1905 A". 73.
Donderdag 22 Juni.
92sle jaargang,
is FEUILLETON.
Uit het leven
mijner oude vriendin.
Buitenland.
GOESdlfE
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag», Woensdag- en Vrijdagavond
nifcgezondord op foestdagon.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiton Goes, 1,25.
Afzonderlijke nommets 5 cent.
Inzending van adventenliën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ctJ
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend
Gebrorte-, hnweljjks- en doodbeii ;hten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend
A in vragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goèsche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
WATERLOO.
En waarom zouden we in dit nommer
nog Diet eens spreken van den slag bij
Waterloo
Collecte voor d«n gewapenden dienst!"
Dat is bet eeniga wat ons in Goes
nog herinnert in da Junimaand aan een
grooten dag in de wereldgeschiedenis
een collecte! O, het doel is voortreffelijk.
Bovendien geefo een collecte allicht aan
leiding aan de goede burgers om hun
stelletje >principes" eens na te zien. Is
het wel goed »in principe" dat men col
lecteert langs de huizen voor invaliden
Komt het wel te pas »in principe" dat
mannen in uniform met de schaal rond
gaan En hoe luidt ook weer dat andere
principehet is zaliger te ontvangen dan
te geven. Of is het andersom Dat zal
dan 68ü drukfout zijn, want de groote
meerderheid van het menschdom vindt
het geven geenszins genotvol. Ook be
staan er op dat punt vuurvaste x> prin
cipes", die te zamen hierop neerkomen,
dat men op de kleintjes moet passen.
Elele beginselen en juist, als van Houtens
cacao, do voordeeligste in 't gebruik.
Eens werd de dag van Waterloo zeer
feestelijk gevierd, ook in Goes. Wij heb-
bon nog het bericht in de Ooeache Cou
rant van 19 Juni 1865, verhalende van
de feestviering van de 50 jarige herden
king van den slag.
Men heeft er toen eeniga dagen aan
gewaagd.
Er begon reeds des Zaterdags, twee
dagen te voren, zijnde de verjaardag van
de toenmalige Koningiü, eene feestelijke
stemming te heerschen. Allerwege vlaggen
en des azonds werden >vootzoekers, vuur
pijlen en ander dergelijk vuurwerk" af-
Ook des Zondags >de anders zoo stille
rustdag, was er meer gejoel dan gewoon
lijk het vlaggen vrjj algemeen en des
namiddags muziek op het raveljjn, van
de muzikale afdeeling der sociëceit Jacoba
van Beieren, des azonds een gelukkig
geslaagde illuminatie, muziek en dans in
tb sociëteit Van Oogenuchten Vrjj, waar
men tot laat in den nacht genoeglijk
bijeen was.
Dat ook de overige uitspannings gele
genheden geopend waren en de burgerij
ook daar feestvierde, behoeft naauwelijks
gezegd te worden."
Dat men niet altjjd de noodige voor
zichtigheid betrachtte bjj dat feestvieren,
big kt wel uit een bericht in datzelfde
nummer, dat door het afsteken van voet
zoekers de kleeren van een dienstbode
in brand geraakten en zjj zelve ernstige
brandwonden bekwam.
Den volgenden dag, Maandag, begon
het eigenlijke feest. Te twaalf uren werd
de schutterjj geïnspecteerd en voerde de
muzikale afdeeling daartoe behoorende,
eeoige muziekstukken uit op de Groote
Markt. Eenige bewoners der Voorstad
reden des middags met »een toepasse-
lijken triumfwagen" door de stadde
Ganzepoortstraat was des avonds geïllu
mineerd en om half elf werd een vuur
werk op de Kade afgestoken.
Door W. Hêimburg.
Vertaling van mej. J. A. v. d. L.
»Nu Greetje, je laat je lievelingsge
recht voorbijgaan", zei de baron, toen
ik tegen den bediende een afwerende
handbeweging maakte, mg den grooten
schotel met gebraden ljjsters presenteerde.
