1905 IS1-. 120. Dinsdag 10 October. 92'"' jaargang. GOESC De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prjj* per kwartaal, zoo binnen als buiten Goei, ig2SL Afzonderlijke nommeis 5 cent. Inzending van advertenties vóór 2 uren op den dag der uitgave. De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzolfde advertentie wordt de prjj* slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regeli f 1,berekend. Aanvragen om on vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. SCHOOLGELDEN. Het kohier van schoolgeld op school A voor den cursus 19051906 vastge steld door den Raad in zjjno vergadering van 26 September 1905,goedgekeurd door Hueren God. Staten van Zeeland bp hun besluit van 6 October 1905, no. 65, is heden aan den gemeente-ontvanger ter invordering uitgereikt en zal gedurende vjjf maanden ter secretarie ter lezing liggen, kunnende binnen 3 maanden na do dagteekening van do aanslagbiljetten bezwaren tegen den aanslag, op ongezegeld papier, bjj den gemeenteraad worden ingebracht. Goes, 9 October 1905. Burgemeester en Wethouders van Goes, DE KONING KOOIJ. De Secretaris, G. A. HAJENIÜS. Het kohier van verschuldigd SCHOOLGELD voor het onderwjjs aan de Meisjesschool voor den cursus 1905/1906, zooals h«t door den Gemeenteraad in zijne vergade ring van den 26 September 1905 werd vastgesteld en door Gedeputeerde Staten bij besluit van 6 October 1905, no. 64 werd goedgekeurd, is op heden aan den Ontvanger ter invordering uitgereikt, zoodat ieder der daarop voorkomenden zpnen aanslag ten gestelden tjjde moet voldoen. Goes, den 9 October 1905. Burgemeester en Wethouders van Goes, DE KONING KOOIJ. De Secretaris, G. A. HAJENIÜS. Buitenland. Ierland. Men herinnert zich, dat onlangs dooi de Engelsche rogeering een wetsvoorstel werd ingediend tot het veranderen van de tegenwoordige verdeeling in kiesdis tricten. Het heette, dat de verhouding van de aantallen kiezers in de tegenwoor dige regeling niet rechtvaardig was en dat Ierland te veel afgevaardigden naar het Lagerhuis zond. Inderdaad geelt Ier land een contingent afgevaardigden, te groot in verhouding tot de bevolking, en zou men daaruit de gevolgtrekking kun nen maken, dat de regeeriug geljjk heeft. Maar de zaak zit anders in elkaar in 1801 werd een verdrag gemaakt tusschen Ierland en het andere deel vanhetRjjk, waarbjj aan Ierland werd toegestaan een betrekkelijk grooter aantal afgevaardig den te zénden dan Engeland en Schotland. De oppoBitio tegen het hierbedoelde wets ontwerp is dan ook dadeljjk zoo groot geweest, dat bet ontwerp werd inge trokken. Dezer dagen evenwel heeft minister Gerald Balfour in eon rede, te Leeds gehouden, meegedeeld, dat het in het voornemen der regeering lag, het ontwerp opnieuw in te dienen. Toen men hem toevoegde, dat dit een schending van het verdrag van 1801 was, merkte de spreker opdat dit slechts een keer te meer zou zijn Bovendien was, volgens hem, de bevolking van Ierland zoo achter uit-, die van de andere deelen van het Rjjk zoo vooruitgegaan, dat de verhouding van het aantal afgevaardigden te zonder ling was geworden. Maar dat de vermindering van Ierlands bevolking de schuld van Engeland was, dat de zeldzame achteruitgang van het groene eiland alleen te wjjten is aan de maatregelen van Engelands regeering, werd door Balfour niet erkend en dat in Ierland een storm van verontwaardi ging zal opgaan, schijnt de regeeringin Londen niet te duchten. En tooh is dat te wachtende Ieren zjjn nog feller op Engeland dan de Noren op de Zweden, de Hongaren op de Oostenrijkers en wan neer de regeering in Londen