1905 M". 113 Zaterdag 23 September. 92sle jaargang. 59 FEUILLETON. Uit het leven mijner oude vriendin. GOESCHE De uitgave dezer Courant geichiodt Maandag-, Woenidag- en Vrgdagavomd uitgezonderd op feestdagen. Prgi per kwartaal, zoo binnen all buiten Goes, ly25c Afzondorlgko nommon 5 cent. Inzending van adves*tentiën vóór 2 uren op den dag der uitgave. De prfli der gewone advertentiön ia van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et. directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelgki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regelt 1,berekend. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. kozakken bevel is gegeven met meer klem op te treden. We weten wel, wat dat beteekent Uit de Pers. De Pers en de Troonrede. Wij laten bier nog enkele beschouwin gen volgen uit bladen van verschillende richting over de Troonrede. De Prov. Gron. Ct. zegt over het voor nemen tot Grondwetsherziening bet vol gende •Hot schijnt met de uitvoering van dit voornemen" vooreerst niet zoo'n vaart te loopen. Immers aan de toezegging op dit punt is een voorbehoud vastgemaakt. De regeering wenscht «vooral te doen onderzoeken, welke andere wjjzigingeu nog in de Grondwet moeten gebracht worden". Let wel niet slechts wijzigia- gen in verband met die welke de kies- rechtartikelen zullen ondergaan, maar wgzigingen in het algemeen. Wjj hebben dus allerwaarschgnlgkst een staatscom missie te wachten, die een algemeens grondwetsherziening voorbereidt. Een werk, dat het bij uitstek twijfelachtig maakt of in de eerstvolgende vier jaren de herziening haar beslag krggen zal. Door de algemeene herziening der Grond wet aan die voor het kiesrecht zóó nauw te verbinden, raakt de verwezenlijking der toezegging op het punt van het kies recht wel ietwat uit het gezicht. En het is geoorloofd te onderstellen, dat de hoop op deze wijze den tegenstand der oud liberalen tegen het blanco-artikel te bre ken tot bet leggen van 't zoo Dauw ver band heeft doen besluiten". Het Volkdat twee artikelen aan de rede heeft gewijd schrijft in bet eerste o.a Hier hebben wg den ouden liberalen stijl van de troonrede terug, on ook, met wijziging naar de tijdomstandigheden, den ouden liberalen inhoud. Tak van Poort vliet heeft in 1891 niet zoo heel veel anders verteld. De voorlaatste zinsnede houdt bljjkbaar voor de vrijzinnige mini sters de rechtvaarding van hun optreden in. Zij zal uit den kierikalen hoek wel een stormpje uitlokken, want al wordt Kuyper niet van een misdadige woeling beschuldigd, er wordt toch bedekt ge zinspeeld op partgrogeering, en dit is voor een ministerie weinig minder dan misdadig. Wij hopen speciaal, dat in het arbeidskontrakt nog de noodige wijzigin gen worden gebrachten dat het een maal door de arbeiders verkregene bij de ongevallenwet niet door de ziektever zekering zal worden teruggenomen. Dit zgn, voor de vuist weggenomen, een paar van de eischen die de gezamenlijke ar beiders aan dit kabinet mogen en moeten stellen. Het pensioen zal niet worden ingevoerd, vóór het geld ervoor is, en hoe het geld ervoor zal komen, weet de regoering zelf nog nietHet best het laatstde belofte van grondwetsher ziening brengt het algemeen kiesrecht iets nader bg. Wel wordt er een algemeene grondwetsherziening voorgespiegeld, en kan daardoor de zaak langduriger en in gewikkelder wordon, en het slagen moei lijker, en wel wordt geen algemeen kies recht, maar slechts eon blanco-artikel beloofdmaar de hoofdzaak is op