1905 N".
Ö2?lc jaargang.
FEUILLETON.
Uit het leven
mijner oude vriendin.
GOESCH
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezondord op feestdagen.
Prjj. per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,23»
Afzonderlijke nommeis 5 cent.
Inzending van adwerlentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et.
BS directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, buweljjki- en doodberiihten en de daarop betrokking bobbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
De Burgemeester van Goes
Gelet op art. 20 der Verordening op
het Brandwezen
Geeft verlof om in den avond van den
2 Augustus a. s. tasschen 8 en 11
uur ter gelegenheid van den verjaar
dag der Koningin-Moeder,
voetzoekers en ander
klein vuurwerk af te steken
uitsluitend op de Vlasmarkt, Beesten
markt en het terrein gelegen tusschen
Oostwal, Ouden Singel en Oostsingel
Op alle andere plaatsen is het afsteken
van vuurwerk verboden.
Goes, 31 Juli 1905.
De Burgemeester voornoemd,
DE KONING KOOIJ.
Voorwaardelijke veroordeeling
Indien straks, wat mogelijk is, de mi
nister van justitie, mr. Loeff z|jn porte
feuille moet overgeven aan een ander,
dan is het te hopen, dat die opvolger,
wanneer een wet tot wijziging en aan
vulling van het wetboek van strafrecht
aan de orde komt, het eens is met mr.
Loetf, die, sprekende over de voorwaarde
lijke veroordeeling, gezegd heeft, dat er
met de invoering daarvan hier te lande
niet langer mag worden gedraaid.
In de Tweede Kamer is het de heer
Rink, die reeds meermalen voor dit stelsel
een lans heeft gebroken en in de Eerste
Kamer pleitte de heer Rengers daarvoor.
Met dit stelsel wordt dit voor
hem, die de bedoeling orvan niet weet
beoogdhet mogelijk maken van eene
veroordeeling, die gepaard gaat met de
bepaling, dat de ten uitvoerlegging van
de, krachtens haar te ondergane straf,
gedurende zekeren termjjn zal zijn opge
schort en geheel achterwege big ven zal,
als de dader binnen dien termgn zich
niet weder misdraagt.
De voorstanders van de voorwaardelijke
veroordeeling zien in haar een krachtig
middel tot beperking der veelvuldige toe
passing van korte straffen waardoor men
de daden van hun vrjjheid berooft.
In de overtuiging dat de eerste kennis
making met de gevangenis voor de mees
ten niet verbeterend werkt, maar integen
deel hun moreel neerdrukt, hun eergevoel
verzwakt en hun weerstandsvermogen
tegen de misdaad vermindert, willen zij
den rechter, die op dit oogenblik reeds
de macht heeft het allerzwaarste misdrgf
niet strenger te straffen dan met gevan-
gonisstraf van één dag, ook de bevoegd
heid toekennen om, als zjjns inziens de
persoonlijkheid van den dader of de om
standigheden, waaronder het feit begaan
is, daartoe aanleiding geven, de toege
meten straf op te schorten of zelfs ge
heel achterwege te laten.
Het is daarenboven een feit, dat naast
den verderfelijken invloed, dien een voor
de eerste maal ondergane gevangenisstraf
uitoefent op menigen delinquent,'die do
schande daarvan nooit te boven komt,
dik wij ks ook onschuldige familieleden er
door worden getroffen, die zich soms even
zeer als de veroordeelde zelf de opgelegde
straf aantrekken, en onder de schande,
36
Door W. Heimburg.
Vertaling van mej. J. A. v. d. L.
»Toen hg hem nergens kon vinden,
was zg erg boos geworden, maar later
was zg hem tegengekomen toen zij met
Frans achter zich uit een winkel kwam,
en was toen gearmd met hem verder ge
gaan, zoodat het wel leek of het een
geëngageerd paar was. Dat mag nu in
Weenen gebruikelijk zijn, maar hier gaat
dat niet, zij werden dan ook door iedereen
ïk kon de babbeltong niet doen zwijgen,
en moest dus geduldig mede aanhooren,
hoe nu Katrien zei
»Welzoo En dan haar echtgenoot nog
zoo kort dood, dan hoeft men niets te
vragen1"
»Nou, dat geloof ik Maar ik wil niets
zeggen," riep Lisette en tikte op haar
lippen, als wilde zij die voor haar bab
belzucht bestraffen.