geen reke ning houdt met den geest van afscheiding, die over Europa trekt, kunnen er nog dingen gebeuren, waarvan Engeland geen plezier zal beleven. GOES, 9 Oct. 1905. Op Maandag 19 Februari van het jaar 1816 werd opgericht het departement Goes der Maatschappij tot Nut van 't Al gemeen. Aanvankelijk had het veler sym pathie, maar zooals op verschillende andere plaatsen is het ledental geleidelijk achteruit gegaan en dit jaar waren er nog Blechts zeven leden overgebleven, die met 1 Juli 1905 het departement hebben op geheven. Op verschillend© plaatsen, zeiden we, is het ledental achteruit gegaan, inderdaad, maar dit is nog geen reden om te constateeren, dat het Nut geen nut meer heeft en niet meor in het bezit is van de sympathie van zeer velen in den lande. Er zijn nog heel wat departemen ten, die eerder sterker dan zwakker wor den en die werkeljjk nog veel doen. Van clericale zjjde wordt tegenwoordig dik wijls op hot Nut afgegeven on inderdaad is de afbreuk, aan de zwakker geworden departementen gedaaD, voor een deel daar aan te wjjten vroeger was dat anders, ook in Goes bij voorbeeld, wat bljjken kan uit het feit, dat een der oprichters van dit departement was een zekere F. Stook, achter wiens naam inen het woord »pas- tor" vindt. Zij, die nu dan ook op het Nut afgeven, vergoten het vele, door die maatschappij tot stand gebracht, vergeten de gezellige avonden met leesbeurten, waarop naar godsdienstige noch politieke richting werd gevraagd. Trouwens nog steeds is het geroep en verdachtmaken ten spjjt het Nut een onzijdige chris telijke instelling, waarvan bv. vele onbe krompen denkende Roomsch-Katholieken lid zijn. Voor bon, die het Nut een doellooze instelling noemen, zjj opgemerkt, dat zjj ééa groot ding vergeteD, namelijk dat er zoo tal van instellingen, bibliothoken, cursussen, spaarbanken zijn, die door het Nut zjjn opgericht, door het Nut worden gesteund, zonder het Nut niet zouden kuonen bestaan om van dienst te zijn aan zeor velen. Zoo is ook bet departement Goes van veel nut geweest door zjjn biblio theek; deze bibliotheek is welvoorzien en er bestaat een kapitaaltje, voldoende voor het onderhoud. De zeven leden van het departement, die tot de opheffing be sloten, hebben gemeend deze bibliotheek in de gemeente te moeten behouden en hebben tezamen een vereeniging opge richt, heetende »De Volksbiblio theek te Goe s." De leden zjjn de heeren J Fransen v. d. Putte, voorzitter, J. Mulder, G. EL Kakebeeke, J. M. Ka- kebeeke, J. J. Ocbtman, J. A. van Heel en H. J. van Lis, secretaris-penningmees ter en bibliothecaris. De uitgifte van boeken zal als van ouds geschieden door den bibliothecaris en eenige beoren, wier hulp men op hoogen prijs stelt. De bi bliotheek wordt, zooals ook uit een ad vertentie in dit blad blijkt, geopend Zater dag 14 October des avonds balf zeven. De vereeniging bevoelt haar aan in de belangstelling dor gegoeden, die daarvan kunnen doen blijken door vrijwillige gel delijke bijdragen of het schenken van tijdschriften enz. Vóór het departement werd opgeheven, heeft het een daad van piëteit vervuld door zooals in dit blad al eens is moe- gedeeld den steen, in 1819 door bot departement gelegd op het graf van Frans Naerebout in de Wandelkerk, opnieuw te doen beitelen, hem te doen plaatsen achter den preekstoel en op bet graf te doen vervangen door een kleinen steen met eenvoudig opschrift. Een bekend oudheidvorscher bier in Goes is bezig de notulen en papieren van het verdwenen dept. na te snuffelen en zal misschien nog wel eens het belaüg- rjjkste uit de geschiedenis van