1905 N'. 121.
Donderdag 12 October.
jaargang.
11
FEUILLETON.
De Man met de vier vingers,
I sir
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woamdag- en Vrjjdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pryi per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,25.
Af:;ondorlyke nommeie 5 cent.
Ifjcendiagi van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prjj* der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
B jj directe opgaaf van driemaal plaataing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- on doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regeli 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 oont per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkkns.
De heer Van Karnebeek.
De plannen der tegenwoordige Regee-
ring, om een voorstel in te dienen tot
herziening der grondwet, teneinde den
gewonen wetgever vrjjheid te geven de
kiesbevoegdheid te regelen, hebben in de
Tweede Kamer, zooais men weet, aan
leiding gegeven tot een dobat, dat wordt
afgekeurd door allen, die van oordeel zijn
dat het ministerie, zooal niet op den on-
voorwaardeljjken steun, dan tocb op wel
willendheid van alle liberalen aanspraak
mag maken.
En van welwillendheid getuigen de
door jbr. Van Kamebeek gesproken woor
den niet. Hjj wilde dat de Regeering zou
belovon, met het benoemen der Staats
commissie, die do herziening moet voor
bereiden, te zullen wachten wachten tot
dat de Kamer by het behandelen der
Staatsbegrooting gelegenheid zou hebben
gehad haar oordeel uit te spreken over
het samenstellen van zoo'n commissie en
over de uitgestrektheid van het mandaat
aan die commissie te verleenen.
Kort en krachtig weigerde de voor
zitter van den ministerraad zulks te be
loven. En naar ons inzien zeer terecht.
De Regeering had eenmaal in de Troon
rede gezegd, dat zjj voorstellen zou in
dienen en later duidelijk gemaakt dat ter
voorbereiding eene Staatscommissie zou
worden benoemd en nu zou zij eerst de
Kamer nog eens laten oordeelen of zy
daartoe wel zou overgaan Dat zou wat
moois worden een Kamer, die eerst eens
aan de Regeering ging zeggen, welke
voorstellen zij moet gaan indienen en
welke commissies zij zal hebben saam te
stellen
Later, als de voorstellen zijn ingediend,
dan is de Kamer aan bet woord. Maar
wat de heer v. Karnebeek wilde, stond
gelyk met het omkeoren der rollen.
Vandaar dan ook het besliste, weigerend
antwoord van minister de Meester en dit
schynt den heer van Karnebeek zoo boos
fe hebben gèmaakf, dat bjj oen vinnig
antwoord gaf, waaruit men mocht op
maken, dat hjj in geen geval medewer
king zou verleenen tot het invoeren van
een blanco-artikel 80. Hot bad er zelfs
veel van of hy der Regeering het ver
trouwen opzegde en de mededeeling dat
»sommige anderen" het met hem eens wa
ren, deed de vrees ontstaan dat dhr. v. Kar
nebeek had gesproken namens de oud-libe
rale party. Dit is echter gelukkig gebleken
niet het geval te zyn. Trouwens de oud
liberalen vormen geen club in de Kamer
en dus kon er ook geen sprake zyn van
eene officieele party verklaring. Ook is het
bijv. bekend, dat jhr. Röell, de voorzitter
der Kamer, voor grondwetsherziening is,
indien behalve het kiesrecht-artikel, ook
andere punten in die herziening begrepen
zullen zyn. En, zooals men uit do Troon
rede weet, ligt dit laatste in het voor
nemen der RegeeriDg.
Maar in elk geval zal het wel waar
zjjr, dat de heer Van Karnebeek niet
alleen staat in zyn afkeer van een blanco
artikel 80 en mag men aannemen, dat
de oud-liberalen over dit vraagstuk on
derling verdeeld zyn.
De clericale bladen hebben dan ook
reeds onverholen hun vreugde uitgespro-
DOOR
EDUARD ENGEL.
