht in tegenspraak waren
met die van Rittberg. En weldra waren
beide heeren geheel in vuur.
♦U kent onze boeren niet, jonge man
B'kijk de gezichten eens van een dozjjn
of van een honderdtal van die kerels.
Ze zijn allen even dom, koppig en stomp
zinnig. Znlke menschen kan men niets
aan het verstand brengen door redenee
ring die moet men zijn wil voelbaar
maken. Als ze er eenmaal van doordron
gen zijn dat ongehoorzaamheid stokslagen
ten gevolge heeft, dan zijn zjj heel han
delbaar, maar men moet dat middel met
de noodige voorzichtigheid en onder vier
oogen aanwenden Werner was veront
waardigd, maar hjj beheerschte zichzelf.
♦Gelooft u ook niet, mjjnheer Fede
rowsky, dat die boeren, zoo als u ze
beschrijft, hot resultaat zijn van de om
standigheden, waarin men hen met ge
weld vasthoudt Men heeft hen expres
in onwetendheid gelaten bun woningen
zijn zoj, dat u ze te slecht zoudt vinden
voor uw vee men tr*cteert hen op
stokslagen alsof ze lastdieren waren
en dan maakt men hen verantwoordeijjk
voor hetgeen zjj zjjnFederowsky trok
ongeduldig zjjn schouders op.
»Ze hebben immers scholen, en wat
hebben die geholpen De jongen zjjn nog
erger dan de ouden. De ontwikkeling
heeft slechts dat eene resultaat gehad,
dat ze allerlei omwentelingsideëen ge
kregen hebben."
♦U beoordeelt de zaak eenzijdig en van
een egoïstisch standpunt," zei* Rittberg
levendig.
♦H?t welzijn van het geheele volk gaat
mij ter harte, niet de belangen van een
enkele klasse. De afschaffing der lijf
eigenschap was een edele daad van
gesteld zoo'n staking zou een ramp zjjn
van niet te overzien belang, want nu al
is de economische toestand daar in Polen
hoogst ernstig, maar de regeering zal
moeten toegeven, dat is den staat van
beleg opheffen.
En toch is het alsof minister Witte
geen voortgang kan maken niets ver
neemt m9n van hervormingen beloften,
beloften, anders niet. Ja, tóch ook wel
wat anders, maar juist het tegenoverge
stelde van wat werd verwacht. Als een
bewjjs hoe de regeering, na nog, do vrjj-
heid van persoon opvat, door den Tsaar
plechtig beloofd in dat beroemde beloften-
manifest, diene het feit, dat dezer dagen
te Moscou is gevangen genomen het
comité, dat de belangen der boeren be
hartigt en bespreekt. En verder is do
directeur van een satirisch blad in Peters
burg gevangen genomen voor een ♦oneer
biedig" plaatje in z'n blad.
Dat is wat de regeering geeft om baar
beloften in te lossen maar de ver
bittering groeit aan en ze groeit den Tsaar
en Witte over 't hoofd. Zoo zullen we
nog wel eens moeten hooren van het
omvallen van den troon, die wankelen
gaat al is het nog niet waar, dat de
Tsaar nu reeds afstand heeft gedaan,
zooals het gerucht giüg.
GOES, 29 Nov. 1905.
Voor het examen Fransch, Middel
baar Onderwijs, akte A is o.a. geslaagd
de heer A. Neter alhier.
Met ingang van 1 Dec. a. s. is
dhr. A. A. Hendrikse, brig.-bewaarder
aan het Opv. Gesticht te Balkbrug (bjj
Avereest), bevorderd tot werkmeester 2e
klasse (timmeren) aan het gesticht te
Alkmaar.
De nieuwe Drankwet. Men meldt
aan het Vad.Als een gevolg van de
invoering van de nieuwe drankwet, waar
bij ook aan de localiteiten, waar getapt
wordt alcoholhoudende drank te onder
scheiden van sterken drank zg. ♦ver
lofhouders", bepaalde eischen geBteld
worden, inzake licht en lucht, is aan ruim
800 caféhouders na 1 Januari 1906 ver
gunning geweigerd tot het voortzetten
van hun bedrijf in die localiteiten.
