1905 N". 56. Donderdag 11 Mei. jaargang 4 FEUILLETON, Uit het leven mijner oude vriendin. De oitgava dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. ?rjjs per kwartaal, zoo binnen ala buiten Goes, 3,23. Afzonderljjke ucnimers cont. Sazending vsn adverientiën ïóoi» 2 uren oyx den dag der uitgave» Do pr^js der gewone advertectiön is van 1-5 regels 50 cont, eiken regel meer 10 et. Bjj directe opgaaf van driomaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijkt- en doodbciiihten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels f 1,berekend. Aanvragen om en vermelding van liefdegavon 5 oont per regel. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. Df! SCHOUW over de Wegen en Voetpaden, Slooten, Heulen en Duikers, ingevolge art. 41 van het provinciaal reglement op de wegen en voetpaden, zal op WOENSDAG DEN 17 MEI 1905 en volgende dagen plaats hebben. Goes, den 10 Mei 1905. Burgemeester en Wethouders van Goes, DE KONING KOOIJ. Do Secretaris. G. A. HAJENIUS. De Verkiezingen. IX. Da slag is gevallen. Mot stemmen van rechts tegen links heeft da Tweodo Kamer de ouderwysnovolle aangenomen. Het bjjzonder onderwijs gedrenkt met millioeDen uit de staatskas, het openbaar onderwijs stelselmatig ondormjjnd en achter de deur gezet, alleen nog goed om dienst te doen in geval van nood, als het bijzonder onderwijs in gebreke blijft. Daarop is het aangelegd Daarover is beraadslaagd, zonder dat aan da linker zijde nopens de kans tot tegenhouden vau het kwaad eenige illusie, do minste of geringste hoop werd gevoed. De heer Röell heeft nog wel een beroep gedaan op het billijkheidsgevoel der meerdorbeid om, als zjj geld, nog eens geld en altijd weer geld uit do staats- en gemeentekas perst, althans niet baar voornemen tan uitvoer ta brengen om aan de gemeenten voor haar openbaar onderwjjs geen cent mear to geven dan zij reeds hebben. Maar dit beroep was ijdel. Hst lot van dit wetsontwerp was reeds beslist, toen op 9 Maart bij meerderheid werd beslo ten aan de behandeling van dit ontwerp de voorkeur te geven boven de afdoening van bet arbeidscontract. Discussie was •igenljjk overbodig; de neuzen waren geteldiedereen wist hoe de beslissing zou uitvallen. Dat desniettemin de groepen der lin kerzijde hare beste vertegenwoordigers in bet vuur zonden en dozen in schitterende redevoeringen bun hart luchtten, kwam, omdat zij behoefte hadden hardop te mjjmeron over hetgeen gebeurde, opdat buiten de Kamer men zou hooren, wat er eigenlijk gaande was en hun protesten den kiezers de oogen zouden openen en dezen doen zien boe V6r wjj reeds op den verkeerden weg zijn. Wat er dan gaande is De gelukkige toestand, die op het platteland viel op te merken, de dorps bewoners met elkaar in vrede levende en eikaars overtuiging eerbiedigende, was voor het grootste deel te danken aan het feit, dat allo kinderen, onverschillig van wat kerkgenootschap, of van welkeD stand, samen in een en dezelfde school hun ouderwijs ontvingen en daar leerden met elkaar om te gaan en elkander als ge- 1 ij ken te beschouwen. Maar als straks deze wet in het Staatsblad zal staan, zal Door W. Heimbürg. Vertaling van mej. J. A. v. d. L. Ik word liefdevol opgenomen door de bewoners van 't slot, en werd gelijkelijk met de beide, dochters des hnizes, Ruth en Hanna, groot gebracht. Wij werden zeer zorgvuldig opgevoed en mjjn vader, die in zichzelf gekeord als vroeger bleef leven, en zoq nu en dan eens naar mjjn ijver en vooruitgang onderzoek deed, begon trotscb te worden op zpD dochtertje. Katrien zocht steeds