hei oogenblik, dat de regeering grondwets herziening op het 6luk van kiesrecht noodzakelijk heeft verklaard. Dat is een concessie aan de demokratie, die niet licht meer ongedaan wordt gemaakt Het is voor het overgroote deel de vrucht van den on vermoeiden arbeid der sociaal- demokratie." In haar tweede artikel zegt Het Volk, dat de zwakke stee in het optreden der regeering to vinden is in het gemis van een plan van financieele hervormingen. Elk kabinet, dat sociale wetgeving van eenige beteekenis wil tot stand bren gen, en dat de gemeenten wil in staat stellen haar sociale taak redelijk te vervul len, moet een financieel plan in zjjn hoofd hebben. En wil het vertrouwen wekken in zjjn bedoelingen, dan moot het dat plan ook rondweg uitspreken, opdat van den aan vang af bljjken zal door wien zjj het gelag wil laten betalen. Egd der meest princi- pieele punten bljjft in 't duister. Durft de regeering het geld zoektn waar het overtollig, is, of zal de arbeider gedwon gen worden zelf zjjn nooden met hom afgedwongen belasting te lenigen, zooals de voorgangers wilden Deze verzwijging kan het begin zjjn van een scharrelpolitiek, die van den aanvaDg af van deze regeering een kreu pel kabinet maakt." De Nederlander spreekt van »in menig opzicht een goeden indruk". Er loopt, zegt het blad, een draad van verzoenings gezindheid door, welke er op scbjjnt te wijzen, dat de ministers,zich losmakende van de onreinheid der verkiezingen, zoo- voel doenljjk de continuïteit met het vo rig Kabinet willen bevorderen. De voor laatste zinsnede der Troonrede doet het blad zeggen Wjj vermoeden, dat deze woorden, nu ze eons gebruikt zijn, wel stereotiep zul len worden in de Troonreden althans in de eerste van elk niouw Kabinet. Im mers elk ministerie zal wel steeds dezelfde bedoeling hebben, en geen volgend Ka binet zal, door weglating dier woorden, den schijn) op zich willen laden van het tegendeel te beoogen. Toch kunnen wij het opkomen van deze nieuwigheid op dit oogenblik wel begrijpen en woardeeren. Na de harts tochtelijke felheid van den afgeloopen zomer, waarover zelfs nobele liberaleD, als prof. Holwerda, schande spraken, had het Kabinet blijkbaar behoefte door een opzettelijke uitspraak zich te zuiveren. Dit valt te prjjzen en is moedgevend. Ook zjj wenschen, bjj wat het Kabinet doet en aanbiedt, zijn oorsprong te ver geten, en, niet ziende op wat achter ligt, zjjn daden naar haar eigen n érites te beoordeelen." Sprekende van de financieele plannen van het nieuwe kabinet, zegt De Ned. •Het tariefontwerp is nu ingetrokken. Wat zal er voor in de plaats komen. De zeven millioen van prof. Treub, voor een goed deel berustende op speculatieve berekening van do opbrengst eener ge combineerde vermogens- en bedrijfsbelas ting Of, ten deele, toch oen getem perde tariefsherziening, zooals onder het kabinet-Pierson na de anti-invoerreebten- campagne aan de stembus van '97 Hier is een Achilles-hiel van het nieuwe ré gime. In afwachtieg worden maar vast de invaliditeit»- en oudordomsverzekering uitgesteld totdat »de vereisebto middelen beschikbaar zullen zjjn", en wordt over den fioancieelen toestand der gemeenten een welsprekend stilzwjjgen bewaard." Het Centrum zegt o. a. •Wat het nieuwe kabinet beoogt met •een herziening van de Armenwet" zal men moeten afwachten, en hetzelfde geldt ten aanzien der in 't verschiet gestelde wjjziging der Drankwet. De Troonrede is omtrent deze punten nog zeer vaag, nog vager dan omtrent de