Ik kleedde mg langzaam aan en troostte
mg er mee, dat Ruth hoofdpgn had, en
Eberhardt er niet was. Ik zou niet ge
weten hebben, hoe het te verdragen, die
twee samen te zien.
Aarzelend trad ik 's avonds de wel-
0 bekende vestibule binnen, lichte schreden
weerklonken op de trap en een sierlijk*
gestalte, in een grgze japon, vloog mij
den zoon of vader overkomen, diep lijden.
Het stelsel der voorwaardelijke veroor
deeling is hot eerst ingevoerd in den
Noord-Amerikaanschen staat Massachu-
sets, toen in Engeland, in 1888 in België,
in 1891 in Frankrijk en wordt ook in
enkele Daitsche staten en in Portugal en
Noorwegen toegepast. In al deze landen
werkt zij goedde herhaling van mis
drgf door een veroordeelde wordt er
noemenswaard minder.
Het spreekt van zelf, dat het stelsel
niet onaangevochten is gebleven. Zelfs
heeft een officier van justitie destijds in
de Tweede Kamer als zijne meening te
kennen gegeven, dat zij die wilden mis
doen, het er dan eerder op zouden wagen
en de Utrechtsche hoogleeraar Pols sprak
zelfs van de *misdrijfkweekende kracht
der voorwaardelijke veroordeeling", doch
de statistieken hebben die bezwaren triom
fantelijk weerlegd.
Steeds minder wordt het getal tegen
standers en steeds groeit het getal der
genen, die eeD lans breken voor het stelsel.
De Nederlandsche juristen-vereeniging
die in 1890 zich nog met 26 stemmen
tegen 18 tegen do voorwaardelijke ver
oordeeling verklaarde, was elf jaren later
reeds geheel van meening veranderd en
vroeg met 56 tegen 2 de invoering van
dit stelsel.
De goede naam, waarin onze Neder
landsche rechters zich mogen verheugen,
staat er borg voor, dat zij niet zonder
oordeel des onderscheids steeds maar voor
de eerste maal een voorwaardelijk vonnis
zullen uitspreken. Men kan hun gerust
de macht geven de straf op te schorten,
als z|j overtuigd zijn, dat met die straf
veel kwaad tegenover den schuldige of
zijne bloedverwanten zou worden gesticht.
De heer Rengers heeft destijds in de
Eerste Kamer gezegd
»Ooder de vele goede zaken, die de
minister Loeff heeft willen toezeggen,
zullen er niet vele zijn, waarop hij later
met zooveel voldoening zal kunnen terug
zien als op de invoering der voorwaar
delijke veroordeeling."
Dit bljjft ook waar voor den opvol
ger, die de portefeuille van mr. Loeff
zal overnemen, iDdieD hij daarmede ook
de idee der voorwaardelijke veroordeeling
overneemt.
Buitenland.
Rusland.
Nisjni Novgorod is de groote handels
stad van Ruslandde stad van maga
zijnen en kolossale pakhuizen, van groote
voorraden, van wereldbekende markten.
Uit heel het Russische R|jk, uit Turke
stan, uit Mongolië, uit ChiDa werden de
rijkdommea van het verre Oosten naar
Nisjni Novgorod gezonden, wanneer het
de tijd is voor de jaarmarkt. Dan komt
er leven en handelsdrukte, dan stroomen
de handelaars naar de stad, welker be
volking somtijds met meer dan een half
millioen aangroeiten elk jaar wordt
veel meer dan voor honderd millioen
guldens verhandeld.
En thans is het weer de tjjd voor de
jaarmarkt, maar tot het laatst van de
vorige week toe was de markt nog stil,
tegemoet, en m8t den bigden uitroep
»Greetje, mijn Greetje", lag zij in mjjn
armen. Ik zag neer op het lieve gezichtje
de heldere oogen blikten mij even trouw
en hartelgk aan als vroeger, en toon
kwam de starre droefheid in mijn borst
los, en mgn hoofd op haar schouder
vlijend, liet ik mgne tranen den vrijen
loop.