>Dank u, ik heb weinig eetlust", ver
klaarde ik toon beschouwde ik het pla
fond, dat ik wol al reeds honderd maal
gezien had, en dat mjj in 't begin groote
bewondering afgedwongen had. De schil
dering stelde eene menigte goden en
godinnen voor in Watteaukleeding, die
sinds onheugelijke tjjden bet feest van
den wijnoogst vierden. Het ontbrak niet
aan druiven en ranken en evenmin aan
glazen, gevuld met schuimenden wjjo. De
baron had dit kunstwerk, dat eens een
lichtzinnig heer v. Bendeleben uit d8n
Rococotjjd had laten vervaardigen, steeds
zorgvuldig laten onderhouden. In iederen
hoek van het plafond, was een soort
wapenschild aangebracht en daarop stond,
dien tjjd volkomen karakteriseerend
»Vive la joie" (Leve de vreugde)". Ik
dacht er over na waarop die gepoederde
oude goden en godinnen wel al neerge
zien zouden hebben, maar bepaald nooit
op zulk e°n verkeerde schikking van
tafelgenooten. Een paar weken geleden
was het heel anders, toen zagen zjj nog
En nog schijnt men er niet genoeg van
te hebben gehad. Ten minste in het vol
gend nommer van de courant lezen wjj
»Niet tevredon met den goeden uitslag
op maandag avond, werd des dingsd'ags
avonds als 't ware répetitie gehouden.
Op nieuw prjjkieu de bustes van den
ridderljjkon koning, als PriDS van Oranje,
met die van Blucher en Wellington, op
de met groen en bloemen versierde tra-
vaille in de Ganzepoortstraat; weder lokte
de beweging den een en ander uit en
zoo doende was de diügsdag even als
de vorigo avond een dag van genot voor
velen."
Overal, op schier alle dorpen van Zuid-
Beveland, was bet feest en niet het minst
is dit het geval geweest te Batb. Daar
waren de huizen met groen en loovers
getooid. »Het exercitieploin was smaak
vol versierd.' De boomen die het omringen
waren onderling door een koord met
Turksche lantaarnen verbonden."
Er kwam een stoomboot met feest
vierenden uit AntwerpeD, die een muziek
kapel aan boord had, welke de beleefdheid
had het »Wien Neerlandsch bloed" te
spelen, wat den critisch aangelegden ver
slaggever van die dagen de eenigszins
onheusche opmerking ontlokte: »alleen
bewees het spelen van het »Wien Neer
landsch bloed" wel al te duidelijk, dat
geen Neerlandsch bloed door hunne aderen
vloeide."
Verder was daar een optccht te paard
naar Krabbendijke, en werden den ruiters
door de dames prachtige vaandels aan
geboden, volksspelen, enz., enz.
Komt nu eens om dat alles!
En toch, men herdacht de gebeurte
nissen uit een veelbewogen tjjd. Wat
halden niet de menschen ondervonden,
die omstreeks 1815 den middelbaren
leeftjjd hadden bereikr. Zij hadden de
revolutie möJgemaakt, die velen hunner
geestdriftig hadden to-gfjuicht, om baar
later onder bet schrikbewind te verwen-
schen. Toen was Napoleon gekomeD, om
hot op hol geraakte paard, Frankrjjk,
te temmen maar hij had het op zijne
beurt van het eeae slagveld naar het
andere 'gejaagd.
Toen na den rampspoedigen veldtocht
naar Rusland, na den volkenslag van
Leipzig, meende men eindelgk van Na
poleon af te zjjn. Hij zat op Elba. Doch
daar kwam plotseling het bericht, dat
hij ontsnapt was en geland bij Cannes.
De oude soldaten schaarden zich weer
om hun genialen aanvoerder en door het
verraad van den minister van oorlog,
maarschalk Sonlt, was Napoleons macht
spoedig weer tot duizenden aangegroeid.
Iedereen begreep, dat met Napoleon
de vijand naderde, dat het weer oorlog
zou zjjn. Er werden vrjjwilligers opge
roepen. De gemeenten van ons vaderland,
ook van onze provincie, kleine gemeenten
somtijds, namen op zich een paar manrea
uit te rusten, bijv. een cavalerist of twee
infanteristen.