financieele kwestie, waarover wjj vast een meer bepaalde toezegging hadden verwacht. Dat »een zuinig en omzichtig beheer beslist noodzakelijk is", zal wel nimmer door een minister van financiën worden ontkend. Maar waar de Troon rede toegeeft, dat desondanks versterking der middelen noodig is, niet sL-cbts tjjde- ljjk, maar ook duurzaam, is de mededee- ling, dat >maatregelen worden voorbereid" wel wat erg beknopt. Zjj zegt niets men kan er van denken wat men wilen zjj sluit niet den twjjfel uit, of inderdaad de voor de urgent geachte sociale wet ten benoodigde gelden gevonden zullen wordeD. De financieele paragraaf is dus ongetwjjfeld zwak, vooral wanneer men zich herinnert, dat juist - de financieele qnaestie onder het vorig kabinet en bjj de stembus znlk een groote plaats innam. Op de vraagwaar het geld zal gevonden worden, is nog altjjd zelfs geen begin van een antwoord gegeven. En toch zonder geld geen sociale wetgeving van beteekenis •Summa summarum is de belangrijk heid der Troonrede, wat de nieuwe pun ten betreft, niet geëvenredigd aan haar lengte en vertoont óók dit staatsstuk de leemten, welke de linkerzjjde in haar houding als oppositie steedB onaange- vuld liet. Thans echter had die aanvulling niet achterwege mogen bljjven. Wat intusschen niet wegneemt, dat do rechterzijde in 's lands belang hare mede werking wel niet onthouden zal aan het geen dit uitvoerig werkprogram voor goeds bevat." GOES, 22 Sept. 1905. De afgevaardigde van do Tweede Kamer voor Goes, jhr. rar. A. F. do Savornin Lobman, gaat dozer dagen, vol gers de Ned, voor eenige wekon naar het buitenland. Door de Koningin is tot voorzitter van de Tweede Kamer, voor hot tijdperk der togenwoordige zitting, benoemd jhr. mr. J. Rö»ll, lid van die Kamer. Mot ingang van 25 dezer is bjj Kon Besl. de heer mr. N. d. Berg herbenoemd tot president-directeur van de Nederlandsche Bank. Bjj Kon. Betel, is aan jhr. mr. K. A. Godin de Beanfort, oud-minister van financiëa, mr. R. Rink, minister van binnenlandsche zaken, en mr. F. A. C. graaf van Ljjnden van Sandenburg, op daartoe gedaan verzoek eervol ontslag verleend als lid en voorzitter, als lid en alB secretaris van de staatscommissie voor een onderzoi k naar den fioancieelen toe stand der gemeenten, ingesteld 1 Juli 1903. Men scbrjjft ons: Binnen enkele dagen zal de visscherjjpolitie op de Schelde en Zeeuwsche Btroomeu uniform- kleeding krjjgon. Tot heden onderscheidde haar alleen de pet. Door het bestuur der Soc.-Dem. Arb. Partjj is besloten, dat de volgende punten door bet Partijbestuur in verband met de discussies in Het Volk onderzocht zullen worden 1. Het optreden van Gorter c.s. tegen over Troelstra als redacteur. 2. Het optreden van Gorter c.s. tegen over de Kamerfractie. 3. De beschuldiging tegen Troelstra van »onvaste leiding". 4. Hot voorgevallene omtrent de hoofd redactie dit jaar vóór en op bel Congres. 5. De beweerde desorganisatie van de partijleiding. Behalve het onderzoek omtrent de hierboven aangegeven punten besloot het PartjjbfBluur buiten verband mot de ge voerde discussies en zonder de verplich ting om reeds op het a. s. CongroB hier over aan de partij rapport uit te brengen, in de hier genoemde volgorde te be handelen a. De stand en de beteekenis van het pBrtgorgaan. b. Intellectucelcn en arbeiders in de partg. c. De verhouding van De Nieuwe Tijd tot de partg. Wolfertadijk. Woensdagavond jl. werd in de vergadering van «Landbouw en Veeteelt" een ontwerp nieuwe statuten