1905 N°. 127.
Donderdag 26 October.
92'"' jaargang.
9 FEUILLETON.
De Man met de vier vingers,
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoo binnen als buiten Geef, f ly25s
Afzonderlijke nommoi* 3 cent.
Inzending van adveptentiën vóór 2 uren op den dag dep
uitgave.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Gossche Courant".
GOESCH
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bij directa opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweijjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 rogoli 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent por regel.
Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Nederland en België.
In verschillende Nederlandsche bladen
wordt de aandacht gevestigd op een reeks
artikelen van Eugene Baie in het bekende
Brusselscbe blad de Petit Bleu. De schrij
ver bepleit daarin een nauwer samengaan
van België en Nederland, een nauw ver
bond tusschen deze twee in 1830 ge
scheiden landen.
Dat is natuurlijk een loffeljjk streven
overal, waar men tracht twee van elkander
gescheiden volken nader tot elkander te
brengen, verricht men een werk, dat op
zichzelf beschouwd onzen eerbied eD onze
instemming verdient. En waar door ver
schillende congressen, persstemmen en
door andere uitingen van volksgeest is
gebleken, dat de nay ver en haat tusschen
Belg en Nederlander al lang niet meer
bestaat, dat zelfs 1830 is vergeten, in
elk geval is vergeven, daar mag men niet
anders doen dan lof brengen aan hen,
dio een nog meer vriendschappelijk samen
gaan trachten te bereiken.
Maar er is hier sprake van twee Staten,
die een geheel verschillend karakter dra
gen, die nog evenveel verschil in karakter
vertoonen nu als in 1830 en die dan ook
nu zoo min als toen zullen kunnen samen
gaan wanneer dat verschil niet wordt op
geheven. De Nederlandsche bladen hebben
dan ook een afwachtende houding aan
genomen ten aanzien van de vraag samen
gaan of nietzjj begrepen al te goed,
dat er een groote moeilijkheid blijft be
staan en eemgszios sceptisch zjjn zij tegen
over de beweringen van het Brusselsche
blad, dat de heer Baie de bezwaren tegen
een samengaan van Noord en Zuid zal
uit den weg ruimen.
Werkelijk, het land van België is een
land van hooge invoerrechten, vancleri-
caal bestuur, van mijnen en industrie
ons Nederland is nog altijd een landbouw-
en handelstand, wars van hoog invoer-
rechttarief, levend van uit- en doorvoer
handel. Wanneer België met Nederland
wenscht samen te gaau, best, uitstekend,
maar zullen dan de Belgen onze grenzen
voor Nederlandsch vee, voor andere Ne
derlandsche zaken openstellen Zal België
dan een tolverbond met ons willen aan
gaan op onze lage tarieven
We vreezeü, dat België daarop met
neen zal antwoorden en zeggen dan
reeds bg voorbaatwat wilt gij dan
Nederland wil ongetwjjfeld samengaaD
met België, wanneer België onze politiek
en niet alleen de binnonlandsche
wil volgen, wanneer België ons geen
avonturen in West-Afrika, geen groote
heeren-politiek buiten de grenzen wil
laten spelen, maar wanneer België meent
in een coalitie met Nederland te zien een
middel om een andere plaats in het Euro-
peesch concert in te nemen, dan ga het
maar alleen.
Vriendschap doen ontstaan, waar de
vgandschap ophoudt, wij juichen het toe,
maar wg blijven koud, wanneer België
opoffering van ons economisch stelsel,
van ons polities optreden daarvoor in de
plaats vraagt. Dat is te veel. En een
dergeljjfc antwoord zal Eugèoe Baie on
getwijfeld ook hebben ontvangen van de
DOOR
EDUARD ENGEL.
Een telegram Er was geen ander mid
del. De telegrafist, die het aan nam, zou
het werktuigelijk overseinen, en eerst de
plaats van bestemming of de ontvanger
zelf, dus gij, Richard, zou weten waar
het om te doen was. Maar beter is
beterzelfs de telegrafist te Keulen, die
het ontvangt, mocht er niets bepaalds uit
lezen, evenmin als de beambte aan het
een of ander kantoor onderweg. Gij alleen.
