1905 N". 68.
Douderdag 8 Juni.
jaargang.
ste
is FEUILLETON.
Uit het leven
mijner oude vriendin.
AJ
GOESCH
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- on Vrjjdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, S,£5a
Aizonderlgke nommers 5 cent.
inzending van adve^tentiën vóos* 2 uren op den dag der
uitgave.
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et,
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbend
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegavon 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
OPENBARE VERGADERING
VAN DEN
Raad der gemeente Goes
op DINSDAG 13 JUNI 1905,
des namiddags 8 uur.
Goes, 7 Juni 1905.
De Burgemeester,
DE KONING KOOIJ.
Punten van Behandeling
Resumtie notulen der vorige vor-
gadering.
1. Ingekomen stukken.
2. Wijziging der begrooting van het
gasthuis dienst 1904.
3. Af- en overschrijving bcgrooting
dienst 1905.
Aanvragen inzake afschrijving Hoof
dei. Omslag en schoolgeld.
Verzoek van eenige vergunninghou
ders om toepassing van het bepaalde
bg het tweede lid van art. 43 der
Drankwet.
Reclames van J. J. Koen3 en L. J.
Snjjder inzake aanslag vergunnings
recht (Drankwet).
Voorloopige goedkeuring der schut
terij begrooting, dienst 1905.
Voorstel tot verkoop van oude schut-
tersuniformen enequipementstukken.
Benoeming van een lid der plaatse
lijke commissie van toezicht op het
Lager onderwijs, wegens bet nemen
van ontslag als zoodanig door den
heer H. J. van Lis.
Aanbevolen worden de heeren
J. A. Wilton van Reede,
A. G. van Dijk.
Wjjziging der verordening tot heffing
van schoolgeld voor school A.
Adres van de afd. Goes der Zuid-
BevelandEche vereen. >het Groene
Kruis", houdende verzoek om eon
gedeelte gemeentegrond in gebruik
te mogen nemen voor het doen aan
brengen van een regenbak.
Missive van heeren Gedeputeerde
Staten van Zeeland, dd. 28 April
1905, no. 130, 3e afd., inzake af
kondiging der verordening, bedoeld
bij art 1 der Woningwet.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
12.
Ter-visie-ligging
opgaven van Candidates
De Burgemeester der Gemeente Goes
maakt bekend
dat do bp hem ingeleverde opgaven
van candidaten voor de op heden
gehouden verkiezing, ter vervulling vaD
een plaats in de Tweede Kamer
der Staten-Generaaly evenals het
door hem opgemaakte proces-verbaal van
sluiting der Candidatenljjst,ter Gemeente
secretarie voor een ieder ter inzage liggen
dat afschriften dier stukken aangeplakt
en tegen betaling der kosten verkrijg
baar zgn.
Goes, den 6 Juni 1905.
De Burgemeester voornoemd,
DE KONING KOOIJ.
Door W. Heimburg.
Vertaling van mej. J. A. v. d. L.
Ja, ik wist wat zg meende en dacht
daarover na op den terugweg. Het was
in den grond eigenlijk zonderling van
Katrien, zulke gedachten te voeden en
ik moest gisteren door de muziek en 't
praten opgewonden geweest zijn, want
ik kon nu niet goed begrgpen, hoe ik
gisteravond zoo lang droomend den ster
renhemel bad kunnen staan beschouwen,
en toch, als ik aan die zwarte oogen
dacht, begon mgn hart sneller te kloppen.
O, Katrien, wees onbezorgd, ik zal op
mgne hoede zgn, mgn hart houd ik vast
praten en schertsen met hem, daar kan
men toch niet ongelukkig door worden.
Neen, Katrien was bepaald overdreven
angstig en zg zag het ook niet goed in.
Toen ik hem aan tafel wederzag en
toen hij later naast mij reed, dacht ik
er evenwel niet meer aan, dat er een
Katrien bestond, en hare goede lessen
was ik al lang vergeten. O, het was zoo
heerlijk in het groene bosch langzaam
daarheen te rjjdenen als ik opkeek zag
ik zijne oogen op mg gericht, zoodat ik
de mgne in verwarring neérslaan moest.