angstig naar een hoogmoedigen trek in mjjn gezichtmaar daar ik onveranderd barteljjk en vrien- deljjk voor haar bleef, en uron lang naar haar verhalen over mjjn moedertje, die haar trots geweest was, met onvermin derde aandacht kon luisteren, hoewel ik ze reeds zoo dikwijls gehoord had, zoo berustte zjj eindelijk eonigszins, maar toch kreeg ik altijd eene vermaning mee, als ik weer weg ging. Maar, kindlief, nu moet ik je eens met de personen en verhoudingen op het slot Bendeleben bekend maken. De baron was een groote, statige maD, het echte type van een Duitsch grond bezitter, met blond baar en baard en blauwe oogen. Hij was geen groote geest, maar goed. Zijne vrouw overtrof hem in geestelijke vermogens verre. Slechts één ding hadden de echtgenooten gemeeD, zjj zagen beiden met trotscho minachting neer op alles, wat niet van adel was. deze vreedzame samenleving onherstel baar worden verwoest en plaats maken voor do noodlottige scheiding in hare kampen, voor het uit elkaar gaan van de kinderen van verschillende religie, die nu allen genoeglijk met elkaar om gaan, maar dan tot hooger eere Gods, elkaar zullen schelden voor ketters en papen, heidenen ca kwezels En nog is do vrod9 op bot gebied van den schoolstrijd niet geteekeud. Er is volstrekt geen waarborg verkregen, dat het bjj zonder onderwjjs aan eisehen van deugdelijkheid en degeljjkheid zal voldoen en eene eerlijke concurrentie tus- schen openbare en bijzondere school is niet verzekerd. Door deze wet zal het peil van het volksonderwijs dalen door baar zal nog meer dan thans do bijzondere school middel worden voor bevordering van d» anti-revolutionaire politiek en tegelijk zal de openbare school worden verknoeid. Kunstmatig is de tegenzin tegen de openbare school gekweekt, haar ontvolking niet zelden met dreigementen en dwang middelen verkregen. Hier was het do in houding van bedoeling, wanneer de kin deren niet naar de bijzondere school ver huisden, daar het weigeron van den doop op eene andere plaats het niet-toelaten der ouders tot het avondmaal; een an deren keer bedreiging met ontzetting uit het ambt van ouderlingniet zelden op zegging van huur en, wat nog krasser aanspreekt, hinder in de nering. Dat is de concurrentie tusschen het openbaar en bijzonder ouderwijs, zooals zjj in werkelijkheid zich heeft afgespeeld. Dit ontwerp, tot wet verheven, zal, zooals de heer Ketelaar het aantoonde, op tal van plaatsen kleine, treurige schooltjes, met eén, naar de gezindheid der ouders getinten onderwijzer, uit den grond doen verrijzeD, met slecht on duur onderwijs, waarheen de kinderen, onder straffe voor hun ouders om betrekking of broodwinning kwijt te worden, gedre ven zullen worden, alles in naam van bet recht, in naam van den godsdienst, in naam van do vrjjheid De rechterzijde was baaszjj heeft baar macht uitgebuit. Dat is de straf voor de lauwheid en verdeeldheid der liberale kiezers in 1901. Zullen nu de oogen opengaan GOES, 10 Mei 1905. Bij Kon. Besluit is, ingevolge de burgerljjbe pensioenwet, eon pensioen van f70 verleend aan J. K. Barbier, laatste lijk concierge in het gebouw van de hypotheken en het kadaster te Goes. Een veldarbeider te Schore, die wegens een onherstelbaar lichaamsgebrek niet meer in staat is met handenarbeid in zjjn onderhoud te voorzioD, heeft van H. M. de Koningin als tegemoetkoming in den aankoop van een kar en hit f40 ontvangen, ten einde eon kleinen handel te beginnen om daarin een nieuw middel van bestaan te kunnen vinden. Anders een koele, rustige natuur, kon de baron buiten