Maar intusschen was Napoleon te Parjjs
en Koning Lodewijk weer eens gevlucht
en eerst de bloedige slag van Waterloo,
waarin alleen de Nederlanders verloren
aan dooden 27 officieren en 2058 man-
stralende oogen, en lachende gezichten,
en nu Beschreide gezichten, en verdrie
tige plooien op het voorhoofd. Hoe zou
ik hem nu kunnen spreken
»De kleine van den tuinman is toch
weer niet ziek, juffrouw vroeg op eens
dominé Renner naast mg. »Ik zag u eer
gister daar binnen gaan, maar had toen
juist geen tijd, er naar te vernemen."
Verschrikt kromp ik ineen en voelde
hoe een donkerrood mijne wangen kleurdo,
maar onbekwaam eene onwaarheid te
verzinneD, stamelde ik iets van dat ik
eans gaan zien zou hoe het kind bet nu
maakte of 'iets dergelijks.
>0, Wilhelm, Wilhelm, was bet jaar
toch maar voorbjj", dacht ik. Met groote
moeite dwong ik mijzelf nog eenige
vragen, die dominé Renner tot mg richtte,
vriendelijk en passend te beantwoorden.
Daarna word in 't algemeen over jacht
en landbouw gesproken, toen plotseling
Hanna opstond zjj zag doodsbleek, en
na een paar stappen in de richting der
deur zonk zjj bewusteloos neer. Met een
uitroep van schrik vloog ik naar haar
toe en droeg haar, mét behulp van de
anderen, naar de canapé. Een langdurige
bezwjjmiog bad haar bevangen en toen
zjj eindelijk, nadat wij al het mogeljjke
gedaan hadden, de oogen opende, was zij
bljjkbaar niet bij kennis en sprak allerlei
onsamenhangende woorden.
>Zie je, Greetje", riep zij, »daar door
de groote allée komt hij, nu is hij midden
in den nevelik zie de roode strepen
op zjjne mutsDan snikte en smeekte
zij weder hartroerend: »Mama 1 Papa!
ontneem hom mij toch nietga niet weg,
schappen, aan gekwetsten 115 officieren
en 1236 man, bracht hem op den troon
zjjner vaderen terug, die onder zijn op
volger opnieuw bezweek.
Napoleon werd vervallen verklaard
door Poucbé misleid, moest hg zich ein
delijk onderwerpen. Hij wilde naar Ame
rika vertrekken, om rustig burger van
de opkomende republiek te worden en
vroeg paspoorten en een paar schepen.
Poncbé hield hem bezig wat Napo
leon trouwens zelf zeer goed doorzag
maar wist hem eindeljjk naar Rochefort
te krjjgen. Toen viel hg in de macht
der Engelschen, op wier edelmoedigheid
hjj nota bene had gerekend, en die hem
vervoerden naar een naakte rots in den
Oceaan.
Het spel waB uit.
Nu, niettegenstaande do groote rol,
die de Nederlanders onder hun lateren
Koning Willem II, bjj dezen beslissenden
slag hebben gespeeld, geen klokken meer
worden geluid op den Waterloo-dag, zelfs
geen vlag meer van den toren wappert
en de schuit >rij geen wapenschouwing
meer ten beste geeft, is het misschien
niet ondienstig, vooral ter afwisseling
van verkiezingsartikelen, het groote feit
eens in bet geheugen terug te roepen
op «leze plaats.
De Herstemmingen.
De bladen der rechterzjjde hebben het
er alle druk over, dat eene eventuoele
zege der vrijzinnigen bij de herstemmin
gen af hankelyk is van de stemmen der
sociaal-democraten. Zij schimpen daarbij
braaf op hetgeen zij een verbond noemeD
tusschen vrijzinnigen en sociaal-demo
craten. Alsof zij zelve niet gaarne die
stemmen zouden aannemen, als daaruit
»winste" voor hen was te behalen 1 En
daD, is er iets tegennatuurlijkers denk
baar dan een verbond tusschen Dordt
en Rome? Als men ergens het recht
heeft verbeurd, om af te geven op het
hulp bieden aan elkaar van twee partgen,
die verschillende principes belgden op
staatkundig gebied, dan is het wel bij
de Anti-revolutionairen en Roomschen.