Als ik dat nu maar duidelijk klaar
had I Reeds het adres was bedenkelijk.
>Commi8Saris van politie" was al genoeg
om alles te raden. En het telegram moest
alles en niets zeggen. Genoeg, om u stipt
op de bepaalde plaats te doen zgn, en
de geheele historie niet als een grap te
beschouwen en toch niet zooveel, dat
een derde er iets van begrjjpen kon.
Ik peinsde. Nooit had het opstellen
van een telegram zooveel moeite gekost
gekost. En zoo die kerel eens bg mg
bleef, mjjn telegram las Zou bij ook
geen Duitsch verstaan Kerels van dat
slag verstaan gewoonlijk meer dan eene
taal.
Donderend rolde de trein voort, al
dichter en dichter naar de grenzen. In
dien het telegram op de geschikte plaats
opgegeven zou worden, dan moest ik het
nu in mjjn hoofd klaar hebben. Wa
ren we daar al aan de grenzen Ik was
Nederlandsche staatslieden, die hij moet
hebben ondervraagd. Zij, vaa wie hij
reeds een interview heeft gepubliceerd,
zjjn de heeren De Meester, jhr. Tydeman,
dr. Bos en prof. V. d. Vlugtdeze heeren
gaven te kennen eon toenadering niet
ongewenscht te achten en wel te willen
steunen.
Maar wat zg hebben meegedeeld is
nog heel algemeen, zooaJs men elders in
dit blad kan zien.
Buitenland.
Een ernstige beweging.
Met de instelling van een Rjjks ver
tegenwoordiging schijnen de hooge Russi
sche kringen gemeend te hebben voldoende
gedaan te hebben voor het recbtelooze
volk. Maar dat men dan ook een parlement
wenscht met rechten en gekozenv door
heel het volk, begrepen zg daar in Peters
burg niet.
En nu is een beweging aan den gang
tegen het bekrompen kiesrecht, voorna
melijk een arbeidersbeweging, natuurljjk
vermengd met de revolutionnaire betoo
gingen, waarvan wij du ai zoo lang uit
Rusland hooren.
In Moscou en Petersburg begon bet
stakingen, vooral aan de middelen van
vorkeer, en als een vlek olie op papier
breidde zich dat uit. naar alle steden aan
de spoorlijnen van Midden-Rusland, naar
de Oostzeelanden, naar PoleD, naar Fin
land. Duizenden arbeiders in Cbarkof
staken, vergaderden, vroegen hervormin
gen, kiesrecht. De werkstaking aan de
sporen heeft Nisjni-Novgorod van elk
spoorverkeer afgesneden, heeft tal van
groote plaatsen van de overige wereld
geïsoleerd en op vandaag dreigt in Peters-
burg en Moscou de staking algemeen te
zullen worden.
Tusschen Moscou en Myrishtchi werd
do waterleiding door stakers buiten ge
bruik gesteld, zoodat verscheiden deelen
van de oude Tsarenstad zonder water
zgn. Degenen, die werken, worden bo-
dreigd door d9 stakers, meetings worden
door kozakken uiteengejaagd, afgevaar
digden van het spoorwegpersoneel be
sloten den Tsaar kiesrecht en horvor
mingen te vragen.
Werkelijk schjjut het een geweldige
strgd te zgn en de vraag is nogzal de
regeering of zal het volk winnen Er
zj)d berichten, volgens welko door don
invloed van Witte toegegeven zal worden
door den Tsaar, maar officieel is daarvan
nog niets gebleken. Het is ook zeer de
vraag of Witte werkeljjk zoo grooton
invloed heeft aan het Hoft
GOES, 25 Oct. 1905.
Men herinnert zich de circulaire,
door don vorigen minister van marine
gericht aan de schoolhoofden, waarin
inlichtingen worden gegeven voor het in
dienst treden bg de marine. Ieder begreep,
dat het de bedoeling was de kinderen op
school bekend te maken met de moge
lijkheid om io dienst te treden bg de
marine en vandaar de storm van ver-
nog niet gereed, had eigenlijk het eerste
woord van mijn telegram nog niet ge
vonden. Neen Aulnoye werd buiten
geroepen, dus zelfs nog niet Jeumont,
het grensstation op den weg naar Duitsch-
land. Hier te Aulnoye hield de trein
eenige oogenblikken ophg werd hier
verdeeld verandering van wagens naar
Brussel, de achterste naar Dnitgchlaod.