zichzelf geraken, als hg b.v. in de courant las, dat een oud, adellijk landgoed in de handen van eon niet adellijke was overgegaanhet trouwen van iemand van adel, met een burger meisje, deed hem lange redevoeringen houden, die gewoonljjk daarmee beslo ten wat zal er nog eens van de wereld worden, als die vermenging van alle stan den niet ophoudt, het zal nog er op of er onder gaan, ik hoop, dat ik dat niet meer beleven zal. Mevr. v. Bendeleben bezat meer tact, en sprak het niet zoo onomwonden uit hoe zjj er over dacht, als de barondat zij evenwel net zoo dacht, bewezen ver schillende kleine trekken, dio men in ons dageljjksch leven nogal eens gelegenheid had op te merken. Ik kon het er anders goed vinden en werd bijna als een doch ter behandeld, maar later deed ik in dit opzicht de bitterste ervaring op, en word het onderscheid van stand mij in herin nering gebracht, in een tijd waarin ik ongelukkig, diep ongelukkig was, en het zeer noodig had, gesteund en beschermd te worden doch daar zwijg ik nog over. Voor het overige was movr. v. Bende leben eene edele, wol willende dame, en als zjj mjj soms onrecht deed, dan ge schiedde het tengevolge van haar aan geboren trots en door de groote liefde voor haar kinderen. Zij was eene voor treffelijke moeder, eene goede huisvrouw, en één der schoonste vrouwen, die ik ooit gezien heb. De oudste dochter Ruth, geleek haar sprekend, zelfs overtrof zij haar moeder nogeen heel schoon kind was zij, met een foeaohtige, sierlijke gestalte. Het De minister Barte heeft zjjn can- didatuur voor Grave ingetrokken, zoodat daar nu nog tegenover elkander staan de heeron Friesen en Kooien. Intusscben heeft de Bond van R.-K. kiesverenigingen in Nederland zich met doze quaestie inge laten op een wjjze, die den leider der R.-Katholioken iu de Kamer, rur. Kolkman aanleiding gaf te bedunken als bestuurslid. Korigene. Iu de plaats vaD den beer H, Roelof, wien als zoodanig op zijn ver zoek eervol ontslag werd vorlcecd, is door de betrokken vergadering van het Water schap Stadspolder en van die van den Prederikspolder, tot ontvanger-griffier be noemd de heer A. A Kuyper koonege meente-ontvanger alhier. Wisaeukerke, In de plaats van don heer \V. J. Vader van 's-Gravenpolder, wien als zoodanig tegen 1 Augustus a.8. op zijn. verzoek, eervol ontslag werd ver leend, is door de vergadering van inge landen van don Rippolder met algemeene stemmen, als Ontvanger-Griffier benoemd de heer C. N. van der Heijde, ambtonaar ter secretarie alhier. WissenkerGce. Ingevolge basluiten van de Mei-vergaderingen van ingelanden van de polders Onrust, Jacoba en Heer Jansz. zal het grind wegennet onder Kam perland weder eene belangrijke uitbrei ding ondergaan door aanleg van een grindweg van den Onrustpolder af, door den Middenweg van den Jacobapolder over den dijk tusschen Heer Jansz. en Rippoldors tot aan den nieuweu griud- wog in laatst genoemde polders, welke ook weder met 100 M. wordt verlengd. Bovendien zal krachtens besluiten van ingelanden van Soelekerke en Heer Jansz. do grindweg over den dijk bij Kamper land naar Stroodorp worden doorgetrok- tot bjj de hofstede van dhr. Remijnse en verder drie wegen of gedeelten ven wegen in den SoelekerkepoJcUr eveneens, hoewel eerst iu 't begin van "t volgend jaar, worden begrind. Borsele. In de Maandag gehouden vergadering van ingelanden van don Koningspolder werd, ra behandeling en vaststelling van de rekening en begroo- tiug, besloten tot begrinding van den weg, leidende van den Borselschen dijk door den polder tot den