Wat dat hulp bieden bij de aanstaande
herstemmingen betreft, bet Partijbestuur
der Soc.-Dem -Arb.-Partg heeft-aan de
betrokken federaties en afdeeliDgen op
gedragen om aan de candidaten een stellig
antwoord te verzoeken op deze vraag
»Zjjt gij voorstander van het algemeen
kiesrecht en hebt gjj met het blöDCo-
artikel de bedoeling om de invoering van
algomeen kiesrecht langs den kortst mo
gelijken weg te verkrijgen
Zjj, die een voldoend antwoord geven,
worden door de partij gesteund. Omtrent
alle andere candidaten, van welke partij
ook, bestaat er voor de S. D. A. P. geen
reden om een parool uit te geveD, dat van
eenige voorkeur zou getuigen.
De vraag moet worden gericht aan de
volgende candidaten
Amsterdam II, 0. LelyAmsterdam
VIII, P. Nolting Amsterdam IX, C.Th.
van DeventerArnhem, P. Rink Dor-
Hendrik, zoo in 't donker 1"
Mevrouw v. Bendeleben zag bleek, zeer
bleek, en des barons lippen beefden be
denkelijk, toen hij Wilhelm vroeg iemand
om den dokter te zenden.
De zieke werd te bed gebracht en een
paar bange uren verliepen. De b&roneB
zat bij Banna's bed en hield de hand vaD
het onophoudelijk doorpratende meisje,
dat haar onbewust de bitterste verwgten
deed, in de hare.
Eindeljjk kwam de dokter en verklaarde
dat Hanna door eene hevige zenuwziekte
aangetast was. Ik nam nu mijn plaats
aan het bed in, en maar vluchtig kon ik
Eberhardt dien avond spreken, toen ik
eens naar beneden gezonden werd, om
ergens iets te halen. Ik beloofde hom,
geregeld te schrijven. Spoedig nadien
boorde) ik de hoefslagen van zijn paard,
hjj reed weg. Wat zou bjj hier ook nog
langer doen in deze omstandigheden
Bijna twee weken zweefde Hanna tus-
schon leven en doodhet was een ver
schrikkelijke tijd. Mevr. v. Bendeleben
week geen oogenblik van het bed van
haar kind, on hoe ik haar ook smeekte
zich toch eens wat rust te gunnen, zij
deed het niet. Het was of zij voelde dat
zij gedeelteljjk schuld had aan deze ziekte,
en het nu honderdvoudig wilde vergoeden.
Zij was door afmatting nauwelijks in staat
te eten en toch hield zij het uit. »Ik
kan niet rusten Greetjedenk eens als
Hanna eens stierf en haar laatste blik
had mij gezocht en niet gevonden."
De baroD, die van natuur al te week
hartig was, liep als e<-u schaduw rond.
Honderdmaal op een dag kwam hg in het
drecht, S M. H. van GijnEnkhuizen,
H. Goeman Borgesins; Gouda, jhr. W.
Tb. C. van Doorn Den Haag I, I. J.
Limburg; Den Haag II, W. Dolk, Den
Haag III, J. C. Jansen Groningen II,
L. Drucker; Kampen, K. Rejjne Lochem,
G Jannink Rotterdam I, D. Fock Rot
terdam II, D. de Klerk Rotterdam IV,
A. PlateRotterdam V, E. van Raalte
Veendam, E. A. SmidtZierikzee, R. J.
H. Patgo Zuidhorn, G. Zjjlrna Zutfen,
H. Goeman Borgesius.
Wordt een bevestigend antwoord op
die vraag ontvangen, dan steunt de
party den candidaat. In het tegenover
gestelde geval niet.
Enkele antwoorden zijn reeds inge
komen.
Die van mr. Dolk werden onvol
doende geacht en daarom wenschte men
zich streng te houden aan de op het
sociaal-dem. congres aangenomen motie,
uaarin wordt uitgesproken, dat slechts
die candidaten konden gesteund worden,
welke zich verklaren voor urgentie van
algemeen kiesrecht.