dit de partement in ons blad vertellen. Over den stand der groote werk staking in Amsterdam het volgende: De hoiers hebben het voorstel der patroons om de bemiddelings-commissie tot 40 personen uit te breiden verworpen, waarop de patroons berichtten, dat zjj goed vonden dat de oude commissie ge handhaafd bleef en bereid waren opnieuw met de heiers te confereeren, mits van den eisch van den zesden man werd af gezien. De vergadering der heiers besloot hierop te antwoorden dat zjj het oorspronkeljjk gemeenschappelijk genomen besluit hand haven, nl. dat do commissie uit 5 heierB- patroons en 5 hei werkers zou bestsan met geljjk recht van voorstellen en ver dedigen, met een onpartjjdigen voorzitter, welke commissie oen concept-arbeidsrege ling zal samenstellen, welke aan de goed keuring van beide parfcjjon zal worden onderworpen. Hierop werd een gunstig antwoord verwacht. Kolijnsplaat. Zaterdag 1.1. arriveerde de heer ds. F. C. Fleischer van Makkum alhier, als gast van dr. A. Aaltsz, ten einde ook hier propaganda te maken voor »Het Groene Kruis", 's Avonds trad de heer Fleischer als spreker in een der schoollokalen op, na eerst uit eene groote kist, voorzien van het volgende karakte ristieke versje op den buitenkant: Veel zieken wachten nog Op hulp van 't Groene kruis; Ai, stelt ze niet te leur, Brengt hun de hulp in huis. eene menigte zaken op ziekenverpleging als anderszins betrekking hebbende in het schoollokaal te hebben uitgestald en opgehangen. Ongeveer 100 personen onder wie 2 dames en de burgemeester, waren opgekomen. Na door den voorzitter, dr. Aaltsz, op gepaste wjjze ingeleid te zjjn, begon spreker met heldere stom zjj no welsprekende rede, zijne bljjdschap be tuigende ook hier voor een talrijk gehoor te kunnen optreden. »Het Groene Kruis", nog slechts 5 jaar oud, heeft thans reeds 210 veroenigingen met 75000 leden en verkeert in een bloeienden toestand. In de eerste plaats wees de spreker op het bewaren der gezondheid, met recht de grootste 6chat gobeetenop den onafwrjsbaren eisch, reine eu frissche lucht dag en nacht in te ademen, daar we elke minuut 15 a 16 maal telkens 1 L. lucht verbruiken. En toch, hoewel die eerste levensbehoefte voor niets te verkrjjgen is, hoe weinig wordt door velen behoorlijk de lucht in bedsteden en huizen ververscht. Op zeer aanschouwelijke wijze toonde bij aan, boe °de bedsteden, nog helaas zooveel voorkomend in plaats van ledikanten, moeten veranderd worden, om luchtvervorsching beter te doen plaats hebbon. Dan de be'teokenis van zuiver water voor de gezondheid. Elk menseh heeft 3 L. water per dag noodig, waarvan 1 L. uit het voedsel. Hij prees het regen water, zooals hier in ZeelaDd algemeen gebruikt wordt, doch dan moet bet zoo zuiver mogeljjk opgevangen en bewaard worden, wees op de noodzakelijkheid van water en melk te koken vooral in Holland, en op het gebruik van verontreinigd sloot water in Holland om te drinken, zoowel als om zich te wasschen en bij de bereiding van spjjzen en dranken. Duidelijk zette hjj, vaak humoristisch, de noodzakelijk heid voor dgezoudheid uiteen, ooi ge regeld de huid over het geheele lichaam te reinigen. Daarna kwam hij aan het doel van »Het Groene Kruis", n.l. al dio waar heden gemeen goed te maken, de ge zondheid te beveiligen tegen schadeljjke invloeden en de 2ieken oordeelkundig te verplegen. Een der grootste belangen, door »Het Groene Kruis" behartigd, is de goede verzorging van her, kind. Aan de onver standige verzorging der kleine kinderen wjjt hij het, dat elk jaar in ons land 10000 kinderen aan do spruw sterven. Was de