Waar nu heen Weg uit Parijs. Aan
een betrekking, zooals ik ze gehad had,
was in de eerstvolgende weken niet te
denken, het allerminst voor iemand, die
geplaatst geweest was by het bankroete
comptoir d'escompte, te meer nu er na
dien ontzettenden diefstal verdenking
ruBtte op ieder, die in dienst van de bank
geweest was. Zonder betrekking en
verdienste in het dure Parijs Dat
ging niet lang. Daarbjj kreeg ik eensklaps
een afkeer van Parijs, ik had behoefte
aan een vertroostend woord, verlangde
naar huis, naar myn naaste familie, wat
we helaa8, altjjd eerst gevoelen, als het
ons ellendig slecht gaat. Dus weg naar
Keulende Dom, het carneval, en eau
de Cologne beter is er immers niets
Droefgeestig ging ik naar huis, op de
vierde verdieping in de rue dos Petits
Champs. Myn beetje goed was spoedig
ingepakt. De groote, oude familiekoffer
als vrachtgoed aan u geadresseerd, komt
zekor eerst de volgende week. Myn schoon
zusje vindt er voor een geheel jaar ge
noeg van de nieuwste Fransche romans
in goed omschudden en uitzoeken voor
men leest. Een kleineren koffer gaf ik
's avonds als vrije bagage aan, en nam
slechts dat handtascbje ginds mee in het
ken over de scheur, die zich in het anti-
clericale blok vertoonde. Geen wonder
ze wetenhet geringe meerderheidscyfer
in aanmerking genomen, dat die scheur
Diet zoo diep behoeft te zyn, om het
blok uiteen te doen vallen.
Maar zon jhr. Van Karnebeek durven
bevestigen, dat het een edel bedrjjf is
van anti-clericale zjjde het eerst een
poging in het werk te stollen om die
scheur te doen ontstaan Hyzelf is ver
heugd geweest toen het clericale minis
terie viel en nu zou by, angstig voor
wat naar eenigeD vooruitgang zweemt,
liever terug willen en het zoodoende dit
ministerie onmogelyk maken te bljjven.
Vele aanvallen hadden wjj verwacht
op deze Regeering, maar dat de eerste
nu juist van don heer v. Karnebeek moest
komen, zal menigeen hebben teleurgesteld.
Buitenland.
Op een afstand.
In een moppenblad Btond eens het ver
haal van twee duellisten. Meneer A. had
meneer B. beleedigd en meneer B. vroeg
satisfactie. »Best," zei meneer A. Hot
duel werd voorbereid door wederzydsche
vrienden. De vriend van meneer B. kwam
by tneneer A. en rroeg
Welken afstand wenBcht u voor het
duel, meneer
Meneer A. antwoordde: »Tien pas,
meneer
Meneer B.'s vriend >En wolk wapen,
meneer
Meneer A.»De degen
Deze aardigheid komt ons voor den
geest by de berichten over een »gespaE-
nen verhouding," die uit zal loopen in
eon ^afbreken der betrekkingen," wat i*d
ander Hollandsch beteekenthet voor
bereiden van een oorlog, welke berichten
uit het BalkaD-schiereiland komen.
Daar ligt het vreedzaam Roumenië aan
de Zwarte 7ee en geniet van een groote
rust in verhouding met het rumoerige
gebied daaromheen. En aan den anderen
kant van don Balkan ligt het even vreed
zame Griekenland. Ze kunnen bij elkander
niet komen, ze hebben geen gemeenschap-
pel jjke grens en kunnen met geen sche
pen door de Dardanellen En toch twist,
dreigend conflict, oorlog en de een be
weert even luid als do andere, dat hy
den vjjand het meeste nadeel kan bpzorgen.
De schuld van het conflict schijnt te
liggen by do Roemeniërs, die bet kwalijk
hebben genomen, dat de Grieksche pa
triarch in Macedonië party trekt tegen
de Roumeniërs in dat land. Die geeste
lijke is de eigenlijke oerscbuldige, maar
de Roumeniërs brengen d« schuld over
op de totaal onschuldige Grieken in het
algemeen, die den patriarch heelemaal
geen gelyk gaven. De heetgebakerde
onderdanen van CarmeD Sylva's echt
vriend hebben de Grieken in Roumenië
mishandeld, Griekenland beleedigd, de
Grieksche vlag door 't sljjk gebaald.