De heer P. Rink hoeft geantwoord
»In antwoord op uw geëerde letteren
van 17 Juni heb ik de eer u mede te
deelen, dat ik van oordeel ben, dat de
regeling van het kiesrecht aan d-n ge
wonen wetgever behoort te worden over
gelaten. Daar ik sinds vele jareD voor
stander ben van algemeen kiesrecht
waaromtrent ik mg veroorloof o. a. te
verwijzen naar het mede door mij onder-
teekende Kiesrechtrapport zal ik, na
opheffing van den thans tegen dat stelsel
bestaanden groDdwettelijken slagboom,
zeer zeker bereid bevonden worden tot de
verwezenlijking daarvan mede te werken."
Door den heer P. Nolting is het vol
gende antwoord gezonden
>Ondergeteekende verklaart een beslist
voorstander te zjjn van algemeen kies
recht. En de invoering ervan liever van
daag dan morgen te zien."
De verschillende tfdeelingen der libe
rale kiesvereeniging Menaldumadeel heb
ben met algemeene stemmen besloten,
bjj de herstemming in het district Fra-
neker de candidatunr van den beer Tak
te steuneD.
Het bestuur der Centrale vrijzinnige
kie8voreeniging voor het kiesdistrict En
schede heelt het volgende besluit ge
nomen
»Het bestuur der Centrale vrgzinnige
kiesvereoniging voor het district En
schede, in aanmerking nemende den al-
gemeeoen politieken toestand van het
oogenblik,
overwegende, dat het voor de Neder-
landscbe en in het bijzonder voor de
Twentsche nijverheid en landbouw van
het grootste belang is, de bestaande han
delspolitiek te handhaven en dat bjj de
a.s. herstemming voor de Tweede Kamer
de keuze staat tusschen een voor- en
een tegenstander dier politiek,
besluitde aangesloten kiesvereni
gingen t.e advi8Qeren bij de a.s. herstem
ming den heer H H. van Kol te steunen."
Door het hoofdbestuar van den Vrjj-
zinnig-Democratischen Bond is het vol
gend advies tot de afdeelingen van den
voorkamertje en beproefde op onze ge
zichten te lezen of er eenige hoop was,
en als bij dan steeds zorg en angst vond,
kon hij schreien als een kind. »M'gn God
mgn God", bad hp, »laat haar mjj, ik
wil alles doen om haar weer vrooljjk en
gelukkig te zien."
En God verhoorde de gebedeD der
wanhopige ouders. Hanna doorstond de
ziekte. Zjj herstelde, maar langzaam.
Zeer zwak en afgemat bleef zij nog lang,
en ze was bijna een schaduw van hetgeen
zjj vroeger geweest was.
De vreugde van den baron was roerend
om te zien. Ik zie hem nog, zooals
zijne rijzige gestalte zich op de toenen
naar het bed bewoog en in de kleine,
magere bandjes een bloem uit de broei
kassen of een sinaasappel legde. Zoo
voorzichtig schoof hij met de groote
handen de gordjjnen ter zjjde, om zjjn
kind een kns op het voorhoofd tedruk-
keD, zoo zacht was zijne stem, als hjj
naar haar welstand vroeg. Bij baar was
iedere wrok verdwenende aDgst en
zorgen harer ouders roerden het zachte,
fijngevoelig wez«nije, en zij vergat dat
men haar eigenlijk ziek gemaakt had.
»Wat heb ik u allen toch lief," zeide
zjj, als men baar een kleine vreugde
bereidde, en streek dan met de zwakke
handj'8 liefkozend over de wangen barer
moeder en knikte mg vriendelijk toe
>heb duizendmaal dack voor al uwe
liefde
Over Bergen sprak zjj in 't geheel
niet, maar des te meer do baron. Al een
paar keer bad bg geheimzinnig aan den
dokter ge /raag I, of Hanna sterk gtnoeg
Bond gericht
»Het hoofdbestuur van den Vrjjzinnig-
Democratischen Bond adviseert met aan
drang bg de herstemmingen overal met
alle kracht te bljjven werken voor pro-
gram-candidaten. Elders dient met niet
minder ijver te worden gewerkt voor
alle candidaten der linkerzijde' tegenover
die der kerkeljjke partgen."
Aan de bg de Liberale Unie aange
sloten kiesvereenigingen is het volgende
advies door het hoofdbestuur gegeven
»De dag van 28 Juni zal beslissend
zjjn voor de vraag of het ministerie-
Kuyper al dan niet zal bestendigd worden.