Wat wg spraken weet ik niet meerbe
paald over gewone dingen en toch wist
ik er niet van dat ik mg ooit zoo aan
genaam onderhouden had. O, Katrien,
Katrien, als gg ons zóó gezien hadfc, en
èén uwer witte rozen in zgn uniform,
STEMMING
ter verkiezing van een lid van de
Tweede kamer der Staten-Generaal.
De Burgemeester der gemeente Goes
brengt ter openbare kennis, dat op Vrij
dag den 16 Juni aanstaande, van des
morgens acht tot des namiddags vgf ureD,
de stemming zal geschieden ter vervul
ling van eene plaats in de Tweede Kamer
der Staten-Generaal voor het kiesdistrict
Goes, waartoe deze gemeente behoort.
De candidaten in alphabetische volg
orde, zgn
DE SAVORNIN LOBMAN, Jhr. mr.A.F.
TROELSTRA, P. J.
VORSTERMAN VAN OYEN, G. A.
Tevens wordt de aandacht gevestigd
op artikel 128 van het Wetboek van
Strafrecht, luidende
»Hg die opzetteigk zich voor een ander
uitgevende aan eene krachtens wettelijk
voorschrift uitgeschreven verkiezing deel
neemt, wordt gestraft met gevangenis
straf van ten hoogste een jaar".
Goes, den 7 Juni 1905.
De Burgemeester voornoemd,
DE KONING KOOIJ.
Een nieuw argument voor pro
tectie, maar een slecht.
Toen op 1 October 1904 te Utrecht
de algemeene ledenvergadering van de
Vereeniging voot Staathuishoudkunde
en Statistiek gehouden werd, heeft er de
heer H. W. E. Struve ten bate van het
protectionisme een nieuwe bewgsvoering
geleverd. Stellig was het niet enkel aan
het verrassende der argumentatie te
wgten, dat zij niet ter vergadering is
beantwoord, maar ock hieraan dat zij
moeilgk was te volgen, daar zij bestond
in een vergelgkiDg van cgfers, ontleend
tan beroepstellingen, hier en elders. Dade-
lijk evenwel, dit weten wg stellig,
zegt thans de heer d'Aulnis de Bourouill,
de voorzitter van »höt Vrge Ruilverkeer",
in een blaadje dier vereeniging, rees
bg vele hoorders bet vermoeden dat de
spreker uit de door hem genoemde cgfers
heel wat meer afleidde dan de logica
veroorlooft.
Het ware misschien 't eenvoudigst ge
weest dat betoog iu vergetelheid te laten
rusten, had de heer Struve het niet her
haald in een resumé, hetwelk als bijlage
gevoegd is bg een onlangs verschenen
politieke brochure van den heer R. P. J.
Tutein Nolthenius »de Stille Stem, waar
om moeten do ware liberalen Dr. Kuyper
steunen De heer Nolthenius is dikwgls
gezien op de in de laatste jaren gehouden
Congressen van don handeldrgvenden
Middenstand. Eigenaardig is het dat on
langs uit politieks kringen der rechter
zijde een poging is gedaan om in een
door vele winkeliers bewoond kiesdistrict
van Amsterdam de candidatuur des Voor
zitters van den Middenstandsbond te plaat
sen tegenover de candidatuur van een
vrijhandelsgezind liberaal. Wel is de
uwe zachtmoedigheid zou opeens ver
dwenen geweest zgn.
Ik vertelde hem ook van mgn vader,
en hoe eenzaam ik zijn zou, als ik geen
tehuis op het slot gevonden had.
»Ik heb ook geen ouders meer, zg zijn
al vele jaren dood," zei hg, en een treu
rige trek plooide zich om zgn mond.
»Maar een man mist hen niet zoo
smartelijk als een meisje, wier plaats
toch eigenlijk in het ouderlgk huis is,
totdat zg een echtgenoot heeft gevonden".
»Ik ga ook naar huis", merkte ik
zacht op, »zoodra mgn vader van zgne
reis terugkomt. Ik verheug er mg nu al
op, maar zeg het niet aan Hanna, zg weet
er nog niets van".