behandeld, aangezien in Februari a. s. de termgn van 29 jaar, waarvoor de vor- eeniging was aangegaan, verstreken zal zgn. Ook wegens uitbreiding van het ledental was vernieuwing van het regle ment noodig. Het bestuursontwerp werd Bij dit no. behoort een bijvoegsel. Buitenland. Een ernstige toestand. Steeds onrustbarender worden de be richten, die uit Petersburg naar het Westen overwaaien. De Petit Journal, eeu Pargsch blad, ontving zelfs een telegra fisch bericht uit de hoofdstad van het Tsa- renrgk van dezen inhoud»Om de on lusten te doen eindigen, die het Rgk in opgewondenheid doen brengen, is besloten tot een algemeene mobilisatie. De gou vernementen St.-Petersburg en Moscou zullen 50,000 soldaten leveren. Men ver zekert, dat het geheele Rgk in staat van beleg zal worden verklaard en deze be slissing, genomen gedurende do onlusten in den Kaukasus, zal zeer spoedig be kend worden gemaakt." Wanneer daartoe werkelgk zal worden overgegaan is het de vraag of niot do opstand juist dan zal losbreken met volle macht. De regeering zet hard tegen hard de doema is haar eenige concessie aan hen, die hervorming eischen, ma^ar meer wil zg niet. En toch is er meer noodig en de dreigende houding van geheel het volk in de meest uiteenloopende gedeel ten van het Rgk is daarvan een sprekend bewgs. Staaltjes van den geest, die overal doirdringt, zgn te kiezen. Te Riga aan de Oostzee hebben Woens dagmorgen om drie uur een honderd personen de centrale gevangenis aange vallen. Nadat de telefoondraden waren doorgesneden kwamen de aanvallers in de gevangenis, waar een gevecht ontstond met de bewakers, van wie 2 werden ge dood en 3 ernstig verwond. Twee bekende politieke gevangenen werden bevrijd, waarop men er vandoor ging. Door de politie, die de daders achtervolgde, werd een der bevrgders gevangen genomen. In den Kaukasus heerscht in de kleine plaatsen nog een waar schrikbewind en de berichten van vorige dagen geven een tooneel van groote ellende en wanorde te zien. In den nacht van 16 September b.v. werd een plaatsje, Jutsauovka, door Tartaren overweldigd, die alles verniel den, wat hen in den weg kwam. En zoo ging het op tal van dorpen. In Bakoe kan men geen water uit de waterleiding meer krggen, gemeenteraadsleden, dokters en anderen verlaten de stad, workloozen worden door de regeering de stad uit gezet, van hervatting van den arbeid is geen sprake. In Warschau is dezer dagen een oud- industrieel, Paul Wroblewski, vroeger eigenaar van een groote smelterg, door revolutionnairen vermoord, nadat men hem herhaaldelgk had bedreigd, omdat in hem een politie-spion werd gezien. TrouwenB in Polen gaat het in 't geheel niet naar den zin van de regeering en er gaan dan ook geruchten, dat aan de Do or W. Heimbübg. Vertaling van mej. J. A. v. d. L. Dien dag dan was ik, zooals ik reeds gezegd heb, een uurtje in de pastorie geweest. Toen ik de straat overging, rukte de storm aan mgn kleederen, en eene huivering overviel mg. Willy jubel de luid toen ik thuis kwamik nam hem op den arm en stond midden in de kamer met hem. Katrien knikte mg sla perig toe. Tobü was het mg op eenmaal alsof er een nevel voor mgne oogen kwam, en de lamp maar een duister geelachtig schgnsel gaf. Ik zette het kind snel op den grond, en greep met de hand naar het voorhoofdjuist op dat oogenblik sloeg de torenklok zeB uur. Had ik den kleine verschrikt, door hem zoo haastig neer te zetten, of had ik hem daarbg pgn gedaan, ik weet het niethg bleef een