Onze wagons werd aan het station wat
heen en weer geschoven en geschud. Mjj
nu nog langer slapend te houden, zou
zelfs een meer onnoozole dan onzen
schurk verdacht zgn. Ik werd dus bg een
zeer harden stoot van de koppeling wak
ker, vloog op, wreef mijn oogen uit en
ging overeind zitten. Ha, wat doet dat
goed, weer eens te zitten, niet meer als
«en hulpeloos schaap op de slachtbank
te liggen Ik trek aan het venster, het
glas is aan de binnenzijde beslagen, van
buiten beregend. Ik wend me dus met
inspanning van alle kalmte onbevangen
tot den man
>Zjjn we hier al aan de Belgische
grenzen, mgnheer Waarom wordt het
portier niet geopend
>Neen, mgnheer," antwoordt hij zeer
beleefd, »dit is eerst Aulnoye. We hou
den nog stil te Maubeuge en te Jeumont,
dan volgt Erquelinnes nog vjjftig minu
ten mgnheer."
»Gij hebt uw spoorboekje uitstekend
bestudeerd, dacht ik en zeide toen
»Och, dan moet men wel spoedig de ba
gage bijeenpakken voor de douanen."
>Ja," zegt de ander, maar ik geloof
toch niet, dat men ons zal noodzaken uit
te stappen
Hij is zeer kalm, bgna opgeruimd. In
ontwaardiging bij hen, die de in-dienst-
treding van nog zoo jougdige jongelui
afkeuren.
VolgeDS de N. R. Ct. heeft do tegen
woordige minister van marine nu door
tusschenkorast vaD don Commissaris der
Koningin aan de gemeentebesturen dezer
provincie eon circulaire gericht, waarin
hij er op wijst, d&t bet zgn bedoeling
is gewoest met zgn inlichtingscirculaire
omtrent dienstneming bij de zeemacht,
dat deze bestemd was om person» n (casu
quo hoofden van scholen) die in bun
batrekking in aanraking kwamen met
jongelieden, die lust hebben in den zee
dienst en willen weten laDgs welken weg
zij io dienst kunnon treden, in staat
te stellen de noodige inlichtingen te kun
nen verschaffen, of aan ouders van zulke
jongelui circulaires tor hand te stellen.
Verder schrgft hij: »Het doel is in
geen geval verspreiding als middel van
aanwerving."
Bij de candidaatstelling voor een
lid van de Tweede Kamer in Breda
werden in de R.-Katholieke kiesvereeni-
ging 20 van de 320 stemmen uitgebracht
op mr. H. J. W. Pelster te Breda, die
dus niet verder in aanmerking kwam.
Deze hepr is daarover zoo in zgn eer
getast, d-t hij een ironische dankbetui
ging aan de leden d r kiesvereenigiDg
hoeft gericht, waarin hij breed uitmeet,
wat door hem voorde R.-Katholieke zaak
is gedaan en daar tegenover stelt de
paar stemmen, door hem verkregen voor
het Kamerlidmaatschap. De beer Pelster
gaat zelfs in zgn ergernis over die mis
kenning zoo ver, dat hij ontslag neemt
uit verschillende R.-Katholieke commis
sies en vereenigingen. Zeer terecht merkt
de Tijd nu op, dat de hier blijkende op
vatting van het Kamerlidmaatschap als
een belooning een bewijs is, dat min
goed deed met een ander te stellen
Naar wg vernemen zal de stemming
ter verkiezing van een lid der Tweede
Kamer voor het district Breda vermoe
delijk geen zuivere party-stemming geven.
De candidaat der R.-Kath. kiesvereeniging
Boogaart is aan allen onbekond, is een
Indische specialiteit, van wiea men niet
weet of hij ook met de toeslanden in ons
land zelf op de hoogte is, terwijl de can
didaat der liberalen er-n bekend R.-Katho-
liek is, de heer mr. Ingenhousz. Voor
liberalen heeft deze op zgn medestander
dit voor, dat hg vooruitstrevend is en
niet in alles meegaan zal met de R.-Ka
tholieke Kamerclub, maar er ook een eigen
meening op na houdt, waarvoor hg durft
uit te komen.