Zuid-Kraaijertschen dijk en van daar over laatstgemelden tot den Nienwe Wost-Kraaijertschpn djjk, ter gozamenljjke lengte van 1650 M. Ter beBtrjjding dor kosten zal eene bijdrage van belanghebbenden gevraagd worden en het djjkgescbot verhoogd wor den mot f 1,25 per hectare (voor rente en aflossing van de vereischte goldleening.) HeEnkenszand' J.l. Zaterdag werd alhier de gewone jaarvergadering go- houden der afdeeling 's-Heeren hoek van de »Noordbr. Christelijke Boerenbond" en van de te 's-Heerenhoek gevestigde Boerenleenbank. Rekening over 1904 word door den kassitr der leenbank gedaan van zijn behoer, die rekening 6loot met een bedrag in ontvangst van f45189,68, ovaalronde gezichtje, met groote, donker bruine oogen, die smachtend en tegelijk vurig, door lange wimpers beschaduwd werden, door volle donkere lokken om ringd, de fijne neus, de kleine mond, die zoo zoet lachen kon, alios te samen maakte, dat men de blikken bijna niet afwenden kon van het liefelijke schepseltje. Kindlief, gij hebt uatuurljjk wel eenB het portret gezien van de schoon© gravin Potoka, dat tegenwoordig in alle uit stallingen te zien isnu, zoo zag zjj er uit, zjj geleek merkwaardig veel op dat portret. Zjj bezat den trots harer ouders in dubbele mate, en was de eenige in 't slot, die mg van 't begin af niet lijden mocht. Op eene fijne manier, die bij een kind verwondering moest wekken, toonde zjj mij, dat ik niet tot haar geljjken be hoorde. Zjj had evenwel geen goed karak ter de vergoding en de vleierijen, dio haar reeds in haar vroegste jnugd ten deel vieleD, maakten haar voor den tijd coquet en veeleischend. Tegenovor man nen was zij altijd betooverend lief. Eerst wag het haar vader, de gouverneur, en eenigtf neven, die hun vacanties op het slot Bendeleben doorbrachten, waarop zij haar macht beproefdezjj wond ze allen om den vinger. Toen maar daarvan later. Hanna, de jongere dochter, even oud als ik, was eon schuchter, lief, blond kind wij waren hartsvriendinnen en zjjn het gebleven tot aan haar vroegen dood. Ruth stond altijd vjjandig tegenover ons en duizend kleine plagerjjen moest ik verduren, duizend kleine vernederingen ondergaan, zonder dat ik mjj beklagen durfde. Zoo kan ik éen tooneelje nooit vergeten oen uitgaaf van 1 44731,965, oen goed slot dus van f457,715. Besloten werd met algem. stemmen voortaan geen inlagen meer aan te nemen dan van de leden der bank, herkozen werden tot bestuursleden de hoeren P. van den Dries te Heinkonszand (tot onder directeur), D. van d«n Dries en J. C. Rosseel, boiden te O'ezand, *o tot lid van den Raad van Toezicht de heer Jacs. van den Dries Jz. te Heinkenszand. Vervolgens ward rekeniDg gedaan door d^n penningm. van dan Boerenbond over 1904, sluitende in ontvang op f 64,075, in uitgaaf op f 14,24, een roordeelig saldo dus van f49,835. Iu beginsel «erd besloten voor ge zamenlijke rekening der leden van de afdeeling in het a. s. najaar veeroeder- artikelen osn tö koopen en de voorbe reiding daartoe op te dragen aan eene commissie bestaande uit drie leden, waar voor benoemd wordsn de heeren A. van den Dries, D. van den Dries en P. Ver dook, allen te Ovozand. Nadat nog waren aangewezen als afge vaardigden van de Boerenleenbank naar de a. s. vergadering der Centrale Bank te Eindhoven de heeren D. ran den Dries te Ovezand en A. do Koster Pz. te Heinken8zand, werd de vergadering ge- Bloten. Koli)nsplaat. Maandag 1.1. bielden de ingelanden van den Oud Noord-Beve- landpolder ten gemeentehuize alhier hun gewone jaarvergadering. Van de 44 in gelanden waren er 30 vertegenwoordigd. De begrooting voor 1905 werd in ont vang en uitgaaf vastgesteld op f 30408,85, met eon post van onvoorzien van f4712,88. Als lid van den djjkraad van het ca lamitous waterschap Leendert-Abrabam, onder Kats, werd de heer F. Tatelaar Nz. alhier herbenoemd. 