»Arme Greet, je hebt wel een treurigen
tgd gehad, terwjjl ik mgn geluk niet
peilen kon. Kom, schroi nu niet meer en
laten we weer eens als vroeger een uurtje
gezellig babbeleü kom, ik was zoo even
in onze vroegere kamer, er is niets ver
anderd. Daar zullen wij op ons oud
plaatsje gaan zitten en dan zul je me
al je leed eens toevertrouwen."
Ik volgde haar willoos en zacht wee-
nend, maar toeD ik weer in het geliefde,
welbekende vertrek kwam, waar ik m|jn
gelukkigste, zaligste uren doorleefd had,
toen brak de storm in mgne ziel nog
heviger los en, mgn leed bjjna uitschreeu
wend, wierp ik mij op de canapé en ver
borg mgn gelaat in de kussens.
»Greet", hoorde ik Hanna's stem, »je
verdriet is erger dan ik vermoedde, dat
kan niet alleen de zorg om Katrien zijn,
je hebt een ander, dieper leed. Kan ik je
niet helpen, mgn arme, lieve Greet Zeg
het aan mij, vertrouw het mij toe."
Ik schudde het hoofd»als ik dat
maar kon, maar ik durf niet," snikte ik
buiten mij zelf. >0, was ik maar dood,
d< od en begraven, dat was beter, dan
oo te leven, ik kan h t nipt meer uit
houden."
de pleinen verlaten van handelaars maar
in de straten ging het wild toe van ern
stige onlusten, van revolutionair optreden,
van opleving van den revolutiegeest.
Ook hier is het de strgd, die begint
tegen het blinde absolutisme, maar in
den wiidsfcen en dus het minst succes
belovenden vorm. Ernstige tooneelen zgn
in de straten van de groote marktstad
voorgevallen, nog ernstiger geworden
door de reactie, de wraak van de over
heid de winkels werden gesloten, de
Joden vluchtten naar elders, er was voor
de arbeiders geen werk en bang voor
politie en kozakken zijn zo in troepen
naar de bosschen, naar het veld gevlucht,
achtervolgd door de kozakken, die menig
een opjoegen.
En uit die mannen van het volk, ver
volgd door den honger, opgewonden door
den adem der revolutie, worden de reser
visten gekken om Daar Mandsjoerge te
gaan en quasi voor hun land, inderdaad
doelloos te sneuvelen.
Wantrouwen.
Wanneer straks Japan het Russische
Rjjk zal hebben gedwongen tot een smade-
lijken vrede en in het Oosten van Azië
een eerste viool gaat spelen wanneer
China, daardoor aangemoedigd, na het
boycotten der Amerikanen, waarmee zij
bezig zijn, de Europeanen gaan benadee-
len in hun handelsbelangen, dan hoeft
hot opkomend Oosten gemakkelgk spel.
Want zag het Hemelsehe Rij k bij den
boksersopstand een veroenigd Europa
tegenover zich, thans is Europa verdeeld
door tal van quaosties, terwijl het vuur
van tweedracht om zich grijpt.
De Engelsche vloot gaat straks ma
noeuvres houden in de Oostzee. Wat daar
toe de overwegingen zgn geweest, is wel
te raden het kan nuttig zijn zich te oefe
nen, waar men wel eens in ernst komen
kan. Maar enkele Duitsche bladen zgn
dadelijk begonnen moord en brand te
schreeuwen en nota bene werd geroepen
om sluiting van de Oostzee voor de En-
gelschen. Hoewel dadelgk door toonaan
gevende bladen is geantwoord, dat daar
van geen sprake kan zgn en de Duitsche
vloot ook bij Plymouth is geweest, blgkt
hieruit het wantrouwen tusschen beide
landen.
De Duitschers hebben onlangs een smal
deel naar Kopenhagen gezonden en dank
betuigd voor de hartelijke ontvangst door
het Deensche volk. Maar ook de Denen
moeten van geen hartelijkheden weten
een der Deensche bladen gaf ten antwoord,
dat er ^lsfcrekt goen hartelijkheid bij de
Denen zit tegenover een land, dat de be
woners van Sleeswijk aan vervolgingen
blootstelt.