Aan het station te Vlissirgen, dat
nog slecht& een 10 tal jaren oud is,
moeten verzakkingen geconstateerd zijn.
Men is reeds bezig herstellingen aaD te
brengen.
Alexander den Tweede en zal hem steeds
tot eer verstrekkenmaar er zullen
toch nog wel eeuwen verstrijken voordat
de gevolgen van die onderdrukking over
wonnen zjjn. Het komt mij voor, dat men
nu ook op een verkeerden weg is met
dat 8pionnagestelsel
Federowsky legde zjjn hand op Ritt-
berg's schouder.
♦Jonge man", zei hij nadrubkeljjk, ♦ik
geef u den raad, wees voorzichtighet
is uw geluk, dat u een Duitscber is. In
Rusland duldt men dergelijke taal niet."
Rittberg, die erg opgewonden was ge
worden door dat onderwerp van gesprek,
begon nu luid te lachen.
♦Een vreemdeling onderwerpt zich niet
aan uw Russischen dwang", riep hij uit.
Iemand moet toch vrij en open voor
zjjn meening kunnen uitkomen Ik zeg
het ronduit, dat ik een levendige sym
pathie heb voor diegenen uwer landge-
nooten, die er iets voor over hebben om
de vrjjheid te doen zegevieren. Als ik
een Rus was, dan zou ik waarschjjnlijk
ook
Nihilist zjjn vroeg Federowsky,
terwijl bjj zjjn wenkbrauwen optrok.
♦Als u er geen betere uitdrukking voor
hebt ja", antwoordde Rittberg norsch.
Zij zwegen een oogenblik. Vervolgens
nam Federowsky het woord weer♦Ik
kan uw meeningen absoluut niet goed
keuren, jonge man, en als u een raad
van mij wilt aannemen, dan moet u voor
zichtig zijn met dergeljjke uitingen, ten
minste zoolang als u in Petersburg
woont".
Een oogenblik keek Rittberg zjjn te
genstander Btrak aan en er zweefde hem
een heftig antwoord op de lippen. Maar
plot8 ding kwam de toestand hem zoo
komiek voor, dat hjj hard begon te
lachen
»Ik dank u voor uw goeden raad, mjjn
heer von Federowsky, al kan ik niet be
slist beloven, dat ik hem zal opvolgen".
Dat zeggende boog hij en ging zijns
weeg?. De Rus keek hem sprakeloos vbd
verontwaardiging achterna.
♦Een brutale bengelmompelde bij,
♦die waagt bet den staat te bedreigen 1
Dat is pen geschikt ondorwjjzer en og-
's-Heer Areradekerke* Maandag i
vergaderde de gemeenteraadaanwezig
waren 11 leden. Goedgekeurd werdeD
de begrootingen van het Burg. Armbe
stuur en Groot Armbestuur, resp. van
's-Heer Arendskerke en van 's-Heer Hen
drikskinderen. Verder werden de nieuw-
jaarscom missiën in de verschillende dor
pen benoemd.
Aan den wegwerker te Nieuwdorp,
J. Bommeljé, werd eervol ontslag ver
leend onder toekenning van f 1 per week
als gratificatie voor den tjjd van een jaar.
Besloten werd, naar aanleiding hiervan,
een wegwerker aan te stellen op f 6
per week.
In een vergadering met gesloten deuren
werden reclames tegen aanslagen in den
hoofdeljjken omslag behandeld, waarover
na heropening werd beBlist. Ten slotte
werd op diens verzoek eervol ontslag
verleend aan den heer Markuss* als
onderwjjzer aan de school te Ouddorp.
Kruiningen. Dinsdagavond bood een
commissie uit ingezetenen van de gem.
Kruiningen een souvenir aan aan haren
oud-burgemeester dhr. C. der Weduwen,
bestaande uit een gouden horloge met
ketting met toepasBeljjke inscriptie.
Men schrjjft ons uit Ellewouda-
dijk
Wordt er in den laatsten tijd algemeen
geklaagd over geringe deelneming aan
het herbalingsonderwijs, daar zal het ze
ker weldadig aandoen te vernemen, dat
dit niet overal het geval is.
