1905 N110. Zaterdag 16 September. 92"'e jaargang. se FEUILLETON. Uit het leven mijner oude vriendin. GOESC ■"Ee uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en ^rjjdagavond uitgezonderd op feestdagen. PrjjB por kwaitaal, zoo binnen al» buiten Goes, la29. Afzonderlijke nommoia 5 cent. Inzending van adverlentiën vóór 2 uren op den dag der V uitgave. V De prijs der gewone advortenfciën is van 1-5 regels 50 cent, 8lken regel meer 10 ct. Bjj d irecto opgaaf van driemaal plaatsing derzolfdo advertentie wordt de prjji alechta tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijke- en doodberichten en de daarop betrokking hebbende dankbetuigingen worden van 110 rugels A 1,berekend. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. Bij dit no. behoort een bijvoegsel. HERHALINGS-0NDERWI1S. De lessen van het Hurhalings-onderwjjs zullen dit jaar aanvaügen op Maandag 2 October a.8. Zjj, die wenschen gebruik te maken van "bét onderwijs, kunnen daarvan aan gifte doen ter secretarie tot en met Zaterdag 28 September a. s. van des voormiddags 9 tot des namiddags 2 uren. Voor de meisjes moet worden opge geven of zij wenschen d8el te nomen aan den gemengdoD cursus, die g°gevon wordt iederen Maandag, Dinsdag, Donderdag en Vrgdag des namiddags van 5—8 uren of aan een cursus alleen voor meisjes iederen Maandag, Dinsdag, Donderdag en Vrgdag ran 4—5 uren. Het Horhalings-onderwjjs is toeganke lijk voor ieder, die gewoon Lager onder wijs beeft genoteD, en o. m. bestemd voor de opleiding tot kantoor- en winkel bediende. Goes, 4 September 1905. Burgemoestor on Wethouders vaD Goes, D. D. VAN DEN BOUT, L. B. De Secretaris. G. A. HAJENIUS. De Aanbesteding van Steenkolen en Turf, benoodigd voor de gemeente van 1 Octo ber 1905 tot 30 September 1906 zal op Vrgdag 22 September 1905 des voormid dags 10 uur, ten Raadhuize alhier, plaats hebben. De conditiën zullen ter Secretarie ter lezing liggen van heden af tot den dag der besteding, van des voormiddags 9 tot des namiddag 2 uren, volgens welke af zonderlijk moet worden ingeschreven voor de levering van stukken en Ruhr-kacbel- kolen, beiden per 100 kilo en voor de korte en voor de lange turf per 1000 stuks. Goes, don 13 September 1905. Burgemeester en Wethouders van Goes, DE KONING KOOIJ. De Secretaris, G. A. HAJENIUS. Spoorweg-exploitatie. Aanvankelijk bad men zich veel voor gesteld van de zegeningen, die de con currentie tusschen verschillende spoor wegmaatschappijen ons land zou brengen. De burgers weten thans anders. Njet alleen door den last, dien zij ondervinden van de dienstregelingen, waarbij de trein der concurreerende maatschappij vaak juist wegrijdt, als die van de andere aan komt, maar ook wat de kosten betreft, is men wijzer geworden. Het publiek Door W. Heimburg. Vertaling van mej. J. A. v. d. L. »Op een goeden dag kwam de gezochte gelegenheid. Ruth had eene uitnoodiging voor een diner bjj een grondbezitter in den omtrek aangenomen, waarvoor ik bedankt had. Ik zat voor mjjn schrijftafel en schreef ééc of ander don dienst be treffende of aan Bergen, dat weet ik niet meer, en onder die bezigheid vlogen mjjne gedachten weer daarheen, waar zjj toen zoo dikwjjls vertoefden, naar u. Ik haalde uw portret uit mijn portefeuille en uw brieven uit de geheime lade van mgn schrgftafel en verplaatste mij toen geheel in dien heerljjken tjjd, waarin zij geschreven waren. Ik had alles om mij heen vergeten, toen ik door een luid en augBtig schreien van den kleine opschrikte. Ik snelde de vertrekken