»Wie weet hoe lang Hanna nog in het
ouderlgk is", lachte hg. »Zie eens naar
den kleinen von Bergen, hoe bevalt hg u?"
Ik keek verschrikt op, over den samen
hang der beide vragen, die ook wel toe
vallig zgn kon.
»Daar heb ik nog niet over nagedacht",
antwoordde ik, het paar dat druk te samen
babbelde, met groote oogen nakg kende,
toen luitenant Eberhardt aanziende, maar
deze waB zeker weer al lang vergeten
wat hg zooeven gezegd had, want zgn
oogen zweefden over alles wat ons om
ringde en mot voile teugen ademde hjj
de harsachtige lucht der dennen in
»Willen wg wat sneller rjjden vroeg
hij, en tegelijk zette ik mgn paard aan
en zoo vlogen wg spoedig Hanna en
haar begeleider voorbg.
Ach ja, het waren Bchoone hemelsche
dagen, zooals wel ieder ééns in zjjn leven
op deze wereld beschoren zgnen deze
tijd duikt uit het meest zoo droeve meer
mijns levens, als een groen, door de zon
poging om de Middenstandsbew^ging op
het sleeptouw van de protectionistische
partg te nemen op de weigering des voor
zitters afgestuit, tnaar nu het betoog des
heeren Struve, in broederschap met den
heer Nolthenius, eené rol wil epelon in
de hoogere politiek, veroorloven wg ons
het te ontleden.
Het betoog is tweeledig.
Ten eerste wordt beweerd dat in Ne
derland oen aantal bedrgven met werk
lieden overvuld zgn. »Overtollige per
sonen" heeten deze, voor wie men een
plaats moet scheppen in nieuwe bedrgven,
welke door Bescherming, dat is door
invoerrechten, in het leven moeten wor
den geroepen. In de oude bedrgven zou
dan, dit geeft de heer Struve te ver
staan, dezelfde voortbrenging worden
verkregen door een geringer aantal werk
lieden, die ieder méér werk zullen ver
richten. Eu nu laat ZEd., als bewijs van
die »overvulling", eene vergelgbing dienst
doen tusschen eenige cgfers uit de Neder-
landsche en Duitscho beroepstellingen.
Zg betreft do verhouding van het aantal
personen, werkzaam in drie bedrgven,
tot het aantal inwoners in elk land. Die
verhouding zou bodragen
NederUnd Dwitachland.
(jj©r duizend inwoners).
1. Bakkers (brood-,
banket-, suiker-) 7.28 5.06
2. Slagers 3.94 8.45
3. Schilders 4 62 2.65
Op deze magere cgfers zelve dingen
wg eenvoudigheidsbalve niet af. Maar de
gevolgtrekking In Nederland is de bin-
nen-scheepvaart veel belangrgkor dan in
Duitschland in Nederland woont de be
volking moer in afzonderlgke, en in
nettere woningen dan ginds. Ook is hier
het klimaat vochtiger. Er is hier aan
schepen en aan huizen meer schilderwerk
noodig. Is het niet mogelgk dat, wegens
bgzondere consuintieve gewoonten der
bevolking, ook in do bakkers- en slagers-
bedrgven hier meer personen werk kun
nen vinden dan ginds
Voor ieder land zal de hoer Struve
bevinden dat een of ander beroep er be-
trekkelgk meer werkkrachten bezit dan
elders. In een ander gedaelte van zgn
redevoering to Utrecht vermeldde hg dat
in Duitschland, Zwitserland en Engeland
de ng verheid een grooter percentage der
bevolking tot zich heeft getrokken dan
in Nederland. Hieruit zou, naar zgn re
deneertrant, volgon dat ginds de ng ver
heid is »overvuld". Hg zou ginds op
klimmende protectie van andere bedrgven
moeten aandringen. Zoo kwame de be
hoefte aan steeds nieuwe steeds hooger
invoerrechten, nooit tot staan.