sterfte onder de kleinen in heel Nederland algemeen zoo gering als in Friesland, dat wijst, do statistiek aan, dan zouden er 9000 kinderen por jaar minder sterven. Nu komt »Het Groene Kruis" om die sterfte, erger dan de felste cholera-epide- mie, te bestrijden, door voor goed onder legde bakers te zorgen, cursussen voor jonge moeders te houden, goedkoope ge schriften over dit onderwerp ruimschoots te verspreiden, enz. Zoo hoopt het over 25 jaar de moeders beter ingelicht en flinker voor haar gewichtige taak be rekend te zien. Na de pauze behandelde de spreker de ziekenverpleging en wat de vereeniging daarvoor doet. Zoo zorgt zij voor zeer doelmatige ledikanten met verstelbare rugleuningen en tafeltjes en zelfs lezenaars voor herstellenden, voor doelmatige rust stoelen, voor luchtkussens en luchtmatras sen tegen het doorliggen, die ramp voor zoovele zieken, op het aanwenden van den ijszak in verschillende vormen, in sommige gevallen op het hart. Verder wees de spreker op den croupe-ketel, voor croupe-lijders, op het inhalatie- of inademingstoestel en op den vloeistof- verstuiver in de ziekenkamer, waardoor de ontsmettende stoffen door het geheele vertrek gesprenkeld worden. Van al deze zaken had de spreker de voorwerpen zelve of duidelijke verkleiningen, waar door de helderheid der voorstelling niets te weüschen overliet. Daarop verklaarde de spreker te willen eindigen, om ook anderen in de gelegen heid te stellen hunne gedachten er over te zeggen. De heer J. Vermeulen vroeg, of »Het Groene Kruis" een hoofdbestuur had en of de eventueel hier op te richten vereeniging eene afdoeling of eene zelf standige vereeniging zal zjjn. Het ant woord was, dat er wel provinciale ver oenigingen, doch nog niet in Zeeland, waren, maar men geheel vrjj was zich al dan niet aan te sluiten. De heer H. van Gorsel vroeg, of de gebruikte hulpmid delen, vóór men ze aan anderen geeft, niet eerst ontsmet worden, wat ook dadeljjk als streng noodzakeljjk door den spreker beaamd werd. De voorzittervroeg naar de kosten, waarop de spreker vele voor beelden gaf, als van zjjne standplaats Makkum, en de meeniDg uitsprak, dat men in eene gemeente als hier met f 300 k 400 al een heel eind zou komen. Men kan echter, evenals te Makkum, het eerste jaar 100 gld. besteden en zoo een drie- a viertal jaren voortgaan of eene leening sluiten met verplichte jaarlijkscbe Daarna gaf de voorzitter gelegenheid zich als lid op te geven. Voorloopig traden reeds 19 personen toe, terwjjl de minimum-contributie op 50 cents per jaar bepaald werd. Na de welverdiende dankzegging van den voorzitter aan den spreker nit het verre Noorden, die belangeloos en ge dreven door naastenliefde dit ruwe weder getrotseerd had, en aan de opgekomenen, werd de vergadering gesloten. Kolijnsplaat. Met de werkzaam heden aan den Anna-Frisopoldor, be staande in het leggen van een zwaren inlaagdjjk, is men in de laatste dagen niet veel opgeschoten. Wel hielden de vele regens veel tegen, maar meer nog het wegtrekken van bet grootste deel van het werkvolk, dat liever suikerbieten uitsteekt, wat beter betaald wordt en dichter bjj huis is. Ook de werklieden van hier zjjn Vrijdag 11. naar huis ge komen. Slechts 30 man zijn nu nog aan den djjk werkzaam. Voor 415 gedeelte is de inlaagdjjk klaar, en levert, waar bij de bepaalde hoogte heelt, een indrukwekkenden aanblik op. Wissenkerke. In de j.l Vrjjdag ge houden raadsvergadering waren alle ledeD aanwezig. Onder de ingekomen stukken kwamen voor het proc. verbaal van kas- opneming, waaruit bleek, dat er ruim f2000 in kas was; een