Op dit allergewichtigst tijdstip mag uw
hoofdbestuur zich met betrekking tot de
honding bg de herstemmingen aan te
nemen, van advie6 Diet onthouden.
>Het raadt u beslist aan in elk district
waar een candidaat der Regeeringspartjj
in herstemming komt, diens tegerstaoder,
van welke richting ook, zoo krachtig
mogelijk te steunen. Gaan in alle districten
zonder onderscheid allen, die tegen deze
Regeering gekant zijn, bij de herstemming
samen, daD, maar ook dan alleen, kan het
gelukken aan de overheersching der
coalitie een einde te maken."
Rusland.
De deputatie uit de Zem9two's van
Rusland is na veel moeilijkheden er in
geslaagd den Tsaar te spreken eD heeft
er bjj den Vorst duidelijk op gewezen,
dat het hoog tjjd woidt vrede te sluiten
en dat een volksvertegenwoordiging be
hoort te worden bjjeengeroepen. Over
do vraag of vrede moet worden gesloten
dan wel tot het uiterste moet worden
gestreden is de Tsatr in zijn antwoord
zoo goed als heengegleden, zoodat men
op dat punt niet veel wjjz«r is geworden,
maar wat de biDnenlardsche politiek be
treft deed de Vorst alsof niets hem nader
stood dan hervormingen in te voeren
Met de daartoe geDomen voorbtreidende
maatregelen zou men voortgaan, een volks
vertegenwoordiging zou, op zjjn verlan
gen, worden bjjeengeroepen, enz.
Maar in werkelijkheid zjjn dat leege
beloften, waarmee men in Rusland het
volk nu al maanden en maanden meent
te kunnen stil houden. Vermoedeljjk ver
hindert de grootvorstenpartij den Tsaar
werkeljjk te hervormen, wanneer bjj zelf
het al wil.
Rome en de politiek.
Zooals men weet neemt de katholiek
als zoodanig in het koninkrijk Italië
geen deel aan de politiek bij de laatste
verkiezing evenwel dreigde het repu-
blikeinscbe en socialistische gevaar naar
men aan conservative zjjd^ meende en
daarop kwam er beweging onder de man-
Den van Rome. Met groote meerderheid
werden de regeerende partijen aan het
bewind gelaten, maar bet was merkbaar,
dat in de taktiek van Rome verandering
komen zou. Die verandering komt nu
een eneykliek van den Pans aan do
Italiaansche bisschoppen dringt er op aan,
was, om eene groote vreugde te kunnen
verdragen, en een paar keer wa9 hem
geantwoord »nog nietMaar toen Han
na oindelgk den geheelen dag opbljjven
kon, en eenige keeren gezamenljjk met
ons gedineerd bad, heette het»vreugde
schandt niet meer, integondeeldoch
niet al te onverwacht."
Daarop liet de baron op zekeren dag,
tegen het einde van November, toen de
eerste sneeuwvlokken in de lpcht dwar
relden, zijn twee beste dravers, de zwar
ten, inspannen, en reed naar de stad, en
mevr. v. Bendeleben zeide tegen mij
»niet waar Greetje, jjj zjjt immers ook
van meening, dat Hanna Bergen nog
altijd liefheeft?"
»Ja dat geloof ik vast", antwoordde ik.
Onrustig, en met een smarteljjken trek
om den mond, liep zjj de kamer op en
neer.
>Je raadt zeker wel, wat er aan de
hand is, Greetje?" vervolgde zjj. »Mjjn
man is naar Bergen gereden, en wjj zullen
waarschgnljjk vandaag hier nog eene
verloving hebben. Hanna is door hare
liefde ziek goworden, en zal nu voor al
hare droefheid schadeloos gesteld worden.
God geve er zjjn zegen over." Zjj zuchtte.
Mgn hart klopte sneller, van bljjdschap.
»Maar Hanna, weet zjj het al
»Neen, zjj heeft er niet ?t minste ver
moeden op. Je weet, de baron houdt du
eenmaal van verrassingen. Als het baar
maar niet schaadt. Ik wilde wel dat deze
dag al voorbij was."
Wordt verv Jydj,