De nationale eer van Griekenland was
dus aangerand, vertoogen volgdeD, gelyk
had iedere party, toegeven wilde geen
een ei toen werden de diplomatieke ver
tegenwoordigers teruggeroepen, terwjjl
rytuig.
Met het inpakken, het geloop naar den
expediteur, enkele afscheidsvisites en een
bezoek aan het Louvre-magazjjn voor
myn schoonzusje, myn galgenmaal in het
palais royal, waren die weinige uren vud
den dag schieljjk om. De wakkere ma
dame Perrin, by wie ik vjjf jaar woonde,
een Boulangiste van haar chignon tot
aan haar pantoffel »een juweel van
'n huurder", zooals ze by het afscheid
bjjna schreiend van me getuigde wilde
met geweld zelve voor eene vigilante
voor me zorgen, een echt ongeluksnum
mer 13403, oneven getal, ook oneven als
men het omkeert wat alleen al vol
doende was om me zoo ontstemd mogeljjk
naar het noorder station te brengen.
V,an de rue des Petits Champs tot aan
het station is het misschien twintig mi
nuten. My duurde het als uren. Op dien
afscheidsrit ging myn geheele leven te
Parys aan myn geest voor by. Daar tegen
over de bibliotheek, achter het kleine
gazon van de Square Louvois, had ik
eerst gewoond, in het stille hotel Lulli,
toen ik zes jaar geleden als een domme
jongen te Parys kwam by dien ban
kier in de rue Richelieu had ik myn
eerste biljet van honderd mark in Napo
leons gewisseld".
»Sla maar eens een dozgn van die
sentimenteele herinneringen over, Hansje,
en laat den sneltrein naar Keulen ver
trekken dus spoorde Richard den ge
zellig vertrekkenden broer aan. Eefje
kwam er tegen opalles wat Parys be
trof was voor haar hoogst interessant.
dezer dagen, Maandag j.l., hot handele-
tractaat door Roamenië werd opgezegd.
Beide landen zullen nu trachten el
kander zooveel mogelyk, meest met den
handel, te benadeeleu en toonen daarmee
het kinderachtige van hun volkskarakter.
Ebn staatsgreep.
Dinsdag is het Hongaarscbe parlement
weer bjjeengekomen, na de weken van
verdaging, en eindelyk verwachtte men
de laatste bedryven te zullen zien voor
bereiden van de geschiedenis, die in het
Hongarenland wordt afgespeeld. En het
ongehoorde had plaatsgeen der mi
nisters was verschenen, maar van den
Koning was weer een brief gekomen,
waarbjj doodeenvoudig de Kamers naar
buis werden gezonden tot 19 December!
Men kan zich de woode van da Kamer
leden voorstellenm riep er»wat
doen jelui met de grondwet, schavuiten
en werkelijk, het is iets ongehoords, dat
men de volksvertegenwoordiging gewoon
weg hot samenkomen onmogelyk maakt.
De houding van de oppositie was des
alniettemin onberispelijk wel stelde een
socialist voor te doen alsof er geen brief
was ontvangen en er zich dus maar niet
aan te storen, maar daarin ging men
niet mee. Andrassy hield een rede, waarin
by de schending vrd de grondwet in het
licht stelde en verklaarde, dat do oppo
sitie daartegenover geen geweld wilde
aanvatten, maar zich volkomen houden
zou aan recht en wet. Andrassy protes
teerde daarop tegen de verdaging, waar
door men de meening van den Keizer-
Koning heeft geplautst tegenover die van
de natie, voorspelde, dat de Kamer nu
wel zal worden ontbonden, maar dat
daartegenover staat het bewustzyn van
de regeeriDg, dat het beroep op het volk
haar geen gelflk zal geven.
Het protest werd overgenomen door
geheel de Kamer en men wacht af
de ontbinding.
Gevaarlijke woorden.