door naar de kinderkamer, doch het was slechts loos aèrm geweest, het kleine ventje zat al weer te lachen op den schoot van de kinderjuffrouw. Aan uwe brieven denkend, keerde .ik snel naar mjjne kamer terng, en zag bg mgn binnenkomen nog juist den sleep van Ruths lichtgeel zijden kleed achter de zware portière verdwjjnen. Ik snelde haar na en vroeg of zij mg had willen spreken. In »grande toilette" stond zij in de aangrenzende kamerzij had de kleine vuisten gebald en zag mg aan met een uitdrukking van onbeschrjjfeljjke woede en verachting. Zjj begon nu haar rol te spelen en bleek zulk een bekwame tooneelspeelster te zjjn, dat ik mg in het eerste oogenblik ook liet bedriegen. »Raak draagt de kosten der concurrentie van de Staatsspoorwegen en de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij. Deze verdeeling toch van het spoorweg wezen over twee maatschappjjen brengt met zich mede een dubbele administratie en tal van daarmede gepaard gaande onnoodige uitgaven, benevens verspilling van krachten. Een redeü om den bestaanden toestand niet te bestendigen is voorts gelegen in de spoorwegcontracten van 1890, die op lichtvaardige wijze zijn gesteld en de schatkist dreigen te benadeelen, terwjjl niet de minste controle is voorgeschreven op de boekhouding der maatschappijen. De tantièmes der directie, enz. komen niet voor op de balans en de winst- en verliesrekening, waardoor een deel der winst aan den Staat, die in de winst deelt, wordt onthouden. En het noodlottigste in het contract is wel de bepaling omtrent de naasting. De maatschappijen kunnen don Staat tot naasting dwingen, als de winst beneden de 6 procent blijft. Hierbjj zij opgemerkt/ dat sinds 1896 de winst nooit de 5 pro cent heeft overschreden. Neemt de Staat het. bedrjjf over, dan moet hij óf de aan- deelen a pari aflossen, of de bezittingen overnemen tegen de genoteerde boek waarde. Daar nu de leeningen der maat schappjjen meestal voor zestig jaren zjjn aangegeven, geschiedt de aflossing op onvoldoendo wjjze, terwijl de bezittingen intusschen in waarde achteruit gaan. Lost de Staat af op de eerste wijze, dan moet hjj een hooge obligatieschuld overnemen tegenover een kapitaal van woinig waarde. Betaalt de Staat do boekwaarde der bezittingen, dan moot hjj de bezittingen overnemen, zonder dat daarop is afge schreven behalve op hot rollend mate rieel, waarvoor echter de afschrijving is bepaald op een veel te gering bedrag, n l. 1 1/3 procent per jaar. In beide gevallen dus krjjgt de Staat gr eieren, die op millioenen na niet waard zijn wat hjj er voor betaalt. Omdat do maatschappjjen verzekerd zjjn van aflossing voor de volle waarde, staan haar leeningen zoo hoog, zjjn het sis ware verkapte Steatsleeningen en kunnen de maatscha'ppijen er oeconomisch op los teren. Deze prachtige spoorwegcontracten zjjn tot stand gekomen onder het clericale ministerie, waarin de heer Havelaar, minister van Waterstaat was, met een stemming van rechts tegen links. Wil men verdere redenen, waarom het hoog noodig is dat de Staat de spoorwegen in eigen beheer neemt In de eerste plaats zal de Staat er eerder toe overgaan lijnen in exploitatie te brengen, die niet dan na jaren zullen rendeeren en omdat eene particuliere maat8chappjj het instellen van werkmans- treinen, die van zoo groot belang zijn mij niet aan riep zjj mij toe. »Wat wil je van mij. Ik verlang niet naar jou". En met ruischenden sleep verliet zjj het salon, waar ik, niet wetend wat dat beteekende, verbluft bleef staan. Spoedig