bericht van Ged. Staten dat zjj berusten in 't subsidie voor 't Burger!. Artnb.een besluit van H. M. de Koningin tot verlaging van 't aantal drank vergunningen voor deze gemeente tot 12 en eene dankbetuiging van den oud-havenmeester L Bakker voor hot hem verleende pensioen. In verband met dat verleende pensioen werd daarop de begrooting voor 1905 gewg2igd. Ingekomen bleek een schrjjven van Ged. Staten waarbg werd bericht dat tegen de verordeningen tot luffing en invordering van kaai- en havengeld geeno bidenkiDgen bestonden, dan alleen eene vermelding van hetgeen verstaan werd onder grootte van de schepen in verband met een desbetreffend in de laatste jaren in 't leven geroepen Kon. besluit. Voor gesteld werd daarom de verordeningen dienovereenkomstig te wijzigen, wat met algemeene stemmen werd goedgevonden. Aan de orde kwam daarna een adres van P. Krjjger c.s., verzoekende plaatsing van gemeentewege van een lantaarn bij de balie aan den westelijken achterweg. Uit de discussiën naar aanleiding van dat verzoek bleek, dat de voorzitter er tegen was daarop gunstig te beschikken, uithoofde de verlichting zou strekken voor een gedeelte buiten-kom der ge meente en z. i. Cam pens nieuwland en Stroodorp dan ook zouden kunnen komen. Wethouder Van der Maas zeide vóór de plaatsing te zjjn, wjjl de verlichting Strekt voor een groot aantal gebouwen, die nog wel tol de elastische bepaling van skorn" der gemeente gebiacht kun nen wordeD buitendien is 't daar een hoek waar veel passage ook van gerjj is waardoor licht een ongeluk kan ontstaan en dan zou 't plaatsen te laat kunneD komen. De leden Maris en Schippers vereeDigden zioh hoofdzakelijk met die rcdenoeriDgen. Het lid Abrahamso voDd dat do kam- peusnieuwlanddijk dan ook oen lantaarn moest hebben. Wethouder v. Nieuwenhugzen wees er op dat de passage op het onderwerpeljjke punt toch niet te vergeljjken is met die op genoemden djjk. De voorzitter zeide de beslissing dan aan den Raad over te laten, waarna met 10 tegen 1 stem, die van den voorzitter, gunstig op het adres beslist werd waar op de voorzitter nog te kennen gaf voor de plaatsing tegen nieuwjaar te zullen zorgen. Daarna werd overgegaan tot de behan deling der begrooting. Bij de algemeeno beschouwingen gaf het lid Nieuwdorp te kennen in de be- groofcing niet te hebben ontwaard dat rekening is gehonden met de te Kamper land bestaande behoeften aan waterloozing, weg en voetpad. De Voorzitter wees er op fat d« opg( - maakte begrooting alleen behoort te vo< r- zien in het bestaande en dat voor zulke buitengewone behoeften eerst een besluit zou moeten vallen ten einde de middelen aan te wjjzen waaruit die bestreden zouden moeten worden. Bjj do artikelügewjjz© behandeling werd de post straatverlichting naar aanleiding van de gunstige beschikking op 't adres bovengenoemd verhoogd met de daarvoor noodige uitgaaf. Bjj den post »wegen" ontwikkelde zich erne bespreking tuSBchen dhrn. Nieuw dorp, den Voorzi+ter, v. Nieuwenhugzen en Schippers over de kosten van de grind wegen, waarbg de Voorzitter deed uit komen dat hg geen kans ziet de wegen geedkooper of beter to onderhonden, waarbij hg dhr. Nieuwdorp uitnoodigde zelve zich eens met het onderhoud te belasten, welke uitnoodigiug echter niet werd aangenomen. Het lid v. Nieuwenhugzen opperde daarop, naar aanleiding van des Voor zitters geldeljjke bezwaren tot uitvoering van eene radicale verbetering, welke deze wil laten wachten tot over eenige jaren als de schuld der gemeente ongeveer is gedelgd, het denkbeeld om niet tot dien tjjd te wachten, maar alvast nu die ver