Bg iedere natie hangt de verdeeling
der arbeidskrachten voor verschillende
takken vaD bedrgf met een reeks eigen
aardige omstandigheden samen. Er is
van »overvulling" met arbeidskrachten
slechts éen tastbaar bewgs lage stand
der loonen in verhouding tot andore be
drgven. De vergelgking des heereD Struve
leert hieromtrent niets hoegenaamd.
Een gelgksoortige dwaling ligt op den
beschenen eiland op. Ik wil hem niet
bescbrgvon, dezen schoonen tgd der ont
wakende liefde, want meestal berust de
geheele betoovering, alleen op een blik
uit een paar liefdevolle oogen. Een paar
korte, voor anderen onbeduidende woor
den, doen ons hart sneller kloppen, men
vergeet tgd en omgeving, en ziet alleen
de dierbare gestalte, en lachjes en tranen
wisselen elkander af.
Maar ik was het niet alleen, wier hart
in het April-weér der liefde beefde, ook
Hanna was veranderd. De kleine, blonde
mgnb. v. Bergen week bgöa niet meer
van hare zgde, en haar ongewone vroo-
lgkheid zoo nu en dan, die spoedig daarna
in onze stille kamer in een tranenvloed
verkeerde, toonde mij maar al te duide-
lgk, dat ook zg op het punt stond haar
hart te verliezen, of het misschien al
verloren had. Toch spraken wg er niet
over tegen elkander wg begrepen elkan
ders geheim wel, maar wachtten ons er
voor het aan te roeren. Of mevr. v.
Bendeleben niets merkte, of niets merken
wilde, is mg al tgd een raadsel gebleven,
want, daar allo beraamde, grootere feeste-
lgkheden wegens rouw over een verren
bloedverwant niet kondon doorgaan, en
de heeren, om in ons gezelschap te zgn,
er de voorkeur aan gaven op het slot
Bendeleben te big ven, en het militaire bal
verzuimden, had zg steeds gelegenheid ons
gade te slaan, wat in grooter gezelschap
niet zoo gemakkelgk zou gegaan zgn. Voor
'toog was zg evenwel altijd in gesprek met
den overste of den kapitein zoo verdiept,
dat zg ons jongeren bgna niet scheen te
zien, slechts zoo nu eD dan, dwaalde haar
blik over ons groepjevoor 't overige
konden wg praten, mosiceeren en bege-
bodem van het tweede betoog van den
oud-inspecteur van bet stoomwezen, oud
inspecteur van den Arbeid, wiens be
trekkingen wg hier noemen, daar ZEd.
zelf ze deed klinken om te vorstaau te
geven, dat bg van het vraagstuk des
Vrgen Handels meer verstand heeft dan
anderen.
Hg meent dat in Nederland te veel
personen zich bevinden in de bedrgven,
welke behooren tot de groep Handel en
Vorkeer. Hierop zou kunnen en moeten
worden bezuinigd. Dan zou »de omzet
goedkooper kunnen geschieden" en alzoo
zouden »de consumenten gebaat worden."
Tot toelichting van do bewering dat dit
alles zoo is, vermeldt hg dat van de in
allerlei beroepen werkzame peisonen er
in Handel en Verkeer gevonden worden
in Nederland 17.2 pet.
Bolgiö11.6
Frankrjjk 9.4
Zwitserland 10.7
Engeland10
Het is verscbrikkelgk om aan te zien 1
Maar wat is de fout In Nederland, ge
legen tusschen Duitschland en de wereld
zee, en aan den mond van groote rivieren,
bestaat sedert eeuwen een doorvoerhan
del van buitengewone beteekenis. Dat er
hier relatief vele personen in den handel
werkzaam zgn, wion mag zulks bevreem
den Bgoa onvergefolgk oppervlakkig is
het, op grond van zulke cijfers to ver
kondigen dat een gedeelte der personen,
die thans in Nederland in handel en ver
keer hun bestaan vinden, veilig kunnen
worden gemist en dat hun in eenige door
protectie tot bloei te brengen bedrgven
een plaatsje moet worden geopend.