Wanneer werkelyk de Fransche oud-
miniBter Delcassé heeft gezegd, wat een
Fransch blad hem in den mond legde,
heeft de oud-diplomaat zich gevaarlijke
woorden laten ontvallen. Delcassé moet
namelijk hebben meegedeeld, dat het op
een oogenblik ernstig er uit heeft gezien
met den toestand in Europa, by de Ma-
rokkaansche quaestie: koning Eduard zou
zelfs hebben aangeboden aan de Fransche
Republiek om, wanneer het tot een oorlog
met Duitschland kwam, een vloot te
zenden naar Kiel, die plaats te nemen en
er honderdduizend soldaten te doen landen
om Sleeswijk-Holsfcein te nemen.
Groote ergerniB in Frankrijk ontstond
natuurlijk over de onthullingenallen
vredesmannen is de schrik om 't hart
geslagen, maar de Engelsche bladen noe
men het een fabeltje. En de Duitsche
Groot is hun verontwaardiging over de
roekeloosheid van Engeland, diep hun
overtuiging, dat de haat tegen Duitsch
land groot is in LondeD, maar grooter
is de verontwaardiging, ernstiger de Bpjjt
over het feit wanneer het dan waar
is dat Engeland meent met slechts
Hans vervolgde:
>Aan den hoek van de rue Drouet en
de rue Lafayette
>Laat den hoek in den hoek en ver
trek jaagde Richard, die voor zyn rap
port aan den chef der politie vreesde.
>Neen, dien hoek kan ik u niet schen
ken gjj zult dadeljjk zien waarom niet
dus op dien hoekt toen myn koetsier
rechts om wilde slaan zie, op die
manier komt vandaar links, een andere
vigilante in razende vaart aanryden. Myn
koetsier wil uitwyken, de andere wil
stilhouden beide gelukt maar half,
en wy rammelen tegen elkaar, met een
eenigszins zwakkon stoot. Behalve do
kleine deuk in myn hoed geen ongeval,
paarden en rytuigen onbeschadigd. Niet
temin komt de persoon die in de dol
geworden andere vigilante zit, met zyn
hoofd uit bet portier en schreeuwt vol
angst tot zyn koetsierDuizend donders,
wat is er gebeurd Voort, koetsier,
anders krygt gy de goede fooi niet. We
verzuimen den trein 1
Zeker ook naar het noorder station,
dacht ik. Welken trein kan hg bedoelen
De sneltrein naar Duitschland gaat tocb
eerst tegen zes uur twintig minuten, en
het was nog geen kwartier voor zes.
Och, dom, alsof .er van het noorder
station op dat uur niet nog andere trei
nen konden vertrekken
Maar die man was wel drommels ge
haast. Dat stond duidelijk op zyn gezicht
van ang^t verwrongen, de oogen wjjd
open, de neusvleugels uitgezet. Dat ge
zicht had ik maar etteljjko seconden ge-
100.000 Engelsche soldaten een Duitsche
provincie te kunnen nemen Dat is een
minachting betoond, die den Duitscber
grieven moet
Het woord is nu aan Delcassé om te
erkennen, dat hy de onthullingen deed,
of om ze te ontkennen.
GOES, 11 Oct. 1905.
Tijdelijk verplaatst naar Bath, met
10 Oct. a. s de kommies dir belastingen
2de klas J. v. Driessen.
Naar het Vadverneemt, zal de
naam van het Ministerie van Waterstaat,
Handel en Nyverheid gowyzigd worden
in: Ministerie van Waterstaat en Ver
keerswezen.
De Raad van beroep voor de onge
vallenverzekering to Middelburg heeft
vernietigd de beslissing van bet bestuur
der Ryksverzekeringsbank iD de zaak van
J. L. F. A. de G. te Bansweert, en diens
onderneming niet verzekeriDgsplicbtig
verklaard, op grond, dit zy geeu werk
lieden in dienst heeft.
De anarchist Domela Nipuwenhuis
heeft by den Pruisischpn minister van
binnenlaadscbe zaken geprotesteerd tegen
zyn gevangenhouding in Keulen. Ver
moedelijk zal dat hem weinig geven, want
in de Kölv. Ztg. is een ambleljjke mede
deeling verschenen, waaruit blykt, dat de
regeering en de politie in haar recht
waren, toon ze den vryen socialist arres
teerden. Hetgeen niet wegneemt, dat do
Pruisische autoriteit in deze weer een
Btaaltje van kleinzieligheid heeft gegeven.