Ergernis heersebt in Zweden tegenover
Noorwegen,wantrouwend ziende mogend
heden de gebeurtenissen in Scandinavië
aan, wel zich wachtend de eerste te zgn
om het land als zelfstandig rgk te er
kennen.
Overal wantrouwen, overal aanwijzin
gen op verscherping van militairisme,
overal nieuwe wapeningen. Engelaüds
admiraliteit heeft onlangs haar plannen
aan het parlement ter goedkeuring aan
geboden om een nieuwen vlootbasis te
Radeloos stond Hanna naast mij, haar
kleine handjes streelden mgne wangen
haar frissche lippen drukte ze op mgne
brandende oogen. *Arme Greet, durf
je het niet zeggen, wat je zoo doet ljjden
Schrei maar eens uit, dat geeft wat ver
lichting men voelt zich dan weer wat
beter." Zij sloeg den arm om mij heen
en legde mgn hoofd tegen haar schouder,
nog steeds vloeiden mgne tranen, maar
kalmer; zg had gelijk, dan werd men
beter.
Domme meid, zei ik tot mezelf, je
doet of alles nu verloren isWat voor
reden heb je om te schreien Het kan
zgn dat hg geen tgd gehad heeft om te
schrgven, of eenige andere verhindering
misschien is hij, nu de gravin hier op
't slot vertoeft, dubbel voorzichtig, op
dat z|jn brieven toch niet in andore
handen komen. Als je hem maar weer
eons in de oogen gezien hebt, zal je wel
anders denken. Je bent neerslachtiggewor-
den door de angstige spanning, waarin
Katriens ziekte je deed verkeeren, maak
je toch niet voor niets bang, het leven
is zoo schoon.
»Je Greet heeft je wel een aardige
ontvangst bereid, lieve Hanna," zeide ik.
Vergeef mg, het is nu weer over, en
ik moet nu zelf lachen over mgn angst
en zorgendie treurige dagen in de
ziekenkamer doorgebracht, en het ver
langen naar jou, zgn er de schuld van.
Jij bent gelukkig, nietwaar
Eene straal van goluk schoot uit hare
blauwe oogen»0, Greetje, de woorden
ontbreken mij, om mgn geluk te roemen."
vormen en Duitschlands regeering zal
ongetwgfeld'daarvan gebruik maken om
het nut te bepleiten van vlootuitbreiding:
immers, de vlootbasis van Engeland ligt
in de Noordzee, is dus gericht op
Duitschland
GOES, 31 Juli 1905.
Voor de vacature in de provinciale
staten van Zeeland, ontstaan door b<t
overigden van den heer Bos, is door de
vrjjzinnige kiesvereeDiging Algemeen
Belang" te VHssingen candidaat gesteld
de heer C. A, Kalbfleiscb, wethouder in
die gemeente.
Voor het lidmaatschap van den raad
te VHssingen werd gecandideerd de heer
C. F. Beyerman.
Dhr. H. G. Verhoef, jachtopziener te
Schore, is benoemd tot rijksveldwachter-
jachtopziener, ter standplaats Rhenen.
De directeur-generaal der postergen
en telegrapbie maakt bekend, dat, met
ingang van 7 Augustus, hot rijkstele-
phoon-bureel te Ierseke en de eventueel
aan dit bureel rechtstreeks aan te sluiten
percielen en openbare spreekcellen, wor
den opgenomen in het telephoon-verkeer
met de Duitsche plaatsen, welke tot de
gemeenschap met Goes zgn toegelaten.
(Stct.)
Eliewouïsdijk. Volgens de ter lezing
liggende rekening van het calamiteuze
waterschap Ellewoutsdjjk-Borselo over
190405 is ontvangen uit den vorigen
dienst een overschot van f 4230.78, wegens
djjkgeschot f49616.205, wegens pachten,
renten enz. f4726.375, samen f 58573.36.
De uitgaven bedragen f53309,20, bestaan
de in kosten van beheer f 5545.505, kos
ten der zeewering en oeververdediging
f21046.43, kosten van schatting, verze
kering tegen brandschade, lasten, renten,
geldbelegging en verzekering tegen on
gelukken f26467.265 en teruggaaf boeten
f250.