daarop hoorde ik haar wegrijden en eerst den anderen dag zag ik haar terug in de kin derkamer. Ik had den geheelen morgen dienst gehad en verlangde er naar den kleine in de lieve oogjes te zien. Mgn groet aan haar bleef onbeantwoordna een poos zeide zjj tot mg, dat zij mg spreken wilde, of ik eens bjj haar kwam. Een uurtje daarna zocht ik haar op in haar boudoir, waar zjj bij het raam stond, de kant aan haar zakdoek stuktrekkend. »Ik heb nu genoeg van het leven aan uwe zjjde," begon zjj opeens ons gesprek. »Ik kan het niet meer uitstaan mij zoo misleid en bedrogen te zien. Tot nu toe heb ik altijd nog gedacht, dat ik mij misschien vergiste, maar sedert korten tjjd weet ik zeker, dat ik bedrogen word. Nu wil ik naar mijne ouders rijden, en verzoek je mij te vergezellener moet een einde aan komen, oogenblikkelijk, anders word ik nog waanzinnig." »Met genoegen," antwoordde ik, »hoe- wel ik er nog niet het minste vermoeden van heb, wat je met deze woorden be doelt. Ik geloof evenwel ook, dat het goed is, het einde voor te bereiden ik zal het rijtuig bestellen." Ik ging weg, mij het hoofd er mee brekend, wat zjj mot dat misleid" en >bedrogen" worden, gemeend had. Daarna zaten wjj zwijgend naast elkander in het rijtuigen hoe kon ik eenig vermoeden hebben van de plannen en intrigues, die in dat schoone kopje, dat met een trek van gekrenkte onschuld op het gelaat, tegen de zachte kussens van het rgtuig leunde, gesmeed werden Op welke wjjze zjj do scheiding voorbereidde, heb je zelf mee doorleefd, Greetje. Die geniale gedachte was bij voor het woning- en bevolkingsvraag stuk, slechts op onvoldoende wjjze ter hand neemt, daar doze treinen woinig voordeel opleveren aan de maatschappij. Want dit is vooral het gevaarlijke ervan eene ooconomische macht als het spoor wegwezen te laten in handen van maat schappjjen, dat deze iu de eerste plaats bun eigen belang en de tweede plaats hot openbaar belang op bet oog hebben. De behandeling van bet personeel is ook een schaduwzijde van de particuliere exploitatie. De spoorwegwoolingeu hier te lande zijn voor een groot deel bet gevolg geweest van de onmenschkundige behandeling van het personeel van de zjjde der maatschappijen. Dat bij do Staatsexploitatie het be drjjf niet zal rendeeren, behoeft nog niet te worden gevreesdimmers in vele Staten, waar Staats» xploitatie bestaat, rendeert het bedrjjf beter dan hier te lande. Voorzichtig is het ook niet de exploi tatie in handen te laten van maatschap pijen, als men bedenkt, dat buitenlanders de aandeelen in handen kunnen krjjgen en den spoorweg geheel exploiteeren ten bate van het buitenland. Dat Staatsexploitatie zoo moeilijk zou zjjn, is eeu ODjuist denkbeeld. Bij ruim doorgevoerde decentralisatie worden alle gevaren voor stroefheid en langzaamheid vermeden. Elk jaar dat onze Staat de naasting uitstelt, wordt zij duurder en daarom is bet te hopen dat minister Veegons de za?ik eens flink zal aanpakken, want een verkeerswezen van zooveel be lang als het spoorwegwezen, kan slechts veilig zjjn in handen van het orgaan van het algemeen belang, de gemeenschap. Buitenland. De ciiaos in Hongarije. Het zal ons verwonderen als men e< n middel weet te vinden om hot voortbestaan van het Kabinet-Fejervary iD Hongarije mogeljjk te maken. De vele pai tijen daar te lande staan zoo scherp tegenover elkaar, dit de welgemeende pogingen om ze te verzoenen, telkens weer mislukken. Zooals men weet, heeft dit ministerie met de bedoeling om der oppositie een spaak