Als anarchist werd hg gearrrgteerd om
Daar de Ned'irlandscho grens te worden
gebracht, wat langs diplomatieken weg
moest worden uitgevoerddank zy do
Nederlandscbo regeering ging dat spoedig
in zyn werkondortusschen bleek, dat
Nieuwenbuis niet in Pruisen bad mogen
komen voor de overtreding van dit ver
bod werd by nu veroordeeld tot hechtenis
en toen men hem daarvan ontsloeg was
de overbrenging naar de grens nog niet
geregeld, zoodac hy voor den tweeden
keor werd gevat.
In elk geval een zonderling gesol, maar
voor de Vrjje Socialisten een reclame van
belang. Dat bleek Maandagavond op een
vergadering te Amsterdam, waar Nien-
weuhui8 een philippics afstak.
middelburg» Maandagavond is hier
een door de afd. der S. D. A. P. belegde
openbare vergadering gehouden, ter b-
spreking van de gebeurtenissen in bet
Gasthuis en van de wjj ze, waarop de ge
meenteraad het rapport daaromtrent heeft
behandeld. De heer Bimmel besprak de
gebeurtenissen, het ontslagnamen van
verschillende zusters zonder dat daarvan
redenen werden gegeven en ten slo'te de
zelfmoord van een der zusters spr. her
innerde eraan hoe do regenten het pu
bliek steeds buiten do zaak hebben ge
houden en boe de Raad in geheime zitting
het rapport heeft behandeld.
In debat trad dr. J. O. Bolle, die ver
klaarde, dat er in het gasthuis niets ge
beurde, dat het licht Diet mag zien en
enkele algemeeDe bezwaren tegen het
zien, maar het had zich zonderling genoeg
scherp in myn geheugen gegrift. Onder
duizenden zou ik het dadeljjk opgespoord
hebbenhy zag my niet.
Zooals altyd veel te vroeg aan het
station maar die spoorwegkoorts ver
laat me nooit. Daar zat ik nu in die
boven alle beschrijving akeligen stal, die
te Parys wachtzaal heet. Aan den ingang
een Bmerige kaartjescontrolenr, de uit
gangen naar het perron gesloten bjjna tot
het oogenblik van vertrek. Bjj myn kom6t
had ik tot myn leedwezen ontdekt, dat deze
sneltrein slechts een eerste klasse had.
Vyftien frank duurder dan de posttrein,
die twee uur later vertrekt. Maar wie
eenmaal aan het station is wil niet
wachten.
>L^ Soir»Le Télé^raphe 1"
»La France I" schreeuwde de courantm-
jongen. Ik kocht alle avondbladen die
hjj had, als reislectuur voor dien slape-
loozen Dacht. Ik was ook nieuwsgierig
hoe da pers den diefstal zou beoordeelen.
Onmiddellijk naast de glazen deur naar
het perron zat ik op de lage bank. Myn
handschoenen lagen links naast my m *t
den reohter elleboog steunde ik op myn
ineengeroldo reisdeken en begon >LeSoir"
te lezen. Op de eerste bladzjjde dadeljjk
een hoofdartikel over den moord, inbraak
en diefstal in het comptoir d' eBCompte.
Voor mjj was er niets nieuws in, slechts
het een en andor verkeerd en dan aan
het slot de bekende formule»de politie
is den misdadiger op het spoormorgen
hopen wy onzen lezers de geheele waar
heid te kunnen meedeelen."
gasthuis weerlegdp, waarop de heer Bim-
tnri opmerkte, dat het juist de bedoeling
van de vergadering was bet gaBtbuis
hoog te houden in aller achting.
I)o heer S»nnes protesteerde daarop
in een rede, waarin propaganda voor bot
socialisme werd gemaakt, tegen de ge-
heimdoening van den Raad. Spr. stelde
ten slotte deze motie voor, die met alge-
meene stemmen werd aangenomen, be
halve die van het raadslid Dunné.