Het is dan ook niet onmogelgk, dat
er herstemming zal plaats moeten bobben
tasschen deze twee candidaten.
Over de verkiezingscampagne schreef
de Bred. Ct.
»In de om Breda liggende gemeenten,
behooronde tot het kiesdistrict Breda, is
Zondag voor een der katholieke candi-
daten-Kamerlid gewerkt. Bij de uitgangen
der kerken stonden mannen en jongens,
die de kerkgangers, na afhop der diensteu,
aanbevelingsbiljetten boden. De menschen
die stem klinkt niets verdachts, noch ang
stigs.
Nu is het geschikte oogenblik geko
men om hem mijn telegram zoo ter loops
mee te deelen. En na eene korte poos,
terwjjl ik me met mjjn hoofdkussen bezig
houd, zeg ik
>Zeker zullen we moeten uitstappen,
de Belgen zgn strenge tolbeambten. Daar
enboven, ik moet er toch uit, ik moet
een telegram verzenden."
Het woord ^telegram" deed hem toch
ontstellen. Slechts een snelle trilling om
do oogen, die mg niet ontging. Nu maar
verder, er hielp niets aan.
»Ja, een telegram aan mijn zuster te
Keulendoor mijn haastig vertrek uit
Parijs heb ik geheel vergeten, baar mijn
terugkomst te melden. Ik woon nameljjk
bjj mijn zuster".
Hij was gerustgesteld en vroeg belang
stellend
»Maar zult u te Erquelinnes er wel
tijd genoeg voor hebben U weet wel,
juist aan de tolkantoren heeft men geen
tjjd voor iets anders".
»Ja, ik geloof dat u gelijk hobt. Het
beste is wel het telegram vooraf klaar
te maken en het dan te laten bezorgen".
Dat beviel hem best.
>Ik heb maar één bezwaar", vervolgde
ik, »mjjn zuster kent geen Franscb, en
ik vrees, dat de Belgische telegrafist te
Erquelinnes geen Duitsch kent".
»Als u in zeer duidelgke Latijnsehe
letters Duitsch sqjirgft, zeide hg, »dan
zal het wel gaan. Duitsch verstaat de
goede man te Erquelinnes zeker evenmin
als ik. Wat zal ik u zeggen, wij
Franscken zgn nu eenmaal in dergelijke
beschouwden ze vluchtig, vouwden ze in
hun zak, om tbuis den inhoud met cri-
tischon blik te bestudeeren. Niet allen
deden echter alzoo.
In da gemeente T. dualde mot patri
archale waardigheid een heer van do
kerktrappen en schreed deftig zelf bewust
het plein over. Hg kreeg ook een biljet,
keek 't in en verscheurde het. Een oogen
blik stond bij peinzend stil, keerde toon
terug tot den knaap, die hem het strooi
biljet gegeven had en vroeg een tweede,
't Werd hem mildelijk gegeven. Daarop
pebourdo iets, dat herinnerde aan eeD
Forum-scène in Rome ten tijde der
Caesars De meneer verscbenrde voor de
oogen van den jongou wederom het biljet
tot de snippers in den wind rondflad
derden, strekte majestueus zgn arm uit
en sprak tot den knaap, zeggende Ga
en zeg aan Breda's bevolking, dat de
burgemeester van T. het biljet voor je
oogen heeft vernietigd.
De jongen stond verslagen. De Romein
wikkelde zich in zijn demie'je en schreed
voort."
Volgens het Centrum is bij den
Raad van State aanbangig gemaakt »raet
spoedbehandeling" eeu regeeringsvoorstel
tot wijziging van art. 65 der Drankwet,
welk artikel betreft den verkoop van
alcoholhoudenden drank, andere dan
sterkeo drank en van alcoholvrjjen draük
in localiteiten zonder vergunning voor
verkoop van sterken drank.