in, het wiel te steken, om baar patriottischen eisch van de Hongaarsche commandotaal te overtroeven de leuze aangeheven van het algemeen kiesrecht. Nu heeft men te Weenen lange confe renties gehouden. Zoo ontving de Keizer Zondag den eersten gemeenschappolgken minister, Golucbowski, en den eersten minister der Oostenrijksche rijkshelft, Gautsch, en nadat hjj volle twee uren met hen gesproken had, den Hongaarschen minister-president Fejorvary, die hem anderhalf uur bezig hield. Toen keerden Golucbowski en Gautsch terug om geraad- haar opgekomen, toen zij den dag voor dien uwe brieven op mgn schrijftafel zag liggen, terwijl ik eon oogenblik bjj het kind was. Zij gebruikte die bjj de verschrikte ouders ais een bewijs van mijne ontrouw, en hot middel werkte, zooals ge zelf mede aanzien moest. »Hoe oneindig graag had ik je toen, toen ge daar zoo doodsbleek stondt, en met verschrikt gelaat en ontstelde oogen die lieden aanzaagt, die zich van u af wendden alsof gij eon misdadigster waart, hoe oneindig graag had ik je be schermend in de armen genomen, en gezegdvrees niets, ik ben bjj je. Maar dat durfde ik niet, want ik was toch nog de echtgenoot van eene andere vrouw. Toen gij de kamer verlaten hadt, nam ik uit mijne zakportefeuille dien brief van mij, die ik in Ruths sieradiënkistje gevonden had, en zeide met rustige, koele stem »Hier is nog eon brief, die ook daarbij hoort, en die gij bepaald smarteljjk ver mist zult hebben, om de verzameling compleet te maken 1" Voor een oogenblik week alle klenr uit haar gelaat, en wist zjj niet wat te antwoorden. Dat oogenblik van stilte gebruikte ik, en wendde mg Daar mevr. v. Bendeleben, die zich nog steeds niet hersteld scheen te hebben van don schrik. In koele woorden zeide ik haar, dat Ruth reeds voor hare verloving met mg ge weten had, dat ik u beminde, maar dat zjj u steeds bjj mjj verdacht gemaakt had en dat zjj dezen mjjnen brief onder schept had, opdat ik, vergeefs op ant woord van u wachtend, ten laatBte aan uwe ontrouw gelooveu zoudat ik dit doorslaand bewijs harer onwaardige han del wjj ze pas in haar sieradiënkistje ge vonden had, toen ik één harer sieraden naar Weenen zenden moest»U ziet, tante", voegde ik er bg, »dat het voer pleegd te worden over de eischen en wenschen van Fejervary en vorvolgens werd nog een zitting van den Kroonraad gehouden. En daarop moest de Keizer-Koning een besluit nemen. Wat heeft hg besloten Te Boedapest teruggekeerd, heeft Fejer vary gezegd, dat de Keizer in 't algemeen de pogingen, van het HoDgaarschen ï^abi-, net om de nationale beweging in het rechte spookte houden door bet opwerpoo ▼an democratische hèrvormingsquaesties, had goedgekeurd, maar eenige wijzigingen ran zjjne plannen noodzakelijk bad geacht. Nu verneemt men echter, dat deze wijzi gingen juist het algemeen kiesrecht be treffen, waarvan de keizer niets zou willen weten. Fejervary heeft aan den miniBter raad meegedeeld, wat de keizer hem had gezegd, en is toon naar Weenen teruggekeerd. Het is duideljjk, dat het Hongaarsche Kabinet zeer zwak staat, misschien wel al gevallen is, als dit nummer van ons blad verschijnt. In elk geval zullen wij er wel spoedig meer van boon-n, daal de Hongaarsche Rijksdag heden, den 15e,n, moet bijeenkomen, tenzij men een kleinen coup d'état durft ondernemen. Heden is dus een groote dag voor Boedapest. De sociaal-democraten zullen een monster-manifestatie houden voor het parlementsgebouw ten gunste van het algemeen kiesrecht. De studenten orga- niseeron een