In deze gemeente (rnim 700 zielen)
wordt de loopende cnrsus bezocht door
18 leerlingen, allen jongens, die eens of
meermalen de Zö9de klasse der lagere
school hebben doorloopen. Wel een be-
wjjs, dat, althans dezen winter, genoemd
onderwjjs wordt op prgs gesteld.
Herhalingsonderwijs voor meisjes be
staat ook hier niet.
Wijziging Leerplichtwet.
Men schrijft aan de N. R. Ct.
Er is reeds gemeld, dat er door de
Vereeniging van arrondissements-school-
opzieners een commissie is benoemd, be
staande uit de heeren Tj. Kielstra, mr.
H. Th. '8 Jacob, mr. J. F. iDgenbousz,
mr. J. Lisman en jhr. mr. W. A. R.
Engelen, aan welke werd opgedragen een
rapport samen to stellen over de werking
der Leerplichtwet, meer in het bjjzonder
der artikelen 1822 en voorstellen uit
te werken, welke kunnen leiden tot ver
eenvoudiging der wet.
voeder der jeugd 1 Dat moet de
prefect zeer beslist te weten komen 1"
XII.
Toen de prefect aan het eind der week
weer op Petrokoff verscheen, scheen hij
zeer in zjjn nopjes te zjjn, dat hjj er
gasten aantrof. Maar zjjn secretaris legde
een nog grootere vreugde aan den dag,
met een eeuwigdurenden glimlach op
zjjne lippen en een goedkeurende, tevre
den uitdrukking op zjjn gezicht wandelde
hg tusschen de gasten door. Federowsky
nam hem intusschen het meest in beBlag.
Die liepen al rookend op neer, maar
Litschkoff scheen geheel op te gaan in
het genot dat zjjn sigaret hem verschafte
en luisterde heel kalm naar de opge
wonden uitingen van den ander, die op
achtelooze wijze den rook van zjjn sigaar
omhoog blies, ofschoon het 't duurste
geïmporteerde merk van den prefect was.
Intusschen had de prefect levendig en
op avonturen belust als een schooljon
gen, de jonge dames en Rittberg voor
gesteld om een eindje te gaan roeien.
Het was een onvergelijkelijke avond. Met
doeken en sjaals beladen ging Birul ff
naar di aanlegplaats, op den voet ge
volgd door zjjn beide aanbidsters, de
meisjes Federowsky. T»rwijl hij bezig
was met het bootje, geraakte de dweep
zieke Praxscovia in geestvervoering.
Kjjk eens, Nastia fluisterde zij haar
zuster in het oor. »Is hij niet net Lo-
hengiin
♦Ja heelemaal," mompelde de flegma
tische Nastia, die gewoonljjk de trouwe
echo barer zuster was.
Onder bet gegichel en de gilletjes van
angst stipten de twee meisjes in het
bootjevervolgens kwamen Katia en
Werner aan de beurt en als laatste
Margaretha. Zij stak den prefect onbe
vangen haar hand toe, maar het was
hem, alsof hij door den bliksem getroffen
werd.
Ze hadden al een heel eindje geroeid
toen Nastia, die over den rand van het
bootje heenging, iets wits op het donkere
water zag drjjven. Met den uitroep
waterleliën, o, die moet ik hebben",
boog zjj zich zoo ver over den rand heen,
Wij kunnen nu mededeelen, dat in deze
commissie behandeld zullen worden de
volgende voorstellen van den secretaris,
den heer jhr. mr. Engelen
le Het model register C moet beknop
ter zjjn.
Dit register is de lijst, die jaarlijks
door de hoofden van scholen aan den
arrondi8sements-schoolopziener moet wor
den ingeleverd van alle leerlingen, die
op 15 Januari school gaan. Het tegen
woordig model C is niterst onhandig en
kan zeer veel vereenvoudigd worden.
2e. Op de werklijsten model D zullen
alleen worden opgegeven de ongeoorloofde
verzuimen en de in- en afschrijvingen en
verder eenmaal per maand hot totaal van
de ovorige verzuimen gespecificeerd.
Nn moeten ook iedere week van al de
geoorloofde gevallen van verzuim tal van
bijzonderheden worden vermeld, wat to
taal nutteloos is.