Borsele. Zaterdag jl. zgn alhier tot
candidaten voor lid van den gemeente
raad gesteld de heeren P. Polderdijk, B.
de Vos en L. van de Wal. De stemming
zal gehouden worden op 10 Augs. 1905.
Kolijnsplaat. Door den Burge
meester alhier zijn de hier en te Kats
ingezamelde gelden voor de 20 vlaspluk
kers, die bij den brand op de Boom
hoeve" te Kats naar matige berekening
ruim f 345 verloren hebben, zijnde
f 104,25 van hier en f 63 van Kats,
behalve f 50 van de vlasbazen, na af
trek der schadeloosstelling voor hetgeen
de arbeiders der hofstede zelf bg den brand
verloren hebben en de Doodzakelgke on
kosten, vrachtvrij overgemaakt aan den
burgemeester van Hendrik-Ido-Ambacht.
Wordt daar, wat te wachteD is, ook voor
die menscben gecollecteerd, dan zal hun
verlies wt'l zoo goed als gedekt wordeD.
Aan de arbeiders der »Boomhoeve" is
Zaterdag 1.1. door den Burgemeester al
hier eene behoorlijke schadeloosstelling
uitbetaald, die door ben wel verdiend is,
daar zg bg het redden der paarden, kal
veren, biggen, wagens, enz. uit de bran-
Ik liet mij door haar vertellen hoe zij
haar dagen doorbracht, boe gemakkelgk
zij zich aan het nieuwe leven had kuDnen
wonnen, hoe aardig zij het vond, zelve
huisvrouw te wezen, en hoe lief haar man
voor haar was. »Je moet eens gauw ko
men, Greet't Is veel beter dat je het
alles zelf eens ziet, mgne schildering er
van haalt niet bij de werkelijkheid."
Lang zaten wg zoo te babbelen, zelfs
tot de schemering begon te vallen. Toen
klonk opeens de stem van Bergen aan
de deur: »HannaI Vrouw! Trouweloos
wjjfje Waar blijf je toch zoo lang Wg
wachtten en wachtten al, tot mama ein
delijk zei, datje wel met juffr. Greet hier
boven in je oude vertrekken zoudt zitten.
Als dat zoo is, kom er dan oens gauw uit,
wg willen ook gaarne van je wjjze gesprek
ken profiteeren". Lachend deed Hanna de
deur open en viel hem om den hals »Jou
tyran, jou akelige man, wg zullen wel
komen".
>Het wordt ook hoog tgd", vervolgde
hg ernstig, nadat hij mij hartelgk be
groet en den arm zjjner vrouw in de
zijne gelegd. »Papa wordt zeer ongedul
dig, daar zijn jongste dochter zoo lang
wegbljjft en mama schjjnt hoofdpgn te
hebben, want zij zegt bjjna niets en Eber
hardt past volkomen bij haar, want hij
heeft zgn mond nog niet opengedaan".
Eberhardt hier Met doodsangst vroeg
ik m|j af, wat te beginnen Teruggaan
Naar huis gaan Dat kon niet meer, want
wg bevonden ons al voor de deur. Dus
vooruit maarfluisterde ik mij zelf t*e,
terwijl mgn hart sloeg alsof het bars'.en
dende schuur hun eigen goed lieten ver
branden.
Ierseke. Er wordt hier met ernst
gedacht aan een geregelden dieDst op
het station Kruiningen per automobiel, i
Ierseke. Do Commissie, die giften
heeft ingezameld voor de nagelaten bo- I
trekkingen der op 13 Mei 1.1. verdronken J
gebroeders Koster, heeft totaal f 433,15 I
ontvangen, waarbg f 81,50 uit andere j
gemeenten, vooral uit Goes en verder uit
andere plaatsen in den omtrek en uit I
Middelburg en Hontenisse.