fakkeloptocht ter eere van de onafhankelgkheidspartjj en om de zaak te volmaken, heeft de oppositie boeloten in de eerste zitting van het parlement een voorstel in te dienen om het minis terie in staat van beschuldiging te stellen. Alle elementen voor rumoerige parle- mentszittingen, straatrumoeren enz. zijn dus aanwezig. GOES, 15 Sept. 1905. Voor het examen tot verkrijging van hot politie-diploma, te Dgd Haag ge houden, slaagde de hoer P. v. Zweden van Goes. Bij beschikking van den minister van koloniën is de heer H. A. Njjssen, voor den duur vaD drie jaren, ter be schikking gestold van den gouverneur van Suriname, om te worden benoemd tot tijdelijk opzichter bjj het bouwdepar tement in die kolonie. St-Ct Donderdag zijn te Rotterdam eD te Arnhem de herstemmingen voor de Tweede Kamer gebonden. De uitslag wasRotterdam I 7357 kiezers, uitge bracht 5883 geldige stemmen S. v. d. Bergh Jr. (L. U.) 2998, mr. D. P. D. Fabius (a. t.) 2885, zoodat de heer v. d. Bergh is gekozen. Rotterdam V 5431 kiezers, uitgebracht 3725 geldige stemmen P. R. Mees (v. d.) 2249, Jac. P. v. Term (r. k.) 1476, zoodat gekozen is do heer Moes. den dag brengen dezer brieven en het beleedigde gelaat eener bedrogen vrouw niets dan een van te voren bedachte komedie is, die zjj meesterlijk speelt. Dat is evenwel een geheel onnoodige inspanning geweest. Had Ruth nog enkele dagen geduld gehad, dan had ik haar in alle kalmte eene Bcheiding voorgesteld. Zjj had zich veel opwinding daardoor bespaard en het niet noodig gehad het slot van mgn schrjjftafel te forceeren, die 2g mot een valsehen sleutel geopend heeft om de mij zoo dierbare brieven te bemachtigen". Met deze woorden liep ik op de tafel toe, voegde de verspreid liggende brieven bjj elkander en borg ze in den zak van mgn uniformjas. »Het zjjn brieven van een meisje aan haren verloofde", zeide ik, >dus geen geschikte lectuur voor vreemde oogen". »De hartstochteljjke natuur van Ruth brak nu pas in volle woede los. Schaamte over de ontdekking van hare leugens, woede over mjjne kalmte en vernederende trots deden haar alle voorzichtigheid ver geten. De woorden stroomden zonder op houden over haar roode lippen, terwjjl tranen van toorn in haro oogen stonden en de kleine handjes zich tot vuisten balden. »Ik haat je! Ik veracht je 1" dat waren de uitdrukkingen die zjj mij in verschillende variaties naar 't hoofd slin gerde. Ik liet baar kalm uitrazen en wendde mij weer tot mevr. v. Bendeleben. Ik verwachtte dat zjj met een woord van gozag een einde maken zou aan dit too- neel, daar ik altjjd hooge gedachten ge had had van haar verstand, maar zjj zat nog steeds daar met gevouwen handen op de tafel rustend en scheen voor de bui tengewone opgewondenheid harer doch ter geen ooren en voor mjj nauweljjks oogen te hebben. Eindeljjk wierp Ruth zich op de knieën en verborg, hartstoch telijk weenond, hot gelaat in de plooien Arnhem 6754 kiezers, uitgebracht 5339 geldige stemmen; K. Eland (L U.) 2935, mr. S. do Vries Cz. (0. r.) 2404, zoodat gekozen is de heer Eland. In de verhouding van de partijen in de Twoede Kamer is nu dus geen ver andering gekomen. Men meldt uit Den Haag dat om trent het tjjdstip vaa invoering der Kin derwetten nog Diets naders kan word'n medegedeeld. Alleen scbjjnt het zeker, dat die invoering niet te verwachten is vóór November a. s. Volgens een verslag in Het Volk vergaderde onlangs het Partijbestuur vau de S. D. A. P. Ingekomen was een schrjjven van P. L. Tak waarin deze aan het Partijbestuur