's-Heerenhoek. Was er bg de
candidaatstelliDg voor een lid van den
gemeenteraad, vacature M. de Baar, op
den 10 October 1.1. geen candidaat ge
steld, zoodat een nieuwe candidaatstplling
moest worden uitgeschreven, er is nu
toch iemand gevonden in d^n peisoon van
dhr. J. A. R e m ij n die D nsdag als
eenig candidaat gesteld, door den burge
meester als lid van den gemeenteraad is
verkoz»n verklaard.
Kunst en Wetenschap.
De Midi. Ct deelt mee, dat Maan
dagmiddag te Middelburg de commissie
is geconstitueerd, die zich gevormd heeft
voor de tentoonstelling van oud-zilver
werk, welke in den aanstaanden zomer
zal worden georganiseerd.
Het eerevoorzitterschap werd aange
boden aan den burgemeester jbr. mr.
L. Sehorer. Voorzitter is de heer mr.
W. Polman Krus°man, endervoorzitter
jhr. mr. W. H. Snouck Hurgronje en
verder de heeren secretaris J. A. Frede-
ribs, 2e secretaris A. T. A. Wagtho,
penningmeester H. J. G Hartmaü.
Voorts zgn leden de heeren jhr. mr.
W. H. Hoeffr, jhr. mr. L. van Bronkhorst
Sandberp, M. Fokker, W. O. Swaving,
dr. H. T. Obbinb, J. H. Deibei, mr.
B. T. W. van Bru'ken Fock, jhr. W. C.
van Panhuys, Henri Tak, mr. R. Fruin,
mr. P. W. J. Bpnen en mr. P. Dieleman.
Uit de toelichting bleek dat het de
oorspronkelijke bedoeling was een ten
toonstelling te houdeD van oude zilveren
kundigheden on verboterlij ke domkoppen!"
GoddankHij verstond dus geen Duitscb
Of was dat ook een valstrik voor mij
Onmogelgk, er lag in het bekennen van
2gn onkunde een toon van echte oprecht
heid. Ik zoek in mijn borstzak naar een
stuk papier, maar vind niets bru kbaars.
De brief met het ontslag van de bank
komt me in handen, er is een groot blad
schoon papier aan. Maar noen, de man
kon hot zegel of het papier of iets anders
verdachts herkennen.
»U zoekt zeker een stuk papier voor
uw telegram, mgnheer."
>Dat is wel een »comble", zooals we
in Parjjs zeggen nu zocht de kerel
zelf in zgn eigen zakken naar een blad
papierIk weiger, verzoek hem geen
moeite voor rag te doen, maar hg is nu
eenmaal vol jjvor om mg van dienst te
zgn en bljjft zoeken. Hg krggt een goe
den inval
»Neem een van deze onbedrukte blad
zijden uit het spoorboekje, mijnbeer, ze
zgn zelfs gelijnd, waarschijnlijk heeft de
drukker aan een dergelijk geval als dit
gedacht."
Bg scheurt er twee bladzgden voor
mij uit.
Diep getroffen dank ik hem. Zag men
wel ooit een welwillender moordenaar
Een potlood heb ik zelf. Om hem nog
eiken schjjn van verdenking te ontnemen,
scbrjjf ik mijn telegram, terwgl ik hst
papier op het mg geleende spoorboekje
op mjjn knie leer, zoodat hg, als hij wil,
kan meelezen. Hij slaat er een vluchtigen
blik op. De eerste regel om vertrouwen
te wekken zeer groot»Madame Farne,
Keulen, Burgmauer 147".
voorwerpen in Zeeland aanwezig, of op
Zeeland betrekking hebbend doch zich
elders bevindend. Als grens werd aange
nomen do emjnre-tjjd.
Er werd besloten om de tentoonstelling
ook nit te breiden tot gouden voorwerpen.
Qndarwijs.
Men scbrjjft uit Schoonhoven aan
Het Volk
»Reeds een paar jaren hangt hier de
kwestie of de openbare school verbouwd
of vernieuwd zal worden of niet. Tot in
het oneindige weet. de klericale raad het
te rekken. Indertjjd heeft men al getracht
door den bouw van de Hervormde School
met den Bijbel op den raad te influen-
ceeren en dat is wonderwel gelukt. Ech
ter het aantal leerlingen op de openbare
school is niet noemenswaardig gedaald.