's-Gravenpoldei*. Maandagavond is alhier in oen flink bezochte vorgadering de werkmansvereeniging onder don naam van Helpt elkander" tot stand gekomen. Zes-en-dertig personen zijn thans toege treden. De statuten werden vastgesteld, waarvoor de Kon. goedkeuring zal wor den gevraagd. Volgens het huishoudelijk reglement zal na 3 maanden lidmaatschap bij ziekte of ongeval f4 por week worden nitgekeord voor den duur van ten hoogste 60 dagen van het looponde boekjaar. De contributie bedraagt 10 ct. per week. De leden van het voorloopig bestuur werden allen definitief benoemd. Tot bode werd bjj inschrjjving benoemd het lid M. Janse. Uit de Pers. De politieke toestand. Dr. Bronsveld zegt in zjjDe Stemmen voor waarheid en vrede, over den verkie zingsstrijd sprekende Wij kunnen naar waarheid zeggen, dat wij een soort godsdienstoorlog beleven. Het beste wat wij kenneü, de vrceze Gods, is nu een stombusleus geworden; Op zekeren dag was een koopman op 't slot gekomen, die van alles bjj zich had garen, band, naalden, gekleurde doekjes en linten. Wie ooit op het land gewoond heeft, kan zich voorstellen, welk eene betoovering zulk een oude jood op de vrouweljjke gemoederen uitoefent. Het veroorzaakt een ware bljjdschap, als men hem, het kastje dragend, aan het ver schoten groene band, in de verte ziet aankomen. Men bedenkt plotseling, dat men aan dit of dat gebrek beeft, en men koopt en biedt, dat het een lust is het te zien. Ook mevr. v. Bendeleben stond in do groote vestibule van het slot bjj den koopman, en wjj natnnrljjk vol ver wachting ernaast. De vrouwelijke dienst boden hadden den oude veel verstolen wenken gegeven, waarop hjj ernstig ver zekerde >als mevrouw de barones en de jonge dames hun 2aken gedaan hebben, kom ik ook bij de dienstmeisjes." Toen mevr. v. Bendeleben gekocht had wat zij noodig had, gaf ze ons tot onze groote bljjdschap verlof, ieder voor zich een lint uit te zoeken. Ruth greep met haar kleine handjes dadelijk naar een blauw lint, dat mij ook erg goed beviel. Zij hield het bjj haar donkere lokken, en vroeg of het haar goed stond. Hanna koos eene andere kleur, maar ik kon nog niet beslissen. Nadat voor Ruth van het blauwe lint afgemeten was, en ook Han na het hare al in bezit had, vroeg deze mg »nu, en jij Gr eet je »Ik kies ook een blauw lint," zoido ik, »wil u het als 't u belieft voor mij afmeten." Ruth, die haar lint, om het te pro- beeren, reeds om den hals gedaan bad, rukte het bjj mjjno woorden plotseling los; zjj wierp haar hoofdje ia den nek, In den naam van God streeft men naar aardscbe macht. Hg licht dan nogmaals zjjn standpunt toe en verdedigt zijne houding. Eerst betoogt hjj, dat het een onmogelijke zaak is, door ons volk een lijn te trekken, en te zeggen rechts ziet gjj de geloovigen, en links de ongeloovigen. Dan vraagt bij, of »llen, dje eerbied koesteren voor den hoogen God, op staatkundig gebied één partij moeten vormen en dezclfdo eco- nomischo en politieke denkbeelden moeten toegedaan 2j)D of't geloof iemand monar chaal of republikeinsch gezind, protectio nist of vrij handelaar, vriend of vjjand van het algemeen kiesrecht maakt. Op politie k gebied zegt hjj mogen wij de scheiding niet maken tusschen geloof öd ongeloof. In zjjn ooren klinkt bet profaan, den