oogenblik onbeweeglgk zitten, en hief toen een luid en angstig geschrei aanik tilde hem haastig op, en toeu werd hg weer rustig. Een angstig gevoel overkwam mg toen evenwel plotseling mgn hart klopte hef tig. Ik liep snel een paar keer de kamer op en neer en luisterde naar de woede van den storm; toen keek ik eens naar Katrien, die ingesluimerd was. Ook het hoofdje van het kind was op mgn schou der neergezonkenzacht legde ik den kleinen slaper op do canapé en draaide de lamp zoo, dat de schaduw op zgn gezichtje viel. Toen drukte ik de handen tegen mgn hart, als om er het angstig» gevoel uit te bannen, dat mg zoo plotse ling had overvallen. Ik haalde Eberhardts brief, dien Frits mg dien morgen gebracht had, uit de zak van mgn japon te voor- scbgn, en las hem nog eens woord voor woord over. Daar buiten huilde de wind op allerlei wgze en mgn onrust steeg al maar meer. Ik ben niet bggeloovig, maar in dat uur heb ik gevoeld, dat iets vreeselgks mg boven 't hoofd hing. Wat ik al deed om mijne onrust te bedaren, weet ik niet meer. Later in den avond, toen wg ge geten hadden, en Katrien en het kleine ventje sliepen, beproefde ik te lezen, om toch maar mgne gedachten bg iets te bepalen maar tevergeefs, zg dwaalden toch gedurig af. Het was doodstil in het kleine vertrek en toch luisterde ik met alle inspanninghet was een luisteren met het hart. Ik dacht aan hem, of hg zich ook zoo angstig om mg maken zon. Het weer was nog erger geworden, ik begaf mg te bed en luisterde naar het huilen en woeden van den storm en naar de gelgkmatige ademhaling van het kind naast mg, doch mgne oogen werden door geen slaap geloken. Eindelgk tegen den morgen viel ik in eene lichte sluimering ach, later heb ik dikwgl6 gewenscht dat ik er nooit meer uit ontwaakt ware. Een luid en heftig kloppen deed mg opschrikken ik ging zitten in bed en luisterde met kloppend hart toe, of het geen droom geweest was. Maar neen, daar was het weer, nog har der en nadrukkelgker viel de klopper op de metalen plaat aan de voordeur, terwgl op 't zelfde oogenblik eene stem »Marie, Marie", riep. In een oogwenk had ik eenige kleede ren aangetrokken en snelde met een licht naar de deur die ik open maakte. Bon koude luchtstroom kwam mg tegemoet, en deed het licht uitgaan, zoodat ik alleen maar onderscheiden kon hoe eene gestalte binnentrad, zonder haar te kunnen her kennen. De vraag naar zgn naam bestierf op mgne lippen, want juist kwam ook Marie met hare lamp naar beneden, en het schgnsel daarvan viel fl.kkerend en onzeker op het ontstelde gelaat van Frits. Eén blik op hem zeide mg, dat er iets vreeselgks gebeurd was. Hg was bloots hoofds, de haren hingen verward om zgn gezicht, terwgl zgne oogen angstig van mg naar Marie dwaalden, en toen weer naar mg. Hg wilde spreken, maar koD niet, en ik staarde hem in doodsangst aan, evenmin oen woord kunnende uit brengen. «Dat is Frits", gilde het meisje, »o, wat is er dan toch gebeurd Mgnheer de luitenant!" stamelde hg eindelgk, na eene stilte, waarin ik duide- lgk mgn hart hoorde kloppen. «Mgnheer de luitenant", barstte hg toen uit, zich aan mgn voetend werpend, »hg is dood. Gisteravond. O, de barmhartige God moge mg mgne zonde vergeveD, maar ik wilde dat ik dood waB. O, juffrouw, wat eene ellende, wat eene ellende 1" De man brak in een heftig weonen los, terwgl ik de hand tegen het voor hoofd drukte, en het mg voorkwam dat ik een verschrikkelgken droom droomde. Als in oen droom hoorde ik ook den gil van het