»De openbare vergadering, uitgeschre
ven door de afdeeling Middelburg van de
sociaal-democratische arbeidersparty, ge
houden op Maandag 9 October in het
Schuttershof,
gehoord de besprekingen over de gust-
huiskwestie
overwegende dat het hier geldt een
zaak waarbjj het algemeen belang ton
nauwste is betrokken
overwegende dat ten zeerste afkeuring
verdient dat het rapport, op uitnoodiging
van den gemeenteraad door bet regen-
teDC-flleg© van het gasthuis bjj don raad
ingediend, niet is openbaar gemaakt,
dat evenmin openbaring in uitzicht is
gesteld, noch redenen voor niet openbaar
making ter konDis van het publiek zyn
gebracht
ovorwegende dat het onomwonden open
baar makeD van de oorzaken, die tot
bekende betreurenswaardige gebeurtenis
sen in het gasthuis hebben geleid, in het
belang moet worden geacht van het weg
nemen van een door de laatste gebeurte
nis nog versterkt vooroordeel van het
publiek tegen deze instelling
spreekt don wensch uit, dat de raad
bosluite zoo spoedig mogelyk zoowel den
inhoud van het in gehoime zitting be
handelde als van een nog eventueel nader
in te komen rapport bekend te maken
en daardoor de onzekerheid op te heffen,
waarin het publiek tea opzichte van het
gebeurde in het gasthuis verkeert."
De vergadering was zeer druk bezocht
en werd gehouden in het Schuttershof.
Hoedekenskerke. Maandagavond
trad in do openbare school alhier op
ds. F. C. Fleischer van Makkum, met het
doel tot de oprichting te geraken, van
eene afdeeling van het Groene Kruis".
Na afloop der lezing meldden zich ruim
20 personen aan om al6 lid toe te treden.
Nog werd besloten een ljjst te doen
circuleeren, teneinde het getal leden te ver-
grooten en nam dr. H. v. In gen Schouten
op zich, de volgende vergadering bjjeen
te roepen.
Wissankerke» Ter verbetering van
een paar vergissingen in het raadsverslag
dezer gemeente zij nog gemeldlo. dat
afwezig was het lid J. M. Marcnsse vn
2o. dat niet om de haven, maar om de
handen wat ruimer te krjjgen, het lid
Schippers op het geopperde idee van
v. NieuweDhuyzen terug kwam.
Kerknieuws.
Kamperland» Naar wy vernemen
is door wylen de wed. J. Markusse
Breas aan de Gereformeerde gemeente
alhier een legaat vrjj van successierecht
van f 500 vermaakt.
Geen enkele hateljjke uitlating over
het bestuur of de beambten van het comp
toir d' escompte. Alleen nog de vermel
ding »het personeel dor zaak wordt tot
het hoogst noodige verminderd."
Op het tweede on derde blad de oude
leuterpraat: ligue der patriotten, Bon-
langer, koning Milan en dergeljjke praatjes.
Tot afwisseling in plaats van den verlaten
Déroulède, de fameuze paardenarts An-
toine. Ik sloeg het vierde blad om. Halt
een reusachtige bekendmaking, die bjjna
het geheele blad besloeg.
Moord en diefstal van 4.320.000
franken
»In den nacht van 21 op 22 Maart
zijn uit de brandkast van het comptoir
d'escompte tueschen half acht des avonds
en zeven uur des morgens door raidcM
van inbraak 4 320.000 franken in bank
biljetten van 1000, 500 on 100 franken,
alsook 2080 franken in Napoleons gesto
len. De bankbiljetten bevonden zich in
elf met het zegel der bank gesloten pak
ketten van geelbruin pakpapier. De dief
heeft den waakhond met een preparaat
van strychnine vergiftigd en den nacht
waker mot een revolverkogel van klein
kaliber doodgeschoten. Sporen van een
worsteling tnsschen den misdadiger en
dsn wach'er zyn er niet. Do inbraak ge
schiedde nadat de donr van de brandkast
en van de stalen geldkast door middel
van twee milliniet bussen uiteen was
gesprongen.
(Wordt vervolgd