betering ter hand te nemen, daarvoor het geld te leenen en dan de aflossing te beginnen nadat de door den voorzitter bedoelde schulden zijn afgelost. Bjj den post onderhond haven maakte het lid Schippers de opmerking dat bet zeer zeker jammer is, dat het straks aan gegeven denkbeeld van den voorzitter tot het heffen van meer opcenten op do grondbelasting om buitenwonende eige naars van gronden in de ook te hunnen bate dienende uitgaven te treffen, niet kan toegepast worden, maar spr. vroeg, of de hoofdei, omslag dan niet verhoogd kan worden ten einde behalve de straks aangegeven verbeteringen ook eene ver grooting van de haven te kannon be werkstelligeden betoogde met vergelijking van Kortgene dat f2500 en C dijnsplaat dat f4000 beft, dat de Wisscnkertsche omslag van f4500 toch nog wel eenige verbooging zou kunnen velen. De Voorzitter zeide, te meenen dat daar toe niet gemakkeljjk de toestemming van Ged. Staten zou worden verkregen, waar de goede sloten der rekeningen nog ongeveer f1400 bedragen, doch deze sloten wel zullen inkrimpen als er in't vervolg nog eeDS een paar onderwjjzers noodig bijjken te zijn. Daar op deze zaak niet verder werd ingegaau en bjj de overige artikelen geene besprekingen meer plaats vonden werd ten slotte de begrooting onveran derd vastgesteld in ontvang en uitgaaf op een bedrag vaD f22691,19 met een post voor onvoorziene uitgaven van f382,94. Ten slotte werden, op hun verzoek, B, en W. gemachtigd om de 2 schoolregen- bakken, waarvan de huur 31 Dec. a. b. eindigt, opnieuw voor 3 jaren en op de zelfde voorwaarden als thans gelden, te verpachten. Bjj de roüd vraag merkte'fc lid Schippers op, dat 't goed geregeld is, dat schepen met mechanische kracht meer havengeld betalen, maar het tevens dan ook billijk zou ziin, indien b. v. de motor ook een vaste ligplaats kreeg wat 't gerief zeer zou bevorderen. De Voorz. antwoordde geen privilege van ligplaats te kunnon schep pen, maar spr. heeft den havenmeester ge zegd de ligplaats bij 't pakhuis van de firma Schippers zooveel mogeljjk te hun nen gerieve vip tn bonden. Genoemd lid kwam nog eens terug op de te Kamperland noodige verbeteringen, waarbij hij deed uitkomen dat hem't door dhr. v. NieuWenhujjzen aangegeven denk beeld van geldleenen met aflossing nk aflossing der andere schulden wel toe lachte. Daarover ontspon zich weer eene be spreking die echter tot geenerlei rpsul- taat leidde. Echter bleek daarbjj, dat, vele der leden meer toezicht op het onderhoud der grindwegen gewenscht achten. Hierop werd de vergadering gesloten. Kunst en Wetenschap. Louis Bouwmeester en zijn gezel schap zjjD Zaterdag op reis gegaan naar Indië vele kunstvrienden deden hem uit geleide en een afscheidslied werd hem toegezongen, terwijl een muziekkorps een laatste hulde bracht aan de vertrekkenden Het nieuws van den dag was in Parjjs de vorige week de mededeeling van de Matindat prof. Behring een middel tegen tuberculose heeft ontdekt, door hem op het tuberculosecongreste Parjjs bekend te makeü. Deze mededeeling was geschikt om heel wat teleurstelling te veroorzaken, want de ontdekking heeft slechts betrek king op een toekomst. Prof. BehriDg heeft Zaterdag, op het congres tegen de tuberculose zjjn mede deeling over de nieuwe geneeswjjze der tering gedaan. Deze moet hierop berusten, dat de levende cellen van het organisme gedrenkt worden met een stof, afkomstig van het tuberculose-virus. Deze stof, door Behring met de letters T. C. aangeduid, oefent een symbiotische werking uit bin-

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1905 | | pagina 1