Er moe9t dus toch veranderd worden.
Eerst gaf minister Kuyper bevel tot ver
bouwen, men wist weer uit to stollen,
nu heeft mr. Rink weer een kras schrij
ven gezonden. Men ziet geen uitweg
bljjkbaar meer en du verschijnt in de
Schoonhovensche Courant een bericht, dat
binnenkort de bouw van een R. K school
kan tegemoet worden gezion.
Wat eerbied voor het gezag en liefde
voor bet volkskind
land- en Tuinbouw en Veeteelt.
Dinsdagmiddag werd in »de Prins
van Oranje" een algemeene vergadering
gehouden door de leden der afd. Hein-
kenszand van do Maatschappij tot bevor
dering van Landbouw en Veeteelt in
Zeeland. Tegenwoordig waren 35 leden,
waaronder 8 van het bestuur.
Bg de opening deelde de Voorzitter,
dhr. I. G. J. Kakebeeke medp, dat waren
ingekomen verslagen omtrent de paarden
fokkerij in Zeeland en de j.l. gehouden
keuringen van merriën, benevens een
schrgven en brochures van den directeur
van het Landbouwproefstation over de
voedermeel-enquête en een brochure over
de penBioDneering der beambten bjj de
zuivelbereiding bg de Rijksverzekerings
bank.
Daarna was aan de orde een aanvraag
om subsidie van dhrn. Van der Slikke te
Oudelande (thans te Groote Lindt) en
Markusso te 's Heer Arendskerke als bij
drage tot het geven van een cursus over
Landbouw-onderwerpen. De Voorzitter
meende, dat aan dit ver/oek zonder be
zwaar kan worden voldaan, omdat de
afd. daartoe in staat gesteld is door een
subsidie van f30 van bet Hoofdbestuur,
verleend voor h«t doen van uitgaven in
het belang van den landbouw. Hg stelde
daarom voor aan beide verzoekers f10
subsidie te verleenen, wat zonder hoof
delijke stemming werd aangenomen.
Vervolgens werd mededeeling gedaan
van een aanbod van het hoofdbestuur
om in deze afd. een Yorkshire beer te
stationeeren, die kosteloos wordt ver
strekt, maar het eigendom blijft van het
hoofdbestuur. Dit aanbod werd dankbaar
Hg kijkt er al niet meer naar, maar
veegt met zgn vlakke hand het beslagen
venster af en ziet naar buiten. Zooveel
te beter.
»Voor Richard. Wacht mg, hoogst
ernstige zaak, van morgen half zes cen
traal station, Keulen, met twee sterke
manschappen, in civiel neemt zonder
pardon den man, wien ik bij het uit
stappen de hand geef, gevangen.
Hansje."
Als hij dat nu maar niet voor een ui
houdt! Maar »zonder pardon" schrgft
men niet voor de ui, en een commissaris
van politie boudt niet zoo licht iets voor
een ui. Ik was wel overtuigd, dat gij
zoudt komen.
Gezellig tegenover elkaar zittend snel
len wij naar do Belgische grenzen. De
moordenaar wordt spraakzaam, bepaald
onderhoudend en geestig. Waarom ook
niet Tot nu too wes zijn streek uitste
kend gelukt. Wat de commissaris aan
bet Noorder station niet kon ontdekken,
boe zou dat de Belgische beambte vinden
En dan die duivelscbe geslepenheid met
de vier vingersIk las de blijdschap op
zgn cezicht, van do zegepralend op zgn
knieën uitgespreide handen, beide met
volmaakte vjjf vingers aan elke hand
Weer een kleine halteMaubeuge.
Kort daarna Jeumont.
>Och, die overtollige halten l" roept
de man nit, Bjj is t< ch wel wat zenuw
achtig. Hetzjj veilig of niet, de grenzen
zgn de grenzen Ik schuif mjjn linker
voet een weinipje vooruit, en daardoor
den zwarten bandschoen nog verder onder
de bank. Als hjj dien nu nog ontdekte l
Wordt vervolgd