Nog erger. In de bglage van Nolthe
nius' vlugschrift heeft de heer Struve
beweerd dat tegen zgn redeneering een
beroep op den doorvoerhandel ge^n ge
wicht in de schaal legt, daar iu Neder
land, volgpns de beroepstelling, bg laDge
na geen 29.000 personen aan dezen han
del deelnemen. Dit egfer is volmaakt uit
do lucht gegrepen. Er bestaat hierom
trent geen statistiek, en er zal wel nooit
een komen boe zou men b.v. van boot
werkers te Rotterdam, die de ladingen
van zeeschepen overstorten nu eens in
schepen voor Duitschland dan weder voor
het binnenland, bepalen of zg tot door-
voer- dan wel tot anderen handel behoo
ren Tegen dergelgke fictieve cgfers
voegt ernstig protest.
Op de keper beschouwd richt de heer
Struve en met hem do heer Nolthenius,
die zgn redeneering voortbazuinde
zich tegen den Middenstand. Hg beweert,
dat in Nederland alle artikelen bgzonder
duur zgn omdat bier veel te veel personen
aan den omzet der waren deelnemen,
't geen duurte veroorzaakt. Precies bet
betoog, waarmede men dikwgls coöpera
tieve winkelvereenigingen en bazaars of
warenhuizen hoort aanbevelen. Is het
geen ironie des noodlots, dat dergelgk
betoog komt van eene zgde, die altgd
hoog opgaf van hare zuivere belangstel
ling voor den winkeliersstand Met het
oog op de verkiezingen, veel vertoon van
leid door den baron in het park rgden,
zoo veel wg wilden.
Veortien dagen gaan spoedig voorbg,
en als men over het reeds zoo nabgzgnde
afscheid sprak, zag ik Hanna's rooskleurig
gezichtje altgd verbleeken. »Of het mg
beter ging Ik weet het niet meer.
'8 Daags voor hun vertrek, het was op
den 2den Sept., hadden wg ongewoon
lang aan tafel gezeten en de zen ging
bgna onder, toen wij opstonden. Onze
paarden stonden reeds ODgeduldig trap
pelend voor den steenen trap, wg wilden
voor 't laatst een ritje doen. Hanna en
ik gingen Daar onze kamers om onze
rgcostuuros aan to trekken. Hoe eenzaam
zal het hier morgen weer zgn, Greetje",
zeide zg zacht en zag mg aan zg wilde
lachen maar er stonden tranen in hare
groote oogen.
Ik kon niets antwoorden den laatsten
nacht had ik al slapploos doorgpbracht,
en aldoor klonken mij KatrieDS woorden
in de ooren ik zou stervpn als je on
gelukkig werdt, Greet je. Ik had bgna in
't geheel niet, hoogstens vluchtig aan
haar gedacht in deze echoone dagen, eD
eerst bij het spreken over het naderend
afscheid, was het mg centpnaarszwaar
op het hart gevallen »als Katrien eens
gelgk had 1"
Als hg werkelgk eens met mg gespeeld
had, als zgn half fluisterend uitgespro
ken en toch zooveel zeggende woorden,
zgn stralende blikken mg eens bedrogen
hadden, als hg mg toch eenB niet liefhad
Heftig streek ik mgn haar aohterover
en zette er den hoed met blauwen sluier
on, terwijl ik diep ademdr, daar het was
alsof ik van angst stikken zou. maar
neen het kon niet mogelgk zgn,
liefde. Maar eigenlgk zou, volgens die
heeren, onze handelsstand voor bgna de
helft bestaan uit »overtollige" menschen,
klaploopers en doodeters.
Buitenland.
Vorsten.
De Vorsten van Europa laten van zich
spreken iü den laatsten tgd. Er zgD
perioden, die namelgk, waarin de parle
menten hun arbeid verrichten, of waarin
men verkiezingen voorbereidt, dat de
volksvertegenwoordigingen en de wets-
voorberpiders den boogsten toon voeren,
maar zoodra de vacanties voor de heeren
zgn gekomen, wordt daarvan gedurende
eenigen tgd niet moer vernomen. Dan
zgn de wetten aangenomen, dan gaan de
vorsten op reis of doen aan buiteolandsche
politiek, wat trouwens dikwgls samengaat.