meedeelt, dat hij met het oog op de combinatie van verschillende functies, meent zich van een gedeelte te moeten ontdoen en daartoe het P. B. de volgerde oplossing voorstelt of te bedanken als hoofdredacteur. of aan te big ven tot het congres, zich te verzekeren vaD denoodige medewerking, doch te bedanken als voorzitter der Partij. Algemeen werd de tweede oplossing de beste gevonden. Na de in do Partij gevoerde discussies en de onderzoekingen, die daarop zullen volgen, werd een tus- schentijdsch aftreden van den redacteur niet wenscbelijk gevondeD. Met algemeeno stemmen werd de tweede oplossing door Tak voorgesteld de beste geacht. Tak bedankt als voorzitter, ingaande den dag, dat zjjn opvolger in functie treedt. Volgens art. 35 alinea I van bet huishoudelijk paitgreglernent zal dn fe deratie Amsterdam binnen vier weken een voorzitter moeten kiezen. Hoedekenskerke. Dhr. 0. Geus, benoemd tot onderbrandmeester bij spuit II te Kwadendamme, heeft deze benoeming niet aangenomen. Borsele. In do Woensdag gehouden vergadering van den Dijkraad voor de waterkering van het Calamiteuze water schap Ellewoudsdijk Borsele werd ken nis genomen van h9t ontworpen bijzon der Reglement voor den Calamiteuzen polder Borsele, ingeval het Calamiteuze waterschap Ellewoudsdijk wordt vrjj ver klaard. De inhoud gaf geene aanleiding tot, bedenkingen, ofschoon het aantal leden van den nieuwen Dijkraad hoog werd gevonden. De Djjkraad besloot eenigo aanvulling van het Reglement in overweging te ge ven. Deze bad betrekking op de sameD- stplling van bet dagelijksch Bestuur, op afgeloste schulden en op verrokening van renten. Aan den 74-jarigen bode J. van Doorn te Ellewoudsdjjk, die het Bestuur en den Djjkraad sedert 1872 had gediend, ver van haar moeders japon. Toen stond de barones op en mjj een ijskouden blik toewerpend zei ze met luide stem, zoo dat Ruth plotseling ophield met 8Dik- ken »Het is genoog Het is nog maar een geluk, dat het zoover komt. Ik zeg je alleen dit maarals Ruth volgens je bewering, geweten heeft dat gjj in betrekking stondt tot de dochter van dominé Siegismuod, dan moot zij je wel zeer liefgehad hebben, om niettegen staande dat, je vrouw te worden, jij ondankbareEn verwijder je du maar, mgn arm kind beeft behoefte aan rust. Bendeleben zal met een advocaat in R. raadplegen, en de scheiding inleiden." Ik kon niet anders, ik moest hardop lachen, toen ik den corridor overging, over deze opvatting van de zaakwaar- ljjk, mjjne tante is eene knappe vrouw, dat kwam wel uit in de wending die zij aan deze zaak wist te geven. De man strijdt vergeefs met alle wapeDeo d"r logica, tegen de eenmaal opgevatte idepëa eener vrouw. Ik beproefde dan ook niet mijne tante te overtuigen, maar bpgsf mg naar den baron. Dezen trof ik aan in eene vgandelgke stemming. Hg deed mij de heftigste verwjjten, dat ik zoo weinig standgevoel gehad had, om een burgermeisje te willen trouwen. Bjj zeide dat ik door dezen minnehandel hem geblameerd, zjjne dochter ongelukkig gemaakt had, en nog veel meer, wat ik u niet horhalen wil. Op u was men eveneons zeer boos, mgn Greetje. Jij, arm meisje, had in uwe positie op 't slot, geen hart moeten dur ven hebben. En toch klopten onze jeug dige harten sneller, als wjj elkander zagen, en de liefde, die er niet op let of boven beider naam een adeljjk kroontje prjjkt, dan of dat op de ééne zjjde ontbreekt, trok ons tot elkanderen dat zou verkeerd zjjn Wordt vervolgd.}

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1905 | | pagina 1