3". De hoofden van scholen moeten
verplicht zjjn aan de commissie tot We
ring van Schoolverzuim de gevraagde
inlichtingen te verschaffen.
Thans zijn zg daartoe niet verplicht.
Toch kan de comm. t. W. v. S. de in
lichtingen der hoofden niet ontbereD. Als
de verplichting bestaat, zal de commissie
dus met meer succes kunnen werken.
4e. De arrondissements-schoolopzieners
zullen verplicht zjjn aan de schoolhoofden
bericht te geven van verschoonbaar ver
klaarde gevallen opgemaakte processen-
verbaai en van de rechterljjke uitspraak.
Thans behoeven zij dat niet te doen.
De hoofden weten dus nooit zeker, wat
er tegen een geval van willekeurig school
verzuim gedaan wordt.
5e. De administratieve procedure moet
bekort worden, door te laten vervallen
de aanzegging bedoeld in al. 3 art. 21,
maar de daar bedoelde waarschuwing
terstond te laten uitgaan van de comm.
t. W. v. S.
Deze bekorting is stellig wenscbeljjk.
De administratieve procedure is nu van
veel te langen duur. In al dien tijd kan
het kind straffeloos de school verzuimen.
6e. Bjj overgang van een kind naar
een ander arrondissement moet de admi
nistratieve procedure doorgaan. Gaat
thans een kind over naar een andi r
arrondissement, dan begint het daar met
een schoone lei.
Deze verbetering zal voorkomen, dat
dikwijls een ernstig geval van willekeu
rig verzuim kon plaats hebben, zonder
dat straf volgt.
Als de schoolopzieners deze verbete
ringen tot stand weten te brengen, zal
dat het kleine vaartuigje bedenkeiijk
begon te schommelen en slechte de tegen
woordigheid van geest van deD prefect,
die de riemen snel neerlegde en met zjjn
geheele zwaarte naar den andercD kant
overhelde, belette dat het bootje omsloeg.
De jODge dames schreeuwden als uit
één mond alleen Margaretha gaf geen
geluid ofschoon haar hart een oogenblik
klopte, al6of hot bersten zou. Ze had bet
gevoel alsof ze in een jjzeren ring vast
geklemd zat, totdat ze tot het bewust
zijn kwam, dat het de arm van den pre
fect was, die haar zoo stjjf vast bield,
dat het haar pijn deed. Het geheele
tooneeltje had zich in een oogenblik af
gespeeld dan was bet gevaar voorbjj en
zaten allen weer op hunne plaatsen, met
bleekp, ontstelde gezichten. Margaretha
boorde nog, dat de prefect diep adem
haalde. ♦Bjj moet vreeseljjk geschrikt
zjjD", dacht zjj en ze voelde nog het
heftige trillen van zijn lichaam, terwijl
hjj haar als in een schroef omklemd hield.
Zg keek naar hem op en kon haar blik
niet weer afwenden want wat zg zag, was
een door hartstocht vertrokken gezicht,
waarvan de woeste blik haar als het ware
wilde verslinden. Het was als een gor
dijn, waarachter een afscbuweljjk visioen
verborgen was, om onmiddellijk weer te
verdwjjnen want dadeljjk daarop zag
zij den prefect voor zich zitten, met een
weliswaar, bleek gezicht, doch met zjjn
gewonen, kalmen glimlach.
♦U ziet er ontsteld uit, juffrouw Ritt
berg en dat is heusch niet te verwonde
ren", zei hg en zjjn stem klonk heel
natunrlgk. ♦Ik hoop dat de schrik u
geen kwaad gedaan heeft."
Dat zeggende raapte hg haar sjaal op,
die op den grond gevallen was.
Zg echter kon zich niet dadeljjk zoo
geheel en al beheerschen.
♦Ik ben werkeljjk erg geschrikt". Zij
Btreek met haar trillende hand over haar
oogen♦Goddank dat het bjj den schrik
gebleven is
♦Een koud bad kan soms heel onaan
genaam zijn", voegde hij er bij, >het had
leeljjk kunnen afloopen.'" t
(Wordt veruolyd.)