In Oostenrgk-Hongarge zgn de parle
menten naar huis, maar de Keizer sukkelt
met zgn ministerie voor HongargerDog
steeds is geen man gevonden, die met
het vertrouwen van de meerderheid in
het Huis het vertrouwen van den Vorst
bezit en vermoedelgk zal er geen gevonden
worden ook, want zelfs de ambtenaren,
door Fejervary gepolst om een zaken
kabinet te vormen, hebben er netjes voor
bedankt. Heel verstandig natuurlgk, want
in de volksvertegenwoordiging zonden zij
kans loopen niet anders op te doen dan
spektakel of misschien t enige werptuigen
naar het hoofd te krjjgeD, zooals dat daar
onlangs in gebruik iB gekomen
Maar de oude Koning Oscar van het
Scandinavisch tweelingsrijk is er nog
leelgker aan toe. Zweden is hem trouw,
maar zgn verzet tegen een afzonderlgke
consulaire regeling van Noorwegen, neen,
dat kunnen de Noren niet zetton. Men
weet nu in bet buitenland niet op wat
voor manier de Noren zullen doen blg-
ken van hun lust zelfstandig te worden,
dat is onafhankelgk \an Zweden, maar
vermoedelijk zal een onafhankelgkheids-
comité worden gevormd of bet 6torthing
do volksvertegenwoordiging ver
klaart de Koning eenvoudig vervallen
van den troon en proclameert de Repu
bliek. In verschillende kriDgen van het
land is men voor het laatste, dat wel
het minst onwettig is of, beter gezegd,
het minst onregelmatigo.
En het slechtst van alles staat het met
den droevigen heerscher aller Russen
Nicolaas. Een zwak maD, een dun man
Iemand, geheel onder den invloed van
een heb- en heerschzuehtige hofkliek,
van weinig xèrzier do grootvorsten, van
menschen, die blgkbaar meenen, dat uit
de geschiedenis niets te leoren valt. Het
leven van den Tsaar en zgn voornaamste
raadgevers zweeft voortdurend in gevaar,
in zgn land is de krachtige heerschor
minder veilig dan Koning Alfons te mid
den van de ripaansche anarchisten, maar
onverbiddelgk blijft hjj de droevige rtac-
tionnaire despoten-politiek voortzetten.
Op een oogenblik, dat een verplette
rende slag het land deed verdwgnen uit
zgn geheele wezen was nag borg voor
zgn oprechtheid. Hoe belangstellend bad
bg naar mgn vader gevraagd, hoezeer
't betreurd dat geene liefhebbende moe
der mg meer terzgde stoDd allcB wat
hg zeide had zoo waar, zoo oprecht ge
klonken. Neen, duizendmaal neen, hg
had mg lief, dat bad ik in zgne oogen
gelezen, en hoewel zgn mond het niet
uitsprak, wi6fc ik het toch en ik
was gelukkig. Toen wg in rgkleeding
beneden kwamen en hg mg bg het op-
stggen de hand bood, trof mg zulk eene
gelukkige straal uit zgne donkere oogen,
dat ik schrok.
Naast elkander, reden wg op dien zach-
ten herfstavond het bosch in. De schei
dende zon wierp purperroode stralen op
de toppen der eiken en beuken langs den
boschweg, de lucht was zoo helder en
zacht, 6D zoo helder en zacht klonk zjjne
stem. Achter ons kwam Hanna met mijnh.
v. Bergen, en daarop volgde de baron
met den overste, die zich ten afscheid bg
den kleinen troep aangesloten had. »Wg
rgden naar het bosch wachters huis", riep
de baron ons toe, en spoedig bevonden
wg ons in de groene Bcbemeriugde
vogelB hadden hunne nesten reeds opge
zocht, er heerschte eene heilige avond
stilte in de natuur. Uit de verte drong
het klokgelui in Weltzendorf tot ons
door, waardoor de menschen tot rust
geroepen werden, na volbracht dag
werk. En voor rag was het uur geko
men, waarin het leven mg den vollen
rozenkrans in de lokken drukte, waarin
de geliefde man mg zeide dat hjj mg
liofhad, waarin hg mg vroeg, of ik de
/jjne worden wilde voor altgd.
(Wordt verwijd^