Deze gelden zjjn over de beide weduwen
verdeeld in redon van 4 en 3 en zullen
in maandeljjksche bedragen van 4 en 3gld.
worden uitgekeerd, waarbg niet vergeten I
moet worden, dat de vrouwen een onge- I
vallen-pensioentje genieten. De onder
stand van de Commissie kan ruim 5 jaar I
duren. Onnoodig te zeggen, dat de gelden I
rentegevend gemaakt worden.
i I
De Nederlandsche troepen zgn in
het land van Boni geland. De eerste I
poging was voor eenige dagen mislukt, I
omdat de gesteldheid van den grond het I
niet toeliet, maar gisteren werd uit Ba-
tavia geseind, dat men tep Noorden van I
Badjowa was geland. Een versterking is 11
aangevallen en, blijkbaar na een warm
gevecht, want er vielen 260 Boniërs, I
genomen. Aan onze zjjde sneuvelde de I
tweede-luitenant der infanterie F. Pothast, I
terwijl 12 soldaten zgn verwond.
Uit de Pers.
Een ergerlijke partijdaad.
Het Vaderland schrijft
>De Staatscourant van gisteravond be- I
vatte de benoeming van den heer J. C. I
Wirtz te Groningen tot schoolopziener
in het district Winschoten.
Deze benoeming is wel een van de
brutaalste, die minister Kuyper heeft aan- I
gedurfd.
De provincie GroDiDgen omvat twee
onderwjjsdistricten, Groningen en Win- I
schoten. In beide is thans een beslist
antirevolutionair tot schoolopziener be
noemd, want ook in het district Gronin
gen is door minister Kuyper de antirev.
heer Ph. J. Kloppers aangesteld als op
volger van jhr. mr. W. C. A. Alberda
van Ekensteiü.
En dat, terwgl in de Provincie het aan
tal openbare scholen verre overtreft het
aantal bizondere. 1 Jan. 1903 waren er
261 openbare scholen met 40 660 leer- I
lingen, en
69 bizondere scholen met 9912 leer- I
lingen.
Heel de provincie is overigens beslist I
vrij zinnig Dit bleek weer duidelgk bij
de laatste verkiezing, toen uitgebracht I
werden 24317 stemmen liöks tegen 12396 I
rechts. In het kiesdistrict Winschoten was
de verhouding 3333 links tegen 999 rechts. I
In deze provincie durft Minister Kuy
per aan H. M. ter benoeming voor te
dragen eerst den partijman Kloppers en
thans den partjjman Wirtz, redacteur van
de V. Prov% Qron. Ct. en bekend antirev.
propagandist, die wel eeDB uit den baod
zou. Er helpt Diets meer aan, zooals hel I
dan gaat, gaat bet.
Wij traden binnen, terwgl ik snel do
kamer rond zagmevr. Bcmdeleben zat
in een leuningstoel b|j den haard, de
baron aan de tafel ongeduldig met de
vingers op het blad trommelend, maar
Eberhardt was er niet. Ik werd hartelgk
ontvangen, in 't bg zonder door den baron.
»Je ziet erg bleek, klein ding", zeide
hg, »die ziekenlucht doet je niet goed.
Je moet spoedig weer eens een flioke
wandelrit maken, anders verleer je 't
rgden nog heelemaal. Suleika heeft
je erg gemist, je moet eens naar haar
toegaan", zeide bg vriendelijk, mg be
zorgd aanziende.
»Waar is Eberhardt nu vroeg Hanna,
die tegenover haar moeder was gaan
zitten en Ijverig aan eene kous breidde.
»Hij heeft bg Ruth belet laten vragen,
om haar te verzoeken het avondeten met
ons te gebruiken", zei mevr. v. Bende-
leben met een zucht. >Boe gaat het met
Katrien aldns wendde zg zich nu tot
mg. »Is het waar dat zg lam zal bljjven
Ik wilde juist antwoorden, toen dominó
Renner binnentrad. H|j verbleekte eenigs-
zins toen hg mij zag, en groette mij zeer
koel. Mevr. v. Bendeiebon werd nu wat
spraakzamer. Renner verhaalde van zjjne
resultaten in de pas opgerichte school
en dat interesseerde haar. Zoo verliep er
een uur, dat voor mg verschrikkelijk
lang duurde, daar mgne gedachten bg
Eberhardt en Ruth vertoefden.
(Wordt rtruoigd)*.