naam en de zaak van God te verbinden aan de politiek, en den Daain van christen en christelijk te weigeren aan ieder, die niet mee- gar.t en meedoet met een regeering, die zich naar Christas noemt. Staatkun dige partgen en leuzen moeten niot overgebracht worden op de erve van het politiek© leven. Een liberaal staatsman kan een rechtzinnig christen zijn, en een kettersch menech kan een conservatief politicus wezoD. Dr. Bronsveld aanvaardt dan ook de tegenstelling niet, dat vóór deze regeering moet zjjn en stemmen wie vóór Christus is, en omgekeerd. Doch er is méér, zegt bij. Het tegen woordig ministerie is een coalitie-minis terie, een samenvjeging van »jjzer en leem". Voor 2/g dankt het zjjn ontstaan en voortbestaan aan de roomschen. Eén woord, één wenk van d9n nuntius te 's-Gravenbage en alles zwenkt om bis schoppen, dekens, pastoors, kapelaans, dagblad-redacteurs, het geheele kiezers personeel en het ministerie is in de minderheid. Die afhankelijkheid van de roomsche kerk acht dr. B. voor ons in zijn meerderheid protestantsche volk on- gewenschfc en gevaarlijk. Wat men wint met de hulp van Rome, wordt altjjd duur, t e dnur betaald. Met nadruk protesteert schrijver er tegen, dat men zou staan voor bet di lemma, te kiezen tusschen het tegen woordig ministerie en de sociaal-demc- craten. Bij komt er togen op, dat wie liberaal is, zou beboorea bij de sociaal democraten, bg de »verwerpers" van God en Zjjn Woord, en pleit voor het stem- raon op »mancen" als de heeren Röell, Van der Vlugt, Van Karnebeek, Tyde- man en wie verder het bekende oud- liberale manifest hebben onderteekend." Schrjjver betreurt het, dat de school kwestie bjj deze verkiezing zoozeer op den voorgrond wordt gedrongen. Bet streven dezer regeering op schoolgebied acht ook bij een geduchte ramp. Tegen de begunstiging der frater- en zuster scholen komt bjj met alle macht opde ontvolking voor een deel van ODze volks school, de overlevering voor een ander deel aan een droeve neutraliteit" be jammert hjj. Maar vooral heeft hij bezwaar tegen het streven dezer regeering i n en vanonder de lange wimpers trof mjj een oneindig minachtenden blik. Toen wendde zjj zich om, en het lint naar da kamenier van haar moeder toewerpend, zeide zij tot het verwonderde meisje »daar Lisette dat krijg je van me." Het eerste oogenblik begreep ik Dirt wat dat beteekende, maar toen steeg mjj plotse ling het bloed ziedend heet naar de wan gen. HanDa sloeg snel haar armen cm mg heen, als om mjjn boosheid af te we ren. De oude jood keek met lachend ge zicht, nu mjj, dan Ruth aan, terwijl hjj het ongelukkige lint voor mij op de tafel legde. Er lag een verschrikkeljjko vernede ring voor mij in dit optreden, en als om hulp vragend, wenddo ik mjj tot mevr. Bendeleben. Maar deze keek zoo belang stellend Daar de koopwaren in het kaasje van den koopman, dat zij, naar het scheen, niets bemerkt bad *an het voor gevallene het was ook vrjj vermetel van mij, eenzelfde lint te willen dragen als de dochter uit het oud adelljjk geslacht, of ik eene zuster van haar was I Zjj had mjj nu getoond, bjj wie ik behoorde, de kamenier en ik, dat pastte beter, en toch geen vier jaar later strekte zij de hand uit naar dat, wat mjj toebehoordetoen was het haar eer niet te na zich ietB toe te eigenen wat het eigendom waB van het eenvoudige domineesdochtertje 1 O, ik heb haar eens gloeiend gehaat, dat trotscb e ijdele schepsel, zjj heeft mijn levensgeluk verstoord. Wordt vervolgd)*

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1905 | | pagina 1