dienstmeisje, het snikken van den man aan mgne voeten, terwgl het nog steeds in mgne ooren klonk «Dood Gisteravond Mgn hart was opeens zoo stil geworden, alsof het opgehouden had te kloppen. Toen lachte ik hardop, het was toch al te belacheljjk wat zjj daar zeiden. Wil helm zou dood zgn Mgn Wilhelm Dat was eenvoudig onmogelgk. Hoe kon hg sterven, hg, zoo vol leven en gezond heid, hoe kon hg koud en stgf nederlig- gen, hg, aan wien ik dag en nacht vol liefde en verlangen dacht >Ben je krank zinnig riep ik boos en stiet Frits, die nog steeds mgn japon vasthield, terug. Toen ging ik in de kamer, zocht tastend Daar Katriens bed en riep «Katrien, word wakker en zeg gg togen die menschen, dat het niet waar is, dat Wilhem niet dood kan zgn. Neen, het kan niet zgn, het is niet mogolgk 1" Ik herinner mg nog duidelgk deze woorden en de rustige zekerheid waarmee ik ze uitte. Ik was volkomen bg mgn verstand, hoewel men mg later wel ge zegd heeft, dat men in die ure voor mgn verstand vreesde. Neen, ik was volkomen bg mgn zinnen, maar ik hield dat ont zettende voor onmogelgkik kon het niet begrgpen, dat ik het dierbaarste dat ik op aarde bezat, verloren had, dat ik van de hoogte van het geluk in de diepste ellende gestort was. Marie had, zooals ik later hoorde, mevrouw Renner gewekt, met den kreet: •ach, kom toch eens, de luitenant iB dood, en de juffrouw is krankzinnig geworden." Ik zat nog in stikdonker op den rand van het bed der doodelijk verschrikto Katrien, wier koude, bevende banden de mgne hieldeD, toen ik in de woonkamer licht bemerkte, en stemmen hoorde. Toen kwam het licht ook naar de slaapkamer, en zag ik het doodsbleek© gelaat der oude mevr. Renner, dat mg ontzet aan staarde ik ging haar tegemoet, en liet mg naar de woonkamer brengen. Daar stond Frits tegen de deur geleund, h«t. gelaat in de handen verborgen, terwgl Marie bezig was vnur aan te leggen in den haard. •Greetje, mgn arm kind," zeide hot kleino vrouwtje, terwgl groote tranen oyer hare wangen rolden, >troosten kon ik je niet, dat kan alleen God." Het onderdrukte snikken van Frits »-n de bevende woorden der oude dame drongen als een dolksteek in mgn hart do zekerheid, dat het verschrikkelijke toch Wi.ar was, drong met ontzettende duidelijkheid tot mgn bartr door. •Wil helm! Wilhelm; schreeuwde ik, iit wilde Smart, en toqn verloor iir het bttwustzgn. Toqn iJf weer byk,weipr was het vol uit dw? géwordén, een koude, held**0» winterdag. Ik ontwaakte met het volle bewusfczgn van het leed dat mg getroffen had. Met eene kalmte, die mg, nu nog verwondert, en in eene kracht, die in zulke dagen van smart alleen God ons geven kan, stond ik op, en kleedde mg aan, hoewel mevr. Renner zjch daar sterk togen verzette. Toen wilde ik Frits spre ken, om uit zguen mond te hooren, hoe en op welke wgze dit vexschrikkelgk voorval had plaats gegrepen, fig was evenwel roeds weg, en movr. Renner deelde mg met een door tranen verstikte Btem mede, dat Eberhardt een jong paard bereden had, dat met hem op bol gegaan was, en hem toen afgeworpen hadT waarbg hg met het hoofd op een steen terecht gekomen was, en oogenblikkelgk dood geweest was. Ik huiverde, on mgn hart kromp in een ik zag hem voor mg, het schoone gelaat verminkt, de donkere oogen ge sloten. Ik zag strak voor mg uit in de ledige ruimte, toen plotseling de gedachte bg mg opkwam gg moet naar hem gaau zien, hem nog éóus zien, voor de laatste maal. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1905 | | pagina 1